Alsinds1928isdeSynagogevanEnschede,hetmonumentalegebouw-eenontwerpvanKareldeBazel-eenarchitectonischsieraadvoorNederland.

KarelPetrusCornelisdeBazel(DenHelder,14februari1869-Amsterdam,28november1923)waseenNederlandsarchitect,graveur,tekenaar,meubelontwerper,tapijtontwerper,glaskunstenaarenboekbandontwerper.HijwasdeeerstevoorzittervandeBondvanNederlandseArchitecten(BNA).

HetgebouwheeftopwonderbaarlijkewijzedeTweedeWereldoorlogoverleefd,maardezegeschiedenisisnauwverbondenmethetlotvandeJodeninEnschede.

Schilderwerkonderhoudbinnen

Debinnenzijdevanuwwoning,appartement,pandofkantoorspeeltwaarschijnlijkeengroterolinuwleven.Nietvoornietsishetdaaromvanbelangomdezekleur,vormenuitstralingtegevenwaaruzichgoedbij

voelt.Omdatiedermenszijn/haareigenwensenheeftishetbelangrijkdezewensengoedtebespreken.Eengedegenadviesen(mogelijk)hulpbijhetbepalenvankleurenenmaterialeniseendienstdiewijaanonzeklantenleveren.Meerinformatiekuntuvindenopdepaginakleur-enverfadvies.Allevoorkomendebinnenwerkzaamhedenkunnendooronsuitgevoerdworden,neemtueenseenkijkjebijonzereferenties.oponzewebsitewww.kuaality.nlTel.nr.:0535745813

HistorischedieseltreinBlauweEngelvansloopgered:"Dezekanskondenwenietlatenlopen"

Hijisgroenvandeaanslag,isbekladmetgraffitienderamenzijnkapot.TochkijkentientallentreinfanatenmaandagvolliefdenaareentreinstelvandehistorischedieseltreinBlauweEngel180.Eengroepvrijwilligerskondetrein,dieinHaarlemstond,nognet

optijdreddenvandesloophamer.

LeeshetvolledigeartikelopdewebsitevanRTVOostklikHIER

HetcollegevanB&Wheefttweenieuweledenvoorgedragenvoordeonafhankelijkemonumentencommissie.Enschedeheeftvoordeadviseringovermonumenteneenmonumentencommissieingesteld.DoorhetvertrekvanmevrouwJ.Clarijsalslidvandemonumentencommissieiseenvacatureontstaan.

HetOversticht,datonzemonumentencommissieinhetkadervandeErfgoedwetfaciliteert,heefthieropeensollicitatieproceduregestart.DesollicitatiecommissieheeftvervolgensunaniembeslotendeheeringR.E.J.M.Wolfkampalsnieuwlidvandemonumentencommissievoortedragenendeheerdrs.J.Vromenvoortedragenalsplaatsvervangendlid.VanwegehetpositieveadviesvandesollicitatiecommissieverzoekthetOverstichtdeheerWolfkampendeheerVromenoptenemenindegemeentelijkemonumentencommissie.

Naarverwachtingzalop1januari2021denieuweOmgevingswetinwerkingtredenenzalinhetkadervandezeweteennieuwegemeentelijkeadviescommissie(rijks)monumentenmoetwordeningesteld.Alsgevolgdaarvanzaldemonumentencommissiezoalsdieernuiswordenopgeheven.Debenoemingenvandeadviseurseindigendanook,tenzijzijhunadviserendetaakkunnenenwillenvoortzettenindienieuwintestellengemeentelijkeadviescommissie.Bron:GemeenteEnschedemaart2020.

Facebook Website

Bekijkdewebversie

Jaargang6-nummer64-april2020

Hetjaar2020isvoorEnschedeeengedenkwaardigjaar.Op1april2020ishetprecies75jaargeldendatEnschedebevrijdwerdvandeDuitsebezetting.Enschedewasbevrijdvanvijfdramatischeoorlogsjarenmetjodenvervolging,herhaaldelijkebombardementen,voortdurendehongerenallesomvattendeangstonderdebevolking.VoordestichtingcultureelerfgoedEnschedeisdatredenomdebevrijdingopbijzonderewijzeteherdenken.DitjaarbrengenwijiederemaandeenextraErfgoedMagazineuit.DepublicatiesrichtenzichopgebeurtenissendiezichhebbenafgespeeldingemeentelijkeenRijksmonumententijdensdeoorlogsjaren.Wehebbeninhetafgelopenjaarveelresearchverrichtenhetresultaathiervanwillenwijinditbijzondereherdenkingsjaargraagmetudelen.Omstreeksde15evaniederemaandkuntueennieuweafleveringverwachtenenallepublicatiesmakendeeluitvanuw(gratis)abonnementophetErfgoedMagazineEnschede.Uwreactieszienwijmetbelangstellingtegemoet.BestuurstichtingcultureelerfgoedEnschede.

Inhoudsopgave.1.Synagogeinoorlogstijd(deel2.)2.Wanneerontstaateenverenigingvaneigenaars?3.KoetshuisAbrahamLedeboerpark(deel12.)4.Boekvandemaand.5.Monumentaletweelingen.6.Erfgoednieuwsuitderegio.7.Isolatievanhistorischegebouwen.8.Wanneerhebikeenomgevingsvergunningnodigvoormonumenten.9.Aanstellingledenmonumentencommissie.10.OnzeColumn.11.Ziterloodinonzewaterleiding?Doedecheck!!12.Geefdestadeenicoonterug..13.Nieuwoponzewebsite.14.NominatieCultureelErfgoedprijs2020.15.Ruim95000gedigitaliseerdekrantentoegevoegdaanDelpher.16.Kijk&Vergelijk.Eenlikjeverfdoetwonderen.17.Subsidieboerderijenfonds2020.18.DeontwikkelingvanhetstratenplaninTwenteenEnschede.19.75jaarVrijheid.op1aprilstartdenationalebeiaardestafetteinEnschede.20CVKetelwelofnietvervangen?

1.DeSynagogeinoorlogstijd(deel2.)

Synagogeinoorlogstijd:eenverhaalvanmisdaden,ellendeenmoed

Alinheteerstejaarvandebezetting,op9februari1941,richteneengroepjedronkenDuitsesoldatenvernielingenaanindeSynagoge.AndréAndriesse,alsgodsdienstleraarverbondenaandeSynagoge,beltdepolitie.Erzijnruitenstukgeslagenuitdeverbindingsdeurenvandetoilettenenvandegarderobe.NadatdepolitievertrokkenisdringenopnieuwDuitsesoldatenhetgebouwbinnenenrichtenvernielingenaanindeschoollokalen.Zerukkenschoolplatenvandemuren,slaanstoelenkapot,gooienboekenuitdekastenbedreigenAndrémetdedood.EenDuitseofficiervoorkomtophetnippertjedathijwordtdoodgeschoten.

AndréAndriesse

Stolpersteine,ookbekendalsstruikelstenen,iseenprojectvandeDuitsekunstenaarGunterDemnig.

HetiseenovergeheelEuropaverspreidmonumentvoordeslachtoffersvanhetnationaalsocialisme.Demnigbrengtdezegedenktekensaaninhettrottoirvoordevroegerewoonhuizenvanmensendiedoordenazi'sverdreven,gedeporteerd,vermoordoftotzelfmoordgedrevenzijn.DezeStolpersteineherinnerenaanJoden,SintienRoma,politiekegevangenen,dienstweigeraars,homoseksuelen,Jehova'sgetuigenengehandicapten.

Laatsteschooljaarvoordelaatsekinderen1943.

OpdelaatsteschooldaglasjuffrouwKobuslangzaamvijfnamenop.Ikhoordedaarookbij.“Inhetnieuweschooljaarmagikaanjulliegeenlesmeergeven”zeizemeteenzachtestem.Hetwerdstilindeklas,wekekenelkaaraan,dieboodschapkwamhardaan.(BertWoudstra)

DeDuitsebezettingkrijgteengrimmigkarakteralsinseptember1941inUsselotelefoonkabelsvandeWehrmachtwordendoorgesneden.DeDuitsersarrestereninEnschede71mannenenalleJoodsemannenindiegroep,intotaal68,wordenweggevoerdnaarMauthausen.Vroegindeochtendwerdenwegewektdoorbonzenopdevoordeur.TweepolitieagenteneneenDuitssprekendemanvroegennaarmijnvader.Hijkleeddezichsnelaan,hijmoestmeenaarhetbureauvooreenverhoor.Vadernamverdernietsmee,hetmoesteenmisverstandzijn.WehoordendathijsamenmetanderenwasopgesloteninhetGemeentelijkeLyceum.Ikwasnegenjaarenmijnmoedervroegaanmijomhemeenpakjeboterhammentebrengen,Onderaandetrapvanhetgebouwwerdiktegengehouden,hijstondboven.Ikmochthetpakjenietnaarhemtoebrengenenhijlachtenaarmij.Eenpolitiemanbrachthetnaarmijnvader.Datwasdelaatstekeerdatweelkaarzagen,2wekenlateroverleedhijinMauthausen,zogenaamdaaneenhartaanval.(BertWoudstra)

DerazziavanPutten.

Tegenheteindevandatjaarisduidelijkdatallebijderazziagearresteerdemannenzijnvermoord.DeernstenverschrikkingenvandeJodenvervolgingisnudagelijkserealiteit.Vanafapril1942zijndeJodenverplichteendavidstertedragen.Injuli1942wordeninNederlanddeberuchterassenwettenvanNeurenbergvantoepassing.DezecriminelewetgevingontnamendeJodenhunburgerschapenveroordeeldenzetoteenpauperbestaan.Hetverstoottezeuithetmaatschappelijkelevenenberoofdezevanhuneigendommen.InaugustusvanhetzelfdejaarmoetenJoodsemannenonderzestigjaarzichmeldenvoortransportnaarwerkkampen.Hetisnuvooreeniederduidelijkdatnauitsluitingookhunlevengevaarloopt.Kortdaarnavolgteeneersterazziaenvelenproberenonderteduiken.MetfinanciëlehulpvanWallyvanHall,debankiervanhetverzetenbijdragenvandeEnschedesefabrikanten,luktditruim400Enschedesejoden.

In1942wordtdeSynagogeherhaaldelijkbelaagdvooralderamenmoetenhetontgelden.DeschoolaandePrinsestraatblijftechteringebruikvoorenkeletientallenleerlingen.HenrivanHasseltenIzakHeijmansgavenerles.Vanafseptembermagdegemeentegeenbijdragemeergevenvoordefinancieringvandeschool,deJoodseRaadmoestdescholenovernemenenontvangttachtigguldenperjaarvoorelkeleerling.Injanuari1943ishetleerlingenaantalvandeJoodseuloenhetJoodsegymnasiumzodaniggeslonken,datdiescholenookwordenondergebrachtinPrinsestraat.Kortetijdlaterverdwijntdeschool,officieelzijnerinapril1943geenJodenmeerinEnschede.

IndegarderobevandeSynagogeisdefotogemaakt:3hoedenopdebalie.HetzijndehoedenvanSigmondMenko,IsidoorvanDamenGerardSanders.Hetisdeenigefotowaarze“samen”inhunrolalsledenvandeJoodseRaadopstaan.Ditzelfdedriemanschapvormdeeerderhetdagelijksebestuurvanhetin1933opgerichteComitéDuitseVluchtelingen.Hetsecretariaat,dataanvankelijkgevestigdwasindeBisschopstraat,verhuistlaternaardePrinsestraat16,hetsecretariaatvandeSynagoge.Totmei1940biedthetComitéaanvluchtelingenveelhulp,vooralbijhundoorreisnaarveiligerlanden.

In1941eistdebezetterdeoprichtingvaneenEnschedeseJoodseRaad,dievanafdatmomentverantwoordelijkisvoorhetonderwijs,dezorg,hetverenigingslevenenookdeschakelistussenDuitsersenJoden.HetisdeJoodseRaadinEnschedesnelduidelijkdatJodenmoestenonderduikenennaderazziainseptembervandatjaargaatmenactiefmensendaartoeaansporen.InLeendertOverduin,predikantteEnschede,vindenzeeenbelangrijkebondgenoot.Hijneemtdetaakopzichomtezorgenvooronderduikadressen.Samenmetzijntweezusters,eenbuurvrouwenenkeleanderenzethijeenonderduikorganisatieop.GerardSandersvoorziethemvandenamenvandejodenvanwiebekendisdatzespoedigoptransportgaan.DeJoodseRaadkrijgtregelmatigvaninspecteurWimSandersvandeEnschedesepolitietipsoverophandenzijnderazzia’s.ZesporenhunJoodsemedeburgersaanomonderteduiken.Inapril1943wordtdeRaadopgeheven,opdattijdstipstaanernog81Jodeninhetbevolkingsregistergeregistreerd.InhetzelfdejaarverliezendeJoodsemedeburgershunlaatsterecht:hetrechtomzichergensoptehoudenofteverblijven.Auteur:W.Fhij.Foto's:SCEE.Indelaatsteafleveringvandezepublicatieszullendetoepasselijkebronnenwordenvermeld.Meerinformatieenfoto'soverdeSynagoge?KlikHIER

COLOFONHetErfgoedMagazineEnschedeiseenuitgavevandeStichtingCultureelErfgoedEnschede.

Redactieadres:StichtingCultureelErfgoedEnschedeinfo@cultureelerfgoedenschede.nlDisclaimerOndanksaandesamenstellingvanditMagazinebestedezorgkanderedactiegeenaansprakelijkheidaanvaardenvoordeonvolledigheidofonjuistheidvanditnummer.

2.Wanneerontstaateenverenigingvaneigenaars?

Foto:SCEEAppartementencomplexBentrotstraatgemeentelijkmonument.

EenVerenigingvanEigenaarsontstaatwanneereenwoongebouwwordtgesplitstinappartementsrechten.IedereeigenaarvaneenappartementsrechtisverplichtlidvandeVvE.DeVvEwordtechterpasactiefwanneerersprakeisvanmeerderejuridischeeigenaars.

DeeigenaarsbepalenzelfofdeVvEactiefis.InNederlandzijnveelVvE’szogenaamdeslapendeVvE’sdatwilzeggendatersprakeisvanappartementsrechtenmaardatdeeigenaarsdeVvEnietgeactiveerdhebben.Ditkanproblemenopleverenalsergebrekenontstaanaanhetgebouw,bijvoorbeeldeenlekkenddakennietiedereenwilmeebetalenaanreparatie.

DeVvEisjuridischgezieneenrechtspersoonenalszodanigverplichtomingeschreventestaanbijdeKamervanKoophandel.HetalgemeneverenigingsrechtvanhetBurgerlijkWetboekBoek2[art.5:124BW]isgrotendeelsvantoepassing.Belangrijkeverschillenmeteen“normale”verenigingzijndateigenarenverplichtzijnenhetbestuurprimairdebesluitenvandeAlgemeneVergaderingmoetuitvoeren.Ookishetfinanciëlebelangvaneigenarenmeestalveelgroterdanhetbelangvaneenlidvanb.v.eensportvereniging.ZijnerverenigingenvaneigenaarsineenRijksofgemeentelijkmonumentmetbijzondereervaringen?Laathetonsweten.JohnNijhuisInEnschedezijneropditmomentverschillendena-oorlogseappartementsgebouwendiedestatusvangemeentelijkmonumenthebbengekregen.VanuitdegemeenteEnschedezijnde"monument"eigenaarsmaarheelbeperktgeïnformeerdoverdegevolgenvandemonumentstatus.DestichtingcultureelerfgoedEnschedeheeftvoorverenigingenvaneigenaarsineenmonumenteeninformatiefboekwerkjegepubliceerdoverderolvandeVvEineenRijksofgemeentelijkmonument.KlikHIERvoormeerinformatie.

3.KoetshuisAbrahamLedeboerpark.(deel12.)

Foto:SCEE.HetAbrahamLedeboerparkisgelegenaandeHengelosestraatinhetvoormaligelandgoed"HetWagelaar"vandeheerLedeboer.In1880heeftdefamilieLedeboerinhetlandgoedeenvillaenkoetshuisgebouwdwaarvandevillain1956werdgesloopt.In1956schonkBerthadezustervandeheerLedeboerhet16hectaregrotelandgoedaandegemeenteEnschede.Indejaren1995tot1997werdhetopgeknaptendoordegemeenteEnschedeterbeschikkinggesteldaandeNederlandseBijenhoudersVereniging.

Hetparkisin1880aangelegddoordebekendetuinarchitectB.Wattez.Hetparkiseengemeentelijkmonument.InhetLedeboerparkstaaneenaantalRijksmonumenten.

Deachterzijdevanhetkoetshuismetmarkantedetailszoalsdetoegangtotdehooizolder,hetbeslagopdedeurendemooieronderamenmeteenhaakwaardepaardenwerdengestaldvoorhetpoetsenenoptuigen.

DevillavandefamilieLedeboerdiedestijdswoonachtigwarenophetlandgoedHetWagelaar.Deeigenaarvandezevillahadvazelfsprekendeenkoetshuisdatnunogbestaat.

4.Boekvandemaand.

Soort:DeopkomstvandeTwents-Geldersetextiel.

Schrijvers:Dr.J.A.P.G.Boot,Dr.A.Blonk

Afmeting:20x15cm.

Aantalpagina's:186

Conditie:ingoedestaat

Bijzonderheden:uitgave1957

Uitgever:StichtingTextielgeschiedenisHengelo.

Prijs:€19,50inclusiefverzendkosten.

BOEKENSHOP.Inonzeboekenshopbevindenzichruim60boekenovercultureelerfgoedendehistorievanEnschedeenTwente.MetdeaankoopvaneenboekondersteuntutevensdeactiviteitenvandestichtingCultureelErfgoedEnschede.Bentuopzoeknaareenspecifiekboekofwiltuboekenaandestichtingterbeschikkingstellen?Laathetonsweten.Viae-mail.

Klikhier

5.Monumentaletweelingen.

ZezijnernoggenoeginEnschede.Vandiestatigejarendertigwoningendiedetanddestijdsgoedhebbendoorstaandankzijdeeigenaars.Bijdezetweewoningenklopthetallemaalenzelfsdevoordeurenzijnidentiek.Kleinkritischpuntje,dedakspantenzijnbijderechterwoninggeschilderd,bijdewoninglinksmoethetnogevengebeuren.Hoedanookookhieronzecomplimentenvoordestaatvanonderhoud.(Foto:SCEE)

6.ERFGOEDNIEUWSUITDEREGIO.

DeverenigingHistorischeKringHaaksbergeniseenactieveorganisatieopgerichtin1967.Deverenigingheefttendoel:-Debeoefeningvanonzelokalehistorieenvolkskunde-Belangstellingwekkenvoorhetopsporen,verzamelenenarchiverenvanhistorischmateriaal-AdvieseninformatiegevenoveralleswatmetdehistorieenvolkskundevanHaaksbergenverbandhoudt-Historischonderzoekverrichtenenpublicerenhierover-BeschermingvandeschoonheidenhethistorischruimtelijkkaraktervandegemeenteHaaksbergen-Beschermingvanmonumenteninderuimstezinvanhetwoord.DeverenigingHistorischeKringHaaksbergenheefteenzeerinformatievewebsite.KlikHIER

Eiergaddernindeweekvoorpalmzondag.

PaaskermisinhetVolkspark.

TwentsePaasvuren.

DePaaskermishetEiergaddernendeTwentsePaasvuren,hetishetimmaterieelerfgoedvanTwentedataldeccenialandrondPasenwordtgehouden.HetCoronavirusmaakthetjammergenoegonmogelijkomdezetraditionelegebruikenditjaarterealiseren.Latenwehopendaterbeteretijdenkomenenwevolgendjaarweerkunnengenietenvandezeactiviteiten.

7.Isolatievanhistorischegebouwen.

Dezegidsbiedteigenarenvanhistorischepandeneenoverzichtvandestappendiezijmoetennemenalszijhunpandwillenverduurzamendoormiddelvanna-isolatie.Bijvoorbeeldwanneerzijmetrestauratieofherbestemmingvanhethelewoonhuisbeziggaan,maarookwanneerzejuistéénruimtewillenna-isoleren.KlikHIERvoordegids.

8.Wanneerhebjeeenomgevingsvergunningnodigvooreenmonument?

Inverschillendemediaisdeafgelopentijdnogalaandachtbesteedaanonderanderereclameuitingenopmonumentalegebouwen.Veelmonumenteigenaarszullenzichnietaltijdbewustzijnvanhetfeitdatbijwijzigingaaneenmonumenteenomgevingsvergunningnoodzakelijkis.Maarwatbetekentditeigenlijkprecies?Inhetonderstaandeartikelkuntulezenwatditmogelijkvooreenmonumentkanbetekenen.

EénvergunningvooraluwwerkzaamhedenUwiltuwmonumentverbouwen,onderhoudenofrestaureren?MeestalkrijgtudantemakenmetdeomgevingsvergunningdiegeregeldisbinnendeWetalgemenebepalingenomgevingsrecht(Wabo).Uhoeftmaaréénvergunningaantevragenvooraluwwerkzaamheden.Uhebtbovendieneenvastaanspreekpunt:uwgemeente.Uitgangspunt:bijwijzigingaanmonumentvergunningnodigOverhetalgemeengeldtdatuvooriederewijzigingaanuwbeschermdemonumenteenomgevingsvergunningnodighebt.Voorsloopwerk,hetverplaatsenofverbouwenvanuwmonumentzultudaarongetwijfeldbijstilstaan.Maarookvoorbijvoorbeeldhetschilderenvandegevelineenanderekleurofhetvervangenvanhistorischglasineenraamhebtueenvergunningnodig.MeerdanalleendegevelDebeschermingvaneenmonumentgaattrouwensverderdanalleendegevel.Debescherming,endusookdevergunningplicht,geldtvoorhetgeheel.Ookvoorhetwijzigenvanbeschermdetuinenenparken,standbeeldenofbijvoorbeeldeenbijgebouwofhekwerkhebtueenvergunningnodig.Twijfeltuofueenvergunningnodighebt?Informeerdanbijuwgemeente.Uwiltietsbinnenshuisveranderen?Ubentvanplanuwinterieurteveranderen?Vooraanpassingenaaninterieuronderdelenmetmonumentalewaarde,zoalsstucplafondsofhistorischewandbekleding,iseenvergunningnodig.Niet-monumentaalpandbinnenstads-ofdorpsgezichtWanneeruwpandzelfgeenmonumentis,maarwelineenrijksbeschermdstads-ofdorpsgezichtstaat,geldenanderecriteriavoorvergunningvrijbouwen.Watismogelijkzondervergunning?Kleineenreguliereonderhoudswerkzaamhedenkuntuzondervergunninguitvoeren.LeesopdepaginaVergunningvrijbouwenmeerhierover.VergunningvrijbouwenGoedevoorbereidingloontaltijdDegoudenregelsbij(wensenenideeënvoor)verbouwen,onderhoudenenrestaureren:bereiduwplannengoedentijdigvoor,devergunningstaatnietopzich,maarmaaktdeeluitvanuwcompleteplanzoekalvroegcontactmetuwgemeente;uweethierdoorwatmagenkankiesvoorkwaliteitinvoorbereidingenuitvoeringEengoedevoorbereidingloontaltijd.Uvoorkomtverrassingenentegenvallersintijd,geldenkwaliteit.GidsMonumentaalwonenhelptuverderopwegMeerinformatieoverdeomgevingsvergunningleestuinMonumentaalwonen:gidsvoorwoningeigenarenvaneenrijksmonument.UwgemeentealsadviseurDegemeenteisuweersteaanspreekpunt;zijgeeftuantwoordopdevraagofuwelofgeenvergunningnodighebtenadviseertuoverdehaalbaarheidvanuwplan.Hetlevertudoorgaansveelopom,nogvoordatuwplannenconcreetwordenenueentekeninglaatmaken,eenafspraakinteplannenmetuwgemeente.Planvanaanpak:nuttigenwaardevolEenwijzigings-ofrestauratieplan(laten)opstellenisnuttigenwaardevol.Ukomtbovendienveeloveruwmonumenttewetendoorhet(voor)onderzoekendebetrokkenheidvanadviseursenspecialisten.Eenrestauratiearchitectofgespecialiseerdbouwkundigekanuhelpenmetuwplan.UwaanvraagverdervoorbereidenEenbouwtechnischofcultuurhistorischrapport,foto’s,tekeningen;eenpaarvoorbeeldenvanaanvullendezakendienodigkunnenzijnomeenomgevingsvergunningaantevragen.Daarom:kijkoptijdnaardeindieningsvereistendievooruvantoepassingzijnenlegzosnelmogelijkcontactmetdepartijendieuhiervoornodighebt.UvindtdeindieningsvereisteninhetOmgevingsloket,nahetdoorlopenvandeeerstestappen.VergunningaanvragenNadevoorbereidingdientuuwvergunningaanvraaginviahetOmgevingsloketonline.HierkuntuuwaanvraaginvoerenmetbehulpvanuwDigiD-inloggegevens.Dientuuwaanvraaglieveroppapierin?DankuntuviadewebsitevanhetOmgevingsloketeenformulierdownloadenomdezevervolgensteprinten.Aanvraagingediend,endan?Uwaanvraagkomtterechtbijdeinstantiediehetbesluitneemtoveruwvergunning.Datisbijnaaltijddegemeente.Vooreenvoudigeaanvragen,vaakvoorkleinerewerkzaamheden,krijgtubinnen8wekenreactie.Complexereaanvragenverlopenviadeuitgebreideprocedureennemenmaximaal6maandeninbeslag;hetbeoordelenkostmeertijdendegemeentewintadviesinbijdeRijksdienstvoorhetCultureelErfgoed.Nabekendmakingvandetoegekendevergunningkaneenbelanghebbendebinnenzeswekenbezwaarofberoepaantekenen.OpdewebsitevanhetOmgevingsloketleestumeeroverdestappenenuitzonderingen.Vergunningbinnen:aandeslagUwvergunningistoegekend;eenmooimoment!Ukuntdaadwerkelijkaandeslagmetdeuitvoering.Zieookdepraktischetipsopdezewebsite.Hebtunogvragen?DeInfoDeskvandeRijksdienstvoorhetCultureelErfgoedhelptugraagopweg.Bron:Monumenten.nl

9.Aanstellingledenmonumentencommissie.

10OnzeColumn.

VoormaligeAriënsgedachteniskerkFotoA.Beumers.

HetBesefdatweinEnschedeoverfraaiemonumentenbeschikkendringtgelukkigsteedsmeerdoorinonzesamenleving.Maarzoalsuweetallesheefteenprijsendatisookvoormonumentenhetgeval.IndemediahebbenwevernomendaterheibelwasontstaanoverdenaamMokanaopdegevelvandevoormaligeAriënsgedachteniskerkaandeHogelandsingel.Volgensdebezwaarmakerswashetnogalstuitendomuitgerekendopdezegeveldenaamvaneenmeubelzaaktevermelden.Tja,deleegloopvandezeRKkerkwaseenfeitendegeloofsgemeenschaphaderkennelijkniethetgeldvooroveromdekerkalsnoginstandtehouden.AldusbesloothetBisdomUtrechtdekerkteverkopen.EnaangezienbuurmansgrondmaareenmaaltekoopisheeftMokanazijnslaggeslagen.Eneenmeubelondernemerwilnatuurlijkzijnpandeennaamgevenzodatzijnklantenopdehoogtezijnvanhetbestaanvandemeubelzaakindevoormaligekerk.Maardevoormaligekerkiseengemeentelijkmonumentendaargeldennueenmaaleenaantalspecifiekeregelsvoor.Zoisdeeigenaarverplichtomeenomgevingsvergunningaantevragenbijwijzigingenofgrootonderhoudvanhetgebouw.MisschieniseenreclameuitingeenkleindetailmaarinditgevalincombinatiemethetbeeldvanAlfonsAriensniethelemaalofmisschienwelhelemaalnietzogeslaagd.Deassociatiemetdr.AlfonsAriënsisinditgevalwelheelvertezoeken.Maardaarzijnnatuurlijkcreatieveoplossingenvoortebedenkenendatisnujuistdebedoelingvaneenvergunning.Nietzomaarietsdoenmaarinoverlegmet“deskundigen”eenpassendeoplossingzoekenwaardeeigenaar,debezwaarmakersenhetmonumentmeekunnenleven.

11.Ziterloodinonzewaterleiding?Doedecheck!!

Ziterloodinmijnwater?Samenmetdedrinkwaterbedrijvenwillenwejehelpendezevraagtebeantwoordenenjeondersteunenbijhetnemenvandejuisteacties.Voorwedezevraagkunnenbeantwoorden,ishetbelangrijkomtewetenofeenlood-in-watertestvoorjouzinvolis.Metdezekortecheckkomjeerachter.KlikHIER.

12.Geefdestadeenicoonterug.

DeontwikkelingvanhetCentrumkwadraat(denieuwenaamvoordeSpoorzone)staatopditmomentvolopindebelangstelling.DegemeenteEnschedewilmethetCentrumkwadraatdekwaliteitvandeEnschedesebinnenstadverhogen.Denunogbraakliggendeterreinenzullendekomendejarenwordeningevuldmetwoningen,appartementenenwinkels.Degemeentewiltevensinzettenopduurzaamheid,meergroen,waterbergingenleefbaarheid.Wiemeteenschuinoognaardeideeënkijktdienurondgaanindesocialemediavalthetopdatdebeschikbareruimtewordtvolgeproptmethogekantoor-enappartementsgebouwenmetlinksenrechtseennietigmenselijkmierenhoopje.Degemeentelijkelokroepnaarprojectontwikkelaarsomhiereenmegaprojecttestarteninhuistuinenkeukenarchitectuur,ismooivastgelegdinaanlokkendefilmpjes,brochuresenmaquettes.HetCentrumkwadraatiseenmegaproject,zeker,maarnietgrensverleggendenhelemaalnietambitieusennietgroen,weinigaantrekkelijkenmeteenlageleefbaarheidsscore.

Zouhetookanderskunnen?Ja,natuurlijk.Denkeens“outofthebox”,maakEnschedespannender,meerbeleving,bijzonderenaantrekkelijkomertewerken,tewonenenhettebezoeken.Zorgvooreenspetterendmonumentineengroenestrookdiedwarsdoordewijkheenloopt.Watkandatmonumentbeterzijndaneenreplicavandeoudehoutenwatertorendiehetrijkeverledenvandestadverbindtmeteenveelbelovendetoekomst.Ooitstondinditstadsdeeleenprachtigehoutenkoeltoren,diedirectinverbindingstondmeteenwaterpartij.Herbouwenopdezelfdeplaats,meteenwataandetijdaangepastefunctie,bijeengroenpleintjemeteenwaterpartijgeeftEnschedeeenicoonterug.Enwatiserrustgevenderenprettigeromstraksindeluwtevanenkelebomenopeenbankjeevenuitterustenbijhetgeluidvanruisendwater.MeerinformatieoverhetCentrumkwadraat?KlikHIERvoordevideo.

13.Nieuwoponzewebsite.

EenvandemooistetheekoepelsinEnschedestaatoperveHetSlim.KlikHIERvoormeerinformatie.

14.CultureelErfgoedprijs2020.

DestichtingcultureelerfgoedEnschedereikteenmaalpertweejaareenerfgoedprijsuit.In2018washetthemawinkelpandgevel.DeerfgoedprijswerduitgereiktaandewinkelDille&kamilleindeLangestraat.

Voor2020staateennieuweprijsuitreikingophetprogrammaenwijwillenonzelezersindegelegenheidstellenomvoorstellenintedienenvoordeprijswinnaar2020.Ditjaardenkenwijaaneeninstelling,persoonoforganisatiediezichopbijzonderwijzeverdienstelijkheeftgemaaktvoorhetcultureelerfgoedvanEnschede.

Dedoordelezersgenomineerdenmoetenechterwelvoldoenaaneenaantalcriteriazoals:-Dekandidaatiseennatuurlijkpersoon,diealdannietineenorganisatorischsamenwerkingsverband,zijnofhaaractiviteitenheeftuitgevoerd.-Deinzetvandekandidaatendeeventueleorganisatiewaarvandezedeelvanuitmaakt,iszonderberoepsmatigbelanggeweest.-Deactiviteitenvandekandidaatzijnterugtevoerenopeensterkpersoonlijkinitiatief,eenhogematevaninzet,eenhelderinzicht,creativiteit,betrokkenheidendoorzettingsvermogen.-Indeperiode2017-2020isdaarmeeeenbelangrijkebijdragegeleverdaandeinstandhouding,hetherstel,hetpopulariserenofopnieuwindeschijnwerpersplaatsenvaneenmaterieelofimmaterieelcultureelerfgoedindegemeenteEnschede-Hetprojectofdeactiviteitenvandekandidaathebbengeleidtotsuccesvolentoetsbaarresultaatindiezindathiermeedepubliekewaarderingvoorhetcultureelerfgoedwaarvoordekandidaatzichheeftingespannenisgegroeid-Dewaarderingvoordeactiviteitenvandekandidaatisaftemetenaanpublicatiesenbelangstellingvoorhetresultaatindemedia,desocialemediaen/ofeeneigenwebsite.Dedoordelezersgenomineerdenzullenwordenbeoordeelddooreendeskundigeenonafhankelijkejurydieuiteindelijkdewinnaarvoor2020bepaald.Deprijsuitreikingzalplaatsvindeninseptember/oktober2020.Ukuntuwsuggestiesvooreennominatiemeteenduidelijkemotivatiesturennaarinfo@cultureelerfgoedenschede.nluiterlijkvoor30april2020.

15.Ruim95.000gedigitaliseerdekrantentoegevoegdaanDelpher.

DeKoninklijkeBibliotheek(KB)inDenHaagheeftruim95.000gedigitaliseerdekrantentoegevoegdaanDelpher,dewebsitemethistorischeNederlandsepublicaties.IntotaalbevatDelphernuruim1,5miljoenkranten,enzo’n13miljoenkrantenpagina’s.

Vijftitelswordenvoorheteerstdigitaaltoegankelijk:HetOverijselschdagblad(1919-1960),DeLimburger(1921-1941),hetChristelijksociaaldagbladvoorNederlandDeAmsterdammer(1936-1941),Desociaaldemokraat(1896-1899)enHetvliegendbladvanAmsterdam(1875-1894).Daarnaastzijnbestaandetitelsverderaangevuld,metonderanderetienduizendenafleveringenvanDeStandaardenHetvaderland.

Onderdenieuwekrantenafleveringenbevindenzichveelregionaletitels–metnameuitOverijssel,LimburgenBrabant.DenieuwtoegevoegdekrantenafleveringenzijnopDelpher.nltebekijken.OmbelangrijkcultureelerfgoedduurzaamvoordetoekomsttebewarenenvooreenbreedpubliektoegankelijktemakenwordenvelepapierenbronnengedigitaliseerddoordeKB.

DewebsiteDelpherisontwikkelddoordeKBendeuniversiteitsbibliothekenomdezebronnenteontsluiten.Erstaantientallenmiljoenpagina’suitboeken,krantenentijdschriftenopenerwordencontinunieuwecollectiestoegevoegd.Delpherishierdooreenbelangrijkebronvoorwetenschappers,genealogen,docentenenjournalisten.

16.Kijk&Vergelijk.Eenlikjeverfdoetwonderen.

17.Subsidieboerderijenfonds2020.

HetBoerderijenfondsiseeninitiatiefvanAgrarischErfgoedNederlanddiehiervooreensamenwerkingisaangegaanmethetNationaalRestauratiefonds.HetRestauratiefondsbetaaltdesubsidiesuitenkanmetfinanciëlekennisoverhetprocesvanherbestemmen,verduurzamenenrestaurereneigenarenondersteunen.

HetMinisterievanOnderwijs,CultuurenWetenschapmaaktehetBoerderijenfondsmogelijkmeteenbijdragevan5miljoeneurovoordeperiode2020-2023.Metditbedragkunnenzo’n25tot30projectenwordenondersteund.Praktischezakenalsinzenddatavoordedrieaanvraagrondesendedatavoordespreekurenzijntevindenopwww.boerderijenfonds.nl.Deeersterondesluitop1mei2020.Devolgendeinzendtermijnensluitenop1september2020respectievelijkop15januari2021.

18.DeontwikkelingvanhetstratenplaninTwenteenEnschede.

HetstratenplanvanEnschedeomstreeks1570.Dooreengrotebrandin1517werddebinnenstadvanEnschedevooreenbelangrijkdeelindeasgelegdmaarookweerherbouwd.

DereloverhetonverwachtherbestratenvandeHarberinkswegdoordegemeenteEnschedezaluzekernietzijnontgaan.Omwonenden,erfgoedorganisatiesenbetrokkenburgersvanEnschedesprakenhunverontwaardiginguitomdeeeuwenoudebestartingopdeUsselereszomaartevervangendoorglimmendeklinkers.Invierafleveringenwillenwijaandachtschenkenaanhetontstaanvanwegen,debetekenishiervanendeontwikkelingenvandewegenwaarwijonsdagelijksopbevinden.Indemaandenmei,juni,julienauguistusrichtenwijonzefocusophetwegennetvanEnschedediealeengeschiedenisheeftvanuitdemiddeleeuwen.Misschienkunnenwehierdoorwatmeerbegripopbrengenvoorhistorischebestratingzonderoverdrijving.AlswijhetoverhetcultureelerfgoedvanEnschedehebbendanbedoelenwevaakgebouwen,villa's,koetshuizenendergelijke.Maardebestratingmaaktweldegelijkonderdeeluitvanheterfgoed.

19.75jaarVrijheid-op1aprilstartdenationalebeiaardestafetteinEnschede

Op1april-dedagdatEnschedein1945isbevrijd-zijnermuzikaleklankenvanuithetstadscarillonvooralleinwonersvanonzestad.Woonjeindebinnenstad?Openop1aprilom18.30uurdeurenenramenenlaatjebetoverenenverwarmendoordeklankenvanhetStadsCarillon.Woonjebuitenhetcentrum?Tuneinopdeuitzendingvan1Twente.Dezezenderzalhetvrijheidsconcertlivestreamen.HetprogrammavindjeHIER

20.CVKetelwelofnietvervangen?

“Hetislogischdatmensentwijfelenoverdevervangingvanhuncv-ketel”,verteltMarikenStolkvanMilieuCentraal.“Eennieuwehr-ketelopaardgasisnietmeervanzelfsprekend,wantNederlandgaatopdenduurvanhetgasaf”.Hetantwoordopdevraag:‘watnu’isvooriederesituatieanders.“Zospeeltmeehoeouddecv-ketelisenofdezenogwerkt,hoegoeddewoningisgeïsoleerdennatuurlijkwatdeplannenvandegemeentezijn.Komtereenwarmtenet,enzojaopwelketermijn?”

AdviesopmaatIseenhuisbijvoorbeeldredelijkgeïsoleerd,isdecvketelaanvervangingtoeenheeftdegemeentenoggeenwarmteplan?Hetadviesisdanomdenieuwecvketeltecombinerenmeteenhybridewarmtepomp.Dekansisnamelijkgrootdatergeenwarmtenetindewijkkomtvoor2030.Tegendetijddatereenwarmtenetkomt,heefteenhuiseigenaaralveeljarenkunnenbesparenopgasverbruikenCO2-uitstoot.Indeperiodetot2030kanhijofzijelkeverbouwingaangrijpenomdeisolatieteverbeteren.Eenslechtgeïsoleerdewoningisnognietgeschiktvooreenwarmtepomp.Dezebewonerskrijgenjuisthetadviesomzolangmogelijkmetdecv-ketelteblijvendoenendezetereparerenindiennodig.Daarnaastishetverstandigomzosnelmogelijktebeginnenmethetverbeterenvandeisolatie.Voormensendiewetendateropkortetermijneenwarmtenetkomtinhunwijk,kanhetdebesteoplossingzijnomtijdelijkeencv-keteltehurenennietmeerteinvesterenineennieuweketel.

Eenzeergoedgeïsoleerdewoningisgeschiktvooreenvolledigelektrischewarmtepomp.Staatdewoninginhetbuitengebied,dankomtdaarvrijwelzekergeenwarmtenet,enishetadviesomeenvolledigewarmtepompteoverwegen.

Energiezuinigenaardgasvrijwonen.InstallatiebedrijfFeenstraisenthousiastoverdetoolenkijktnaardemogelijkhedenomdezevoorhaarvakmensenintezetten.“Hiermeekunnenonzemonteursdedagelijksevragenvanbewonersoverdeeerstestappennaareenduurzamerewoningsnel,eenduidigenobjectiefbeantwoorden”,aldusFeenstra.DeontwikkelingvandeadviesopmaatmodulepastineenlangerlopendeaanpakvanMilieuCentraalommensenverdertehelpennaarenergiezuinigenaardgasvrijwonen.Detoolisintevullenviamilieucentraal.nl/cv-ketel-vervangen.

StichtingCultureelErfgoedEnschedeinfo@cultureelerfgoedenschede.nl

Dezee-mailisverstuurdaan{{email}}.•Alsugeennieuwsbriefmeerwiltontvangen,kuntuzichhierafmelden.•Ukuntookuwgegevensinzienenwijzigen.•Vooreengoede

ontvangstvoegtuinfo@cultureelerfgoedenschede.nltoeaanuwadresboek.