Download - Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

Transcript
Page 1: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

Actieprogramma Meedoen en ThuisvoelenUPDATE #1 Juni 2017

InleidingOp 31 oktober 2016 is het actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen vastgesteld in de raad. In het actieprogramma zijn voor vijfthema’s ambities en actiepunten opgesteld voor de periode 2016-2019. Een toezegging uit dit voorstel is een halfjaarlijkse updatevoor de raad. Op 26 januari 2017 is het actieprogramma bekrachtigd door alle partners in de stad (organisaties, raadsleden,statushouders) middels een feestelijke bijeenkomst (zie foto’s). De aanwezigen werden bedankt voor hun input en wethouder Jurgenvan Houdt bracht een toost uit op de acties die komende jaren samen uitgevoerd gaan worden.

LeeswijzerIn deze update leest u hoe ver we zijn met het behalen van de ambities 2016-2019. Daarnaast is per thema de ontwikkelingen in deperiode november 2016 - april 2017 uitgewerkt. Tot slot bestaat deze update ook uit een cijfermatig overzicht van statushouders inNederland en in Enschede. NB. De financiën zijn onderdeel van de P&C cyclus.

Ambities 2016-2019

①= beginfase, ②= gestart, eerste positieve resultaten, ③= loopt en posi eve resultaten, ④= loopt goed en bijna afgerond, ⑤= positiefafgerond

Thema Hoofdambitie per thema faseHuisvesting 100% van de statushouders die we moeten huisvesten in Enschede heeft een goede en

veilige woonruimte.⑤

Vrijwilligers(werk)en sport

Alle statushouders, van jong tot oud, doen mee door (vrijwilligers)werk, sport, cultuurof maken gebruik van voorzieningen in de wijk.

Inkomen, educatieen participatie

100% van de volwassen statushouders voldoet aan de inburgeringsplicht en wordtondersteund met gelijktijdige trajecten gericht op taal, participatie en uitstroom naarwerk.

Onderwijs [2-18jaar]

Elk kind leert zo snel mogelijk de Nederlandse taal op een passende onderwijsplek omzo snel mogelijk mee te kunnen doen in het regulier onderwijs.

(Jeugd)Zorg Voor iedereen die het nodig heeft, is er een sluitend netwerk voor (psychische) zorg,begeleiding en activering.

Page 2: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

2

Ontwikkelingen in de periode november 2016 - april 2017 per thema uitgelicht

Huisvesting Ontwikkelingen november 2016-april 2017

In Enschede verloopt de huisvesting van statushouders zeer voorspoedig. Voor een goede afstemming vindt maandelijks overleg met de verschillendecorporaties plaats, en wordt er zowel rekening gehouden met noodzakelijke wooneisen als met zoveel mogelijk spreiding van statushouders over de stad.

In 2016 is ruim voldaan aan de taakstelling: 467 mensen zijn gehuisvest, 403 was de verplichting vanuit het rijk. De plus voor 2016 wordt meegenomen in detaakstelling voor 2017. Alle statushouders hebben een goede en veilige woonruimte gekregen in Enschede. Deze taakstelling voor de eerste helft van 2017(120 personen) is in april 2017 al behaald en de verwachting is dat ook de taakstelling voor de tweede helft van 2017 (90 personen) ruim behaald wordt.Alleen al door de gezinshereniging.

Inkomen, educatie en participatie Ontwikkelingen november 2016-april 2017

Op dit moment wordt de regierol van de gemeente op het gebied van begeleiding en ondersteuning van statushouders middels een team vanintegratiecoaches uitgewerkt. Naar verwachting kan rond de zomer 2017 samen met de binnenkomende statushouders een plan worden opgesteld, gerichtop oriëntatie op opleiding, werk, zelfredzaamheid en indien nodig zorg. Het doel is het bereiken van een effectieve en efficiënte integratie van alle nieuwestatushouders. Vorig jaar is ook een adviseur werk gestart met het specifiek begeleiden van statushouders naar werk.

Zoals opgenomen in het model uit het actieprogramma, wordt standaard bekeken of er een koppeling kan worden gemaakt met een beroepsopleiding zodraeen statushouder taalniveau A1,5 heeft bereikt. Tevens wordt gekeken naar mogelijkheden om gecombineerde leerwerktrajecten op te starten in een eerderstadium. Hiervoor worden gesprekken gevoerd met verschillende initiatieven om tot een goede keuze te komen vanuit de behoefte van de statushouder.

In de afgelopen periode zijn een drietal grotere bijeenkomsten georganiseerd met alle ketenpartners om onderling kennis te maken, knelpunten teinventariseren en gegevens uit te wisselen, deze worden als zeer waardevol ervaren. Dit jaar staan er nog twee van deze bijeenkomsten op de planning.Daarnaast vind veel verdieping plaats op onderwerpen omdat organisaties elkaar weten te vinden en praktische oplossingen zoeken.

Page 3: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

3

Er is meer aansturing op de op te leveren resultaten van Alifa rond maatschappelijkebegeleiding. Met Alifa zijn ook afspraken gemaakt hoe voorschotten kunnen wordenverstrekt op de uitkering. Door het sneller geven van (hogere) voorschotten en het eerdermeegeven van het aanvraagformulier voor de uitkering hoeft geen beroep meer wordengedaan op de Voedselbank. Momenteel zijn er geen signalen dat statushouders, doorproblemen met de uitkering, een beroep moeten doen op de Voedselbank.

Bij het ‘Doe Mee in Enschede’(DME) programma van M-pact zijn sinds september 2016acht groepen gestart (+/- 15 deelnemers per groep). De eerste twee groepen zijn klaar enop 19 mei feestelijk afgerond. Tevens worden dan de concrete resultaten gepresenteerd,onder andere over het effect van het programma op de toeleiding naar (vrijwilligers)werk.In bijlage 1 zijn deze positieve resultaten te lezen. Het programma voorziet voorstatushouders in de behoefte om kennis te maken met onze stad en om vrijwilligerswerkte verbinden met taal, werk en onderwijs. Hiernaast een duidelijk overzicht van dewerkzaamheden van Alifa en M-pact rond maatschappelijke begeleiding.

Op dit moment wordt het ondernemersproject STAR/T vormgegeven vanuit de UniversiteitTwente/ PC3 in samenwerking met ROZ, TIB-advies en Mindt. Ze gaan hierbij samenwerken met het ROC van Twente, Saxion en andere lokale partners. Debelangrijkste doelstelling is het ondersteunen van innovatieve, creatieve en ondernemende statushouders met het ontwikkelen van een kansrijke enbestendige onderneming. En dat ondernemende statushouders hun plek krijgen in de (lokale) economie.

Vrijwilligers(werk) en sport : Ontwikkelingen november 2016-april 2017

De centrale coördinatie van vrijwilligerswerk door M-Pact verloopt goed. M-Pact werkt proactief samen met ketenpartners. Er zijn ruim 100 vrijwilligers actiefbij organisaties (M-pact, Alifa, Stichting Present, Sportverenigingen) in de begeleiding van statushouders. Daarnaast zie je meerdere spontane initiatievenontstaan vanuit de samenleving, zoals voetbalwedstrijden, Zing Nederlands met me bij ATAK, meet & eet-bijeenkomsten en maatjesprojecten. StichtingPresent start met het project mix & match waar statushouders en mensen die al langer in Enschede wonen samen aan de slag gaan om eenvoudige klussen,zoals een keer sauzen of een tuin opknappen te doen. De klussen worden uitgevoerd bij mensen die niet het geld, netwerk of gezondheid hebben om het zelfte doen.

Page 4: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

4

Sportaal speelt een rol als verbinder tussen de vraag van de statushouders en het aanbod van de verenigingen in de stad. Momenteel worden ermogelijkheden onderzocht om het aanbod ook (financieel) laagdrempeliger te maken. Daarnaast zet ook Noabersport zich in door onder andere het creërenvan werkervaringsplekken bij sporthal De Brug. De aanpassing subsidieverordening en activiteitenlijst komt voor de zomer in de raad, waarbij ook activiteitenvoor integratie van anderstalige nieuwkomers (statushouders) zijn opgenomen.

Onderwijs [2-18jaar] Ontwikkelingen november 2016-april 2017

Binnen de VVE wordt onder regie van de gemeente gewerkt aan het project waarbij de NT2 didaktiek (onderwijs in Nederlands als tweede taal) breeduitgerold wordt binnen de voor- en vroegscholen . Hierbij wordt nieuw lesmateriaal ontwikkeld en worden adviezen geformuleerd om de woordenschat vankinderen te vergroten. Daarbij is er specifieke aandacht voor kinderen die (bijna) geheel “taalloos in het Nederlands” een IKC binnenkomen, daarvoor komenspecifieke materialen en aanpak beschikbaar.

Het primair onderwijs bij de IOK heeft op dit moment circa 130 leerlingen (waarvan bijna 100 in Enschede wonen) die een jaar lang intensief taalonderwijskrijgen. Voor het voortgezet onderwijs is de ISK de voorziening waar 2 jaar lang intensief taalonderwijs wordt gegeven, gericht op de doorstroom naar reguliermiddelbaar onderwijs. De ISK heeft de laatste jaren een flinke groei doorgemaakt en werkt op dit moment vanuit 3 locaties in Enschede (Dotterbloemstraat,Mekkelholtspad en IJstraat).

Met de onderwijsbesturen is gesproken over een mogelijke invulling van vredeslessen. De besturen hebben aangegeven hier verder aandacht aan tebesteden. De schooldirecteur heeft daarbij de rol om te kijken welke invulling het thema op zijn/haar school moet krijgen. Er is een digitale lesbrief “NieuweBuren In Twente” in de maak. De bedoeling is om leerlingen, leerkrachten en ouders op een laagdrempelige, positieve en actieve wijze mee te nemen in hetthema “Nieuwe Buren In Twente”. De lesbrief biedt scholen een aantrekkelijke online pagina met diverse visuals en (keuze)opdrachten om in de klas tebehandelen. De doelgroep van de lesbrief is groep 6-8 van het primair onderwijs.

Page 5: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

5

(Jeugd)Zorg Ontwikkelingen november 2016-april 2017

Uit gesprekken met het ISK, het Nidos, Jarabee, Alifa en de wijkteams over Alleenstaande MinderjarigeVluchtelingen (AMV’s) blijkt dat meer afstemming en intensievere begeleiding noodzakelijk is. Verdere gesprekkenzijn gepland om ook voor deze groep een sluitend netwerk te vormen. Daarbij is in april een bijeenkomst met 15jonge statushouders georganiseerd om vanuit de groep zelf te horen waar ze tegen aan lopen, welke (al dan nietterechte) verwachtingen zij hebben en wat zij nodig hebben om een goede start te maken in Enschede.Uitkomsten zijn zichtbaar in bijlage 2 en foto hiernaast.

In de praktijk komt casuïstiek naar voren, waarbij duidelijk is geworden dat niet helder is bij uitvoerenden wiewaarvoor verantwoordelijk was. Na opschaling zijn deze cases vlot getrokken. Met meerdere ketenpartners zijngesprekken gevoerd. Daar is de wens om als gemeente meer de regierol op zich te nemen voor een goed proces rondom de begeleiding van statushouders. Zieook: Inkomen, educatie en participatie. In de afgelopen periode is gestart met een warme overdracht middels een driegesprek tussen het COA, de statushouderen de gemeente. Hier zijn afspraken gemaakt over het continueren van inzet van ondersteuning na verhuizing naar Enschede, dit wordt ook onderdeel van deregiefunctie van de gemeente.

De GGD heeft extra financiering ontvangen zodat zij voldoende tijd heeft voor de uitvoering van hun reguliere taken bij deze groter wordende doelgroep; dezegroep vraagt meer tijd door het taalprobleem, het cultuurverschil en de onbekendheid met de Nederlandse gezondheidszorg. Ook is er een afspraak gemaaktmet Twentse gemeenten over een betere gegevensuitwisseling ten behoeve van goede TBC screening. Een groot deel van de statushouders is afkomstig uit eenland waar tuberculose veel voorkomt. Momenteel zijn Alifa en de GGD in gesprek over de ontwikkeling van informatiebijeenkomsten voor Eritrese jongeren.Deze groep van ca 25 Eritrese jongeren in de leeftijd van 18 – 25 jaar heeft weinig (gezondheids)vaardigheden, seksuele voorlichting, hygiëne en infectieziekten.

Op de ISK is samenwerking tot stand gekomen, waarbij een medewerker uit het preventieteam van Mediant met enige regelmaat meekijkt in de casuïstiek enindien noodzakelijk, het mogelijk maakt dat de procedure van aanmelding en intake wat bespoedigd wordt. In alle gevallen kijken we samen hoe we de drempelvoor ouders om gebruik te maken van het aanbod binnen de GGZ, kunnen verlagen. Hierdoor zien we vaak dat kinderen niet de hulp krijgen die ze nodighebben of pas veel te laat. Mogelijk wordt vanuit de wijkteams, ISK en Mediant gekozen om beeldende vaktherapie in te zetten voor de groep kinderen die zichcognitief en sociaal emotioneel minder ontwikkelen. Dit is een preventieve aanpak om te zorgen dat ze niet sneller in de intensievere hulpverlening terechtkomen dan wellicht nodig is of dit in zijn geheel te voorkomen.

Er is ook aandacht voor uitgeprocedeerde vluchtelingen en mensen die hier verblijven zonder verblijfsrecht. Voor deze groep zal worden gekeken naar deontwikkeling van nieuw beleid met betrekking tot veiligheid, gezondheid en welzijn.

Page 6: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

6

Feiten en cijfers jaar 2016 landelijk

Meer nareizigers dan asielzoekers in eerste kwartaalIn het eerste kwartaal van 2017 werden 4 duizend asielzoekers en 5,3 duizend nareizendegezinsleden geregistreerd. Net als in het laatste kwartaal van 2016 overtreft het aantal nareizigershet aantal asielzoekers. Vooral Syrische gezinsleden voegden zich bij een familielid dat eerder asielaanvroeg in Nederland. Dat geldt ook voor staatlozen, onder wie veel Palestijnen uit Syrië, enEritreërs. Zie tabellen.

Minder alleenreizende minderjarige asielzoekers in 2016In 2016 vroegen 1,7 duizend alleenreizende minderjarigen asiel aan in Nederland, minder dan dehelft van het jaar ervoor. Van alle asielzoekers onder de achttien jaar reisde vorig jaar 13 procentalleen.

Page 7: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

7

Feiten en cijfers jaar 2016 lokaalDe opgelegde taakstelling voor 2016 vanuit het rijk was het huisvesten van 403 statushouders, het daadwerkelijke aantal voor 2016 is 467 (de plus ismeegenomen naar 2017). Hieronder de kenmerken van de groep. Aan de rechterkant de kenmerken over de periode 2013-2016 (1180 totaal).

Page 8: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

8

Page 9: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

9

NB In stadsdeel Zuid wonen relatief de meeste inwoners van Enschede en zjin percentueel ook de meeste sociale huurwoningen in Enschede te vinden, vandaar het grotere aantal statushouders in het stadsdeel.

‘Geen’ bestaat vooral uit groep kinderen en 65-plussers ‘Geen’ bestaat vooral uit groep kinderen en 65-plussers

Page 10: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

10

ZelfhuisvestersDaarnaast zijn nog eens 101 mensen in Enschede komen wonen buiten de taakstelling. Dit zijn zelfhuisvesters die zelf besluiten in naar Enschede teverhuizen nadat ze eerder in een andere stad door het COA zijn gehuisvest. Dit is een vrije keuze. Het betreft vooral jongeren en mensen tot 35 jaar. Deaantrekkende kracht van Enschede als grote stad in het Oosten van het land speelt hierbij een rol. De groep vestigt zich vaak in stadsdeel zuid.

Page 11: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

11

Bijstandsontwikkeling 2013-2016Op 1 januari 2017 wonen in totaal 1180 statushouders in Enschede. Dit is inclusiefkinderen en 65-plussers. 693 van hen hebben op dit moment een lopendebijstandsuitkering.

Bij 170 personen uit de periode 2013-2016 is de uitkering beëindigd; dit is gemiddeld20% van het totaal aantal statushouders dat in de bijstand heeft gezeten. In de tabelhiernaast een overzicht van lopende en beëindigde uitkeringen in deze periode.

Specifiek voor 2016 zijn er 467 statushouders in Enschede komen wonen. 377 vanhen (nagenoeg bijna alle volwassenen tussen de 18-65) hebben een lopendebijstandsuitkering: dit is 80.7% van de statushouders die in 2016 zijn binnengekomenin Enschede. 29 van hen hebben inmiddels een beëindigde bijstandsuitkering: dit isongeveer 7% van het totaal aantal statushouders in 2016 binnen gekomen. Hieronderin de uitstroomreden per jaar weergegeven.

In de tabel hierboven is duidelijk te zien dat de uitstroom van de groepstatushouders op uitdraaidatum 1-1-2017 steeds verder oploopt. Navier jaar is 45% uit de bijstand, dit percentage wordt minder richting2016.

Page 12: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

12

Suryoye Ontwikkelingen november 2016-april 2017

In november 2016 is het rapport rondom onderzoek naar de stand van zaken van de situatie van Suryoye verschenen. Hieruit is naar voren gekomen dat er in2016 circa 8.000 Suryoye inwoners in Enschede waren, en dat de verwachting is dat dit aantal in de komende jaren sterk zal toenemen; ruim 80 % van destatushouders die zich in Enschede vestigen is Suryoye. De gemeenschap is sterk geconcentreerd aanwezig in stadsdeel Zuid.

Los van de reguliere stadsdeelcommissie wordt in september of oktober separaat een verdiepende sessie gehouden over de stand van zaken in zuid voor deleden van de stadsdeelcommissie. Daar worden dan ook de partners in zuid (onderwijs, woningcorporaties, beheer openbare ruimte, wijkteams en politie) bijbetrokken.

In oktober 2016 is de eerste masterclass Oosters Christendom gegeven aan het college van B&W aan de directeuren door professor Murre-van den Berg vande Radboud Universiteit Nijmegen. Tussen november en maart hebben ruim 170 medewerkers van de gemeente aan deze masterclasses deelgenomen. Dezehebben meer inzicht in de context van de Suryoye gemeenschap gegeven. In mei zijn vijf masterclasses gegeven voor raadsleden en medewerkers vanpartners in de stad (90 deelnemers).

Om te zorgen dat Suryoye ouders meer gebruik gaan maken van de VVE-indicatie die zij voor hun kind krijgen is er een pilot gestart. Uitvoering vindt plaats bijde GGD. Het doel is om de drempel voor het gebruik van de VVE te verlagen door ouders aan de hand mee te nemen naar de kinderopvang en zo de mensennaar de goede plek toe te leiden. De evaluatie van deze pilot vindt eind 2017 plaats.Op dit moment wordt er onderzoek gedaan naar de taalontwikkeling bijSuryoye kinderen. Signalen vanuit scholen hebben onder de aandacht gebracht dat veel Suryoye kinderen kampen met een taalachterstand. Op basis van ditonderzoek zullen aanbevelingen richting de gemeente worden gedaan om deze problematiek tegen te gaan. De resultaten van het onderzoek en dezeaanbevelingen mogen eind juli 2017 worden verwacht. Daarnaast wordt er onderzoek gedaan naar ouderbetrokkenheid onder Suryoye ouders: eenvoorwaarde voor een goede taalontwikkeling is een stimulerende thuisomgeving en betrokkenheid vanuit ouders. Resultaten en aanbevelingen ten behoevevan de interactievaardigheden van deze ouders mogen eind juli 2017 worden verwacht.

Page 13: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

13

Bijlage 1: Eerste resultaten Doe Mee in Enschede programma

Page 14: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

14

Page 15: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

15

Bijlage 2 Nieuw in Enschede – Resultaten bijeenkomst jongere statushouders

Page 16: Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen - Enschede 1... · 2018. 1. 11. · Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen UPDATE #1 Juni 2017 Inleiding Op 31 oktober 2016 is het actieprogramma

16