56 DE TIJD ZATERDAG 8 DECEMBER 2018

Verder

Bokrijk in het Midden-Oosten

‘Impossible is a word used by some peoplewho fear to dream big.’

We staan in De Ga -rage in Mechelen,verder van Dubaikan je tussen de witgeverfde murenvan dit oude in -

dustriële pand amper zijn. Maar tegen de wanden staan foto’s van Nick Hannes(44) en op een piëdestal ligt op een oos -ters kussentje een boekje. ‘Flashes of Wis-dom’ heet het. En met zo’n flash begon dit verhaal.

‘Sjeik Mohammed bin Rashid al Mak-toum is de ruler van Dubai’, zegt Hannes.‘Zijn familie heerst er al tweehonderd jaar,maar hij schrijft dus ook ‘poëzie’.’ De aan-halingstekens vormt de fotograaf met zijnbeide wijsvingers. ‘Ik heb vijf boekjes vanhem. Hij zal zichzelf nooit letterlijk ophe-melen als visionair leider. Maar als je leestwat hij schrijft, vindt hij toch wel dat hijhet is. Vol zelfvertrouwen schrijft hij overhoe maakbaar de toekomst is. Zijn verzenzijn dus vooral propaganda. Nu kan jeniets hebben tegen holle taal, maar als je niet verder komt dan de boutade dathappiness creëren het belangrijkste is datje als leider moet doen...’

Begin 2016 vloog Hannes voor de eerstekeer naar Dubai. Bij de opening van zijnvorige tentoonstelling - ‘Mediterranean.The Con tinuity of Man’ - in het AntwerpseFoto museum had hij nochtans dit gezegd: ‘De volgende keer zoek ik het wat dichter-bij. Er komt een interessante tijd aan inBelgië.’ Dat is vier jaar geleden. Hij glim-lacht: ‘In België kan ik niet focussen.’

Dubai, of toch ‘Garden of Delight’, ont-stond nochtans tijdens zijn reizen langs de Middellandse Zee. ‘In Spanje en Turkijehad ik nieuwe vormen van stadsontwikke-ling als gevolg van marktgedreven motie-ven gezien. Ik geraakte erdoor gefasci-neerd. Dubai is hét voorbeeld van dat fe-nomeen op een zeer beperkte ruimte. Inde jaren zestig was daar geen elektriciteiten geen stromend water. Tot ze daar olievonden. Toen ging een wereld open.’

Bunny-oren en smurfenJe zou het anders kunnen zeggen: simul-taan met de oliekraan ging de geldkraanopen, en dat is nu Dubai. Stad met super -latieven. Veertig jaar geleden werd de eerste wolkenkrabber gebouwd, het Du bai World Trade Center. Nu is de BurjKhalifa met 828 meter het hoogste ge-bouw in de wereld. Er wonen 2 miljoenmensen, van wie 90 procent buitenlan-ders. De bloed hete stad heeft een skihal, er zijn zeventig shoppingcenters en in2020 - als de World Expo er plaatsvindt -verwacht men 20 miljoen toeristen.

‘Olie is al lang niet meer de grootstebron van inkomsten. Alles draait nu omtoerisme en bedrijven die zich er vestigen.Het is een consumptieparadijs.’ Dat is debuitenkant van Dubai en misschien ken-nen we die. Maar wandelend door De Ga-

Alles is opgespoten in Dubai: het strand, de lippen van rijke Amerikaanse vrouwen. In ‘Garden of Delight’ toont de Belgische fotograaf Nick Hannes een wereld die exotisch lijktmaar waarin alleen geld telt. ‘Er is geen identiteit meer.’ RIK VAN PUYMBROECK

rage, waar Hannes met gastcurator Joa-chim Naudts volop bezig is zijn tentoon-stelling voor te bereiden, zien we anderebeelden. Foto’s van achter de muren vande blingbling.

We zien biljartende Emirati, Saoedischetoeristen met warme jassen in de ChilloutIce Lounge, een nieuwjaarsfeestje in de Cavalli Club, een brunch met vrouwen inbikini en bunny-oren in de Blue Marlin Ibiza Beach Club. Zelfs smurfen in het Mo-tiongate themapark en een buikdanseresin het Al Awir Desert Camp. ‘Alles is fake engekunsteld’, zegt Hannes. ‘Die buikdanse-res is een Russische en in die heritage villa-ges lopen zogenaamde bedoeïenenvrou-wen rond, maar het is Bokrijk in het Mid-den-Oosten.’

Toen Mohamed Somji, fotograaf uit Dubai en onlangs curator op BredaPhoto,deze beelden zag, noemde hij ze eenzijdig.‘‘Die kan je net zo goed in Amerika maken’,zei hij. En dat klopt. Maar dit werk gaatniet alleen over Dubai. Voor mij is het eencasestudy van een neoliberale stad in eengeglobaliseerde wereld. Tel daar de enter -tainment business bij en je hebt Dubai.Maar het is níét ‘de ander’. Ik heb een spie-gel gefotografeerd, want het Westen is ditmodel aan het overnemen door overalAmerikaanse eenheidsworst te installeren.Je zal in geen enkele foto een verwijzingzien naar identiteit. De reden is eenvoudig:die is er niet meer.’

Dat is zorgwekkend, vindt de fotograaf.‘Je krijgt Dubai als je openbare ruimtesgaat privatiseren, als oppervlakkig enter-

Nick Hannes ziet in ‘Garden of Delight’ de ongemakke lijke toekomst van de wereld.

In shoppingcenter City Walk biedt Hub Zero onder meer biljartzalen en karaokebars aan.

tainment het overneemt van kunst en cul-tuur, als je een obsessie krijgt voor veilig-heid en controle met camera’s op elkehoek van de straat, als economische en politieke macht verstrengelen en als dekloof tussen arm en rijk toeneemt. Ookecologisch is dit een ramp.’

Over die cultuur: ‘Het Louvre heeft eenfiliaal in Abu Dhabi, de buur van Dubai,maar naakt, politiek en kritiek zijn verbo-den. Wat blijft dan over?’

Over de ecologie: ‘Dit is een wereldstadop een van de meest onherbergzame plek-ken van de wereld. Het kan er 50 gradenworden, maar de hoogbouw moet wordengekoeld en er is ontzettend veel water no-dig om zo’n megastad in de woestijn leef-baar te maken. Weet je dat er een kerel isdie ervan droomt een echte ijsberg vanAntarctica naar Dubai te transporteren?’Luxehotel Palazzo Versace kondigde al in2008 een ‘refrigerated beach’ aan. Via eensysteem van buizen zou het strand zo wor-den gekoeld dat je er blootvoets kan rond-wandelen. Een quote zegt alles: ‘We willsuck the heat out of the sand to keep itcool enough to lie on. This is the kind ofluxury that top people want.’

Top people. In ‘Garden of Delight’ vindje twee foto’s van Pakistaanse arbeiders.Op één ervan wachten ze voor een schut-ting met opschrift ‘Free your mind’ - ‘deenige graffiti die ik zag’ - op een busje. Verder zie je alleen ‘top people’. Rijkewester lingen, rijke Russen, rijke Emirati.‘Top people’, van wie de meesten zich pro-bleemloos lieten fotograferen. ‘Ik vraag

het meestal’, zegt Hannes. ‘Ik ben geenstiekeme fotograaf. Ook in het nachtlevenniet. Dat kan ook niet: ik werk met flits.’

Water uit de kraanHonderden mails gingen vooraf aan de, in totaal vijf, reizen naar Dubai. Mails metvragen om toestemming te krijgen om te fotograferen in clubs als de BillionaireMansion en Armani Privé. In clubs waargogogirls dansen. ‘Er zijn honderdenclubs. Soms krijg je geen toestemming,maar ze zijn generisch. Je ziet eigenlijkoveral hetzelfde. Soms gooide ik het opeen akkoordje met de pr-manager. Maarde meeste mensen zijn ijdel en vinden hetoké dat je hen fotografeert. Er zijn ook party photographers. Voor het publiek wasik een van hen.’

In die clubs zijn er regels en geen regels.Te lang tongzoenen is verboden, de secu -rity komt wel een tikje op je schouders ge-ven. Maar verder vloeit, in dit moslimland,de alcohol rijkelijk. Met geld kan alles. ‘Eén keer bestelde ik een pilsje van Heine-ken. Kostte me 15 euro. Nadien heb ik wa-ter uit de kraan in de toiletten gedronken.’

Hij toont een foto: in een zetel van deBillionaire Mansion laat een blonde vrouwhaar voet kussen door een gezette en mo-gelijk zatte man. Zijn T-shirt heeft dezelfdekleur als haar slipje, op tafel staat een pla-teau champagne. ‘Die is een paar duizendeuro waard.’ En dan kleeft Hannes, samenmet een medewerker van De Garage, metbehangerslijm een enorme foto van twee‘selfie-nemende’ Amerikaanse vrouwen tegen de muur. Met een brede kwast strijkthij hun borsten plat. Hun gezicht is het resultaat van meer dan één operatie. InDubai zijn ook veel lichamen fake en ge-kunsteld.

De reeks, die al bekroond werd met deMagnum Photography Award en de ZeissPhotograpy Award, trok belangstelling in het buitenland. Paris-Match, Stern, Van-ity Fair en Playboy publiceerden foto’s uit‘Garden of Delight’. Maar hoe kijkt Dubainaar zichzelf? ‘De foto van de ‘FloatingSeahorse’ (zeg maar een drijvend luxeappar-tement, red.)werd door de projectontwik-kelaar op z’n eigen Facebook-pagina ge-deeld. Heel veel mensen zien de ironie of de maatschappijkritiek niet als ze éénbeeld uit het geheel zien. Ook de mensenin de nachtclubs niet. Veel mensen zijnbeeld-analfabeet. Die kunnen geen foto’slezen.’

Of sjeik Mohammed bin Rashid al Maktoum het ziet, weten we niet. Maar hij mag dit verhaal wel afsluiten met nogeen versje: ‘Competition always makes you stronger and better. It is feared only by the weak.’

‘Garden of Delight’ loopt vanaf

15 december tot en met 3 maart

in De Garage in Mechelen. Het boek

is uitgegeven bij Hannibal, telt

188 pagina’s en kost 45 euro.

www.cultuurcentrummechelen.be

DE TIJD ZATERDAG 8 DECEMBER 2018 57

Verder

Pakistaanse

arbeiders wach-

ten na het werk

in Dubai Marina

op de bus die hen

naar het ‘labour

camp’ brengt

waar ze wonen.

Een koopje

na Nieuwjaar

in de Oasis Mall:

de mini-Ferrari

past net niet

in de winkelkar.

In de WHITE

Dubai nachtclub

bij Meydan

Racecourse gaat

het erom gezien

te worden.

Green Planet,

een indoor tro-

pisch regenwoud

met een enorme

betonnen boom

waarin een wen-

teltrap gebouwd

is. In en rond

de boom leven

tro pische vogels,

reptielen, stekel-

varkens en lui-

aards.

FOTO’S: NICK HANNES