15 april 2014 , pag. 4

‘Herkersteningvan de cultuur’

Wouter Slob, domineete Zuidlaren, filosoofen hoogleraar theolo-gie aan de Rijksuni-versiteit Groningen,vindt The Passion eenfascinerend feno-meen. ,,Het houdt hetverhaal gaande.’’

W outer Slob is ver-baasd. ,,Hoe bestaathet dat in een landdat tot een van de meest seculierevan de wereld behoort, dit verhaalnu weer zo doorslaggevend is?’’,zegt hij. ,,Twintig jaar geleden zoueen spektakel als The Passion enor-me weerstand hebben opgeroepen.Nu zie je dat het religieuze perspec-tief zich zelfbewust naar vorenschuift en onbekommerd en onbe-schroomd opnieuw het verhaal vanChristus vertelt. En niet op eendefensieve manier: The Passionvoelt zich niet bedreigd door dewereld, maar omarmt die juist dooraan te sluiten bij populaire mu-ziek.’’

De wereldse liedjes van artiestenals Marco Borsato, Ramses Shaffyen Nick & Simon krijgen in decontext van The Passion een heelandere lading, zegt Slob. ,,Laat hetvanavond gebeuren zingt De Dijk.Als je dat in de kroeg hoort, klinkthet plat gezegd snel als ‘waar kan ikdat lekkere wijf scoren met wie ikvanavond aan de gang kan gaan?’Maar in deze religieuze contextgaat het niet over wellust, maar omovergave aan Christus. Dan zet jehet wel op zijn kop! En dat gebeurtmet al die liedjes. Daarmee herker-sten je in zeker opzicht stukken vande cultuur. Dat vind ik enorm fasci-nerend.’’

Slob signaleert een groot verschil

met vroeger. ,,In het verleden zag jegrofweg twee reacties op de ontker-kelijking. De kerken aan de rechter-flank zetten de hakken in het zanden hielden onversneden vast aanhun eigen waarheid, afgesloten vande buitenwereld. Andere kerkengingen juist voor een groot deelmee met de religiekritiek. Die hol-den hun boodschap uit en danwordt geloof uiteindelijk politiek.Het IKV is daarvan een goed voor-beeld. Maar dan hou je dus niksover, behalve het idee dat er wel‘iets’ zal zijn; het ietsisme.’’

Beide reacties hebben volgensSlob de ontkerkelijking alleen maarversterkt. ,,Of je wordt in een keurs-lijf gedwongen en zult alle weten-schappelijke inzichten die strijdigzijn met je geloof moeten ontken-nen. Of het geloof wordt betekenis-loos. Ik denk dat The Passion watdat betreft een nieuw perspectiefopent: het verhaal wordt gewoongepresenteerd, niet in oppositietegen de cultuur maar vanuit decultuur. Daar ben ik zeer voor. Watje vervolgens met dat verhaal moeten wat het existentieel voor je kanbetekenen, is een tweede.’’

Daar wringt de schoen wel eenbeetje, zegt Slob. ,,Het blijft eenspektakel op afstand. Ik ga op WitteDonderdag naar de kerk. Daar doeik mee en sta ik niet aan de zijlijn.Bij The Passion ben ik toeschouwervan een show die wordt opgevoerd.

Studium generale

Morgenavond praat Wouter Slobsamen met Justin Kroesen, universi-tair docent Kunstgeschiedenis vanhet Christendom aan de RUG, enEO-presentator Herman Wegter overJezus als kijkcijferkanon. Plaats:Academiegebouw, Broerstraat 5,Groningen. Aanvang 20 uur; toeganggratis.

Voor de mensen die met dat kruissjouwen of die worden geïnter-viewd, is het misschien anders.Maar voor mij blijven het toneel-spelers. Dat geldt ook voor deBN’ers die meedoen. Die buitelenover elkaar heen om zich te distan-tiëren van het religieuze aspect, eenenkeling daargelaten.’’

Een ander bezwaar vindt Slob dezweem van fundamentalisme dieover The Passion ligt. ,,Er wordt, netals in Mel Gibsons film The Passionof the Christ, op een bepaalde ma-nier geclaimd dat het verhaal twee-duizend jaar geleden echt zo isgebeurd en dat dát een reden zouzijn om tot geloof te komen.’’ Diesuggestie vindt Slob uit den boze.,,Want dan gaat het over een waar-heid van toen. Terwijl het in hetgeloof altijd moet gaan over zeg-gingskracht in het nu. Je komtbovendien direct in conflict met degeschiedschrijving en met het

normale verstand. Dat lijkt mij niethandig.’’

Volgens Slob heeft geloof niks temaken met echt-gebeurdheid, eenobjectieve waarheid, of de vraag ofGod wel of niet bestaat. ,,Het gaatom de existentiële vraag: Wat heeftGod jou te zeggen? Hoe geef jijantwoord op de uitnodiging vanGod? Die vraag blijft in The Passiononbeantwoord. Maar het houdt hetverhaal wel gaande; dat lijkt mijalvast winst. Hoe je het vervolgensmoet verdiepen, is stap twee.’’ De‘afterpassions’, de praatsessiesachteraf die diverse kerken houden,vindt Slob een mooi begin.

Het religieuze perspectief heeftabsoluut toekomst, meent Slob.,,Geloof gaat over de aanzeggingvan het heil: dat jij in Christus tendiepste gekend en bemind bent.Het gaat om identiteit. In het ge-loof wordt je die geschonken doorGod. Zonder God is het bestaanniks anders dan een biologische,zinloze toevalligheid. Dan moet jeje identiteit zelf bevechten envoortdurend bevestigen, tegen deklippen op, door succes te hebbenen de afgunst van anderen op teroepen. Dat is een doodlopendeweg, waarbij de ander tot instru-ment voor jouw succes wordt gere-duceerd en jouw eigen leven alleenmaar interessant is voor zover je debehoefte van een ander kunt bevre-digen.’’

‘HerkersteningWouter Slob ziet The Passion als goede reclame voor God.