Ambulante handel: Promotie van de markt
VVSG, december 2016
GF
Promotie van de markten – 1/24
Inhoud
Inhoud .......................................................................................................................................... 1
1 Inleiding .................................................................................................................................... 2
2 De (wekelijkse) markten promoten, hoe doe je dat? ................................................................ 3
2.1 Spaaracties, lotjes en kortingsbonnen ............................................................................... 3
2.2 Samenwerking tussen de marktkramers en de lokale handel en horeca .......................... 5
2.3 Brochures en campagnes .................................................................................................. 7
2.4 De markt herschikken of verhuizen? ............................................................................... 11
2.5 Diversiteit van het marktaanbod ...................................................................................... 12
2.6 Animatie ........................................................................................................................... 13
2.7 Themamarkten ................................................................................................................. 15
2.8 De markt test uit ............................................................................................................... 16
3 De markt evolueert mee met zijn tijd ...................................................................................... 18
3.1 Marktvestiaire ................................................................................................................... 18
3.2 Handenvrij shoppen ......................................................................................................... 18
3.3 Mobiliteit en bereikbaarheid ............................................................................................. 19
3.4 Afvalarme markt ............................................................................................................... 20
4 Hoe kan je de promotie en acties financieren? ...................................................................... 21
4.1 De gemeente voorziet een budget voor promotionele acties .......................................... 21
4.2 De marktkramers leveren een financiële bijdrage ........................................................... 22
4.3 De marktkramers financieren de acties zelf .................................................................... 22
4.4 Financiële steun voor tijdelijke situaties .......................................................................... 22
5 Enkele aandachtspunten ........................................................................................................ 23
6 Meer info ................................................................................................................................. 24
Promotie van de markten – 2/24
1 Inleiding
Gemeenten organiseren al eeuwen ambulante handel op hun grondgebied. Kooplieden,
marktkramers, standwerkers, ambulante handelaars kwamen altijd samen op een centrale
plaats of knooppunt om daar hun verse waren, geteelde of geproduceerde goederen en
bepaalde diensten aan de man te brengen. Nu spreken we van een openbare markt, een
boerenmarkt, een jaarmarkt, een rommelmarkt, … waarbij marktkramers, rekening houdend
met de huidige regelgeving, samen met de marktleider een zo aantrekkelijk mogelijke markt
aanbieden aan de bezoekers.
In deze brochure bieden we een antwoord op volgende vragen. Welke promotionele acties
kunnen de aantrekkingskracht van de markt en de belevingswaarde op die markt verhogen?
Wat werkt en wat werkt niet? Wie voert de promotie en wie betaalt ze? Welke (vernieuwende)
initiatieven kunnen inspirerend werken?
Daartoe wijdden we onze regionale overlegtafels voor marktleiders in het najaar van 2016 aan
dit thema.
Het resultaat is deze bundeling van goede praktijken van gemeenten ter promotie van hun
markt(en). We illustreren deze zo veel mogelijk met een concreet voorbeeld van een gemeente
die het in de praktijk bracht.
Wij gaan in deze brochure niet in op de regelgeving inzake ambulante handel, de mogelijke
vormen van ambulante handel of de nieuwe trends (zoals buurderijen, foodtrucks,…). Daarvoor
verwijzen we u graag naar de website van de VVSG.
Indien u hierover nog vragen heeft, neem dan met ons contact op aan de hand van de
contactgegevens aan het einde van dit document.
Promotie van de markten – 3/24
2 De (wekelijkse) markten promoten, hoe doe je dat?
Het is geen geheim dat de markten het op sommige plaatsen hard te verduren hebben. Daar
waar er vroeger geen problemen waren om een groot aantal kramen op de markt te
verwelkomen, schieten er vandaag soms nog maar een handvol over. Verschillende facetten
liggen daarbij aan de basis. Zo vindt een marktkramer die op rust gaat niet altijd een overnemer.
Het publiek dat naar de markt komt, vergrijst. Enzovoort.
2.1 Spaaracties, lotjes en kortingsbonnen
Spaaracties bestaan in allerlei soorten, de één al wat creatiever dan de andere. Maar in de
meeste gevallen kunnen ze rekenen op de medewerking van zowel het gemeentebestuur als
de marktkramers. Alleszins, ze worden erg gesmaakt door de marktbezoekers.
Spaaracties
Spaaracties worden vaak opgehangen aan speciale gelegenheden of feestelijke activiteiten. Zo
is er sprake van de ‘Dag van de Markt’ waar de marktkramers uitpakken met een korting, een
stempelactie, (kras)lotjes,…. Naast het inruilen van volle spaarkaarten voor paraplu’s tot
herbruikbare boodschappentassen, krijgt de klant dikwijls een deelnameformulier om mee te
dingen naar één van de hoofdprijzen geschonken door het marktcomité en/of de gemeente. De
hoofdprijzen variëren maar klassiekers zijn een (elektrische) fiets of gemeentelijke
geschenkbonnen.
Wedstrijden
Met de kruiwagen naar de markt (Mol) of de winkelkarrace op de markt (Aalst) zijn
voorbeelden van ludieke acties om bezoekers naar de markt te lokken. Deze acties werden
ondertussen ook al met succes overgenomen in een aantal andere gemeenten (bv. Neerpelt,
Geel, Tervuren, Zwevegem,…) of kregen een variant onder de vorm van een gevulde
markttrolley (bv. Tongeren, Wevelgem, Waregem, Beerse, Heusden-Zolder,…).
Promotie van de markten – 4/24
Met de kruiwagen naar de markt
Wie in december z’n inkopen doet op de
dinsdagmarkt in Mol maakt kans om een
kruiwagen vol met marktwaren te winnen. De
marktcommissie wil met de eindejaarsactie
‘Met de kruiwagen naar de markt’ de
wekelijkse dinsdagmarkt extra in de kijker
plaatsen. Zo hopen zij meer bezoekers, en
vooral ook kopers naar de markt te lokken in
deze dikwijls koude winterperiode.
Bij elke deelnemende markthandelaar krijg je
een invulformuliertje bij elke aankoop. Dit formulier wordt gedeponeerd in een verzamelbox
op de markt. Onder de aanwezige bezoekers wordt diezelfde dag, voor het einde van de
markt, een weekwinnaar getrokken, die naar huis mag met een goedgevulde kruiwagen. ‘Met
de kruiwagen naar de markt’ is een initiatief van de marktcommissie in samenwerking met
het gemeentebestuur.
Maak kans op gratis marktshoppen in Heusden-
Zolder
De multiculturele markt van Heusden-Zolder is een
begrip in Limburg en omstreken. Met zijn specifiek en
divers aanbod van onder meer exotische etenswaren,
stoffen en gordijnen, is deze markt een van de grootste
van Limburg. Tijdens de maanden juli en augustus
trakteert de gemeente elke week 1 bezoeker met een
shopbudget! Met veel toeters en bellen kan de winnaar
gedurende 20 minuten zijn trolley vullen voor een
maximum bedrag van 100 euro. Het enige wat je moet
doen om kans te maken, is tijdens de markt een leuke
sfeerfoto trekken en deze posten op Facebook, Twitter
of Instagram met de vermelding #gratismarktshoppen.
De winnaar wordt onmiddellijk na elke markteditie
gekozen.
Promotie van de markten – 5/24
Kortingsbonnen
Om het succes van een markt op peil te houden, is het evengoed van belang om ook een nieuw
publiek naar de markt te lokken. Heel wat gemeenten promoten hun wekelijke markt bij alle
nieuwe inwoners door het uitreiken van een bonnenboekje. Op die manier maken ze kennis met
het aanbod van marktkramers. Het aantrekken van nieuwe doelgroepen die deelnemen aan het
sociale leven in de gemeente, bepalen mee het succes van de markt.
Ook als de markt tijdelijk van locatie verandert, kan een extra inspanning om voldoende
bezoekers aan te trekken, een groot verschil maken. Door (tijdelijke) kortingsbonnen te koppelen
aan de informatie over de verhuis, kan je ook een voldoende grote opkomst op de nieuwe locatie
bekomen.
Nieuwe inwoners worden warm gemaakt voor de markt
Waregem verwelkomt elk jaar bijna 700 nieuwe
inwoners in haar stad. In het welkomstpakket met
heel veel informatie over hun nieuwe gemeente,
zit ook een flyer met uitleg over de Waregemse
zaterdagmarkt. De aanprijzing van de markt als
de plaats om te kopen en te ontmoeten is
vergezeld van kortingsbonnen voor de eerste
aankopen bij de marktkramers.
2.2 Samenwerking tussen de marktkramers en de lokale handel en horeca
Het organiseren van een wekelijkse markt levert niet alleen inkomsten op voor de gemeente
(standgelden zijn een bron van inkomsten), er zijn ook een aantal belangrijke sociale voordelen
aan verbonden. Het stimuleert de sociale contacten en samenhang in een gemeente. De vaste
horeca en handel kan een wekelijkse hoogdag beleven doordat de markt bewoners en
bezoekers op de been brengt. Op deze manier wordt het centrum van de gemeente versterkt.
Vanuit dat oogpunt hebben de (vaste) handelaars en horecaondernemers, de markthandelaars
én het gemeenbestuur een zelfde doel. Daarom is het zinvol om de krachten te bundelen.
Kernversterkende initiatieven kunnen trouwens eenvoudig uitgebreid worden naar de wekelijkse
markt. Zo kan je klanten tijdens een spaaractie niet alleen stempels laten verzamelen bij de
vaste handel en horeca, maar evengoed bij de marktkramers. (bv. ‘Winkel in Hamme en win’ of
‘Zin in Gistelen? Shoppingactie met medewerking van de marktkramers’).
En waarom zou je de marktkramers niet laten aansluiten bij het systeem van de – vaak erg
succesvolle – gemeentelijke cadeaubon?
Promotie van de markten – 6/24
Horeca Sint-Niklaas promoot donderdagse markt
Een conflict ombuigen tot een samenwerkingsverband … in Sint-Niklaas
gaven ze het goede voorbeeld. Marktkramers waren boos omdat de
wekelijkse markt die al meer dan 500 jaar plaatsvindt op donderdag,
plaats moest ruimen voor andere activiteiten op de Grote Markt. Toen
bleek dat de kostprijs van het afbreken van een grote tent om plaats te
bieden aan de (verplaatste) wekelijkse markt maar liefst 25.000€ zou
kosten, deden de horecaondernemers een opmerkelijk voorstel. Laat de
wekelijkse markt op een andere locatie plaatsvinden en wend het
uitgespaarde geld aan om acties te ontwikkelen ter ondersteuning van de markt.
Met Pasen deelde het stadsbestuur spaarkaarten uit waarmee de marktbezoeker kon sparen
voor een zakje paaseitjes – te verkrijgen bij een marktkramer (maar betaald door het
stadsbestuur) – of een pannenkoek bij één van de deelnemende horecazaken. Een
affichecampagne 'Horeca houdt van de markt' gaf de marktkramers nog een extra duwtje in
de rug. Er zijn vier acties per jaar voorzien (voorjaar, zomer, najaar en eindejaarsperiode)
waarbij de horeca mee de markt promoot: gaande van een gratis bolletje ijs, over het brouwen
van sinterklaasbier, tot het aanbieden van gepersonaliseerde pralines met het logo van een
aankomend event. De Stad biedt telkens ondersteuning, onder meer in de vorm van flyers.
De Aalsterse winkeltas is terug!
Aalst pakt uit met een Aalsterse winkeltas. Om haar
bezoekers extra te verwennen schenkt de stad in
samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen
leuke shoppingbags gevuld met interessante
promoties. Onder de noemer 'Aalst, van alle markten
thuis' stellen ze de wisselwerking tussen winkels,
horeca en markt centraal. Ze brengen marktbezoekers
in contact met lokale winkels en horeca. Andersom
leren ze de winkelliefhebbers de mooie zaterdagmarkt kennen. Iedere handelaar, horeca-
uitbater en marktkramer kan zijn duit in het zakje doen door middel van promomateriaal.
Creativiteit kent hierbij geen grenzen: kortingen, wedstrijdlotjes, leuke gadgets,
geschenkjes... ieder kiest zelf zijn bijdrage. Op deze manier kan elke ondernemer zijn zaak in
de kijker zetten.
Promotie van de markten – 7/24
2.3 Brochures en campagnes
Het promoten en informeren van de eigen bevolking en van de bezoekers van buiten de
gemeentegrenzen kan op allerlei manieren. De vele beschikbare communicatiekanalen zorgen
ervoor dat we een brede waaier aan mogelijkheden hebben om de verschillende doelgroepen
te bereiken. Promotie en informatie door middel van brochures, flyers,… of een artikel in het
gemeentelijk infoblad zijn nog steeds populair. Daarnaast wordt ook ingezet op advertenties in
de klassieke media en op (digitale) communicatie via de gemeentelijke website, een
facebookpagina of andere sociale media. En omwille van de zichtbaarheid in het straatbeeld
creëerden vele gemeenten speciale marktbanners of infoborden voor in de winkelstraten en
andere druk bezochte plaatsen.
Het marktgazetje van Brecht scoort!
De gemeente Brecht, de lokale Unizo-afdeling en de marktkramers
van de wekelijkse markt in Sint-Lenaarts lanceren 4 keer per jaar
het marktgazetje. In het marktgazetje wordt de markt gepromoot en
tegelijkertijd ook de vaste handelaars. Zo worden elke week vier
bonnen aangeboden waarvan er twee te gebruiken zijn op de
wekelijkse markt en twee bij de handelaars. Uniek aan dit project is
dat de handelaars én de marktkramers samen met de gemeente de
handel in Sint-Lenaarts en het toerisme in Brecht promoten. Het
krantje staat online en is verkrijgbaar in het gemeentehuis en de bib
van Brecht. www.marktgazetje.be
Flyers en folders
Traditioneel zijn een aantal periodes in het jaar een uitgelezen moment om de marktbezoeker
warm te maken (letterlijk en figuurlijk) om naar de markt te komen. Deze acties (nieuwjaarsdrink,
dag van de markt, moeder- en vaderdagacties,…) worden wel vaker aangekondigd via flyers
met informatie over het gebeuren (bv. Leuven) of eerder als aankondiging (bv. Merelbeke of
Beveren). Sommige beschikken zelfs over meertalige folders om hun markt te promoten in het
buitenland (Tongeren heeft hun folder beschikbaar in 5 talen waaronder het Chinees).
Promotie van de markten – 8/24
Plattegronden
Zeker bij grotere markten, is het voor de bezoekers een meerwaarde als ze wegwijs gemaakt
worden op de markt. Zo kunnen ze zelf eenvoudig nagaan waar precies de marktkramers van
hun keuze zich bevinden. Plattegronden met een overzicht van alle marktplaatsen en met
vermelding van de marktkramer zijn soms op gemeentelijke websites (bv. Waregem en
Merelbeke) beschikbaar.
Waregem Merelbeke
Promomateriaal
Soms kan een kleine of middelgrote investering de moeite lonen en zelfs op vlak van
duurzaamheid haar steentje bijdragen. Zo zijn er voorbeelden van gemeenten waar een
originele herbruikbare winkeltas/shopper werd gelanceerd. Bij de lancering wordt dit vaak
gecombineerd met een actie om een gevulde markttas met producten vanop de markt in de
wacht te slepen of wordt de tas gevuld met promotiemateriaal, informatie en gadgets.
De provincie West-Vlaanderen kende een grootschalige spaaractie die tegelijk in 33 West-
Vlaamse gemeenten liep en tot doel had om het beroep van marktkramer in de kijker te plaatsen.
Onder de slogan ‘Ik lig goed in de markt’ kon je een herbruikbare
winkeltas sparen bij je favoriete marktkramer. In de provincie Limburg
vond een gelijkaardige actie plaats. Ook Duffel en Eeklo beschikken elk
over hun eigen herbruikbare winkeltas. In Eeklo kan je een volle
stempelkaart omruilen voor de herbruikbare boodschappentas, die
vervaardigd is uit gerecycleerde PMD-flessen. Wie zich nadien laat
fotograferen met deze tas kan zo nog eens een cheque van 10€
opstrijken.
Promotie van de markten – 9/24
In Duffel levert de wekelijkse markt een grote bijdrage aan
de levendigheid van de gemeente. Verschillende acties
georganiseerd door de gemeente Duffel, in samenwerking
met de Lierse Markthandelaarsvereniging en het
middenstandscomité Duffel-Oost, worden voorzien van een
mooie prijzenpot met o.a. een splinternieuwe fiets, handige
fietstassen of een InDuffelbon.
Andere voorbeelden van promomateriaal of gadgets op de markt zijn paraplu’s (Beveren) of
potgrond (Overijse).
Aalst van alle markten thuis
Aalst is een stad die van alle markten thuis is, maar die vooral de thuis
is van de wekelijkse zaterdagmarkt, de ‘grootste openluchtwinkel van
de stad’. Zo’n 170 marktkramers lokken elke week duizenden
bezoekers. Zaterdag 13 augustus werden 2 gelukkige marktgangers
geloot om deel te nemen aan de winkelkarrace op de groente- en
fruitmarkt. Ondersteund door burgemeester D’Haese en schepen
Beulens mochten 2 marktbezoekers graaien langs de groente- en
fruitkramen.
Banners
Met behulp van banners kan je promotie
voeren voor de wekelijkse markt en
bepaalde acties aankondigen. Ze
duiken op in het straatbeeld (bv.
Stekene), maar evengoed in de
gemeentelijke (digitale) communicatie
(bv. Merelbeke).
Promotie van de markten – 10/24
Website of Facebook
Inzetten op gedrukte communicatie als gemeente is al lang niet meer voldoende. Een
gebruiksvriendelijke website met duidelijke info en de aanwezigheid op sociale media zijn ook
aan de orde bij het promoten van de markt.
Facebookpagina Jaarmarkt Houtem
Jaarlijks vindt op 11 en 12 november in Sint-Lievens-
Houtem een grote winterjaarmarkt plaats.
Tienduizenden bezoekers zakken van ver buiten de
provincie af om paarden en vee te keuren en te kopen,
van de volkse kermissfeer te genieten, te eten en te
drinken en zielsverwanten te ontmoeten. Nergens in
Vlaanderen is de grootsheid van de jaarmarkt nog zo
levendig en prominent aanwezig als in Sint-Lievens-
Houtem. In de aanloop naar en tijdens dit grote
evenement wordt er heel actief gecommuniceerd, met
posts op de drukbezochte facebookpagina.
Alles op een rijtje op de website van Gent
De stad Gent zet sterk in op een
duidelijke en klantvriendelijke
website. Ook ondernemers
moeten er alle informatie
kunnen vinden, inclusief de
marktkramers en organisatoren van markten. Wie in Gent een rommelmarkt, een
tweedehandsmarkt of garageverkoop wil organiseren, eraan wil deelnemen of wil bezoeken,
vindt op de webpagina van het OOG (Ondernemersloket voor Ondernemers in Gent) alle
informatie over de regelgeving, de aanvraagprocedure, de locaties en tijdstippen van de
markten, ….
Promotie van de markten – 11/24
Actieplan
Onder het motto ‘Oudste stad van België’ voert Tongeren
campagne voor haar wekelijkse Antiek- en Brocantemarkt
met standhouders en bezoekers uit binnen- en buitenland.
De stad werkte een 10 –punten actieplan uit om de markt
nog aantrekkelijker te maken zoals bv. de markt onder
voortdurende aandacht brengen in binnen- en buitenland,
het inzetten van een promoteam op andere markten,
advertenties in internationale publicaties,…
2.4 De markt herschikken of verhuizen?
Verhuizen
De vaste locatie van de markt is soms niet beschikbaar omwille van allerlei redenen: de jaarlijkse
kermis op het marktplein, de organisatie van sport- of culturele evenementen, werken aan het
openbaar domein, … Dan moet de markt wel uitwijken naar een alternatieve locatie. Omdat dan
ook de opstelling van de marktkramers wijzigt, vinden de vaste bezoekers de weg naar hun
favoriete kraam minder snel terug. Soms is de markt ook moeilijker bereikbaar.
Bij het verplaatsen van de markt mag het belang van de communicatie tussen de gemeente en
de marktkramers niet onderschat worden. Als de gemeente tijdig communiceert, kunnen de
marktkramers op hun beurt de nodige maatregelen treffen.
Kortingsbonnetjes om het leed te verzachten
In Waregem maakt de markt elk jaar vijf weken plaats voor
een ijspiste. Om het leed te verzachten worden bonnetjes
uitgedeeld waarmee de bezoekers gratis producten kunnen
ontvangen. Vaak gaan dergelijke acties gepaard met
animatie zoals kerstmannen om extra sfeer te brengen op de
‘verplaatste’ markt.
Afschaffen of annuleren
In sommige gevallen wordt geopteerd om de markt voor die specifieke gebeurtenis niet te laten
doorgaan (bv. als Kerstmis en Nieuwjaar samenvallen met de wekelijkse markt of wanneer de
jaarlijkse kermis is opgesteld).
Omdat het verplaatsen (en soms het afschaffen) van de markt tot minder of geen inkomsten
leidt voor de marktkramers, besluiten sommige gemeentebesturen een compensatie toe te
kennen aan de marktkramers voor het ongemak. Dit soort van compensaties wordt in de praktijk
vertaald naar een korting van de standgelden. Uiteraard kan de compensatie nooit het volledige
verlies aan inkomsten voor de marktkramer dekken.
Promotie van de markten – 12/24
Herschikken
Soms moet de markt voor een langere periode uitwijken naar een andere locatie ten gevolge
van een heraanleg van de marktlocatie zelf. Bij de terugkeer naar de oude en vertrouwde locatie
van de markt kan het noodzakelijk zijn om te sleutelen aan de opstelling van de markt. Een
dergelijke herschikking van de marktkramen kan ook nodig zijn in het kader van een uitbreiding
of inkrimping van de markt. Een herschikking dringt zich ook op als de sfeer en beleving op de
markt ondermaats is.
Roeselare lanceert vernieuwde dinsdagmarkt met leuke marktbrochure
De marktkramers en het stadsbestuur van Roeselare
willen de bezoekers van de wekelijkse dinsdagmarkt
informeren waar ze hun favoriete marktkramers
kunnen vinden en pakken daarom uit met een
informatiecampagne. Een herschikking van de
kramen drong zich al een tijdje op en de heraanleg van
de Grote markt was een ideaal moment om de
herpositionering van de wekelijkse markt toe te
lichten. Er werd een nieuw marktplan uitgetekend dat
de 120 marktkramers herschikte over vier locaties. De brochure bevat per marktplek een
grondplan van de verschillende standplaatsen. Alle marktkramen met een foto van de
marktkramers worden per locatie opgelijst. Zo ziet de bezoeker in een oogopslag waar zijn of
haar favoriete kramen staan. Meer info: de marktbrochure 'Vind je favoriete marktkraam'
2.5 Diversiteit van het marktaanbod
De verscheidenheid van het marktaanbod heeft een impact op het al dan niet aantrekken van
meer marktbezoekers. Daarom leveren veel gemeenten inspanningen om nieuwe marktkramers
aan te trekken wanneer het aantal marktkramers daalt en het aanbod verschraalt.
Als een plaats op de markt vrijkomt, kan een gemeente op basis van haar marktplan op zoek
gaan naar een waardige opvolger.
Een andere manier om de diversiteit van het marktaanbod op peil te houden, is het stimuleren
van de marktkramers om aanwezig te zijn. Zo geeft Zonhoven een korting van 50% op het
abonnementsgeld in het 1e kwartaal als een marktkramer maximaal 7 keer afwezig was tijdens
het voorgaande jaar.
Promotie van de markten – 13/24
2.6 Animatie
Naar aanleiding van een feesteditie of een speciale gelegenheid wordt dikwijls geïnvesteerd in
animatie tijdens de markt. Deze animatie kan onder heel veel verschillende vormen en kan zich
zowel richten op kinderen als op volwassenen. Van een feestkraampje waar er gadgets of
producten worden uitgedeeld aan elke marktbezoeker, over een gratis drankje voor elke klant,
tot paashazen, Sinterklaas en de Kerstman. Enkele voorbeelden uit de praktijk:
Artiesten en muzikanten
Het inhuren van straattheater, acrobatie, clowns of andere kunstenaars
op de markt worden vaak voorzien bij feestedities. Een muziekband
luistert de markt op met vrolijke liedjes of de lokale harmonie geeft het
beste van zichzelf.
Verkiezingen
Een andere vorm van animatie is het houden van verkiezingen. De
verkiezing van standwerker van het jaar van het Euroregionaal
standwerkers concours, is zo’n voorbeeld. In 2014 namen Belgische
en Nederlandse standwerkers deel aan de manches in 6 Nederlandse
en Belgische steden (waaronder Hasselt, Genk, Tongeren, Heerlen,
Sittard-Geleen en Maastricht). De Nederlandse Vereniging van
standwerkers en de Limburgse standwerkersvereniging wilden met de
verkiezing het beroep van standwerker extra onder de aandacht
brengen.
Mechelen lanceerde de verkiezing van ‘Schoonste kraam van Mechelen’ (zie verder in deze
brochure). Een marktkramer in de kijker plaatsen komt dan weer af en toe voor op de
facebookpagina van de gemeente (Oostrozebeke) of op de website of een folder/krant over de
markt (Brecht).
Proef de markt
Animatie kan ook onder de vorm van ‘De markt proeft’. De frequentie van
dit soort acties verschilt van gemeente tot gemeente. In Bilzen
bijvoorbeeld is er iedere 2e woensdag van de maand SuperMarkt met
een extra aanbod. Dit kan gaan van een kok die eten klaarmaakt met
producten die op de markt verkrijgbaar zijn tot de ‘marktkramer(s) van
de maand (bv. kaasboeren) die proevertjes voorzien op andere standen.
Promotie van de markten – 14/24
Ook Kortessem proeft - woensdag = marktdag vindt
plaats tijdens de wekelijkse markt. Er wordt – naast de
vele hapjes en proeverijtjes van Kortessemse
streekgerechten, specialiteiten en streekdranken - ook
live radio gemaakt vanop de markt, waarbij zowel
marktbezoeker, marktkramers als het beleid worden
geïnterviewd.
Tijdens Proeven van de Beverse markt duikt een
gids samen met de deelnemers in de geschiedenis
van de meer dan 400 jaar oude Beverse
dinsdagmarkt. Ook hier kan men proeven wat de
marktkramers vandaag aan de man brengen.
Ludieke acties met een vleugje humor
Sommige acties zijn al decennialang een
traditie. Tijdens de laatste dag van de Gentse
feesten bijvoorbeeld vindt de ‘Dag van de lege
portemonnees’ plaats. De marktkramers
delen dan 5.000 portemonnees uit waarvan er
een klein aantal 10 euro bevatten. Met deze
ludieke actie, sluiten ze de laatste dag van de
Gentse feesten af met een gelijknamige
marktdag. De marktkramers proberen het
laatste geld uit je portemonnee te veroveren.
Burgemeester Termont en de Feestenburgmeester van dienst helpen mee bij het uitdelen van
de portemonnees.
Wedstrijden
Ook het nemen van foto’s tijdens de wekelijkse markt, zorgt op
verschillende plaatsen voor animo. Zo luidt de slogan in Brugge ‘Koop
op de markt - Wordt geflitst’ waarbij foto’s van bezoekers worden
genomen op willekeurige tijdstippen op de verschillende markten
gedurende enkele weken. De deelnemers maken kans op een
reischeque t.w.v. 3.000€, verschillende kooksets t.w.v. 1.000€ en
champagne.
Promotie van de markten – 15/24
2.7 Themamarkten
Themamarkten zijn in een aantal steden en gemeenten belangrijke trekpleisters voor jong en
oud. Ze maken een belangrijk onderdeel uit in het evenementenbeleid van het
gemeentebestuur. De meest voorkomende themamarkten zijn jaarmarkten, antiek- en
brocantemarkten, rommelmarkten, kerstmarkten, bloemenmarkten, avondmarkten gedurende
de zomermaanden aan de kust,….
Boerenmarkten terug hip
Mensen waarderen vandaag meer en meer producten die lokaal zijn geteeld of gefabriceerd.
Het stijgende aantal boerenmarkten speelt hierop in, met een lokaal (of regionaal) aanbod aan
groenten, fruit, vlees, zuivel en verwerkte producten. De aanwezigheid van de landbouwers of
producenten draagt bij aan het authentieke karakter van de boerenmarkt.
Ook markten met streek- en hoeveproducten winnen aan terrein in zowat alle provincies.
Lokaal – overdekte boerenmarkt in Deerlijk
Lokaal is een wekelijkse en overdekte boerenmarkt op vrijdag van 15u
tot 20u in Deerlijk. Je vindt er een ruim aanbod aan verse en
seizoensgebonden streekproducten: van groenten en fruit over vlees en
vis tot brood en zuivel. Bezoekers kunnen voor of na de inkopen nog iets
eten en drinken in de bar. Kinderen kunnen intussen spelen in het
kinderatelier.
Op de website vinden bezoekers niet alleen het overzicht van de
aanwezige landbouwers maar ook het wekelijks beschikbare aanbod.
Fiesta Europa
Het marktconcept Fiesta Europa bestaat al geruime tijd en
brengt marktkramers uit verschillende Europese landen bij
elkaar op meerdaagse internationale feestmarkten. De
marktkramers brengen specialiteiten mee uit hun eigen
land of regio. Zowel lokale gerechten en streekproducten
als lederwaren, edelstenen, zepen, textiel,… worden
aangeprezen. Zo ontstaat een kleurrijke en kwaliteitsvolle
Europese markt met een heel gevarieerd aanbod. Noem
het gerust een “feest” van Europese marktkramers. Het feit
dat de meeste deelnemers ook werkelijk uit die landen
komen en niet eens onze taal spreken maakt de markt heel
authentiek en brengt vanzelf een aangename sfeer. Het
ongedwongen gezellige karakter spreekt de bezoekers erg
aan. Fiesta Europa vindt jaarlijks in verschillende
Vlaamse gemeenten plaats.
Promotie van de markten – 16/24
2.8 De markt test uit
De traditionele markt op de grote markt of op het kerkplein (overdag en tijdens de week) slaagt
er vandaag niet altijd meer in om alle doelgroepen te bereiken. Ze kampen zowel met het
wegvallen van vertrouwde marktkramers als een ouder wordend publiek. Zo zijn er vandaag al
gemeenten die een afgestemd openingsbeleid voor de jonge werkende bevolking voeren, zodat
ook zij na hun werktijd kunnen markten (bv. Boutersem en Linkebeek).
Bij de verschuiving van het tijdstip van de markt, komt vaak heel wat bij kijken. Zet alle opties
op een rijtje en weeg de voor- en nadelen tegenover elkaar af.
Kan je alle gevestigde marktkramers behouden? Welke doelgroepen wens je precies naar de
markt te krijgen en wat is haalbaar? Kan de invoering van een extra markt op een ander tijdstip
(bv. late namiddag) afgesteld worden op de behoefte/vraag van jonge werkende gezinnen?
Het spreekt voor zich dat een eventuele verschuiving best verloopt in samenspraak met de
marktkramers, al dan niet via de marktcommissie.
Hasselt heeft er een 5de buurtmarkt bij
Ter Hilst in Hasselt krijgt elke woensdag tussen 15 en 19u zijn buurtmarkt naast buurthuis
De Magneet met verse groeten en fruit, kip aan ’t spit en olijven. Ook de andere buurtmarken
op dinsdag, donderdag en vrijdag in Hasselt vinden plaats
tussen 15 en 19u. Bij de keuze van de markturen werd
rekening gehouden met ouders die hun kinderen aan de
school ophalen, in de (buitenschoolse) kinderopvang stoppen
en klanten die op weg naar huis graag dagdagelijkse
goederen vers en kort bij huis willen aankopen.
De locatie van de markt wordt op bepaalde plaatsen ook aangepast in functie van de
doelgroepen. Zo kent Brugge een markt die wordt opgesteld in de nabijheid van een
woonzorgcentrum. De boerenmarkt van Oostakker ontstond op de plaats waar er eerst een
afhaalpunt was ingericht. Maar later groeide deze uit tot een volwaardige boerenmarkt.
Rusthuisbewoners krijgen markt op bezoek
Rond het rusthuis Van Zuylen in Sint-Kruis (Brugge) werden er enkele marktkraampjes
opgesteld. Enkele vrijwilligers hielpen de bejaarden tot bij de kraampjes waar ze inkopen
konden doen. Dit experiment werd gesmaakt door de bewoners en ook de marktkramers zelf
vonden het een goed idee om de markt naar het rusthuis te brengen. Er worden plannen
gesmeed om toch één keer per maand langs te komen en de bejaarden zo het gevoel te
geven dat ze opnieuw eventjes de markt kunnen doen.
Promotie van de markten – 17/24
Boeren en werknemers organiseren wekelijkse boerenmarkt
Onder de slogan 'ABC: arbeider – boer – consument: Samen
Sterker!' startte op vrijdag 25 maart 2016 een unieke
boerenmarkt op het dorpsplein van Oostakker. De boerenmarkt
is elke vrijdag voor iedereen toegankelijk tussen 11 en 14 uur.
Uniek is dat de boerenmarkt in Oostakker zich niet alleen richt tot
de buurtbewoners, maar ook specifiek tot de bedrijven in de
Gentse Kanaalzone. Werknemers uit de Gentse havenzone
kunnen via de website www.korteketenoostvlaanderen.be een
bestelling plaatsen van groenten, fruit, vlees of eieren (de producten aangeboden door De
Vierklaver), dit telkens vóór dinsdag. Op vrijdag kunnen zij dan op de boerenmarkt de
producten afhalen. De producten die via deze website worden besteld, worden aan
kortingsprijzen aangeboden.
Promotie van de markten – 18/24
3 De markt evolueert mee met zijn tijd
Net zoals de detailhandel en de horeca onderhevig zijn aan heel wat trends (wijzigende
consumentenvoorkeuren, vergrijzing, tweeverdienende gezinnen, verhoogde mobiliteit, …),
ontsnapt ook de markt niet aan deze uitdagingen. Hieronder schetsen we aan de hand van
enkele voorbeelden hoe een markt kan inspelen op deze nieuwe verwachtingen.
3.1 Marktvestiaire
Om de markt te promoten experimenteren enkele steden en gemeenten waaronder Mechelen,
Lier en Mortsel, met het opzetten van een marktvestiaire. Zoals we een jas in bewaring kunnen
geven in een gewone vestiaire, kunnen
marktbezoekers hun aankopen in de
marktvestiaire achterlaten. Zo kunnen ze na
het marktbezoek nog langsgaan in de
omliggende winkelstraten of een terrasje of
horecabezoek meepikken.
3.2 Handenvrij shoppen
In Mechelen en Mortsel stopt het niet bij de
inrichting van een vestiaire. Wie dit wenst,
kan zijn of haar aankopen tegen een kleine
vergoeding ook aan huis laten leveren op een
later tijdstip door fietskoeriers. Deze
dienstverlening biedt een antwoord voor
iedereen die geen zin heeft om met zware
tassen terug huiswaarts te keren, voor
mensen die minder mobiel zijn én voor
bezoekers die het marktbezoek willen
koppelen aan een langer verblijf in het dorps-
of stadscentrum.
Promotie van de markten – 19/24
3.3 Mobiliteit en bereikbaarheid
De bereikbaarheid van een dorps- of stadskern, net als de
parkeermogelijkheden, vormen op vele plaatsen al een uitdaging zonder een
markt. Tijdens de marktdag wordt dit er niet eenvoudiger op. De markt neemt
zelf soms al heel wat parkeerplaatsen in en is zelf de aanleiding voor
omleidingen. Daarom stimuleren gemeenten de marktbezoekers om met de
fiets of te voet te komen, of om het openbaar vervoer te gebruiken.
De marktbus
Bezoekers parkeren aan de rand van het centrum en maken gebruik van de marktbus om naar
de markt te gaan. Ook daar zijn de mogelijkheden weer zeer divers. Sommige gemeenten staan
zelf in voor het inleggen van een bus tussen de markt en de parkings (bv. Waregem, Gent, …).
De grote meerderheid werkt samen met De Lijn (Diepenbeek, Bilzen, Izegem, Beveren,
Harelbeke, Neerpelt, en vele anderen…), waardoor inwoners op marktdagen gratis kunnen
gebruik maken van de (bel)bus om naar de markt te komen. In Lier charteren de marktkramers
zelf een bus om de bezoekers vlot van en naar de markt te brengen.
Goedkoper of gratis parkeren
In Mortsel kunnen bezoekers dan weer goedkoper parkeren tijdens de wekelijkse markt. De
gemeente financiert deze maatregel zelf. In Bilzen kunnen bezoekers 2 uur gratis parkeren, in
de betaalparking, in het centrum. Ook tijdens de wekelijkse markt geldt het 2u gratis
parkeerbeleid.
Gratis marktbus in Waregem
Fans van de markt die geen zin hebben in het
zoeken naar een vrije parkeerplaats kunnen in
Waregem gebruik maken van een gratis
marktbusdienst. die je elke zaterdagvoormiddag
probleemloos naar de Markt brengt en ook terug
naar je auto. Van 9u tot 13u rijdt deze pendelbus
onafgebroken eenzelfde traject tussen een
randparking en de markt. Deze bus passeert elke
15 minuten aan iedere stopplaats en brengt de
bezoekers zo zorgeloos naar de wekelijkse markt.
Promotie van de markten – 20/24
3.4 Afvalarme markt
Eerder in deze brochure verwezen we al naar het verdelen van een herbruikbare winkeltas als
promomateriaal. Sommigen gaan nog een stapje verder en zien het als opportuniteit in het
streven naar een afvalarm marktbeleid.
Marktkramers strijden om de titel van ‘Schoonste kraam’
Omdat na de zaterdagse markt nog te veel zwerfaval achterbleef in het stadscentrum
organiseerde de stad Mechelen in 2014 en 2015 de wedstrijd ‘Schoonste Kraam’. Daarmee
wilde het stadsbestuur de marktkramers sensibiliseren en mobiliseren. Ze riep de
marktkramers op om hun standplaats proper achter te laten na de markt, zelf zo weinig
mogelijk afval te produceren, zoveel mogelijk milieuvriendelijke biologisch afbreekbare
materialen te gebruiken en ook de klanten aan te
moedigen om afvalarm te winkelen (bv. herbruikbare
winkeltas i.p.v. plastic zakjes). Bij de selectie van de
winnaars werd ook gekeken in welke mate de
maatregelen een permanent karakter hebben en naar de
betrokkenheid van de bezoekers en de leveranciers.
Herbruikbare boodschappentas zet in op afvalarme markt
Ook de gekende markt Abattoir op de slachthuissite van Anderlecht
startte onlangs met haar eigen herbruikbare boodschappentas om zo
de campagne voor een markt zonder plastic tasjes kracht bij te zetten.
Vanaf 1 januari 2017 is het gebruik van plastic tasjes trouwens op alle
Waalse en Brusselse markten verboden.
Promotie van de markten – 21/24
4 Hoe kan je de promotie en acties financieren?
4.1 De gemeente voorziet een budget voor promotionele acties
Gemeenten die veel belang hechten aan een aantrekkelijke en weerbare markt, voorzien best
een minimaal budget om acties te financieren Een goed functionerende markt draagt immers bij
tot de lokale economie, de kernversterking, de sociale samenhang, …De promotie van een
markt hoeft niet noodzakelijk enorm veel geld te kosten en sommige initiatieven kunnen gerust
kleinschalig blijven. Maar enige ondersteuning is zeker op zijn plaats.
Tongeren organiseert de eindejaarsactie “Koop op de markt
en win” waarbij gedurende 4 weken telkens 5 trolleys met
producten van op de markt worden gevuld. De stad koopt de
producten effectief aan voor een budget van 2.500 euro.
In totaal worden er 20 trolleys verloot. De inhoud bestaat uit 80
euro allerlei (overtrek, fleece deken, kousen, dweil, paraplu,
sleutelhanger, waardebon,….) en 45 euro levensmiddelen
(vlees, vis, groenten, fruit, kaas, brood, olijven, kip a spit, verse
soep,…) wat een totaal van €125 per trolley oplevert.
Klanten deponeren hun deelnameformulier in een urne op de
markt. Wekelijks gebeurt
de trekking om 12u. De
winnaar moet aanwezig zijn om zijn/haar prijs in
ontvangst te nemen (zo blijft het volk ook op de markt).
De actie wint week na week aan succes: het aantal
deelnameformulieren steeg ondertussen tot 2.500 per
week.
Sommige gemeenten kiezen er bewust voor om de marktkramers geen standgeld te laten
betalen. Ook dit is een vorm van ondersteuning. Op deze manier willen de vaak kleinere
gemeentebesturen (bv. Heuvelland) de wekelijkse markt in een deelgemeente promoten en
nog meer marktkramers naar hun markt trekken.
Promotie van de markten – 22/24
4.2 De marktkramers leveren een financiële bijdrage
Op vele plaatsen leveren ook de marktkramers een financiële bijdrage om de markt te promoten
en acties op de markt uit te werken. De grootte van de bijdrage en het al dan niet verplichtend
karakter ervan verschillen van gemeente tot gemeente, net als de berekeningswijze. Zo kan
gewerkt worden met een vast jaarlijks bedrag per marktkramer, dat al dan niet bij het standgeld
(abonnement) wordt verrekend en gefactureerd. Andere opteren voor een bijdrage van 1 à 2
euro per lopende meter per marktkraam waardoor ook losse plaatsen kunnen bijdragen.
Deze financiële bijdrage van de marktkramers wordt meestal bepaald in het retributiereglement.
Naar aanleiding van specifieke acties worden soms aparte, al dan niet aanvullende, vrijblijvende
collectes gedaan bij de marktkramers.
In de meeste gevallen is er sprake van een bijdrage van zowel de gemeente als de
marktkramers. Zo kan bijvoorbeeld de gemeente instaan voor de aankoop van de kruiwagen,
de trolley of de herbruikbare tassen, terwijl de marktkramers zorgen dat deze gevuld worden
met producten.
4.3 De marktkramers financieren de acties zelf
Een aantal gemeenten kunnen rekenen op een sterke werking van het marktcomité of de
samenwerking tussen de marktkramers onderling, waardoor er toch acties kunnen opgezet
worden ondanks de afwezigheid van een gemeentelijk budget. Dit kan onder de vorm van een
eigen aangelegde spaarpot door de marktkramers, via vrijwillige bijdragen voor een specifieke
actie of door het ter beschikking stellen van producten die in een prijzenpot terechtkomen.
4.4 Financiële steun voor tijdelijke situaties
Vroeg of laat gebeurt het wel dat de markt om één of andere reden moet uitwijken naar een
alternatieve locatie. Zoals ook al eerder in deze brochure werd aangehaald kan de gemeente
ook dan een zekere rol spelen om het leed enigszins te verzachten. Vaak gaat het verplaatsen
van de markt samen met een verlies aan inkomsten voor de marktkramers. Er komt minder volk
naar de verplaatste markt, de bezoekers vinden niet onmiddellijk de weg naar hun vertrouwde
marktkramer, de markt is minder bereikbaar, de parkeergelegenheid is niet optimaal,…
Naast een pure financiële operatie om de standgelden gedurende de periode van de verplaatste
markt in mindering te brengen (verminderen of kwijtschelden), zijn er ook voorbeelden van
animatie op de markt, het uitdelen van kortingsbonnen,…
Promotie van de markten – 23/24
In Sint-Truiden en Oudenaarde bijvoorbeeld kregen
marktkramers een compensatie onder de vorm van korting op het
standgeld voor de hinder van de werken. Tegelijkertijd worden
allerlei acties georganiseerd en extra communicatie voorzien om
tijdens die periode er het beste van te maken.
5 Enkele aandachtspunten
Afsluitende zetten we enkele aandachtspunten op een rijtje:
• Samenwerking is een belangrijke voorwaarde voor succes. De inspanningen worden
gevraagd van zowel de gemeente als de marktkramers. Samen bereik je vaak veel meer
dan alleen.
• Acties ter bevordering en promotie van de markt vragen wat tijd, moeten soms groeien en
vaak ook bijgestuurd worden na een aantal keer uitgetest te zijn.
• Betrek in de mate van het mogelijk ook de lokale handel en horeca bij promotionele acties
op de markt.
• Kopieer niet klakkeloos elke actie van andere gemeenten maar stem de acties af op de
grootte en eigenheid van de markt(en) en haar bezoekers.
• Ook kleine en/of beperkte ingrepen en acties (met beperkte middelen) kunnen het verschil
maken. Zo kan de opstelling van de marktkramen al een heel grote impact hebben op de
sfeer en gezelligheid. Wanneer teveel lege plaatsen ontstaan, kan een herschikking een
nieuwe boost geven aan de markt. Zorg er wel voor dat de marktkramers of de
marktcommissie betrokken worden bij de keuzes voor een nieuwe marktopstelling.
• Maak in je communicatie ook gebruik van sociale media: Twitter, Facebook, Instagram,…
zijn de meest gebruikte kanalen.
• De locatie, de dag of het tijdstip van de markt blijken soms niet meer de meest geschikte
keuze te zijn, rekening houdend met je bezoekers. Zorg ervoor dat eventuele wijzigingen
goed overwogen worden en dat deze in samenspraak met de marktcommissie en/of de
marktkramers verlopen.
Promotie van de markten – 24/24
6 Meer info
Gemeentebesturen kunnen met hun vragen over markten en ambulante handel terecht bij de
VVSG, dienst economie, via [email protected].
Alle voorbeelden vermeld in deze brochure zijn ook opgenomen in de VVSG Praktijkenbank.
Daar vind je ook de nodige contactgegevens van de gemeenten in kwestie.
Nieuwe initiatieven of succesvolle promotionele acties mogen steeds gemeld worden aan
VVSG, dienst economie, via [email protected]
Voor vragen met betrekking tot de reglementering van ambulante handel kan u ook terecht bij
het Agentschap Innoveren en Ondernemen via [email protected]
Deze brochure kwam tot stand in het kader van het project Overlegtafels Economie
van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, met steun van het Agentschap Innoveren en Ondernemen.
Heeft u nog vragen over de regelgeving, het beleid of maatregelen op het vlak van de markten of ambulante handel, laat het ons weten via [email protected]. Ook suggesties over deze brochure over de promotie van de markt zijn via die weg welkom.
Deze brochure kwam tot stand in het kader van het project ‘Overlegtafels Economie’ met steun van het Agentschap Innoveren & Ondernemen.
Top Related