Zorgpaden in de GGZ: the X factor!?

Dag van de Zorglogistiek 12/12/13

Ruben van ZelmSenior Consultant

Secretary, European Pathway Assoc.

Programma

• Definitie kwesties• Zorgpad als ‘complexe interventie’• Zorg coördinatie op drie niveaus • Toepassing van zorgpaden en zorglogistiek:– Wachtlijst verkorten– Sturen met / op zorgpaden

E-P-A definitie

Een zorgpad/klinisch pad is een complexe interventie om de gemeenschappelijke besluitvorming en organisatie van zorgprocessen te verwezenlijken voor een specifieke groep van patiënten gedurende een gedefinieerd tijdskader.

Het streefdoel van een zorgpad is de kwaliteit van zorg, over de grenzen van een organisatie heen, te verbeteren door het verbeteren van risk-adjusted resultaten, het bevorderen van patiëntveiligheid, het verhogen van de patiënttevredenheid en het optimaliseren van het middelengebruik. (Vanhaecht e.a., 2007; E-P-A, 2008)

Zorgpad als complexe interventie

• Een complexe interventie is een interventie in de organisatie van de gezondheidszorg, die uit meerdere ‘actieve ingrediënten’ bestaat

• Een complexe interventie combineert verschillende componenten in een geheel dat meer is dan de som der delen (Campbell e.a., 2007)

• Een zorgpad is daarom meer dan een richtlijn, protocol, procesbeschrijving, werkafspraak

Actieve ingrediënten complexe interventie

Uit ervaring weten we dat tenminste vier actieve elementen aanwezig moeten zijn voor een succesvol project: • Informatie over de laatste stand van EBM• Feedback over het huidige zorgproces (zowel proces-

als uitkomstmaten)• Een ontwikkel- en invoeringsstrategie (en het besef

dat dit tijd kost!)• Een concrete ’zorgpad tool’

Hoe zit het met deze vier ingrediënten in uw zorgpaden?

Hoe zorgpaden ontwikkelen?

• Doelen bepalen: wat willen we met / voor de doelgroep bereiken op klinisch, service, financieel, proces en teamgebied? – Mede op basis van richtlijnen, standaarden etc.

• Huidige situatie in kaart brengen– Beschikbare informatie (bijv. management informatie,

cliënttevredenheid, verwijzerstevredenheid, …)– Nieuwe informatie (bijv. interviews, metingen, brown

paper sessie, zorgpad zelfevaluatie)

Hoe zorgpaden ontwikkelen?

• Verbeterplan opstellen en uitvoeren– (Her)ontwerp – invoeren – evalueren, of:– Continue verbeteren

• Verankeren– Werkdocument (checklist, EPD)– Rollen en taken (casemanager?)– Indicatoren

Zorg modelleren

Voorspelbaarheid zorgproces

Ove

reen

stem

min

g pr

ofes

sion

als

+

+

-

- Coördinatie van zorg

Web-modelDagelijkse afstemming

Hub-modelCase manager

Keten-modelZorgpaden

Verschillen Ziekenhuizen - GGZ

• ZP als middel vs ZP als doel op zich• 100% vs 40%• Voorspelbaarheid: …“Een van de zaken die we ook goed onder de loep hebben genomen is het registeren onder nummer 191. Dit was een behoorlijke vergaarbak. We hebben gekeken of we zaken konden uitsplitsen. Omzetten naar modules. Zo zijn nu alle modules van ADHD coaching tot leefstijltraining en van Goldstein tot Psychotherapie en alle andere behandelingen, trainingen en onderzoek op een eenduidige manier uitgewerkt.”

Zorglogistiek praktisch gemaakt

• Starten met bewustwording:– Wat is het– Waarom– Wat meten en wat is beïnvloedbaar– Simulatiespelen

Training en verandering

“De invoering van een stoplichtmethode op de poli heeft ervoor gezorgd dat de wachtlijst ondertussen opgeschoond is. Dit is gelukt door deze in te korten van 4 a 5 maanden naar een overzichtelijke periode van 7 weken, een wachttijd die overeenkomt met gelijke afdelingen van andere GGZ instellingen.”

Hoe aangepakt?

• Alle cliënten op wachtlijst uitgenodigd• Indeling in categorieën (kleuren):– Rood: acuut– Blauw: elders, buiten instelling– Oranje: eerst andere behandeling– Groen: Kan nog wachten

• Leverde vooral veel duidelijkheid op voor cliënt en behandelaren

Zorgpaden ingebed in EPD

• Zorgpad, bestaat uit verschillende zorgprogramma’s, opgebouwd uit verschillende behandelprogramma’s

• Bijvoorbeeld: – Zorgpad Volwassenen Intensiteit II• Verslavingsbehandeling

– Leefstijltraining– Farmacotherapie

• Levensgebieden– SJD– Systeemtherapie

• Co-morbiditeit– …

Wat was ook alweer het doel?

• Betere zorg (wachtlijsten, overdracht)• Efficiëntere zorg• Professional ‘in the lead’ Dit betekent dat de professionals, de ‘inhoud’, aangeven wat en hoeveel / hoe vaak er in de behandelprogramma’s moet komen!

Zorgpad-politie?

Stel: leefstijltraining heeft 10 sessies• Na 8 sessies signaal dat er nog 2 te gaan zijn en

behandeling afgesloten moet worden• Beargumenteerd afwijken kan; hier zal op gestuurd

gaan worden• Hoe het zorgpad wordt opgebouwd (welke zorg- en

behandelprogramma’s) wordt in MDO bepaalt

Hoe past dat in dit model?

Voorspelbaarheid zorgproces

Ove

reen

stem

min

g pr

ofes

sion

als

+

+

-

- Coördinatie van zorg

Web-modelDagelijkse afstemming

Hub-modelCase manager

Keten-modelZorgpaden

Welke vragen heeft u nog?

Ruben van Zelm

06-15862431ruben.vzelm@qconsult.nlwww.rubenvanzelm.wordpress.com@rubenvanzelm