Johan Haasjes en Hans Coenraads, Veiligheidsregio Groningen

beving heeft gehad. Het uitlezen en bereke-nen van deze gegevens kost tijd. Tijd die er in een noodsituatie niet is. Daarom heeft de Veiligheidsregio gezocht naar manieren om sneller te alarmeren. Deze zoektocht leidde al snel naar de sociale media. De ervaring leerde namelijk dat mensen die aardbevin-gen voelen, dit binnen enkele minuten delen op Twitter, ook al is het midden in de nacht. Daarmee vormen deze berichten een prima bron om snel te achterhalen dat er een aardbeving is geweest.

Vervolgens rijst de vraag hoe je in de Twitter-hooiberg de relevante tweets verzamelt en hoe je ervoor zorgt dat deze tweets 24 uur per dag ‘bekeken’ worden. Twitcident van Crowdsense BV bleek in deze behoefte te kunnen voorzien. Het systeem verzamelt alle tweets uit de regio Groningen (op basis van geo-tag informatie en inhoud). Vervolgens bekijkt het welke over aard-bevingen gaan en pikt daar vervolgens de tweets uit van mensen die daadwerkelijk melding maken van een gevoelde aard-beving.

Het aantal, maar ook de zwaarte van de aardbevingen door gaswinning in Noord-oost-Groningen is de afgelopen jaren toegenomen. Het ministerie van Econo-mische Zaken en de NAM (die het gas uit de grond haalt) zijn het er over eens dat een beving met een kracht van 5 op de schaal van Richter niet ondenkbaar is. Dat (in combinatie met het feit dat de bevingen ‘slechts’ op een diepte van 3 kilometer plaatsvinden) maakt dat de eventuele schade niet langer beperkt zal blijven tot scheuren in muren. We moeten rekening houden met instortingen en schade aan vitale infrastructuur, zoals leidingen en dijken. En dat betekent dat hulpdiensten zoals brandweer, politie en ambulance er rekening mee moeten houden dat ze worden ingezet na een beving. En dan kan het gaan om situaties waarbij iedere seconde telt. Daarmee wordt de Veiligheids-regio Groningen geconfronteerd met een nieuw risico, waar zij zich goed op moet voorbereiden.Het KNMI registreert de aardbevingen in Nederland en berekent welke kracht de

Via een geautomatiseerd proces worden daarna SMS-berichten verstuurd naar de personen binnen de betrokken organisaties en een email naar de Meldkamer Noord-Nederland, waarbij vervolgens een melding verschijnt op het scherm van een aantal medewerkers. Vervolgens kan men inloggen op Twitcident om te kijken welk tweets het systeem heeft gevonden. Het verzamelen van de tweets is niet alleen relevant voor de alarmering. Op het moment dat het daad-werkelijk gaat om een aardbeving waarbij (grootschalige) hulpverlening nodig is, kan een goede analyse van alle tweets uit het getroffen gebied een goed beeld geven van de feitelijke situatie, die in eerste instantie chaotisch en onoverzichtelijk kan zijn. Twitcident plaatst de gevonden tweets in categorieën, zodat een beeld ontstaat van de schade aan gebouwen, de schade aan vitale infrastructuur en eventuele slachtoffers. Bovendien plot het systeem (voor zover mogelijk) de tweets op een kaart en maakt het een overzicht van alle foto’s die geplaatst zijn. Deze informatie kan erg waardevol zijn voor zowel de mensen die zich bezighouden met crisiscommunicatie, als de verschillende hulpverlenings-kolommen.

Bewust heeft de Veiligheidsregio in eerste instantie gekozen voor een pilot, waarbij in de praktijk bekeken wordt of Twitcident toegevoegde waarde heeft. Dat betekent dat de zoekopdrachten op basis van de opge-dane ervaring moet worden aangescherpt. Bij de pilot met Twitcident is naast de vaste samenwerkingspartners binnen de Veilig-heidsregio Groningen ook de NAM betrok-ken. De pilot loopt tot eind januari 2014.

Twitteraan de basis van aardbevingsalarmDe meeste zichzelf respecterende organisaties zijn tegenwoordig actief op Twitter. Bijvoorbeeld in de crisiscommu-nicatie heeft het medium zijn meerwaarde al vaak bewezen. Het heeft een groot bereik, de berichten zijn kort, er kunnen foto’s worden meegestuurd en de informatie verspreidt zich vaak snel onder een grote groep geïnteres-seerden. Echter, in veel gevallen blijft het vaak daar bij: Twitter wordt voornamelijk gebruikt om te zenden. Veiligheidsregio Groningen gebruikt Twitter sinds kort ook voor een ander doel, namelijk om de buitenwereld naar binnen te halen. Een geautomatiseerd systeem, Twitcident, speurt 24 uur per dag naar tweets van Groningers die een aardbeving hebben gevoeld. Door een notificatie te sturen op het moment dat er relevante tweets zijn gesignaleerd, zijn hulpdiensten en andere betrokken organisaties snel op de hoogte. En dus in staat om snel te handelen wanneer dat nodig is.

Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing december 2013 27