‘ALLAHWEET HET

BETER’

‘Hot Items’ is een serie van uitgeverij Jes! De serie is speciaal bedoeld voor christelijke jongerendie eerlijke antwoorden op eerlijke vragen willen – en

dan niet met allerlei grote verhalen, maar kort en krachtig.

In deze serie verschenen ook:

Jaap HaasnootMijn God is uniek – Over het hoe en waarom van zending

Ds. Laurens Jan VogelaarVan bidden word je altijd beter

Herman van Wijngaarden (red.)Leer Me Lezen

Ds. Wim MarkusWatermerk – Jij en je doop

Harmen van Wijnen en Herman van WijngaardenGereformeerd? Ik?

Uitgeverij Jes! • Zoetermeer

‘ALLAH WEET HET

BETER’Wie ben je als je moslims ontmoet?

Monique Samuel en ds. Cees Rentier

Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen UitgeverijBoekencentrum en de HGJB. Voor deze uitgave is er samengewerktmet de stichting Evangelie & Moslims. Kijk voor meer informatieop www.jesvoorjou.nl.

Layout en illustratie binnenwerk: Gerard de Groot

De bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan De NieuweBijbelvertaling, © Nederlands Bijbelgenootschap 2004/2007.

ISBN 978 90 239 2464 7NUR 717/712

© 2010 Uitgeverij Jes! • Zoetermeer

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden ver-veelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestandof openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elek-tronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enigeandere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming vande uitgever.

INHOUD

1. Inleiding 7

2. Maak kennis met de Nederlandse poldermoslim 10

3. Bijbel of Koran: welk boek komt van God? 22

4. Als ik bad, bleef het stil 29

5. Wie is Jezus in de islam – en wie is Hij voor jou? 36

6. Kop in het zand of getuigen van Jezus? 43

Boeken 51

GETUIGEN

BIDDEN

1. INLEIDING

As-salaamoe aleikoem: de vrede (zij) met jullieDe kans is groot dat je de groet die boven dit hoofdstukstaat, regelmatig hoort – op straat, in de bus of in detrein. Sinds in de jaren zestig en zeventig de eerste grotemigrantengolven naar Nederland op gang kwamen, is erveel veranderd. Nederland is een bonte multiculturelesamenleving geworden, met nieuwe culturen, vreemdetalen en andere godsdiensten. Dat ging lange tijd goed,maar leidde op een gegeven moment tot spanningen. Vooral sinds 11 september 2001 vinden veel mensen degroei van de islam in Nederland zorgwekkend. Of je nueen krant openslaat, de radio aanzet of het journaal kijkt,het lijkt wel alsof moslims en de islam voortdurend inhet nieuws staan. En niet alleen dat, ook het Nederlandsestraatbeeld is door de jaren heen veranderd. Denk maaraan de komst van hoofddoekjes, islamitische supermark-ten en moskeeën. Veel Nederlanders, onder wie ook be-paalde politici, zien dat als een bedreiging. Toch zal ook jij vroeg of laat persoonlijk met moslims incontact komen (als dat al niet gebeurd is); op school of opde sportclub, tijdens je studie of op je werk. En de vraagis dan: hoe ga je met ze om? Je kunt ze negeren of be-strijden, je kunt vriendschap met ze sluiten of proberenvan je eigen geloof te getuigen. Durf jij de uitdaging vaneen veranderd Nederland aan te gaan?

In dit boekje willen we je helpen om na te denken over jehouding tegenover moslims. Uit eigen ervaring wetenwe dat dit niet altijd gemakkelijk is. Daarom willen we

7

ISLAM

GENADE

onze ervaring en kennis met je delen. Moslims geloven net zoals christenen dat er een God isdie de wereld geschapen heeft en op een dag over ons zaloordelen. Hun geloof heeft dus overeenkomsten met hetchristelijk geloof. Tegelijkertijd zijn er ook veel verschil-len. Zo denken moslims heel anders over wie Jezus is enwat Hij voor ons gedaan heeft. Buitenstaanders vinden christenen soms veel op mos-lims lijken, terwijl het voor moslims niet altijd duidelijkis wat het verschil is tussen christenen en de rest van desamenleving. Dat daagt ons als christen uit om na te den-ken over onze eigen identiteit. Wie zijn wij als we mos-lims ontmoeten?

De titel van dit boekje luidt: Allah weet het beter. Deze uit-drukking is een vertaling van het Arabische spreekwoord‘(lakin) Allah wa a’lam’, wat letterlijk ‘(maar) God weethet beter’ betekent. Gelovige moslims gebruiken dezeuitspraak vaak in gesprekken en discussies over de islam.Want of je de leefregels van de islam nu begrijpt of niet,uiteindelijk weet Allah (het Arabische woord voor God)het beter, ook als dingen raar of haast onbegrijpelijk zijn. Christenen geloven ook dat we als mensen in dit levenuiteindelijk nooit alles compleet zullen kunnen weten ofbegrijpen, simpelweg omdat God veel te groot is voorons. Maar we geloven ook dat God door middel van deBijbel, getuigenissen en inspiratie van de Heilige Geestheel veel over zichzelf bekend heeft gemaakt. En: dat wijin Jezus Gods hart hebben gezien, Zijn radicale liefdevoor alle mensen. God is zo oneindig goed voor ons!Daarom dagen wij jou in dit boekje uit om naar moslimste kijken zoals dat God naar hen kijkt.

Monique Samuel & Cees Rentier

8

JEZUS/ISA

9

De doorlopende tekst is geschreven door Monique Samuel (1989).

Zij is politicoloog en volgde vakken bij islamologie aan de

Universiteit Leiden. Op dit moment volgt ze de master international

relations and diplomacy. Bij uitgeverij Jes! verscheen eerder van haar

het boek Bruiswater – mijn ontdekkingen met God.

Ds. Cees Rentier (1963) schreef de theologische kaders. Hij is predi-

kant-directeur van de stichting Evangelie & Moslims en is onder

meer auteur van het boek Europa, het Mekka van de islam?

RESPECT

GENADE

2. MAAK KENNIS METDE NEDERLANDSE POLDERMOSLIM

Als je in het centrum van Rotterdam loopt, kan het nietanders of je zintuigen worden geprikkeld door al diekleuren en geuren. Je ziet aparte kleding, hoofddoekjesen kroeshaar, baardjes en gladgeschoren gezichten, blau-we ogen, bruine ogen, sari’s en sluiers ... Je kunt het zogek niet bedenken. Maar wat schuilt er achter al die ver-schillende gezichten? Is elke allochtoon een moslim enzo ja, zijn alle moslims hetzelfde?

Nederland is een multiculturele samenleving met mi-granten uit de hele wereld. De grootste minderheden inNederland komen uit Suriname en de Antillen, Indone-sië, Turkije en Marokko, al zijn er in de grote stredentegenwoordig honderden verschillende nationaliteiten tevinden. Al die verschillende mensen zijn niet over éénkam te scheren. Zo kan een Surinamer een christelijkeCreool zijn, een islamitische Javaan (Nederland haaldeveel slaven uit Indonesië, het grootste moslimland terwereld) of een Hindoestaan (de naam zegt het al: dezemensen zijn hindoes en komen oorspronkelijk uit India).Hetzelfde geldt voor de diversiteit van andere etnischegroepen in Nederland. Zo zijn Turkse Nederlanders langniet allemaal moslim en behoren ze (wanneer ze welmoslim zijn) ook niet allemaal tot dezelfde stroming.Want net zoals er in de protestantse kerken veel verdeeld-heid is, zo zijn er ook veel verschillende stromingen bin-nen de islam.

10

Ontstaan en ontwikkeling van de islam

Volgens moslims was Adam de eerste profeet van de islam.In de loop van de tijd zouden de mensen van het ‘ware’geloof zijn afgedwaald. Om de mensheid weer op het rechtepad te krijgen, zond God de profeet Mohammed. Zo probe-ren moslims te zeggen dat hun religie de enige juiste is en datde andere godsdiensten op een dwaalspoor zijn beland. Historisch gezien is het duidelijk dat de islam begint met hetoptreden van Mohammed, die leefde aan het begin van dezevende eeuw na Christus.

• 570 Geboorte van Mohammed te Mekka.• 610 Eerste mystieke ervaring waarna Mohammed profeet

wordt genoemd.• 610-622 Steeds meer volgelingen, maar toenemende

onderdrukking door de Arabische machthebbers. • 622 Mohammed en zijn volgelingen emigreren naar

Medina; hier wordt hij ook politiek leider. • 622-632 Mohammed wint met een succesvolle militaire

campagne het Arabische schiereiland voor de islam.• 632 Dood van Mohammed te Medina.• 632-661 Verovering van het Midden-Oosten door moslims.• 661-750 Verovering van Noord-Afrika en Spanje door mos-

lims.• Na 750 groeit de islam minder snel. De moslims worden

geleidelijk weer uit Spanje verdreven. • Ca. 1326-1918 Osmaanse Rijk, geleid door Turkse moslims.

Het rijk strekte zich uit van Iran tot Wenen en Marokko.• Ca. 1880-1945 Osmaanse Rijk gaat onder en bijna de hele

moslimwereld komt onder Europees koloniaal bestuur. Nadeze diepe vernedering proberen moslims op allerleimanieren de islam opnieuw inhoud en invloed te geven.

11

GETUIGEN

Verschillende categorieën De meeste moslims in Nederland komen uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika. We hebben het dus over eengebied dat zich uitstrekt van Marokko tot en met Iran envan Turkije tot Soedan. Aan de hand van een aantal profielen willen we je eenidee geven van de veelzijdigheid van migranten uit dezeregio.

Mahmoed (18) ‘Mijn opa en oma komen uit Marokko,maar ik ben in Nederland geboren. Met mijn hele familiegaan we elk jaar bij onze familie in Marokko op bezoek.Dat is wel eens lastig, want waar hoor ik nou thuis? InMarokko of in Nederland? Voor mij is de islam iets wat bij mijn identiteit hoort. Met feestdagen ga ik naar de moskee, maar verder niet.Of ik de Koran wel eens heb gelezen? Nee joh, veel temoeilijk. Zo goed is m’n Arabisch echt niet! Maar ik benwel moslim en voel me verbonden met andere moslims!Als ik later kinderen heb, zal ik ze zeker als moslimopvoeden.’

Esra (19) ‘Ik ben Turkse en studeer aan de IslamitischeUniversiteit in Rotterdam. Voor mij betekent de islamecht alles. Ik draag bewust een hoofddoek en wil Allah zogoed mogelijk dienen. Vroeger was de islam niet zo be-langrijk voor mij, maar sinds ik studeer voel ik me echthelemaal bekeerd. Op dit moment studeer ik Koran-wetenschappen en islamitisch recht. Dat helpt mij om deislam beter te begrijpen en mijn godsdienst beter te ver-dedigen, want helaas denken veel mensen heel negatiefover de islam.’

Maral (17) ‘Hallo, ik ben Maral en ik kom uit Iran. Toenik drie jaar oud was, zijn mijn ouders gevlucht en

12

ISLAM

BIDDEN

sindsdien ben ik niet meer terug geweest. Iran is eenislamitische republiek en daar hebben we echt vreselijkeherinneringen aan. Er was geen vrijheid, niets! Ik benblij dat ik in Nederland woon en gewoon helemaal vrijkan zijn. Wel vind ik het vervelend dat veel mensen den-ken dat ik een moslim ben, want dat is helemaal niet zo!Ik ben atheïst en wil niets te maken hebben met welkegodsdienst dan ook. Het idee van God wordt gebruikt ommensen dom te houden, zodat politieke en religieuzeleiders gewoon lekker hun gang kunnen gaan.’

Gül (16) ‘Ik ben een aleviet. Het alevitisme is een spiri-tuele stroming die in Turkije best groot is. Wij zijn mos-lims, maar ook weer niet, omdat wij alle heilige boekenaccepteren en openstaan voor alle godsdiensten. Soms gaik met mijn ouders naar de cemevi, een speciale ruimtevoor bijeenkomsten, waar mannen en vrouwen liederenzingen en dansen. Zo komen we dichter bij God. Wij zijnheel humanistisch en willen slechts vrede en verdraag-zaamheid. Vrouwen zijn gelijk aan mannen en wij dra-gen geen hoofddoekjes of zoiets. Voor mij is God een die-pe kracht, die via allerlei wegen ontdekt kan worden.’

Ramy (20) ‘Oorspronkelijk kom ik uit Irak. Daar was ikmoslim en heette ik Ramy Mohammed Youssouf Ismaïl.Nu heet ik gewoon Ramy en ben ik christen. Het is nietgemakkelijk om een christen met een islamitische ach-tergrond te zijn. Vaak word ik bedreigd als ik op straatloop; en mijn familie wil niets meer van mij weten.Soms bel ik stiekem met mijn moeder, maar als mijnvader erachter komt dat ze met mij spreekt, schreeuwthij en gooit de hoorn erop. Toch ben ik blij dat ik chris-ten ben, want Jezus is de Weg, de Waarheid en hetLeven! Hij heeft mij verlost van mijn zonden en brachteindelijk rust na jarenlange twijfels. Toen ik moslim

13

RESPECT

JEZUS/ISAwas, kende ik God niet, Allah liet nooit iets van zichhoren. Mijn geloof was compleet onpersoonlijk. Ik baden vastte alleen omdat het moest, niet omdat ik hetgevoel had dat het me dichter bij God bracht. Maar nuhoor ik bij Jezus, God is groot!’

George (15) ‘Toen ik twee was, vluchtten mijn ouders uitLibanon. De situatie was na de burgeroorlog onhoudbaargeworden. Steeds meer christenen trokken weg, zodatmijn ouders zich meer en meer bedreigd voelden. Als éénvan de laatste christelijke gezinnen in het dorp zijn wijvertrokken. Gelukkig kregen we asiel in Nederland. Mijnfamilie is sinds mensenheugenis maroniet. Het maroni-tisme is een speciale katholieke stroming in Libanon. Ikhoop dat ik ooit terug kan naar Libanon om daar in vredemet mijn volksgenoten te leven. Maar Libanon blijftonrustig. Het is niet makkelijk om met zoveel verschillen-de etnische en religieuze groepen een land te delen.’

Mohammed (18) ‘As-salaamoe aleikoem. Drie jaar geledenkwam ik aanraking met een bekende imam in DenHaag. Ik ging naar een koranschool en ontmoette daarveel vrome broeders. Dat was echt een opluchting voormij. Ik werd zo moe van al die jongeren die wel zeggenmoslim te zijn, maar helemaal niet weten wat ze eigen-lijk geloven! Moslim zijn is niet iets voor erbij. Het is ietsvoor iedere dag! Het vraagt discipline, toewijding engeloof. Sommige mensen vinden mij eng, omdat ik eendjelaba (lang gewaad) draag en een sikje heb. Maar ik bengeen terrorist. Ik ben een vrome moslim die de profeetMohammed, vrede zij met hem, na wil volgen. Sommigevan mijn broeders geloven wel dat we door jihad (heiligestrijd/oorlog) de islam moeten verspreiden. Maar voormij is jihad een spirituele strijd, in mijzelf, om eensteeds betere moslim te worden.’

14

GENADE

Maar wie is dan wel moslim?Lang niet alle allochtonen zijn moslim. En als iemandwel moslim is, kan dat nog in allerlei vormen en grada-ties! Maar kun je dan helemaal niet van ‘moslims’ spre-ken? Natuurlijk wel. Iemand is moslim als hij of zijgelooft dat Mohammed (die van 570-632 in de Arabischesteden Mekka en Medina leefde) de laatste en belangrijk-ste profeet van God is en dat hij, in de vorm van deKoran, Gods openbaringen op aarde bracht. Moslimsgeloven dat de Koran het letterlijke woord van God is. Kortweg kunnen we stellen dat iedereen moslim is die deislamitische geloofsbelijdenis (shahada) onderschrijft.

Asjhadoe al-laa ilaaha ill(a) Allah wa asjhadoe annaMoehammad rasoel Allah. Dat betekent: ik getuig dat er geen god is dan God en ikgetuig dat Mohammed de boodschapper is van God.

Zijn moslims familie van ons?Bono, de lead singer van de band U2, zong: ‘Jesus, Jew,Mohammed… it’s true, all sons of Abraham’. Het is eenpopulaire gedachte dat jodendom, christendom en islam driereligieuze families zijn die van Abraham afstammen en daar-om veel op elkaar lijken. Toch klopt dat verhaal niet helemaal.Het christendom en de islam zijn op heel verschillendemanieren ontstaan en dat heeft niet met Abraham te maken.Het christelijk geloof is ontstaan binnen het joodse volk alsreactie op de komst van Jezus Christus en daarom aanvaar-den christenen het (joodse) Oude Testament. Mohammedstamt waarschijnlijk via Ismaël van Abraham af, maar deislam als godsdienst is pas zesentwintighonderd jaar naAbraham ontstaan. De islam is een combinatie van verschillende religieuze tradi-ties die Mohammed in zijn omgeving tegenkwam. Deze

15

GETUIGEN

godsdienst is een religieuze stroming die wel erkent dat ermaar één God is, maar zich sterk verzet tegen de erkenningvan Jezus als Redder en Heer. Ook wijst de islam zowel hetOude als het Nieuwe Testament af als onbetrouwbaar en pre-senteert het de Koran daarvoor in de plaats. Inhoudelijk is deislam dus een heel ander geloof.

Verschillende stromingen: soennieten versussji’ietenZoals je eerder hebt kunnen lezen, zijn er verschillendestromingen en trends binnen de islam. Het grootsteonderscheid binnen de islam is dat tussen de soennietenen sji’ieten. Dit zijn de twee hoofdstromen binnen deislam die ontstonden na de eerste grote splitsing in deislamitische geschiedenis. Het sji’isme ontstond naar aanleiding van een opvol-gingskwestie na de dood van Mohammed. Sji’ieten gelo-ven dat alleen Ali (de schoonzoon van Mohammed) enzijn nakomelingen door God waren aangewezen als lei-der(s) van de oemma, de islamitische gemeenschap. Maarde soennieten geloven dat de keuze van een leider nietop basis van afkomst, maar op grond van persoonlijkekwaliteiten moest gebeuren. Ook binnen het sji’isme en soennisme zijn later weerallerlei splitsingen geweest. In de loop van de tijd zijnsji’ieten en soennieten theologisch gezien steeds verderuit elkaar gegroeid. Wereldwijd is zo’n 90% van de mos-lims soenniet, terwijl zo’n 10% sji’iet is. In Nederland komen niet zoveel sji’ieten voor. Wel kun jeze vinden onder moslims met een Iraanse, Syrische ofLibanese achtergrond. Ook Turkse alevieten hebbensji’itische wortels. Ongeveer een derde van de migrantenuit Turkije is aleviet. Dat is dus een flinke groep met eenafwijkende mening.

16