Verschillende vormenSommige mensen met ADHD hebben grote problemen om hun aandacht ergens bij te houden, maar zijn niet hyperactief. Ze zijn juist opvallend stil, dromerig en passief. Deze vorm van ADHD wordt ADD genoemd: Attention Deficit Disorder oftewel een aandachtstekortstoornis.

Wat is autisme?Mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) verwerken informatie op een andere manier. Ze nemen losse details waar uit de wereld om hen heen en hebben moeite om die details te verwerken tot een samenhangend geheel. Hierdoor ontstaan verwarring, misverstanden, angst en frustraties. U vindt het moeilijk om contact te maken met anderen en vermijdt oogcontact het liefst. Het is voor u lastig om vriendschappen te sluiten en de ander dingen te vragen. Ook kunt u het lastig vinden om invulling te geven aan uw dagelijks leven en vrije tijd.

CommunicatieWoorden neemt u soms heel letterlijk en gezegden of gezichtsuitdrukkingen vindt u moeilijk te begrijpen. Sommige mensen met autisme praten op een aparte manier (plechtige stem en taalgebruik, veel herhalingen) en u bent net als mensen met ADHD gevoelig voor prikkels uit de omgeving.

Mensen met autisme hebben vaak interesse in één of twee voorwerpen, gedachten of activiteiten. Soms maakt u dezelfde, schommelende bewegingen.

Vormen van ASSNaast de “klassieke” vorm van autisme kennen we de stoornis van Asperger en PDD-NOS (Pervasive Developmental Disorder-Not Otherwise Specified; pervasieve ontwikkelingsstoornis). Mensen met de stoornis van Asperger hebben een normale spraakontwikkeling, toch hebben ze problemen op het gebied van de meer subtiele sociale aspecten van communicatie.

Mensen met PDD-NOS hebben verschillende klachten die lijken op autisme, maar niet volledig voldoen aan de criteria. Het kan zijn dat bepaalde symptomen pas op latere leeftijd naar voren komen, of minder aanwezig zijn. PDD-NOS wordt daarom wel de verlegenheidsdiagnose of restgroep genoemd. Hiermee wordt bedoeld dat er nog geen duidelijke uitspraak gedaan kan worden of de persoon beantwoordt aan de criteria van een van de andere ontwikkelingsstoornissen.

Zow.0

312

‘Haal het beste

uit uw leven’

‘ Ik wil me niet meer “anders” voelen’

Ontwikkelings- stoornissen

Hoe werkt GGZ Friesland?GGZ Friesland werkt waar mogelijk langs vaste behandelpaden. Vanaf het begin van de behandeling is het voor u duidelijk hoe vaak, op welke wijze en waar u wordt behandeld. In overleg met u worden de afspraken vervolgens vastgelegd, zodat u precies weet waar u aan toe bent.

Geen mens is gelijk en ook elke ontwikkelings-stoornis is anders. GGZ Friesland sluit met een breed zorgaanbod aan op uw zorgbehoefte. Na het vaststellen van de diagnose bespreekt uw behande-laar welke behandeling past bij u en uw klachten. De behandeling kan bestaan uit diverse onderdelen zoals farmacotherapie, waarbij u medicijnen krijgt voorgeschreven en psycho-educatie, hierbij leert u wat uw stoornis inhoudt en hoe u klachten kunt verminderen. Behandeling kan in groepen plaatsvin-den of individueel.

AanmeldenGGZ Friesland biedt tweedelijns zorg. Dit betekent dat u altijd een verwijzing nodig heeft. Dit kan in overleg met uw huisarts of uw bedrijfsarts. Nadat GGZ Friesland de aanmelding heeft ontvangen, nemen wij binnen twee werkdagen contact met u op om een intakegesprek te plannen. Tijdens het intakegesprek worden uw klachten besproken en in een adviesgesprek leggen wij vervolgens een behandelvoorstel aan u voor.

ContactHeeft u vragen of wilt u meer informatie? Neem dan contact met ons op.

GGZ FrieslandPolikliniek OntwikkelingstoornissenCompagnonsplein 19202 NN DrachtenTel. 0512 58 89 57

www.ggzfriesland.nl

Volg ons ook op twitter@ggzfriesland.nl

haal het beste uit uw levenMensen verschillen van elkaar. De een is druk en extravert, de ander is rustiger en introvert. Sommige mensen vinden het prettig om er een druk sociaal leven op na te houden, terwijl anderen liever alleen zijn en het niet prettig vinden om op bezoek te gaan. Iedereen heeft daar andere ideeën over; we zijn immers allemaal verschillend.

Anders zijnMaar soms hebben mensen al jaren sterk het gevoel dat ze “anders” zijn dan anderen om hen

heen en tegen dingen aanlopen. Ze kunnen zich moeilijk concentreren, voelen (en gedragen)

zich vaak onrustig en kunnen hun aandacht maar moeilijk bij een gesprek houden. Ook vergeten ze vaak afspraken. Hier kan het gaan om een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Dit wordt vaak afgekort tot ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder).

Anderen vinden het lastig om contact te maken met mensen, relaties aan te gaan en hebben een beperkte interesse. Ze kunnen problemen hebben met communiceren, zoals het niet oppikken van een humoristische opmerking en nemen alles letterlijk. Hier kan het gaan om een vorm van autisme. Deze term wordt vaak gebruikt voor verschillende aandoeningen die binnen Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) vallen.

Wat is een ontwikkelingsstoornis?Zowel ADHD als autisme zijn vormen van een ontwikkelingsstoornis. We spreken van een ontwikkelingsstoornis als de ontwikkeling in een bepaald gebied van de hersenen (tussen 0 en 18 jaar) afwijkend verloopt. De prikkel- en informatieverwerking in de hersenen is hierdoor verstoord. Doordat de hersenen op een wat andere manier werken, kan dat klachten geven. Bijvoorbeeld op het gebied van communicatie en concentratie.

Hoewel een ontwikkelingsstoornis nooit over gaat, is er dankzij een goede behandeling, medicatie en begeleiding veel verbetering mogelijk. De hulpverleners van GGZ Friesland kunnen u helpen bij zaken waar u tegenaan loopt.

Alert op signalenOp scholen en consultatiebureaus is men tegenwoordig heel alert op het herkennen van signalen van een ontwikkelingsstoornis. Toen u kind was, was aandacht voor ontwikkelingsstoornissen meestal nog niet op grote schaal aanwezig. Toch waren de problemen er wel. Als u ADHD heeft, kon u door grote concentratieproblemen bijvoorbeeld moeilijk meekomen op school en kan het zijn dat u een opleiding heeft gedaan die onder uw niveau was. Ook was er door uw drukke of dromerige gedrag soms strijd thuis. Als u een vorm van ASS heeft, kan het zijn dat u zich lange tijd erg eenzaam heeft gevoeld en op school en later op uw werk moeite had met communiceren en te veel prikkels om u heen.

Vormen van ontwikkelings stoornissen

Wat is ADHD?U bent snel afgeleid. Overal zijn prikkels: de radio op de achtergrond, de telefoon, een hond op straat of een collega die een praatje maakt. Maar ook uw eigen fantasie en gedachtegang kunnen afleiden. Daardoor vergeet u waar u mee bezig was. Verder kunt u moeilijk luisteren en dingen onthouden. U vergeet bijvoorbeeld afspraken en verjaardagen en raakt spullen kwijt. Bij volwassenen met ADHD lijkt de hyperactiviteit op het oog vaak afgenomen. Van binnen voelt u zich echter nog even onrustig als vroeger. Soms handelt u vóór u denkt. U valt mensen in de rede, flapt dingen eruit, geeft antwoord voordat de vraag helemaal is gesteld en dringt voor zonder dit in de gaten te hebben. Ook kunt u emotionele uitbarstingen hebben. Dit komt deels voort uit frustratie omdat dingen niet lukken.

GGZ Friesland is de grootste aanbieder van geestelijke

gezondheidszorg in de provincie Friesland. We bieden u

hulp bij alle mogelijke psychische problemen. Met meer

dan 160 locaties zijn we dicht bij u in de buurt. Ruim 2000

medewerkers bieden zorg vanuit hetzelfde motto: haal

het beste uit uw leven!

De beste behandelingen

We kiezen bij GGZ Friesland voor die behan-

deling waarvan het effect wetenschappelijk is

bewezen. De wet BIG (Beroepen in de

Individuele Gezondheidszorg) bevat regels

voor zorgverlening door beroepsbeoefe-

naren in de gezondheidszorg. Onze behan-

delaren zijn BIG-geregistreerd. Dit is een

extra garantie voor de kwaliteit van onze

behandelingen. Bij de behandeling van

ontwikkelingsstoornissen houden we ons

nauwkeurig aan de laatste landelijke richt-

lijnen op dit gebied.

(zie ook www.ggzrichtlijnen.nl)‘De hersenen

werken anders’

haal het beste uit uw levenMensen verschillen van elkaar. De een is druk en extravert, de ander is rustiger en introvert. Sommige mensen vinden het prettig om er een druk sociaal leven op na te houden, terwijl anderen liever alleen zijn en het niet prettig vinden om op bezoek te gaan. Iedereen heeft daar andere ideeën over; we zijn immers allemaal verschillend.

Anders zijnMaar soms hebben mensen al jaren sterk het gevoel dat ze “anders” zijn dan anderen om hen

heen en tegen dingen aanlopen. Ze kunnen zich moeilijk concentreren, voelen (en gedragen)

zich vaak onrustig en kunnen hun aandacht maar moeilijk bij een gesprek houden. Ook vergeten ze vaak afspraken. Hier kan het gaan om een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Dit wordt vaak afgekort tot ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder).

Anderen vinden het lastig om contact te maken met mensen, relaties aan te gaan en hebben een beperkte interesse. Ze kunnen problemen hebben met communiceren, zoals het niet oppikken van een humoristische opmerking en nemen alles letterlijk. Hier kan het gaan om een vorm van autisme. Deze term wordt vaak gebruikt voor verschillende aandoeningen die binnen Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) vallen.

Wat is een ontwikkelingsstoornis?Zowel ADHD als autisme zijn vormen van een ontwikkelingsstoornis. We spreken van een ontwikkelingsstoornis als de ontwikkeling in een bepaald gebied van de hersenen (tussen 0 en 18 jaar) afwijkend verloopt. De prikkel- en informatieverwerking in de hersenen is hierdoor verstoord. Doordat de hersenen op een wat andere manier werken, kan dat klachten geven. Bijvoorbeeld op het gebied van communicatie en concentratie.

Hoewel een ontwikkelingsstoornis nooit over gaat, is er dankzij een goede behandeling, medicatie en begeleiding veel verbetering mogelijk. De hulpverleners van GGZ Friesland kunnen u helpen bij zaken waar u tegenaan loopt.

Alert op signalenOp scholen en consultatiebureaus is men tegenwoordig heel alert op het herkennen van signalen van een ontwikkelingsstoornis. Toen u kind was, was aandacht voor ontwikkelingsstoornissen meestal nog niet op grote schaal aanwezig. Toch waren de problemen er wel. Als u ADHD heeft, kon u door grote concentratieproblemen bijvoorbeeld moeilijk meekomen op school en kan het zijn dat u een opleiding heeft gedaan die onder uw niveau was. Ook was er door uw drukke of dromerige gedrag soms strijd thuis. Als u een vorm van ASS heeft, kan het zijn dat u zich lange tijd erg eenzaam heeft gevoeld en op school en later op uw werk moeite had met communiceren en te veel prikkels om u heen.

Vormen van ontwikkelings stoornissen

Wat is ADHD?U bent snel afgeleid. Overal zijn prikkels: de radio op de achtergrond, de telefoon, een hond op straat of een collega die een praatje maakt. Maar ook uw eigen fantasie en gedachtegang kunnen afleiden. Daardoor vergeet u waar u mee bezig was. Verder kunt u moeilijk luisteren en dingen onthouden. U vergeet bijvoorbeeld afspraken en verjaardagen en raakt spullen kwijt. Bij volwassenen met ADHD lijkt de hyperactiviteit op het oog vaak afgenomen. Van binnen voelt u zich echter nog even onrustig als vroeger. Soms handelt u vóór u denkt. U valt mensen in de rede, flapt dingen eruit, geeft antwoord voordat de vraag helemaal is gesteld en dringt voor zonder dit in de gaten te hebben. Ook kunt u emotionele uitbarstingen hebben. Dit komt deels voort uit frustratie omdat dingen niet lukken.

GGZ Friesland is de grootste aanbieder van geestelijke

gezondheidszorg in de provincie Friesland. We bieden u

hulp bij alle mogelijke psychische problemen. Met meer

dan 160 locaties zijn we dicht bij u in de buurt. Ruim 2000

medewerkers bieden zorg vanuit hetzelfde motto: haal

het beste uit uw leven!

De beste behandelingen

We kiezen bij GGZ Friesland voor die behan-

deling waarvan het effect wetenschappelijk is

bewezen. De wet BIG (Beroepen in de

Individuele Gezondheidszorg) bevat regels

voor zorgverlening door beroepsbeoefe-

naren in de gezondheidszorg. Onze behan-

delaren zijn BIG-geregistreerd. Dit is een

extra garantie voor de kwaliteit van onze

behandelingen. Bij de behandeling van

ontwikkelingsstoornissen houden we ons

nauwkeurig aan de laatste landelijke richt-

lijnen op dit gebied.

(zie ook www.ggzrichtlijnen.nl)‘De hersenen

werken anders’

haal het beste uit uw levenMensen verschillen van elkaar. De een is druk en extravert, de ander is rustiger en introvert. Sommige mensen vinden het prettig om er een druk sociaal leven op na te houden, terwijl anderen liever alleen zijn en het niet prettig vinden om op bezoek te gaan. Iedereen heeft daar andere ideeën over; we zijn immers allemaal verschillend.

Anders zijnMaar soms hebben mensen al jaren sterk het gevoel dat ze “anders” zijn dan anderen om hen

heen en tegen dingen aanlopen. Ze kunnen zich moeilijk concentreren, voelen (en gedragen)

zich vaak onrustig en kunnen hun aandacht maar moeilijk bij een gesprek houden. Ook vergeten ze vaak afspraken. Hier kan het gaan om een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Dit wordt vaak afgekort tot ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder).

Anderen vinden het lastig om contact te maken met mensen, relaties aan te gaan en hebben een beperkte interesse. Ze kunnen problemen hebben met communiceren, zoals het niet oppikken van een humoristische opmerking en nemen alles letterlijk. Hier kan het gaan om een vorm van autisme. Deze term wordt vaak gebruikt voor verschillende aandoeningen die binnen Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) vallen.

Wat is een ontwikkelingsstoornis?Zowel ADHD als autisme zijn vormen van een ontwikkelingsstoornis. We spreken van een ontwikkelingsstoornis als de ontwikkeling in een bepaald gebied van de hersenen (tussen 0 en 18 jaar) afwijkend verloopt. De prikkel- en informatieverwerking in de hersenen is hierdoor verstoord. Doordat de hersenen op een wat andere manier werken, kan dat klachten geven. Bijvoorbeeld op het gebied van communicatie en concentratie.

Hoewel een ontwikkelingsstoornis nooit over gaat, is er dankzij een goede behandeling, medicatie en begeleiding veel verbetering mogelijk. De hulpverleners van GGZ Friesland kunnen u helpen bij zaken waar u tegenaan loopt.

Alert op signalenOp scholen en consultatiebureaus is men tegenwoordig heel alert op het herkennen van signalen van een ontwikkelingsstoornis. Toen u kind was, was aandacht voor ontwikkelingsstoornissen meestal nog niet op grote schaal aanwezig. Toch waren de problemen er wel. Als u ADHD heeft, kon u door grote concentratieproblemen bijvoorbeeld moeilijk meekomen op school en kan het zijn dat u een opleiding heeft gedaan die onder uw niveau was. Ook was er door uw drukke of dromerige gedrag soms strijd thuis. Als u een vorm van ASS heeft, kan het zijn dat u zich lange tijd erg eenzaam heeft gevoeld en op school en later op uw werk moeite had met communiceren en te veel prikkels om u heen.

Vormen van ontwikkelings stoornissen

Wat is ADHD?U bent snel afgeleid. Overal zijn prikkels: de radio op de achtergrond, de telefoon, een hond op straat of een collega die een praatje maakt. Maar ook uw eigen fantasie en gedachtegang kunnen afleiden. Daardoor vergeet u waar u mee bezig was. Verder kunt u moeilijk luisteren en dingen onthouden. U vergeet bijvoorbeeld afspraken en verjaardagen en raakt spullen kwijt. Bij volwassenen met ADHD lijkt de hyperactiviteit op het oog vaak afgenomen. Van binnen voelt u zich echter nog even onrustig als vroeger. Soms handelt u vóór u denkt. U valt mensen in de rede, flapt dingen eruit, geeft antwoord voordat de vraag helemaal is gesteld en dringt voor zonder dit in de gaten te hebben. Ook kunt u emotionele uitbarstingen hebben. Dit komt deels voort uit frustratie omdat dingen niet lukken.

GGZ Friesland is de grootste aanbieder van geestelijke

gezondheidszorg in de provincie Friesland. We bieden u

hulp bij alle mogelijke psychische problemen. Met meer

dan 160 locaties zijn we dicht bij u in de buurt. Ruim 2000

medewerkers bieden zorg vanuit hetzelfde motto: haal

het beste uit uw leven!

De beste behandelingen

We kiezen bij GGZ Friesland voor die behan-

deling waarvan het effect wetenschappelijk is

bewezen. De wet BIG (Beroepen in de

Individuele Gezondheidszorg) bevat regels

voor zorgverlening door beroepsbeoefe-

naren in de gezondheidszorg. Onze behan-

delaren zijn BIG-geregistreerd. Dit is een

extra garantie voor de kwaliteit van onze

behandelingen. Bij de behandeling van

ontwikkelingsstoornissen houden we ons

nauwkeurig aan de laatste landelijke richt-

lijnen op dit gebied.

(zie ook www.ggzrichtlijnen.nl)‘De hersenen

werken anders’

haal het beste uit uw levenMensen verschillen van elkaar. De een is druk en extravert, de ander is rustiger en introvert. Sommige mensen vinden het prettig om er een druk sociaal leven op na te houden, terwijl anderen liever alleen zijn en het niet prettig vinden om op bezoek te gaan. Iedereen heeft daar andere ideeën over; we zijn immers allemaal verschillend.

Anders zijnMaar soms hebben mensen al jaren sterk het gevoel dat ze “anders” zijn dan anderen om hen

heen en tegen dingen aanlopen. Ze kunnen zich moeilijk concentreren, voelen (en gedragen)

zich vaak onrustig en kunnen hun aandacht maar moeilijk bij een gesprek houden. Ook vergeten ze vaak afspraken. Hier kan het gaan om een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Dit wordt vaak afgekort tot ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder).

Anderen vinden het lastig om contact te maken met mensen, relaties aan te gaan en hebben een beperkte interesse. Ze kunnen problemen hebben met communiceren, zoals het niet oppikken van een humoristische opmerking en nemen alles letterlijk. Hier kan het gaan om een vorm van autisme. Deze term wordt vaak gebruikt voor verschillende aandoeningen die binnen Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) vallen.

Wat is een ontwikkelingsstoornis?Zowel ADHD als autisme zijn vormen van een ontwikkelingsstoornis. We spreken van een ontwikkelingsstoornis als de ontwikkeling in een bepaald gebied van de hersenen (tussen 0 en 18 jaar) afwijkend verloopt. De prikkel- en informatieverwerking in de hersenen is hierdoor verstoord. Doordat de hersenen op een wat andere manier werken, kan dat klachten geven. Bijvoorbeeld op het gebied van communicatie en concentratie.

Hoewel een ontwikkelingsstoornis nooit over gaat, is er dankzij een goede behandeling, medicatie en begeleiding veel verbetering mogelijk. De hulpverleners van GGZ Friesland kunnen u helpen bij zaken waar u tegenaan loopt.

Alert op signalenOp scholen en consultatiebureaus is men tegenwoordig heel alert op het herkennen van signalen van een ontwikkelingsstoornis. Toen u kind was, was aandacht voor ontwikkelingsstoornissen meestal nog niet op grote schaal aanwezig. Toch waren de problemen er wel. Als u ADHD heeft, kon u door grote concentratieproblemen bijvoorbeeld moeilijk meekomen op school en kan het zijn dat u een opleiding heeft gedaan die onder uw niveau was. Ook was er door uw drukke of dromerige gedrag soms strijd thuis. Als u een vorm van ASS heeft, kan het zijn dat u zich lange tijd erg eenzaam heeft gevoeld en op school en later op uw werk moeite had met communiceren en te veel prikkels om u heen.

Vormen van ontwikkelings stoornissen

Wat is ADHD?U bent snel afgeleid. Overal zijn prikkels: de radio op de achtergrond, de telefoon, een hond op straat of een collega die een praatje maakt. Maar ook uw eigen fantasie en gedachtegang kunnen afleiden. Daardoor vergeet u waar u mee bezig was. Verder kunt u moeilijk luisteren en dingen onthouden. U vergeet bijvoorbeeld afspraken en verjaardagen en raakt spullen kwijt. Bij volwassenen met ADHD lijkt de hyperactiviteit op het oog vaak afgenomen. Van binnen voelt u zich echter nog even onrustig als vroeger. Soms handelt u vóór u denkt. U valt mensen in de rede, flapt dingen eruit, geeft antwoord voordat de vraag helemaal is gesteld en dringt voor zonder dit in de gaten te hebben. Ook kunt u emotionele uitbarstingen hebben. Dit komt deels voort uit frustratie omdat dingen niet lukken.

GGZ Friesland is de grootste aanbieder van geestelijke

gezondheidszorg in de provincie Friesland. We bieden u

hulp bij alle mogelijke psychische problemen. Met meer

dan 160 locaties zijn we dicht bij u in de buurt. Ruim 2000

medewerkers bieden zorg vanuit hetzelfde motto: haal

het beste uit uw leven!

De beste behandelingen

We kiezen bij GGZ Friesland voor die behan-

deling waarvan het effect wetenschappelijk is

bewezen. De wet BIG (Beroepen in de

Individuele Gezondheidszorg) bevat regels

voor zorgverlening door beroepsbeoefe-

naren in de gezondheidszorg. Onze behan-

delaren zijn BIG-geregistreerd. Dit is een

extra garantie voor de kwaliteit van onze

behandelingen. Bij de behandeling van

ontwikkelingsstoornissen houden we ons

nauwkeurig aan de laatste landelijke richt-

lijnen op dit gebied.

(zie ook www.ggzrichtlijnen.nl)‘De hersenen

werken anders’

Verschillende vormenSommige mensen met ADHD hebben grote problemen om hun aandacht ergens bij te houden, maar zijn niet hyperactief. Ze zijn juist opvallend stil, dromerig en passief. Deze vorm van ADHD wordt ADD genoemd: Attention Deficit Disorder oftewel een aandachtstekortstoornis.

Wat is autisme?Mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) verwerken informatie op een andere manier. Ze nemen losse details waar uit de wereld om hen heen en hebben moeite om die details te verwerken tot een samenhangend geheel. Hierdoor ontstaan verwarring, misverstanden, angst en frustraties. U vindt het moeilijk om contact te maken met anderen en vermijdt oogcontact het liefst. Het is voor u lastig om vriendschappen te sluiten en de ander dingen te vragen. Ook kunt u het lastig vinden om invulling te geven aan uw dagelijks leven en vrije tijd.

CommunicatieWoorden neemt u soms heel letterlijk en gezegden of gezichtsuitdrukkingen vindt u moeilijk te begrijpen. Sommige mensen met autisme praten op een aparte manier (plechtige stem en taalgebruik, veel herhalingen) en u bent net als mensen met ADHD gevoelig voor prikkels uit de omgeving.

Mensen met autisme hebben vaak interesse in één of twee voorwerpen, gedachten of activiteiten. Soms maakt u dezelfde, schommelende bewegingen.

Vormen van ASSNaast de “klassieke” vorm van autisme kennen we de stoornis van Asperger en PDD-NOS (Pervasive Developmental Disorder-Not Otherwise Specified; pervasieve ontwikkelingsstoornis). Mensen met de stoornis van Asperger hebben een normale spraakontwikkeling, toch hebben ze problemen op het gebied van de meer subtiele sociale aspecten van communicatie.

Mensen met PDD-NOS hebben verschillende klachten die lijken op autisme, maar niet volledig voldoen aan de criteria. Het kan zijn dat bepaalde symptomen pas op latere leeftijd naar voren komen, of minder aanwezig zijn. PDD-NOS wordt daarom wel de verlegenheidsdiagnose of restgroep genoemd. Hiermee wordt bedoeld dat er nog geen duidelijke uitspraak gedaan kan worden of de persoon beantwoordt aan de criteria van een van de andere ontwikkelingsstoornissen.

Zow.0

312

‘Haal het beste

uit uw leven’

‘ Ik wil me niet meer “anders” voelen’

Ontwikkelings- stoornissen

Hoe werkt GGZ Friesland?GGZ Friesland werkt waar mogelijk langs vaste behandelpaden. Vanaf het begin van de behandeling is het voor u duidelijk hoe vaak, op welke wijze en waar u wordt behandeld. In overleg met u worden de afspraken vervolgens vastgelegd, zodat u precies weet waar u aan toe bent.

Geen mens is gelijk en ook elke ontwikkelings-stoornis is anders. GGZ Friesland sluit met een breed zorgaanbod aan op uw zorgbehoefte. Na het vaststellen van de diagnose bespreekt uw behande-laar welke behandeling past bij u en uw klachten. De behandeling kan bestaan uit diverse onderdelen zoals farmacotherapie, waarbij u medicijnen krijgt voorgeschreven en psycho-educatie, hierbij leert u wat uw stoornis inhoudt en hoe u klachten kunt verminderen. Behandeling kan in groepen plaatsvin-den of individueel.

AanmeldenGGZ Friesland biedt tweedelijns zorg. Dit betekent dat u altijd een verwijzing nodig heeft. Dit kan in overleg met uw huisarts of uw bedrijfsarts. Nadat GGZ Friesland de aanmelding heeft ontvangen, nemen wij binnen twee werkdagen contact met u op om een intakegesprek te plannen. Tijdens het intakegesprek worden uw klachten besproken en in een adviesgesprek leggen wij vervolgens een behandelvoorstel aan u voor.

ContactHeeft u vragen of wilt u meer informatie? Neem dan contact met ons op.

GGZ FrieslandPolikliniek OntwikkelingstoornissenCompagnonsplein 19202 NN DrachtenTel. 0512 58 89 57

www.ggzfriesland.nl

Volg ons ook op twitter@ggzfriesland.nl

Verschillende vormenSommige mensen met ADHD hebben grote problemen om hun aandacht ergens bij te houden, maar zijn niet hyperactief. Ze zijn juist opvallend stil, dromerig en passief. Deze vorm van ADHD wordt ADD genoemd: Attention Deficit Disorder oftewel een aandachtstekortstoornis.

Wat is autisme?Mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) verwerken informatie op een andere manier. Ze nemen losse details waar uit de wereld om hen heen en hebben moeite om die details te verwerken tot een samenhangend geheel. Hierdoor ontstaan verwarring, misverstanden, angst en frustraties. U vindt het moeilijk om contact te maken met anderen en vermijdt oogcontact het liefst. Het is voor u lastig om vriendschappen te sluiten en de ander dingen te vragen. Ook kunt u het lastig vinden om invulling te geven aan uw dagelijks leven en vrije tijd.

CommunicatieWoorden neemt u soms heel letterlijk en gezegden of gezichtsuitdrukkingen vindt u moeilijk te begrijpen. Sommige mensen met autisme praten op een aparte manier (plechtige stem en taalgebruik, veel herhalingen) en u bent net als mensen met ADHD gevoelig voor prikkels uit de omgeving.

Mensen met autisme hebben vaak interesse in één of twee voorwerpen, gedachten of activiteiten. Soms maakt u dezelfde, schommelende bewegingen.

Vormen van ASSNaast de “klassieke” vorm van autisme kennen we de stoornis van Asperger en PDD-NOS (Pervasive Developmental Disorder-Not Otherwise Specified; pervasieve ontwikkelingsstoornis). Mensen met de stoornis van Asperger hebben een normale spraakontwikkeling, toch hebben ze problemen op het gebied van de meer subtiele sociale aspecten van communicatie.

Mensen met PDD-NOS hebben verschillende klachten die lijken op autisme, maar niet volledig voldoen aan de criteria. Het kan zijn dat bepaalde symptomen pas op latere leeftijd naar voren komen, of minder aanwezig zijn. PDD-NOS wordt daarom wel de verlegenheidsdiagnose of restgroep genoemd. Hiermee wordt bedoeld dat er nog geen duidelijke uitspraak gedaan kan worden of de persoon beantwoordt aan de criteria van een van de andere ontwikkelingsstoornissen.

Zow.0

312

‘Haal het beste

uit uw leven’

‘ Ik wil me niet meer “anders” voelen’

Ontwikkelings- stoornissen

Hoe werkt GGZ Friesland?GGZ Friesland werkt waar mogelijk langs vaste behandelpaden. Vanaf het begin van de behandeling is het voor u duidelijk hoe vaak, op welke wijze en waar u wordt behandeld. In overleg met u worden de afspraken vervolgens vastgelegd, zodat u precies weet waar u aan toe bent.

Geen mens is gelijk en ook elke ontwikkelings-stoornis is anders. GGZ Friesland sluit met een breed zorgaanbod aan op uw zorgbehoefte. Na het vaststellen van de diagnose bespreekt uw behande-laar welke behandeling past bij u en uw klachten. De behandeling kan bestaan uit diverse onderdelen zoals farmacotherapie, waarbij u medicijnen krijgt voorgeschreven en psycho-educatie, hierbij leert u wat uw stoornis inhoudt en hoe u klachten kunt verminderen. Behandeling kan in groepen plaatsvin-den of individueel.

AanmeldenGGZ Friesland biedt tweedelijns zorg. Dit betekent dat u altijd een verwijzing nodig heeft. Dit kan in overleg met uw huisarts of uw bedrijfsarts. Nadat GGZ Friesland de aanmelding heeft ontvangen, nemen wij binnen twee werkdagen contact met u op om een intakegesprek te plannen. Tijdens het intakegesprek worden uw klachten besproken en in een adviesgesprek leggen wij vervolgens een behandelvoorstel aan u voor.

ContactHeeft u vragen of wilt u meer informatie? Neem dan contact met ons op.

GGZ FrieslandPolikliniek OntwikkelingstoornissenCompagnonsplein 19202 NN DrachtenTel. 0512 58 89 57

www.ggzfriesland.nl

Volg ons ook op twitter@ggzfriesland.nl