ZORG Magazine editie april 2012

HET ONAFHANKELIJK PROFESSIONEEL TIJDSCHRIFT VOOR DE ZORGSECTOR

GEZOCHT : De Zorgwerkgever 2012

� Wachtlijsten in woonzorgcentra � Valpreventie in de ouderenzorg � 16e ICT Colloquium � Dementievriendelijk bouwen en inrichten

apri

l 201

2

QR

-co

de

zie pagina 4

Vers

chijn

t 12

x p

er ja

ar -

nr.3

- 1

/ 2

012

(maa

nd ja

nuar

i) -

12 ja

nuar

i 201

2 -

Ant

wer

pen

X -

P 9

1287

3

6212832

ZORGMAGAZINE 3ZORGMAGAZINE2

Michael Van BuggenhoutHoofdredacteur

VOORWOORD

Bouwen aan de toekomst

Beste zorgprofessional,

De Belg heeft een baksteen in de maag... Met een klein beetje goede wil, kunnen we ZORG Magazine volledig vullen met bouwnieuws... “Het Sint-Camillus-woonzorgcentrum in de Lokkaardstraat in Antwerpen zal uitbreiden.” “Er komen achttien serviceflats bij en een ondergrondse garage. De bouwplannen van woonzorgcentrum Berkenhof in Heers komen na overname door vzw Foyer De Lork in een stroomversnelling. In een eerste fase zullen 69 rusthuiskamers – waarvan vijf tweepersoonskamers – en zeventien serviceflats worden gerealiseerd.” “Bart Houbregs en Geertje Vandevenne bouwen momenteel een woonzorgcentrum voor 84 senioren in Winterslag. En u... heeft u nog plannen of zit u reeds volop in de verbouwingen?”

Als al deze realisaties kunnen leiden tot een betere zorg en jawel, zorg op maat, dan mogen er nog veel nieuwe voorzieningen in Vlaanderen gerealiseerd worden. In dit nummer staan we ook stil bij hoe we onze infrastructuur kunnen aanpassen aan bewoners met een vorm van dementie. Licht, geluid, ruimtelijk gevoel,... elementen die een wezenlijk verschil kunnen maken. Misschien kunnen al deze realisaties wel een oplossing bieden voor het indijken van de traditioneel lange wachtlijsten in woonzorgcentra. In dit nummer geven we alvast een eerste voorzichtige aanzet om het debat te heropenen. Dit naar aanleiding van de publicatie van een grootschalig onderzoek van Ablecare en de Universiteit Antwerpen naar het gebruik en de transparantie, of het gebrek eraan, van de wachtlijsten.

Meer gebouwen, meer kamers en meer bewoners, zorgen ook nu voor een toename van het aantal zorgverleners in onze voorzieningen. De hamvraag blijft: ‘Hoe overtuigen we arbeidskrachten om aan de slag te gaan in de Vlaamse ouderenzorg?’ Employer branding en het profileren van uw zorgorganisatie mogen geen dode letter meer blijven. De ZORGWERKGEVER 2012 wil ook zorgvoorzieningen in de picture zetten als uitstekende werkgevers. Misschien sleept uw zorgorganisatie deze award in de wacht in het najaar. ZORG Magazine en ZorgAndersTv zullen de communicatie van dit event verzorgen, zo blijft ook u op de hoogte.

ZORG Magazine, het onafhankelijk

tijdschrift voor de Vlaamse

zorgsector wordt per kwartaal

uitgegeven door:

� Michael Van Buggenhout

Ablecare BVBA

Consultancy, Research & Education

Bossaersstraat 87

2930 Brasschaat

[email protected] of www.ablecare.be

� Jaargang 2 - nummer 4

editie april-juni 2012

ISSN: 2033-7582

P 912873 PB 779

� Eindredactie: Michael Van Buggenhout

� Aan dit nummer werkten mee:

Michael Van Buggenhout, Michel

Marynissen, Patrick Verhaest, Eric

Vandewalle, Michel Marynissen, Kris

Huysmans, Piet Vandenbussche, Bart Dirix,

Greet Coenegrachts, Hilde Taillieu en Valérie

Duquet.

� Oplage: 2200 exemplaren

� Abonnementen, adreswijzigingen en

annuleringen: ZORG Magazine wordt gratis

bedeeld, bij adreswijziging kunnen oud

én nieuw adres worden doorgegeven via

[email protected].

� Redactie: [email protected]

+32 3 633 18 11 +32 477 41 17 00

� Drukkerij: Dirix-Vanhoof, Ekeren

� Advertenties: Advertentieruimte kan

besproken worden met de redactie (zie

bovenstaande contactgegevens).

� © Schriftelijke toestemming van de

redactie is vereist voor eventuele overname

van tekst en beeldmateriaal uit de publicatie.

� Alle artikels kunnen afzonderlijk en

gratis gedownload worden via de website

van ZorgAndersTv (www.zorganderstv.be)

en deze van Ablecare (www.ablecare.be).

Reflex Interim nv, Frankrijklei 128-130, 2000 Antwerpen, T. 03/213.91.91, F. 03/213.91.99 [email protected]

SNELHEID

Met spoed een oplossing nodig?

Reflex is er altijd voor u, 7 dagen per week van 7 tot 22 u. Een acuut of structureel personeelstekort, i achts of overdag? Reflex stelt u snel de juiste mensen voor.

PROFESSIONALITEIT

Onze zorgmedewerkers versterken uw afdelingen.

Ze maken het werk lichter voor uw vaste equipe. Ze zijn snel inzetbaar en bieden uw patiënten de kwaliteit waar uw instelling voor staat. Ze worden hiervoor speciaal gescreend en geselecteerd door een team dat de sector door en door kent. Heel wat van onze consulentes werkten zelf als verpleegster. Zij weten hoe belangrijk teamwork, zin voor detail, enthousiasme, inzet en vakkennis zijn. Zo bent u altijd zeker van de juiste m/v op de juiste plaats. Regelmatige evaluaties helpen u en onze mensen nóg beter samen te werken.

DE JUISTE VERHOUDING

Met flexibel zorgpersoneel stemt u uw interne vraag perfect af op het externe talentaanbod.

U hoeft zelf geen arbeidsintensieve (en dus dure) selectieprocedures uit te voeren. U beslist op basis van duidelijke offertes en correcte voorstellen. Reflex beperkt uw administratieve rompslomp tot een minimum, onder meer met een eenvoudig maar gedetailleerd facturatiesysteem.

ZORGTALENT GEZOCHT?


INHOUD Onderzoekers van het PGB-experiment stellen eindrapport voorDe onderzoekers van het PGB-experiment hebben hun eindrapport voorgesteld aan Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen en aan de sector. PGB staat voor PersoonsGebonden Budget en betekent dat een persoon met een handicap een som geld krijgt, of een trekkingsrecht, of beiden. Daarmee kan hij/zij een assistent, of zorg inkopen. Met dit budget kan men professionele, georganiseerde zorg inkopen, bijvoorbeeld in een voorziening. Dit was tot hiertoe, met het Persoonlijke assistentiebudget (PAB), slechts heel beperkt mogelijk. “De ervaringen van de PGB-budgethouders geven

ons zeer waardevolle informatie en dit op een cruciaal moment,” zo zegt minister Vandeurzen: “We beginnen aan een grootschalige zorgvernieuwingsoperatie. We beschikken, ondanks de precaire sociaaleconomische situatie, over een budgettair meerjarenperspectief en in de sector Personen met een Handicap is de veranderingsmanager voor de zorgvernieuwing aan zijn opdracht begonnen.” Het experiment startte in 2008. 133 (volwassen) mensen namen er aan deel.

Het volledige eindrapport kan u downloaden via: www.ministervandeurzen.be

Lees ZORG Magazine online met de QR-code

3 Voorwoord

4 Eindrapport PBG-experimentLees ZORG Magazine via QR-code

5Korte berichten

6 Dossier: wachtlijsten in de zorg

10Online beheer van wachtlijsten

12 Studienamiddag wachtlijsten in de ouderenzorg

14Werk maken van werk: ZORGWERKGEVER 2012

17ZorgAndersTv: reportages & informatie

21Valpreventie in woonzorgcentra

22Bespaar tot 60% op waskosten, technologische evolutie inzake slaapcomfort creëert tal van mogelijkheden tot optimalisatie.

24Adviescirkels

26‘Solutions for Care’: 16e ICT Colloquium

28Dementievriendelijk bouwen en inrichten

Zorgbedrijf Antwerpen ‘verkoopt’ serviceflatsVerspreid over heel de stad Antwerpen biedt het Zorgbedrijf Antwerpen reeds jaren degelijke en moderne serviceflats aan. Het Zorgbedrijf blijft trouwens investeren, zowel in renovatie als in nieuwbouw. Voor het eerst gaat het zorgbedrijf verder dan verhuren, ze bieden ook serviceflats te koop aan in Deurne-Noord (zie onderstaande foto). De vraag blijkt in deze regio groot te zijn, nog voor de promotiecampagne werd opgestart, werden al 30 van de 170 appartementen toegewezen. De eerste bewoners worden deze zomer verwacht. Degene die een serviceflat koopt (intekent), wordt beschouwd als de certificaathouder van het woonrechtcertificaat.

Ouderen kunnen zelf intekenen maar ook kind(eren), broer(s) en/of zus(sen) kunnen intekenen. In dat geval staat het oudere familielid aangeduid als de ‘begunstigde bewoner’ van de flat. De ‘verkoopformule’ is zeker niet nieuw, het project wordt immers gefinancierd door de verkoop van woonrechtcertificaten. Hierbij gaat

Korte berichtenhet om een obligatielening waaraan een woonrecht van twintig jaar verbonden is. De kleinste flat (54m2) kost zo’n 130000€, de grootste 210000€. Na een transfer naar een woonzorgcentrum of bij overlijden, vloeit het bedrag terug naar de nabestaanden.

Nieuw is deze formule zeker niet, eerder paste ook het OCMW van Schoten met wisselend succes deze formule toe en trachtte de investeringsgroep Silveravenue ook het luxueuze woonproject Cantecroy in Mortsel op een dergelijke wijze te financieren. Het project zou in eerste instantie een succes blijken, Gazet Van Antwerpen berichtte op 8 april 2010 dat reeds 40 van de 55 appartementen aan de man werden gebracht. Twee jaar later geraakte Zilver Avenue door Cantecroy in financiële problemen. De intekenaars zagen hun geïnvesteerde geld eind vorig jaar bijna in rook opgaan. Hovenaar Kris Cuyvers die een verleden heeft als internationaal zakenbankier nam recent Zilver Avenue over en tekende er prompt een reddingsplan voor uit. Dat plan

gaat uit van de verhuur en verkoop van de nog beschikbare flats. Cantecroy blijft evenwel mikken op senioren, een aanpassing van de bouwvergunning of een eventuele bestemmingswijziging is dus niet aan de orde.

3de Interactief congres: FACILITY MANAGEMENT IN DE ZORGKi’ Communications organiseert op 31 mei, in het Radisson Blu hotel te Antwerpen, haar 3e interactieve congres rond Facility Management in de zorg. Dit interactieve zorgcongres richt zich op: verantwoordelijken facilitaire, technische en ondersteunende diensten en alle directiefuncties binnen ziekenhuizen, woonzorgcentra, psychiatrische instellingen etc...Thema’s dit jaar zijn: het dreigende Human Resources probleem, hoe de zorgkwaliteit handhaven/verbeteren met minder middelen en het zorgproces/patientendossier en de bijdrage van nieuwe technologieën.

meer informatie en inschrijven via:http://www.facilitynights.com/zorgcongres/

De Quick reponse barcode is een

tweedimensionele datamatrix, die de

“oude” streepjescode overtroeft. De

QR-code linkt uw gsm of smartphone

rechtstreeks met een internetlocatie.

Hiervoor heeft u uw gsm camera en

internet nodig. Enkel op gsm’s met Apple

software, Android en Windows mobile is

deze applicatie te gebruiken.

Hoe gaat u te werk? Download eerst de

gratis applicatiesoftware (zoekterm: QR-

scan), na activering hiervan richt u uw

camera op de QR-code en uw gsm opent

meteen de gekozen website, namelijk de

online versie van ZORG Magazine


ergste doen vermoeden. De toevloed

aan artikels en media-aandacht in 2008

waren het gevolg van een studie van

Wim Vleeshouwers, medewerker van de

dienst welzijn van het Provinciebestuur

Antwerpen. In Antwerpen alleen al

stonden er 27368 ouderen op de

“Vier jaar na de heisa over wachtlijsten in 2008, heeft nog steeds niemand een duidelijk zicht op de wachtlijsten in de ouderenzorg en organiseert nog steeds elke voorziening de

wachtlijst naar eigen goeddunken.”

Dossier Wachtlijsten in woonzorgcentra Dossier Wachtlijsten in woonzorgcentra

Maandag 6 oktober 2008, Het

Nieuwsblad kopt: 100.000 wachten op

plekje in het rusthuis. Maandag 31 januari

2011, Focus Tv brengt een reportage met

als titel: Wachtlijsten ocmw-rusthuizen

7 keer langer dan 10 jaar geleden.

Kortom, onheilspellende titels die het

Het aantal plaatsen in Vlaamse woonzorgcentra is beperkt… althans dat lees je vaak in de media.

Maar is dat ook zo? En hoe beheren zorgorganisaties hun wachtlijsten? Krijgen ze regelmatig een

update en weten ouderen op de hoeveelste plaats ze staan? Deze en nog vele andere vragen

werden opgenomen in een grootschalig onderzoek, uitgevoerd door onderzoeksbureau Ablecare in

samenwerking met de vakgroep verpleegkunde en vroedkunde van de Universiteit Antwerpen. 246

directeurs van Vlaamse woonzorgcentra waren bereid om deel te nemen en te laten weten hoeveel

mensen er nu juist op hun lijst stonden, wat hun profiel was en hoelang ze reeds aan het wachten

waren. De exacte onderzoeksresultaten worden bekend gemaakt tijdens een studienamiddag op

vrijdag 29 juni in het Belfius Auditorium te Berchem, Antwerpen. ZORG Magazine blikt in dit nummer

reeds vooruit op dit event met een dossier over wachtlijsten in de ouderenzorg, niet over de cijfers,

wel over het effect op ouderen van wachten op een plaats in een woonzorgcentrum.

Dossier: Wachtlijsten in de zorg De weg naar meer transparantie,

Wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra

Michael VAN BUGGENHOUTProf. Dr. Bart VAN ROMPAEY

Sofie DIERCKXSENS

De weg naar meer transparantie,

De wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra zorgen reeds decennia voor verhitte discussies. Hoe lang zijn ze, hoe worden ze beheerd en wie staat er op deze lijsten. Elke voorziening beheert de wachtlijsten op zijn eigen, vaak historisch gegroeide wijze. Over het totaal aantal ouderen in Vlaanderen die wachten op een plaats in het woonzorgcentrum naar hun keuze, kunnen we alleen maar schattingen maken. Regelmatig duiken er cijfers op in de media en tegelijkertijd start de discussie over het aantal ouderen die zich op verschillende lijsten tegelijkertijd inschrijven of er volgens anderen zelfs helemaal niet thuishoren. We kunnen de problematiek van wachtlijsten in de residentiële setting cijfermatig bekijken. Maar we kunnen dit ook bekijken vanuit het standpunt van de oudere die wachtende is op dat wat komen moet. Een oudere die definitief een groot hoofdstuk van zijn leven achter zich laat. Een oudere die voorgoed de deur sluit van het huis of liever de ‘thuis’ waar hij vaak een leven lang heeft geleefd en gewoond. Waar hij een gezin heeft gesticht en ’s avonds na het werk thuiskwam, waar hij verdriet heeft gekend alsook intens geluk.Een wetenschappelijke kijk op het ‘wachten’ dringt zich dan ook op. Dit rapport bevat de resultaten van een groot Vlaams onderzoek naar wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra. 246 woonzorgcentra die dagelijks zorg dragen voor 28497 ouderen, gaven een unieke kijk op het beheer en de inhoud van hun wachtlijsten. Dit cijfermateriaal werd aangevuld met de opinies van diverse specialisten zoals Kurt Stabel (Federatie Onafhankelijke Seniorenzorg), Tarsy Windey (Zorgnet Vlaanderen), Elke Vastiau (VVSG), prof. Dr. Jan De Lepeleire,… Dit boek wenst dan ook de aanzet te geven tot een heldere kijk op het beheer van wachtlijsten. Kortom de nodige transparantie voor beleidsmakers, zorgprofessionals, de ouderen en hun omgeving.

Michael VAN BUGGENHOUT is verpleegkundige en licentiaat in de gerontologie. Hij combineert de functie van Managing partner bij ZorgAndersTv met die van zaakvoerder van Ablecare (www.ablecare.be), dat vanuit wetenschappelijke hoek diensten verschaft in de domeinen research, consultancy en scholing. Daarnaast is hij hoofdredacteur en uitgever van ZORG Magazine, een vakblad voor de zorgsector dat zich focust op evidence based beslissen en handelen.

Professor Bart VAN ROMPAEY is doctor in de medische wetenschappen, licentiaat in de biomedische wetenschappen en bachelor verpleegkundige. Hij werkt aan de Universiteit Antwerpen, Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen en is docent aan de Artesis Hogeschool Antwerpen. Hij stimuleert en organiseert onderzoek en onderwijs binnen verschillende aspecten van de verpleegkundige zorg.

Sofie DIERCKXSENS, studeerde verpleegkunde aan de Karel de Grote Hogeschool van Antwerpen. Aansluitend startte ze een opleiding master in de verpleegkunde en vroedkunde aan de Universiteit Antwerpen om zich verder te bekwamen in management en onderzoek in de gezondheidszorg. Ze behaalde intussen haar diploma Master of Science in de verpleeg- en vroedkunde en werkte succesvol aan een masterproef over wachtlijsten in de ouderenzorg.

Micha

el V

AN B

UGG

ENHO

UT

Profes

sor Ba

rt VA

N RO

MPA

EYSo

fie D

IERC

KXSE

NS

De

we

g n

aa

r m

ee

r t

ra

ns

pa

ra

nt

ie, W

ach

tlijsten in

Vla

am

se woon

zorgcentra

Mich

ael VAN

BUG

GEN

HO

UT

9 789081 802116

ISBN 978-90-8180-211-6

Boven: Michael Van Buggenhout, Prof. dr. Bart Van Rompaey en Sofie Dierckxsens brengen op 29 juni een boek uit over wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra, dit naar aanleiding van het gevoerde onderzoek.

Neem alvast een nummertje, wachten wordt beloond...

wachtlijst van een ouderenvoorziening.

Het aantal wachtende ouderen per

voorziening schommelde in Antwerpen

tussen vier en 800, gemiddeld waren dit

136 personen. Dit kon toen vergeleken

worden met 1.6 keer het aantal ouderen

die opgenomen zijn in de Antwerpse

woonzorgcentra. Wie zijn deze mensen

en staan ze allemaal terecht op de lijst?

Men zou misschien denken dat de hele

heisa vier jaar geleden een aantal zaken

in beweging hebben gezet, maar niets

lijkt minder waar. Vier jaar later heeft

nog steeds niemand een duidelijk zicht

op de wachtlijsten in de ouderenzorg en

organiseert nog steeds elke voorziening

de wachtlijst naar eigen goeddunken. Tijd

dus om vier jaar later het onderzoek, dat

destijds enkel in de provincie Antwerpen

werd gevoerd, te herhalen en uit te

breiden.

Grootschalig onderzoek

In december 2011 kregen alle Vlaamse

woonzorgcentra een schrijven met

een uitnodiging deel te nemen aan

een grootschalig een kwantitatief,

cross-sectioneel en beschrijvend

onderzoek naar wachtlijsten in Vlaamse

woonzorgcentra. Voordien werd de

vragenlijst voorgelegd aan een tiental

experten uit de Vlaamse zorgsector. De

vragenlijst bestond uit vier clusters met

zowel open als gesloten vragen. In een

eerste deel werd informatie verzameld

over de algemene kenmerken van het

woonzorgcentrum. Een tweede deel

handelde over het inschrijvingsbeleid en

de bestaande wachtlijst(en). In het laatste

deel werd vooral de focus gelegd op de

visie van de leidinggevende aangaande

de wijze waarop een wachtlijst in de

toekomst moet georganiseerd worden.

Zoals eerder aangegeven, is het voor

resultaten nog te vroeg, de samplesize

van 246 woonzorgcentra zal toelaten

een degelijk antwoord te geven op

de gestelde onderzoeksvragen. Alle

resultaten, aangevuld met de visie van

een heel aantal vaste waarden in de

Vlaamse zorgsector worden samengevat

in een lijvig onderzoeksrapport/boek

dat verschijnt op 29 juni, niet toevallig

ook de datum van de studienamiddag.

De deelnemers aan de studienamiddag

zullen het boek ook mee naar huis

krijgen. Maar los van de aandacht voor

de cijfers, mag ook in dit debat de oudere

zelf niet worden vergeten. Immers, wat

doet het wachten met hen…, en wat met

hun omgeving? Onderzoekers schenken

nog te weinig aandacht aan de gevolgen

van het wachten voor de oudere en

zijn of haar omgeving. Internationaal,

wetenschappelijke literatuur is dan ook

erg schaars.

Wachten, een alledaagse bezigheid

Misschien denkt u er weinig over na,

maar ons leven bestaat voor een groot

deel uit wachten. Dan mag je zelf nog

erg stipt zijn, toch wachten mensen

gemiddeld twee jaar (!) van hun leven.

Onderzoekers rekenen daar dan nog

geen fileleed bij, anders neemt dit getal

exponentieel toe. Wat rekent men daar

dan wel bij, erg simpel: alle zaken waarop

je moet wachten terwijl je niets anders

kan doen. Bijvoorbeeld wachten in een

grootwarenhuis aan de kassa. Misschien

denkt u er niet bij na, maar marketeers

maken van die tijd handig gebruik om

mensen op de valreep nog te overtuigen

om bepaalde zaken aan te schaffen.

Wachten in de wachtkamer bij de dokter,

bij de slager, op de bus of aan de telefoon

want u wordt zo dadelijk wel geholpen.

Kortom, iedereen is op zijn 65e zeker en

vast een ervaringsexpert en vaak moet

dan nog een bijzondere ‘wachtervaring’

“Degelijk onderzoek naar wat wachten

doet met een oudere en zijn omgeving is

schaars.”


ouderen zich op een wachtlijst zetten’. Hij

interviewde daarom een aantal ouderen

die op een wachtlijst stonden. Van Bilsen

startte met een wachtlijst met daarop 200

ouderen. Er werd bijvoorbeeld gevraagd

‘of de oudere bereid was meteen toe

te happen moest het rusthuis vandaag

bellen met de melding dat er een vrije

kamer was voor de oudere’. 65% van de

respondenten gaf aan waarschijnlijk op

de vraag te zullen ingaan, 35% stelde dat

ze het aanbod meteen zouden weigeren.

Er staan dus een heel aantal mensen op

zo’n wachtlijst die eigenlijk niet te intentie

hebben om weldegelijk een verhuis te

overwegen. We kunnen ons natuurlijk

meteen ook de vraag stellen waarom een

oudere dan beslist om op zo’n wachtlijst

te gaan staan. Kortom: Wat zijn zijn of

haar motieven geweest?

Motieven voor opname

De ouderen die meteen bereid waren tot

een opname wanneer het rusthuis aangaf

dat er een plaats was vrijgekomen, waren

zij met een gelimiteerd sociaal netwerk

(weinig tot geen mantelzorgers, zij die

leven in isolement…) (p<0.03) en die

tevens fysieke beperkingen ondervonden

om de alledaagse levensactiviteiten

(ADL) (p<0.05) te kunnen uitvoeren.

Voor beiden was er een significant

verschil waar te nemen met de groep

ouderen die een opname weigerden. We

merken in de dagdagelijkse praktijk dat

ADL steeds wordt bevraagd wanneer

ouderen worden ingeschreven op een

wachtlijst, de zorglast of de draagkracht

van de mantelzorgers komt nauwelijks

aan bod. Het onderzoek van Bilsen et al.

(2006) geeft aan dat het sociale netwerk

weldegelijk een cruciale factor is.

Gwendolen Buhr stond in haar artikel in

The Gerontologist in 2006 nog stil bij de

plaatsvinden. Steeds meer heeft wachten

te maken met de gezondheid. Eerder

vernoemden we reeds het wachten in

een wachtkamer op de dokter. Maar na

enkele minuten te hebben gewacht kan de

zorgvrager weer huiswaarts keren. Maar

we kunnen dit ook bekijken vanuit het

standpunt van de oudere die wachtende

is op dat wat komen moet. Een oudere

die definitief een groot hoofdstuk van zijn

leven achter zich laat. Een oudere die

voorgoed de deur sluit van het huis of

liever de ‘thuis’ waar hij vaak een leven

lang heeft geleefd en gewoond. Waar

hij een gezin heeft gesticht en ’s avonds

na het werk thuiskwam, waar hij verdriet

heeft gekend alsook intens geluk.

Terug in de tijd

Onderzoek naar wachtlijsten in rusthuizen

is dan wel schaars, het allereerste

onderzoek over dit topic dateert evenwel

uit 1976 en werd gepubliceerd door Tobin

and Lieberman. Zij volgden destijds

85 ouderen gaande van 4 maanden

voor opname in het rusthuis tot een

jaar na opname. De conclusies van de

onderzoekers in 1976 waren duidelijk:

ouderen op een wachtlijst hadden een

lager zelfbeeld, waren minder emotioneel

betrokken bij wat er gebeurde rondom hen

en hadden vaker cognitieve problemen

dan de controlepopulatie.

Maar de residentiële ouderenzorg

onderging de laatste 15 jaar immense

wijzigingen. Samen met die ouderenzorg

evolueerde ook de populatie ouderen

sterk. Zowel qua samenstelling, denk

maar aan de dubbele vergrijzing, als op

het vlak van noden en behoeften.

Op de lijst uit voorzorg?

Heel wat onderzoekers (Lewis et al.,

(1997); Stevens et al., (2000); Van Bilsen

et al., (2002); Van Campen et al., (2003))

deden reeds onderzoek naar welke

factoren er bepalend zijn in de vraag

naar zorg. Er volgde zelfs een theoretisch

model waarmee we voorspellingen

konden maken. Van Bilsen et al. (2006)

deed uitgebreid onderzoek in 2006 naar

de determinanten die in dit model waren

opgenomen en ging op zoek naar ‘waarom

subjectieve redenen die mantelzorgers

aangaven om toch te kiezen voor een

opname op een wachtlijst van een

rusthuis. Ze noemde de mantelzorgers

de ‘key decision makers’ en riep

op om aandacht te geven voor de

schuldgevoelens en zorglast die de

mantelzorgers met zich meedragen.

Ook andere onderzoekers staan stil bij

mantelzorgers en institutionalisatie. 60%

van alle mantelzorgers zouden ten minste

één keer in hun leven geconfronteerd

worden met een plaatsing van een

zorgvrager in een rusthuis. Zeker wanneer

we het wijzigende maatschappijbeeld

in gedachte nemen met wijzigingen in

familiesamenstelling, hoge werkdruk en

gezinnen met tweeverdieners, sociale

isolatie enz… (Assumpta et al., 2000;

Schoenmakers et al., 2008)

Wat doet wachten met een oudere?

Over dit topic werd zodoende nog minder

onderzoek verricht dan naar wachtlijsten

in het algemeen. De Canadese professor

Gail Mitchell publiceerde in 2005 in

Nursing Science een artikel over wachten

en stelde: waiting is a Universal experience

of day-to-day living. Het is hoe dan ook

belangrijk als hulpverleners of zorggevers

dat we het begrip ‘wachten’ goed

begrijpen. Levine portretteerde wachten

in 1987 als: ‘a power game in healthcare

settings, where rules of waiting make it

clear who is running the show’. En voor

de duidelijkheid, het is niet de oudere die

de show bepaald, het is de oudere die de

show ondergaat. Het zijn de instellingen

zelf die momenteel de spelregels van de

show bepalen.

Toch besluiten tal van auteurs, dat we

wachten niet altijd als negatief mogen

beschouwen. Een wachtlijst geeft volgens

Meiland (2001) ouderen de tijd om zich

voor te bereiden op een verhuizing naar

een rusthuis en geeft hen een gevoel van

zekerheid dat wanneer mantelzorgers

om welke reden dan ook wegvallen of

hun takenpakket moeten inkrimpen er

een uitweg is. Maar onderzoekers geven

ook aan dat wanneer wachttijden langer

worden, de negatieve effecten snel de

overhand nemen op de aangehaalde

positieve aspecten. Ze merken een

aanzienlijke stijging van kosten op

(bijvoorbeeld wanneer de oudere

‘onnodig’ moet worden opgenomen in een

ziekenhuis) een aantal extra problemen

zoals wanneer de mantelzorger meer

zorgen moet bieden dan hij aankan en

daarom bijvoorbeeld voor part-time werk

moet opteren enz…

In diezelfde longitudinale studie geeft

Meiland (2001) ook aan dat er negatieve

gezondheidseffecten zijn voor patiënt

én mantelzorger. Zo constateerden

onderzoekers dat bij mantelzorgers de

gevoelens van spanning en werkdruk

voor een deel wegvielen in de periode

na het inschrijven op een wachtlijst,

anderzijds merkten de onderzoekers

dan weer hogere angstgevoelens en

depressieve symptomen op. (Zarit et

al., 1992; Mieland, 2001) En dit vooral

omdat mantelzorgers twijfelen over

de correctheid van de beslissing om

de zorgvrager in te schrijven op een

wachtlijst. Mitchell et al. (2005) geven aan

dat de boodschap die door zorgverleners

aan de oudere wordt meegegeven

centraal staat in de wachtperiode.

De respondenten in de studie van Mitchell

gaven immers aan dat ze vaak vergeefs

moeite deden om te weten te komen

wat er zoal gebeurde tijdens de periode

dat ze aan het wachten waren. Vele

respondenten gaven aan dat ze dachten

dat ze werden genegeerd en vergeten

waren. Dat leidde op zich reeds tot angst

en frustratie. Laat dit dan ook meteen

een pleidooi zijn voor transparantie, niet

alleen binnen onze sector, maar ook voor

de wachtende en zijn omgeving.

“35% Van de ouderen op een

wachtlijst weigeren een vrijgekomen

plaats.”Van Bilsen et al., 2006

Contact: I N KO N AU TB E N E L U X

Reduceer uw incontinentieafval met 50%

Hygiënische handling, opslag en transport.

Kiem- en geurvrije isolatie van incontinentieafval.

Tot 50% kostenbesparing op afvalverwerking.

VOOR MEER INFO, DEMO OF TESTMODEL:

voor

na

Dossier Wachtlijsten in woonzorgcentra

“De boodschap die door zorgverleners

aan de oudere wordt meegegeven staat centraal in de

wachtperiode.”Mitchell et al., 2005

Referenties � 1. Buhr et al. (2006) Caregivers’ reasons

for nursing home placement: clues for im-

proving discussions with families prior to the

transition, The gerontologist, 46(1), 52-61

� 2. Mieland et al. (2001) Burden of delayed

admission to psychogeriatric nursing homes

on patients and their informal caregivers,

Quality in Health Care, 10, 218-223

� 3. Mitchell et al. (2005) Exploring the lived

experience of Waiting for Persons in Long-

Term Care, Nursing Science Quaterly, 18, 163

� 4. Schoenmakers et al. (2009) The

process of definitive institutionalization

of community dwelling demented vs non

demented elderly: data obtained from a

network of sentinel general practitioners. Int J

Geriatr Psychiatry. May;24(5):523-31

� 5. Tobin & Lieberman (1976) Last home

for the aged. Jossey-Bass. London

� 6. Van Bilsen et al. (2006) Demand of

elderly people for residential care: an explor-

atory study, BMC Health Services Research,

6: 39


Voorwaarden voor een nieuw systeem

Vanzelfsprekend werd ook gevraagd

naar de factoren die leidinggevenden

belangrijk vinden bij het implementeren

van een nieuw systeem. 78% vraagt

om een systeem dat up-to-date

gegevens kan verschaffen, 68% sprak

zich uit om tijd besparen en 46% wenst

minder administratie. De experten van

Gemaran hebben deze boodschap meer

dan begrepen en lanceren Attentum

wachtlijstenbeheer. Een online applicatie

dat al deze eisen gaat bundelen tot één

gebruiksklaar pakket.

Wie kan Attentum gebruiken?

Attentum is een beveiligde website die

de inschrijving van een bejaarde op één

of meerdere wachtlijsten vergemakkelijkt.

De toepassing is bruikbaar voor

woonzorgcentra, maar ook voor Sociale

diensten van het ziekenhuizen, OCMW’s,

huisartsen en thuisverplegingsdiensten.

De werkwijze is erg transparant: Een

professioneel uit of gelinkt aan de

Online beheer van wachtlijsten

De vergrijzing en een gebrek aan centralisatie, twee knelpunten die we grotendeels niet zelf in de hand

hebben. Het inschrijven, opvolgen en updaten van de gegevens op wachtlijsten in woonzorgcentra zijn

een tijdrovende bezigheid. Om de hoeveel tijd ondergaat uw wachtlijst een update? Hoeveel tijd steekt u

in de administratieve opvolging van kandidaat bewoners? Het grootschalig onderzoek van de Universiteit

Antwerpen en onderzoeksbureau Ablecare brengt ook deze aspecten in beeld. Oplossingen zijn reeds

voorhanden om de efficiëntie te verhogen. Via Attentum bijvoorbeeld, een website die de inschrijving van

een oudere op een wachtlijst van één of meerdere voorzieningen vergemakkelijkt. Een dossier wordt slechts

één keer aangemaakt en kan door de gekozen voorzieningen geraadpleegd worden. Elke aangesloten

voorziening kan op elk moment zijn persoonlijke wachtlijst raadplegen en deze lijst wordt automatisch

bijgewerkt met centraal ingegeven informatie. Resultaat: een correcte, up to date wachtlijst met alle

informatie welke diegene die opnames regelt, nodig heeft.

“Gegevens moeten maar één keer

ingevuld worden, wat naast tijdsbesparing,

resulteert in administratieve

vereenvoudiging.”

Dossier Wachtlijsten in woonzorgcentra

Tegen 2030 verwachten we een stijging

van 44% van het aantal 65-plussers en

63% van het aantal 80-plussers. Men

gaat ervan uit dat de aanvragen voor een

opname in een woonzorgcentrum alleen

maar zullen stijgen. Het grote aantal

nieuwe voorzieningen die momenteel

gebouwd worden, zullen niet volstaan om

tegemoet te komen aan de vraag. Reden

genoeg om ervan uit te gaan dat de tijd die

directeurs, opnameplanners en sociale

diensten besteden aan het begeleiden en

inschrijven van geïnteresseerde ouderen

steeds groter zal worden.

Een update uitvoeren

Het onderzoek dat Ablecare en de

Universiteit Antwerpen uitvoerden naar

wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra,

bevestigde alvast de gekende

knelpunten. Meer dan 60% van de

bevraagde voorzieningen werkt met

minimaal twee wachtlijsten, naast de

klassiek ‘actieve’ en ‘passieve’ lijst, zijn

er ook voorzieningen die werken per

Katz-schaal of met extra categorieën

zoals licht en matige dementie en MS of

per woonplaats, kortom diversiteit troef.

Naast de soms complexe samenstelling,

zijn up to date gegevens onontbeerlijk.

Een groot deel van de voorzieningen

voert een dergelijke update slechts

sporadisch uit. De lijsten bevatten dan

ook zorgvragers die reeds opgenomen

werden in een andere voorziening of

intussen zelfs overleden zijn. (zie figuur 1)

Efficiënt een wachtlijst beheren die altijd up to date is met volledige autonomie...

0

5

10

15

20

25

30

35

40

nooit

dagelijks

wekelijks

maandelijks

driemaandelijks

hal8aarlijks

jaarlijks

percen

tage % (n

=246

)

Figuur 1: Om de hoeveel tijd krijgt de wachtlijst een volledige update*? (Bron: rapport wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra, Ablecare© / UA)

(*Met een volledige update bedoelen we het systematisch contacteren van alle personen op de

wachtlijst (of hun vertegenwoordigers) om te verifiëren of de vraag nog steeds van toepassing is

en of de urgentie al dan niet gewijzigd is.)

gezondheidszorg maakt éénmalig een

dossier aan voor de oudere op de

Attentum-website. Dit proces wordt

vergemakkelijkt door: voorgedefinieerde

invulschema’s en de mogelijkheid tot

uploaden van documenten (attachments

zoals een copy van de Katz-schaal,

begeleidend schrijven van de huisarts...).

Na deze registratie worden al naargelang

de voorkeur van de oudere en/of zijn/

haar mogelijkheden één of meerdere

woonzorgcentra als keuze aangeduid.

De gekozen verblijfinstanties worden

vervolgens automatisch verwittigd

van een nieuwe aanvraag. Wanneer

er inhoudelijke wijzigingen worden

aangebracht aan een dossier, wordt dit

meteen op alle wachtlijsten weergegeven.

Bijvoorbeeld bij een overlijden, wordt

zijn/haar aanvraag op alle wachtlijsten

verwijderd. Op deze manier moet een

medewerker van de voorziening bij het

updaten van de wachtlijst niet nodeloos

nabestaanden opbellen met de vraag

of er nog interesse is in een opname.

Wanneer een persoon opgenomen wordt

in het woonzorgcentrum van zijn/haar

eerste keuze, wordt zijn/haar aanvraag

op andere wachtlijsten (in andere

voorzieningen) verwijderd.

Voordelen

De voordelen zijn dan ook groot:

organisaties boeken een aanzienlijke

tijdswinst. Beschikbare plaatsen kunnen

immers sneller ingevuld worden,

aangezien er een wachtlijst beschikbaar

is met personen (en hun profiel) die

daadwerkelijk op korte termijn op

zoek zijn naar residentiële opvang. De

wachtlijsten worden immers up-to-date

gehouden met informatie ingegeven op

een centraal platform. Gegevens moeten

ook maar één keer ingevuld worden

wat, naast tijdsbesparing, resulteert

in administratieve vereenvoudiging.

Attentum kan een oplossing bieden voor

het beheer van wachtlijsten en als een

win-win situatie voor alle partijen.

Meer informatie over Attentum via:

[email protected]

http://www.attentum.com

Tel.: 09 210 78 90


Wachtlijsten in Vlaamse Woonzorgcentra

Studienamiddag naar aanleiding van de publicatie van een grootschalig onderzoek naar de organisatie van wachtlijsten in de ouderenzorg.

In samenwerking met

Inhoud: Onderzoeksbureau Ablecare werkte samen met de vakgroep verpleegkunde en vroedkunde van de Universiteit Antwerpen een grootschalig onderzoek uit betreffende de hoedanigheid en het beheer van wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra. Tijdens deze studiedag wordt een rapport/boek voorgesteld omtrent deze studie. Naast het onderzoek, wordt er ook stilgestaan bij mogelijkheden om het wachtlijstbeheer te optimaliseren.

Doelgroep: Medewerkers sociale dienst / dienst opname van woonzorgcentra en ziekenhuizen, directeurs en stafme-dewerkers van woonzorgcentra, hoofdverpleegkundigen, zorgprofessionals uit de thuiszorg, beleidsmakers, docenten hoger onderwijs,...

Programma:

De presentatie is in handen van Ann De Bie (VRT journaliste)

12.30-13u: Ontvangst met koffie

13u-13.10u: Welkomstwoord door de verantwoordelijke social profit van de Belfius Bank

13.10u-13.25u: Voorstelling boek, studie-opzet & achtergrond door Michael Van Buggenhout (onderzoeker, Ablecare / ZORG Magazine)

13.25u-14.00u: Het gerontologisch perspectief: wachten op een plaats vanuit het standpunt van een zorgvrager en zijn omgeving door Michael Van Buggenhout (onderzoeker, Ablecare / ZORG Magazine)

14.00u-14.30u: Voorstelling van de onderzoeksresultaten door Prof. Dr. Bart Van Rompaey (Universiteit Antwerpen, Vakgroep verpleegkunde en vroedkunde)

14.30u-15u: Pauze met koffie

15u-15.15u: Wachtlijstbeheer in beeld door Hilde Taillieu. Hilde Taillieu leidt een korte reportage van ZorgAndersTV in. ZorgAndersTv draaide speciaal voor deze studiedag een reportage waarin een aantal woonzorgcentra tonen hoe zij op een andere manier met hun wachtlijsten omgaan, dit zowel naar opvang, begeleiding en beheer van de wachtlijst.

15.15u-15.30u: Online wachtlijstbeheer als potentiële oplossing door Louis Schilders (Attentum)

15.30-16.15u: Panelgesprek onder leiding van moderator Ann De Bie met afgevaardigden van de verschillende koepels (Zorgnet Vlaanderen, Federatie Onafhankelijke Seniorenzorg, VVSG,…)

16.15-16.30u: Slotwoord door Michael Van Buggenhout

16.30u-…: Receptie & netwerkdrink

Inschrijven en meer informatie via www.zorganderstv.be

Wanneer: vrijdag 29 juni 2012 van 12.30 tot 17u

Waar: Belfius auditorium, Grote Steenweg 454 te 2600 Berchem, Antwerpen

Inschrijven: neem deel aan de studiedag en schrijf in via www.zorganderstv.be en ontvang gratis het boek rond wachtlijsten in de ouderenzorg van Michael Van Buggenhout, prof.dr. Bart Van Rompaey & Sofie Dierckxsens (twv. 25 euro).

Prijs: 69€ (incl. boek)

bij inschrijving tot en met 12 mei 2012

79€ (incl. boek) bij inschrijving na 12 mei


Wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra

Michael VAN BUGGENHOUTProf. Dr. Bart VAN ROMPAEY

Sofie DIERCKXSENS


De wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra zorgen reeds decennia voor verhitte discussies. Hoe lang zijn ze, hoe worden ze beheerd en wie staat er op deze lijsten. Elke voorziening beheert de wachtlijsten op zijn eigen, vaak historisch gegroeide wijze. Over het totaal aantal ouderen in Vlaanderen die wachten op een plaats in het woonzorgcentrum naar hun keuze, kunnen we alleen maar schattingen maken. Regelmatig duiken er cijfers op in de media en tegelijkertijd start de discussie over het aantal ouderen die zich op verschillende lijsten tegelijkertijd inschrijven of er volgens anderen zelfs helemaal niet thuishoren. We kunnen de problematiek van wachtlijsten in de residentiële setting cijfermatig bekijken. Maar we kunnen dit ook bekijken vanuit het standpunt van de oudere die wachtende is op dat wat komen moet. Een oudere die definitief een groot hoofdstuk van zijn leven achter zich laat. Een oudere die voorgoed de deur sluit van het huis of liever de ‘thuis’ waar hij vaak een leven lang heeft geleefd en gewoond. Waar hij een gezin heeft gesticht en ’s avonds na het werk thuiskwam, waar hij verdriet heeft gekend alsook intens geluk.Een wetenschappelijke kijk op het ‘wachten’ dringt zich dan ook op. Dit rapport bevat de resultaten van een groot Vlaams onderzoek naar wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra. 246 woonzorgcentra die dagelijks zorg dragen voor 28497 ouderen, gaven een unieke kijk op het beheer en de inhoud van hun wachtlijsten. Dit cijfermateriaal werd aangevuld met de opinies van diverse specialisten zoals Kurt Stabel (Federatie Onafhankelijke Seniorenzorg), Tarsy Windey (Zorgnet Vlaanderen), Elke Vastiau (VVSG), prof. Dr. Jan De Lepeleire,… Dit boek wenst dan ook de aanzet te geven tot een heldere kijk op het beheer van wachtlijsten. Kortom de nodige transparantie voor beleidsmakers, zorgprofessionals, de ouderen en hun omgeving.

Michael VAN BUGGENHOUT is verpleegkundige en licentiaat in de gerontologie. Hij combineert de functie van Managing partner bij ZorgAndersTv met die van zaakvoerder van Ablecare (www.ablecare.be), dat vanuit wetenschappelijke hoek diensten verschaft in de domeinen research, consultancy en scholing. Daarnaast is hij hoofdredacteur en uitgever van ZORG Magazine, een vakblad voor de zorgsector dat zich focust op evidence based beslissen en handelen.

Professor Bart VAN ROMPAEY is doctor in de medische wetenschappen, licentiaat in de biomedische wetenschappen en bachelor verpleegkundige. Hij werkt aan de Universiteit Antwerpen, Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen en is docent aan de Artesis Hogeschool Antwerpen. Hij stimuleert en organiseert onderzoek en onderwijs binnen verschillende aspecten van de verpleegkundige zorg.

Sofie DIERCKXSENS, studeerde verpleegkunde aan de Karel de Grote Hogeschool van Antwerpen. Aansluitend startte ze een opleiding master in de verpleegkunde en vroedkunde aan de Universiteit Antwerpen om zich verder te bekwamen in management en onderzoek in de gezondheidszorg. Ze behaalde intussen haar diploma Master of Science in de verpleeg- en vroedkunde en werkte succesvol aan een masterproef over wachtlijsten in de ouderenzorg.

Micha

el V

AN B

UGG

ENHO

UT

Profes

sor Ba

rt VA

N RO

MPA

EYSo

fie D

IERC

KXSE

NS

De

we

g n

aa

r m

ee

r t

ra

ns

pa

ra

nt

ie, W

ach

tlijsten in

Vla

am

se woon

zorgcentra

Mich

ael VAN

BUG

GEN

HO

UT

9 789081 802116

ISBN 978-90-8180-211-6


Werk maken van werk:

Hoe schat u uw zorgorganisatie in als werkgever? Streeft u naar duurzaam ondernemen en hecht u

belang aan uw human capital? Potentiële werknemers en studenten hebben een vaak negatief beeld

over werken in de ouderenzorg. Dit ondanks het feit dat woonzorgcentra heel wat troeven in handen

hebben. Anders vzw en Abecare geloven samen met een aantal partners dat woonzorgcentra deze

troeven beter kunnen uitspelen. Tijd om de handen uit de mouwen te steken en deze troeven te etaleren

én te communiceren naar de buitenwereld, tijd om de ouderenzorg een geschikt forum aan te bieden.

ZORGWERKGEVER 2012 zet woonzorgcentra in de kijker!

Achtergrond

Te weinig zorgprofessionals kiezen voor

een carrière in de ouderenzorg. 9 op 10

Vlaamse zorgvoorzieningen zijn op zoek

naar zorgverlenend personeel. Onderzoek

toont aan dat zorgverleners en studenten

in een zorggerelateerde opleiding

(zorgkundigen, verpleegkundigen,

ergotherapeuten, kinesitherapeuten,…)

een fout beeld hebben van werken

in de ouderenzorg. Desondanks kan

werken in de ouderenzorg voldoening

schenken en de juiste impuls geven aan

eenieders carrière. Uit onderzoek van

Ablecare blijkt dat slechts 37% van de

laatstejaarsstudenten verpleegkunde

denken dat ze in een woonzorgcentrum

goed tot uitstekend betaald worden, dit

in tegenstelling met de hoogste score

die weggelegd was voor universitaire

ziekenhuizen (93%). Dit idee strookt

natuurlijk niet met de werkelijkheid. Uit

hetzelfde onderzoek blijkt dat jongeren

vooral op zoek zijn naar een flexibele

werkgever waar doorgroeimogelijkheden

aanwezig zijn. Net die twee factoren

scoren eveneens slecht in het onderzoek,

zo associëren minder dan 5% van de

zorgverleners een woonzorgcentrum

met doorgroeimogelijkheden. Het hoeft

ons dan ook niet te verbazen dat minder

dan 9% van de laatstejaarsstudenten

verpleegkunde erover denken om aan de

slag te gaan in een woonzorgcentrum.

Zorgvoorzieningen schenken weinig

aandacht aan de positionering van

de organisatie als goede werkgever,

ZORGwerkgever 2012 wil jaarlijks een

positieve impuls geven.

De meerwaarde voor uw voorziening?

Naast een algemene opwaardering van

de zorgsector, kunnen ook individuele

voorzieningen hun voordeel halen

uit ZORGWERKGEVER 2012. Alle

woonzorgcentra die beschikken over

een erkenningsnummer van de Vlaamse

gemeenschap kunnen tussen 15 april

en 31 mei 2012 inschrijven voor een

doorgedreven audit die voldoet aan

wetenschappelijke standaarden. Hiervoor

gaan de organisatoren een samenwerking

aan met de vakgroep verpleegkunde

en vroedkunde van de Universiteit

Antwerpen. Deze audit brengt in elke

voorziening de tevredenheid van de

werknemers in kaart op een structurele

en transparante wijze, waardoor

leidinggevenden de tools in handen krijgen

om de werking te optimaliseren. Prof. dr.

Peter Van Bogaert van de Universiteit

Antwerpen creëerde de tool en begeleidt

het ganse audit-proces. De tool laat toe

om met een minimale inspanning van

het zorgverlenend personeel de nodige

resultaten te realiseren.

Slotgala

Voorzieningen worden bij inschrijving

in drie categorieën ingedeeld: Kleine

voorzieningen (<75 wooneenheden),

Middelgrote voorzieningen (76-125

wooneenheden) en Grote voorzieningen

(>125 wooneenheden). De drie best

scorende voorzieningen (in elke cate-

gorie) worden op een mooie gala-avond

in de kijker gezet. Deze gala-avond zal

doorgaan in het KBC auditorium in de

Havenlaan te Brussel met de nodige

persbelangstelling in het bijzijn van ver-

schillende genodigden van de diverse

niveaus (politiek, zorgkoepels, leidingge-

venden uit zorgvoorzieningen, onderwijs

en vanzelfsprekend de zorgverleners

zelf).

Aan elke uitreiking gaat een voorstelling

van de genomineerde voorzieningen

vooraf, aan de hand van een reportage

van ZorgAndersTv. Deze korte reportages

krijgen de genomineerde voorzieningen

nadien gratis ter beschikking voor eigen

gebruik (op de website, tijdens open-

deurdagen...)

ZorgAndersTv en ZORGMagazine zullen

het event uitgebreid in beeld brengen.

Voor dit event wordt ook een extra editie

van ZORGMagazine voorzien, in dit extra

glossy exemplaar worden de verschil-

lende genomineerde voorzieningen

voorgesteld.

Tot slot wordt ook een organisatie

beloond die zich op een unieke wijze

“ZORGWERKGEVER 2012 wil woonzorgcentra positioneren als goede werkgevers die flexibiliteit en groei kunnen bewerkstelligen en bestendigen.”

inzet om de zorg voor ouderen te ver-

beteren. Deze organisatie zal eveneens

voorgesteld worden aan het publiek

door middel van een korte reportage van

ZorgAndersTV. De vertegenwoordiger

van deze organisatie zal op de slotavond

een cheque mogen ontvangen. De avond

wordt vanzelfsprekend afgesloten met

een uitgebreide netwerkdrink.

De meerwaarde voor uw organisatie• Bij deelname ondergaat uw organisatie een audit, de bevraging, die

slechts een minimale inspanning vraagt van zorgverlenend personeel

kan gebeuren aan de hand van een vragenlijst op papier of via een

online tool.

• U ontvangt een gedetailleerd rapport over de tevredenheid van uw

zorgverleners (zorgkundigen en verpleegkundigen) met een opsomming

van positieve punten en werkpunten. (eventueel met benchmarking &

presentatie)

• Indien u bij de drie best scorende voorzieningen hoort van uw

categorie, maakt ZorgAndersTv kosteloos een televisiereportage over

uw voorziening. Dit beeldmateriaal wordt nadien ter uwer beschikking

gesteld.

• Uw voorziening wordt ook redactioneel voorgesteld in het extra ZORG

Magazine.

• Uw voorziening draagt: indien u een van de drie best scorende

voorzieningen van uw categorie bent, de titel: genomineerd voor

ZORGWERKGEVER 2012, als uw voorziening de beste van uw categorie

is, mag de zorgorganisatie een jaar lang de titel ZORGWERKGEVER

2012 dragen.

Meer informatie, inschrijvingsvoorwaarden en het online inschrijvingsformulier via: www.Zorganderstv.be


Anders vzw brengt zorg in beeld via ZorgAndersTv

De kracht van beelden

Anders vzw gelooft heel sterk in de kracht van beelden. Dat één beeld soms meer zegt dan duizend woorden is voor ons geen cliché. Wij willen vooral zaken uit de zorgsector in beeld brengen die anders onopgemerkt voorbijgaan. Initiatieven en nieuwe werkmethodes die het verdienen om in een positief daglicht gesteld te worden. Met ZorgAndersTv hebben we de ideale tools in handen om beelden naar de mensen toe te brengen.

Communicatie en imago van de sector verbeteren

De ideale zorgorganisatie van tegenwoordig sloopt de muren rond zich en daar wil ZorgAndersTv een steentje toe bijdragen.

Participatie vanuit de zorgsector in de programmatie van ZorgAndersTV

ZorgAndersTv zorgt voor meer zichtbaarheid. Iedere zorgorganisatie kan eigen initiatieven in de kijker stellen. Manieren van werken, innovaties, zorg voor medewerkers, zorg voor vrijwilligers en mantelzorgers, feestelijkheden,…. ZorgAndersTv zorgt dat het algemeen bekend wordt. Op die manier draagt ook de zorgvoorziening een steentje bij tot positieve beeldvorming. ZorgAndersTv maakt zelf reportages maar kan ook aangeleverd beeldmateriaal uitzenden op vraag van organisaties.

Op de website kunnen activiteiten opgenomen worden in onze zorgagenda en ons zorgnieuws. Zorgorganisaties kunnen via ons ook vacatures bekend maken. De vacatures zijn zowel zichtbaar via de website als via televisie op de digitext pagina’s. U kan bij ons ook terecht voor een jobreportage. Zo krijgt de organisatie de kans om op een andere manier in beeld te komen Hierdoor wordt het verhaal, de sfeer en de zorgzaamheid nog meer in de verf gezet bij geïnteresseerde kandidaten.

Een greep uit het aanbod

Vroegtijdige zorgplanning in AZ Maria Middelares, Jobspot in wzc Brembloem te Evergem, Hoe word ik zorgkundige, Mantelluisteren, we volgen studenten, reportage in wzc Hortensia in Menen, Mobiele tandartsenpraktijk, Geriatrisch dagziekenhuis, Werkgelegenheid in de zorgsector, een interview met Minister Jo Vandeurzen, Dag van de Verpleegkunde,…

Wat?Alle woonzorgcentra die beschikken over een erkenningsnummer van de Vlaamse gemeenschap kunnen tussen 15

april en 10 mei 2012 inschrijven voor een doorgedreven audit die voldoet aan wetenschappelijke standaarden in

samenwerking met de Universiteit Antwerpen. De inspanning van de voorziening en de werknemers om deel te nemen

is eenmalig en klein. Voorzieningen worden bij inschrijving in drie categorieën ingedeeld: kleine voorzieningen (<75

wooneenheden), middelgrote voorzieningen (76-125 wooneenheden) en grote voorzieningen (>125 wooneenheden).

Een gala-avond met alle actoren van de Vlaamse zorgsectorDe drie best scorende voorzieningen (in elke categorie) worden op een gala-avond eind oktober in het KBC-auditorium

te Brussel in de kijker gezet.

Inschrijvingsmodaliteiten & deelnamekostenIndien uw voorziening beschikt over een individuele erkenningsnummer van de Vlaamse gemeenschap kan u inschrijven

via het online inschrijvingsformulier. (Zorgorganisaties die meerdere voorzieningen uitbaten, kunnen ook meerdere

voorzieningen inschrijven).

Schrijf vandaag nog in via www.ZorgAndersTv.be

ZORGWERKGEVER 2012 is een initiatief van

en krijgt vandaag reeds de steun van:

en

De inschrijvingskosten zijn afhankelijk van het aantal wooneenheden (ROB + RVT).

• kleine voorzieningen (<75 wooneenheden): 269€ (excl. 21% btw)

• middelgrote voorzieningen (76-125 wooneenheden): 369€ (excl. 21%btw)

• grote voorzieningen (>125 wooneenheden): 469€ (excl. 21% btw)

(Optioneel kan er gekozen worden voor benchmarking en een presentatie ter plaatse, de voorwaarden zijn opvraagbaar via www.zorganderstv.be.)


Pluk de DagZorgAndersTv zendt vanaf april de docusoap “Pluk de Dag” uit over leven met dementie. De reeks “Pluk de Dag” biedt de kijker een ideale kans om meer zicht te krijgen op wat dementie nu precies inhoudt. “Pluk de dag” is een docusoap over mensen die geconfronteerd zijn met dementie.

In verschillende afleveringen wil het Dementienetwerk Provincie Antwerpen een zo ruim mogelijk publiek sensibiliseren. Vele mensen zien dementie als ’ondraaglijk lijden’, terug ‘kinds’ worden, of leven ‘als een plant’. De opeenvolgende afleveringen tonen echter dat naast de moeilijke gevolgen van de ziekte er ook ruimte is voor rustige en gelukkige momenten. Er zijn wel degelijk mooie en verrijkende contacten mogelijk met personen met dementie. Daarnaast leert de kijker ook veel over hoe om te gaan met personen met dementie. We zien hoe mantelzorgers en professionele zorgverleners elke dag opnieuw hun zorgtaak opnemen. Kortom een boeiende reeks die niemand onbewogen laat.

Meer informatie via www.dementie.be of: • Regionaal Expertisecentrum Dementie Orion, (St. Bavostraat 29, 2610 Wilrijk, 03 820 73 22, orion@

dementie.be)• Psychogeriatrisch Netwerk arr. Mechelen - PGN, (Lispersteenweg 17, 2500 Lier, 03 490 01 89, pgn@

dementie.be)• Regionaal Expertisecentrum Dementie Turnhout – Tandem, (Graatakker 4, 2300 Turnhout, 014 47

83 71, [email protected])

3 mei Optimalisatie in de zorg door innovatieve functiedifferentiatie

5 mei Lente symposium dienst Orthopedie AZ Oudenaarde

8 mei 6e Colloquium ICT en Gezondheidszorg (NVKVV - Affligem) (zie pagina 26-27)

10 mei Gratis seminarie planningssoftware planexpert

10-11 mei Beurs: Hoe later wonen 2012

31 mei 3e interactief congres: Facility Management in de zorg (zie pagina 5)

12 juni Kwaliteitskringen

29 juni Studienamiddag wachtlijsten in Vlaamse woonzorgcentra (zie pagina 12-13)

Reportages Toekomst

Adviescirkels in beeld

De social profit staat voor grote uitdagingen op het vlak van HR. Om die uitdagingen het hoofd te bieden, organiseert SD Worx adviescirkels voor alle sectoren. Samen met collega - organisaties een klare kijk krijgen op de actualiteit die voor u relevant is en hierover debateren onder leiding van een ervaren jurist, dat is de kern van de adviescirkel.

Zo kunnen leidinggevenden leren van elkaar op een aantal operationele en beleidsmatige vlakken. SD Worx boekt reeds enkele jaren succes met deze unieke formule. ZorgAndersTv was te gast op één van de adviescirkels een gaat in gesprek met begeleiders en deelnemers.

Week van de verpleegkunde en vroedkundeMeer dan 4000 zorgprofessionals verzamelden in het Casino Cursaal van Oostende voor de jaarlijkse afspraak tijdens de week van de verpleegkundigen en vroedvrouwen georganiseerd door het NVKVV. De week van de verpleegkundigen en vroedvrouwen is dan ook een begrip geworden. De verschillende werkgroepen die actief zijn bij het NVKVV, zorgden ook voor deze 38e editie voor een divers programma.

ZorgAndersTv was natuurlijk ook van de partij en bracht: sessies, sprekers, bedrijven en bezoekers in beeld. Daarbij had ZorgAndersTv specifiek aandacht voor de Dag van het bacheloronderzoek. Het NVKVV geeft met deze dag sinds vorig jaar tijdens de week ook actief invulling aan de trend tot evidence based denken en handelen in de zorg. Onderzoekers, docenten en het werkveld komen tijdens de onderzoeksdag samen om resultaten te delen. Naast voordrachten, presenteren de onderzoekers hun resultaten tijdens een begeleide posterwalk.

Met ZorgAndersTv kan je elke maand mooie prijzen winnen. Zo trakteert ZorgAndersTv je in de maand maart op bubbels naar aanleiding van de kaap van 10000 views per dag op de site www.zorganderstv.be. Ook jij kan als trouwe bezoeker van ZorgAndersTv.be een van deze pakketten cava. Het enige dat je moet doen is snel naar de website surfen en een eenvoudige vraag beantwoorden over een korte reportage over de online thuiszorgwinkel Comcasa. Ook de volgende maanden zal je nog kunnen meedoen met tal van wedstrijden.

ZorgAndersTv wedstrijd

ZorgAnders-midden april 2012 definitief.indd 2-3 6/04/12 13:44


9 7 8 9 0 3 3 4 8 0 6 4 5

Valpreventie in Woonzorgcentra

Valpreventie in WoonzorgcentraPraktijkrichtlijn voor Vlaanderen

Milisen, K. - Vlaeyen, E. - Coussement, J. Leysens, G. - Van der Elst, E. - Boonen, S. Adriaenssens, J. - Bautmans, I. - Boone, A. Cambier, D. - De Coninck, L. - Delbaere, K. De Keyser, K. - Descamps, J. - Goemaere, S. Govaerts, F. - Griep, L. - Hamblok, T. Logist, R. - Lyphout, H. - Peeraer, J. Peeters, J. - Sierens, H. - Tessier, J. Van Aerschot, V., - Van Croonenburg, M. Van den Noortgate, N. - Vandermeulen, D. Wertelaers, A. - Windey, T. - Dejaeger, E.

Ongeveer een op drie van de thuiswonende ouderen valt minstens één maal

per jaar. Bij ouderen met dementie loopt dit percentage op tot 66%. Eén derde

van de vallers valt meerdere keren per jaar. Een valincident kan leiden tot heel

wat lichamelijke, psychosociale en economische gevolgen. De praktijkrichtlijn

valpreventie Vlaanderen is een update van de vorige editie uit 2006 en biedt een

overzicht van datgene wat op basis van de tot nu toe beschikbare wetenschap-

pelijke evidentie effectief is in het voorkomen van valincidenten bij thuiswonende

ouderen, aangevuld met de nodige klinische expertise. Volgende onderdelen

komen aan bod: 1) algemene gezondheidspromotie met focus op valpreventie,

2) valpreventie bij thuiswonende ouderen met verhoogd valrisico en 3) frac-

tuurpreventie bij thuiswonende ouderen met verhoogd valrisico. In deze richtlijn

wordt aangegeven welke gezondheids- en welzijnswerkers hierbij een belang-

rijke rol kunnen vervullen. Op basis hiervan kan voor iedere discipline een speci-

fiek vormingspakket en/of aanpak worden uitgeschreven. Deze praktijkrichtlijn

werd opgesteld in opdracht van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid

en Gezin.

ZorgAndersTv is een initiatief van

Bekijk ZorgAndersTv

op de website of via Telenet!

Z

Schrijf je in op onze nieuwsbrief en

maak kans op een welkomstgeschenk

opsurf naar

www.zorganderstv.be

[email protected]

of kijk via telenet digitale televisie

! Druk op “extra”

! Ga naar “diensten”

! Klik op ZorgAndersTv

B

Contact ZorgAndersTvHilde Taillieu

Mail: [email protected]: 0479 625 004

ZorgAndersTv:

▪ Bouwt mee aan het positief imago van de zorgsector. ▪ Informeert iedereen over wat er leeft binnen de zorgwereld. ▪ Bewijst via getuigenissen dat er een alternatief bestaat voor gestandaardiseerde zorg; zorg op maat ▪ Laat zowel zorgprofessionals, als mantelzorgers en vrijwilligers aan het woord. ▪ sensibiliseert zowel jongeren als volwassenen om te kiezen voor de zorgsector. ▪ Functioneert als “brug” tussen enerzijds de verschillende zorginstanties onderling, maar anderzijds ook tussen onderwijs, instellingen en overheid. ▪ Kaart pijnpunten binnen de sector aan en zoekt mee naar een oplossing. ▪ zet innovatieve ideeën of activiteiten extra in de kijker. ▪ Is een aanspreekpunt voor iedereen die met “welzijn, gezondheid en zorg” te maken heeft.

Wij kunnen voor u:

▪ Uw organisatie, activiteiten, producten of diensten in de kijker zetten door middel van een reportage. ▪ Vacatures plaatsen of een jobvideo laten maken. ▪ Nieuws van uw zorgorganisatie in onze zorgagenda opnemen. ▪ Een reportage op dvd aanleveren zodat u ze kan gebruiken als didactisch materiaal. ▪ Uw team ondersteuning bieden door onze vorming en begeleiding.

Volg ZorgAndersTv ook op Twitter:

via @ZorgAndersTv

Schrijf u nu in op onze nieuwsbriefen blijf op de hoogte van de activiteiten van

ZorgAndersTv en nieuws uit de zorgsector.

Andersvzw is een vereniging zonder winstoogmerk. Wij zijn steeds op zoek naar partners om ons communicatieplatform verder uit te bouwen.

ZorgAnders-midden april 2012 definitief.indd 4 4/04/12 13:50

De praktijkrichtlijn is onderverdeeld in 5 logische hoofdstukken.

In een 1ste hoofdstuk worden de ‘maatregelen op

voorzieningsniveau’ besproken, deze bestaan uit algemene

maatregelen die zich niet specifiek richten op het individueel

risicoprofiel van elke bewoner, zoals educatie en sensibilisatie

van medewerkers van de voorziening, vrijheidsbeperkende

maatregelen, infrastructuur en omgeving. Een 2e hoofdstuk

Een nieuwe praktijkrichtlijn moet een nieuwe dimensie geven aan val- en fractuurpreventie. 31 Auteurs

onder de deskundige leiding van Professor Koen Milisen verwerkten de laatste wetenschappelijke

inzichten in een bevattelijk en meteen op de werkvloer implementeerbare bundel richtlijnen. Waarom?

de redenen liggen voor de hand. In woonzorgcentra valt 30 tot 70% van de bewoners één maal per jaar,

waarvan 15 tot 40% meerdere keren per jaar. Dit gemiddelde ligt tot driemaal hoger dan in de thuissituatie.

Een val kan leiden tot ernstige lichamelijke, psychosociale en economische gevolgen. De praktijkrichtlijn

heeft als doel een overzicht te bieden van wat effectief is in het voorkomen van valincidenten bij ouderen

verblijvend in woonzorgcentra. Het kan helpen om in de dagelijkse praktijk valincidenten te detecteren,

evalueren en behandelen, om zo nieuwe valincidenten en de mogelijk ernstige gevolgen te voorkomen.

Valpreventiein woonzorgcentra

Fiche:

Valpreventie in woonzorgcentra. Praktijkrichtlijn voor

Vlaanderen

Dit boek is recent verschenen in maart 2012.

Auteur: MILISEN KOEN et al.

ISBN: 9789033487996

Pagina’s: 136

Prijs: 22€

Te bestellen via www.acco.be

bevat individuele valpreventiemaatregelen. Deze maatregelen

zijn specifiek afgestemd op de individuele bewoner, waardoor

de praktijkrichtlijn kan worden toegepast bij ouderen met een

diversiteit aan zorgafhankelijkheid. De auteurs staan ook stil bij

multifactoriële evaluatie van valrisicofactoren én interventies.

Het 3e hoofdstuk, ‘individuele fractuurpreventiemaatregelen’,

geeft een overzicht van maatregelen die kunnen worden

toegepast ter preventie van fracturen.

Medicamenteuze behandeling evenals het wel of niet gebruiken

van heupbeschermers komen in dit deel aan bod. In het 4e deel

wordt gekeken naar follow-up. Het 5de en laatste hoofdstuk

betreft de implementatie van de praktijkrichtlijn in de eigen

voorziening. De focus ligt hier niet enkel op de bewoner, ook

de personeelsomkadering krijgt hier de nodige aandacht

inclusief de functieomschrijving en het functieprofiel van een

valpreventiecoördinator.


“Bespaar tot 60% op waskosten.”Slaapkwaliteit bevorderen doe je dan ook niet enkel met de aanschaf van een kwalitatief hoogstaande en aan de behoefte van de oudere aangepaste matras, maar met een totaalaanpak. Deze totaalaanpak behelst evenzeer het optimaliseren van de luchtkwaliteit in de kamer, maar eveneens de juiste matras, hoofdkussen, bedlinnen, ondersteunende kussens, etc… ZORG Magazine sprak met Michel Marynissen, zaakvoerder en oprichter van Medical Mattress Care (MMC) uit Lokeren. MMC ontwikkelt hoogwaardige matrassen en diverse accessoires voor de zorgsector. We ontmoeten een dynamische en vooruitstrevende zaakvoerder die niet enkel bekommerd is om slaapcomfort, maar ook ecologische en hygiënische standaarden hoog in het vaandel draagt.

MMC werd opgericht in 2005, daarvoor

deed Michel Marynissen de nodige

ervaring op in de sector van de

polyurethaanschuimen. Hij zag daar

een grote nood aan productkennis en

onwtikkelde in 2006 een eerste gecoate

matras, in 2008 startte de productie op

grote schaal. Eerst in Vlaanderen, nadien

in Wallonië en de ganse Benelux. Intussen

is MMC actief in veertien landen, het gaat

dan niet enkel om buurlanden, zo leveren

ze ook aan Peru. MMC is actief in de

medische sector, gaande van producten

voor baby’s tot ouderen, de hotelsector

en retail. Het gamma breidt steeds uit:

matrassen, positionerings-elementen,

slabbetjes, incontinentieonderleggers,...

worden standaard geleverd of kunnen op

maat worden gemaakt.

Ondanks deze schaalvergroting

houdt MMC toch vast aan een strikte

toepassing van haar visie: rechtstreeks

bestellen zonder talrijke tussenspelers.

MMC staat dan ook bekend om eerlijke

prijzen, zo rechtstreeks mogelijk van

fabrikant naar eindgebruiker toe.

Daarnaast staan ze garant voor hoge

kwaliteitseisen. Tot slot draagt MMC als

producent, ook haar steentje bij tot een

beter milieu. Zo produceert MMC tijdens

het ganse productieproces minder dan

5% afval. Bijna alles wordt gerecycleerd

en de fabriek is volledig zelfbedruipend

qua stroom, er wordt zelfs meer stroom

verwerkt dan men nodig heeft.

Intussen mag MMC zich reeds buigen

over mooie referenties: bewoners en

patiënten van : alle voorzieningen van

de groep Senior Assist, het OCMW Sint-

Gillis-Waas, Het Heilig-Hart ziekenhuis

in Leuven, het AZ Herentals,... slapen

comfortabel op een matras van MMC.

ZORG Magazine: In de naam MMC zit

ook de term Medical, hoe vult MMC dit

in?

Michel Marynissen: We beschikken

over een eigen laboratorium, hier testen

we zelf elk schuim dat binnenkomt op

hun kwaliteiten zoals: rek bij breuk,

hardheid, samenstelling… Alle testen

die wij uitvoeren worden ook nog

eens gecertificeerd bij Centexbel (het

Belgische Textile Research Centre). Hier

wordt bijvoorbeeld ook de brandveiligheid

getest alsook de antibacteriële

eigenschappen van onze producten.

Voor deze en andere eigenschappen

zoals: anti-allergie, anti-fungi, anti-

huismijt, anti-MRSA,… hebben we een

overkoepelend, uniek certificaat. We zijn

met andere woorden volledig medisch

gekeurd. Er wordt dus niet licht gegaan

over de term ‘medical’ bij MMC.

ZORG Magazine: Hebt u de afgelopen

tien jaar de technologie en eisen

omtrent matrassen zien evolueren?

Michael Marynissen: Onderzoekers

hebben kunnen aantone dat niet alle

schuimen geschikt zijn om te gebruiken in

dekbed & cover alleen nog onze cover

naar de wasserij te sturen. We spreken

dan over 83g ipv van 1kg. In zijn totaliteit

kunnen we de waskosten met 60% en

meer drukken.

ZORG Magazine: Zijn bewoners

tevreden over een ‘licht’ dekbed?

Michel Marynissen: Het klopt dat

bewoners vaak een ‘subjectief’

koudegevoel hebben, we zijn ons hiervan

bewust. Maar vaak is een eenvoudige

test, waarbij een bewoner één nacht het

dekbed uitprobeert’ voldoende om het

tegendeel te bewijzen. Van deze oubollige

gedachten moeten we af: lichter en

synthetisch is zeker niet minderwaardig

ten opzichte van katoen en zwaarder,

testen bewijzen het tegendeel.

Medical Mattress Care bvba

Tel: +32 (0) 473 591 171

Fax: +32 (0) 9 346 78 21

www.medical-mattress-care.com

Technologische evolutie inzake slaapcomfort creëert tal van mogelijkheden tot optimalisatie.

Michel Marynissen: “We beschikken over een eigen laboratorium, hier testen we zelf elk

schuim dat binnenkomt op hun kwaliteiten”

matrassen bij specifieke doelgroepen. Je

kan bijvoorbeeld geen ziekenhuismatras

met een erg hoge densiteit plaatsen

in een woonzorgcentrum. Veel

ziekenhuismatrassen zijn ontwikkeld voor

bedlegerige patiënten die 24/24u in hun

bed verblijven. Niet voor elke bewoner

in een woonzorgcentrum gaat dit op.

Vandaag kijken we veel specifieker voor

welke toepassing, een matras moet

dienen, zodat je een mooie waaier

aan mogelijkheden krijgt. Als fabrikant

kunnen we op deze tendens perfect

inspelen omdat we zo’n 40 matrassen

voor diverse doeleinden maken. Onze

specialisten kunnen ook perfect de juiste

matras aanbeveling voor de juiste setting.

ZORG Magazine: Behalve slaapcomfort

voor de cliënt, staan meer en meer

leidinggevenden ook stil bij het

kostenplaatje, kan de juiste keuze de

kosten reduceren?

Michael Marynissen: We bieden met

ons gamma een totaalpakket aan, dat

is redelijk uniek. Op die manier kunnen

we talrijke voordelen aanbieden. Zo

kunnen we garanderen dat de waskosten

aanzienlijk verminderen. MMC geeft 5

jaar garantie op alle materialen die we

leveren. We kunnen aantonen dat het

aankopen van hoeslakens een stuk

goedkoper is dan het huren van het

materiaal bij een wasserij. We laten de

lakens individualiseren met een etiket, op

deze manier krijgt u ook steeds uw lakens

terug.

ZORG Magazine: Veel bewoners in een

zorgvoorziening slapen nog steeds

onder een traditioneel laken en deken,

een andere groep reeds onder een

klassiek dekbed, speelt MMC in op

deze trend?

Michel Marynissen: Vanzelfsprekend, er

wordt dan vaak gedacht aan een klassiek

dekbed met een katoenen omhulsel en

een vulling. Deze traditionele dekbedden

zijn zwaar en wegen om en bij de 1kg.

Aangenaam qua gewicht is dat niet echt,

zeker niet voor verzwakte bewoners. Een

tweede belangrijke nadeel is het feit dat

deze dekbedden met natuurlijke vezels

worden gemaakt, waardoor er vaak

problemen zijn met het brandvertragend

karakter of de anti-bacteriële

eigenschappen. Zeker na een vijf a tien

keer wassen zien we die eigenschappen

steeds verminderen. Daarnaast zitten

voorzieningen die deze klassieke

dekbedden gebruiken, met een aanzienlijk

hoge kost. Wasbedrijven rekenen vaak

per kilogram, zware dekbedden zijn dus

duurder in onderhoud. Bij MMC hebben

we een dekbed ontwikkeld van 200g met

een polyurethaanhoes. Deze hebben

we dichtgelast langs de vier zijden. Dit

dekbed moet niet opgestuurd worden

naar een wasserij, maar kan gewoon met

gedesinfecteerd worden met klassieke

producten. Een ander groot voordeel

is dat er niets in gaat: geen vocht,

geen bacteriën, geen huismijt... Om het

gamma compleet temaken, hebben we

ook een cover ontwikkeld die synthetisch

is maar als katoen aanvoelt. Wat is het

grote voordeel hiervan: de waskosten

dalen extreem, u hoeft ipv het volledige

“Traditionele dekbedden zijn zwaar en wegen

om en bij de 1kg. MMC ontwikkelde een dekbed van 200g dat makkelijk te desinfecteren is en dichtgelast is aan 4

zijden.”


Ontdek ons uniek concept: adviescirkels voor woon- en zorgcentra

Hoe blijft u op de hoogte van de laatste sociaal-juridische wijzigingen? Wat zijn actuele HR-topics waarop u kunt inspelen om aantrekkelijk te blijven als werkgever en uw medewerkers gemotiveerd te houden? Als HR-verantwoordelijke of directeur van een woon- en zorgcentrum hebt u vandaag een uitdagende rol. Vaak ontbreken echter de tijd en de middelen om ervoor te zorgen dat u bijblijft.

Daarom heeft SD Worx ‘adviescirkels’ in het leven geroepen. Het principe is eenvoudig: samen met een vijftal woon- en zorgcentra uit uw regio vormt u een adviescirkel. Zo’n adviescirkel komt vijfmaal per jaar gedurende een halve dag samen om een lerend netwerk te vormen onder begeleiding van een juridisch of HR-expert van SD Worx. De kosten worden gedeeld, en de deelnemers stellen om de beurt hun infrastructuur ter beschikking.

Meer weten?Surf naar www.sdworx.be/adviescirkel of contacteer Ann Vanwezer, account manager social pro�t, T 0499 56 25 21 of [email protected].

Een lerend netwerk rond

HR-topics

AdviescirkelsDe social profit staat voor grote uitdagingen op het vlak van HR. Om die uitdagingen het hoofd te bieden,

organiseert SD Worx adviescirkels voor alle sectoren. Tijdens deze adviescirkels komen HR-specialisten

en leidinggevende, uit diverse zorgorganisaties samen om een lerend netwerk te vormen. SD Worx gaat

op zoek met de deelnemers naar de knelpunten, geeft vervolgens richting en creëert advies op maat.

Kortom, een uniek concept om leidinggevenden te ondersteunen bij het uitstippelen van hun beleid.

De kern van de adviescirkel

Samen met collega - organisaties een

klare kijk krijgen op de actualiteit die

voor u relevant is en hierover debateren

onder leiding van een ervaren jurist, dat

is de kern van de adviescirkel. Zo kunnen

leidinggevenden leren van elkaar op een

aantal operationele en beleidsmatige

vlakken. Thema’s worden niet exclusief

aangebracht door de experten van

SD Worx, deelnemers kunnen zelf

relevante topics op de agenda plaatsen

om deze samen te doorgronden en te

bespreken. SD Worx boekt reeds enkele

jaren succes met deze unieke formule.

Leidinggevenden in de zorgsector

dragen dagelijks zorg voor anderen,

zowel bewoners als eigen medewerkers.

Dit is een ambitie die helaas voor zware

uitdagingen staat. Aan de ene kant kent

de zorgsector in toenemende mate een

onderfinanciering.

Aan de andere kant groeit de zorgbehoefte,

zowel kwantitatief als kwalitatief.

Daarbovenop worden leidinggevenden

nog eens geconfronteerd met de

krapte op de arbeidsmarkt. Louter een

goed financieel beleid vormt dan ook

geen garantie voor de toekomst en

het succes van een zorginstelling.

Een omgeving waarbij de regelgever,

patiënten, bewoners, inspectiediensten

en personeel mondiger worden, waar

(zorg)processen ingewikkelder worden

en werknemers mobieler kan niet

zonder een professioneel, duurzaam, en

kennisgebaseerd hr-beleid.

Regionaal, kostendelend en

kleinschalig

Op- en afreizen naar opleidings- of

congreslocaties in de grote steden zoals:

Gent, Leuven of Antwerpen neemt snel

enkele uren in beslag. Verplaatsingstijd

die men uiteraard beter voor andere

doeleinden aanwendt. Bij adviescirkels

komt SD Worx juist naar uw regio. De

bijeenkomst gaat in principe altijd door bij

één van de deelnemende zorginstellingen,

die de ruimte en catering verzorgt. Op

deze manier dragen alle partners bij in het

lerend netwerk.

Wenst ook u deel uit te maken van een

lerend netwerk in uw omgeving? Surf dan

snel naar www.sdworx.be/adviescirkel

of contacteer Ann Vanwezer, account

manager social profit: 0499 56 25 21 of

via ann.vanwezer & sdworx.com.

Interactief op de hoogte blijven van actuele HR-topics en de laatste sociaal-juridische wijzigingen

Bekijk de reportage op ZorgAndersTv.


‘Solutions for Care’:16e Colloquium werpt nieuw licht op automatiseringDit jaar organiseert de werkgroep informatiesysteemverpleegkundigen van het NVKVV reeds voor de

zestiende keer een colloquium ICT & gezondheidszorg. Intussen zijn ze toe aan de achtste editie onder

de titel ‘Solutions for Care’. Met een boeiend hoofdprogramma en verschillende parallelle sessies trekken

de organisatoren op 8 mei in De Montil te Affligem opnieuw de kaart van innovatie. Het hoofdprogramma

focust op telematica voor de gezondheidszorg, het elektronisch voorschrift in België en gegevensdeling in

de eerste en tweede lijn en de telematica-initiatieven vanuit de tweede en derde lijn.

Waarom dit colloquium?

Eric Vandewalle, voorzitter van de

werkgroep ISV van het NVKVV licht

de drie doelstellingen toe van dit

colloquium: “Een eerste doelstelling is

professionalisering, de belangrijkste

actualiteiten betreffende telematica en

gezondheidszorg komen aan bod. Voor

deelnemers is het de uitgelezen kans om

op de hoogte te blijven van de allerlaatste

inzichten op vlak van ontwikkelingen en

implementatie van het EPD (Elektronisch

Patiënten Dossier) en alle aanverwante

ICT- aspecten binnen de zorg.”

“Daarnaast kunnen deelnemers ook

expertise en ervaringen uitwisselen,

netwerken met collega’s van diverse

disciplines staan ook dit jaar centraal.

Tot slot kunnen deelnemers ook de

voornaamste markspelers ontmoeten

gaande van: softwareleveranciers,

hardwareproducenten, verdelers en

consultancybedrijven. Hun standen staan

in maar liefst 3 exposantenzalen.”, besluit

Eric Vandewalle.

Programma

Naast de plenaire sessie, start in de

voormiddag reeds een parallelle sessie

in verband met technologieën en een

sessie rond HRM. In de namiddag krijgen

deelnemers de keuze uit 9 parallelle

sessies. Deze handelen onder andere over:

De implementatie van het elektronisch

patiëntendossier, medicatiebeheer en

multidisciplinaire planning, management

van verpleegkundige en medische data,

technologieën (ERP - cloud - office),

risicomanagement en patiëntveiligheid,

integratie en identificatie van logistieke

processen binnen de zorgsector,

medische, multidisciplinaire en

verpleegkundige zorg in de eerste lijn,

ouderenzorg, etc.

Multidisciplinariteit

Het colloquium wordt mede ondersteund

16deColloquium Automatisering en zorgverlening

Dinsdag 8 mei 2012Werkgroep informatiesysteemverpleegkundigen

www.nvkvvisv.be

De Montil / Affligem

Congresprogramma

e-health

Snomed

ICT en gezondheidszorg Solutions for Care

EPD

Multidisciplinaire samenwerking

HRM

ERP

MyCareNet

Medicatiebeheer

Risicomanagement

VG-MZG

E-learningDialyse

Vitalink

BelRAI

Beleidsinformatie

Logistieke processen

Thuismonitoring

Verloskunde

Schrijf nu in via: www.nvkvvisv.be

door het Vlaams Apothekers Netwerk en

Domus Medica. Beide verenigingen zien

dit colloquium als een opportuniteit om in

de toekomst vaker en nog constructiever

met ons samen te werken rond alle

aspecten van thuis- en thuisvervangende

zorg, waar de patiënt centraal staat en

de huisarts, de verpleegkundige, de

paramedicus en de apotheker in een

multidisciplinair team de zorg voor de

patiënt ter harte nemen.

U kan zich inschrijven vóór 1 mei 2012.

Bij voorkeur via www.nvkvvisv.be.

U krijgt automatisch een bevestiging na

uw online inschrijving.


Dementievriendelijk bouwen en inrichtenBij een bezoek aan een woonzorgcentrum is de kans behoorlijk groot er een bouwwerf aan te treffen. Zoniet, dan

ben je aangekomen bij een nieuwbouw of vertelt de directeur je dat die er over korte of langere tijd zal komen.

In het langdurige plan- en uitvoeringsproces heeft hij er de handen aan vol om eisen op vlak van onder meer

erkenningsvoorwaarden, zorgvisie, brandveiligheid, milieunormen, zorgefficiëntie, toegankelijkheid, wooncomfort,

esthetiek, imago én budget met elkaar te verzoenen. We willen hier nog een eisenpakket bovenop leggen, namelijk

dat van het dementievriendelijke karakter. Het aandeel mensen met dementie in de woonzorgcentra loopt immers

gestaag op en is dermate groot dat dementievriendelijkheid een criterium is geworden voor de hele voorziening en

niet enkel voor de zogenaamde afdelingen voor bijzondere begeleiding.

Auteur: Patrick Verhaest (wetenschappelijk medewerker op het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw)

Bovendien tekende er zich de voorbije

jaren onder wetenschappers enige

consensus af omtrent de belangrijkste

kenmerken van een dementievriendelijke

woonomgeving. Het is een omgeving die

compenseert voor de beperkingen van

dementie en zo onafhankelijkheid en het

zelfwaardegevoel verhoogt, maar ook de

zorg stuurt en uitnodigend is voor familie

en lokale gemeenschap (Marshall, 1998).

We brachten de verschillende aandachts-

punten in kaart en hangen deze op aan

drie belangrijke topics: het zintuiglijk

comfort, bewegingsvrijheid in een oriën-

terende omgeving en het persoonson-

dersteunende karakter van de omgeving.

We lichten ze hieronder toe. In het boek

dat hierover in mei verschijnt, is te zien

hoe deze in Vlaamse woonzorgcentra

vorm gekregen hebben (Stroobants en

Verhaest, in druk).

Zintuiglijk comfort

De architectuur heeft zich de voorbije

decennia over het algemeen eng

gefocust op de visuele kwaliteit van

gebouwen, daarmee het potentieel

veronachtzamend van auditieve en zelfs

olfactorische en tactiele kenmerken voor

het wooncomfort (Pallasmaa, 2005). Het

is duidelijk dat personen met dementie

een wereld te winnen hebben bij een

architectuur die meer inzet op alle zintui-

gen, maar binnen bestaande gebouwen

kan met de inrichting en de levens- en

werkwijze al heel wat gedaan worden om

aangename zintuiglijke ervaringen op te

doen. En dan gaat het uitdrukkelijk niet

om de inrichting van een snoezelruimte.

Naarmate de kwaliteit van de woonom-

geving zelf prioriteit krijgt, verliest dit aan

belang.

Het gebruik van een snoezelruimte kan

zonder twijfel zinvol zijn, maar wanneer

die de bedoeling heeft mensen weg

te halen uit ‘de drukte’ van de onaan-

gepaste woonomgeving, dan zijn dui-

delijk de verkeerde prioriteiten gelegd.

Gedoseerd werken met muziek, zorgen

voor aangename natuurlijke geuren en

tastervaringen, voldoende licht en een

goede visuele en auditieve leesbaarheid

van de leefomgeving kunnen al een groot

verschil maken. Vooral deze leesbaarheid

is cruciaal. Maatregelen om die leesbaar-

heid te bevorderen zijn er op gericht de

waarneming van wat relevant en waar-

devol is voor de persoon met dementie

op de voorgrond te halen. Op het visuele

vlak dient gecompenseerd voor de (on-

derschatte) perceptieproblemen die de

ziekte van Alzheimer met zich meebrengt:

de toenemende moeilijkheden met

kleurdifferentiatie (vooral bij de koude

kleuren), contrast- en diepteperceptie

(Jones & Van der Eerden, 2008). Het

impliceert het inzetten van voldoende

kleuren helderheidscontrasten enerzijds

en vereenvoudiging van de omgeving

anderzijds. Figuratieve elementen of

complexe patronen in behang, vloerbe-

kleding en gordijnen zijn bijgevolg te ver-

mijden. Blinkende oppervlaktes brengen

onnodige visuele ruis met zich mee en

kunnen de persoon soms beangstigen,

zoals bijvoorbeeld een blinkende vloer

die als nat wordt ervaren of de weerspie-

geling van zichzelf in het raam wanneer

het buiten donker is.

Een voldoende algemeen lichtniveau

ondersteunt deze maatregelen. Dit gaat

bovendien gepaard met minder valin-

cidenten. Dat er op vlak van licht een

wereld te winnen is, blijkt uit onderzoek

van De Lepeleire e.a. (2007) dat vast-

stelde dat slechts een kleine minderheid

van de Vlaamse woonzorgcentra voldoet

aan de lichtniveaus die nodig zijn voor

personen met dementie.

Dementie brengt geen extra auditieve

problemen met zich mee, maar controle

van geluidsprikkels is wel fundamenteel.

Geluiden zijn als trappen voor de rolstoel-

gebruiker, klinkt de boutade. Geluiden

dringen zich immers steeds meer even-

waardig in de aandacht op. Er is boven-

dien minder gewenning. Kunnen mensen

de grote hoeveelheid prikkels niet meer

de baas, dan worden ze ernstig beperkt

in elke doelgerichte activiteit. Bovendien

slaat de onrust dan onvermijdelijk toe.

Het beperken van geluiden, werken met

geluidsabsorberende materialen en het

selectief toevoegen van camouflerende

geluiden zijn dan de drie strategieën om

hieraan tegemoet te komen.

Bewegingsvrijheid in een oriënterende

omgeving

Afgezien van de leerervaringen die er

wel degelijk zijn, is bij vele personen met

dementie het zich vanzelfsprekend ge-

oriënteerd weten in de omgeving ernstig

ondermijnd. Het komt er dan op aan de

omgeving zo vorm te geven dat ze vol-

doende uit zichzelf oriënteert. Bedoeling

is gevoelens van onzekerheid en doolge-

drag ten gevolge van het niet vinden van

het doel te verminderen.

Aandacht voor een oriënterende

omgeving vloeit voort uit het belang van

bewegingsvrijheid, inclusief een vrije en

makkelijke toegang tot de buitenruimte.

Het laat ruimte voor de beweging waar

vele mensen met dementie behoefte

aan hebben, maar fundamenteler nog

“Een voldoende algemeen lichtniveau

zorgt voor minder valincidenten. Dat er op vlak van licht een wereld te winnen is, blijkt uit onderzoek

van De Lepeleire e.a. (2007).”


Referenties � 1. Charras et al. (2011). Principes

théoriques et modalités d’application pour

l’aménagement des lieux de vie accueil-

lant des personnes atteintes de la maladie

d’Alzheimer. La revue francophone de gériat-

rie et de gérontologie,18(177), pp. 205-210.

� 2. Chalfont (2008). The living edge:

Connection to nature for people with dementia

in residential care. In: K.A. Froggatt, S. Davies

& J. Meyer: Understanding care homes:

A research and development perspective.

London: Jessica Kingsley Publishers, pp.

109-131.

� 3. De Lepeleire et al. (2007). Insufficient

lighting in nursing homes. Journal of the

American Medical Directors Association, 8(6),

pp. 314-317.

� 4. Jones et al. (2008). Designing care

environments for persons with Alzheimer’s

disease: visuoperceptual considerations.

Reviews in Clinical Gerontology, 18, pp.

13-37.

� 5. Marquardt (2007). Kriterienkatalog

Demenzfreundliche Architectur. Möglichkeiten

zur Unterstützung der räumlichen Orientierung

in stationären Altenpflegeeinrichtungen.

Berlin: Logos Verlag.

� 6. Marshall (1998). How it helps to see

dementia as a disability. Journal of Dementia

Care,6(1), pp. 15-17.

� 7. Pallasmaa (2005). The eyes of the skin.

Architecture of the senses. West Sussex:

John Wiley & Sons. 80pp.

� 8. Stroobants et al. (in druk).

Architectonica. Een thuis voor mensen met

dementie. Antwerpen: Epo.

is dat het de controle van de persoon

over zijn eigen leefsituatie vergroot. Met

bewegingsvrijheid wordt echter ook

veiligheid een aandachtspunt. Waar de

balans vroeger sterk overhelde naar

aandacht voor veiligheid, hebben we

vandaag steeds meer aandacht voor de

autonomie van de persoon. Uiteraard is

het een en-en-verhaal en moet gekeken

worden naar hoe veiligheid en autonomie

te verzoenen. Een belangrijke sleutel ligt

hier bij onopvallende veiligheidsmaat-

regelen waardoor het controlegevoel

van de bewoner niet wordt aangetast.

Denk hierbij aan een natuurlijk ogende

omheining van de tuin die een gevoel van

opgesloten zijn beperkt of het onopval-

lend maken van uitgangen waardoor

de persoon met dementie ze niet meer

opzoekt en dus ook niet meer op grenzen

botst.

Goed zichtbare aantrekkelijke anker-

punten in de leefomgeving, met een

duidelijke functie, versterken het effect

van deze maatregelen. Directe zichtbaar-

heid van bestemmingen zorgt voor een

drastische vermindering van het aantal

beslispunten en maakt de omgeving voor

de persoon met dementie dus duidelijk

meer hanteerbaar. Een duidelijke functie

van de ruimtes, zoals de keuken, eet- of

zitruimte, vergemakkelijkt dan weer het

zelfstandig en natuurlijk gebruik ervan

(Charras e.a., 2011). Deze principes

hebben behoorlijke implicaties voor

het grondplan. Complexe structuren,

inclusief rondgangen (!), zijn te vermijden

(Marquardt, 2007), net zoals grote poly-

valente ruimtes.

Persoonsondersteunend

Dementie confronteert ons met onze

fundamentele relationele afhankelijkheid.

We kunnen maar zijn wie we zijn bij de

gratie van anderen. Door het verlies van

mogelijkheden en het geheugenverlies

raken mensen met dementie onzeker

over zichzelf en wie ze zijn. Het wordt

moeilijk, bijvoorbeeld, de rollen waar men

zijn identiteit aan ontleent vast te houden.

Goede dementiezorg probeert daar in de

mate van het mogelijke aan tegemoet

te komen. Ze doet dit in eerste instan-

tie door te werken aan kwaliteitsvolle

relaties, tussen bewoners, maar ook met

bezoekers en medewerkers. Begeleiding

naar en bij zinvolle tijdsbesteding, het

ophalen van en verwijlen bij herinneringen

(reminiscentie) en aandacht voor comfort

bij de zorgverlening zijn dan concrete

invalshoeken waarlangs de relatie vorm

krijgt. Dit alles zal zijn weerslag vinden in

de materiële omgeving, maar omgekeerd

zal een doordachte vormgeving van deze

omgeving deze zorg ook mogelijk maken

en ondersteunen.

Bijgevolg nodigt een dementievrien-

delijke omgeving uit tot ontmoeting,

verkenning en activiteit. Een belangrijk

aandachtspunt daarbij is het evenwicht

tussen mogelijkheden tot contact en mo-

gelijkheden tot privacy. In een omgeving

die onvoldoende privacy biedt, blijken

mensen elkaar eerder te mijden. De ge-

meenschappelijke ruimte biedt daarom

voldoende mogelijkheden om zich wat uit

de groep terug te trekken, bijvoorbeeld in

een wat afgelegen gelegen zithoek (maar

van waaruit op een of andere manier wel

nog visueel contact met de leefruimte

mogelijk is). Ook de vrije beweging tussen

de persoonlijke kamer en de gemeen-

schappelijke leefruimte is een belangrijk

aandachtspunt. In combinatie met het

belang van directe zichtlijnen, zien we in

dementievriendelijke leefomgevingen dan

ook steeds vaker dat (een deel van) de

kamers direct vanuit de gemeenschap-

pelijke leefruimtes kan worden bereikt of

minstens vanuit de leefruimtes zichtbaar

zijn.

Binnen deze sociaal veilige omgeving

kunnen goed gekozen omgevingsele-

menten aanzetten tot activiteit. Het gaat

om heel gewone voorwerpen, zoals

een schotelvod, een veegborstel of een

krantenmand, en om duidelijk geprofi-

leerde hoeken, zoals een schrijftafel of

een was- en strijkhoek. Essentieel is dat

ze op een normale en dus herkenbare

manier geïntegreerd zijn in de leefomge-

ving.

Wat aanzet tot activiteit, is vaak ook

katalysator van contacten. Denk aan wat

er gebeurt bij het bezoek van een dier

in huis of de interesse die kan ontstaan

wanneer iemand geboeid blijkt door een

foto in een tijdschrift. Overigens bleek uit

recent onderzoek ook hoe belangrijk de

ruimte rondom ramen is (Chalfont, 2008).

Blijkbaar is de steeds veranderende

buitenwereld een trigger om mensen

met elkaar in contact te brengen. Het

betekent dat er naast de salon, die vaak

naar binnen georiënteerd is, bij voorkeur

ook wordt voorzien in enkele zitjes tegen-

over elkaar bij het raam.

Een dementievriendelijke omgeving biedt

mensen met dementie de ankerplaats

die men zo nodig heeft. En nee, het gaat

dan niet om de bushalte waar mensen

vruchteloos op de bus zitten te wachten

of de bewegende landschappen in een

denkbeeldige treinwagon. Het gaat om

een omgeving die klopt, aanvoelt als

een woning en de ervaring schept er te

horen. Het huiselijke karakter is dan de

absolute basisvoorwaarde waarzonder

bovenstaande maatregelen veel van hun

betekenis verliezen.

Kleinschalig en genormaliseerd?

Een kleine maar groeiende groep woon-

zorgcentra in Vlaanderen koos uitdrukke-

lijk voor het kleinschalig genormaliseerd

wonen zoals door Lucas geëxpliciteerd

(Spruytte e.a., 2009). In het bovenstaande

zijn de begrippen kleinschaligheid en nor-

malisatie echter, mogelijk verrassend, niet

gevallen. Het kleinschalig genormaliseerd

wonen moet ook niet gezien worden als

de enig wenselijke woonvorm. Toch zal

het bovenstaande duidelijk gemaakt

hebben dat kleinschaligheid en norma-

lisatie wel in belangrijke mate bijdragen

aan de dementievriendelijkheid van de

omgeving. Maar wat de kleinschalig

genormaliseerde projecten ons bovenal

geleerd hebben, is de kracht van een

sterke visie. Vormt die het vertrekpunt

van zowel werking als gebouw, dan

ondersteunen en versterken ze elkaar.

Hetzelfde geldt voor bovenstaande

maatregelen. De zorgvisie vormt nood-

zakelijkerwijze het uitgangspunt voor de

concretisatie van dementievriendelijke

ontwerpprincipes. Om maar één voor-

beeld te noemen: het is een constante in

het onderzoek dat bewoners een ruimte

beduidend meer zelfstandig gebruiken

wanneer hulpverleners hier katalyserend

in optreden, bijvoorbeeld door samen

met bewoners de te tuin verkennen of in

de keuken iets te bereiden. Voorwaarde

is dat hulpverleners daartoe de mogelijk-

heden krijgen.

De kerntaak van architecten en andere

vormgevers is omgevingen te scheppen

op maat van de mens, voorbij de artis-

tieke ambities en met aandacht voor de

wisselwerking tussen de sociale en ma-

teriële dimensie. Maar die maat is anders

voor mensen met dementie. Om die in

te schatten is het nodig dementie goed

te begrijpen. Hierin ligt een belangrijke

opdracht voor de bouwheer in zijn relatie

met de vormgever. Het is aan de vormge-

ver het perspectief van de gebruikers te

willen innemen.

“Binnen een sociaal veilige omgeving

kunnen goed gekozen omgevingselementen

aanzetten tot activiteit.”

Verschijnt eind mei: Stroobants, Erik & Verhaest, Patrick (2012). Architectonica. Een thuis voor mensen met dementie. Antwerpen: Epo.

Op 24 mei vindt in het congrescentrum Lamot te Mechelen een internationaal congres plaats naar aanleiding van het verschijnen van het boek. Meer informatie hierover op http://infocentrum.dementie.be.

Dementievriendelijkheid en toegankelijkheid

Enter, Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid werkte de ‘Inspiratiebundel toegankelijkheid van woonzorgcentra’ uit.

Deze inspiratiebundel focust voornamelijk op aanbevelingen die tijdens het ontwerp en de bouw van een woonzorgcentrum (architectuur) van belang zijn om een toegankelijke woonomgeving voor zowel bezoeker, (zorg)personeel als bewoner te realiseren. In samenwerking met het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen werd de initiële inspiratiebundel aangevuld met dementievriendelijke ontwerpprincipes.

De inspiratiebundel is terug te vinden op www.entervzw.be.

Puyveldestraat 8 – 9170 Sint-Pauwels - BelgiumTel: +32 (0) 473 59 11 71Fax: +32 (0) 9 346 78 21

[email protected] Marynissen

Zaakvoerder

www.medical-mattress-care.com

Meer informatie:bel 0473 59 11 71

Toonzaal MMC: Scherpeputstraat 16 - 9160 Lokeren (alleen op afspraak)Vernieuwde website: www.medical-mattress-care.com

Dit kennismakingspakket wordt u aangeboden aan € 250 excl. BTW bij een minimum afname van 10

pakketten*.

Dekbed MMC DB 21 • 200 x 140 cmDit dekbed is uniek omdat het langs 4 zijden gelast en desinfecteerbaar is. Het kan in zijn geheel op 60°C gewassen worden.

Matras MMC V10 • 200 x 90 x 15 cmDit is een visco-matras, bestaande uit 10 cm brandvrije kern 40kg/m3 + 5 cm brandvrij drukverlagend schuim 50kg/m3. De matras is uitgevoerd met een MMC 210 PU hoes die MRSA resistent is.

Kussen MMC PUP 23 • 60 x 60 cmEen polyester gevuld hoofdkussen met afneembare hoes voor een uiterst comfortabele slaap.

MMC hoeslakenDit laken blijft perfect om de matras zitten – zelfs in opwaartse positie – omdat de rek in de lengte van de stof zit. Het kan zonder kwaliteitsverlies 350 keer gewassen worden.

MMC biedt u een compleet kennismakingspakket aan:

*Alle artikelen van dit pakket zijn ook afzonderlijk te verkrijgen

ZORG Magazine editie april 2012

Documents

Transcript of ZORG Magazine editie april 2012