Russische tsaren en ‘hun’ oorlog 4
• Tsaren?• Vijand?• Oorzaak?• Uitkomst?• Invloed op Rusland?
Sankt Peterburg (vanaf 1703...)
Peter de Grote 1696-1725
Grote Noordse Oorlog 1700-1721
Achtergrond: Peter wil 'warme haven', maar vindt geen steun voor oorlog tegen Turken
Alternatief: oorlog tegen Zweden
Slag bij Poltava 27 juni 1709
Uitkomst: Rusland Europese grootmacht; rol van Zweden uitgespeeld
Poltavaaantallen?
Zweden: Russen
22,100 Zweden ca 11,800 cavalerie ca 9,300 infanterieca 1,000 Poolse huzaren3,000–7,000 Kozakken
34 kanonnen
Totaal: bijna 30,000 man(Wikipedia)
ca 37,000 infanterie 23,700 cavalerie
102 kanonnen(!!!!!)
3,000 Kalmyken arriveerden tegen het eind van de veldslag
Totaal: ruim 60.000
1613-1696 Moskovie Michail 1613-45
Aleksej 1645-76
Fjodor III 1676-82Fjodor III 1676-82 Ivan V 1682-96 Peter I 1696-1725
Vrede van Stolbovo 1617 Bestand Deoelino 1618
Expansie (Ochotsk, Amoer) 1649 Oelozjenie: boer nog meer 'gebonden'
1652-1666 Nikon; Schisma 1654 Eed van Perejaslavl 1655-67 oorlog om Oekraine 1667 Bestand Androesovo 1667-71 'Stenka Razin' 1682 Afschaffing 'mestnitsjestvo' Avvakoem verbrand
Peter de Grote (1672-1725) Jeugd; vader/moeder; halfzus Sophia; ; Preobrazjenskoe Eigenaardige jongen... 1682 Streltsy; moord Naryshkin-factie; regent Sophia 1689 geruchten staatsgreep; Peter autocraat; Sophia
naar Novodevitsji. Vriendschappen... en Hollandse Anna Mons! 1695 en 1696: Azov ingenomen 1697-98: eerste reis 'Grote Russische Ambassade'.
Waarom? Reis in Wenen afgebroken. 1699 Vrede met Turken (1718 dood van Aleksej; 11 kinderen bij Catharina)
Karel XII versus Peter de Grote
Kaart
Grote Noordse Oorlog 1700-1721 1700 Geheim Verdrag Denen, Polen en Russen Zweden neutraliseert Denemarken Slag bij Narva: Peter verpletterend verslagen Zweedse invasie in Polen. August afgezet; tegelijkertijd verovert
Peter Lijfland; 1703 stichting Petersburg 1708 Karel XII vertrekt vanuit Litouwen richting Moskou; Peters
tactiek van de 'verschroeide aarde'. Slag bij Lesnaja; Generaal Lewenhaupt (Zw) verliest zijn tros Een winter in Oekraine; hetman Mazeppa heeft Zweden weinig
te bieden; 27 juni 1709 'Poltava'; Zweden capituleren; Karel XII vlucht naar
Turken.
Grote Noordse Oorlog 1700-1721 (2)
Na 'Poltava' trekt Peter richting Moldavie; omsingeld door Turken doet hij grote concessies(teruggave Azov)
Hervatting oorlog met Zweden langs Duitse Oostzeekust (dynastieke verwevenheid); verzet van Engeland en Oostenrijk; (Peters Tweede reis in 1717)
1714 verovering Finland; 1719-21; landingen Russische vloot bij Zweden
1721 Vrede van Nystad – Keizerrijk Rusland
onder 'imperator Peter I' een Europese grootmacht
Poltava 27 juni 1709
Poltava 1709
Wat zien we? Wie? Tegenstander Karel XII en Zweden Waarom? Waar? Hoe? Waarom overwinning voor Peter?
Hervormingen: een moderne grootmacht onder Peter I
Financiering:
Bestuur:
Onderwijs:
Belasting per 'ziel' industrie/nijverheid
Senaat vervangt Doema Collegia i.p.v. 'prikazy' 'fiskal' tegen corruptie
Vakscholen (ingenieur-,
navigatie, enz. ) Na dood P. : Academie voor
Wetenschappen
Hervormingen 2 Militair:
Kerk: 'kerk moet hulp zijn voor de staat' 'Reglement' 1721:
Recrutenplicht; industrie; afschaffen Streltsy; nieuwe tactieken, technieken...
Geen nieuwe Patriarch 1700 'prikaz' voor kloosters
opbrengsten: a. de clerus b. de staat
'Aller-Heiligste Synode' vervangt Patriarch
Hervormingen 3 Eigendom:
Diplomatie:
Westerse 'life-style':
Rangentabel: merites ipv afkomst 1722
'Pomestje' nu erfgoed
Permanente gezanten
Baarden; kleding, Europese kalender, enz.
14 parallelle rangen; militair en civiel; adel 'opengesteld'.
Conclusie: Peter de Grote
En verder????
Rusland Europese grootmacht Expansie naar west en oost Toename westerse invloed Modernisering met gebruik
staatsterreur/geweld Opzetten bureaucratisch
systeem kennis/expertise naar 'Rusland' Permanente diplomatie Onderwijssysteem Sociale mobiliteit vergroot Industrie; onderwijs; enz., enz. Gemengde reputatie Peter
Top Related