Afweer in de praktijk
Annelies Pustjens,Horst Wolter
14 januari 2012
Met dank aan: Marcel Kamp
Rob van WoerkomJan van Delden
Sjef Nilwik
Doelen:
• “Hé leuk idee, daar kan ik wel wat mee.” – Geheel of deels in de eigen klas.
• Antwoord op: “Waarom doe je dat zo?”– Een stukje theorie.
• “Als ik nu zelf zoiets wil doen?”– Een paar handvatten.
Inhoud
• Casus 1: Aanval van de MRSA• Theorie• Casus 2: Wie krijgt de prik?• Casus 3: Bloedbank• Toetsing• Ervaringen van leerlingen en docenten• Discussie: ideeën voor een nieuwe casus?
De ramp in Volendam
2000/2001
Cafe ‘Het Hemeltje’
• 31 december 2000
Oud en nieuw feest
Paniek
Slachtoffers
Brandwonden tekenen je voor de rest van je leven.
Na de ramp?
Lees het artikelNederlandse ziekenhuizen wilden slachtoffer
niet verplegen
Context 1: aanval van de MRSA
• Welke vragen roept dit artikel op?
• Welke vragen zijn relevant vanuit de biologie?
Opdracht voor leerlingen
Hoofdvragen voor deze context:•1. Hoe kon de situatie ontstaan dat een patiënt die medische hulp nodig had, niet op tijd geholpen kon worden in het ziekenhuis?•2. Hoe kan deze situatie in de toekomst voorkomen worden?
Opdracht: 1. Je maakt deelvragen, die elk een klein aspect van de hoofdvraag aanpakken.2. Je zoekt informatie op basis van de deelvragen, bijvoorbeeld door experts te ondervragen.
Verwerking voor leerlingen• Vragen beantwoorden dmv expertgroepen
Expert 1: Analist medische microbiologie
Expert 2: Internist-infectioloog
Expert 3: Verpleegkundig beleidsmedewerker
• Concept map maken
Opzet: waarom zo?
• Voorbeeld van een invulling van de concept-context benadering.– (zeker niet de enige mogelijkheid!)
• Belangrijkste doel: Het leren gebruiken van biologische kennis in praktijksituaties.
• Belangrijkste middel: praktijksituaties als uitgangspunt voor aanleren van de leerstof.
Opzet: waarom zo?
Didactische kernbegrippen• Relevantie– Leerlingen ervaren de relevantie (‘waarom moet ik dit
weten?’)– De situatie is maatschappelijk/biologisch relevant
• Samenhang– Ontwikkeling van kennisnetwerk (ipv loshangende
feiten).– Gebruiken van dit netwerk om situaties te begrijpen.
Opzet: de uitdagingen
1. Relevantie: Keuze van praktijkvoorbeelden: relevant en interessant (voor leerlingen en de biologie).
2. Leerstof: Selectie: benodigde kennis is nodig om de situatie te begrijpen?
1. Met name natuurlijk biologisch2. Kern van de stof (thema afweer, maar overlap
met microbiologie
Opzet: de uitdagingen
3. Didactiek: Meeste praktijksituaties zijn erg complex: hoe didactiseer je zo`n voorbeeld?
4. Samenhang: Verzamelen van opdrachten die de opbouw en gebruiken van kennisnetwerk stimuleren
Opzet: uitleg van eerste context
• Relevantie: – aangrijpend verhaal, resistentie is zeer actueel
• Didactiek: – het stellen en beantwoorden van deelvragen nav
artikel en hoofdvragen • Leerstof: – bacterie, antibiotica, afweer (3 linies), witte
bloedcellen• Samenhang: – Conceptmap
Context 2: Wie krijgt de laatste prik?
• Introductie: 4 kandidaten in de wachtkamer.
• Opdracht: vul het argumentenschema in
Opzet: uitleg van tweede context• Relevantie: – Biologisch: ja.– Voor lln: minder aangrijpend– Echtheid: afspiegeling van werkelijke vraagstukken
• Leerstof:– Virus, vaccinatie, b/t lymfocyten
• Didactiek / werkvormen:– Beargumenteren van keuzes
• Samenhang:– Uitleg docent, vergelijkingsopdrachten
Context 3: bloeddonaties
Voor leerlingen:• Tekst met informatie over bloed,
bloedgroepen, rhesusfactor bij zwangerschap.• Vragen over donaties• Maken concept mapVoor u:• Vergelijk de 3 contexten eens?
Overlap en uitbreiding
Overlap: structuurgevend
Lichaamsvreemde stoffenZiekteverwekkers
Behandeling / kunstmatige afweer
Natuurlijke afweer
Opzet: uitleg van derde context
• Relevantie: – Praktijksituatie krijgt veel minder aandacht. Vergelijk
met examenvragen.• Leerstof:– lichaamseigen/vreemd, bloedgroepen, …
• Didactiek / werkvormen:– Vragen maken, zelf ‘werking’ van bloedgroepen
achterhalen. • Samenhang:– Conceptmap en herhaling
Toetsing
• Optie 1: Context 3 als groepstoets
• Optie 2: ‘gewoon’ SE, gebaseerd op eigen, examen- of methodevragen
Ervaringen: leerlingen• Enquête, N=11 (maar vergelijkbaar met resultaten van voorgaande jaren)
• Resultaten:
• Opvallend: Conceptmap gewaardeerd.
voorbeeld Helemaal mee eens
Enigszins mee eens
Neutraal Een beetje oneens
Totaal mee oneens
Interessant
1 2 3 4 5
MRSA Griepprik Bloed-donaties
Interessant 1,9 2,1 1,4
Realistisch 1,5 2,4 1,5
Nuttig 1,8 2,0 1,5
Totaalpunt:
7,8
Ervaringen: docent
Opvallende zaken tijdens de uitvoer:• Interesse• Actieve werkhouding, participatie
+ en - punten
• Relevantie: + spreekt leerlingen aan (spreekt docenten aan…)- kost tijd
• Leerstof:+ focus op kern- geen naslagwerk in materiaal- keuzes in leerstof > door beperkingen in tijd en context
• Didactiek:+ actief bezig, afwisseling in opdrachten + (afwisseling in methode)- kost voorbereidingstijd- moeilijk in te halen bij lesverzuim
• Samenhang:+ begrippen komen terug in verschillende situaties+ nadruk op relaties tussen begrippen- moeilijk te toetsen
+ en - punten
Op zoek naar nieuwe casussen:
• Leven met SLE: Systemische Lupus Erythematosus
• Op basis van een blog van een patiënte• Auto-immuunziekte, MHC-eiwitten• Maar te moeilijk voor havo,
wel succesvol op vwo.
• Voorbeeldvraag:• Heeft deze patiënte baat bij één van de
volgende kuren?a. Antibiotica-tabletten.b. Pillen die de aanmaak van lymfocyten onderdrukken.c. Jaarlijkse vaccinatie tegen het griepvirus.d. Injecties die de activiteit van lymfocyten versterken.
Op zoek naar nieuwe casussen:
Vragen?Opmerkingen?
Opzet: overzicht
Lesnr. Onderwerp Activiteiten1 Aanleercontext:
MRSA-Onderdompeling (introductie)-leerlingen schrijven vragen op-verdeling van rollen (informatiepakket)
2 -leerlingen bestuderen rollen (evt als huiswerk)-per rol praten leerlingen over onduidelijkheden en de belangrijkste onderdelen.
3 -Leerlingen met verschillende rollen leggen de stof aan elkaar uit.- leerlingen beantwoorden de vragen- bespreken van de vragen: theorie eraan koppelen.
4 -Leerlingen maken een concept map5 - Leerlingen maken een concept map.
- concept maps bespreken6 Evt theorieles Docent zet (met lln) theorie op een rijtje7 Oefencontext:
Griepprik-Onderdompeling (Introductie)-opdrachten maken over griep en -vaccinatie
8 -invullen schema: bedenken van voor en tegenargumenten voor de keuze van een kandidaat
9 -opdrachten over risicogroepen en vaccinatie-klassikaal verdedigen en argumenteren van de keuze
10 Schakelen
-vergelijken tussen context 1 en 2-theorie op een rijtje- samenhang tussen onderwerpen
11 Toets context:Bloedbank
-toets-vragen over bloedbank
12 -nakijken toetscontext- theorie uitbreiden
13 Evt individuele toets.
Top Related