Dit is een uitgave van Metro CustoM Publishing

Zorg voor je zintuigen

September 2011

Dineren in hetpikkedonker 2

Leco van Zadelhoff geeft advies over brillen 5

Hulde aan je huid 7

Dit is een uitgave van Metro CustoM Publishing 2

“Na tien keer misprikken heb ik de rest van mijn hoofdge-recht maar met mijn handen gegeten”, zegt Frederique Hart-mann over een avond eten in een ruimte waar je geen hand voor ogen ziet. Voor blinden alledaagse kost, voor gasten in het bijzondere restaurant een onvergetelijke ervaring.

Vrijen De andere zintuigen moeten harder werken als de ogen niet meer bruikbaar zijn. De bediening die slechtziend is, heeft een grote voorsprong. “Ze konden zonder problemen ons glas inschenken en waarschuwden dat ze alles hoorden. Dus stiekem onder tafel vrijen was er niet bij”, grapt Hartmann.

Annette Westerhuis werkt voor Bartiméus, een organisatie die slechtzienden en blinden ondersteunt. Zij heeft ‘Dineren in het donker’ in Hotel Oud Londen in Zeist opgezet om op

Klungelen in het donkerProbeer maar eens met ogen dicht een vork naar je mond te krijgen, dat gaat een stuk moeilijker dan gedacht. Toch is dat wat bij dineren in het donker moet gebeuren.

Inhoudsopgave‘Zorg voor je zintuigen’ is een publicatie van Metro Custom Publishing.

Productmanager Jessica Gerretsen, jessica.gerretsen@metronieuws.nl020-5114081

Redactie en vormgeving RedactiePartners MediaGroep, www.redactiepartners.nl

Beeld Nationale Beeldbank, Shutterstock

Voor meer informatie over Metro Custom Publishing of als u zelf een idee heeft voor een uitgave kunt u contact opnemen met David Beentjes, 020-5114073 of via david.beentjes@metronieuws.nl

Colofon

een creatieve manier te laten merken hoe een leven zonder zicht is. En vooral luisteren blijkt in het donker de aandacht te krijgen. “Omdat je elkaar niet ziet, moet je elkaar goed uit laten praten”, volgens Westerhuis. Ook Hartmann had die ervaring: “Ik was meer gefocust op het gesprek en zat zeer ontspannen in mijn stoel, opzitten hoeft tenslotte niet.”

Verrassingsmenu Maar niet alle zintuigen hebben het makkelijker in het don-ker, want proeven zonder zicht blijkt lastig. Hartmann had gekozen voor het verrassingsmenu en wist dus niet wat ze op haar bord zou krijgen: “ik dacht soms zeker te weten wat ik proefde, maar bleek er achteraf compleet naast te zitten.”

Hartmann vond het een hele leuke en spannende ervaring ook al ging het eten niet erg snel. “Echt elke handeling is gedoe; je wijnglas pakken, naar je mond brengen, een slok nemen en weer terug zetten gaat allemaal met grote moeite.” Om haar heen hoorde ze ook veel anderen klungelen met borden en bestek. “Want je ziet echt he-le-maal niets en je ogen wennen er ook niet aan.” Hartmann heeft daarom een tip: “doe je ogen dicht, dat is veel prettiger.”

Zo word je deze herfst niet verkouden

Ooglaseren: welke methodes zijn er?

Experimenteer met brillen

Alles over staar

Grootmoeders tips voor je huid

3

4

567

Dit is een uitgave van Metro CustoM Publishing 3

Van 1 tot en met 7 oktober is het de week van de toegan-kelijkheid. Tijdens deze week zetten mensen en organi-saties in het hele land zich in om de toegankelijkheid van straat, natuur en winkelgebieden te verbeteren. Ook voor mindervaliden. Want een strandwandeling of een rondje over de markt is niet voor iedereen de normaalste zaak

Vrij luchtverkeer

Nog beter dan genezen is voorkomen dat het verkoudheids-virus zich in je luchtwegen nestelt. Uit de buurt blijven van een snotterend persoon is verstandig. Maar ja, in de herfst en winter zitten we nou eenmaal meer - en dichter bij elkaar - binnen en dat vinden bacteriën ook fijn. Ventileer daarom de plek goed waar je woont en werkt. Wat je eet, speelt ook een belangrijke rol. Rijp fruit en rauwe groenten versterken de slijmvliezen en verhogen de immuniteit. Wie een sapcen-

Verkoudheid is een typische herfstkwaal. Zonder direct naar grof geschut te grijpen, zijn er heel wat natuurlijke middeltjes die dit virus met gelijke munt terugbetalen.

trifuge heeft, maakt met rauwe boerenkool, groene appel, citroen en een vleugje gember een echte cold-killer.

GenezenKou vatten is misschien een fabeltje, extreme temperatuurs-wisselingen zijn wel een aanslag op het lichaam. Je warm kleden kan dus nooit kwaad. Als het groene monster je toch pakt, stoom dan zoveel mogelijk met eucalyptusolie of salie. Drink veel kruidenthee van kamille, lindebloesem, vlierbloe-sem of rozenbottel. De genezende kracht van ui wordt vaak onderschat, een opengesneden ui naast je bed desinfecteert en opent de luchtwegen. Van geurtjes heb je toch geen last. Als het allemaal niet helpt een laatste devies: rust. Goed excuus om even niets te doen en je favoriete film opnieuw te bekijken.

COPD: altijd benauwdEen of twee keer per jaar verkouden zijn, is misschien niet zo erg. Maar wat als je chronisch verkouden bent, en altijd adem tekort hebt? Dan zou je kunnen lijden aan COPD. Dit is de verzamelnaam voor chronische bronchi-tis en longemfyseem. In Nederland hebben ongeveer een half miljoen mensen deze aandoening, waarbij de longen constant ontstoken zijn en de luchtwegen daardoor vernauwen. Jarenlang roken is een belangrijke oorzaak van de ziekte die zich vaak pas na je veertigste openbaart, maar ook erfelijkheid speelt bij sommige mensen een rol. Andere oorzaken zijn het langdurig inademen van verontreinigde lucht en gifstoffen.COPD lijkt op astma, maar is niet hetzelfde. Mensen met astma hebben soms helemaal geen last van hun aandoe-ning terwijl COPD altijd aanwezig is. De ziekte valt niet te genezen maar gezond eten en veel in de buitenlucht bewegen helpt. Om vrijer te kunnen ademen kan een luchtwegverwijder een beetje verlichting bieden.

Gezondheidsorganisaties maken zich zorgen omdat ze verwachten dat de komende jaren steeds meer mensen

COPD zullen krijgen. Dit heeft voornamelijk te maken met dat er de laatste twintig jaar meer vrouwen zijn gaan roken.

Week van toegankelijkheidvan de wereld. Terwijl naar buiten gaan juist belangrijk is om deel te nemen aan de maatschappij. Iedereen kan zijn steentje bijdragen. Ga naar www.weekvandetoegankelijkheid.nl om iets te organiseren, of om te zien wat er in jouw omgeving wordt gedaan.

Shape Sensation correctielingerie zorgt voor sensatie Wat is er aan de hand? De Triumph affiches laten een vrouw zien in een wit jurkje, een beeld dat bij het langs wandelen langzaam vervaagt en het model in mooie correctielingerie te voorschijn laat komen. NS ziet deze uiting als een sexy striptease en wil z’n reizigers daarmee niet confronteren. Ook het innovatieve Touch Screen, een abri waarbij de af-beelding wijzigt zodra iemand het aanraakt, zal niet te zien zijn op de stations.

Rob Brand, directeur van Triumph, is hoogst verbaasd dat vandaag de dag een uiting van functionele lingerie, wel-iswaar hele mooie, zo’n hoop stof doet opwaaien. “Op de bewegende billboards zien we een vrouw in een beha en een high waist panty, de moderne, modieuze variant van de ‘step in’ van vijftig jaar geleden. We brengen deze correctie-lijn groots onder de aandacht omdat meer dan de helft van de vrouwen behoefte heeft aan figuurcorrectie. We bieden met deze Shape Sensation dus een mooie oplossing voor een alledaags probleem.”

Volgens Triumph past deze vernieuwende reclame juist enorm goed bij dit eigentijdse product. Shape Sensation is lingerie met effect. Het doet iets met je. Je krijgt er als vrouw een mooier figuur van. “Met bewegende reclame kunnen we dat effect fantastisch overbrengen. Verwennerij voor de zintuigen”, aldus Rob Brand.

Het is het gesprek van de dag: lingeriereclame op de stations. Triumph weet er sinds kort alles van. De animatie-billboards voor de nieuwe ‘Shape Sensation’ lingerie zijn door de NS verbannen. Ze zouden als ‘striptease’ kunnen worden opgevat door de reizigers.

Geen bewegende abri’s, toch lingerie bij het station. Triumph gaf een voorproefje. Shape Sensation: sexy striptease?

Dit is een uitgave van Metro CustoM Publishing4

In Nederlandse ooglaserklinieken moet al het medisch personeel geregistreerd zijn. Je kunt ervan uitgaan dat men zich houdt aan bepaalde richtlijnen, zoals hygiënevoor-schriften. Daar ziet de Inspectie voor de Gezondheidszorg op toe. De kosten variëren van duizend tot vijfduizend euro voor het laseren van twee ogen.

Voor ooglaserklinieken in Turkije moet je zelf op zoek naar referenties en internatio-nale kwaliteitskeurmerken. De ervaringen op onafhankelijke internetfora zijn opvallend positief. De lage kosten en de goede kwaliteit worden het vaakst genoemd. En veel mensen combineren hun operatie met een citytrip naar Istanbul. De negatieve geluiden gaan vooral over de afstand die je moet afleggen voor de ingreep. Ook kan de taal een barrière vormen. Daarom zijn er een aantal bedrijven in Nederland die hierin bemiddelen en alles regelen voor een geslaagd ooglaser-arrange-ment. Een Turks ziekenhuis heeft zelfs een kliniek in Amsterdam voor de nazorg.

De juiste keuze bij de behandeling van uw ogen!

KennisKundeKwaliteit

Bel ons landelijk telefoonnummer 08 88 77 77 77 of kijk op www.oogziekenhuiszonnestraal.nl

Bij mensen met goede ogen valt het licht exact zo op het netvlies dat je scherp ziet. Dit komt door samenwerking van je hoornvlies en lens. Als door een afwijkende kromming van het hoornvlies of de natuurlijke lens of door een afwijking in de grootte van het oog de lichtstralen niet exact op het netvlies geprojecteerd worden, noemen we dat een refractieafwijking. De laser kan refractie-afwijkingen corrigeren door de vorm van het hoornvlies aan te passen.

Methodes“Er zijn eigenlijk twee methodes, LASIK en LASEK. Het zit hem in de manier waarop je het hoornvlies verplaatst”, legt oogarts Jose Ramon Villada uit. “Bij de eerste wordt

Ooglaseren: het hoe en watAl sinds eind jaren tachtig is het moge-lijk om je ogen te laten laseren. Sinds die tijd zijn de behandelingen uiteraard verder ontwikkeld. Welke behande-lingen zijn er nu, welke moet je kiezen en wat zijn de risico’s?

een flapje van het hoornvlies omgeklapt en na het laseren teruggeplaatst. Bij de tweede wordt er een dun laagje van het hoornvlies afgehaald dat vanzelf weer aangroeit. Omdat het herstel na de LASIK methode zeer snel is, deze minder pijnlijk is en het risico op infecties lager, wordt deze methode het meest toegepast.” LASEK wordt bijvoorbeeld nog toegepast bij patiënten met een dun hoornvlies.

Risico’sDe kans op complicaties is klein. Mogelijke (tijdelijke) complicaties zijn: droge ogen, verminderd nachtzicht of een infectie. Dr. Villada: “Ooglaseren is een zeer veilige pro-cedure. Infectie is waarschijnlijk de meest gevreesde complicatie. We moeten echter niet vergeten dat infecties ook voorkomen in vergelijkbare percentages bij minder in-grijpende handelingen. Bijvoorbeeld bij het gebruik van zachte contactlenzen.”

‘Ooglaseren is zeer veilig’

Scherp zien na Turkse tripJe ogen laten laseren kost in Turkije de helft van het bedrag dat je in Nederland betaalt. Klinkt niet verkeerd, maar het gaat hier wel om je ogen. Een kritische blik is dus van belang.

VVD-politicus Frans Weekers: “Ik ben na 25 jaar eindelijk van mijn bril af. Een fantastische ervaring. Voortaan ga ik op vakantie naar Turkije zonder bril.” Imara Mud: “Terwijl zij de behandeling voor de duizendste keer uitvoeren, was het voor mij nieuw en vrij angstaanjagend. Wat meer rust en uitleg is gewenst.”Scott Froelich: “Een collega raadde mij een ziekenhuis in Turkije aan. De me-ningen op internet waren positief. En dat ben ik inmiddels ook.”

Bron: dunyaeye.nl en ooglasertrefpunt.nl

Zij kozen voor Turkije

Twijfel je over een kliniek in Turkije? Let op de garantie van nazorg, controleer de ervarenheid van de artsen en zoek naar referenties van anderen op internet.

Dyslexie betekent letterlijk: niet kunnen lezen. Mensen met dyslexie hebben lees- en spellingsproblemen omdat ze letters en woorden door elkaar husselen. Er zijn meerdere theorieën over de oorzaak van dyslexie, maar alleen echt duidelijk is dat het zich afspeelt in de hersenen. Het lijkt erop dat het her-sengebied waar klanken aan schrifttekens worden gekoppeld, te zwak is aangelegd of moeilijk bereikbaar is. Met als gevolg dat het verbinden van een letter met een klank moeilijk gaat.

Zeker is dat het een erfelijk bepaalde aandoening is; een kind dat één ouder heeft met dyslexie, heeft veertig tot

vijftig procent kans er ook aanleg voor te hebben. Bij twee dyslectische ouders ligt dit

percentage rond de tachtig procent.

Hulpmiddelen“Dyslexie is niet te genezen, maar je kan er wel iets aan doen”, vertelt Inge de Mönnink van Dedicon. Dyslecten

Dit is een uitgave van Metro CustoM Publishing 5

Het ronde brilletje werd bijvoorbeeld pas opgepikt nadat Johnny Depp er een had opgezet. En Madonna werd in Venetië gespot met een prachtige cateye bril dus dat wordt nu helemaal de trend, volgens Anna Nikbakht Nooshin van modeblog Ilovefashionnews.nl Dat de nerdbril van Viktor & Rolf een klassieker is en ook zal blijven, daarover zijn de twee experts het eens. In deze trend is het ook goed mogelijk om kleding met bril te combineren. “Het colourblocken, één felle kleur dragen, kan goed met

deze bril. In fuchsiaroze, fel-paars of oranje is dit montuur ook zeker te verkrijgen.” En volgens Van Zadelhoff ligt de tijd dat iedere brildrager maar

één montuur had al vele jaren achter ons. Sowieso is het dragen van een bril hipper geworden, zien zowel Van Zadelhoff als Nikbakht Nooshin. “Echt leuk dat het meer geoorloofd is om een bril te dragen, zonder dat je

Brillen volgen de sterrenDraagt Lady Gaga een vlindermontuur dan zien we dat snel terug in het straatbeeld. We kijken niet meer naar ontwerpers maar volgen stijliconen als acteurs en artiesten, zegt Leco van Zadelhoff, mode-expert en trendwatcher voor Het Huis opticiens.

‘Met een bril ben je niet direct een studienerd’

direct als een studienerd wordt gezien”, zegt de modeblogger. Volgens Van Zadelhoff is de bril nu een onderdeel van de mode geworden in plaats van een noodzakelijk kwaad. Toch

verdwijnen lenzen niet, want een bril staat niet bij iedereen. En de trends volgen, is mooi zegt Nikbakht Nooshin, “maar je moet er wel het gezicht voor hebben.”

Dyslexiekunnen baat hebben bij voorgelezen teksten. Dat kan bijvoorbeeld via een daisyspeler, een apparaat voor ge-sproken boeken waarbij je makkelijk tussen pagina’s kan ‘bladeren’. Sommige websites en dyslexiesoftware bieden spraaksynthese aan, waarbij de tekst wordt voorgelezen door een computerstem.

“De kwaliteit van die stem verbetert constant, maar in praktijk blijkt dat gebruikers hier nu al zeer goed uit de voeten kunnen”, legt De Mönnink uit. Door de combinatie van geluid en tekst kan de lezer zich beter concentreren. Een mooie bijkomstigheid, want mensen met dyslexie hebben ook vaak last van concentratieproblemen.

Om spellingsproblemen de baas te zijn, bestaat er naast de alom bekende spellingcontrole, dicteersoftware (jij praat, computer typt) en woordpredictiesoftware (com-puter vult je getypte woorden aan, net als bij een sms’je). Op de daisyspeler na, zitten deze hulpmiddelen niet in het zorgpakket. “Je kunt nu wel een gratis app metdicteersoftware downloaden voor je smartphone of iPad. Er zit dus ontwikkeling in.”

Foto: @Lecolook

Dit is een uitgave van Metro CustoM Publishing6

Wat is staar?Staar is een veel voorkomende aandoening van het oog. De lens in het oog wordt troebel, waardoor het zicht slechter wordt. Tijdens het ontstaan van staar kan ook de brilsterkte fors veranderen, maar ten slotte valt het zicht met een bril niet meer te verbeteren en moet de oogarts eraan te pas komen. Wie krijgt er last van?Iedereen die ouder wordt, krijgt te maken met staar. De gemiddelde leeftijd van staarpatiënten is 72 jaar. De laatste tien jaar is er echter een duidelijke verschuiving zichtbaar richting jongere leeftijdscategorieën. Staar kan ook worden veroorzaakt door stofwisselingsstoornissen zoals suikerziekte of schildklierafwijkingen. Hoe kan staar worden behandeld en hoe gaat dat in zijn werk?Voor staar bestaat maar één oplossing en dat is een operatie. Hierbij wordt de eigen troebele lens uit het oog verwijderd en een nieuwe, plastic lens in het oog geïmplanteerd. Dit is in Nederland veruit de meest uitgevoerde operatie met 160.000 ingrepen per jaar.De ingreep wordt vooraf gegaan door een volledig oogonder-zoek waarbij een oogmeting wordt verricht om de sterkte van de kunstlens te bepalen. Het is mogelijk een flinke correctie van de brilsterkte mee te nemen in de operatie. Met speciale implantlenzen is zelfs een vrijwel volledige correctie van de brilsterkte mogelijk. Daarbij kunnen zelfs lenzen met een leesdeel worden ingeplant.

Staar je niet blindOp den duur krijgt iedereen te maken met staar. Wat meer informatie over deze oogaandoening kan dus geen kwaad. Oogarts Oscar Lopes Cardozo van het Oogziekenhuis Zonnestraal geeft antwoord op de belangrijkste vragen.

Kunt u iets vertellen over de verdoving en de techniek die wordt toegepast?Staaroperaties vinden vrijwel altijd in dagbehandeling plaats onder plaatselijke verdoving. Die verdoving bestaat uit drup-pels. In twee procent van de gevallen is een injectie achter het oog nodig en bij slechts één op de drieduizend operaties is algehele narcose met een opname nodig.Tijdens de ingreep wordt de lens in het oog vergruisd met ultrageluid en uit de lenskapsel gespoeld. Dat gaat door twee minimale sneetjes. De lengte van die sneetjes wordt door nieuwe technieken steeds kleiner. Dat is een belangrijke ont-wikkeling, omdat die sneetjes de brilsterkte kunnen beïnvloe-den. Bij sneetjes van 2,2 millimeter of minder is het effect te verwaarlozen. Bij grotere sneetjes treedt dat effect wel op.

Kunnen er complicaties optreden?Complicaties zijn zeer zeldzaam. De kans is meestal minder dan anderhalf procent. De meeste complicaties lopen goed af maar kunnen wel leiden tot extra operaties aan het oog en een langere hersteltijd.

Worden staaroperaties overal op dezelfde manier uitgevoerd?Niet overal wordt gebruik gemaakt van geavanceerde ap-paratuur en moderne operatietechnieken. Het is belangrijk dat patiënten zich vooraf goed oriënteren op dit gebied. Ook zaken als veiligheid in de operatiekamer en ervaring van de oogchirurg zijn belangrijke factoren voor het wel-slagen van de operatie.

Dit is een uitgave van Metro CustoM Publishing 7

Een piep in je oren na het uitgaan: voor veel jongeren herkenbaar. Toch is het niet zo normaal als vaak wordt gedacht, waarschuwt Gorter. “Een piep betekent dat je oren overbelast zijn. Je moet ze dan echt even rust gunnen. Meestal heb je de volgende dag geen last meer, maar je kunt de piep ook constant blijven horen. En dan valt er helaas niets meer aan te doen.”

Blijvend beschadigdAls stafmedewerker Preventie probeert Gorter jongeren bewust te maken van de risico’s van hard geluid. “Het is tegenwoordig heel normaal om een mp3-speler bij je te dragen en festivals te bezoeken met livemuziek. Op zich niets mis mee, maar als je te vaak en te lang naar te harde muziek luistert, kan je gehoor beschadigd raken. Je kunt bijvoorbeeld overgevoelig worden voor geluid of juist slechthorend. En dat voor de rest van je leven.” Wanneer je gehoor precies beschadiging oploopt, is moeilijk te zeggen. “Dat ligt niet alleen aan het volume, maar ook aan de frequentie en de duur van het geluid. Iemand die één keer per jaar een concert bezoekt, loopt natuurlijk minder risico dan iemand die alle festivals afloopt. Maar feit is wel dat steeds meer jongeren schade oplopen, vaak al op jonge leef-tijd. Maar liefst tien procent van de 13 tot 15-jarigen kampt al met gehoorschade.”

Oordoppen met muziekfilterDe Nationale Hoorstichting maakt duidelijk dat er iets moet gebeuren. “Met poppodia en festivals hebben we bijvoor-beeld afspraken gemaakt om het geluidsniveau te beperken, maar jongeren hebben zelf ook een belangrijke rol.” Gorter

Piepende oren? Nìet normaal!Jaarlijks lopen ruim twintigduizend jongeren in Nederland gehoorschade op door vrijetijdslawaai. Schokkende cijfers, vindt Annerike Gorter van de Nationale Hoorstichting. “Als je eenmaal gehoorscha-de hebt opgelopen, wordt je gehoor nooit meer zoals het geweest is.”

In de Hoofddorpse praktijk Logopedie Toolenburg leert Caroline Brocke mensen om te gaan met een communicatieve beperking. Gehoorschade hoort daar ook bij. Benieuwd hoe het met jouw gehoor is gesteld? Brocke noemt signalen die op gehoorschade kunnen duiden: • In een lawaaiige omgeving kun je niet meer precies onderscheiden waar geluiden vandaan komen. Zei je vriendin iets tegen jou of hoorde je iemand anders praten?• Tijdens gesprekken zeg je vaak ‘wat zeg je?’ of ‘hè’?• Je hebt na het uitgaan een piep in je oor die na een paar dagen nog niet weg is.• Je hebt het idee dat anderen steeds onduidelijker gaan praten. • Je bent geneigd je oren af te schermen voor (harde) geluiden. Je ervaart pijn als er bijvoorbeeld een vliegtuig laag overvliegt.

Komt één van deze situaties jou bekend voor? Hoog tijd voor een bezoekje aan een audicien!

adviseert jongeren het volume van hun mp3-speler een tikje zachter te zetten, niet met hun hoofd in de boxen te hangen tijdens concerten en oordoppen te dragen. “Niet van die schuimoordoppen, maar speciale oordoppen met muziek-filters, zodat het geluid niet vervormd wordt en je gesprekken kunt blijven volgen. Je wilt natuurlijk wel gewoon kunnen blijven genieten van muziek…”

Test je oren op www.oorcheck.nl.Test je MP3-gebruik op www.mp3check.nl.

Hoe goed is jouw gehoor?

De huid is een gevoelig orgaan dat bestaat uit een aantal la-gen. Vooral de bovenste lagen hebben het zwaar te verduren en staan constant bloot aan licht, temperatuur en ongezonde stoffen als uitlaatgassen en tabaksrook. Schoonheidsspecia-liste Ellen van der Meer van Beleef! Wit legt uit hoe je de huid daar het beste tegen kunt wapenen. “Begin met een ph-neutrale facewash, het liefst een met een volle structuur en een extra toevoeging voor de droge huid.” Daarnaast breng je een dag- en een nachtcrème aan. Ellen: “Deze hoeft niet vet te zijn, zolang hij maar een volle textuur heeft.” Ook een scrub is van belang als je van oude huidcellen en droge schilfertjes af wilt. “Gebruik wel een speciale scrub-crème voor het gezicht, die is fijner dan een normale.” En die gevoelige, schrale plekjes? “Die kun je wat extra aandacht geven door een serum onder je crème aan te brengen.’’De bovenste huidlaag voed je dan misschien met crèmes en scrubs, de binnenste lagen hebben baat bij vitamine- en mineraalrijke voeding. Dat geldt natuurlijk niet alleen in de herfst en winter. Volgens Ellen van der Meer zijn groene groenten, vis, zuivel en eiwitrijke producten super voor de huid, omdat daar veel vitamine B in zit. Ellen: “Ook het eten van paranoten raad ik aan. Die bevatten selenium, een stof die bevorderlijk is voor de elasticiteit van de gezichtshuid.” Daaraan voegt ze toe: “De huid regelmatig extra laten ver-wennen door een schoonheidsspecialist, kan natuurlijk nooit kwaad!” www.beleefbeauty.nl

Wapen je huid tegen de winterWas het maar altijd zomer - al was het alleen maar om die stralende huid. Zodra het kouder wordt komen droge plekjes, een schraal gevoel en een doffe teint meteen tevoorschijn. Ren niet meteen naar de winkel voor de allerduurste crème: er zijn genoeg dingen die je kunt doen om de winter voor te zijn.

Vroeger waren er geen peperdure crèmes maar lieten ze de natuur haar werk doen. Een paar ouderwetse beautytips:

Old fashioned fabulous 1. Neem een honingyoghurt masker. Smelt een theelepel honing in de magnetron en meng met een eetlepel yoghurt. Smeer dit op je gezicht en spoel na 15 min af met warm water. 2. Slik levertraan, ook de fontein van de jeugd genoemd. Elke dag een theelepeltje en voorstanders geloven dat de huid

er na een jaar uitziet alsof ze een facelift heeft gehad. 3. Smeer avocadoschil-len op droge plekjes en ze verdwijnen als sneeuw voor de zon. Ellen van der Meer

www.triumph.com