Aspecten van didactische ICT bekwaamheid: Hoe en waarom leraren ICT inzetten in hun onderwijs
Joke Voogt, Johan van Braak, Maaike Heitink, Liesbet Verplanken, Petra Fisser en Amber Walraven
Vel
on
20
14
1
Joke Voogt (UvA/
Windesheim)
Johan van Braak (UG)
Liesbet Verplanken (UG) Maaike Heitink (UT)
Amber Walraven (ITS) Petra Fisser (SLO)
Onderzoeksteam
2
Didactische ICT bekwaamheid
Didactische ICT-bekwaamheid • wordt gevormd door de kennis-en vaardigheden, houdingen en
opvattingen, ervaringen en het zelfvertrouwen van de docent. • komt tot uiting in het didactische handelen met betrekking tot de
inzet van ICT in de lespraktijk en het vermogen om hierover professioneel te redeneren.
Kortom: • We wilden graag weten hoe docenten ICT inzetten in hun lespraktijk
en waarom doen ze wat ze doen.
• We hebben docenten uitgenodigd een videocase aan te leveren waarin ze laten zien hoe ze ICT inzetten en waarom ze ICT zo gebruiken
Vel
on
20
14
3
Onderzoeksvragen
• Hoe kunnen de aangeleverde voorbeelden worden getypeerd in termen van effectief onderwijs met ICT?
• Hoe kan de professionele redenering van docenten die aan bepaald ICT-gebruik ten grondslag ligt worden getypeerd?
Vel
on
20
14
4
Analysemodel
- Kennis en vaardigheden
- Ervaring
- Houding en opvattingen
- Zelfvertrouwen
Professioneel
redeneren
Onderwijs-
eigenschappen
Bijdrage van ICT
aan effectief,
efficiënt en
aantrekkelijk
onderwijs
Context
Didactische ICT-bekwaamheid docent
Het waarom
achter het
handelen van
de docent.
De manier
waarop de docent
zijn/haar
onderwijs inricht.
…op het
gebied van ICT
in onderwijs.
Vel
on
20
14
5
Methode
Verzamelen videocases • Leerkrachten werden uitgenodigd om videocases in te sturen
waarin ze laten zien hoe zij ICT inzetten in hun lespraktijk en waarom ze dat doen (N=157)
De videocases (+/- 10 minuten) aan de hand van een protocol Additionele vragenlijst (TPACK, ICT vaardigheden, visie) (N=129) Aantal VO (N=40) en PO (N= 117) Representativiteit steekproef
Vel
on
20
14
6
Observatiechecklist
Handelen in de praktijk
• Specifieke situatie in kaart brengen
• Onderwijseigenschappen en de rol van ICT • Curriculumeigenschappen • Sociale klasorganisatie • Docent rol • Leerling rol • Sturing onderwijsactiviteit • Evaluatie en feedback
• ICT integratie • Fit • Geschiktheid
Professioneel redeneren
• De meerwaarde • vakinhoudelijke kennis, ICT
en didactiek • Leerlingen • Leerproces • Les doel • Curriculum • Instructie • Interactie • Kosten en baten • Leerlingenvoortgang
Vel
on
20
14
7
Voorbeeldcase
• Het gebruik van digibord en foto’s voor het bevorderen van gespreksvaardigheden in het kleuteronderwijs
Vel
on
20
14
8
Scoren voorbeeld op Professioneel
redeneren (deel)
over de meerwaarde van ICT-gebruik
• Aantrekkelijk (aansluiting bij belevingswereld, betrokkenheid, motivatie).
• Effectief (het geleerde blijft beter hangen).
over vakinhoudelijke kennis, ICT en didactiek
• De samenhang tussen vakinhoud, didactiek en ICT.
over ICT en het leerproces
• De relatie tussen ICT-toepassingen en ondersteuning van leerprocessen van leerlingen
Vel
on
20
14
Scoren voorbeeld handelen (deel) Curriculumeigenschappen
• Authentiek
Sociale klassenorganisatie
• Klassikaal
Docentrol
• Gids
Leerlingrol
• Uitvoerder & toehoorder
Fit
• Er is een fit tussen inhoud, didactiek en ICT
Match tussen redeneren en handelen
Vel
on
20
14
10
Resultaten
Praktijk (didactisch handelen): • Beperkt aantal aspecten van didactische ICT bekwaamheid
• Vooral gericht op kennisoverdracht • Weinig gericht op inzet van ICT bij begeleid ontdekkend
leren, leren leren en (formatief) toetsen/ evalueren • Inzet van ICT is ondersteunend en niet essentieel Professioneel redeneren is vooral gericht op • Faciliteren leerproces • Realisatie doel • Aantrekkelijk
Slechts in de helft van de videocases is er een match tussen professioneel rederen en didactisch handelen
Vel
on
20
14
11
Conclusies ICT toepassingen kunnen worden geduid in relatie tot onderwijseigenschappen, maar onderwijseigenschappen als zodanig zeggen niet zoveel over Didactische ICT bekwaamheid
Bruikbare indicatoren voor Didactische ICT bekwaamheid:
• Meerwaarde: effectief onderwijs
• Fit tussen ICT toepassing, en/of vakinhoud en/of didactiek
• Geschiktheid: is ICT essentieel om het doel te bereiken
• Match: Is er een match tussen denken en doen
Volgende stap:
• Hoe kunnen de inzichten en de filmpjes worden gebruikt voor de inrichting van profssionaliseringsarrangementen
Vel
on
20
14
12
Meer weten?
• http://www.kennisnet.nl/onderzoek/nieuws/didactische-ict-bekwaamheid-van-docenten/
Vel
on
20
14
13
Professioneel redeneren
Vakkennis
Leerlingen
Leerprocessen en
begripsvorming
van leerlingen
Doelen
Curriculum
Instructie-
technieken
http://www.evolllution.com/wp-content/uploads/2012/10/reflective-teaching.jpg
Vel
on
20
14
14
Top Related