1
Is er een rol weggelegd voor de coöperatieve vennootschap
in de zorgsector?En zo ja, onder welke voorwaarden?
7/6/2011De Factory, Schaarbeek
Eric Spiessens, Groep ARCO
2
Van waar deze vraag?
Vergrijzing en toenemende zorgbehoeften
Rol en financiële mogelijkheden van de overheid
Rol van het privaat initiatief, de concurrentie en de marktwerking in de zorg
Betrokkenheid van het individu, de families, de sociale organisaties bij financiering, organisatie en beheer van de zorgvoorzieningen
3
Vb: Uitdagingen ouderenzorg
Meer aangepaste huisvesting voor senioren Rusthuizen, serviceflatsaangepaste (sociale) (huur-)woningen in combinatie met nabijheid van zorg en diensten Aangepaste eigen woningen (individueel, collectief)
Meer aangepaste zorgen en hulpmiddelenzorg op maat (thuisvepleging, gezinszorg, oppas, boodschappen, vervoer …)Tussenformules residentiële en ambulante zorg Aangepaste hulpmiddelen ifv autonomie (personenalarm, domotica, mobiliteit, zelfzorgmiddelen…)
4
Uitdagingen ouderenzorg (II)
Betaalbaar voor ouderen en overheidsbudgetEigen middelen, eigen bijdrageInvesteringssubsidies, subsidies voor diensten of prestaties
Autonomie, Eigen keuze, zelfredzaamheid, onderlinge hulp relatie met mantelzorg en vrijwilligers (thuisomgeving)
Organiseerbaarheid Nabijheid, schaalvoordeel, multi-dienstenaanbod, planning, efficiëntie… Samenwerking dienst- en zorgverleners, medebewoners, familie, woningbeheerders
5
“Marktevoluties” in de zorgsector
Rol van de overheidTerugtrekkende overheid, onvoldoende middelen mobiliseerbaar
Commercialisering/privatisering van de zorg ‘VZW ziekenhuis & Vrije beroepen’, Commerciële rusthuizen, ‘BVBA’ thuisverpleging, ‘NV’ dienstenchequebedrijf
Concurrentiebevorderende en concurrentiële initiatievenEuropese commissie en subsidieregelingen, situatie in buurlanden (vb. Nederland, Frankrijk)
Cliënt centraal (ifv. autonomie, keuzevrijheid, beheerder van financiële tussenkomst)
Þ ‘99 – ‘08: privatiseren, vermarkten ifv. kostenefficiëntieÞ ’09 - …: betrekken van privé ifv. financierbaarheid
6
Positie individu versus dienstverleners
Individu versus dienstverlenende instantie
Overheids-instelling
Commerciëelbedrijf
VZW
Individu
Familie
Sociale omgeving
7
Coöperatie als 3de weg
Tussen dienstverlenenden (aanbod) en individu (vraag)
Coöperatieve als:• Samenwerkingsverband, organisatievorm• Plaats voor medeverantwoordelijkheid, medezeggenschap• Financiële betrokkenheid
Dienstverleners Personeel
Cliënten Gebruikers
Families
Sociale organisaties
Lokale overheden
Diensten-vzw’sCoöperatie
8
Coöperatie als 3de weg
Tussen organisaties en dienstverleners onderling
ClientCoöperatieve als:
• Samenwerkingsverband tussen dienstverleners en derden• Delen investeringskost, kostendeling, verhoogde efficiëntie, samenaankoop• Optimalisering aanbod
Dienstverlener A Sociale organisaties
Dienstverlener B
Coöperatie
9
Coöperatie als 3de weg
Tussen publieke/non-profit sector en private commerciële sector
Coöperatieve vennootschap:Aanvullend op overheids- en VZW-sectorAlternatief voor commerciële sectorVennootschap efficiënter dan VZW?? (eerder ideologisch debat)
Overheidsinstelling VZW CVBA BVBA NV
Non-profit Profit
Vennootschappen
10
VZW – Not for profitHandelsactiviteiten = sporadisch
Eigen bijdageInrichters‘Eigen’ vermogen =Beginvermogen, bestemde fondsenReserves, overgedragen resultaat
Kapitaals- en werkingssubsidiesGiftenLeningen, overheidswaarborgPositief resultaatGeen venn. BelastingToevoeging aan reservesReserves van VZW
Vennootschap – For profitHandelsactiviteiten = regel
Kostprijs + BTWInvesteerders/aandeelhoudersEigen vermogen =Kapitaal, Reserves, Overgedragen resultaat
Geen recurrente subsidiesGeen giftenLening als financiële hefboomWinstWel venn. BelastingDeels dividend deels reserveringReserves van aandeelhouders
Coöperatie als 3de weg
11
Coöperatief ondernemen is ondernemen
Nood aan (sociale) ondernemersBusiness plan uitwerken (inkomsten en uitgaven, liquiditeit en solvabiliteit, groeiperspectieven… ) Financiering rond krijgen (coöperateurs zijn investeerders)Risico’s nemen en risico’s beheren (geld is van AH’s en banken) Governance-structuur uitwerken (management, RVB, AV)Vennootschapsbelasting (belastingen, notionele intrestaftrek, maar ook fiscale hefboom van schuld)BTW (BTW-plicht, recuperatie van BTW)
12
Businessmodel noodzakelijk Inkomsten
• Bijdragen gebruikers (werkelijke kostprijs? marge?)• Tussenkomst van overheid via gebruiker (dienstencheques?, PAB?)• Tussenkomst via derde betaler (Vlaamse OH?, OCMW?, CM?...)• Per prestatie obv. reglementering?
Uitgaven
• Aankopen van goederen en diensten• Personeelskost (incl. overhead, administratie, boekhouding…)• kosten voor energie, mobiliteit, communicatie, werkplek
• Personeelssubsidie (enkel voor doelgroepwerknemers?)• Investeringssteun (voor zorginfrastructuren?)
• Investeringen in materieel vast actief (afschrijvingskost)• Financiële kosten
13
Kapitaal als financieringsbron en vergoeding ervan
Sociaal kapitaal van cliënten, hun families, van sociale organisaties, evt. lokale overheden
• Particulieren: bv. Max. 10 aandelen aan 250 EUR = 2.500 EUR• Koopkrachtige personen: bv. 10.000 à 25.000 EUR• Sociale investeerders: bv. 10.000 à 250.000 EUR
Beperkte doch correcte vergoeding van het kapitaal• minimum bv. 2% (inflatie) - maximum 6% (KB)• Korte termijn (2% - 4%) vs langere termijn (4 – 6%) • Dividendafstand mogelijk (specifieke aandelencategorie of naar zuster-VZW)
• Dividendkapitalisatie mogelijk (div. omzetten in nieuwe aandelen)
Niet duurder dan bankfinanciering; vergelijkbaar met korte- of lange termijnbelegging
Financiële knelpunten
14
Kapitaal, doch geen speculatie of maximalisering winst
Statutaire bepalingen rond coöperatieve aandelen:• Nominale waarde als referentie• (Deel van de) reserves blijven van vennootschap• Enkel uittreding mogelijk, geen verkoop aan derden (tenzij vennoot)• Toetreding nieuwe vennoten onder controle Raad van Bestuur
Aandeelhoudersovereenkomst• Afspraken over vergoeding van kapitaal/aandelencategorieën• Welke stakeholders worden betrokken in kapitaal • Afspraken over businessmodel & financieel plan• Afspraken over governancemodel (bv. samenstelling Raad van
bestuur)
Financiële knelpunten
15
Financiële knelpuntenGiften niet evident
Mogelijke oplossing: • Giften verzamelen via VZW • VZW neemt deel van kapitaal van vennootschap, evt. in
aandelencategorie zonder of met beperkt dividend• VZW neemt bepaalde taken van CVBA over
Subsidies niet evident
Decretale basis nodig:• Erkenningsvoorwaarden (vgl. erkende coöperatieve) • Tussenkomst van de Vlaamse overheid in kostprijs zorgverlening (via
bvb. derde betalersregeling, assistentiebudget, kapitaalssubsidies bij vastgoed)
Financiële knelpunten
16
Fiscaliteit, bijzondere aandacht
Vennootschapsbelasting: 34 % op winstRoerende Voorheffing: 15 % op dividenden, 15 % op intresten
Doch:
Dividenden aan particulieren van erkende coöperatieve: • Dividend tot 180 EUR pp geen RV, geen personenbelasting• aftrekbaar van belastbare basis in vennootschapsbelasting• Andere dividenden 15 % RV (na evt. winstbelasting)
Werken met aandeelhoudersleningen: • aftrekbare financiële kosten (indien marktconform) in venn.bel. • 15 % RV voor ontvanger van intresten
Notionele intrestaftrek • Fictieve rente voor risicokapitaal aftrekbaar van belastbare basis
Financiële knelpunten
17
Structuur eigen vermogen
Kapitaal
Beperkt startkapitaal mogelijk (min 18.500 EUR) (beperking financiële risico’s)Deel vast kapitaal – deel variabel kapitaal (voor vennoten die wensen uit te treden)Steeds kapitaalsverhogingen mogelijk ifv. groei (bijstorting of nieuwe vennoten) Vennoten kunnen jaarlijks of na x- jaar uittreden (Statuten!) ≠ categorieën, nominale waardes en evt. minimum of maximumbedragen mogelijk
• kleine aandeelhouders - grote aandeelhouders• langetermijnaandeelhouders – kortetermijnaandeelhouders (statuten!)
Vb: cat A particulieren max. 2.500 EUR 3% jaarlijks uitreden cat B sociale organisaties min. 25.000 EUR 5% 7 jaar blijven
Overgedragen winst/reservesVennoten hebben ofwel geen recht hebben op reserves (nominale waarde Ofwel (een beperkt) recht op reserves (ingehouden winst) ifv. beoogd langetermijnrendement voor structurele aandeelhouders (statuten!)
18
Coöperatie: maatschappelijk en financieel draagvlak voor meer en betere zorg
Diverse stakeholders betrekken bij coöperatie via diverse categorieën van coöperatieve aandelen: coöperateurs investeren mee
Cliënten/zorgbehoevenden en hun families
Personeel
Lokale overheden, sociale organisaties, omwonenden
Grote aantallen aandeelhouders (brede lagen van bevolking)
Diverse financiële engagementen mogelijkGrote bedragen, kleine (gelimiteerde) bedragen
Kortetermijnengagement – en langetermijnengagement
Verschillende (financiële) rechten mogelijk (dividenden, uitstapmogelijkheden)
Betrokkenheid bij beleid: coöperateurs beslissen meeAlle aandeelhouders hebben stemrecht op Algemene Vergadering
Grotere en ‘initiatiefnemende’ aandeelhouders leveren bestuurder(s) in Raad van Bestuur
Stemrecht van grote aandeelhouders op AV wordt begrensd
Top Related