Download - Auschwitz Bulletin, 1999, nr. 05 December

Transcript
Page 1: Auschwitz Bulletin, 1999, nr. 05 December

43ste jaargang, nr. 5, december 1 999. Verschijnt 5 x per ja

Een uitgave van het Nederlands Auschwitz Comité; postbus 74131,1070 BC Amsterdam

A u s c h w i t z B u l l e t i n Monsterlijk Vluchten kan niet meet. Volgend jaar wordt in Berlijn begonnen met de bouw van het holocaustmonument van Eisenman. Het is een eigentijds Stonehengc, met opvallend meet stone dan henge: een woud van megalieten. Et vlakbij komt een documenta t iecent tum met een bibliotheek die plaats moet bieden aan een miljoen boeken ovet de holocaust. Aangezien et wereldwijd niet meer dan vijftigduizend titels over de holocaust zijn vetschenen, zal het buitengewoon lastig wotden om de kasten te vullen. Hiermee is tie giootheidswaan van het projekt ten voeten uit getekend. Met het monument wil Duitsland op nationaal niveau boete doen voor de vernietiging van zes miljoen joden. Omdat de daad monsterlijk was en de gevolgen verpletterend zijn, moest ook bet monument aan die eigenschappen voldoen. Dat is gelukt. Het wotdt een walgelijk ding. Maar bet kan, hoe walgelijk ook, geen uitdrukking geven aan de betekenis van de holocaust. Toch zullen veel Duitsets het monument bezoeken, bij wijze van zelfkastijding en louteting. Dat lijkt nobeler dan het is. Want het gaat om zelfkastijding met andermans pijn. Het gaat om pijn van de slachtoffers, pijn die bij betreding van het monument in leen wotdt genomen

en die bij vetttek renteloos wordt ingelevetd. Zelfkastijding was het leidmotief van de meeste inzendingen. Zo was et een plan om de Brandenburger Tor, symbool van het Ptuisische militarisme en Duitslands gtote nationale trots, te vetpulveten tot gtuis. Volgens een andet ontwetp moest een deel van Hitiers Autobahn wotden bestraat met kinderkopjes, waardoor Duitse automobilisten vaart zouden moeten mindeten, om aldus welhaast letterlijk bij de vermoorde joden 'stil te staan'. Veel inzendingen weiden afgewezen, omdat ze niet gtoots en niet spectaculair genoeg w a t e n . Het Duitse holocaustmonument moet nu eenmaal wedijveten met zijn Amerikaanse tegenhangets, die zo supet en mega zijn dat de holocaust zelf erbij dreigt te vetbleken. De Verenigde Staten, van New York tot Boston en van Washington tot Houston, raken volgeplempt met holocaustmonumenten en met musea waar bezoekers een dagje concenttat iekamp kunnen

meemaken. Dit gebeutt met zo grimmig mogelijke middelen. Hoe waatheidsgettouwet, hoe betet. W a n n e e t vetgassing niet op het programma staat, dan alleen omdat het dodelijk zou zijn voor de klandizie. De directeur van het museum in Washington bezit kilo's haat van joden die in Auschwitz werden

vergast. Hij zou er een moord voor doen om dit haat in een glazen vitrine tentoon te stellen, zoals dat in Museum Auschwitz ook gebeutt. M a a t de nabestaanden van de slachtoffers maken bezwaar Zij vinden dat het niet zou getuigen van tespect v o o t de doden. De doden? Och ja, de doden. We zouden ze bij alle heisa bijna vergeten. Naarmate hun nagedachtenis krimpt, wotden onze rituelen bombastischer. En naarmate onze monumenten in omvang toenemen, sterven zij in onze herinnering verder af. Vroeger spraken ze tot ons, maat we hebben ze overschreeuwd en overbluft. De doden van Auschwitz zijn nooit zo dood geweest als in deze jaren. Berlijn kan het zondet Eisenman stellen. Het heeft talrijke kleine holocaustmonumenten die in hun bescheidenheid het hatt van de bezoeker raken. In de Lindenstrasse bijvoorbeeld werd in de openlucht het interieur van een verwoeste synagoge nagebouwd. Op het gras staan stenen banken in rijen opgesteld, het en der onderbroken door een boom. De joden die hier eens hun gebeden hebben gezegd zijn lang gedeporteerd en vermoord. Het gefluistet dat wij hoten is niet het hunne. Het wordt veroorzaakt door de bomen, die wiegend in de wind Tora lezen.

Carl Friedman

(met dank aan Trouw)

Page 2: Auschwitz Bulletin, 1999, nr. 05 December

Nederlands Auschwitz Comité Ere-voorzitter: Annetje Fels-Kupferschmidt Ere-lid: drs. Eva Tas Ere-lid: Jacques Furth

Voorzitter: Jacques Grishaver Secretariaat: Herbert Sarfatij Postbus 74131 1070 BC Amsterdam tel/fax 020-67 233 88 website: www.auschwitz.nl E-mail: [email protected]

Penningmeester: Joop Waterman Wulp 30, 1111 WJ Diemen tel. 020-4166810 fax 020-4166812

Bankrekening: ABN/AMRO: 400.175.088 Postbank: 29.30.87 en 48.755.00 Het doel van de Stichting Nederlands Auschwitz Comité is: * het realiseren van de zinspreuk

"Nooit meer Auschwitz"; * het ageren regen alle vormen van

fascisme, racisme en anti­semitisme;

* het bevorderen van het welzijn van de in de tweede wereldoorlog ver­volgden en hun nabestaanden;

* het verrichten van alles wat met het voorgaande verband houdt, alles in de ruimste zin

AUSCHWITZ BULLETIN:

Eindredactie: Clairy Polak Redactie: Max Arian

Theo Gerritse Theo van Praag Teresien da Silva Carry van Lakerveld

Red, secretaris: Sandra Waterman E-mail: [email protected] Redactieadres: Marketenster 25 1188 D C Amstelveen Voor de inhoud van de artikelen die ondertekend zijn is alleen de auteur verantwoordelijk.

Abonnementenadministratie: Knoopkruid 54 1112 PV Diemen tel: 020-699 06 58 fax: 020-600 34 55

Druk: Drukkerij Peters Amsterdam bv

Auschwitz herdenking in het jaar 2000 Op 27 januari 2000 zal het vijfenvijftig jaar geleden zijn dat het kamp Auschwitz bevrijd werd. Op de eerste zondag daarna wordt, zoals dat al jaren gebruik is, dit ook herdacht in Nederland.

Het Nederlands Auschwitz Comité organiseert op zondag 30 januari 2000 de herdenking bij het Spiegelmonument in het Wertheimpark te Amstetdam, gevolgd door een lunchbijeenkomst in de RAI. Vanwege het bijzondere herdenkingsjaar wordt bovendien 's middags in de Forumzaal van de RAI een cultuteel ptogfamma geboden. In verband met dit extra programma zijn de aanvangstijden van de onderdelen iets anders dan u gewend bent.

Herdenking

De herdenking vindt, zoals gebruikelijk, plaats bij het spiegelmonument Nooit meer Auschwitz' van Jan Wolkers in het Wettheimpatk te Amstetdam. Vanaf het Stadhuis aan het Watetlooplein loopt men in een stille tocht n a a t het patk. Daat wotden de Kaddisj en Yizkor gebeden gezegd dooi rabbijn Sonny Herman en houdt de buigemeestei van Amstetdam, Schelto Patijn, een korte toespraak. Vervolgens is er gelegenheid voor particulieren en otganisaties hun kransen en bloemen te leggen. De tijden zijn deze keet: vetzamelen vanaf 10.30 uur in de Boekmanzaal van het Stadhuis; 11.00 uur verttek van de stille tocht; 11.30 uur begin van de herdenkingsplechtigheid; 12.00 u u t einde.

Lunchbijeenkomst

De lunchbijeenkomst vindt plaats in het Europarestaurant van de RAI. Deelnemets kunnen gebtuik maken van gtatis busvetvoet van het Wettheimpafk n a a t de RAI. In het restaurant houdt de vootzittet van het Nedetlands Auschwitz Comité zijn jaarrede. Tijdens de lunch tteedt het salonorkest Primrose op. De bussen verttekken om 12.00 uur vanaf het Wertheimpatk; restaurant in de RAI open vanaf 12.30 uur; begin lunch om 13.00 uur. Om deel te nemen aan de lunch kan men kaarten bestellen met de speciale bon voor de lunchbijeenkomst (zie onder). De prijs van f 10,- per persoon (ƒ12,50 voor een kosjere lunch) is een bijdrage aan de kosten.

Cultureel programma

Het culturele programma wordt om 15.15 uur gepresenteetd in de Forumzaal van de RAI (zaal open vanaf 14.45 uur). Ed. van Thijn zal een speciale rede houden. Het orkest van Tata Mirando treedt op met zigeunermuziek en Jenny Arean zingt liedjes uit het onttoetende theatetpiogramma Tip Top. Het ensemble Carmel brengt enkele jiddisje liedeten en er is de toezegging (ondet voorbehoud) van Jeroen Krabbé v o o t enkele voordrachten.

Ook hietvoot kan men kaarten bestellen. Daarvoor is de tweede bon hietondet, speciaal v o o t het cultuteel programma. De prijs van ƒ10,- per persoon is ook nu weer een bijdrage aan de veel hogere kosten.

Page 3: Auschwitz Bulletin, 1999, nr. 05 December

Algeme en Het programma samengevat:

Wij wijzen u erop dat het aantal plaatsen dat voor de verschillende onderdelen beschikbaar is uiteen­loopt. Voot de herdenking in het patk bestaat vanzelfsprekend geen limiet. Iedereen wordt van harte uitgenodigd daataan deel te nemen. V o o t de lunch in het Europa­restaurant zijn 1200 plaatsen beschikbaat, voot het programma in de Forumzaal echter niet meet dan 700. Het is mogelijk aan beide of aan één van de ondetdelen in de RAI deel te nemen, naar keuze. Wij hopen dat wij iedereen tevreden kunnen stellen, maat gatandeten kunnen wij dat niet. Wacht u dus niet te lang met uw bestelling.

En tenslotte

De lunchbijeenkomst heeft altijd het karaktet van een reünie waarbij velen elkaar jaarlijks ontmoeten. Maat het is meet dan een gelegenheid waatbij overlevenden en nabestaanden elkaat treffen. Allen die het werk van het Nederlands Auschwitz Comité een wann hart toedragen — en dat zijn er gelukkig zeer velen — zijn hier in de gelegenheid gelijkgezinden te ontmoeten. En ieder jaar blijkt weet hoe buitengewoon inspirerend dit kan zijn.

Sponsors Onze activiteiten wotden mede

mogelijk gemaakt door de opbrengsten uit de BankGiro Loterij.

Uw deelname aan deze loterij wordt daarom van harte

aanbevolen.

Met dank aan Vuurwerk Internet BV

voot het sponsoten van onze website.

www.auschwitz.nl

10. .30 uut: verzamelen voor de Stille Tocht in de Boekmanzaal van het Stadhuis , ingang aan de Amstel

11. .00 uut: begin Stille Tocht naar het Wertheimpark

11. .30 uur: herdenking bij het Auschwitz Monument

12. .00 uut: verttek van de bussen naat de RAI

12. .30 uur: restaurantzaal van de RAI open

13. .00 uut: begin lunchbijeenkomst

14. .45 uur: Forumzaal van de RAI open

15. .15 uur: begin cultuteel programma

17, .00 uur: einde programma

BESTELBON LUNCHBIJEENKOMST

Wilt u plaatsen reserveren voor de lunchbijeenkomst, dan verzoeken wij u deze bon vóór 15 januari 2000 op te sturen aan: de Penningmeester N.A C, Wulp 30, 1111 WJ Diemen.

Gezien de elk jaar weer overweldigde belangstelling voor de lunchbijeenkomst is het taadzaam snel te teageten. Wij verzoeken u het totaalbedrag (het aantal kaarten die u heeft besteld maal 10 of 12,50 gulden), gelijktijdig met het opstuten van deze bon ovet te maken op Postbankrekening: 293087, van de-Penningmeester Nederlands Auschwitz Comité, Diemen.

De kaarten worden uitsluitend verzonden na ontvangst van de bon en van uw betaling.

BON Voot de lunchbijeenkomst op zondag 30 januari 2000 in het Europa-restaurant van de RAI

Gaarne in blokletters invullen

naam: dh r./mw.

adres:

postcode: woonplaats:

land:

1

telefoon:

kaarten voor een lunch af 10,-

kaarten voor een kosjere lunch a ƒ12,50 =

totaal =

Deze bon vóór 15 januari 2000 opsturen aan de Penningmeester N.A.C. Wulp 30, 1111 WJ Diemen en gelijktijdig het bedrag overmaken op Postbankrekening 293087 van de Penningmeester Nederlands Auschwitz Comité, Diemen.

Page 4: Auschwitz Bulletin, 1999, nr. 05 December

BESTELBON CULTUREEL PROGRAMMA

Wilt u plaatsen reserveren voor het culturele programma, dan verzoeken wij u deze bon vóór 15 januari 2000 op te sturen aan: de Penningmeester N.A.C., Wulp 30, 1111 WJ Diemen. Gezien het beperkte aantal plaatsen is het raadzaam snel te reageren. Wij verzoeken u het totaalbedrag (het aantal kaarten die u heeft besteld maal 10 gulden), gelijktijdig met het opsturen van deze bon over te maken op Postbankrekening: 293087, van de Penningmeester Nederlands Auschwitz Comité, Diemen.

De kaarten worden uitsluitend verzonden na ontvangst van de bon en van uw betaling.

B O N

Voor het culturele programma op zondag 30 januari 2000 in de Forumzaal ' van de RAI I

Gaarne in blokletters invullen i

adr I I

postcode: woonplaats: |

land: I

telefoon:

kaarten het cultureel programma a ƒ 10,- = [

Deze bon vóór 15 januari 2000 opsturen aan de Penningmeester N.A.C. I Wulp 30, 1111 WJ Diemen en gelijktijdig het bedrag overmaken op I Postbankrekening 293087 van de Penningmeester Nederlands Auschwitz I Comité, Diemen. I

I J

(Als u dit blad niet wilt beschadigen, kunt u de bonnen ook fotokopiëren)

Versteend Verdriet Ode aan de moeder van Eduard Leuw

Tijdens de oorlog was Eduard Leuw nog een kind. Ook aan een klein kind konden de verschrikkingen van de oorlog onmogelijk ongemerkt voorbijgaan. Maar de werkelijke tragiek van de gebeurtenissen in die tijd, die tot op de dag van vandaag zelfs voor volwassenen nauwelijks te begrijpen zijn, kon hij zich op dat moment niet realiseren. Hij maakte er een toneelstuk over.

Als kind uit een joods gezin was hij jarenlang, vaak gescheiden van zijn ouders, op de vlucht. Nu vertelt Eduard hoe zijn moeder die tijd heeft beleefd. Vanuit het perspectief van de moeder, die haar kind vertelt wat er werkelijk is gebeurd. Eduards moeder is enkele jaren geleden overleden. In deze "Ode aan mijn moeder" vertelt hij haar verhaal, "opdat het niet wordt vergeten". Op indringende wijze laat hij niet alleen zien hoe zwaat zij het gehad moet hebben, maar toont hij tegelijkertijd hoe ook hijzelf in die periode voor het leven werd getekend.

Het decor is eenvoudig. Een lang rek met koffers en ingepakte spullen, een stoel in het midden en op de achtetgtond een scherm waarop dia's worden geprojecteerd. Zittend op de stoel vertelt Eduards moeder haar zoon hoe zij de oorlog is door­gekomen. Vanaf het moment dat de Duitsers binnenvielen tot ver na de

bevrijding op 5 mei 1945. Eduard hoort het aan en loopt door de kamer. Zo nu en dan vult hij het verhaal van zijn moeder cijfermatig aan. Bijvoorbeeld door een overzicht te geven van de maatregelen die de Duitsers in de loop van de oorlog namen om de joden in Nederland het leven onmogelijk te maken. Of door

% jtHUt;

Page 5: Auschwitz Bulletin, 1999, nr. 05 December

te vertellen hoe veel Neder landse j o d e n na de o o r l o g n i e t t e r u g ­kwamen. Het maakt van "Versteend Verdriet" niet alleen een persoonlijk verhaal, maar het t racht ook het publiek een klein beetje een idee te geven van de verschrikkingen die veel joodse gezinnen in Nederland destijds ondergingen.

Nooit meer normaal M e t de koffer in de h a n d s taat Eduards moeder op. Het gezin had besloten onder te duiken. Twee jaar l ang v e r h u i s d e zij van h e t ene o n d e r d u i k a d r e s naar he t andere . Telkens weer die angst ontdekt te wotden. Telkens weer die angst dat h e t mis zou gaan t i jdens z o n "vethuizing". En telkens weer de onzekerheid of er wel een adres zou worden gevonden. Voor de oorlog waren ze al t i jd g o e d e v r i e n d e n geweest, maar om nu een joods gezin onderdak te geven was toch wel erg

gevaar l i jk En dan n o g d ie gastgezinnen die duidelijk misbruik maakten van de situatie Bovendien werd het gezin meermalen gescheiden. Eduards moeder, haar man en de drie kinderen waren niet altijd met hun vijven welkom. Zo wetd Eduard gescheiden van de rest

en hootde hij defhalve pas achtetaf het verhaal van zijn moeder. Jong als hij was hech t t e hij zich vanzelf-sprekend aan zijn pleegouders. Na de oorlog, toen zijn moeder hem kwam halen en hij zijn zusjes ontmoette , hefkende hij hen niet eens. N u hij latet al deze verhalen als volwassene uit de m o n d van zijn moeder hooit , beseft hij pas hoe ook hij als kind heeft geleden. Hoe ook hij beroofd is van een gewone jeugd. Van zijn moeder hoor t hij dat ze eigenlijk nooit meei notmaal vetder heeft kunnen leven, hoewel ze wist

dat ze verder moest. De angst, het verdriet, ze zou ze voot altijd met zich meedragen. En Eduard beseft ook dat het vetdriet, een halve eeuw latet, in hem voott bestaat. De ootlog in hem is nooit verdwenen en evenmin het verdriet dat zijn moeder de rest van haar leven heeft gevoeld. Eduatd beeldt op ptachtige wijze uit hoe zijn moeder de oorlog heeft beleefd. De tranen zijn nooit weg­gespoeld, ze bestaan nog altijd en votmen een "Versteend Verdriet".

Roy Jadi

BON Wilt u zich gratis abonneren op dit blad of heeft u familie, vrienden of kennissen die op de hoogte willen blijven van de activiteiten van het Nederlands Auschwitz Comité? Als u onderstaande bon invult en opstuurt naar: Het Nederlandse Auschwitz Comité, Knoopkruid 54, 1112 PV Diemen,

ontvangen zij vijf maal per jaar het blad van het Nederlands Auschwitz Comité. Aan het abonnement zijn geen kosten verbonden. Wel ontvangen alle abonnees één maal per jaar een acceptgirokaart voor een vrijwillige donatie ten behoeve van de voortgang van het werk van het Nederlands Auschwitz Comité.

Naam:

Adr

Postcode en woonplaats.

Land:

Opsturen naar: Het Nederlands Auschwitz Comité, Knoopkruid 54, 1112 PV Diemen

(a/s u dit blad niet wilt beschadigen kunt u de bon ook fotocopiëren of overschrijven)

Page 6: Auschwitz Bulletin, 1999, nr. 05 December

Stichting Sobibor / Nederlands Auschwitz Comité Begin 1999 is de Stichting Sobibor opgericht. De stichting, in het leven geroepen door Jules Schelvis, is genoemd naar het vernietigings­kamp Sobibor waar een derde van de uit Nederland weggevoerde joden is vermoord.

Slechts zeer weinigen hebben dit kamp ovetleefd, teden waarom e t nooit een comité v o o t dit kamp is, of beter gezegd, kon ontstaan. Het doel van de Stichting Sobibor is om de naam van dit oord van

verschrikking niet vetloren te doen gaan, om de herinnering in stand te houden aan wat zich daar heeft afgespeeld.

Omdat het lot van degenen die in Sobibot tetechtkwamen zozeer verbonden is met dat van de slachtoffers in Auschwitz, stond de optichtet van de stichting van de aanvang af samenwetking met het Nederlands Auschwitz Comité voor ogen. Deze heeft inmiddels gestalte gekregen.

In feite biedt het NAC nu onderkomen aan de nieuwe stichting, zowel op bestuurlijk niveau, als in het Auschwitz Bulletin en de website www.auschwitz.nl. In het Bulletin zullen regelmatig berichten en artikelen met betrekking tot Sobibor verschijnen en op de website zal de nodige aandacht aan Sobibot worden besteed. Het Nederlands Auschwitz Comité zal er alles aan doen om Sobibor in herinnering te houden.

Subsidie gehonoreerd Op 24 februari van dit jaar heeft de stichting Sobibor een aanvraag bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ingediend. Het betrof een subsidie in het kader van de verdeling van de opbrengst van de zogenoemde 4 d e tranche goudpool, tet waaide van 22,5 miljoen gulden. Het bediag, zo weid omschreven, is bestemd voor projecten die gericht zijn op in Nederland woonachtige slachtoffers van de nazi-vervolging, gericht op vernietiging. Van de drie projecten die op 24 februari van dit jaar werden ingediend heeft de minister er één gehonoreerd. Dit project wordt doot het bestuut als het belangrijkste beschouwd. De subsidie bedtaagt honderdduizend gulden. Het project bestaat uit het plaatsen van een aantal plaquettes/bakens/ merktekens op het tettein van het vooimalige kamp Westerbork, waar de boodschap bij bezoekers momenten van oveidenking en bezinning beoogt op te roepen. Ze zullen de namen bevatten van de veinietigings- en concenttatiekampen in Duitsland en Polen, die de herinnering levend houden aan hen, die vanuit Westetbotk daaiheen weiden

gevoeld. Tevens zal gewag worden gemaakt van het aantal tiansporten, gedepoiteeiden en oveilevenden. Het bestuut van de stichting Sobibot spteekt zijn grote voldoening uit dat het te subsidiëten project - het aanbrengen van dooi velen nu als een gemis e ivaren bezinningstekens langs de weg van het museum naai het Nationaal Monument van Ralph Prins — binnen een half jaai kan wotden getealiseeid. Het ligt in de bedoeling dat de onthulling zal plaatsvinden tijdens de gtote manifestatie op 12 apiil 2000, tet hetinneting aan de bevtijding van het kamp 55 j a a i eetdei. Inmiddels zijn er gesprekken gevoeld met de directie en conseivatoi van het Herinnerings­centrum Kamp Westerbork omtrent de nadere uitweiking. Met een beeldend kunstenaaf wotden momenteel gesprekken gevoeld om het project gestalte te geven.

Wanhoop in beelden

Het tweede project, de publicatie van een brochure, bestemd vooi het ondeiwijs, ovet het vernietigings­kamp Sobibot heeft, om in de wooiden van de mimstei te spieken,

"hoe nuttig wellicht ook, ten opzichte van andere projecten en met het oog op het beschikbare bedrag, een lagere prioriteit". Het college dat de minister heeft geadviseerd heeft dit onderdeel niet aanbevolen voor subsidiëring. Er wordt inmiddels gewerkt aan een eenvoudig uitgevoerde brochure, die wellicht uit donatiegelden bekostigd kan wotden. Het detde ptoject wilde een fotobeeldveihaal plus catalogus van een tieinteis Westeibotk-Sobiboi realiseren dooi Leo Divendal, schrijver en docent fotografie aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Het is immeis nauwelijks in wooiden te vatten wat de weggevoeiden op hun laatste tocht hebben moeten eivaren en ondergaan en welke vernederingen zij zich moesten laten welgevallen. Vandaal dat het belangrijk is het onbenoembare in beelden te nachten te vangen: concreet of geabsttaheetd, teneinde de wanhoop, de leegte en de eenzaamheid votm te geven. Het bestuut be t ieu t t het dat dit belangrijke ptoject om financiële redenen niet kan wonden uitgevoerd.

Jules Schelvis

Page 7: Auschwitz Bulletin, 1999, nr. 05 December

Berlijn wil vaste expositie Anne Frank Het Anne Frankcentrum in Berlijn streeft naar een permanente tentoonstelling over Anne Frank. Het centrum zoekt met joodse organisaties naar een geschikte huisvesting. De opening zou eind volgend jaar moeten plaatsvinden.

H e t B e r l i j n s e i n s t i t u u t is e e n p a r t n e r - o r g a n i s a t i e v a n h e t Amsterdamse Anne Frankhuis, dat in N e w York en L o n d e n vergelijkbare cent ra onde r s t eun t . H e t i n s t i t u u t w e r d v o r i g j a a r g e o p e n d en is geves t igd in h e t joodse communicat ie centrum in de oude joodse wijk van Berlijn.

H e t Anne Frank Zentrum reageert op de grote belangstell ing voor de r e i z e n d e e x p o s i t i e v a n h e t Neder landse A n n e Frankhuis . De t e n t o o n s t e l l i n g w e r d m e t e e n m a a n d v e r l e n g d t o t e i n d november. Alle rondleidingen voor schoolklassen en jeugdgroepen, die o m he t uu r worden gegeven, zijn volgeboekt .

"Anne Frank blijft een interessant t h e m a " , c o n s t a t e e r t de zakel i jk l e i d e r v a n h e t A n n e F r a n k Z e n t r u m , Thomas Heppener. "Haar dagboek is ook in Dui ts land he t meest gelezen werk over he t nat ionaal-social isme.

M a a r ze b e s c h r i j f t t e v e n s h e t volwassen worden. En dat is voor d e o p g r o e i e n d e j e u g d hee l herkenbaar", aldus Heppener . H e t c e n t r u m zag z ich d o o r r u i m t e g e b r e k g e d w o n g e n d e t i jdel i jke t e n t o o n s t e l l i n g in he t Poolse C u l t u u r i n s t i t u u t onde r te brengen. He t lot van A n n e Frank w e r d d a a r a a n g e v u l d m e t levensverhalen van joodse jongeren.

ANP

Voorlichtingsbijeenkomsten joodse tegoeden WOU In d e c e m b e r o r g a n i s e e r t h e t Meldpunt Joodse Oorlogsclaims van h e t Centraal Joods Overleg in s a m e n w e r k i n g m e t o .a . h e t Nederlands Auschwitz Comité vier voorlichtingsbijeenkomsten over de kwes t i e van de j o o d s e o o r l o g s ­tegoeden.

O p deze avonden zijn bestuursleden van het C J O aanwezig o m u nader te i n f o r m e r e n o v e r d e j o o d s e

oor logsc la ims en de w e r k z a a m ­heden van het Meldpun t , over de onderhandelingen van het C J O met d i v e r s e p a r t i j e n , over de overheidscommissies en hun taak, en over de ui tkomsten tot n u toe. W a t is d e o o r s p r o n g van d e tegoeden die in het geding zijn en wie gaat er straks beslissen wat er m e t de r e s t i t u t i e g e l d e n gaa t gebeuren? Deze vragen, alsmede de rol van h e t C J O in he t geheel ,

zullen allemaal aan de orde komen .

De v o o r l i c h t i n g s b i j e e n k o m s t e n zullen plaatsvinden op verschillende locaties in Neder land. Bij het ter perse gaan van dit n u m m e r waren locaties en da ta helaas n o g n ie t b e k e n d . Ben t u ge ïn t e r e s see rd , neem dan snel c o n t a c t op met het Projectbureau Roof Ó* Restitutie van het C J O (telefoon 070-363 1965) voor nadere gegevens.

Boek kinder-transport uit Vught Over het boek Joodse kinderen in het

kamp Vught van Janneke de Moei,

werd in het vorige nummer van dit

bulletin geschreven, naar aanleiding

van de onthul l ing van het kinder­

monumen t in Vught. Het boek van

Janneke de Moei beschrijft op een

i n d r i n g e n d e , o n t r o e r e n d e en

huiveringwekkende wijze het verhaal

van de joodse kinderen die op 6 en 7

juni 1943 vanuit het Kamp Vught

op transport werden gesteld naar nog

veel ergere verschrikkingen. Dit boek

kan wotden besteld bij het secretariaat

van de Stichting Vriendenkring

Nationaal monument Vught,

Gangwetf 19, 1676 GB Twisk. Het

kost ƒ 17,50 plus j ' 6,- verzendkosten.

Page 8: Auschwitz Bulletin, 1999, nr. 05 December

Het boek "Nooit meer Auschwitz": Het Nederlands Auschwitz Comité, 1956-1996.

Dr. R. van der Leeuw schreef in ceti

recensie over dit boek: "Het Comité

moest tot twee keer toe constateren

dat het monument in het

Wertheimpark vernield werd - om

welke reden dan ook. Dat is symbo­

lisch voor de overtuiging dat het u >erk

van het Comité voortgang moet vin­

den , zolang dit werk tot zegen kan

strekken van allen die zich op eni­

gerlei wijze betrokken voelen bij al­

les waarvoor "Auschwitz staat. Het

gedenkboek is een belangrijk instru­

ment bij het toekomstig werk. "

Dit boek over 40 jaar Nederlands

Auschwitz Comité kost fl. 29,50 en

is te bestellen bij de penningmeester

( de prijs is exclusief verzendkosten) f" wjÉm.

S T A A T S M U S E U M

fluschtoit3 Btthenau

INFORMATIEGIDS

Boekenlijst I V / e boeken kunnen telefonist h ot

sein i t re l i |k besield worden l>ij de pen-

inngn ieeMei .

De |>ri|/en / i | i i cselusie) de ver /end-

kosu n

- \ usehu 11/ - Yun.es

h o m die g i o u n d t l . 32.SO

- K I . \ u s i h u i t /

v l i ) ! h i l u SS 11 H ó l )

l>\ DU .id a lom

\ M i i M ^ o i tl r , s o

- tl) i.i.u \ e d e i kinds

Anschwi i / < 'omiU ' l l . 2'-),S()

\ u s , h u n / B ioehu ie H i5()

- A u s l l n \ i u m l o i n i .u iegids ll s„S()

\ . ! h l ' » LU nu li l l l e l l t k l l l l 1 5,00