ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2016 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Nationale Programma's
27 MEI 2016
ACTUALISATIE EN UITBREIDING INVESTERINGSKOSTEN MAATREGELEN EPA-MAATWERK-ADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
26 SEPTEMBER 2017
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
2
Contactpersonen
MARJAN PEPPELMAN Adviseur
T +31(0)88 426 15 91
M =31 (0)6 556 898 05
Arcadis Nederland B.V.
Postbus 264
6800 AG Arnhem
Nederland
TED PEEK Senior adviseur
T +31(0)88 426 15 91
M =31 (0)6 467 89 592
Arcadis Nederland B.V.
Postbus 264
6800 AG Arnhem
Nederland
Arcadis Nederland B.V.
Postbus 264
6800 AG Arnhem
Nederland
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
3
INHOUDSOPGAVE
1 SAMENVATTING 4
2 INLEIDING 5
3 BASISMETHODIEK 6
3.1 Projectbescheiden 6
3.2 Uitgangspunten 6
3.2.1 Maatregelen 6
3.2.2 Categorieën 6
3.2.3 Bandbreedte 7
3.2.4 Prijstechnische uitgangspunten 8
3.2.5 Loon- en prijswijzigingen 9
3.2.6 Basismodel 9
3.3 Werkwijze 11
4 KOSTENACTUALISATIE 12
BIJLAGE 1. OVERZICHT EPA-MAATREGELEN 25
BIJLAGE 2. OVERZICHT WONINGTYPEN VOORBEELDWONINGEN 26
BIJLAGE 3. GEWOGEN GEMIDDELDE HOEVEELHEDEN 27
BIJLAGE 4. PRIJSINDEXERING 28
BIJLAGE 5. MARKTWERKING 30
BIJLAGE 6. STABU CODERING 31
BIJLAGE 7. AFKORTINGENLIJST BASISMODEL 32
BIJLAGE 8. GEBRUIKERSHANDLEIDING 33
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
4
1 SAMENVATTING
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) maakt in diverse studies, analyses, beschouwingen en
instrumenten gebruik van gestandaardiseerde kostenkengetallen. De kostenkengetallen zijn
investeringskosten en betreffen alle maatregelen uit het EPA-maatwerkadvies voor bestaande woningbouw.
Het zijn richtprijzen en hebben als doel een financiële onderbouwing te geven van de kosten die gemoeid zijn
met het nemen van energiebesparende maatregelen en het effect daarvan op de maand-/woonlasten.
Deze rapportage omvat de geactualiseerde kostenkengetallen en de verantwoording van de gehanteerde
werkwijze. Daarnaast is een gebruikershandleiding opgenomen en een uiteenzetting van de historische,
huidige en verwachte conjuncturele kostenontwikkelingen (marktwerking).
De kostenkengetallen zijn per maatregel gedifferentieerd naar woningtype (eengezinswoning versus
meergezinswoning), naar projectgrootte (enkele woning versus meerdere woningen / projectmatig), naar
moment van uitvoering (op zichzelf staand versus tijdens natuurlijk moment) en gesplitst in arbeid en materiaal.
Dit resulteert in een differentiatie naar 8 kostensets. Daarnaast is per maatregel een bandbreedte opgenomen.
Eventuele bijkomende kosten, zoals het honorarium van de installatieadviseur en de leges voor de benodigde
vergunningen, zijn niet in de kostenkengetallen opgenomen. Deze kosten zijn als aandachtsveld weergegeven
bij de maatregel indien van toepassing. De niet in de specificaties genoemde en de onvoorziene kostenposten
vormen geen onderdeel van de kostenkengetallen.
De kostenkengetallen zijn exclusief btw. De peildatum is januari 2017.
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
5
2 INLEIDING
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) maakt in diverse studies, analyses, beschouwingen en
instrumenten gebruik van gestandaardiseerde kostenkengetallen. De kostenkengetallen betreffen alle
maatregelen uit het EPA-maatwerkadvies voor bestaande woningbouw en zijn richtprijzen. De kengetallen
hebben als doel een financiële onderbouwing te geven van de kosten die gemoeid zijn met het nemen van
energiebesparende maatregelen en het effect daarvan op de maand-/woonlasten. Een voorbeeld van het
gebruik van de kostenkengetallen is de Energiebesparingsverkenner en het maatwerkadvies door de EPA-
adviseur.
De investeringskosten van de EPA-maatregelen zijn begin 2000 door Daemen Consult (EBM) vastgelegd en
daarna jaarlijks geïndexeerd. In 2004 heeft RVO.nl (voorheen: Agentschap NL) de investeringskosten opnieuw
laten vaststellen op basis van marktprijzen met als peildatum 1 maart 2004. Royal HaskoningDHV heeft dit
uitgevoerd en heeft tevens tot en met 2007 elk jaar de kosten bijgesteld.
In 2008 zijn de kostenkengetallen geactualiseerd door Arcadis, Financial Engineers (voorheen: PRC
Kostenmanagement) in samenwerking met de belangengroepen. In 2009, 2010 en 2011 is het prijspeil van de
kostenkengetallen geactualiseerd met behulp van de voor deze kostenkengetallen samengestelde BDB
Projectindex. Ook is in 2010 een uiteenzetting van de historische, huidige en verwachte conjuncturele
kostenontwikkelingen (marktwerking) toegevoegd met behulp van de voor deze kostenkengetallen
samengestelde BDB Projectindicator. Daarnaast is de actualisatie in 2010 (door Arcadis) en 2011 (door Royal
HaskoningDHV) mede tot stand gekomen door middel van een externe marktconsultatie en een
gebruikersevaluatie respectievelijk een interne marktconsultatie. In 2012, 2013, 2014 en 2016 is door Arcadis
wederom een actualisatie uitgevoerd, welke mede tot stand is gekomen door middel van een externe
marktconsultatie.
Voor utiliteitsbouw zijn in 2016 eveneens kostenkengetallen opgesteld voor energiebesparende maatregelen.
Deze zijn in een separaat bestand opgenomen.
Deze rapportage omvat de geactualiseerde kostenkengetallen (prijspeil 1 januari 2017) van de maatregelen
binnen het EPA-maatwerkadvies voor de bestaande woningbouw en de verantwoording van de gehanteerde
werkwijze. De conjuncturele kostenontwikkelingen zijn eveneens geactualiseerd.
Het rapport bestaat uit twee delen. In hoofdstuk 3 zijn de uitgangspunten en de werkwijze omschreven.
Hoofdstuk 4 bevat de geactualiseerde kostenkengetallen. Aanvullend op deze rapportage is in de bijlage de
gebruikershandleiding opgenomen.
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
6
3 BASISMETHODIEK
Kennis van de projectbescheiden, de begrippen, de uitgangspunten en de werkwijze zijn van eminent belang
om de kostenkengetallen in de praktijk te kunnen toepassen. In dit hoofdstuk wordt het genoemde uiteengezet.
3.1 Projectbescheiden
De actualisatie van de kostenkengetallen van de maatregelen binnen het EPA-maatwerkadvies vindt haar
oorsprong in een aantal ter beschikking gestelde projectbescheiden. Dit zijn de volgende documenten:
• Investeringskosten maatregelen EPA-maatwerkadvies bestaande bouw, Rijksdienst voor Ondernemend
Nederland (voorheen: Agentschap NL), d.d. 21 mei 2007, 28 april 2009, d.d. 22 mei 2010, d.d. juni 2011,
d.d. 27 september 2012, d.d. 29 mei 2013, 1 december 2014 en 27 mei 2016.
•
3.2 Uitgangspunten
3.2.1 Maatregelen
De maatregelen van het EPA-maatwerkadvies zijn gedefinieerd en toegelicht in bijlage 1. Deze voldoen
minimaal aan het niveau van het Bouwbesluit. Daarnaast zijn de maatregelen gebaseerd op gangbare
producten en bouwmethoden, een professionele benadering en de meest voor de hand liggende oplossingen.
3.2.2 Categorieën
De kostenkengetallen zijn per maatregel gedifferentieerd naar:
• woningtype (eengezinswoning versus meergezinswoning);
• projectgrootte (enkele woning versus meerdere woningen / projectmatig);
• moment van uitvoering (op zichzelf staand versus tijdens natuurlijk moment);
• arbeid en materiaal.
Dit resulteert in een differentiatie naar 8 kostensets. In figuur 3.1 is deze opdeling schematisch weergegeven.
Figuur 3.1 - Differentiatie kostensets maatregelen EPA-maatwerkadvies
Ad 1. Woningtype
Het onderscheid naar woningtype is gebaseerd op de vastgestelde omhullende oppervlaktes van de
voorbeeldwoningen en de daarbij bepaalde hoeveelheden.
De bestaande woningbouwvoorraad (op basis van de actualisatie 2007) is te rubriceren naar
eengezinswoningen en meergezinswoningen. In bijlage 2 is het overzicht van de bestaande woningvoorraad
met de toewijzing naar woningrubriek weergegeven.
Per rubriek is op basis van dit overzicht van voorbeeldwoningen met de bijbehorende oppervlaktes de
gemiddelde voorbeeldwoning bepaald. In bijlage 3 zijn de woningvoorraad en de gewogen gemiddelde, de
minimale en maximale voorbeeldwoning per rubriek met de daarbij behorende hoeveelheden opgenomen.
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
7
Ad 2. Projectgrootte
De opsplitsing naar projectgrootte is verwerkt in de normeringen en de leverancierskortingen. Het project kan
één of meerdere woningen omvatten.
De prijsvorming van een enkele woning is gebaseerd op de uitvoering van een beperkt aantal maatregelen en
door een klein bouwbedrijf.
De prijsvorming van een projectmatige aanpak is bepaald op de uitvoering van een beperkt aantal
maatregelen, door een klein bouwbedrijf en met een geringe omvang van de bouwplaats. In dit geval is sprake
van minimaal één bouwstroom. Een ploeg is hierbij continu voor minimaal een week bezig met de uit te voeren
werkzaamheden.
Het zelf uitvoeren van werkzaamheden of het uit laten voeren door een doe-het-zelver is niet verwerkt in de
kostenkengetallen. Door werkzaamheden in eigen beheer uit te voeren zijn eventuele financiële besparingen
mogelijk. De betreffende werkzaamheden en de hoogte van de kostenreductie zijn sterk afhankelijk van de
doe-het-zelver. De specificaties van de maatregelen vormen hiervoor een goede informatiebron.
Het onderscheid naar schaalgrootte is niet in de kostenkengetallen verdisconteerd. De financiële voordelen
van een grote schaal (> circa 50 woningen) zijn door onze ervaringscijfers te kwantificeren in een reductie van
2 à 3% op de totale investeringskosten.
Ad 3. Moment van uitvoering
De kostenkengetallen zijn opgesplitst naar het moment van uitvoeren van de maatregel(en). De uitvoering kan
immers plaats vinden tijdens natuurlijke (vervang)momenten en mutaties of als op zich zelf staande
werkzaamheden.
Tijdens de natuurlijke momenten en mutaties is sprake van meerkosten door het toepassen van de
maatregelen ten opzichte van de werkzaamheden die tijdens een dergelijk moment al plaatsvinden. Tijdens
een natuurlijk moment, bijvoorbeeld een verhuizing, zijn vaak vervangingswerkzaamheden gepland. Hierbij
zijn vanzelfsprekend energiezuinigere alternatieven mogelijk, welke gepaard gaan met bepaalde meerkosten
ten opzichte van de geplande werkzaamheden. Dat zijn de genoemde meerkosten. In de onderbouwingen van
deze maatregelen worden deze meerkosten onder andere inzichtelijk gemaakt door de kosten voor deze
energiezuinige alternatieven te corrigeren met de eventuele kosten van de oorspronkelijke vervanging. Deze
onderdelen zijn te herkennen aan genoemde negatieve correctie. De posten die niet zijn opgenomen in de
meerkosten zijn in de specificatiebladen gemerkt met een T.
De oorspronkelijk aan het natuurlijk moment gerelateerde arbeids-, materiaal- en materieelkosten zijn in de
meerkosten dus niet opgenomen. Hetzelfde geldt ook voor de algemene uitvoeringskosten.
Een voorbeeld van de genoemde meerkosten van een specifieke maatregel tijdens een natuurlijk moment is
de volgende. Een gebouweigenaar gaat op een bepaald moment een conventionele verwarmingsketel
vervangen, omdat die stuk is. Hij kan hetzelfde type ketel plaatsen, maar kan ook kiezen voor een
hoogrendementsketel, een energiezuiniger alternatief. Aan beide mogelijkheden zijn bepaalde
investeringskosten verbonden. Het verschil in kosten (meerprijs) tussen deze twee opties is weergegeven in
de differentiatie “tijdens natuurlijk moment”. In de onderbouwingen is dit verschil onder andere inzichtelijk
gemaakt door de kosten van de alternatieve invulling te corrigeren met de oorspronkelijke invulling.
De kosten van op zich zelf staande werkzaamheden betreffen alle kosten die aan de maatregelen zijn
verbonden. Dit zijn alle direct en indirect gerelateerde kosten.
3.2.3 Bandbreedte
Per maatregel zijn naast de gemiddelde kostenkengetallen ook de minimale en de maximale waarden
opgenomen. Deze kosten zijn als volgt bepaald:
• De minimale en de maximale afmetingen van de voorbeeldwoningen zijn bepaald op basis van het totaal
omhullend oppervlak (begane grond, gevel en dak). Daarmee zijn ook de bijbehorende hoeveelheden
vastgesteld. De uitzondering hierop vormt het oppervlak van de begane grond vloer bij
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
8
meergezinswoningen. Afwijkend van het hiervoor gestelde is hierbij de absolute minimale en maximale
waarde gehanteerd om de bandbreedte te kunnen genereren.
• Per maatregel zijn van de gemiddelde, de minimale en de maximale voorbeeldwoning de totale
investeringskosten bepaald.
• Deze totale investeringskosten zijn teruggerekend naar kostenkengetallen per eenheid.
De spreiding van totale investeringskosten binnen een maatregel loopt op deze wijze van een minimale naar
een maximale waarde. Binnen de kostenkengetallen per eenheid loopt de spreiding daarentegen in veel
gevallen andersom, omdat met name de vaste kosten gedeeld worden door een kleinere deler.
3.2.4 Prijstechnische uitgangspunten
Het gehanteerde prijspeil is 1 januari 2017. De kostenkengetallen zijn exclusief btw. Bij de berekening inclusief
btw dient in de regel 21% opgeteld te worden bij de gegeven kostenkengetallen. Uitzonderingen hierop zijn
isolatie-, schilder-, stukadoor- en behangwerkzaamheden. Voor deze werkzaamheden geldt een btw
percentage van 6%.
NEN 2634
De kostenkengetallen zijn onderbouwd in overeenstemming met het kostenniveau 4 “technische oplossingen”
van de NEN2634 - Termen, definities en regels voor het overdragen van gegevens over kosten- en
kwaliteitsaspecten voor bouwprojecten. Deze norm bevat een systematiek voor het rangschikken van kosten-
en kwaliteitsgegevens, rekening houdend met de fase waarin deze worden overgedragen aan andere partners
in het bouwproces. De gedetailleerdheid van de vraagstelling komt in dit geval overeen met het kostenniveau
4. De kostenposten zijn hierin opgesplitst naar arbeid, materiaal en materieel.
Directe kosten (uurlonen, normen en prijzen)
Het prijsniveau betreft het structurele niveau. Dit is het reële kostprijsniveau. Hiertoe zijn de gehanteerde
uurlonen gebaseerd op de door BDB, het onafhankelijke kennisinstituut op het gebied van bouw(kosten)data,
vastgestelde uurlonen.
De normeringen komen overeen met de in de bouw- (Reed Business) en installatiewereld (Ende / Uneto)
gehanteerde normeringen.
De materiaal- en materieelprijzen zijn op basis van de door leveranciers afgegeven prijslijsten en de voor het
toe te passen materiaal en de aannemer geldende leverancierskortingen.
Indirecte kosten (algemene uitvoeringskosten, algemene kosten en winst en risico)
De additionele opslagen van de aannemer respectievelijk de installateur zijn niet opgenomen.
Ten aanzien van de algemene uitvoeringskosten is voor zowel de enkelvoudige als de projectmatige aanpak
met een geringe bouwplaats gerekend met een vast percentage van 1%.
Bij zowel de enkelvoudige als de projectmatige aanpak is sprake van voorrijkosten, projectkosten en winst en
risico. Deze kosten zijn verdisconteerd in de normeringen en de staartkosten. In de praktijk kan het voorkomen
dat deze kosten deels in uurlonen zijn verdisconteerd.
Niet meegenomen kosten
De interne kosten van de woningcorporatie, het precario, de subsidies, de leges, de honoraria voor de architect
en/of installatieadviseur en de kosten voor asbest zijn niet opgenomen in de kostenkengetallen. Deze posten
zijn als aandachtsvelden bij de maatregelen weergegeven indien van toepassing. Daarnaast vormen de niet
in de specificaties genoemde en de onvoorziene kostenposten uiteraard geen onderdeel van de
kostenkengetallen.
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
9
3.2.5 Loon- en prijswijzigingen
De loon- en prijswijzigingen vinden ieder jaar plaats. Hieraan zijn uiteraard ook de kostenkengetallen
onderhevig. De vereffening van deze wijzigingen vindt op duurzame wijze plaats door middel van de BDB
Projectindex “Maatregelen EPA-maatwerkadvies Bestaande Woningbouw”. Deze project specifieke
indexering geeft de structurele kostenontwikkeling weer van dit project. De structurele kostenontwikkeling is
de autonome prijsontwikkeling van de productiekosten bij een onveranderde vraag. Het indexeren van loon-
en prijsstijgingen van dit project geschiedt op basis van deze kostenontwikkeling. In bijlage 4 is de genoemde
projectindex opgenomen.
De opbouw van de BDB Projectindex is op basis van de in de bouw gehanteerde STABU-systematiek. Deze
systematiek wordt gebruikt voor het contractueel vastleggen van de ontwerpspecificaties tussen een
opdrachtgever en een uitvoerende partij. Door de kostenposten van de verschillende maatregelen ook te
categoriseren naar de genoemde STABU-systematiek is het mogelijk de kostenposten te indexeren naar het
prijspeil met de daarbij behorende door de BDB vastgestelde projectindex. In bijlage 6 is deze codering
opgenomen.
De conjuncturele kostenontwikkeling van het project is voor de volledigheid niet meegenomen. Deze
kostenontwikkeling vindt plaats indien de algemene prijsontwikkeling wordt veroorzaakt door een verschuiving
van de vraag bij een onveranderd aanbod. Dit wordt marktwerking genoemd en betreft de prijs waarvoor de
aannemer bereid is het werk aan te nemen. Deze kostenontwikkeling is sterk afhankelijk
van de bouwconjunctuur, de aard en de omvang van het project, de aansluiting op de beschikbare
bouwcapaciteit en de bereidheid van de aannemer en treedt op het moment van “aanbesteden”. Ter illustratie
is in bijlage 5 de BDB Projectindicator “Maatregelen EPA-maatwerkadvies Bestaande Woningbouw”
toegevoegd. Deze BDB Projectindicator geeft een algemene indicatie van het historische, huidige en
verwachte conjunctureel kostenniveau.
3.2.6 Basismodel
De eerder genoemde uitgangspunten zijn verwerkt in het basismodel. In figuur 3.2 op de volgende pagina is
het basismodel weergeven inclusief de benodigde uitleg. In bijlage 7 is de afkortingen lijst opgenomen.
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
10
Figuur 3.2 - Basismodel (inclusief benodigde uitleg)
Opd
rach
tgev
er:
Age
ntsc
hap
NL
Pro
ject
:M
aatw
erka
dvie
sV
ersi
e:01
-201
3
Pro
ject
num
mer
:E
0403
1.00
0221
Pei
ldat
um:
1-1-
2013
(B
asis
prij
spei
l 1-1
-200
8)
BD
B P
roje
ctin
dex:
Zie
tabb
lad
'Pro
ject
inde
x'B
ijlag
e 3-
1
Bet
reft:
Spe
cific
atie
blad
met
ond
erbo
uwin
g ko
sten
van
maa
trege
len
Doe
lgro
ep:
Zie
mat
rix
Maa
treg
el:
XX
XV
oo
rbee
ldU
urlo
on:
35,8
9
Toe
licht
ing:
Voo
rbee
ld
Uitg
angs
punt
en:
Voo
rbee
ld
Sta
Won
ingt
ype:
Een
gezi
nsw
onin
gE
hd
buM
omen
t van
uitv
oerin
g: O
p zi
chze
lf st
aand
Gem
.M
in.
Max
.A
rbei
dM
ater
iaal
Ver
lies
Kor
ting
Mat
erie
elO
.A.
Tot
aal
Gem
idd.
Min
.M
ax.
Arb
eid
Mat
eria
alV
erlie
sK
ortin
gM
ater
ieel
O.A
.T
otaa
lG
emid
d.M
in.
Max
.
5643
104
m2
mu
€%
%€
€€
€€
€m
u€
%%
€€
€€
€€
begr
otin
g:
T5
voor
bere
idin
g/in
met
en/m
aatv
oerin
g1
11
won
2,00
1,00
72,7
873
7373
1,00
1,00
36,8
937
3737
T48
verw
ijder
en e
n af
voer
en v
loer
bede
kkin
g56
4310
4m
20,
101,
004,
5925
519
547
70,
101,
004,
5925
519
547
7
T45
verw
ijder
en e
n af
voer
en p
lint
4440
68m
10,
050,
051,
8482
7412
50,
050,
051,
8482
7412
5
24le
v.en
aan
br.r
egel
wer
k 32
x50m
m h
.o.h
.400
mm
139
106
260
m1
0,10
0,90
3%4,
5262
748
01.
174
0,10
0,90
3%4,
5262
748
01.
174
24be
vest
igin
gsm
idde
len
139
106
260
m1
0,10
0,10
1411
260,
100,
1014
1126
24le
v.+a
anbr
. iso
latie
plat
en d
ik 1
00m
m56
4310
4m
20,
108,
555%
25%
10,3
257
343
91.
074
0,10
8,55
5%40
%8,
9849
838
193
3
24le
v.+a
anbr
. dam
prem
men
de fo
lie56
4310
4m
20,
050,
7515
%2,
6614
711
327
60,
050,
7515
%2,
6614
711
327
6
24le
v.+a
anbr
. und
erla
ymen
t pla
ten
19m
m56
4310
4m
20,
256,
007%
15,3
985
465
41.
601
0,20
6,00
7%13
,60
755
578
1.41
4
T24
beve
stig
ings
mid
dele
n56
4310
4m
20,
150,
158
616
0,15
0,15
86
16
T45
lev.
+aan
br.p
lint h
h.44
4068
m1
0,10
1,65
5%5,
3223
621
536
00,
101,
655%
5,32
236
215
360
T45
deur
en in
korte
n4
45
st0,
252,
0010
,97
4444
550,
252,
0010
,97
4444
55
T45
dorp
els
aanb
reng
en4
45
st0,
206,
6013
,78
5555
690,
206,
6013
,78
5555
69
T5
opru
imen
11
1ps
t1,
0035
,89
3636
361,
0035
,89
3636
36
T48
aanb
reng
en b
esta
ande
vlo
erbe
dekk
ing:
pm
5643
104
m2
T48
verg
oedi
ng n
ieuw
e vl
oerb
edek
king
: pm
5643
104
m2
!E
xclu
sief
de
volg
ende
aan
pass
inge
n:
!-
verh
ogen
/aan
pass
en v
loer
en to
ilet
!-
verh
ogen
/aan
pass
en v
loer
en b
adka
mer
!-
aanp
asse
n ke
uken
blok
(ho
ogte
)
!-
aanp
asse
n bu
itend
eure
n (o
nder
dorp
els)
!-
nieu
we
vloe
rbed
ekki
ng
!-
inst
alla
tiew
erkz
aam
hede
n to
ilet/b
adka
mer
!-
inst
alla
tiew
erkz
aam
hede
n ke
uken
!-
inst
alla
tiew
erkz
aam
hede
n al
gem
een
Pot
entië
le a
anda
chts
veld
en:
- Tota
al d
irec
te k
ost
en56
4310
4m
23.
004
2.39
55.
360
2.79
42.
225
4.99
8
TA
BK
Ops
lage
n10
%10
%30
724
454
728
522
751
0
Tota
al b
ou
wko
sten
5643
104
m2
3.31
02.
639
5.90
83.
079
2.45
25.
508
Pri
js p
er e
enh
eid
5643
104
m2
6062
5755
5853
Str
uct
ure
le k
ost
eno
ntw
ikke
ling
Pri
jsp
eil =
ein
dd
atu
m12
,5%
12,4
%12
,6%
12,4
%12
,4%
12,5
%
Tota
al b
ou
wko
sten
3.72
42.
967
6.65
23.
462
2.75
66.
199
Pri
js p
er e
enh
eid
5643
104
m2
6770
6462
6560
Tot
aal p
roje
ctm
atig
Per
een
heid
pro
ject
mat
ig
01-2
013
Hoe
veel
heid
Per
een
heid
enk
elT
otaa
l enk
el
BD
B P
roje
ctin
dex
01-2
013
01-2
013
De
te
kst
ue
le o
nd
erb
ou
win
g v
an
de
d
esb
etr
eff
en
de
ma
atr
eg
el m
et e
ve
ntu
ele
o
pm
erk
ing
en
De
to
ew
ijzin
g m
et b
etr
ekkin
g to
t h
et
mo
me
nt
va
n u
itvo
eri
ng
De
bij
be
ho
ren
de
ho
eve
elh
ed
en
, e
en
he
de
n
en
ha
ar
spre
idin
g (
min
+ m
ax
)
De
ko
ste
nd
rag
er
va
n d
e d
esb
etr
eff
en
de
m
aa
tre
ge
l
He
t g
em
idd
eld
e u
url
oo
n v
oo
r d
e
de
sbe
tre
ffe
nd
e m
aa
tre
ge
l
De
pro
jecto
mva
ng
De
ko
ste
nke
ng
eta
lle
n v
an
de
d
esb
etr
eff
en
de
ma
atr
eg
el vo
or
d
esb
etr
eff
en
de
wo
nin
gty
pe
, m
om
en
t
va
n u
itvo
eri
ng
en
pro
jecto
mva
ng
én
h
aa
r sp
reid
ing
, p
rijs
pe
il j
an
ua
ri 2
008
De
fin
an
cië
le o
nd
erb
ou
win
g v
an
de
d
esb
etr
eff
en
de
ma
atr
eg
el (a
rbe
id,
ma
teri
aa
l, m
ate
riaa
lverl
ies,
ma
teri
aa
lko
rtin
g, m
ate
rie
el e
n
on
de
raa
nn
em
ing
),vo
or
de
pro
jectm
ati
ge
aa
np
ak
De
ko
ste
nke
ng
eta
lle
n v
an
de
d
esb
etr
eff
en
de
ma
atr
eg
el vo
or
de
sbe
tre
ffe
nd
e w
on
ing
typ
e,
mo
me
nt
va
n u
itvo
eri
ng
en
pro
jecto
mva
ng
én
h
aa
r sp
reid
ing
, p
rijs
pe
il e
ind
da
tum
De
fin
an
cië
le o
nd
erb
ou
win
g v
an
de
d
esb
etr
eff
en
de
ma
atr
eg
el (a
rbe
id,
ma
teri
aa
l, m
ate
riaa
lverl
ies,
ma
teri
aa
lko
rtin
g, m
ate
rie
el e
n
on
de
raa
nn
em
ing
),vo
or
ee
n e
nke
le w
on
ing
De
eve
ntu
ele
fin
an
cië
le a
an
da
ch
tsve
lde
n v
an
d
e d
esb
etr
eff
en
de
ma
atr
eg
el
De
str
uctu
rele
ko
ste
no
ntw
ikke
lin
g
va
na
f p
eil
da
tum
to
t e
n m
et
ein
dd
atu
m
De
to
tale
bo
uw
ko
ste
n,
pri
jsp
eil
ja
nu
ari
2008
De
to
tale
bo
uw
ko
ste
n,
pri
jsp
eil
ein
dd
atu
m
He
t %
alg
em
en
e b
ou
wp
laats
ko
ste
n n
aa
r p
roje
cto
mva
ng
He
t %
alg
em
en
e k
ost
en
, w
inst
en
ris
ico
n
aa
r p
roje
cto
mva
ng
De
to
ew
ijzin
g v
an
de
ko
ste
np
ost
n
aa
r st
ab
u-o
nd
erd
ele
n t
.b.v
. p
roje
cti
nd
ex
He
t b
etr
eff
en
de
wo
nin
gty
pe
en
he
t b
etr
eff
en
de
mo
me
nt
va
n u
itvo
eri
ng
De
to
tale
ko
ste
n p
er
acti
vit
eit
va
n d
e d
esb
etr
eff
en
de
m
aa
tre
ge
l m
et h
aa
r sp
reid
ing
,
vo
or
ee
n e
nke
le w
on
ing
De
to
tale
ko
ste
n p
er
acti
vit
eit
vo
or
de
de
sbe
tre
ffe
nd
e
ma
atr
eg
el m
et h
aa
r
spre
idin
g,
vo
or
de
pro
jectm
ati
ge
aa
np
ak
De
to
tale
dir
ecte
ko
ste
n,
pri
jsp
eil
ja
nu
ari
2008
De
ve
rsch
ille
n i
n f
ina
ncië
le
on
de
rbo
uw
ing
tu
sse
n e
en
en
ke
le
wo
nin
g e
n d
e p
roje
ctm
ati
ge
aa
np
ak
De
ve
rsie
va
n d
e d
esb
etr
eff
en
de
ma
atr
eg
el
De
be
tre
ffe
nd
e m
aa
tre
ge
l m
et d
e d
aa
rbij
b
eh
ore
nd
e to
eli
ch
tin
g e
n u
itg
an
gsp
un
ten
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
11
3.3 Werkwijze
De actualisatie van de kostenkengetallen van de maatregelen uit het EPA-maatwerkadvies is sinds 2008 als
volgt aangepakt.
In 2008 heeft een klankbordgroep in twee workshops de basismethodiek en de kostenposten vastgesteld en
geaccordeerd. Vervolgens is het oorspronkelijk basismodel op basis van het voorgaande aangepast. Zo zijn
onder andere de gewijzigde en de nieuwe typologieën en categorieën, de bandbreedtes en de duurzame
indexeringsmethodiek toegevoegd. Aansluitend zijn de maatregelen gevalideerd op compleetheid, correctheid
en actueelheid en daar waar nodig aangepast. Het voorgaande is vertaald in deze verantwoordingsrapportage
en de gebruikershandleiding.
In 2009 zijn de kostenkengetallen door middel van de projectindex van BDB, het onafhankelijke kennisinstituut
op het gebied van bouw(kosten)data, geïndexeerd.
Ten behoeve van de actualisatie in 2010 is een marktconsultatie en een gebruikersevaluatie uitgevoerd met
als doel het toetsen van de maatregelen en kostenkengetallen op compleetheid, correctheid en actueelheid.
In de marktconsultatie zijn belangengroepen benaderd en gevraagd de maatregelen en bijbehorende
kostenkengetallen te beoordelen vanuit hun eigen expertise. In de gebruikersevaluatie zijn gebruikers
gevraagd naar de frequentie en wijze van gebruik van de investeringskosten en naar mogelijke
verbeterpunten.
Uit de marktconsultatie en de gebruikersevaluatie zijn optimalisaties en verbeterpunten voortgekomen en
zijn een aantal nieuwe maatregelen vastgesteld. Deze optimalisaties, verbeterpunten en nieuwe maatregelen
zijn in de actualisatie voor 2010 opgenomen. Tevens heeft RVO.nl een aantal nieuwe maatregelen laten
opnemen naar aanleiding van de gewijzigde EPBD-methodiek.
Daarnaast zijn de kostenkengetallen geïndexeerd op basis van de voor deze kostenkengetallen
samengestelde BDB Projectindex en is een uiteenzetting van de historische, huidige en verwachte
conjuncturele kostenontwikkelingen (marktwerking) toegevoegd met behulp van de voor deze
kostenkengetallen samengestelde BDB Projectindicator.
In 2011 is een interne bedrijfsconsultatie uitgevoerd. Ook hieruit zijn optimalisaties en verbeteringen
voortgekomen en zijn een aantal maatregelen komen te vervallen. Deze optimalisaties en verbeterpunten zijn
in de actualisatie voor 2011 verwerkt. Daarnaast zijn de kostenkengetallen door middel van de genoemde
projectindex geïndexeerd en zijn de conjuncturele kostenontwikkelingen geactualiseerd.
In 2012 is wederom een marktconsultatie uitgevoerd waarbij de maatregelen en kostenkengetallen op
compleetheid, correctheid en actueelheid zijn getoetst. In de marktconsultatie zijn belangengroepen benaderd
en gevraagd de maatregelen en bijbehorende kostenkengetallen te beoordelen vanuit hun eigen expertise.
Hieruit zijn optimalisaties, verbeterpunten en een aantal nieuwe maatregelen voortgekomen, die zijn
opgenomen in de actualisatie. Tevens zijn de kostenkengetallen door middel van de genoemde projectindex
geïndexeerd en zijn de conjuncturele kostenontwikkelingen geactualiseerd.
In 2013 en 2014 zijn de kostenkengetallen geactualiseerd en wederom door middel van de genoemde
projectindex geïndexeerd en zijn de conjuncturele kostenontwikkelingen geactualiseerd. Daarnaast zijn een
twintigtal maatregelen toegevoegd.
In 2016 zijn de kostenkengetallen geactualiseerd en wederom door middel van de genoemde projectindex
geïndexeerd en zijn de conjuncturele kostenontwikkelingen geactualiseerd. Daarnaast zijn er twee
maatregelen toegevoegd. Daarbij is een marktconsultatie uitgevoerd voor 52 maatregelen waarbij de
maatregelen en kostenkengetallen op compleetheid, correctheid en actueelheid zijn getoetst.
In 2017 zijn wederom de kostenkengetallen geactualiseerd door middel van de projectindex geïndexeerd.
Daarnaast zijn er 41 maatregelen toegevoegd.
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
12
4 KOSTENACTUALISATIE
In dit hoofdstuk is een totaaloverzicht opgenomen van alle investeringskosten van de maatregelen binnen het
EPA-maatwerkadvies met peildatum januari 2017. De specificaties zijn vanwege de omvang niet hierin
opgenomen.
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
13
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
001a
Vlo
eris
olat
ie (
VE
RV
ALL
EN
!): i
sola
tiepl
aten
dik
100
mm
op
hout
en v
loer
- a
fwer
king
pla
atm
ater
iaal
m2
001b
Vlo
eris
olat
ie (
VE
RV
ALL
EN
!): i
sola
tiepl
aten
eps
dik
100
mm
op
hout
en v
loer
- a
fwer
king
pla
atm
ater
iaal
m2
001c
Vlo
eris
olat
ie (
VE
RV
ALL
EN
!): i
sola
tiepl
aten
pur
dik
100
mm
op
hout
en v
loer
- a
fwer
king
pla
atm
ater
iaal
m2
001d
Vlo
eris
olat
ie (
VE
RV
ALL
EN
!): i
sola
tiepl
aten
pir
dik
100m
m o
p ho
uten
vlo
er -
afw
erki
ng p
laat
mat
eria
alm
2
001e
Vlo
eris
olat
ie: i
sola
tie K
ings
pan
Koo
lther
m p
heno
l dik
65m
m, R
c 3,
0 op
hou
ten
vloe
r -
afw
erki
ng p
laat
mat
eria
alm
258
6055
5254
4943
4442
3838
37
002a
Vlo
eris
olat
ie: m
iner
ale
wol
100
mm
aan
ond
erzi
jde
hout
en v
loer
m2
3939
3837
3736
3737
3735
3535
002b
Vlo
eris
olat
ie: m
iner
ale
wol
100
mm
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
224
2523
2222
2222
2222
2121
21
002c
Vlo
eris
olat
ie: e
ps is
olat
iepl
aten
100
mm
aan
ond
erzi
jde
hout
en v
loer
m2
3536
3433
3433
3333
3332
3232
002d
Vlo
eris
olat
ie: e
ps is
olat
iepl
aten
100
mm
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
221
2120
1919
1819
1919
1818
18
002e
Vlo
eris
olat
ie: p
ur is
olat
ie 1
00m
m a
an o
nder
zijd
e ho
uten
of s
teen
acht
ige
vloe
rm
241
4140
3131
3039
3939
2929
29
002f
Vlo
eris
olat
ie: P
IR is
olat
ie 1
00m
m a
an o
nder
zijd
e ho
uten
vlo
erm
242
4241
3939
3840
4040
3737
37
002g
Vlo
eris
olat
ie: P
IR is
olat
ie 1
00m
m a
an o
nder
zijd
e st
eena
chtig
e vl
oer
m2
2728
2724
2524
2525
2523
2323
002h
Vlo
eris
olat
ie: p
heno
l iso
latie
100
mm
aan
ond
erzi
jde
hout
en v
loer
m2
4344
4340
4039
4141
4138
3838
002i
Vlo
eris
olat
ie: p
heno
l iso
latie
100
mm
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
229
2928
2626
2527
2727
2424
24
002j
Vlo
eris
olat
ie: t
herm
osku
ssen
isol
atie
aan
ond
erzi
jde
hout
en o
f ste
enac
htig
e vl
oer
m2
3031
3026
2626
2828
2825
2525
003a
Bod
emis
olat
ie: s
chui
mbe
ton
dik
300m
m; 5
00kg
/m3
m2
4753
3939
4234
4551
3737
4033
003b
Bod
emis
olat
ie: E
coC
hips
300
mm
m2
1717
1716
1616
1717
1716
1616
004
Isol
atie
hel
lend
dak
bui
ten:
ren
ovat
ie d
akel
emen
ten
m2
113
119
102
105
109
9732
3232
2929
29
005
Dak
isol
atie
: 100
mm
bin
nenz
ijde
schu
in d
ak -
afw
erki
ng m
et g
ipsp
late
nm
253
5352
4949
4847
4747
4343
43
006a
Dak
isol
atie
: PS
100
mm
op
best
aand
e da
kbed
ekki
ng -
bal
last
laag
her
gebr
uike
nm
214
815
314
714
514
914
459
5959
5757
57
006b
Dak
isol
atie
: 100
mm
foam
glas
op
best
aand
e da
kbed
ekki
ng -
bal
last
laag
her
gebr
uike
nm
217
518
117
516
717
216
787
8787
7979
79
007a
Dak
isol
atie
: PS
100
mm
- v
erva
ngen
dak
bede
kkin
g A
PP
m2
179
184
179
174
179
174
5959
5957
5757
007b
Dak
isol
atie
: Ste
enw
ol 1
00m
m -
ver
vang
en d
akbe
dekk
ing
AP
Pm
218
018
618
017
518
017
562
6362
5960
59
007c
Dak
isol
atie
: PIR
pla
ten
80m
m -
ver
vang
en d
akbe
dekk
ing
AP
Pm
218
318
918
317
818
217
865
6665
6263
62
007d
Dak
isol
atie
: Phe
nol p
late
n 10
0mm
- v
erva
ngen
dak
bede
kkin
g A
PP
m2
182
188
182
178
182
178
6465
6462
6362
008a
Bui
teng
evel
isol
atie
: min
eral
e w
ol 1
00m
m -
sie
rple
iste
rm
214
514
714
213
013
212
713
113
113
111
711
711
7
008b
Bui
teng
evel
isol
atie
: EP
S 1
00m
m -
sie
rple
iste
rm
211
711
811
310
010
297
103
103
102
8787
87
009a
Spo
uwis
olat
ie: 5
0mm
min
eral
e w
olm
221
2220
2020
1920
2120
1919
18
009b
Spo
uwis
olat
ie: 5
0mm
EP
S p
arel
sm
219
1918
1718
1617
1817
1616
16
010
Gev
elis
olat
ie: 1
00m
m b
inne
nzijd
e -
rege
lwer
k en
gip
sbep
latin
g -
beha
ngkl
aar
m2
8387
7776
7970
8082
7573
7568
011
Gev
elis
olat
ie: v
ulpa
neel
spo
uw -
san
dwic
hpan
eel t
resp
a 6
mm
- 1
00 m
m P
Sm
221
121
221
119
419
519
420
820
820
819
219
219
2
012
Gev
elis
olat
ie: v
ulpa
neel
spo
uw -
isol
atie
plaa
t 100
mm
- m
ultip
lex
m2
139
139
138
130
130
130
120
120
120
111
111
111
013
Voo
rzet
raam
enk
el g
las
o.g.
m2
128
129
126
114
115
112
121
121
121
107
107
107
014
Enk
elgl
asm
296
102
8886
9179
00
00
00
015
Isol
atie
glas
( U
=2,7
)m
214
114
813
212
212
911
448
5146
4043
38
016
Isol
atie
glas
gas
gevu
ld (
U=1
,6 )
m2
151
159
142
130
137
122
5961
5648
5146
017
Isol
atie
glas
luch
tgev
uld
( U
=1,6
)m
215
216
014
313
113
812
360
6257
4951
47
018
Isol
atie
glas
gas
gevu
ld (
U=1
,3 )
m2
153
160
144
132
139
124
6063
5850
5247
019a
Isol
atie
glas
gas
gevu
ld (
U=1
,2 )
(i.p
.v. e
nkel
gla
s)m
214
815
514
012
613
311
962
6559
5153
49
019b
Isol
atie
glas
gas
gevu
ld (
U=1
,2 )
(i.p
.v. s
tand
aard
isol
atie
glas
)m
215
115
814
313
013
612
245
4843
3941
37
020
Isol
eren
de d
eur:
afm
.211
5*83
0mm
(1,
75m
2) R
=1,4
5m2.
K/W
m2
448
448
448
387
387
387
355
355
355
294
294
294
021a
Zol
deris
olat
ie: i
sola
tiede
kens
100
mm
los
over
de
vlie
ring
- vl
ierin
g on
belo
opba
arm
219
1919
1818
1718
1818
1717
17
021b
Zol
deris
olat
ie: 1
00 m
m -
dru
kvas
te is
olat
ie -
afg
ewer
kt m
et p
laat
mat
eria
al -
zol
der
belo
opba
arm
236
3635
3535
3434
3434
3333
33
022a
Ser
re d
iep
3m1,
enk
elgl
as, p
olye
ster
gol
fpla
ten,
hoo
gte
2 bo
uwla
gen,
geh
ele
bree
dte
van
de w
onin
gw
on44
.309
42.2
4063
.229
37.6
7235
.879
54.1
8744
.051
41.9
8262
.970
37.4
1435
.621
53.9
28
022b
ISO
; Ser
re d
iep
3m1,
enk
elgl
as, p
olye
ster
gol
fpla
ten,
hoo
gte
2 bo
uwla
gen,
geh
ele
bree
dte
van
de w
onin
gw
on47
.872
45.6
0167
.878
40.4
4838
.484
57.7
8047
.613
45.3
4267
.619
40.1
8938
.225
57.5
21
023
Ser
re d
iep
3m1,
enk
elgl
as, p
olye
ster
gol
fpla
ten,
hoo
gte
1 bo
uwla
ag, g
ehel
e br
eedt
e va
n de
won
ing
won
30.1
9728
.725
43.7
3526
.037
24.7
3438
.094
29.9
3828
.466
43.4
7625
.778
24.4
7637
.835
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
En
kele
wo
nin
g
Een
gez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent P
roje
ctm
atig
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
14
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
001a
Vlo
eris
olat
ie (
VE
RV
ALL
EN
!): i
sola
tiepl
aten
dik
100
mm
op
hout
en v
loer
- a
fwer
king
pla
atm
ater
iaal
m2
001b
Vlo
eris
olat
ie (
VE
RV
ALL
EN
!): i
sola
tiepl
aten
eps
dik
100
mm
op
hout
en v
loer
- a
fwer
king
pla
atm
ater
iaal
m2
001c
Vlo
eris
olat
ie (
VE
RV
ALL
EN
!): i
sola
tiepl
aten
pur
dik
100
mm
op
hout
en v
loer
- a
fwer
king
pla
atm
ater
iaal
m2
001d
Vlo
eris
olat
ie (
VE
RV
ALL
EN
!): i
sola
tiepl
aten
pir
dik
100m
m o
p ho
uten
vlo
er -
afw
erki
ng p
laat
mat
eria
alm
2
001e
Vlo
eris
olat
ie: i
sola
tie K
ings
pan
Koo
lther
m p
heno
l dik
65m
m, R
c 3,
0 op
hou
ten
vloe
r -
afw
erki
ng p
laat
mat
eria
alm
259
6359
5457
5342
4242
3737
37
002a
Vlo
eris
olat
ie: m
iner
ale
wol
100
mm
aan
ond
erzi
jde
hout
en v
loer
m2
3839
3836
3736
3737
3735
3535
002b
Vlo
eris
olat
ie: m
iner
ale
wol
100
mm
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
224
2424
2222
2222
2222
2121
21
002c
Vlo
eris
olat
ie: e
ps is
olat
iepl
aten
100
mm
aan
ond
erzi
jde
hout
en v
loer
m2
3535
3533
3433
3333
3332
3232
002d
Vlo
eris
olat
ie: e
ps is
olat
iepl
aten
100
mm
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
220
2120
1919
1919
1919
1818
18
002e
Vlo
eris
olat
ie: p
ur is
olat
ie 1
00m
m a
an o
nder
zijd
e ho
uten
of s
teen
acht
ige
vloe
rm
241
4140
3031
3039
3939
2929
29
002f
Vlo
eris
olat
ie: P
IR is
olat
ie 1
00m
m a
an o
nder
zijd
e ho
uten
vlo
erm
241
4241
3839
3840
4040
3737
37
002g
Vlo
eris
olat
ie: P
IR is
olat
ie 1
00m
m a
an o
nder
zijd
e st
eena
chtig
e vl
oer
m2
2728
2724
2424
2525
2523
2323
002h
Vlo
eris
olat
ie: p
heno
l iso
latie
100
mm
aan
ond
erzi
jde
hout
en v
loer
m2
4344
4340
4040
4141
4138
3838
002i
Vlo
eris
olat
ie: p
heno
l iso
latie
100
mm
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
229
2928
2526
2527
2727
2424
24
002j
Vlo
eris
olat
ie: t
herm
osku
ssen
isol
atie
aan
ond
erzi
jde
hout
en o
f ste
enac
htig
e vl
oer
m2
3031
3026
2626
2828
2825
2525
003a
Bod
emis
olat
ie: s
chui
mbe
ton
dik
300m
m; 5
00kg
/m3
m2
4451
4135
3834
4249
4034
3633
003b
Bod
emis
olat
ie: E
coC
hips
300
mm
m2
1717
1717
1717
1717
1717
1717
004
Isol
atie
hel
lend
dak
bui
ten:
ren
ovat
ie d
akel
emen
ten
m2
116
123
105
111
116
101
3232
3229
2929
005
Dak
isol
atie
: 100
mm
bin
nenz
ijde
schu
in d
ak -
afw
erki
ng m
et g
ipsp
late
nm
253
5352
4949
4847
4747
4343
43
006a
Dak
isol
atie
: PS
100
mm
op
best
aand
e da
kbed
ekki
ng -
bal
last
laag
her
gebr
uike
nm
214
714
814
714
414
514
559
5959
5757
57
006b
Dak
isol
atie
: 100
mm
foam
glas
op
best
aand
e da
kbed
ekki
ng -
bal
last
laag
her
gebr
uike
nm
217
517
617
516
716
816
787
8787
7979
79
007a
Dak
isol
atie
: PS
100
mm
- v
erva
ngen
dak
bede
kkin
g A
PP
m2
178
179
179
173
174
174
5959
5957
5757
007b
Dak
isol
atie
: Ste
enw
ol 1
00m
m -
ver
vang
en d
akbe
dekk
ing
AP
Pm
218
018
118
017
517
617
562
6262
5959
59
007c
Dak
isol
atie
: PIR
pla
ten
80m
m -
ver
vang
en d
akbe
dekk
ing
AP
Pm
218
318
418
317
717
817
865
6565
6162
62
007d
Dak
isol
atie
: Phe
nol p
late
n 10
0mm
- v
erva
ngen
dak
bede
kkin
g A
PP
m2
182
183
182
177
178
178
6464
6461
6262
008a
Bui
teng
evel
isol
atie
: min
eral
e w
ol 1
00m
m -
sie
rple
iste
rm
214
514
514
112
913
012
612
712
712
611
211
211
2
008b
Bui
teng
evel
isol
atie
: EP
S 1
00m
m -
sie
rple
iste
rm
212
012
011
610
310
410
010
210
210
287
8787
009a
Spo
uwis
olat
ie: 5
0mm
min
eral
e w
olm
220
2119
1819
1718
1818
1617
16
009b
Spo
uwis
olat
ie: 5
0mm
EP
S p
arel
sm
211
1210
910
99
99
88
8
010
Gev
elis
olat
ie: 1
00m
m b
inne
nzijd
e -
rege
lwer
k en
gip
sbep
latin
g -
beha
ngkl
aar
m2
9910
291
9194
8496
9989
8992
82
011
Gev
elis
olat
ie: v
ulpa
neel
spo
uw -
san
dwic
hpan
eel t
resp
a 6
mm
- 1
00 m
m P
Sm
221
121
221
119
519
519
420
820
820
819
219
219
2
012
Gev
elis
olat
ie: v
ulpa
neel
spo
uw -
isol
atie
plaa
t 100
mm
- m
ultip
lex
m2
139
140
139
131
131
130
120
120
120
111
111
111
013
Voo
rzet
raam
enk
el g
las
o.g.
m2
132
134
132
118
120
117
127
127
127
112
112
112
014
Enk
elgl
asm
210
411
310
195
104
920
00
00
0
015
Isol
atie
glas
( U
=2,7
)m
215
617
315
113
915
513
457
6454
4855
45
016
Isol
atie
glas
gas
gevu
ld (
U=1
,6 )
m2
167
183
161
147
163
142
6775
6456
6353
017
Isol
atie
glas
luch
tgev
uld
( U
=1,6
)m
216
818
416
215
016
614
468
7665
5965
56
018
Isol
atie
glas
gas
gevu
ld (
U=1
,3 )
m2
160
175
155
142
156
137
6976
6659
6657
019a
Isol
atie
glas
gas
gevu
ld (
U=1
,2 )
(i.p
.v. e
nkel
gla
s)m
217
018
616
414
916
514
470
7868
5865
56
019b
Isol
atie
glas
gas
gevu
ld (
U=1
,2 )
(i.p
.v. s
tand
aard
isol
atie
glas
)m
217
319
016
715
316
814
754
6151
4754
44
020
Isol
eren
de d
eur:
afm
.211
5*83
0mm
(1,
75m
2) R
=1,4
5m2.
K/W
m2
458
458
458
397
397
397
355
355
355
294
294
294
021a
Zol
deris
olat
ie: i
sola
tiede
kens
100
mm
los
over
de
vlie
ring
- vl
ierin
g on
belo
opba
arm
220
2020
1919
1918
1818
1717
17
021b
Zol
deris
olat
ie: 1
00 m
m -
dru
kvas
te is
olat
ie -
afg
ewer
kt m
et p
laat
mat
eria
al -
zol
der
belo
opba
arm
235
3535
3434
3434
3434
3333
33
022a
Ser
re d
iep
3m1,
enk
elgl
as, p
olye
ster
gol
fpla
ten,
hoo
gte
2 bo
uwla
gen,
geh
ele
bree
dte
van
de w
onin
gw
on
022b
ISO
; Ser
re d
iep
3m1,
enk
elgl
as, p
olye
ster
gol
fpla
ten,
hoo
gte
2 bo
uwla
gen,
geh
ele
bree
dte
van
de w
onin
gw
on
023
Ser
re d
iep
3m1,
enk
elgl
as, p
olye
ster
gol
fpla
ten,
hoo
gte
1 bo
uwla
ag, g
ehel
e br
eedt
e va
n de
won
ing
won
Pro
ject
mat
igE
nke
le w
on
ing
Pro
ject
mat
igE
nke
le w
on
ing
Mee
rgez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
15
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
024
Bal
kons
dic
htze
tten
won
11.9
7511
.268
18.0
5811
.975
11.2
6818
.058
10.9
7310
.322
16.5
6910
.973
10.3
2216
.569
025
Gal
erij
dich
tzet
ten
won
026
Loka
le e
lekt
risch
e ve
rwar
min
gw
on26
426
426
424
924
924
962
6262
5858
58
027
Loka
le g
asve
rwar
min
gw
on5.
764
5.41
48.
594
5.60
65.
266
8.36
068
665
31.
030
671
639
1.00
7
028
CR
-ket
el (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
029
VR
-ket
elw
on1.
594
1.59
41.
594
1.52
11.
521
1.52
10
00
00
0
030a
HR
-100
Ket
el (
i.pv.
VR
-ket
el)
won
2.25
62.
176
2.47
92.
157
2.08
12.
367
761
681
981
733
657
940
030b
HR
-100
Ket
el (
i.pv.
HR
-100
ket
el)
won
1.66
91.
638
1.79
31.
595
1.56
61.
712
00
00
00
031a
HR
-104
Ket
el (
i.p.v
. VR
-ket
el)
won
2.25
62.
176
2.47
92.
157
2.08
12.
367
761
681
981
733
657
940
031b
HR
-104
Ket
el (
i.p.v
. HR
-100
ket
el)
won
1.66
91.
638
1.79
31.
595
1.56
61.
712
00
00
00
032a
HR
-107
Ket
el (
i.p.v
. VR
-ket
el)
won
2.25
62.
176
2.47
92.
157
2.08
12.
367
761
681
981
733
657
940
032b
HR
-107
Ket
el (
i.p.v
. HR
-100
ket
el)
won
1.66
91.
638
1.79
31.
595
1.56
61.
712
00
00
00
033
Com
bi V
at C
R (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
034
Com
bi V
at V
Rw
on3.
905
3.73
74.
088
3.73
63.
572
3.91
31.
884
1.71
82.
065
1.85
21.
690
2.02
7
035
Com
bi V
at H
R-1
00w
on4.
275
4.04
34.
651
4.10
43.
878
4.46
32.
250
2.02
02.
622
2.21
61.
993
2.57
2
036
Com
bi V
at H
R-1
04w
on4.
275
4.04
34.
651
4.10
83.
882
4.46
72.
250
2.02
02.
622
2.22
01.
996
2.57
6
037
Com
bi V
at H
R-1
07w
on4.
275
4.04
34.
651
4.10
83.
882
4.46
73.
279
3.30
62.
622
3.19
33.
212
2.57
6
038
Com
bi T
ap C
R (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
039
Com
bi T
ap V
Rw
on3.
125
2.92
43.
376
3.00
52.
809
3.24
91.
112
912
1.36
01.
128
934
1.36
9
040
Com
bi T
ap H
R-1
00w
on3.
245
3.01
13.
627
3.12
72.
900
3.49
31.
230
998
1.60
81.
249
1.02
41.
612
041
Com
bi T
ap H
R-1
04w
on3.
245
3.01
13.
627
3.12
72.
900
3.49
31.
230
998
1.60
81.
249
1.02
41.
612
042a
Com
bi T
ap H
R-1
07 (
i.p.v
. VR
-ket
el e
n ke
uken
geis
er)
won
3.24
53.
011
3.62
73.
127
2.90
03.
493
1.23
099
81.
608
1.24
91.
024
1.61
2
042b
Com
bi T
ap Q
uint
a H
R-1
07 (
i.p.v
. Com
bi T
ap V
R)
won
2.27
92.
197
2.50
82.
178
2.10
12.
394
783
701
1.01
075
367
696
7
043a
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n W
ater
won
32.9
0332
.546
33.2
6032
.378
32.0
2832
.728
31.1
0730
.755
31.4
4530
.660
30.3
1430
.991
043b
War
mte
pom
p B
ron
Wat
erw
on32
.039
31.7
9432
.317
31.5
4331
.302
31.8
1730
.518
30.2
7330
.796
30.0
8229
.841
30.3
56
044a
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n B
odem
won
19.7
1521
.372
22.4
0519
.255
20.9
2021
.933
17.7
4619
.403
20.4
3617
.404
19.0
6920
.082
044b
War
mte
pom
p B
ron
Bod
emw
on19
.980
19.7
3522
.597
19.5
3419
.293
22.1
4418
.459
18.2
1421
.076
18.0
7317
.831
20.6
83
045a
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n Lu
cht -
Bui
teno
pste
lling
won
20.6
8220
.307
21.2
8619
.786
19.4
1920
.379
18.7
1318
.338
19.3
1717
.909
17.5
4218
.501
045b
War
mte
pom
p B
ron
Luch
tw
on14
.229
13.9
9914
.688
13.6
5313
.427
14.1
0512
.708
12.4
7813
.168
12.1
9211
.966
12.6
44
046
War
mte
doo
r de
rden
won
3.21
13.
059
3.36
43.
183
3.03
63.
331
1.08
093
01.
231
1.18
81.
043
1.33
4
047
Geb
ouw
gebo
nden
WK
Kw
on2.
621
2.47
62.
766
2.59
92.
458
2.74
073
959
688
383
469
497
4
048
Col
lect
ieve
CR
ket
el (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
049
Col
lect
ieve
VR
ket
elw
on58
458
458
494
9494
050
Col
lect
ieve
HR
100
kete
lw
on87
687
188
438
638
139
4
051
Col
lect
ieve
HR
104
kete
lw
on87
687
188
438
638
139
4
052
Col
lect
ieve
HR
107
kete
lw
on87
687
188
438
638
139
4
053
Col
lect
ieve
Com
bi V
at C
R (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
054
Col
lect
ieve
Com
bi V
at V
Rw
on3.
553
3.19
93.
769
2.56
52.
212
2.78
2
055
Col
lect
ief C
ombi
Vat
HR
100
won
3.73
23.
410
3.75
92.
738
2.41
52.
764
056
Col
lect
ief C
ombi
Vat
HR
104
won
3.73
23.
410
3.88
62.
738
2.41
52.
892
057
Col
lect
ief C
ombi
Vat
HR
107
won
3.73
23.
410
3.88
62.
873
2.55
13.
028
058
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap C
R (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
059
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap V
Rw
on2.
309
2.12
62.
501
1.32
91.
147
1.52
1
060
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap H
R10
0w
on2.
481
2.32
72.
617
1.50
21.
347
1.63
8
061
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap H
R10
4w
on2.
481
2.32
72.
617
1.50
21.
347
1.63
8
062a
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap H
R10
7 (i.
p.v.
col
lect
ieve
VR
-ket
el e
n ke
uken
geis
ers)
won
2.48
12.
327
2.61
71.
502
1.34
71.
638
Een
gez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
16
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
024
Bal
kons
dic
htze
tten
won
11.6
6410
.976
14.5
1011
.664
10.9
7614
.510
10.9
7310
.322
13.6
7310
.973
10.3
2213
.673
025
Gal
erij
dich
tzet
ten
won
7.82
27.
363
9.56
37.
822
7.36
39.
563
7.21
56.
791
8.82
87.
215
6.79
18.
828
026
Loka
le e
lekt
risch
e ve
rwar
min
gw
on26
426
426
424
924
924
962
6262
5858
58
027
Loka
le g
asve
rwar
min
gw
on4.
436
2.75
95.
939
4.31
42.
682
5.77
652
232
570
251
131
868
7
028
CR
-ket
el (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
029
VR
-ket
elw
on1.
594
1.59
41.
594
1.52
11.
521
1.52
10
00
00
0
030a
HR
-100
Ket
el (
i.pv.
VR
-ket
el)
won
2.22
52.
176
2.32
42.
128
2.08
12.
222
730
681
827
704
657
797
030b
HR
-100
Ket
el (
i.pv.
HR
-100
ket
el)
won
1.66
91.
638
1.79
31.
595
1.56
61.
712
00
00
00
031a
HR
-104
Ket
el (
i.p.v
. VR
-ket
el)
won
2.22
52.
176
2.32
42.
128
2.08
12.
222
730
681
827
704
657
797
031b
HR
-104
Ket
el (
i.p.v
. HR
-100
ket
el)
won
1.63
81.
638
1.63
81.
566
1.56
61.
566
00
00
00
032a
HR
-107
Ket
el (
i.p.v
. VR
-ket
el)
won
2.22
52.
176
2.32
42.
128
2.08
12.
222
730
681
827
704
657
797
032b
HR
-107
Ket
el (
i.p.v
. HR
-100
ket
el)
won
1.63
81.
638
1.63
81.
566
1.56
61.
566
00
00
00
033
Com
bi V
at C
R (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
034
Com
bi V
at V
Rw
on3.
905
3.75
34.
057
3.73
63.
586
3.88
51.
884
1.73
32.
034
1.85
21.
703
2.00
0
035
Com
bi V
at H
R-1
00w
on4.
244
4.04
34.
495
4.07
53.
878
4.31
82.
219
2.02
02.
468
2.18
71.
993
2.42
8
036
Com
bi V
at H
R-1
04w
on4.
244
4.04
34.
495
4.07
93.
882
4.32
22.
219
2.02
02.
468
2.19
11.
996
2.43
2
037
Com
bi V
at H
R-1
07w
on4.
141
3.94
04.
392
3.98
13.
784
4.22
42.
164
1.96
42.
412
2.13
41.
940
2.37
5
038
Com
bi T
ap C
R (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
039
Com
bi T
ap V
Rw
on3.
125
2.92
43.
376
3.00
52.
809
3.24
91.
112
912
1.36
01.
128
934
1.36
9
040
Com
bi T
ap H
R-1
00w
on3.
212
3.01
13.
463
3.09
82.
902
3.34
21.
198
998
1.44
61.
221
1.02
61.
462
041
Com
bi T
ap H
R-1
04w
on3.
212
3.01
13.
463
3.09
72.
900
3.34
01.
198
998
1.44
61.
219
1.02
41.
460
042a
Com
bi T
ap H
R-1
07 (
i.p.v
. VR
-ket
el e
n ke
uken
geis
er)
won
3.21
23.
011
3.46
33.
097
2.90
03.
340
1.19
899
81.
446
1.21
91.
024
1.46
0
042b
Com
bi T
ap Q
uint
a H
R-1
07 (
i.p.v
. Com
bi T
ap V
R)
won
2.24
62.
197
2.34
42.
147
2.10
12.
241
750
701
848
723
676
816
043a
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n W
ater
won
37.4
8237
.125
37.8
4036
.985
36.6
3537
.335
35.6
8735
.335
36.0
2535
.266
34.9
2135
.598
043b
War
mte
pom
p B
ron
Wat
erw
on31
.611
31.3
6631
.889
31.1
4230
.901
31.4
1630
.091
29.8
4630
.369
29.6
8129
.440
29.9
55
044a
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n B
odem
won
19.7
1521
.372
22.4
0519
.255
20.9
2021
.933
17.7
4619
.403
20.4
3617
.404
19.0
6920
.082
044b
War
mte
pom
p B
ron
Bod
emw
on19
.454
19.2
0922
.071
19.0
0918
.767
21.6
1917
.934
17.6
8920
.551
17.5
4717
.306
20.1
57
045a
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n Lu
cht -
Bui
teno
pste
lling
won
21.5
2221
.147
22.1
2620
.626
20.2
5921
.219
19.5
5319
.178
20.1
5718
.749
18.3
8219
.341
045b
War
mte
pom
p B
ron
Luch
tw
on14
.780
14.5
5015
.240
14.2
0513
.979
14.6
5613
.259
15.6
9213
.719
12.7
4315
.061
13.1
95
046
War
mte
doo
r de
rden
won
3.20
83.
056
3.36
03.
180
3.03
33.
327
1.21
71.
066
1.36
81.
319
1.17
31.
465
047
Geb
ouw
gebo
nden
WK
Kw
on2.
618
2.47
32.
763
2.59
62.
455
2.73
777
663
392
086
672
61.
005
048
Col
lect
ieve
CR
ket
el (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
049
Col
lect
ieve
VR
ket
elw
on67
464
173
818
415
124
8
050
Col
lect
ieve
HR
100
kete
lw
on
051
Col
lect
ieve
HR
104
kete
lw
on87
687
188
438
638
139
4
052
Col
lect
ieve
HR
107
kete
lw
on87
687
288
238
638
339
2
053
Col
lect
ieve
Com
bi V
at C
R (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
054
Col
lect
ieve
Com
bi V
at V
Rw
on3.
553
3.19
93.
769
2.56
52.
212
2.78
2
055
Col
lect
ief C
ombi
Vat
HR
100
won
3.73
23.
410
3.88
62.
738
2.41
52.
892
056
Col
lect
ief C
ombi
Vat
HR
104
won
3.73
23.
410
3.88
62.
738
2.41
52.
892
057
Col
lect
ief C
ombi
Vat
HR
107
won
3.73
23.
410
3.88
62.
738
2.41
52.
892
058
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap C
R (
VE
RV
ALL
EN
!)w
on
059
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap V
Rw
on2.
309
2.12
62.
501
1.32
91.
147
1.52
1
060
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap H
R10
0w
on2.
481
2.32
72.
611
1.50
21.
347
1.63
1
061
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap H
R10
4w
on2.
481
2.32
72.
617
1.50
21.
347
1.63
8
062a
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap H
R10
7 (i.
p.v.
col
lect
ieve
VR
-ket
el e
n ke
uken
geis
ers)
won
2.48
12.
327
2.61
71.
502
1.34
71.
638
Mee
rgez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
17
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
062b
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap H
R10
7 (i.
p.v.
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap V
R)
won
867
863
876
378
373
386
063
Col
lect
ieve
War
mte
pom
p B
ron
Wat
erw
on23
.818
23.1
0024
.673
22.1
9521
.477
23.0
50
064
Rad
iato
ren
T>5
5w
on2.
023
2.02
32.
023
1.85
21.
852
1.85
20
00
065
Rad
iato
ren
T=3
5-55
won
3.16
33.
163
3.16
32.
801
2.80
12.
801
1.12
81.
128
1.12
894
094
094
0
066
Vlo
er/w
andv
erw
arm
ing
T=3
5-55
won
12.8
678.
390
17.7
2611
.180
7.35
415
.373
10.6
716.
497
14.9
659.
152
5.60
412
.824
067
Luch
tver
war
min
g T
=35-
55w
on6.
728
6.44
57.
100
6.55
06.
272
6.91
64.
593
4.57
24.
444
4.56
84.
532
4.45
1
068
Leid
ingi
sola
tie r
uim
teve
rwar
min
gw
on37
728
545
736
727
844
537
328
345
236
327
544
0
069
Opt
imal
e af
rege
ling
won
1.13
81.
040
1.33
31.
123
1.02
71.
315
1.12
71.
030
1.32
01.
112
1.01
71.
302
070
Pom
psch
akel
ing
won
117
117
117
8787
8711
611
611
686
8686
071
Keu
keng
eise
rw
on90
485
095
880
075
284
839
634
344
935
931
140
6
072
Bad
geis
erw
on1.
344
1.29
01.
398
1.21
11.
163
1.25
9-5
87-1
68-1
.007
-457
-97
-817
073
Gas
boile
rw
on1.
849
1.78
61.
912
1.71
41.
657
1.77
11.
332
1.26
91.
394
1.26
41.
207
1.32
1
074
Ele
ktris
che
boile
rw
on1.
724
1.71
51.
734
1.60
21.
592
1.61
11.
234
1.22
51.
243
1.17
81.
169
1.18
7
075
War
mte
pom
pboi
ler
won
4.67
74.
344
5.07
44.
459
4.13
54.
845
4.05
43.
725
4.44
83.
904
3.58
44.
286
076
Clo
se-in
boi
ler
won
761
761
761
708
708
708
177
177
177
191
191
191
078
Bep
erke
n le
idin
glen
gte
war
m w
ater
won
446
335
583
439
329
575
390
280
526
383
274
517
079
Wat
erbe
spar
ende
dou
chek
opw
on70
7014
164
6412
818
1867
1616
60
080
Leid
ingi
sola
tie ta
pwat
erve
rwar
min
g co
llect
ief
won
6856
107
6352
9756
4494
5140
85
081
Zon
nebo
iler
stan
daar
d (V
ER
VA
LLE
N!)
zon
der
zonn
ekeu
rw
on
082
Zon
nebo
iler
groo
t (V
ER
VA
LLE
N!)
zon
der
zonn
ekeu
rw
on
083
CV
-Zon
nebo
iler
com
pact
(V
ER
VA
LLE
N!)
zon
der
zonn
ekeu
rw
on
084
CV
-Zon
nebo
iler
stan
daar
d (V
ER
VA
LLE
N!)
zon
der
zonn
ekeu
rw
on
085
CV
-Zon
nebo
iler
groo
t (V
ER
VA
LLE
N!)
won
086
Zon
nebo
ilerc
ombi
(V
ER
VA
LLE
N!)
zon
der
zonn
ekeu
rw
on
087
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
(VE
RV
ALL
EN
!) z
onde
r zo
nnek
eur
won
088
Mec
hani
sche
ven
tilatie
won
1.92
11.
559
2.37
51.
878
1.52
22.
326
394
394
394
379
379
379
089a
Vra
agge
stuu
rde
vent
ilatie
won
2.35
42.
045
2.92
22.
311
2.00
82.
874
2.33
12.
025
2.89
42.
289
1.98
82.
845
089b
CO
2-ge
stuu
rde
vent
ilatie
won
4.16
23.
785
5.00
34.
030
3.66
24.
852
4.12
13.
747
4.95
33.
990
3.62
54.
804
090
Geb
alan
ceer
de v
entila
tie m
et W
TW
won
3.43
23.
170
3.89
33.
309
3.05
33.
760
3.39
83.
138
3.85
53.
276
3.02
33.
723
091
Gel
ijkst
room
vent
ilato
rw
on35
335
335
335
335
335
332
932
932
932
932
932
9
092
Aan
bren
gen
kier
dich
ting
op a
lle r
amen
en
deur
enw
on37
630
359
428
222
545
233
426
155
226
120
443
1
093
Afd
icht
ing
kozi
jn e
n di
chte
gev
elde
len
won
944
750
1.52
591
372
11.
488
891
697
1.47
388
168
91.
456
094
Afd
icht
ing
aans
luitin
g da
k/ge
vel
won
166
155
258
144
133
234
113
103
205
112
101
203
095
Afd
icht
ing
nade
n tu
ssen
dak
plat
enw
on56
642
31.
198
540
398
1.16
451
437
01.
145
508
366
1.13
3
096
Afd
icht
ing
nok
van
het d
akw
on16
615
525
814
413
323
411
310
320
511
210
120
3
097a
Mul
tikris
tallij
ne P
V-c
elle
n (o
pper
vlak
te 6
m2)
m2
275
275
275
264
264
264
272
272
272
261
261
261
097b
Mul
tikris
tallij
ne P
V-c
elle
n (o
pper
vlak
te 1
5m2)
m2
218
218
218
210
210
210
215
215
215
208
208
208
098
Am
orfe
PV
-cel
len
(VE
RV
ALL
EN
!)m
2
099
Mon
o-kr
ista
llijne
PV
-cel
len
(VE
RV
ALL
EN
!)m
2
100
Luch
tver
war
min
g T
> 5
5w
on6.
657
6.29
07.
111
6.45
36.
092
6.89
76.
592
6.22
77.
040
6.38
96.
032
6.82
9
101
Vlo
er/w
andv
erw
arm
ing
T>5
5w
on11
.319
7.45
815
.562
9.63
46.
424
13.2
1110
.794
7.02
314
.892
9.12
65.
999
12.5
64
102a
Indi
vidu
ele
bem
eter
ing
gasm
eter
won
291
291
291
263
263
263
288
288
288
261
261
261
102b
Indi
vidu
ele
bem
eter
ing
elek
tram
eter
won
525
525
525
479
479
479
520
520
520
474
474
474
102c
Indi
vidu
ele
bem
eter
ing
war
mte
met
erw
on34
434
434
431
331
331
334
034
034
031
031
031
0
103
Rad
iato
ren
T<3
5w
on4.
063
4.06
34.
063
3.55
13.
551
3.55
11.
991
1.99
11.
991
1.65
91.
659
1.65
9
104
Vlo
er/w
andv
erw
arm
ing
T<3
5w
on11
.319
7.45
815
.562
9.63
46.
424
13.2
119.
206
5.63
312
.907
7.69
34.
745
10.7
73
Een
gez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
18
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
062b
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap H
R10
7 (i.
p.v.
Col
lect
ieve
Com
bi T
ap V
R)
won
867
863
876
378
373
386
063
Col
lect
ieve
War
mte
pom
p B
ron
Wat
erw
on23
.818
23.1
0024
.673
22.1
9521
.477
23.0
50
064
Rad
iato
ren
T>5
5w
on1.
500
1.50
01.
500
1.36
81.
368
1.36
80
00
065
Rad
iato
ren
T=3
5-55
won
1.97
81.
978
1.97
81.
767
1.76
71.
767
473
473
473
394
394
394
066
Vlo
er/w
andv
erw
arm
ing
T=3
5-55
won
8.31
47.
207
11.6
767.
214
6.26
010
.107
6.57
75.
758
9.35
55.
619
4.92
87.
976
067
Luch
tver
war
min
g T
=35-
55w
on4.
919
5.02
25.
677
4.80
64.
909
5.55
33.
217
3.59
43.
415
3.23
53.
590
3.46
7
068
Leid
ingi
sola
tie r
uim
teve
rwar
min
gw
on37
728
545
736
727
844
537
328
345
236
327
544
0
069
Opt
imal
e af
rege
ling
won
919
821
1.11
490
881
21.
099
910
813
1.10
389
980
41.
089
070
Pom
psch
akel
ing
won
117
117
117
8787
8711
611
611
686
8686
071
Keu
keng
eise
rw
on90
485
095
880
075
284
839
634
344
935
931
140
6
072
Bad
geis
erw
on1.
344
1.29
01.
398
1.21
11.
163
1.25
9-5
87-1
68-1
.007
-457
-97
-817
073
Gas
boile
rw
on1.
849
1.78
61.
912
1.71
41.
657
1.77
11.
332
1.26
91.
394
1.26
41.
207
1.32
1
074
Ele
ktris
che
boile
rw
on1.
602
1.59
21.
611
1.60
21.
592
1.61
11.
113
1.10
31.
122
1.17
81.
169
1.18
7
075
War
mte
pom
pboi
ler
won
4.67
74.
344
5.07
44.
459
4.13
54.
845
4.05
43.
725
4.44
83.
904
3.58
44.
286
076
Clo
se-in
boi
ler
won
761
761
761
708
708
708
177
177
177
191
191
191
078
Bep
erke
n le
idin
glen
gte
war
m w
ater
won
446
335
583
439
329
575
390
280
526
383
274
517
079
Wat
erbe
spar
ende
dou
chek
opw
on64
6412
858
5811
517
1759
1515
52
080
Leid
ingi
sola
tie ta
pwat
erve
rwar
min
g co
llect
ief
won
6856
107
6352
9756
4494
5140
85
081
Zon
nebo
iler
stan
daar
d (V
ER
VA
LLE
N!)
zon
der
zonn
ekeu
rw
on
082
Zon
nebo
iler
groo
t (V
ER
VA
LLE
N!)
zon
der
zonn
ekeu
rw
on
083
CV
-Zon
nebo
iler
com
pact
(V
ER
VA
LLE
N!)
zon
der
zonn
ekeu
rw
on
084
CV
-Zon
nebo
iler
stan
daar
d (V
ER
VA
LLE
N!)
zon
der
zonn
ekeu
rw
on
085
CV
-Zon
nebo
iler
groo
t (V
ER
VA
LLE
N!)
won
086
Zon
nebo
ilerc
ombi
(V
ER
VA
LLE
N!)
zon
der
zonn
ekeu
rw
on
087
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
(VE
RV
ALL
EN
!) z
onde
r zo
nnek
eur
won
088
Mec
hani
sche
ven
tilatie
won
1.78
21.
467
2.19
01.
739
1.43
02.
141
394
394
394
379
379
379
089a
Vra
agge
stuu
rde
vent
ilatie
won
2.35
42.
045
2.92
22.
311
2.00
82.
874
2.33
12.
025
2.89
42.
289
1.98
82.
845
089b
CO
2-ge
stuu
rde
vent
ilatie
won
4.16
23.
785
5.00
34.
030
3.66
24.
852
4.12
13.
747
4.95
33.
990
3.62
54.
804
090
Geb
alan
ceer
de v
entila
tie m
et W
TW
won
3.43
23.
170
3.89
33.
309
3.05
33.
760
3.39
83.
138
3.85
53.
276
3.02
33.
723
091
Gel
ijkst
room
vent
ilato
rw
on35
335
335
335
335
335
332
932
932
932
932
932
9
092
Aan
bren
gen
kier
dich
ting
op a
lle r
amen
en
deur
enw
on20
616
623
819
015
422
016
212
319
414
611
117
6
093
Afd
icht
ing
kozi
jn e
n di
chte
gev
elde
len
won
468
363
556
453
349
539
437
332
524
432
328
518
094
Afd
icht
ing
aans
luitin
g da
k/ge
vel
won
145
134
185
133
122
173
113
103
154
112
101
152
095
Afd
icht
ing
nade
n tu
ssen
dak
plat
enw
on56
642
31.
198
540
398
1.16
451
437
01.
145
508
366
1.13
3
096
Afd
icht
ing
nok
van
het d
akw
on16
615
525
814
413
323
411
310
320
511
210
120
3
097a
Mul
tikris
tallij
ne P
V-c
elle
n (o
pper
vlak
te 6
m2)
m2
293
293
293
282
282
282
290
290
290
279
279
279
097b
Mul
tikris
tallij
ne P
V-c
elle
n (o
pper
vlak
te 1
5m2)
m2
218
218
218
210
210
210
215
215
215
208
208
208
098
Am
orfe
PV
-cel
len
(VE
RV
ALL
EN
!)m
2
099
Mon
o-kr
ista
llijne
PV
-cel
len
(VE
RV
ALL
EN
!)m
2
100
Luch
tver
war
min
g T
> 5
5w
on4.
851
4.49
15.
296
4.71
64.
363
5.15
24.
803
4.44
75.
243
4.66
94.
320
5.10
1
101
Vlo
er/w
andv
erw
arm
ing
T>5
5w
on7.
319
6.35
510
.255
6.21
95.
408
8.68
66.
937
6.03
49.
741
5.84
85.
096
8.18
7
102a
Indi
vidu
ele
bem
eter
ing
gasm
eter
won
291
291
291
263
263
263
288
288
288
261
261
261
102b
Indi
vidu
ele
bem
eter
ing
elek
tram
eter
won
525
525
525
479
479
479
520
520
520
474
474
474
102c
Indi
vidu
ele
bem
eter
ing
war
mte
met
erw
on34
434
434
431
331
331
334
034
034
031
031
031
0
103
Rad
iato
ren
T<3
5w
on6.
783
6.78
36.
783
6.48
46.
484
6.48
41.
777
1.77
71.
777
1.48
11.
481
1.48
1
104
Vlo
er/w
andv
erw
arm
ing
T<3
5w
on7.
319
6.35
510
.255
6.21
95.
408
8.68
66.
444
5.62
39.
084
5.35
64.
686
7.53
1
Mee
rgez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
19
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
105
Luch
tver
war
min
g T
< 3
5w
on7.
350
6.93
97.
855
7.14
96.
743
7.64
75.
276
5.11
95.
276
5.23
35.
061
5.26
5
106
Col
lect
ieve
War
mte
pom
p B
ron
Bod
emw
on12
.316
11.3
4913
.283
10.8
639.
896
11.8
30
107
Col
lect
ieve
War
mte
pom
p B
ron
Luch
tw
on17
.487
16.6
5418
.547
16.1
2115
.287
17.1
80
108a
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
door
CV
won
10.7
149.
720
12.9
3710
.576
9.59
012
.780
5.30
94.
325
5.16
35.
364
4.38
85.
262
108b
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
door
War
mte
pom
p B
ron
Bod
emw
on27
.262
28.3
8131
.556
26.7
6527
.890
31.0
4723
.822
24.9
4125
.886
23.4
0524
.530
25.5
10
108c
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
door
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n B
odem
won
26.1
4627
.043
30.5
0925
.585
26.4
9229
.932
22.2
4323
.140
24.3
7521
.822
22.7
2923
.991
109a
Ver
kete
len
colle
ctie
ve k
etel
+ in
divi
duee
l tap
wat
erw
on5.
167
4.65
85.
976
2.71
62.
213
3.51
8
109b
Ver
kete
len
van
colle
ctie
ve w
arm
tepo
mp
won
4.16
34.
112
4.21
40
00
109c
Ver
kete
len
colle
ctie
ve c
ombi
-tap
won
5.07
44.
566
5.88
42.
322
1.81
93.
123
110
Dec
entra
le m
echa
nisc
he v
entila
tiew
on3.
154
2.93
63.
372
2.94
62.
729
3.16
33.
122
2.90
73.
338
2.91
72.
702
3.13
1
111
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
door
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n B
odem
won
29.5
0527
.854
34.6
2028
.799
27.1
5633
.903
25.6
1723
.966
28.5
0225
.049
23.4
0627
.976
112
Van
loka
al n
aar
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n Lu
cht
won
24.2
3823
.038
26.9
0124
.238
23.0
3826
.901
20.3
5019
.150
20.7
8319
.689
18.4
9920
.160
113
Van
c.v
naa
r C
ombi
war
mte
pom
p B
ron
Luch
tw
on16
.887
16.4
5117
.874
16.1
1815
.689
17.0
9414
.918
14.4
8215
.905
14.2
6613
.837
15.2
42
114
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
door
HR
ew
on16
.704
15.8
4718
.540
16.6
6915
.815
18.4
9913
.132
12.2
8412
.742
13.1
7712
.332
12.8
34
115
Ver
vang
en V
R k
etel
met
gei
ser
door
com
bi H
Re
won
10.5
3210
.340
10.7
7110
.493
10.3
0510
.725
8.47
88.
288
8.71
58.
556
8.37
08.
786
116
Van
com
bi T
ap V
R n
aar
HR
e co
mbi
won
11.0
1811
.018
11.0
1811
.014
11.0
1411
.014
9.32
09.
320
9.32
09.
380
9.38
09.
380
117
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
met
gei
ser
door
HR
CV
ket
el m
et w
arm
tepo
mpb
oile
rw
on14
.399
13.2
5216
.999
14.0
6812
.931
16.6
4812
.922
11.7
8715
.008
12.6
6011
.534
14.7
26
118
Ver
vang
en V
R c
ombi
doo
r H
R k
etel
met
war
mte
pom
pboi
ler
won
5.93
75.
695
6.60
15.
675
5.43
76.
326
5.44
95.
451
5.13
95.
202
5.19
64.
931
119
Ver
vang
en H
R c
ombi
doo
r H
R k
etel
met
war
mte
pom
pboi
ler
won
5.93
75.
695
6.60
15.
675
5.43
76.
326
4.15
93.
918
4.81
53.
976
3.74
04.
621
120
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et c
oll.
tapw
ater
doo
r in
divi
duel
e H
R k
etel
met
war
mte
pom
pboi
ler
won
6.93
46.
611
7.52
95.
026
4.70
35.
621
121
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et in
divi
duel
e ta
pwat
er d
oor
indi
vidu
ele
HR
ket
el m
et w
arm
tepo
mpb
oile
rw
on6.
876
6.56
17.
440
4.29
13.
976
4.85
5
122
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et c
oll.
tapw
ater
doo
r in
divi
duel
e C
ombi
war
mte
pom
p B
ron
luch
tw
on16
.672
16.1
9416
.619
14.7
7514
.297
14.7
22
123
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et in
divi
duel
e ta
pwat
er d
oor
indi
vidu
ele
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n lu
cht
won
16.3
3615
.858
16.2
4516
.048
15.5
7015
.957
124
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et c
oll.
tapw
ater
doo
r in
divi
duel
e H
Re
com
bi k
etel
w
on13
.785
13.4
7014
.376
11.8
7711
.562
12.4
68
125
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et in
divi
duel
e ta
pwat
er d
oor
indi
vidu
ele
HR
e co
mbi
ket
elw
on15
.756
15.4
3516
.350
12.8
0812
.487
13.4
02
126
Col
lect
ieve
VR
met
col
lect
ieve
tapw
ater
naa
r co
llect
ieve
HR
ket
el m
et c
olle
ctie
ve ta
pwat
erw
on1.
427
1.42
21.
435
966
961
974
127
Col
lect
ieve
VR
-ket
el m
et in
divi
duel
e ke
uken
geis
ers
naar
Col
lect
ieve
HR
-ket
el m
et in
divi
duel
e ke
uken
geis
ers
won
1.69
31.
688
1.70
169
168
669
9
128
Col
lect
ieve
VR
-ket
el m
et in
divi
duel
e el
ektri
sche
boi
ler
naar
Col
lect
ieve
HR
-ket
el m
et in
divi
duel
e el
ektri
sche
boi
ler
won
2.24
42.
239
2.25
278
978
479
7
129
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et c
oll.
tapw
ater
doo
r co
llect
ieve
war
mte
pom
p bo
dem
en
indi
vidu
ele
war
mte
pom
pboi
ler
won
19.4
5719
.143
19.8
7918
.948
18.6
3319
.369
130
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et in
divi
duel
e ge
iser
doo
r co
llect
ieve
war
mte
pom
p bo
dem
en
indi
vidu
ele
war
mte
pom
pboi
ler
won
16.0
3915
.762
16.4
3115
.062
14.7
8515
.454
131
Van
indi
vidu
eel n
aar
war
mte
doo
r de
rden
won
3.54
43.
391
3.69
63.
515
3.36
83.
662
1.41
01.
259
1.56
01.
652
1.50
61.
798
132
Van
col
lect
ief n
aar
war
mte
doo
r de
rden
won
1.36
11.
361
1.36
185
785
785
7
133a
Zon
nebo
iler
stan
daar
d (o
pper
vlak
te z
onne
colle
ctor
2,3
7 m
²)w
on2.
668
2.54
32.
794
2.55
22.
429
2.67
52.
642
2.51
72.
766
2.52
72.
405
2.64
9
133b
Zon
nebo
iler
stan
daar
d (o
pper
vlak
te z
onne
colle
ctor
2,5
m²)
won
2.41
82.
292
2.54
32.
402
2.27
92.
525
2.39
42.
270
2.51
82.
378
2.25
62.
500
133c
Zon
nebo
iler
stan
daar
d (o
pper
vlak
te z
onne
colle
ctor
5,0
m²)
won
4.16
14.
035
4.28
64.
142
4.01
94.
265
4.11
93.
995
4.24
44.
101
3.97
94.
223
134
Zon
nebo
iler
groo
t (op
perv
lakt
e zo
nnec
olle
ctor
7,1
1 m
²)w
on5.
199
5.07
45.
325
4.97
34.
849
5.09
65.
148
5.02
35.
272
4.92
34.
801
5.04
5
135
CV
-Zon
nebo
iler
com
pact
(op
perv
lakt
e zo
nnec
olle
ctor
2,3
7 m
²)w
on2.
754
2.62
92.
880
2.63
72.
514
2.76
02.
727
2.60
32.
851
2.61
12.
489
2.73
3
136
CV
-Zon
nebo
iler
stan
daar
d (o
pper
vlak
te z
onne
colle
ctor
4,7
4 m
²)w
on3.
594
3.46
83.
719
3.44
43.
321
3.56
73.
558
3.43
43.
682
3.41
03.
288
3.53
2
137
CV
-Zon
nebo
iler
groo
t (op
perv
lakt
e zo
nnec
olle
ctor
7,1
1 m
²)w
on5.
795
5.58
26.
270
5.52
65.
319
5.98
65.
738
5.52
76.
208
5.47
25.
266
5.92
7
138
Zon
nebo
ilerc
ombi
(op
perv
lakt
e zo
nnec
olle
ctor
4,7
4 m
²)w
on5.
821
5.84
45.
211
5.57
95.
598
5.00
53.
935
3.95
83.
331
3.80
43.
824
3.23
6
139
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
(opp
ervl
akte
zon
neco
llect
or 7
,11
m²)
won
3.09
52.
868
3.40
92.
575
2.35
02.
886
140
Bui
tenz
onw
erin
g sc
reen
sm
212
012
111
698
100
9511
011
011
090
9090
141a
Win
dene
rgie
d.m
.v. r
otor
bla
den
won
5.16
85.
168
5.16
85.
459
5.45
95.
459
5.11
75.
117
5.11
75.
405
5.40
55.
405
141b
Win
dene
rgie
d.m
.v. b
ol r
otor
won
7.24
97.
249
7.24
96.
939
6.93
96.
939
7.17
77.
177
7.17
76.
871
6.87
16.
871
142a
Dou
che
WT
Ww
on56
256
256
250
950
950
955
655
655
650
450
450
4
142b
Dou
cheb
ak W
TW
won
1.57
21.
572
1.57
21.
395
1.39
51.
395
1.55
71.
557
1.55
71.
382
1.38
21.
382
143
Vlo
eris
olat
ie: P
IR is
olat
ie 8
0mm
(R
c=4)
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
229
3028
2626
2527
2727
2424
24
144
Dak
isol
atie
: PIR
pla
ten
82m
m (
Rc=
3,6)
/ 70
/90m
m (
Rc=
3,5)
- v
erva
ngen
dak
bede
kkin
g A
PP
m2
181
189
182
176
183
177
6161
6158
5858
145
Dak
isol
atie
ext
reem
: ??m
m b
inne
nzijd
e sc
huin
dak
- a
fwer
king
met
gip
spla
ten
m2
6566
6559
5958
5959
5953
5353
146
Gev
elis
olat
ie e
xtre
em: ?
?mm
bin
nenz
ijde
- re
gelw
erk
en g
ipsb
epla
ting
- be
hang
klaa
rm
211
812
211
299
102
9211
411
710
996
9891
Een
gez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
20
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
105
Luch
tver
war
min
g T
< 3
5w
on4.
469
4.13
54.
881
4.36
34.
033
4.76
94.
519
4.25
64.
743
4.39
34.
134
4.60
9
106
Col
lect
ieve
War
mte
pom
p B
ron
Bod
emw
on12
.273
11.3
0613
.239
10.8
209.
853
11.7
87
107
Col
lect
ieve
War
mte
pom
p B
ron
Luch
tw
on17
.487
16.6
5418
.547
17.4
6416
.630
18.5
23
108a
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
door
CV
won
8.92
37.
795
10.8
668.
791
7.67
110
.717
4.71
04.
767
5.46
04.
739
4.77
25.
503
108b
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
door
War
mte
pom
p B
ron
Bod
emw
on25
.792
26.8
5430
.029
25.3
0026
.368
29.5
2521
.237
23.4
1424
.359
20.8
5223
.008
23.9
88
108c
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
door
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n B
odem
won
25.1
1226
.009
29.4
7524
.551
25.4
5928
.898
21.2
0922
.106
23.3
4120
.788
21.6
9522
.958
109a
Ver
kete
len
colle
ctie
ve k
etel
+ in
divi
duee
l tap
wat
erw
on5.
167
4.65
85.
976
4.66
44.
161
5.46
5
109b
Ver
kete
len
van
colle
ctie
ve w
arm
tepo
mp
won
4.16
34.
112
4.21
40
00
109c
Ver
kete
len
colle
ctie
ve c
ombi
-tap
won
5.07
44.
566
5.88
42.
322
1.81
93.
123
110
Dec
entra
le m
echa
nisc
he v
entila
tiew
on3.
225
3.00
73.
443
3.01
72.
800
3.23
43.
193
2.97
73.
409
2.98
72.
772
3.20
2
111
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
door
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n B
odem
won
24.1
2822
.503
27.0
2523
.402
21.7
8526
.288
20.2
4018
.615
20.9
0719
.651
18.0
3420
.361
112
Van
loka
al n
aar
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n Lu
cht
won
23.1
9321
.993
25.8
5622
.395
21.2
0525
.043
19.3
0518
.105
19.7
3818
.645
17.4
5519
.116
113
Van
c.v
naa
r C
ombi
war
mte
pom
p B
ron
Luch
tw
on17
.249
16.8
1318
.236
16.4
8016
.051
17.4
5615
.280
14.8
4416
.267
14.6
2814
.199
15.6
04
114
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
door
HR
ew
on16
.442
15.6
1818
.212
16.4
0715
.586
18.1
7112
.873
12.0
5712
.418
12.9
1812
.105
12.5
09
115
Ver
vang
en V
R k
etel
met
gei
ser
door
com
bi H
Re
won
10.5
3210
.340
10.7
7110
.493
10.3
0510
.725
8.47
88.
288
8.71
58.
556
8.37
08.
786
116
Van
com
bi T
ap V
R n
aar
HR
e co
mbi
won
11.0
1811
.018
11.0
1811
.014
11.0
1411
.014
9.32
09.
320
9.32
09.
380
9.38
09.
380
117
Ver
vang
en L
okal
e V
erw
arm
ing
met
gei
ser
door
HR
CV
ket
el m
et w
arm
tepo
mpb
oile
rw
on14
.399
13.2
5216
.999
14.0
6812
.931
16.6
4813
.051
11.9
0415
.158
12.7
8611
.649
14.8
74
118
Ver
vang
en V
R c
ombi
doo
r H
R k
etel
met
war
mte
pom
pboi
ler
won
5.93
75.
695
6.60
15.
681
5.44
26.
334
5.44
95.
451
5.13
95.
208
5.20
14.
939
119
Ver
vang
en H
R c
ombi
doo
r H
R k
etel
met
war
mte
pom
pboi
ler
won
5.93
75.
695
6.60
15.
681
5.44
26.
334
4.15
93.
918
4.81
53.
982
3.74
64.
629
120
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et c
oll.
tapw
ater
doo
r in
divi
duel
e H
R k
etel
met
war
mte
pom
pboi
ler
won
7.20
36.
880
7.79
95.
435
5.11
26.
030
121
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et in
divi
duel
e ta
pwat
er d
oor
indi
vidu
ele
HR
ket
el m
et w
arm
tepo
mpb
oile
rw
on6.
876
6.56
17.
440
4.29
13.
976
4.85
5
122
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et c
oll.
tapw
ater
doo
r in
divi
duel
e C
ombi
war
mte
pom
p B
ron
luch
tw
on16
.672
16.1
9416
.619
14.7
7514
.297
14.7
22
123
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et in
divi
duel
e ta
pwat
er d
oor
indi
vidu
ele
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n lu
cht
won
16.3
3615
.858
16.2
4514
.249
13.7
7214
.158
124
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et c
oll.
tapw
ater
doo
r in
divi
duel
e H
Re
com
bi k
etel
w
on13
.785
13.4
7014
.376
11.8
7711
.562
12.4
68
125
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et in
divi
duel
e ta
pwat
er d
oor
indi
vidu
ele
HR
e co
mbi
ket
elw
on15
.764
15.4
4216
.360
12.8
1612
.494
13.4
12
126
Col
lect
ieve
VR
met
col
lect
ieve
tapw
ater
naa
r co
llect
ieve
HR
ket
el m
et c
olle
ctie
ve ta
pwat
erw
on1.
458
1.45
31.
466
998
993
1.00
7
127
Col
lect
ieve
VR
-ket
el m
et in
divi
duel
e ke
uken
geis
ers
naar
Col
lect
ieve
HR
-ket
el m
et in
divi
duel
e ke
uken
geis
ers
won
1.69
31.
688
1.70
169
168
669
9
128
Col
lect
ieve
VR
-ket
el m
et in
divi
duel
e el
ektri
sche
boi
ler
naar
Col
lect
ieve
HR
-ket
el m
et in
divi
duel
e el
ektri
sche
boi
ler
won
2.24
42.
239
2.25
278
978
479
7
129
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et c
oll.
tapw
ater
doo
r co
llect
ieve
war
mte
pom
p bo
dem
en
indi
vidu
ele
war
mte
pom
pboi
ler
won
19.3
4119
.026
19.7
6418
.832
18.5
1619
.255
130
Ver
vang
en c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et in
divi
duel
e ge
iser
doo
r co
llect
ieve
war
mte
pom
p bo
dem
en
indi
vidu
ele
war
mte
pom
pboi
ler
won
16.1
2115
.844
16.5
1215
.144
14.8
6715
.535
131
Van
indi
vidu
eel n
aar
war
mte
doo
r de
rden
won
3.54
43.
391
3.69
63.
515
3.36
83.
662
1.41
01.
259
1.56
01.
517
1.37
11.
662
132
Van
col
lect
ief n
aar
war
mte
doo
r de
rden
won
1.36
11.
361
1.36
185
785
785
7
133a
Zon
nebo
iler
stan
daar
d (o
pper
vlak
te z
onne
colle
ctor
2,3
7 m
²)w
on2.
864
2.66
83.
271
2.74
12.
550
3.13
72.
835
2.64
13.
239
2.71
42.
524
3.10
6
133b
Zon
nebo
iler
stan
daar
d (o
pper
vlak
te z
onne
colle
ctor
2,5
m²)
won
2.59
42.
398
3.00
12.
572
2.38
12.
968
2.56
82.
374
2.97
12.
547
2.35
72.
938
133c
Zon
nebo
iler
stan
daar
d (o
pper
vlak
te z
onne
colle
ctor
5,0
m²)
won
4.16
14.
035
4.28
64.
142
4.01
94.
265
4.11
93.
995
4.24
44.
101
3.97
94.
223
134
Zon
nebo
iler
groo
t (op
perv
lakt
e zo
nnec
olle
ctor
7,1
1 m
²)w
on5.
375
5.17
95.
782
5.14
34.
952
5.53
95.
322
5.12
85.
725
5.09
24.
903
5.48
4
135
CV
-Zon
nebo
iler
com
pact
(op
perv
lakt
e zo
nnec
olle
ctor
2,3
7 m
²)w
on2.
930
2.73
43.
337
2.80
72.
616
3.20
32.
901
2.70
73.
304
2.77
92.
590
3.17
1
136
CV
-Zon
nebo
iler
stan
daar
d (o
pper
vlak
te z
onne
colle
ctor
4,7
4 m
²)w
on3.
770
3.57
44.
177
3.61
43.
423
4.01
03.
732
3.53
84.
136
3.57
83.
389
3.97
0
137
CV
-Zon
nebo
iler
groo
t (op
perv
lakt
e zo
nnec
olle
ctor
7,1
1 m
²)w
on5.
795
5.58
26.
270
5.52
65.
319
5.98
65.
738
5.52
76.
208
5.47
25.
266
5.92
7
138
Zon
nebo
ilerc
ombi
(op
perv
lakt
e zo
nnec
olle
ctor
4,7
4 m
²)w
on5.
821
5.84
45.
211
5.57
95.
598
5.00
55.
540
5.56
34.
936
5.30
05.
319
4.73
2
139
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
(opp
ervl
akte
zon
neco
llect
or 7
,11
m²)
won
3.06
32.
836
3.37
82.
543
2.31
82.
855
140
Bui
tenz
onw
erin
g sc
reen
sm
212
412
912
410
210
710
211
011
011
090
9090
141a
Win
dene
rgie
d.m
.v. r
otor
bla
den
won
5.16
85.
168
5.16
85.
459
5.45
95.
459
5.11
75.
117
5.11
75.
405
5.40
55.
405
141b
Win
dene
rgie
d.m
.v. b
ol r
otor
won
7.17
27.
172
7.17
26.
862
6.86
26.
862
7.10
17.
101
7.10
16.
795
6.79
56.
795
142a
Dou
che
WT
Ww
on56
256
256
250
950
950
955
655
655
650
450
450
4
142b
Dou
cheb
ak W
TW
won
1.57
21.
572
1.57
21.
395
1.39
51.
395
1.55
71.
557
1.55
71.
382
1.38
21.
382
143
Vlo
eris
olat
ie: P
IR is
olat
ie 8
0mm
(R
c=4)
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
229
3028
2626
2527
2727
2424
24
144
Dak
isol
atie
: PIR
pla
ten
82m
m (
Rc=
3,6)
/ 70
/90m
m (
Rc=
3,5)
- v
erva
ngen
dak
bede
kkin
g A
PP
m2
180
181
181
175
176
176
6161
6158
5858
145
Dak
isol
atie
ext
reem
: ??m
m b
inne
nzijd
e sc
huin
dak
- a
fwer
king
met
gip
spla
ten
m2
6566
6559
5958
5959
5953
5353
146
Gev
elis
olat
ie e
xtre
em: ?
?mm
bin
nenz
ijde
- re
gelw
erk
en g
ipsb
epla
ting
- be
hang
klaa
rm
213
513
912
811
611
910
913
213
512
611
411
610
7
Mee
rgez
insw
on
ing
en
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
21
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
147a
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. e
nkel
gla
s)m
218
919
817
916
517
315
713
413
713
111
311
511
1
147b
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. d
ubbe
l gla
s)m
218
018
717
116
216
915
412
813
112
611
311
511
1
147c
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. H
R++
gla
s)m
218
018
717
116
216
915
412
813
112
611
311
511
1
148a
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n B
odem
(i.p
.v. l
okal
e cv
en
keuk
enge
iser
)w
on25
.331
24.8
1425
.951
24.5
3324
.027
25.1
4124
.894
24.3
8325
.508
24.1
0323
.602
24.7
06
148b
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n B
odem
(i.p
.v. c
v in
stal
latie
)w
on24
.918
24.4
7925
.488
23.5
8023
.151
24.1
3624
.522
24.0
8725
.085
23.1
9622
.772
23.7
47
149a
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n Lu
cht -
Bui
teno
pste
lling
(i.p.
v. lo
kale
cv
en k
euke
ngei
ser)
won
19.3
1718
.820
20.1
0817
.588
17.1
0618
.358
18.9
3918
.448
19.7
2217
.228
16.7
5017
.990
149b
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n Lu
cht -
Bui
teno
pste
lling
(i.p.
v. c
v in
stal
latie
)w
on18
.808
18.3
9219
.545
17.1
0716
.702
17.8
2518
.472
18.0
5919
.201
16.7
8816
.387
17.4
99
149c
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n Lu
cht -
Bui
teno
pste
lling
(i.p.
v. C
R/V
R-c
ombi
)w
on18
.812
18.3
9619
.550
17.1
1116
.706
17.8
2918
.476
18.0
6419
.206
16.7
9216
.391
17.5
02
150a
Col
lect
ieve
war
mte
pom
p bo
dem
com
bi (
i.p.v
. col
lect
ieve
VR
/HR
met
col
lect
ief t
apw
ater
)w
on14
.925
14.6
6815
.514
14.4
2414
.212
14.9
68
150b
Col
lect
ieve
war
mte
pom
p bo
dem
com
bi (
i.p.v
. col
lect
ieve
VR
/HR
met
indi
vidu
eel t
apw
ater
)w
on15
.095
14.8
4515
.652
14.6
4014
.428
15.1
84
151a
Col
lect
ieve
war
mte
pom
p lu
cht c
ombi
(i.p
.v. c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et c
olle
ctie
f tap
wat
er)
won
11.1
6210
.905
11.7
5110
.698
10.4
8711
.243
151b
Col
lect
ieve
war
mte
pom
p lu
cht c
ombi
(i.p
.v. c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et in
divi
duee
l tap
wat
er)
won
11.1
0110
.851
11.6
5810
.680
10.4
6911
.225
152a
Col
lect
ieve
HR
ket
el m
et in
divi
duel
e w
arm
tepo
mpb
oile
r (i.
p.v.
col
lect
ieve
VR
/HR
met
col
lect
ief t
apw
ater
)w
on5.
889
5.62
96.
471
5.58
65.
367
6.13
2
152b
Col
lect
ieve
HR
ket
el m
et in
divi
duel
e w
arm
tepo
mpb
oile
r (i.
p.v.
col
lect
ieve
VR
/HR
met
indi
vidu
eel t
apw
ater
)w
on5.
787
5.53
46.
338
5.53
95.
319
6.08
4
153
Vlo
eris
olat
ie: P
IR is
olat
ie 1
00m
m (
Rd=
4,5)
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
233
3332
2829
2831
3131
2727
27
154
Dak
isol
atie
Rc=
7,0:
100
mm
bin
nenz
ijde
schu
in d
ak -
afw
erki
ng m
et g
ipsp
late
nm
253
5352
4949
4847
4747
4343
43
155
Gev
elis
olat
ie R
c=7,
0: 1
00m
m b
inne
nzijd
e -
rege
lwer
k en
gip
sbep
latin
g -
beha
ngkl
aar
m2
7882
7175
7969
7477
6972
7467
156
Geb
alan
ceer
de v
entila
tie m
et H
R-W
TW
won
3.72
93.
467
4.19
03.
584
3.32
94.
036
3.69
23.
432
4.14
93.
549
3.29
63.
996
157
Com
bi T
ap Q
uint
a H
R-1
07 m
et z
onne
boile
r (i.
p.v.
Com
bi T
ap V
R)
won
5.01
44.
796
5.38
04.
893
4.68
25.
243
3.49
13.
275
3.85
33.
441
3.23
23.
788
158
Mul
tikris
tallij
ne P
V-c
elle
n m
et h
oge
opbr
engs
t (op
perv
lakt
e 6m
2)m
223
923
923
923
023
023
023
723
723
722
822
822
8
159
War
mte
pom
p H
ybrid
ew
on12
.750
12.5
6413
.087
12.4
3712
.257
12.7
6411
.229
11.0
4311
.566
10.9
7610
.796
11.3
02
160
Pel
let c
v-ke
tel
won
16.3
0417
.597
19.6
9116
.300
17.5
9419
.687
14.6
3715
.917
17.9
9114
.692
15.9
7318
.045
161a
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. e
nkel
gla
s), i
nclu
sief
ver
vang
ing
kozi
jnm
238
140
535
736
038
433
832
734
631
030
932
729
2
161b
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. d
ubbe
l gla
s), i
nclu
sief
ver
vang
ing
kozi
jnm
236
939
334
634
937
232
731
933
830
230
031
928
4
161c
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. H
R++
gla
s), i
nclu
sief
ver
vang
ing
kozi
jnm
236
939
334
634
937
232
731
933
830
230
031
928
4
162
Ver
vang
en v
an a
fleve
rset
voo
r ru
imte
verw
arm
ing
won
1.40
71.
407
1.40
71.
350
1.35
01.
350
163
Ver
vang
en C
W4
HR
-ket
elw
on1.
689
1.65
71.
816
1.61
41.
585
1.73
30
00
0
164
Vlo
eris
olat
ie: P
IR is
olat
ie 1
20m
m (
Rc=
6,0)
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
240
4140
3535
3439
3939
3333
33
165
Gev
elis
olat
ie R
c=5,
0: 9
5mm
bin
nenz
ijde
- re
gelw
erk
en g
ipsb
epla
ting
- be
hang
klaa
rm
273
7766
7174
6470
7265
6870
63
166
Gev
elis
olat
ie R
c=8,
0: 1
30m
m b
inne
nzijd
e -
rege
lwer
k en
gip
sbep
latin
g -
beha
ngkl
aar
m2
106
110
9996
100
9010
210
597
9395
88
167
Dak
isol
atie
Rc=
6,5:
185
mm
bin
nenz
ijde
schu
in d
ak -
afw
erki
ng m
et g
ipsp
late
nm
210
010
110
010
610
710
694
9494
100
100
100
168
Dak
isol
atie
Rc=
8,0:
230
mm
bin
nenz
ijde
schu
in d
ak -
afw
erki
ng m
et g
ipsp
late
nm
211
711
811
712
112
112
011
111
111
111
411
411
4
169
Vra
agge
stuu
rde
vent
ilatie
o.b
.v. C
O2-
met
ing
(gea
vanc
eerd
e na
tuur
lijke
toev
oer
en m
echa
nisc
he a
fvoe
r)w
on4.
208
4.16
55.
334
4.13
74.
101
5.25
64.
166
4.12
35.
281
4.09
64.
060
5.20
4
170
Mec
hani
sche
ven
tilatie
met
CO
2 st
urin
g va
nuit
'gew
one'
mec
hani
sche
ven
tilatie
won
2.84
52.
696
3.33
22.
774
2.63
23.
254
2.81
62.
669
3.29
92.
746
2.60
63.
222
171
Mec
hani
sche
ven
tilatie
met
CO
2 st
urin
g va
nuit
natu
urlijk
e ve
ntila
tiew
on2.
845
2.69
63.
332
2.77
42.
632
3.25
42.
816
2.66
93.
299
2.74
62.
606
3.22
2
172
HR
com
bike
tel m
et z
onne
boile
r (o
pper
vlak
te z
onne
colle
ctor
4,7
4m²)
van
uit w
arm
tele
verin
gw
on9.
413
8.94
110
.034
9.13
98.
670
9.75
79.
320
8.85
29.
934
9.04
98.
584
9.66
0
173
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij c
olle
ctie
ve in
stal
latie
van
uit c
olle
ctie
ve in
stal
latie
won
4.21
44.
156
4.29
24.
018
3.96
14.
094
4.17
34.
115
4.25
03.
978
3.92
24.
054
174
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij c
olle
ctie
ve in
stal
latie
van
uit i
ndiv
idue
le in
stal
latie
won
6.21
45.
883
6.91
65.
993
5.66
96.
674
6.07
75.
749
6.77
25.
862
5.54
16.
536
175
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij c
olle
ctie
ve in
stal
latie
van
uit w
arm
tele
verin
gw
on5.
116
4.99
55.
255
4.92
04.
799
5.05
75.
065
4.94
55.
203
4.87
14.
752
5.00
7
176
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij w
arm
tele
verin
g va
nuit
colle
ctie
ve in
stal
latie
won
6.74
96.
361
7.52
36.
312
5.93
37.
064
6.68
26.
298
7.44
86.
250
5.87
46.
994
177
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij w
arm
tele
verin
g va
nuit
indi
vidu
ele
inst
alla
tiew
on6.
752
6.36
47.
526
6.31
55.
925
7.09
05.
174
4.78
95.
940
4.81
64.
431
5.58
4
178
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij w
arm
tele
verin
g va
nuit
war
mte
leve
ring
won
6.70
56.
317
7.47
96.
264
5.88
47.
015
6.63
86.
254
7.40
56.
202
5.82
66.
945
179
Com
bike
tel v
anui
t war
mte
leve
ring
won
4.04
03.
893
4.29
73.
940
3.79
34.
197
1.84
31.
697
2.09
71.
743
1.59
81.
998
180
War
mte
pom
p lu
cht c
ombi
van
uit w
arm
tele
verin
gw
on21
.495
21.0
4622
.295
19.4
8719
.053
20.2
5819
.030
18.5
8619
.822
17.0
4116
.612
17.8
05
181
War
mte
pom
p bo
dem
com
bi v
anui
t col
lect
ieve
inst
alla
tiew
on29
.087
28.5
9729
.712
27.5
1427
.042
28.1
1827
.781
27.2
9628
.399
26.2
2325
.756
26.8
22
182
War
mte
pom
p bo
dem
com
bi v
anui
t war
mte
leve
ring
won
29.0
7028
.581
29.6
9527
.494
27.0
2228
.098
26.4
5925
.975
27.0
7824
.899
24.4
3225
.497
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
Een
gez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
22
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
147a
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. e
nkel
gla
s)m
221
323
320
618
920
618
214
415
314
112
012
711
8
147b
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. d
ubbe
l gla
s)m
220
021
719
418
320
017
813
614
413
412
012
711
8
147c
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. H
R++
gla
s)m
220
021
719
418
320
017
813
614
413
412
012
711
8
148a
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n B
odem
(i.p
.v. l
okal
e cv
en
keuk
enge
iser
)w
on24
.332
23.8
1624
.953
23.0
4122
.538
23.6
4623
.905
23.3
9424
.519
22.6
2622
.128
23.2
26
148b
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n B
odem
(i.p
.v. c
v in
stal
latie
)w
on23
.925
23.4
8624
.494
22.6
1722
.184
23.1
8223
.538
23.1
0324
.102
22.2
4321
.814
22.8
02
149a
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n Lu
cht -
Bui
teno
pste
lling
(i.p.
v. lo
kale
cv
en k
euke
ngei
ser)
won
17.3
7816
.881
18.1
6915
.892
15.4
0916
.662
17.2
0616
.714
17.9
8915
.735
15.2
5716
.497
149b
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n Lu
cht -
Bui
teno
pste
lling
(i.p.
v. c
v in
stal
latie
)w
on16
.869
16.4
5317
.606
15.4
1115
.006
16.1
2916
.552
16.1
4017
.282
15.1
0814
.707
15.8
19
149c
Com
biw
arm
tepo
mp
Bro
n Lu
cht -
Bui
teno
pste
lling
(i.p.
v. C
R/V
R-c
ombi
)w
on16
.874
16.4
5717
.611
15.4
1515
.010
16.1
3316
.556
16.1
4417
.286
15.1
1214
.711
15.8
23
150a
Col
lect
ieve
war
mte
pom
p bo
dem
com
bi (
i.p.v
. col
lect
ieve
VR
/HR
met
col
lect
ief t
apw
ater
)w
on14
.925
14.6
6815
.514
14.4
2414
.212
14.9
68
150b
Col
lect
ieve
war
mte
pom
p bo
dem
com
bi (
i.p.v
. col
lect
ieve
VR
/HR
met
indi
vidu
eel t
apw
ater
)w
on15
.095
14.8
4515
.652
14.6
4014
.428
15.1
84
151a
Col
lect
ieve
war
mte
pom
p lu
cht c
ombi
(i.p
.v. c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et c
olle
ctie
f tap
wat
er)
won
11.1
6210
.905
11.7
5110
.698
10.4
8711
.243
151b
Col
lect
ieve
war
mte
pom
p lu
cht c
ombi
(i.p
.v. c
olle
ctie
ve V
R/H
R m
et in
divi
duee
l tap
wat
er)
won
11.0
9810
.849
11.6
5510
.683
10.4
7111
.227
152a
Col
lect
ieve
HR
ket
el m
et in
divi
duel
e w
arm
tepo
mpb
oile
r (i.
p.v.
col
lect
ieve
VR
/HR
met
col
lect
ief t
apw
ater
)w
on5.
889
5.62
96.
471
5.58
65.
367
6.13
2
152b
Col
lect
ieve
HR
ket
el m
et in
divi
duel
e w
arm
tepo
mpb
oile
r (i.
p.v.
col
lect
ieve
VR
/HR
met
indi
vidu
eel t
apw
ater
)w
on5.
787
5.53
46.
338
5.53
95.
319
6.08
4
153
Vlo
eris
olat
ie: P
IR is
olat
ie 1
00m
m (
Rd=
4,5)
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
233
3332
2829
2831
3131
2727
27
154
Dak
isol
atie
Rc=
7,0:
100
mm
bin
nenz
ijde
schu
in d
ak -
afw
erki
ng m
et g
ipsp
late
nm
253
5352
4949
4847
4747
4343
43
155
Gev
elis
olat
ie R
c=7,
0: 1
00m
m b
inne
nzijd
e -
rege
lwer
k en
gip
sbep
latin
g -
beha
ngkl
aar
m2
9396
8690
9383
9093
8488
9182
156
Geb
alan
ceer
de v
entila
tie m
et H
R-W
TW
won
3.72
93.
467
4.19
03.
584
3.32
94.
036
3.69
23.
432
4.14
93.
549
3.29
63.
996
157
Com
bi T
ap Q
uint
a H
R-1
07 m
et z
onne
boile
r (i.
p.v.
Com
bi T
ap V
R)
won
3.57
63.
315
4.11
13.
450
3.19
73.
966
2.06
71.
809
2.59
72.
012
1.76
22.
523
158
Mul
tikris
tallij
ne P
V-c
elle
n m
et h
oge
opbr
engs
t (op
perv
lakt
e 6m
2)m
225
525
525
524
524
524
525
225
225
224
324
324
3
159
War
mte
pom
p H
ybrid
ew
on12
.750
12.5
6413
.087
12.4
3712
.257
12.7
6411
.229
11.0
4311
.566
10.9
7610
.796
11.3
02
160
Pel
let c
v-ke
tel
won
16.3
0417
.597
19.6
9116
.300
17.5
9419
.687
14.6
3715
.917
17.9
9114
.692
15.9
7318
.045
161a
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. e
nkel
gla
s), i
nclu
sief
ver
vang
ing
kozi
jnm
244
550
942
342
548
740
337
843
135
935
841
034
0
161b
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. d
ubbe
l gla
s), i
nclu
sief
ver
vang
ing
kozi
jnm
244
450
742
242
448
540
338
243
636
436
241
434
4
161c
Drie
dubb
el g
las
(i.p.
v. H
R++
gla
s), i
nclu
sief
ver
vang
ing
kozi
jnm
244
050
241
842
048
139
837
843
135
935
841
034
0
162
Ver
vang
en v
an a
fleve
rset
voo
r ru
imte
verw
arm
ing
won
1.40
71.
407
1.40
71.
350
1.35
01.
350
163
Ver
vang
en C
W4
HR
-ket
elw
on1.
657
1.65
71.
657
1.58
51.
585
1.58
50
00
00
0
164
Vlo
eris
olat
ie: P
IR is
olat
ie 1
20m
m (
Rc=
6,0)
aan
ond
erzi
jde
stee
nach
tige
vloe
rm
240
4140
3535
3439
3939
3333
33
165
Gev
elis
olat
ie R
c=5,
0: 9
5mm
bin
nenz
ijde
- re
gelw
erk
en g
ipsb
epla
ting
- be
hang
klaa
rm
288
9281
8689
7986
8879
8486
77
166
Gev
elis
olat
ie R
c=8,
0: 1
30m
m b
inne
nzijd
e -
rege
lwer
k en
gip
sbep
latin
g -
beha
ngkl
aar
m2
117
120
109
111
114
104
114
116
107
109
112
102
167
Dak
isol
atie
Rc=
6,5:
185
mm
bin
nenz
ijde
schu
in d
ak -
afw
erki
ng m
et g
ipsp
late
nm
210
010
110
010
610
710
694
9494
100
100
100
168
Dak
isol
atie
Rc=
8,0:
230
mm
bin
nenz
ijde
schu
in d
ak -
afw
erki
ng m
et g
ipsp
late
nm
211
711
811
712
112
112
011
111
111
111
411
411
4
169
Vra
agge
stuu
rde
vent
ilatie
o.b
.v. C
O2-
met
ing
(gea
vanc
eerd
e na
tuur
lijke
toev
oer
en m
echa
nisc
he a
fvoe
r)w
on4.
208
4.16
55.
334
4.13
74.
101
5.25
64.
166
4.12
35.
281
4.09
64.
060
5.20
4
170
Mec
hani
sche
ven
tilatie
met
CO
2 st
urin
g va
nuit
'gew
one'
mec
hani
sche
ven
tilatie
won
2.84
52.
696
3.33
22.
774
2.63
23.
254
2.81
62.
669
3.29
92.
746
2.60
63.
222
171
Mec
hani
sche
ven
tilatie
met
CO
2 st
urin
g va
nuit
natu
urlijk
e ve
ntila
tiew
on2.
839
2.69
03.
327
2.76
82.
626
3.24
92.
811
2.66
33.
294
2.74
02.
600
3.21
7
172
HR
com
bike
tel m
et z
onne
boile
r (o
pper
vlak
te z
onne
colle
ctor
4,7
4m²)
van
uit w
arm
tele
verin
gw
on9.
413
8.94
110
.034
9.13
98.
670
9.75
79.
320
8.85
29.
934
9.04
98.
584
9.66
0
173
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij c
olle
ctie
ve in
stal
latie
van
uit c
olle
ctie
ve in
stal
latie
won
4.20
74.
150
4.28
04.
010
3.95
54.
082
4.16
54.
109
4.23
83.
970
3.91
64.
042
174
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij c
olle
ctie
ve in
stal
latie
van
uit i
ndiv
idue
le in
stal
latie
won
6.21
45.
883
6.91
65.
993
5.66
96.
674
6.07
75.
749
6.77
25.
862
5.54
16.
536
175
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij c
olle
ctie
ve in
stal
latie
van
uit w
arm
tele
verin
gw
on5.
116
4.99
55.
255
4.92
04.
799
5.05
75.
065
4.94
55.
203
4.87
14.
752
5.00
7
176
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij w
arm
tele
verin
g va
nuit
colle
ctie
ve in
stal
latie
won
6.74
96.
361
7.52
36.
584
6.20
57.
336
6.68
26.
298
7.44
86.
519
6.14
37.
263
177
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij w
arm
tele
verin
g va
nuit
indi
vidu
ele
inst
alla
tiew
on6.
752
6.36
47.
526
6.31
15.
932
7.06
25.
174
4.78
95.
940
4.81
34.
437
5.55
6
178
Col
lect
ieve
zon
nebo
iler
bij w
arm
tele
verin
g va
nuit
war
mte
leve
ring
won
6.70
56.
317
7.47
96.
264
5.88
47.
015
6.63
86.
254
7.40
56.
202
5.82
66.
945
179
Com
bike
tel v
anui
t war
mte
leve
ring
won
4.04
03.
893
4.29
73.
940
3.79
34.
197
1.84
31.
697
2.09
71.
743
1.59
81.
998
180
War
mte
pom
p lu
cht c
ombi
van
uit w
arm
tele
verin
gw
on21
.495
21.0
4622
.295
19.4
8719
.053
20.2
5819
.030
18.5
8619
.822
17.0
4116
.612
17.8
05
181
War
mte
pom
p bo
dem
com
bi v
anui
t col
lect
ieve
inst
alla
tiew
on29
.087
28.5
9729
.712
27.5
1427
.042
28.1
1827
.781
27.2
9628
.399
26.2
2325
.756
26.8
22
182
War
mte
pom
p bo
dem
com
bi v
anui
t war
mte
leve
ring
won
29.0
8728
.597
29.7
1227
.494
27.0
1628
.110
26.4
9026
.006
27.1
0924
.913
24.4
4025
.523
Pro
ject
mat
igE
nke
le w
on
ing
Pro
ject
mat
igE
nke
le w
on
ing
Mee
rgez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
23
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
183
Bio
mas
sake
tel (
indi
vidu
eel)
voor
RV
en
tap
vanu
it lo
kale
ver
war
min
gw
on19
.683
18.8
5022
.007
19.6
4618
.822
21.9
4410
.867
10.2
1910
.755
11.0
2110
.382
10.9
47
184
Bio
mas
sake
tel (
indi
vidu
eel)
voor
RV
en
tap
vanu
it C
Vw
on17
.308
16.6
1319
.113
17.3
0516
.610
19.1
0815
.317
14.6
2917
.104
15.3
9014
.702
17.1
75
185
Bio
mas
sake
tel (
indi
vidu
eel)
voor
RV
en
tap
vanu
it co
llect
ieve
inst
alla
tie m
et in
d. ta
pwat
erw
on18
.542
17.8
8820
.686
18.5
0517
.860
20.6
2315
.306
14.6
5817
.429
16.3
5515
.716
18.4
52
186
Bio
mas
sake
tel (
indi
vidu
eel)
voor
RV
en
tap
vanu
it co
llect
ieve
inst
alla
tie m
et c
oll.
tapw
ater
won
20.6
5119
.997
22.7
9520
.614
19.9
6922
.733
16.8
4816
.200
18.9
7116
.811
16.1
7318
.909
187
Bio
mas
sake
tel (
indi
vidu
eel)
voor
RV
en
tap
vanu
it w
arm
tele
verin
gw
on18
.320
17.6
6620
.464
18.2
8317
.638
20.4
0215
.886
15.2
3918
.009
15.8
5015
.211
17.9
47
188
War
mte
leve
ring
LT -
(st
adsv
erw
arm
ing
vanu
it el
ke in
divi
duel
e in
stal
latie
)w
on7.
013
6.60
17.
511
6.61
46.
206
7.10
7
189
War
mte
leve
ring
LT -
(st
adsv
erw
arm
ing
vanu
it el
ke c
olle
ctie
ve in
stal
latie
)w
on7.
013
6.60
17.
511
-3.2
88-3
.701
-2.7
90
190
Col
lect
ieve
WP
bod
em v
anui
t ind
ivid
uele
inst
alla
tiew
on10
.923
10.9
2110
.927
10.2
8910
.288
10.2
93
191
Col
lect
ieve
WP
bod
em v
anui
t war
mte
leve
ring
won
10.5
6410
.562
10.5
678.
203
8.20
18.
206
192
Bio
mas
sake
tel i
ndiv
idue
el R
V e
n ta
p va
nuit
indi
vidu
ele
inst
alla
tie lo
kaal
won
19.6
8318
.850
22.0
0719
.646
18.8
2221
.944
12.9
6412
.316
12.8
5213
.118
12.4
8013
.044
193
Bio
mas
sake
tel i
ndiv
idue
el R
V e
n ta
p va
nuit
indi
vidu
ele
inst
alla
tie C
Vw
on17
.308
16.6
1319
.113
17.3
0816
.613
19.1
1315
.317
14.6
2917
.104
15.3
9314
.705
17.1
80
194
Bio
mas
sake
tel i
ndiv
idue
el R
V e
n ta
p va
nuit
colle
ctie
ve in
stal
latie
won
17.6
0316
.908
19.4
0717
.599
16.9
0519
.402
16.1
3515
.447
17.9
2216
.132
15.4
4417
.917
195
Pel
letk
ache
l ind
ivid
ueel
van
uit i
ndiv
idue
le in
stal
latie
loka
alw
on19
.683
18.8
5022
.007
19.6
4618
.822
21.9
4412
.964
12.3
1612
.852
13.1
1812
.480
13.0
44
196
Pel
letk
ache
l ind
ivid
ueel
van
uit i
ndiv
idue
le in
stal
latie
CV
won
17.3
0816
.613
19.1
1317
.308
16.6
1319
.113
15.3
1714
.629
17.1
0415
.393
14.7
0517
.180
197
Pel
letk
ache
l ind
ivid
ueel
van
uit c
olle
ctie
ve in
stal
latie
won
17.3
0816
.613
19.1
1317
.308
16.6
1319
.113
15.9
6115
.273
17.7
4815
.961
15.2
7317
.748
198
Hyb
ride
luch
twat
erw
arm
tepo
mp
indi
vidu
eel v
anui
t ind
ivid
uele
inst
alla
tie lo
kaal
won
17.7
4517
.012
18.8
4117
.195
16.4
9118
.252
8.99
88.
678
7.65
88.
841
8.54
07.
525
199
Hyb
ride
luch
twat
erw
arm
tepo
mp
indi
vidu
eel v
anui
t ind
ivid
uele
inst
alla
tie c
vw
on14
.728
14.3
7015
.299
14.4
5914
.103
15.0
2512
.890
12.5
3213
.461
12.6
9812
.341
13.2
63
200
Hyb
ride
luch
twat
erw
arm
tepo
mp
indi
vidu
eel v
anui
t col
lect
ieve
inst
alla
tiew
on15
.022
14.6
6515
.593
14.7
5414
.397
15.3
1913
.716
13.3
5914
.287
13.4
4813
.091
14.0
13
201
Col
lect
ieve
bod
emw
arm
tepo
mp
voor
egw
van
uit i
ndiv
idue
le in
stal
latie
loka
alw
on16
.892
15.9
6218
.086
9.14
58.
473
8.15
5
202
Col
lect
ieve
bod
emw
arm
tepo
mp
voor
egw
van
uit i
ndiv
idue
le in
stal
latie
cv
won
10.9
2310
.921
10.9
2710
.325
10.3
2310
.328
203
Dak
isol
atie
: PIR
pla
ten
120m
m (
Rc=
8,0)
- v
erva
ngen
dak
bede
kkin
g A
PP
m2
189
198
190
183
190
184
7070
7065
6565
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
En
kele
wo
nin
gP
roje
ctm
atig
Een
gez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
24
Cod
eM
aatre
gel
Ehd
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
Gem
idd
.M
in.
Max
.G
emid
d.
Min
.M
ax.
183
Bio
mas
sake
tel (
indi
vidu
eel)
voor
RV
en
tap
vanu
it lo
kale
ver
war
min
gw
on19
.683
18.8
5022
.007
19.6
4618
.822
21.9
4410
.867
10.2
1910
.755
11.0
2110
.382
10.9
47
184
Bio
mas
sake
tel (
indi
vidu
eel)
voor
RV
en
tap
vanu
it C
Vw
on17
.308
16.6
1319
.113
17.3
0516
.610
19.1
0815
.317
14.6
2917
.104
15.3
9014
.702
17.1
75
185
Bio
mas
sake
tel (
indi
vidu
eel)
voor
RV
en
tap
vanu
it co
llect
ieve
inst
alla
tie m
et in
d. ta
pwat
erw
on18
.542
17.8
8820
.686
18.5
0517
.860
20.6
2315
.306
14.6
5817
.429
16.3
5515
.716
18.4
52
186
Bio
mas
sake
tel (
indi
vidu
eel)
voor
RV
en
tap
vanu
it co
llect
ieve
inst
alla
tie m
et c
oll.
tapw
ater
won
20.6
5119
.997
22.7
9520
.617
19.9
7222
.738
15.3
0614
.658
17.4
2915
.273
14.6
3317
.372
187
Bio
mas
sake
tel (
indi
vidu
eel)
voor
RV
en
tap
vanu
it w
arm
tele
verin
gw
on18
.320
17.6
6620
.464
18.2
8317
.638
20.4
0215
.886
15.2
3918
.009
15.8
5015
.211
17.9
47
188
War
mte
leve
ring
LT -
(st
adsv
erw
arm
ing
vanu
it el
ke in
divi
duel
e in
stal
latie
)w
on7.
013
6.60
17.
511
5.75
25.
510
6.03
7
189
War
mte
leve
ring
LT -
(st
adsv
erw
arm
ing
vanu
it el
ke c
olle
ctie
ve in
stal
latie
)w
on7.
013
6.60
17.
511
-3.2
88-3
.701
-2.7
90
190
Col
lect
ieve
WP
bod
em v
anui
t ind
ivid
uele
inst
alla
tiew
on10
.923
10.9
2110
.927
10.2
8910
.288
10.2
93
191
Col
lect
ieve
WP
bod
em v
anui
t war
mte
leve
ring
won
10.5
6410
.562
10.5
678.
203
8.20
18.
206
192
Bio
mas
sake
tel i
ndiv
idue
el R
V e
n ta
p va
nuit
indi
vidu
ele
inst
alla
tie lo
kaal
won
19.6
8318
.850
22.0
0719
.646
18.8
2221
.944
12.9
6412
.316
12.8
5213
.118
12.4
8013
.044
193
Bio
mas
sake
tel i
ndiv
idue
el R
V e
n ta
p va
nuit
indi
vidu
ele
inst
alla
tie C
Vw
on17
.308
16.6
1319
.113
17.3
0816
.613
19.1
1315
.317
14.6
2917
.104
15.3
9314
.705
17.1
80
194
Bio
mas
sake
tel i
ndiv
idue
el R
V e
n ta
p va
nuit
colle
ctie
ve in
stal
latie
won
15.8
8316
.908
19.4
0715
.880
16.9
0519
.402
14.4
3315
.447
17.9
2214
.430
15.4
4417
.917
195
Pel
letk
ache
l ind
ivid
ueel
van
uit i
ndiv
idue
le in
stal
latie
loka
alw
on19
.683
18.8
5022
.007
19.6
4618
.822
21.9
4412
.964
12.3
1612
.852
13.1
1812
.480
13.0
44
196
Pel
letk
ache
l ind
ivid
ueel
van
uit i
ndiv
idue
le in
stal
latie
CV
won
15.5
8916
.613
19.1
1315
.589
16.6
1319
.113
13.6
1514
.629
17.1
0413
.691
14.7
0517
.180
197
Pel
letk
ache
l ind
ivid
ueel
van
uit c
olle
ctie
ve in
stal
latie
won
17.3
0816
.613
19.1
1317
.308
16.6
1319
.113
15.9
6115
.273
17.7
4815
.961
15.2
7317
.748
198
Hyb
ride
luch
twat
erw
arm
tepo
mp
indi
vidu
eel v
anui
t ind
ivid
uele
inst
alla
tie lo
kaal
won
17.7
4517
.012
18.8
4117
.195
16.4
9118
.252
8.99
88.
678
7.65
88.
841
8.54
07.
525
199
Hyb
ride
luch
twat
erw
arm
tepo
mp
indi
vidu
eel v
anui
t ind
ivid
uele
inst
alla
tie c
vw
on14
.728
14.3
7015
.299
14.4
5914
.103
15.0
2512
.890
12.5
3213
.461
12.6
9812
.341
13.2
63
200
Hyb
ride
luch
twat
erw
arm
tepo
mp
indi
vidu
eel v
anui
t col
lect
ieve
inst
alla
tiew
on15
.022
14.6
6515
.593
14.7
5414
.397
15.3
1913
.716
13.3
5914
.287
13.4
4813
.091
14.0
13
201
Col
lect
ieve
bod
emw
arm
tepo
mp
voor
egw
van
uit i
ndiv
idue
le in
stal
latie
loka
alw
on16
.889
15.9
5918
.083
9.14
28.
470
8.15
2
202
Col
lect
ieve
bod
emw
arm
tepo
mp
voor
egw
van
uit i
ndiv
idue
le in
stal
latie
cv
won
10.9
2310
.921
10.9
2710
.325
10.3
2310
.328
203
Dak
isol
atie
: PIR
pla
ten
120m
m (
Rc=
8,0)
- v
erva
ngen
dak
bede
kkin
g A
PP
m2
189
190
189
182
183
182
7070
7065
6565
Pro
ject
mat
igE
nke
le w
on
ing
Pro
ject
mat
igE
nke
le w
on
ing
Mee
rgez
insw
on
ing
en
Op
zic
h z
elfs
taan
dTi
jden
s ve
rvan
gm
om
ent
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
25
BIJLAGE 1. OVERZICHT EPA-MAATREGELEN
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
26
BIJLAGE 2. OVERZICHT WONINGTYPEN VOORBEELDWONINGEN
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
27
BIJLAGE 3. GEWOGEN GEMIDDELDE HOEVEELHEDEN
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
28
BIJLAGE 4. PRIJSINDEXERING
De loon- en prijswijzigingen vinden ieder jaar plaats. Hieraan zijn de kostenkengetallen ook onderhevig. De
vereffening van deze wijzigingen vindt op duurzame wijze plaats door middel van de BDB Projectindex
“Maatregelen EPA-maatwerkadvies Bestaande Woningbouw”. Deze project specifieke indexering geeft de
structurele kostenontwikkeling weer van dit project. Deze kostenontwikkeling omvat de autonome
prijsontwikkeling van de productiekosten bij een onveranderde vraag. De opbouw van de BDB Projectindex is
gebaseerd op de in de bouw gehanteerde STABU besteksystematiek. In bijlage 6 is deze codering
opgenomen.
De maatregelen zijn op basis van deze projectindex ieder afzonderlijk voorzien van de bijbehorende
indexering. Dit is in het model gerealiseerd door de kostenposten van ieder maatregel te categoriseren naar
de genoemde systematiek en te indexeren met de daarbij behorende door de BDB vastgestelde projectindex
naar het desgewenst prijspeil. Op de volgende bladzijde is de bovengenoemde projectindex met de peildatum
1 januari 2017 weergegeven.
De kostenkengetallen zijn binnen het model eenvoudig te updaten naar het gewenst prijspeil. Dit geschiedt
door in het tabblad ‘Projectindex” van het model zowel de gewenste einddatum (cel D9) als de daarbij
bijbehorende indexen (kolom E) door te voeren. Per maatregel wordt op basis van de ingevoerde indexen
automatisch de bijbehorende indexering berekend, vastgesteld, weergegeven en doorgevoerd in de
kostenkengetallen. Jaarlijks dient hiervoor de BDB Projectindex “Maatregelen EPA-maatwerkadvies Bestaand
Woningbouw” opgevraagd te worden bij de BDB, het onafhankelijke kennisinstituut op het gebied van
bouw(kosten)data, onder vermelding van de genoemde projectindex.
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
29
BDB Projectindex: Investeringskosten maatregelen EPA-maatwerkadvies
bestaande woningbouw
Projectcategorie: Woningbouw
Peildatum: 01-2008
Einddatum: 01-2017
Cd. Stabu omschrijving BDB Projectindex
peildatum einddatum verschil
(loon + mat) (loon + mat) (%)
1 Algemeen 111,49 132,14 18,52
5 Bouwplaatsvoorzieningen 112,21 130,45 16,25
12 Grondwerk 111,28 131,69 18,34
14 Buitenriolering en drainage 93,42 114,12 22,16
15 Terreinverhardingen 103,00 120,46 16,95
17 Terreininrichting 131,23 151,22 15,24
20 Funderingspalen en damwanden 96,41 100,30 4,03
21 Betonwerk 112,31 141,45 25,95
22 Metselwerk 112,28 130,52 16,25
23 Vooraf vervaardigde steenachtige elementen 108,65 118,95 9,48
24 Ruwbouwtimmerwerk 118,11 139,78 18,35
25 Metaalconstructiewerk 138,40 158,51 14,53
30 Kozijnen, ramen en deuren 112,32 126,99 13,06
31 Systeembekledingen 102,98 146,41 42,17
32 Trappen en balustraden 106,41 110,10 3,47
33 Dakbedekkingen 119,78 133,28 11,27
34 Beglazing 101,51 111,27 9,61
35 Natuur- en kunststeen 110,30 132,33 19,98
36 Voegvulling 120,82 162,22 34,27
40 Stukadoorswerk 107,87 124,84 15,73
41 Tegelwerk 109,49 129,60 18,37
42 Dekvloeren en vloersystemen 109,48 121,05 10,57
43 Metaal- en kunststofwerk 121,69 137,16 12,71
44 Plafond- en wandsystemen 120,99 152,68 26,19
45 Afbouwtimmerwerk 108,17 132,39 22,39
46 Schilderwerk 110,32 130,79 18,56
47 Binneninrichting 107,48 121,49 13,03
48 Behangwerk, vloerbedekking en stoffering 97,83 104,65 6,97
50 Dakgoten en hemelwaterafvoeren 130,90 152,74 16,68
51 Binnenriolering 105,17 126,10 19,90
52 Waterinstallaties 136,77 180,86 32,24
53 Sanitair 122,31 155,24 26,93
55 Gasinstallaties 143,99 126,43 -12,19
60 Verwarmingsinstallaties 119,39 143,58 20,26
61 Ventilatie- en luchtbehandelingsinstallaties 123,98 132,74 7,06
70 Elektrotechnische installaties 122,91 157,46 28,11
75 Communicatie- en beveiligingsinstallaties 130,20 155,82 19,68
80 Liftinstallaties 103,04 96,00 -6,83
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
30
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
historie
toekomst
Structurele
kostenontwikkelingen
Conjuncturele
kostenontwikkelingen
heden
BIJLAGE 5. MARKTWERKING
Naast de jaarlijkse structurele loon- en prijswijzigingen zijn de kostenkengetallen onderhevig aan conjuncturele
kostenontwikkelingen. Deze kostenontwikkelingen omvatten de algemene prijsontwikkelingen als gevolg van
een verschuiving van de vraag bij een onveranderd aanbod. Deze ontwikkelingen hebben zodoende
betrekking op de aanbestedingsmarkt en de daarbij behorende marktwerking. Deze markt beweegt zich om
de structurele kostenontwikkeling heen. In figuur B5.1 is dit als voorbeeld weergegeven.
Figuur B5.1 - Theoretisch overzicht kostenontwikkelingen
De conjuncturele kostenontwikkelingen zijn niet meegenomen in de kostenkengetallen. Deze zijn sterk
afhankelijk van onder andere de aard en de omvang van het project, de aansluiting op de beschikbare
bouwcapaciteit, de op dat moment geldende bouwconjunctuur en de bereidheid van de aannemer. Een project
specifieke inschatting hiervan is noodzakelijk om de orde en de grootte hiervan in te schatten en te vereffenen
in de kostenkengetallen. Ter illustratie is in deze bijlage de BDB Projectindicator “Maatregelen EPA-
maatwerkadvies Bestaande Woningbouw” toegevoegd, zie figuur B5.2. Deze BDB Projectindicator geeft een
algemene indicatie van het historische, huidige en verwachte conjunctureel kostenniveau.
Figuur B5.2 - BDB Projectindicator “Maatregelen EPA-maatwerkadvies Bestaande Woningbouw”
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
31
BIJLAGE 6. STABU CODERING
De STABU besteksystematiek wordt gebruikt voor het contractuele vastleggen van de ontwerpspecificaties
van een bouwwerk tussen een opdrachtgever en een uitvoerende partij. De STABU codering bestaat uit 88
hoofdstukken. Elk hoofdstuk kent weer diverse paragrafen en sub paragrafen. De STABU bevat een algemeen
deel voor administratieve bepalingen. Hierin liggen de algemene, administratieve en juridische bepalingen
vast. Dit zijn de hoofdstukken 01 tot en met 04. De hoofdstukken 05 tot en met 88 bevatten de standaard
technische bepalingen.
00 Algemeen 50 Dakgoten en hemelwaterafvoeren
01 Voor het werk geldende voorwaarden 51 Binnen riolering
05 Bouwplaats voorzieningen 52 Waterinstallaties
10 Stut- en sloopwerk 53 Sanitair
12 Grondwerk 54 Brandbestrijdingsinstallaties
14 Buitenriolering en drainage 55 Gasinstallaties
15 Terreinverhardingen 56 Perslucht- en vacuüminstallaties
16 Beplantingen 60 Verwarmingsinstallaties
17 Terreininrichting 61 Ventilatie- en luchtbehandelingsinstallaties
20 Funderingspalen en damwanden 62 Koelinstallaties
21 Betonwerk 68 Regelinstallaties
22 Metselwerk 70 Elektrotechnische installaties
23 Vooraf vervaardigde steenachtige elementen 75 Communicatie- en beveiligingsinstallaties
24 Ruwbouwtimmerwerk 78 Gebouwbeheerssystemen
25 Metaalconstructiewerk 80 Liftinstallaties
26 Bouwkundige kanaalelementen 84 Gevelonderhoudinstallaties
30 Kozijnen, ramen en deuren
31 Systeembekledingen
32 Trappen en balustraden
33 Dakbedekkingen
34 Beglazing
35 Natuur- en kunststeen
36 Voegvulling
37 Na-isolatie
38 Gevelschermen
40 Stukadoorswerk
41 Tegelwerk
42 Dekvloeren en vloersystemen
43 Metaal- en kunststofwerk
44 Plafond- en wandsystemen
45 Afbouwtimmerwerk
46 Schilderwerk
47 Binneninrichting
48 Behangwerk, vloerbedekking en stoffering
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
32
BIJLAGE 7. AFKORTINGENLIJST BASISMODEL
Codering
Stabu Stabu-codering ten behoeve van de BDB Projectindex (zie rapportage)
T Begrotingsregel reeds onderdeel van een natuurlijk vervangingsmoment
! Belangrijke uitgangspunten betreffende de maatregel
Hoeveelheid
Gem. Hoeveelheden van de gewogen gemiddelde voorbeeldwoning
Min. Hoeveelheden van de minimale voorbeeldwoning
Max. Hoeveelheden van de maximale voorbeeldwoning
Ehd Eenheid van de bijbehorende hoeveelheid
Onderbouwing
Arbeid Aantal manuren per eenheid voor de bijbehorende activiteit
Materiaal Hoeveelheid kosten per eenheid voor het bijbehorende materiaal
Verlies Percentage materiaalverlies van het bijbehorende materiaal
Korting Percentage leverancierskorting van het bijbehorende materiaal
Materieel Hoeveelheid kosten per eenheid voor het bijbehorende materieel
O.A. Hoeveelheid kosten per eenheid voor de bijbehorende onderaanneming
Totale kosten
Gemidd. Totale kosten van de gewogen gemiddelde voorbeeldwoning
Min. Totale kosten van de minimale voorbeeldwoning
Max. Totale kosten van de maximale voorbeeldwoning
Indirecte kosten
ABK Algemene uitvoeringskosten van de aannemer / de installateur
Opslagen Algemene kosten en winst en risico van de aannemer / de installateur
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
33
BIJLAGE 8. GEBRUIKERSHANDLEIDING
1. Uitgangspunten kostenkengetallen
De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd voor het bepalen van de investeringskosten per maatregel:
• Maatregelen
– Minimaal niveau Bouwbesluit
– Gangbare producten en bouwmethoden
– Professionele benadering
– Meest voor de hand liggende of gelijkwaardige oplossingen
• Enkelvoudige aanpak
– Beperkt aantal maatregelen
– Uitvoering door klein bouwbedrijf
• Projectmatige aanpak
– Beperkt aantal maatregelen (minimaal één bouwstroom)
– Uitvoering door klein bouwbedrijf
– Geringe omvang bouwplaats
• Directe kosten
– Prijsniveau : structureel kostenniveau (reële kostprijs)
– Uurlonen : conform opgave BDB (zonder bijkomende kosten;
opgenomen in de indirecte kosten)
– Normeringen : conform opgave Reed Business en Ende / Uneto VNI
– Materiaalprijzen : conform opgave prijslijsten leveranciers
– Materieelprijzen : conform opgave prijslijsten leveranciers
– Leverancierskortingen : conform opgave leveranciers
• Indirecte kosten
– Bouwkundig : algemene kosten 7%
winst en risico 3%
algemene uitvoeringskosten 0% (enkele woning)
algemene uitvoeringskosten 0% (meerdere woningen)
– Installatietechnisch : risicotoeslag netto materiaal 10%
risicotoeslag netto derden 8%
winst en risico 6% (enkele woning)
winst en risico 3% (meerdere woningen)
algemene uitvoeringskosten 0% (enkele woning)
algemene uitvoeringskosten 0% (meerdere woningen)
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
34
• Niet opgenomen kosten
– Interne kosten woningcorporatie
– Precario
– Subsidies
– Leges
– Honoraria voor architect en/of installatieadviseur
– Asbest verwijderen
– Niet in specificaties genoemde kostenposten
• Kostenkengetallen zijn gebaseerd op landelijke gemiddelden. Regionale invloeden zijn niet in de
kostenkengetallen opgenomen.
• Prijzen zijn exclusief B.T.W.
De hiervoor genoemde uitgangspunten zijn verwerkt in het oorspronkelijke basismodel. In figuur B8.1 is het
basismodel weergeven inclusief de benodigde uitleg.
Figuur B8.1 - Basismodel (inclusief benodigde uitleg)
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
35
2. Bepaling kostenkengetallen
De investeringskosten per maatregel zijn als volgt bepaald:
• De kostenkengetallen zijn per maatregel gedifferentieerd naar woningtype (eengezinswoning versus
meergezinswoning), naar projectgrootte (enkele woning versus meerdere woningen / projectmatig), naar
moment van uitvoering (op zichzelf staand versus tijdens natuurlijk moment) en gesplitst naar arbeid en
materiaal. Tijdens de natuurlijke momenten en mutaties is sprake van meerkosten door het toepassen van
de maatregelen ten opzichte van de werkzaamheden die tijdens een dergelijk moment al plaatsvinden.
Tijdens een natuurlijk moment, bijvoorbeeld een verhuizing, zijn vaak vervangingswerkzaamheden gepland
en de daarbij horende financiële middelen gereserveerd, waarbij de desbetreffende onderdelen worden
vervangen door dezelfde onderdelen. Hierbij zijn vanzelfsprekend energiezuinigere alternatieven mogelijk,
welke gepaard gaan met bepaalde meerkosten ten opzichte van de geplande werkzaamheden. Dat zijn de
genoemde meerkosten. In de onderbouwingen van deze maatregelen worden deze meerkosten onder
andere inzichtelijk gemaakt door de kosten voor deze energiezuinige alternatieven te corrigeren met de
eventuele kosten van de oorspronkelijke vervanging. Deze onderdelen zijn te herkennen aan genoemde
negatieve correctie. De posten die niet zijn opgenomen in de meerkosten zijn in de specificatiebladen
gemerkt met een T.
• Voor elke maatregel is per categorie een gewogen gemiddelde richtprijs en haar bandbreedte bepaald.
• Het onderscheid naar woningtype is gebaseerd op de vastgestelde omhullende oppervlaktes van de
voorbeeldwoningen en de daarbij bepaalde hoeveelheden.
• De opsplitsing naar projectgrootte is verwerkt in de normeringen en de leverancierskortingen.
• Het onderscheid naar schaalgrootte is niet in de kostenkengetallen verdisconteerd. De financiële voordelen
van een grote schaal (> circa 50 woningen zijn door ervaringscijfers te kwantificeren in een reductie van 2
à 3% op de totale investeringskosten.
3. Gebruik kostenkengetallen
In de advisering richting klant dient altijd eenduidig naar voren te komen dat de totale investeringskosten zoals
voor gecalculeerd in het advies een raming van de werkelijk te maken kosten geven conform de
uitgangspunten zoals beknopt beschreven in deze gebruikershandleiding en uitgebreid beschreven in de
verantwoordingsrapportage. De geraamde kosten zijn richtinggevend, dienen als input voor het EPA-
maatwerkadvies en maken de terugverdientijden inzichtelijk voor de klant. Indien een klant een opgave van
de werkelijke investeringskosten wenst te ontvangen kan doorverwezen worden naar derden (aannemer of
installateur).
De conjuncturele kostenontwikkelingen (marktwerking) zijn niet meegenomen in de kostenkengetallen. Deze
zijn sterk afhankelijk van de bouwconjunctuur, de aard en de omvang van het project, de aansluiting op de
beschikbare bouwcapaciteit en de bereidheid van de aannemer en treedt op het moment van “aanbesteden”.
Een correcte inschatting hiervan is essentieel voor de eerder genoemde klantafweging. De uiteenzetting van
de historische, huidige en verwachte conjuncturele kostenontwikkelingen in de verantwoordingsrapportage
geeft een indicatie van de algemeen geldende conjunctureel kostenniveau.
Indien een klant een opgave van het te verwachten conjuncturele kostenniveau voor het desbetreffende project
wenst te ontvangen kan doorverwezen worden naar een onafhankelijke kostendeskundige of BDB.
ACTUALISATIE INVESTERINGSKOSTEN
MAATREGELEN EPA-MAATWERKADVIES
BESTAANDE WONINGBOUW 2017
36
Arcadis Nederland B.V.
Postbus 264
6800 AG Arnhem
Nederland
+31 (0)88 4261 261
www.arcadis.com
Projectnummer: E07071.201760
Onze referentie: RVO EPA IK WBOUW 2017
Top Related