Zorg- En Ziekenhuiskrant, 3 April 2013

De facilitaire zorgondersteuner

www.isscureandcare.comTel: 030 - 24 24 800

Thuiszorg Voeding Delier

De vraag naar thuiszorg verandert. Dat vergt veel van organisaties.

Voeding is een belangrijk medicijn. In deze bijlage blijkt waarom.

Een delier is geen onschuldige tijdelijke verwardheid en verdient meer aandacht.

» 05 » 09 » 21

Jaargang 7 • nummer 7 • 3 april 2013

Werken in Duitsland?

www.tmi-interim.nl

ki jk op: scoremedi .n l

Pr ikstoel Var io

Vraag gratis catalogus aan via [email protected]

zitten met zorg

�

Nu ook Incompany beschikbaar, max. 40 personen/dag

Stralingshygiene niveau 5 A/M diploma

Informatie T: 0900-9000000

M: [email protected]

Als eerste ziekenhuis in Friesland intro-duceert het Antonius Ziekenhuis (Sneek/ Emmeloord) de ‘natuurlijke keizersnede’. Nadat het kindje ter wereld is gekomen, wordt het zo snel mogelijk bij de moeder op de borst gelegd. “Dit huid-op-huid contact bevordert de hechting tussen moeder en kind en brengt de borstvoeding beter op gang”, benadrukt gynaecoloog Jeroen van de Riet.

In de nieuwe opzet controleert de kinderarts eerst de vitale lichaamsfuncties van het pas-geboren kindje. Als er geen afwijkingen of complicaties worden geconstateerd, wordt de baby meteen op de blote huid van de moeder

gelegd. Vervolgens worden zij samen afgedekt met een warmtedeken. In principe worden moeder en kind gedurende het eerste uur na de keizersnede niet gestoord.

“Hierdoor kunnen de moeder en haar part-ner optimaal genieten van hun prille zoon of dochter”, aldus Agnes Haga, unitleider van de kraamafdeling. De keizersnede ‘nieuwe stijl’ verschilt wezenlijk van de traditionele

methode. In de oude situatie werd het kindje na de geboorte eerst uitgebreid onderzocht door de kinderarts. Terwijl de baarmoeder en buikwand werden gehecht, werd de baby naar de kraam- of couveuseafdeling gebracht. “Omdat juist het eerste uur na de geboor-te heel belangrijk is voor de relatie tussen moeder en kind, hebben we onze procedures aangepast”, verklaart de Sneker gynaecoloog. Een soort gelijke ingreep wordt momenteel al uitgevoerd in het Groningse Martini Zieken-huis, het Eindhovense Catharina Ziekenhuis en in het Amsterdamse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis.

Als er geen afwijkingen of complicaties worden geconstateerd, wordt de baby meteen op de blote huid van de moeder gelegd. Vervolgens worden zij samen afgedekt met een warmtedeken

Huid-op-huidcontact bevordert de hechting tussen moeder en kind

‘Natuurlijke keizersnede’ Regionale en culturele verschillen be palen mede of mensen al dan niet bewust het ziekenhuis mijden als plaats om te over-lijden of een dierbare te laten overlijden. Dat blijkt uit een studie van onderzoe-kers van VUmc (Amsterdam), het NIVEL en St. Antonius Ziekenhuis (Nieuwegein). De resultaten hiervan zijn gepubliceerd in ‘Medisch Contact’.

De onderzoekers wilden weten of verschillen in ziekenhuissterfte te verklaren zijn door verschillen in zorgkwaliteit, of dat er ook nog andere factoren zijn die hierbij een rol spelen. Dat laatste blijkt het geval. De onder zoekers hebben de ziekenhuissterfte berekend per tweecijferig postcode gebied (postcode-SMR) en per provincie (provincie-SMR). Ze consta-teerden zowel grote verschillen in ziekenhuis-sterfte per postcode als per provincie. Boven-dien bleek er een sterke correlatie te bestaan tussen de ziekenhuis- bevolkingssterfteratio (ZBR) per postcode gebied en de postcode-SMR. De auteurs concluderen dat regionale factoren de ziekenhuissterfte en de ZBR be-invloeden. Verschillen in zorgkwaliteit of beschikbaarheid van mantelzorg en hospice-bedden, zouden een rol kunnen spelen. Maar ze achten het waarschijnlijker dat regionale en culturele verschillen mede bepalen of mensen het ziekenhuis al dan niet bewust mijden.

Ziekenhuissterftewisselt per regio

www.medifix.nl t. 013-5111111

Onderzoek- en behandelbanken

http://www.isscureandcare.com

http://www.medifix.nl

http://www.tmi-interim.nl

http://www.scoremedi.nl

“Ziekenhuizen voldoen graag aan de steeds groter wordende vraag naar transparantie om zo de gezondheidszorg nog beter te maken. Het inzichtelijk maken van kwali-teit is een ingewikkeld traject dat zorgvul-dig moet gebeuren”, aldus de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ).

De NVZ zegt samen met andere partijen al lange tijd bezig te zijn met de vraag hoe kwali teit van ziekenhuiszorg het beste inzich-telijk gemaakt kan worden. Kwaliteit hangt namelijk af van vele factoren. Eén cijfer om kwali teit weer te geven bestaat niet. Immers, de kwaliteit van de ene afdeling van een ziekenhuis kan verschillen van de andere en juist deze informatie is interessant. Een SMR is het gestandaardiseerd sterftecijfer per diag-nosegroep. Dit cijfer bestaat nu nog niet. Om dit cijfer per diagnosegroep te kunnen berekenen, is een rekenmodule nodig die bestaat uit factoren waarvoor het cijfer wordt gecorrigeerd. Het gaat om factoren als leeftijd, geslacht, comborbiditeit, etc. Voor de HSMR is dit reken model twee jaar geleden ontwik-keld. In 2011 hebben de NVZ en NFU deze ge-wogen sterftecijfers centraal gepubliceerd. Het CBS heeft voor 77 ziekenhuizen in 2012 een HSMR-rapportage kunnen opstellen over het

jaar 2011. De meeste ziekenhuizen die hier-over beschikken, hebben het HSMR-cijfer op hun website gepubliceerd. De NVZ vindt dit een positieve ontwikkeling. Op vele sites staat volgens de NVZ een goede toelichting.

De HSMR is vooralsnog een indicator die vooral nuttig is als verbeterinformatie binnen het ziekenhuis zelf. Dat komt omdat zieken-huizen niet allemaal op dezelfde manier registreren waardoor onderlinge vergelijking niet mogelijk is. Er wordt nu hard gewerkt om de registratie binnen afzienbare tijd overal hetzelfde te maken. De sterftecijfers kwamen vorige week zondag weer in het nieuws toen RTL Nieuws bekend maakte dat zes zieken-huizen in Nederland voor het eerst hun sterfte-cijfers per aandoening publicereerden. Dat deden zij op verzoek van de research afdeling van RTL Nieuws. In totaal 65 ziekenhuizen gaven een algemeen overzicht van het aantal sterfgevallen.

Eén cijfer om kwaliteit weer te geven bestaat niet

Vrijwilligerswerk Gala

Medische apps

Veiling kunstwerken ‘Longstories’

Onder de naam ‘Longstories’ worden morgen (donderdag 4 april) 21 kunstwerken van bekende beeldend kunstenaars geveild bij veilinghuis AAG. De opbrengst van de veiling wordt ingezet voor een landelijke Awareness Campagne over longkanker van het Longkanker Informatie Centrum. Alle werken zijn te zien op www.longstories.nl. Zestien gerenommeerde beeldend kunstenaars zoals Teun Hocks (zijn werk is op de foto te zien), Danielle Kwaaitaal en Colien Langerwerf maakten werken aan de hand van de levensverhalen van patiënten met longkanker en hun naas-ten. Ze vormen een indringende oproep voor meer begrip en betere behandelmogelijkheden. Veiling bijwonen? Mail [email protected] of bel (06) 273 09 193.

Kwaliteit hangt af van vele factoren.

Het Erasmus MC startte vorige week met het initiatief FACE UP!, een nieuw onder-zoeksproject van dermatoloog dr. Bing Thio. Hij roept jongeren tussen de vijftien en veertig jaar op om hun wensen en er-varingen met de huidziekte psoriasis duidelijk te maken via een online vragen-lijst op een speciaal daarvoor ingerichte website.

Op deze manier wil Bing Thio inzicht ver-krijgen in de behoeften van deze groep, die soms veel last ervaart van de ziekte maar er niet altijd voor uit durft te komen. Bovendien is de FACE UP! vragenlijst bedoeld om de huidige situatie en de invloed van psoriasis op het dagelijks leven van jongeren in kaart te brengen. Psoriasis Vereniging Nederland ondersteunt het project. Bing Thio: “Met de resultaten van FACE UP! kunnen we de zorg en behandeling van jongeren verbete-ren. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat psoriasis juist op jonge leeftijd grote ge-volgen heeft voor je verdere ontwikkeling, zowel maatschappelijk als persoonlijk. Door jezelf en de arts de juiste vragen te stellen kunnen we problemen eerder signaleren, veel gerichter behandelen en ondersteuning aanbieden.” Via de website www.faceup.nl

is de vragenlijst toegankelijk. Bing Thio geeft in een korte video nadere uitleg. De vragen-lijst is binnen vijftien minuten anoniem in te vullen en de antwoorden kunnen worden uitgeprint. De site en vragenlijst zijn ook via de mobiele telefoon goed te bereiken. Het is mogelijk om mee te doen tot en met 28 juni en de resultaten zullen in het najaar bekend worden gemaakt. Psoriasis is een chronische, niet-besmettelijke huidziekte, die naar schat-ting bij twee procent van de Nederlandse be-volking voorkomt. Waarschijnlijk hebben dus meer dan 300.000 Nederlanders deze ziekte. Tweederde van hen heeft een milde vorm. De huidafwijkingen bestaan uit roodheid, huid-verdikkingen en vooral witte schilferingen.

Uitkomen voor psoriasis

Ruim één op de drie Amsterdammers is bereid zich vrijwillig in te zetten voor mensen met een fysieke beperking. Het liefst gaan ze samen met iemand naar een café, hotel of restaurant. Zo blijkt uit een recent onderzoek van Nationale Vereniging de Zonnebloem en Koninklijke Horeca Nederland onder 1100 inwoners van de hoofdstad. De resultaten van het onder-zoek werden op 28 maart gepresenteerd in de RAI. Dat gebeurde tijdens Grenzeloos Gastvrij: een paaslunch voor mensen met een fysieke beperking, georganiseerd door leden van KHN afdeling Amsterdam. Het rapport werd overhandigd aan de Amsterdamse wethouder Andrée van Es.

‘Ziekenhuizen openover kwaliteit’

VvAA en Artsennet, de online portal van KNMG lanceren begin mei samen de grootste doorzoekbare database van medische apps in Nederland. Deze komt zowel via mobiele apparaten als via de website Artsennet beschik-baar. Ingegeven door de vraag welke medische apps deugdelijk en betrouwbaar zijn en hoe deze eenvoudig kunnen worden gevonden, wordt deze database ontwikkeld. In de snelle ontwikkelingen rond medisch gerelateerde apps en de sterke toename van het aantal apps verliest men gauw het overzicht. Artsen zoeken naar houvast, zo bleek vorig jaar uit een enquête van Artsennet. De mening en het kwaliteitsoordeel van collega’s en instanties tellen hierbij zwaar. Om die reden willen de KNMG en VvAA een keurmerk ontwikkelen dat de betrouwbaarheid en medische func-tionaliteit gaat borgen. VvAA, ledenorganisa-tie en dienstverlener die opereert in het hart van de gezondheidszorg en de Artsenfederatie KNMG hebben de gedeelde ambitie om artsen snel en makkelijk te helpen aan betrouwbare informatie over medische apps. VvAA intro-duceert in mei de app Arts en Apps waarin praktisch alle (para)medisch gerelateerde apps van diverse appstores (zoals iPhone, Android, Windows) zijn categoriseerd, zodat deze goed te doorzoeken zijn. De database Arts en Apps is vanaf juni ook op het online podium van de KNMG, Artsennet.nl te raadplegen.

Het gala dat zaterdag 23 maart door de Stich-ting Vrienden van het Jeroen Bosch Zieken-huis is georganiseerd, bracht 175.000 euro op. Het geld gaat onder meer naar een aan-tal voorzieningen in kinderexpertise centrum Atlent, zoals aangepaste speeltoestellen op het buiten terrein en een eigentijdse snoezel-ruimte. Aan deze avond in de Orangerie in ’s-Hertogenbosch werkten verschillende artiesten mee. Lange Frans stal de show met een spe ciaal opgenomen clip met de kinderen van het Jeroen Bosch Ziekenhuis en Atlent. Voor de veiling onder leiding van Frits Sissing, waren een groot aantal exclusieve veiling-stukken ver zameld.

Stelling van de maand

Als voor ongezond voedsel reclame mag worden gemaakt, mag dat ook voor alcohol.ToelichtingOmdat minder reclame maken voor alcohol, het gebruik ervan door jongeren niet blijkt terug te dringen, wil de SGP een totaal verbod in kranten en op tv.

2 ActueelNummer 73 april 2013

ZorgprijsOrbis Medisch Centrum (OMC) in Sittard streeft naar open communicatie en trans-parante verslaglegging in de medische zorg. Om dit te stimuleren heeft het ziekenhuis de ‘Mevrouw Van Goethem-Hochstenbach Prijs’ geïntroduceerd. De prijs is vernoemd naar een patiënte die op 82-jarige leeftijd is overleden na een medische behandeling in OMC. Hierbij bleek een tekort aan commu-nicatie tussen hulpverleners onderling en met de familie. Dit voorbeeld wil OMC gebruiken om in de toekomst vergelijkbare situaties te voorkomen. Het ziekenhuis wil met de prijs projecten, initiatieven en goede voorbeelden stimuleren die bijdragen aan kwalitatief hoog-waardige zorg voor kwetsbare ouderen. De winnaar krijgt 5.000 euro. Meer informatie: www.orbisconcern.nl/OMCprijs.

Psoriasis op jonge leeftijd heeft grote gevolgen voor de verdere ontwikkeling van de jongere.

http://www.hospitallogistics.eu

De bestaande samenwerking tussen AMC en VUmc gaat een nieuwe fase in nu beide partners een alliantie willen vormen waar-in zij op een aantal gebieden zeer intensief gaan samenwerken. De beoogde alliantie zal worden geleid door één Raad van Bestuur, die ontstaat door samenvoeging van de huidige twee Raden van Bestuur. De plannen hiervoor zijn vorige week in Amsterdam gepresenteerd.

VUmc en AMC streven naar verdere verbete-ring van complexe patiëntenzorg, excellentie op Europees niveau in onderzoek en onder-wijs én een doelmatiger gebruik van mensen en middelen. Op lange termijn overwegen AMC en VUmc huisvesting op één locatie. In de tussentijd blijven de twee instellingen bestaan, maar worden in belangrijke mate aanvullend aan elkaar. In een reactie zegt be-stuursvoorzitter Marcel Levi van AMC (links op de foto): “We stevenen af op een intensieve samenwerking met de bedoeling dat we uit-eindelijk op één plek gaan werken. Die samen-werking leidt ertoe dat we op sommige onder-delen een enorme kwaliteits sprong maken.” Bestuursvoorzitter Fred Plukker van VUmc zegt in een commentaar: “We hebben veel mensen die zowel in VUmc als in het AMC werken. In de dagelijkse gang van zaken is er nauwelijks verschil. Als we respect voor elkaar opbrengen, komen we een heel eind.” Er volgt nu een adviestraject, waarbij onder meer de Raden van Toezicht, de ondernemings-raden, de Nederlandse Mededingingsautori-teit (NMa), de Nederlandse Zorgautoriteit, de Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen, banken en verzekeraars zich uitspreken over de alliantieplannen.

MedewerkerDe huidige planning van beide partners voorziet in een voor genomen besluit over de alliantie in de zomer van 2013 en een afron-ding van de procedure bij de NMa in de maan-den daarna. Samen hebben AMC en VUmc 15.000 medewerkers en behandelen ze jaarlijks 500.000 patiënten. Aan de twee instellingen studeren ruim 5000 geneeskundestudenten. VUmc en AMC willen op vier gebieden nauw samenwerken. Het Vrouw-Kindcentrum komt in het AMC. Daar kunnen in de nabije toe-komst alle patiënten terecht voor verloskunde,

gynaecologie, voortplantingsgeneeskunde en kindergeneeskunde. VUmc houdt een deel kindergeneeskunde om andere specialismen (zoals KNO) te ondersteunen. Ook zullen er poliklinische activiteiten op het gebied van de kindergeneeskunde in VUmc blijven plaatsvinden. Klinische neuro wetenschappen (neurologie en neurochirurgie) wordt gecon-centreerd in VUmc.

Op het terrein van de oncologie vormen AMC en VUmc één academisch centrum op twee locaties. Patiënten met veelvoor komende tumoren kunnen op beide locaties behandeld worden; de zorg voor patiënten met meer zeldzame vormen van kanker wordt gecon-centreerd op één van beide locaties. De acute zorg en afdelingen Spoedeisende Hulp van AMC en VUmc volgen de patiëntverschui-vingen van verloskunde, kindergeneeskunde,

neurologie en neurochirurgie. Dat betekent twee academische SEH’s, met elk een specifi ek profi el. Ook op een fl ink aantal andere spe-cialismen werken zorgverleners nauw samen. Zo krijgt bijvoorbeeld de samenwerking op het gebied van dermatologie en klinische genetica al gestalte. AMC en VUmc leveren dus niet meer op beide locaties precies hetzelfde aanbod, maar worden voor belangrijke delen aanvullend. Binnen de alliantie ontstaat een bundeling van medische kennis en ervaring waarmee veel zeldzame aandoeningen en uiteenlopende patiëntgroepen deskundig en doelmatig kunnen worden behandeld. VUmc en AMC willen op deze manier centers of excellence creëren die tot de Europese top be-horen. AMC en VUmc ervaren een groeiende zorgvraag in tijden van economische krimp en forse bezuinigingen. Door intensief samen te werken willen beide instellingen de beschik-bare menskracht, bedden, infrastructuur en voorzieningen beter benutten. Binnen de be-perkte budgettaire groeiruimte kunnen AMC en VUmc hun ambities op het gebied van academische patiëntenzorg, wetenschappelijk onderzoek en onderwijs op lokaal, regionaal en (inter)nationaal niveau realiseren.

Op lange termijn overwegen AMC en VUmc huisvesting op één locatie

Meldpunt voorbesparingen zorg

Haga staakthartoperaties

Vier grote patiëntenkoepels zijn een ge-zamenlijk meldpunt gestart waar gebrui-kers van de zorg ideeën kunnen melden voor besparingen in de zorg.

Mensen kunnen melden waar volgens hen onnodige kosten worden gemaakt, waar de zorg doelmatiger kan worden geregeld en waar handelingen of diagnoses dubbel worden uit-gevoerd. De patiëntenorganisaties gebruiken de ideeën om bij minister Schippers van VWS duidelijk te maken dat er nog genoeg geld in de zorg te besparen is, voordat patiënten nog meer moeten gaan betalen en minder vergoed krijgen. Het kabinet wil fors bezuinigen op de zorg. Het meldpunt is een gezamenlijk initia-tief van de Chronisch zieken en Gehandicap-ten Raad, het landelijk Platform GGZ, Plat-form VG en de Patiënten federatie NPCF. Het meldpunt is bereikbaar via de websites van de vier patiëntenorganisaties. De resultaten worden over enkele weken verwacht.

De Raad van Bestuur van het HagaZieken-huis in Den Haag heeft de operaties op de afdeling Cardiochirurgie tijdelijk stil-gelegd. Directe aanleiding was een melding door de leiding van het hartcentrum dat bij de opstart van een operatieprocedure van een patiënt met een hoog risicoprofi el niet volgens afspraak via het protocol is gehan-deld.

De Raad van Bestuur beschouwt dit als een onaanvaardbaar incident. Het stop zetten van het operatie programma is in nauw overleg afgestemd met de Inspectie voor de Gezondheidszorg. De patiënt is inmiddels met succes geopereerd in het UMC St. Rad-boud Ziekenhuis in Nijmegen. Uit dit zieken-huis is ook het nieuwe interim-afdelingshoofd afkomstig, prof. dr. ir. Henry van Swieten, die sinds 1 april samen met het huidige interim-hoofd, de interventie cardioloog dr. Sjef Ernst, het vertrouwen in de cardiochirurgie van het HagaZiekenhuis moet gaan herstellen. Met de keuze voor Van Swieten komt de Raad van Bestuur terug op de eerder aangekondigde samenwerking met het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) voor wat betreft de leidinggevende rol op de afdeling Cardio-chirurgie van het HagaZiekenhuis. Op dit moment is er binnen de organisatie van het HagaZiekenhuis onvoldoende draagvlak voor deze specifi eke samenwerking.

Alliantie VUmc en AMC3Actueel Nummer 7

3 april 2013

Bestuursvoorzitter van het AMC Marcel Levi (links) en Fred Plukker, bestuursvoorzitter van het VUmc.

Vaker krant naar afdelingshoofd

De Zorg- en Ziekenhuiskrant wordt niet alleen verspreid via de displays in de per-soneelsrestaurants van de ziekenhuizen, maar ook gratis gestuurd naar de hoofden van ongeveer twintig afdelingen in het ziekenhuis. Sinds kort zijn daar nog meer afdelingen bijgekomen.

De krant gaat bijvoorbeeld rechtstreeks naar de afdelingen Diëtiek, Neonatologie, Gynaecologie/verloskunde, Kindergenees-kunde, Chirurgie en Orthopedie. Zorgpro-fessionals die de Zorg- en Ziekenhuiskrant ook rechtstreeks naar hun afdeling gestuurd willen krijgen, kunnen dat laten weten via [email protected].

Een kwart van alle scholen uit het voort-gezet onderwijs heeft op dit moment een rookvrij schoolterrein. Zij willen jongeren een gezonde leeromgeving bieden en het goede voorbeeld geven. Dit blijkt uit recent onderzoek in opdracht van het Longfonds (voorheen Astma Fonds). Op 25 maart overhandigde directeur Michael Rutgers de resultaten aan staatsecretaris Van Rijn (VWS). Rutgers: “Hoe jonger kinderen zijn als ze beginnen met roken, hoe groter de kans dat zij hun leven lang verslaafd blijven. Het Longfonds pleit daarom voor rookvrije schoolterreinen: op school steek je niks op.”

Vanaf 1 januari 2014 wil het kabinet de leef-tijdsgrens voor de verkoop van tabak van zestien naar achttien jaar verhogen, om het roken door jongeren te ontmoedigen. Roken en meeroken zijn de belangrijkste oorzaken van gezondheidsverlies in Nederland. “Gezonde longen moeten gezond blijven”, vindt Rutgers. Ook ouders zien hun kinde-ren graag opgroeien in een veilige en gezonde omgeving. School moet niet de plek zijn waar zij leren roken. De helft van alle rokers

steekt hun eerste sigaret op het schoolplein op. Rutgers: “Zien roken doet roken. Daarom roepen we alle schooldirecteuren van het voortgezet onderwijs op hun schoolterrein rookvrij te maken. Daar helpen we graag bij.” Feiten en cijfers, een concreet stappen-plan en inspirerende fi lmpjes van scholen met een rookvrij schoolterrein staan op www.longfonds.nl/schoolterrein. Daar is ook te zien welke scholen al een rookvrij school-terrein hebben. Het Longfonds zet zich samen met KWF Kankerbestrijding, Hartstichting en Trimbos-instituut in voor meer rookvrije schoolterreinen, met als einddoel: een daling van het aantal rokende jongeren.”Zo werken we samen aan een gezond Nederland waarin niemand meer (over)lijdt aan de gevolgen van tabaksrook.”

Pleidooi voor rookvrije schoolterreinen

Longfonds-directeur Michael Rutgers.‘Op school steek je niks op.’

4 AdvertentieNummer 73 april 2013

Cranaxil, een hoge concentratie van alle bestanddelen van de gehele cranberry

HELE CRANBERRY EN HOGE CONCENTRATIE Cranaxil bevat een hoge concentratie aan bestanddelen van de gehele cran-berry. Voor Cranaxil wordt het gehele com-plex van alle sto!en uit cranberry’s ge-bruikt (vruchtvlees, schil, zaad en sap), waardoor synergie ontstaat. Door een speciale verwerking wordt een hoge concentratie bereikt. Voor één capsule met 500 mg Cranaxil worden alle bestanddelen van zeven-tien gram verse cranberry’s gebruikt.

NATUURLIJK AFGIFTE SYSTEEM Tevens heeft Cranaxil een bijzonder, natuurlijk afgiftesysteem (een matrix van vezels van de cranberry) dat de maag ontziet en de actieve bestand-delen beschermt. Dit systeem zorgt ook voor een constante, gereguleerde afgifte.

OOK VOOR MANNEN! Recentelijk bleek dat cranberryconcen-traat ook goed is voor mannen.

Een regelmatige inname van dit cranberryconcentraat is te adviseren.

Cranaxil kan tevens gebruikt worden tijdens de zwangerschap en door kinderen.

Het aanbevolen gebruik is 1 tot 2 x daags een capsule.

Cranaxil 500 mg is verkrijgbaar in verpakkingen van 30 V-caps. voor " 13,95 en 60 V-caps. voor " 26,95.

Verkrijgbaar bij onder andere De Tuinen, Vitaminstore, gezondheids-winkels, drogisten en apotheken.

Synergie met eenconcentraat van de hele cranberry

Alleen voormannen: een speciaalsoja-extract

Brizo een bijzonder soja-extract voor mannen 60+Regelmatige consumptie van soja heeft zowel voor vrouwen als voor mannen positieve e!ecten laten zien. Wanneer mannen de leeftijd van 60 jaar passeren, kan de in-name van Brizo nuttig zijn.

Nieuwe ontwikkelingen wijzen er op dat een speci#ek soja-extract (zoals in Brizo), met hogere concentraties van een soja-eiwit, van waarde kan zijn voor mannen bij regelmatig gebruik (2 x daags een capsule).

Brizo bevat 400 mg speciaal soja-extract. De soja is niet gene-tisch gemanipuleerd. Al vroeg in het groeiproces van de soja-bonen, worden

deze geoogst en tot poeder verwerkt. Dit poeder wordt zonder verdere bewerking in de capsules verpakt.

Het advies is om Brizo langer dan drie maanden te gebruiken. Brizo soja-extract is goed voor gebruik gedurende langere periodes.

Brizo is verpakt in blisters met 56 capsules en kost " 32,95.

Verkrijgbaar bij De Tuinen en gezondheidswinkels.

Het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht heeft vorige week 800 vier-kante meter nieuwbouw van zijn bereidings apotheek oƫ cieel in gebruik gesteld. Het is een ultramoderne ‘fabrieks-ruimte’ binnen het ziekenhuis, voorzien van onder meer luchtsluizen, overdruk-cabines en gladde, kiervrije wanden. Voor het bereiden van geneesmiddelen in zieken huizen gelden namelijk dezelfde strikte eisen aan hygië ne, kwaliteit en uit-rusting als voor de farmaceutische indus-trie.

In de Dordtse bereidingsapotheek worden kant-en-klare gebruikseenheden van genees-middelen geproduceerd voor patiënten die in het Albert Schweitzer ziekenhuis liggen. Maar de apotheek levert ook geneesmidde-len aan nog eens dertig andere Nederlandse ziekenhuizen. Omdat het volume van de

bereiding steeds verder toeneemt, was fl inke uitbreiding en vernieuwing van de productie-afdeling nodig. De nieuwbouw wordt toe-vallig in gebruik genomen in het jaar waar-in de Dordtse ziekenhuisapotheek precies 250 jaar bestaat. Jodocus van Laren was in 1763 de eerste die door de regenten van Dordrecht werd benoemd tot ziekenhuisapo-theker. Hij mocht exclusief medicijnen leveren aan alle gast- en armenhuizen in de stad. De huidige directeur-apotheker Hetty Dieleman is inmiddels zijn 23ste opvolger. De uitbrei-ding en het jubileum werden vorige week dinsdag gevierd tijdens het symposium ‘Van Stadsapotheek tot Grootbereider’, over medi-cijnbereiding in het ziekenhuis. Oud-zieken-huisapotheker Piet Vree verrichte de offi ciële opening door een enorme ‘sleutel’ van de apo-theek symbolisch te overhandigen aan zieken-huisapotheker Tjitske Veenbaas en een deel van het apotheekteam.

Thuiszorgorganisaties zien grote uit-dagingen op zich afkomen. De fi nancie-ring van de huishoudelijke zorg is over-geheveld naar de gemeente (Wmo) en voor de komende jaren staan er meer verande-ringen op de agenda. Of die ook werkelijk worden doorgevoerd is nog niet zeker. Dat maakt het lastig. Maar één ding is duidelijk: er zullen mensen met een steeds zwaar-dere problematiek een beroep gaan doen op de thuiszorg. Een gesprek hierover met Marian Rozendal, teamleidinggevende Specialistisch Verpleegkundige Zorg bij Vérian in Apeldoorn.

Bij Vérian verzorgen en verplegen 3500 mede-werkers jaarlijks ruim 40.000 mensen. Het werkgebied is uitgestrekt: van Apeldoorn tot Gorinchem en van Amersfoort tot Lochem. Deze thuiszorgorganisatie levert een breed pakket aan diensten, met behalve verpleging en verzorging onder meer ook specialistische verpleegkundig zorg, voedings- en dieet advies en thuisbegeleiding. Marian Rozendal is ver-antwoordelijk voor de teams Specialistisch Verpleegkundige Zorg. Deze teams worden ingezet als er hoogcomplexe verpleegkun-dige handelingen nodig zijn, bijvoorbeeld epidurale pijnbestrijding of bloedtransfusies. Er komt binnen enkele jaren heel wat af op de thuiszorg, daarvan is Marian Rozendal zich meer dan bewust. Ze noemt de extra-muralisering van de zorg (ouderen blijven langer thuis wonen, krijgen minder snel een indicatie voor opname in een verzorgings- of verpleegtehuis), de multicomplexiteit van de aan doeningen van de steeds ouder wordende inwoners en de verplaatsing van ziekenhuis-zorg naar de thuissituatie. “Voor onze mede-werkers is het niet vreemd om ouderen of zieken te helpen die complexe zorg nodig hebben. Het gaat dan vaak om een tijdelijke situatie. We helpen nu ook al demen terende

ouderen die wachten op een plek in een ver-pleeghuis. Maar het wordt wezenlijk anders als dit onze structurele doelgroep is.” Er zal, verwacht Marian Rozendal, steeds meer een beroep worden gedaan op de informele zorg. De wijkverpleegkundige zal kijken welke hulp aanwezig is in het netwerk van de cliënt. “Daar kijken we nu uiteraard ook al naar, maar er zal nog veel meer moeten worden ingevuld door de mantelzorgers.” De fi nanciering van de huishoudelijke zorg ligt nu bij de gemeente. Volgens Marian Rozendal bestaat de mogelijk-heid dat de persoonlijke verzorging (adl zorg) dezelfde weg gaat. “Ik vraag me af of iedereen zich wel realiseert wat dat betekent. Je vraagt je buurvrouw gemakkelijker om even een bood-schap voor je te doen, dan om je te komen helpen met douchen. En daarover hebben we het dan.” Ouderen worden minder snel op-genomen in een verzorgingsinstelling en aan de andere kant komen ze ook sneller uit een ziekenhuis terug naar huis. Dat verhoogt de druk op de thuiszorg.

“We kunnen hier nog wel een slag in maken”, verwacht Marian Rozendal. Ze denkt dan bijvoorbeeld aan de inzet van domotica en de inzet van de specialistisch verpleegkun-dige teams. “Thuis herstellen is beter, als het tenminste medisch verantwoord is. Mensen komen thuis sneller in hun kracht. De grens aan de mogelijkheden om thuis te herstel-len is denk ik nog niet bereikt.” Vérian heeft

een goede samenwerking met Gelre Zieken-huizen in Apeldoorn. Samen werken ze aan de ontwikkeling van een goede nazorg in de thuis situatie. “Maar die zorg moet wel ge-garandeerd aanwezig blijven. Daar voel ik wel een spanning. Als er zowel aan de onder- als de bovenkant wordt gesneden, wordt het moeilijk. We voelen als thuiszorgorganisatie de maatschappelijke verplichting om zo effi -ciënt en kwalitatief zo goed mogelijk om te gaan met alle vragen die op ons af komen.” Dat betekent ook dat de samenstelling van het medewerkersbestand afgestemd moet zijn op de vragen die de samenleving stelt. De druk op de thuiszorg zal groter worden, maar hoe groot, dat is vooralsnog niet duidelijk. Wordt vervolgd.

Door Marja den Otter

Ouders keurencouveusezorg

Nieuwe Dordtse ‘medicijnfabriek’

Tafereel uit de nieuwe bereidingsapotheek (foto Frederike Roozen-Slieker).

Je vraagt je buurvrouw gemakkelijker om even een boodschap voor je te doen, dan om je te komen helpen met douchen

Vraag thuiszorg verandert5Patiëntenzorg Nummer 7

3 april 2013

Jeeves, gastvrijheid en angstreductieJeeves is marktleider in diensten rondom vervoer, begeleiding, aankomst en vertrek bij ziekenhuizen en klinieken. Diensten die door ziekenhuizen aan patiënten en bezoekers worden aangeboden. Tevens leveren we als Senior Service professionele mantelzorg die senioren ondersteunt na hun vertrek uit het ziekenhuis. Minder stress is een betere behandeling.

F 010 - 43 33 941

E [email protected]

W www.jeeves.nl

Steupelstraat 40,

3065 JE Rotterdam

T 010 - 43 33 921

Nieuwe Held 2012 Genomineerde:Jeeves is onderscheiden voor echt maatschappelijk ondernemen:

Parkeerservice

Gastheer

Thuisbrengservice

Professionele mantelzorg

Golfcarservice

Marian Rozendal

De Vereniging van Ouders van Couveuse-kinderen (VOC) introduceerde vorige week een keurmerk voor neonatologieafdelin-gen die voldoen aan een aantal kwaliteits-criteria. Het keurmerk wordt uitgereikt aan die neonatologieafdelingen die naast uit-stekende medische en verpleegtechnische zorg ook oog hebben voor de specifi eke wensen van de ouders. Onderzoek onder ouders van couveusekinderen heeft geleid tot dit keurmerk. Uit het onderzoek dat de VOC samen met TNO deed, bleek duidelijk wat ouders echt belangrijk vinden. Gert Jan van Steenbrugge, directeur van de VOC: “Zij willen dat er voor hun kind gezorgd wordt op een manier die rekening houdt met het feit dat deze pasgebo-rene, die vaak nog niet geboren zou moeten zijn, een kind in ontwikkeling is. Zij willen dat hun kind getroost wordt als het pijn heeft of verdrietig is en niet onnodig wordt bloot-gesteld aan allerlei prikkels als geluid en licht. Ook willen ze als ouders erkend worden als de belangrijkste verzorgers van hun kind. Ze willen recht op alle informatie rondom hun kind, en kunnen meepraten over belangrijke en minder belangrijke beslissingen. Veel ziekenhuizen delen onze visie, maar brengen er onvoldoende van in de praktijk.” Vorige week worden de eerste Kangoeroe-keurmerken uitgereikt aan een aantal neonatologieafde-lingen. Zij doorliepen in een pilot het Neo-keurmerkprogramma succesvol. Het zijn Amphia ziekenhuis, afdeling Neonatologie in Breda, Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, afdeling Neonatologie in Nijmegen, Emma Kinder ziekenhuis/AMC, Neonatale Intensive Care in Amsterdam en UMC St Radboud, afdeling Neonatologie in Nijmegen. Meer informatie: couveuseouders.nl.

http://www.keeves.nl


HET AFDELINGS- EN MEDISCH SECRETARESSECONGRES Verbindend, pro-actief en professioneel18 april 2013 | 9.30 – 17.00 uur | ReeHorst, Ede

Dit congres is dé dag voor afdelings- en medisch secretaresses om kennis binnen dit specifieke vakgebied op te kunnen doen.

Tijdens dit congres krijgen secretaresses theoretische en praktijkgerichte informatie mee waardoor ze nog beter invulling kunnen geven aan hun functie.

Het perfecte cadeau voor uw secretaresse tijdens secretaressedag!

Leer over de laatste trends op jouw vakgebied Volg de route naar ‘secretaresse nieuwe stijl’ Voeg een vleugje assertiviteit toe aan jouw hulpvaardigheid en dienstbaarheid als management ondersteuner

En leer omgaan met agressieve patiënten

Kijk voor meer informatie en aanmelden op: www.reedbusinessevents.nl/secretaressecongres

WEGENSSUCCES

VERVOLGD!

Care4Care is op zoek naar:

Verzorgende IG, verpleegkundigen 4/5 en ZZP-ers

Omdat de zorg altijd doorgaat, heeft Care4Care een team van enthousiaste,

flexibele gedetacheerden die voor minimaal drie maanden bij uiteenlopende

opdrachtgevers aan de slag gaan. Vanwege groei zijn wij op zoek naar

verzorgende IG of verpleegkundige 4/5, die ons team willen versterken.

Wij bieden je persoonlijke begeleiding, doorgroeimogelijkheden en goede

arbeidsvoorwaarden.

Geïnteresseerd? Voor een vrijblijvende afspraak reageer via onze website:

www.Care4Care.nl of bel naar 010-4778140.

ZZP-ers nodigen wij ook uit te reageren.

Care4Care is onderdeel van de Care4 Group: www.care4group.nl

9$.$17,(�,6��

��9$1�-(�%(52(3�-(�+2%%<�0$.(1��(,1'(/,-.�(&+7�7,-'�9225�(/.$$5��((1�/$&+�23�=,-1�*(=,&+7�729(5(1

9$.$17,(�,6��MRQJHUHQ�PHW�HHQ�EHSHUNLQJ�HHQ�]RUJHOR]H�UHLV�EH]RUJHQ��MH�YHUSOHHJNXQGLJH�NHQQLV�RS�HHQ�DQGHUH�PDQLHU�LQ]HWWHQ

��JHQLHWHQ�YDQ�GH�NOHLQH�GLQJHQ

��HU�GRRU�HHQ�JRHGH�EHJHOHLGLQJ�QRRLW�DOOHHQ�YRRU�VWDDQ��VDPHQZHUNHQ�PHW�HHQ�WHDP�YDQ�MRQJH��HQWKRXVLDVWH�YULMZLOOLJHUV

��RQEHWDDOEDDU

��:::�:,(/(:$$/�1/�95,-:,//,*(56

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

� � ��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

�

http://www.reedbusinessevents.nl/secretaressecongres

http://www.care4group.nl

http://www.wielewaal.nl/vrijwilligers

http://www.debode.nl

Het verzuimbeleid van het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg was in 2012 het beste van alle ziekenhuizen in Nederland. Dit is beloond met de Vernet Health Ranking Award. De onderscheiding is donderdag 21 maart in ontvangst genomen door Cecile Timmermans, hoofd P&O in het Tilburgse ziekenhuis.

Het St. Elisabeth scoort een 9,5 in de Vernet Health Ranking over kalenderjaar 2012. Initiatiefnemer Vernet Verzuimnetwerk be-paalt de rapportcijfers in de jaarlijkse ranglijst aan de hand van een groot aantal verschil-lende verzuimindicatoren. Ten opzichte van de Nederlandse ziekenhuizen presteerde het St. Elisabeth hierin het beste over 2012, voor nummer twee Ziekenhuis Lievensberg (Bergen op Zoom) en nummer drie Franciscus Zieken-huis (Roosendaal). Cecile Timmermans: “De hoge score is een beloning voor alle inspan-ningen die ziekenhuisbreed zijn geleverd. We beschouwen de onderscheiding als een kroon op ons werk. Het mooie rapportcijfer zegt iets over de betrokkenheid en tevredenheid van de medewerkers”. Het St. Elisabeth bracht tussen het vierde kwartaal van 2011 en dat van 2012

het verzuimpercentage terug van 4,0 procent tot 3,1 procent. Een laag ziekteverzuim zorgt voor continuïteit in de zorgverlening. Zieken-huisbestuurder Marcel Visser: “We zijn aan-genaam verrast en blij met de pluim, maar de patiënt is uiteindelijk de grote winnaar.

Want doordat ons verzuimpercentage ruim één procentpunt lager is dan bij een gemid-deld ziekenhuis, scheelt dat elke dag ongeveer 25 paar handen in de verpleging. De patiënt heeft daardoor veel minder te maken met wisselingen aan het bed.”

Bij zijn afscheid als bestuurslid van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), is drs. Frans Jaspers benoemd tot Offi cier in de Orde van Oranje-Nassau. Hij ontving deze onderscheiding vorige week uit handen van de Groningse burgemeester Peter Rehwinkel tijdens een feestelijke af-scheidsbijeenkomst in het UMCG. Jaspers was vanaf 1992 tot 1 januari 2013 lid van de Raad van Bestuur van het UMCG.

De tweede Bart Award ging vorige week naar gynaecoloog Jacques Dirken van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch. De prijs is genoemd naar gynaecoloog Bart van Turnhout die op 11 december 2009 is over-leden. Jacques Dirken kreeg de meeste stem-men vanwege zijn laagdrempeligheid, zijn betrokkenheid en zijn goede communica-tieve vaardigheden. Hij is altijd op zoek naar leuke initiatieven tussen de eerste en tweede lijn. De Bart Award wordt jaarlijks uitgereikt aan iemand binnen de verloskundige zorg die zich bijzonder heeft ingezet voor ver-loskundige samenwerking in de regio Den Bosch.

Jos Blox is met ingang van 1 april benoemd tot ad-interimvoorzitter van de Raad van Bestuur van de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. Hij vervult de vacature die is ont-staan na het vertrek van bestuursvoorzitter Peter Hoppener. Jos Blox was onder meer voorzitter van de Raad van Bestuur van het Elkerliek zieken-huis in Helmond. Naar verwachting zal Blox tot het einde van dit jaar aanblijven, totdat een nieuwe voor-zitter van de Raad van Bestuur is be-noemd.

De jaarlijkse instroom in de Nederlandse verloskundeopleidingen moet worden verhoogd met tien procent om evenwicht te houden op de arbeidsmarkt. Dit conclu-deert de KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen) uit het onderzoek over de arbeidsmarkt voor ver-loskundigen in Nederland voor de periode 2012 en 2022/2027.

Het rapport beschrijft vier scenario’s waarin de toekomstige wensen van de zwangere, de verwachte taken van de verloskundige en de toename van de integratie in de geboortezorg is verwerkt. Het merendeel hiervan sluit aan bij de visie van de KNOV ‘Achter iedere zwan-gere staat een verloskundige’. De toename van tien procent van het aantal opleidingsplaatsen is gebaseerd op een behoedzaam scenario. Het NIVEL (Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) heeft het onderzoek uitge-voerd in opdracht van de KNOV. De laatste capaciteitsraming stamt uit 2004. Met deze raming schat men in hoeveel verloskundigen

moeten worden opgeleid om evenwicht op de arbeidsmarkt te hebben. Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van scenario’s over de aansluiting van het aanbod aan verloskun-digen op de vraag naar verloskundige zorg in 2022 of in 2027.

Als trend is te zien dat de toekomstige zwangere steeds meer continue en intensie-vere zorg op maat en zorg in de buurt vraagt. Tegelijkertijd neemt de integratie en samen-werking tussen de eerste- en tweedelijns-verloskunde toe waarmee ‘ontschotting’ wordt bereikt. In dit perspectief is de verwachting dat de taken en verantwoordelijkheden van de verloskundige worden uitgebreid, zowel in de begeleiding op meer medisch vlak, op

het gebied van gezondheidsvoorlichting als het toedienen van nieuwe pijnstilling. De voorspelling is dat door deze ontwikkelingen de vraag naar verloskundigen in Nederland toeneemt. Op basis van deze verwachtingen berekende het NIVEL vier ‘beleidsscenario’s’ door. Deze scenario’s geven aan wat het effect is als twee veranderingen in het systeem van de verloskundige zorgverlening zich doorzet-ten. Deze veranderingen zijn: taakherschik-king naar de verloskundige en het verdwijnen van de scheiding tussen eerste- en tweedelijns verloskunde (door de inrichting van continue en integrale geboortezorg). De effecten van de twee meest reële beleidsscenario’s op de benodigde instroom in de opleiding zijn voor twee perioden (tien of vijftien jaar) berekend. De toename aan verloskundigen over vijftien jaar varieert van een afname van vier procent bij zeer beperkte veranderingen tot een toe-name van elf procent bij meer taken en inte-grale zorg. De KNOV acht het laatste effect het meest reëel en passend bij de visie van de KNOV.

De jaarlijkse instroom in de Nederlandse verloskundeopleidingen moet worden verhoogd met tien procent om evenwicht te houden op de arbeidsmarkt.

Pluim voor verzuimbeleid St. Elisabeth Ziekenhuis

Toekomstige zwangere vraagt meer continue en intensievere zorg op maat

Meer verloskundigen nodig

Bent u net zoveelzijdig als Vérian?

Interesse? Kijk opwww.verian.nl

Voor meerdere regio’s zoeken wij

Verzorgenden en Verpleegkundigen

www.tmi-interim.nl

Werken in Zwitserland?

Mensen in de Zorg

7Werken & Scholing in de Zorg Nummer 73 april 2013

Vernet-directeur Sjaak van der Linden overhandigt de Award aan hoofd P&O Cecile Timmermans, onder toeziend oog van ziekenhuisbestuurder Marcel Visser.

http://www.verian.nl

http://www.tmi-interim.nl


BOUWSTEENTJESGewichtsverlies is niet altijd gewenst. Door ziekte, ouderdom of gebrek aan eetlust kan de weegschaal steeds een beetje minder aanwijzen. Bij dit onbedoelde gewichtsverlies wordt ook veel spierweefsel afgebroken. Dat kan leiden tot minder kracht, vermoeidheid en een verminderde weerstand. Extra eiwitrijke voeding kan dit proces tegengaan. Wat meer eten, en ook wat vaker tussendoortjes die extra energie en eiwit leveren. Dat dit ook lekkere tussendoortjes kunnen zijn, bewijst het Bouwsteentje. De Bouwsteentjes hebben de vorm en smaak van een gebakje en zijn verkrijgbaar in vier verschillende smaken.

EIWITRIJKDe Bouwsteentjes zijn verrijkt met hoogwaardige eiwitten. Iedere portie bevat een klein volume maar liefst 8 gram eiwitten.

Een gezonde volwassene heeft 0,8 gram eiwit per kg lichaamsgewicht per dag nodig. Iemand die ziek en ondervoed is, heeft juist meer eiwitten nodig; wel 1,5 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht per dag.

IN DIEPVRIES EN KOELKASTBouwsteentjes zijn diepgevroren, nu ook verpakt per 4 stuks in dezelfde smaak. Eenmaal ontdooid, kunnen ze nog 5 dagen in de koelkast bewaard worden.

BOUWSTEENTJESDoor de hoge concentratie eiwitten (8 gram per portie) zijn Bouwsteentjes een uitkomst bij (dreigende) ondervoeding. Ze versterken de conditie en bevorderen het herstel. Maar Bouwsteentjes zijn meer dan een voedingssupplement. Het is vooral echte traktatie, een gebakje. Heerlijk bij de koffi e of thee, of als nagerecht.

KLEIN EN SMAAKVOLIeder Bouwsteentje bestaat uit zeer luchtig cakegebak met een zachte, romige vulling.Nieuw is de smaak bosvruchten en wordt gelijk als lekkerste ervaren. Daarnaast zijn er Bouwsteentjes chocolade, banaan en aardbei. Het Bouwsteentje is wat kleiner dan een gebakje; vergelijkbaar met een Petit Four. Daardoor is een Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die gedurende de dag regelmatig iets willen eten, maar opzien tegen grote porties en voedsel dat snel verzadigt.

WAAROM ZIJN EIWITTEN ZO BELANGRIJK?• Eiwitten zijn essentieel voor groei en ontwikkeling; ze helpen het lichaam op te

bouwen en te behouden

• Eiwitten leveren energie en bouwstoffen voor behoud van spieren, de aanmaak van nieuw weefsel en nieuwe bloedvaten

• Eiwitten zijn belangrijk voor herstel, bijvoorbeeld voor wondgenezing.

• Eiwitten zijn belangrijke bouwstenen van leukocyten en lymfocyten, stoffen die belangrijk zijn voor de afweer.

• Eiwitten dragen bij tot de vorming van gezonde botten.

• Eiwitten zijn nodig voor het transporteren van stoffen in het bloed.

• Eiwit zijn bouwstoffen van hormonen.

• Iemand die ziek/ondervoed is, heeft veel meer eiwitten nodig dan iemand die gezond is.

Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nlOf neem contact op met de heer Stan Mertens, direct bereikbaar 06 24 88 65 26

verkrijgbaar bij

http://www.bouwsteentjes.nl

9Nummer 73 april 2013

10 Nummer 73 april 2013

Gewichtsmanagementgroot succes!

T 0523-276543E [email protected] www.medifast.nl

Dat overgewicht een fors maatschappe-lijk probleem is hoeft geen betoog. De uit daging is om daar structureel wat aan te doen. In de afgelopen 5,5 jaar heeft Medifast ruim 400 mensen met obesitas geholpen hun gewicht blijvend te ver lagen. Uit onderzoek blijkt dat Medifast aan-merkelijk betere resultaten boekt dan het landelijk gemiddelde.

Medifast verzorgt een multidisciplinaire cursus gewichtsmanagement. In tien maan-den tijd leren de cursisten om niet alleen hun eetpatroon te wijzigen, maar ook hun leefstijl. Dat wordt begeleid door een team van spe-cialisten: een internist, diëtist, maatschappe-lijk werker, fysiotherapeut en looptrainer.

Nazorg Om het gewicht bij een nog hoger percen-tage mensen blijvend op peil te houden is Medifast eind 2011 gestart met nazorgtrajec-ten. Daarnaast krijgen de cursisten een Per-soonlijk Gezondheids Dossier, waarin hun gewicht blijvend gemonitord wordt. Dit heeft tot effect dat zij ook na deelname aan de cursus voortdurend gestimuleerd worden om hun gewicht op peil te houden.

MedifastDe cursus gewichtsmanagement wordt uit-gevoerd in de regio Noordoost-Overijssel en Zuidoost-Drenthe, maar is ook in te zetten in andere regio’s. Wie meer informatie wenst, kan een mail sturen naar [email protected] of kijken op www.medifast.nl.

De warme maaltijd is voor veel mensen in een (thuis)zorgsituatie een van de hoogte-punten van de dag. Steeds vaker wordt er door thuiszorgorganisaties gekozen voor kant-en-klare koelvers- of diepvriesmaal-tijden waarbij de eindgebruikers vaak niet erg te spreken zijn over de kwaliteit van het eten. Hierdoor kan de eetlust afnemen, met alle gevolgen van dien. Een nieuw initiatief op dit gebied kan hier uitkomst bieden.

Een relatief nieuwe Nederlandse speler in de markt van kant-en-klaar producten, Culinique, heeft zich erop gericht producten te ontwik-kelen die zorgen voor een restaurantwaardig eindproduct op het bord van de maaltijd-gebruiker. Hiervoor is een unieke verpakkings-techniek ontwikkeld die zorgt voor kwaliteits-behoud bij het regenereren in de magnetron en men heeft de maaltijden zo samengesteld dat deze honderd procent puur natuur zijn, zonder kunstmatige toevoegingen of andere kunstgrepen. Ingrediënten worden betrokken uit de regio en op ambachtelijke wijze, door koks bereid. Uniek aan het concept van Culinique is dat de maaltijdcomponenten los verpakt zijn zodat de maaltijdgebruiker zelf het hoofdgerecht kan samenstellen. Bij-komend voordeel is dat er geen geur en smaak overdracht plaats vindt tussen de verschillende componenten zodat ieder gerecht zijn pure smaak behoudt. Meer informatie is te vinden op www.culinique.nl.

De koks van het Ikazia Ziekenhuis in Rotter-dam zijn de winnaars van ‘Het beste Menu van de Zorg 2013’. Deze wedstrijd daagt koks van ziekenhuizen, verpleeghuizen of verzorgingshuizen uit om een gezond, creatief en smakelijk driegangenmenu samen te stellen binnen het beperkte budget van vier euro. “Eten is een belang-rijk medicijn voor de patiënt. Het was een uitdaging om ons idee van een goede maal-tijd te ‘testen’ in deze wedstrijd”, vertelt kok Eric-Jan Wissink.

De koks in Ikazia hebben een passie voor eten. “Eten moet een feest zijn. Daarvoor zijn

geur, kleur en smaak heel belangrijk”, legt kok Michael van ’t Hoff uit. Het beste menu voor de zorg, is opgebouwd uit maximaal twee of drie sterke ingrediënten, die gecombi neerd worden met kruiden en specerijen.

De koks bereidden als voorgerecht pastinaak currysoep met kabeljauw en gamba’s. Het hoofdgerecht was kip tajine. “Daarvoor zijn

wij geïnspireerd en geholpen door onze Marokkaanse collega’s”, vertelt kok Eric-Jan Wissink. Het nagerecht bestond uit room met dragon, framboos en chocolade. “Bij het samenstellen van onze gerechten letten we goed op de voedingswaarden, zodat de maaltijd ook bijdraagt aan een sneller herstel. Om hier grip op te houden, koken wij waar mogelijk alle maaltijden helemaal zelf. Met ons menu willen wij een afspiegeling geven van onze maatschappij. Dat houdt in, dat naast Hollandse aardappels, vlees en groente ook Surinaamse Roti, Indiase en Indonesische gerechten in ons ziekenhuis geserveerd worden”, aldus kok Eric-Jan Wissink.

Van links naar rechts: Remco van Witzenburg (kok), Eric-Jan Wissink (hoofd keuken) en Michael van ’t Hoff (kok).

Gewichtsmanagement groot succes

Zorgmaaltijd oprestaurantniveau

Eten is een belangrijk medicijn voor de patiënt

‘Eten moet een feest zijn’

* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd

door de betreƤ ende organisaties of bedrijven

Medifast verzorgt een multidisciplinaire cursus gewichts-management.

Op termijn zullen producten met probio-tica claims zeker terugkomen. De evolutie in de wetenschap zorgt hiervoor. Dit stelt de Belgische wetenschapper Bruno Pot die bij het Institut Pasteur de Lille werkt in de gelijknamige Noord-Franse plaats, aldus-VoedingNu.nl.

“Het wetenschappelijke onderzoek is over korte tijd dermate geëvolueerd dat men er niet meer omheen zal kunnen. Het belang van de microbiota bij ziekte en gezondheid staat vast. De wetenschap omtrent probiotica is van veel betere kwaliteit dan die van vita-mines. Claims hierover werden wel goed-gekeurd”, aldus Pot. De Europese Voedsel en

Waren Autoriteit keurde in 2011 vrijwel alle generieke (art. 13.1) claims over probiotica af omdat de wetenschappelijke onderbouwing van de gezondheidseffecten van de bacteriën onvoldoende was. Maar bedrijven stellen dat er juist heel veel wetenschappelijk bewijs is voor de gezondheidseffecten van probiotica. En dat EFSA te veel naar voedingsmiddelen kijkt alsof het medicijnen zijn. De voedsel-autoriteit is te streng, oordelen de onder-nemingen. Volgens Pot is de bewijsvoering rond probiotica een “complex gebeuren.” Bedrijven zullen omstandigheden zoals type of stam probiotica beter moeten defi niëren, maar dat geldt ook voor andere zaken als ziektebeeld en preventie. Pot gaat ervan uit

dat EFSA bedrijven meer tegemoet zal gaan komen bijvoorbeeld door haar criteria te verbeteren. Zo is er al een zogeheten gids-document over het immuunsysteem. Maar het probleem is het budget. Meer interactie over claimsdossiers betekent meer tijd en kost dus meer geld. EFSA is nog niet ingegaan op het aanbod van de voedingsindustrie om hieraan mee te betalen, meent Pot. Intussen leggen voedingsbedrijven zich nog meer toe op marketing en voegen extra vitamines toe aan hun product, die ze wel kunnen claimen. Erg jammer, vindt de wetenschapper. Pro-biotica verliezen zo status. Het potentieel dat de bacteriën volgens Pot hebben om gezond-heidskosten te reduceren gaat zo verloren.

‘Gezondheidsclaims probiotica komen terug’Culinique heeft een unieke verpakkingstechniek ontwik-keld die zorgt voor kwaliteitsbehoud bij het regenereren in de magnetron.

Het lesprogramma ‘Smaaklessen’ helpt kin-deren bij de ontwikkeling van een verant-woord eetpatroon. Dat blijkt uit een studie van Wageningen UR onder circa 1200 leer-lingen van groep vijf tot en met acht van de basisschool. Hoe meer ‘Smaaklessen’ kinderen volgen, hoe meer ze er op gaan letten of ze gezond en gevarieerd eten. De uitkomsten pleiten voor een volledige inzet van het lesprogramma.

Het lesprogramma dat in 2006 is ontwikkeld door het Voedingscentrum en Wageningen UR, brengt kinderen van groep een tot en met acht op speelse wijze in contact met gezonde en duurzame voeding. Wageningen UR heeft in opdracht van het ministerie van EZ een grootschalige effectmeting uitgevoerd naar dit lesprogramma. Het onderzoek richtte zich op de smaakontwikkeling bij kinderen en op factoren die de ontwikkeling van een gezond en bewust eetpatroon beïnvloeden: de mate waarin kinderen onbekende producten proeven, gezonde producten kiezen en een bewuste keuze maken tussen producten.

‘Smaaklessen’ zijn e! ectief


*

*


Of verantwoord afvallen?

Power Slim is een eiwitrijke afslankmethode met 6 eetmomenten per dag. Cliënten volgen het programma onder persoonlijke begeleiding van een gecertificeerd Power Slim voedingscoach. Na het behalen van het streefgewicht blijft de cliënt een jaar lang onder controle om het gewicht te leren handhaven middels een gezond voedingspatroon.

Neem contact op met diëtist Hylke Boelens voor meer informatie: T: 040 - 222 22 89 | [email protected] | www.powerslim.nl

Afvallen met Power Slim : Deskundig advies

Volwaardige, eiwitrijke voeding

Instandhouding van spiermassa

Behoud van stofwisseling

Wetenschappelijk onderbouwd

Nazorg traject gewichtsbehoud

Makkelijk vol te houden

on t b ij t

lunch

d iner

tussendoo r

tussendoo r

tussendoo r

http://www.powerslim.nl

“Leer baby’s zo vroeg mogelijk wennen aan groentesmaken, eerder dan aan fruit, voor een betere acceptatie”, aldus dr. Gerry Jager van Wageningen Universiteit. ‘Jong geleerd, oud gedaan’ was het thema van het zesde Nationale Voedingscongres.

Prof. Hans Romijn, internist-endocrinoloog in het Academisch Medisch Centrum Amster-dam, lichtte de belangrijke rol van de hersenen bij insulineresistentie toe. “Het is bijzonder dat we nu pas echt beginnen met onderzoek naar de rol van onze hersenen bij de relatie tussen voeding en ziekte”, sprak hij. “Eigenlijk zou de rol van de hersenen in elk biologisch concept moeten worden meegenomen.’” Ver-volgens introduceerde prof. Sander Kersten van Wageningen Universiteit het concept ‘gezonde obesen’. De BMI als classifi catiesysteem voor obesitas is een zeer beperkte leidraad. Moge-lijk biedt het concept ‘gezonde obesen’ hulp. Hij doelde hiermee op obesen die metabool gezond zijn, dat wil zeggen niet afwijkend van gezonde mensen met een normaal lichaams-gewicht. In de verdere ontwikkeling van dit concept dienen huidige ideeën over obesitas kritisch geëvalueerd te worden, aldus Kersten. Het congres werd afgesloten met het debat ‘Is voedingsonderzoek nog wel geloofwaardig?’ Wetenschapsjournalist Hans van Maanen ging in debat met dr. Marianne Geleijnse van

Wageningen Universiteit en voorzitter van de Nederlandse Academie voor Voedingsweten-schappen (NAV). Voeding is emotie, hypes komen en gaan, kranten scoren met nieuwtjes. Kennis is nodig om te onderscheiden. Alle partijen moeten hun verantwoordelijkheid nemen in wat er naar buiten wordt gebracht.

Het Nationale Voedings congres is een initia-tief van de Alliantie Voeding Gelderse Vallei, een samenwerkingsverband tussen Ziekenhuis Gelderse Vallei (Ede) en Wageningen Univer-siteit. Het debat werd georganiseerd door de Nederlandse Academie voor Voedingsweten-schappen.

In Ziekenhuis Gelderse Vallei (Ede) is het initiatief Nutriprofi el gestart. “Nutriprofi el wil de patiënt een gedegen voedingsadvies meegeven, nadat micronutriënten in het bloed bepaald zijn”, aldus Jacqueline Klein Gunnewiek, klinisch chemicus in Zieken-huis Gelderse Vallei.

Voor de vitaminebepalingen maakt Nutri-profi el gebruik van de nieuwste apparatuur. Na een voorbereiding van een jaar, opende het Ziekenhuis Gelderse Vallei op 14 maart het systeem Total Lab Automation (TLA). Met deze hypermoderne apparatuur kunnen de drie laboratoria van het ziekenhuis het over-grote deel van het routineonderzoek automa-tisch doen. Onderzoeksmaterialen worden hierdoor nog veiliger, beter en sneller ver-werkt. Deze en andere apparatuur, methodie-ken en kennis van Wageningen Universiteit en Ziekenhuis Gelderse Vallei worden, via de Alliantie Voeding Gelderse Vallei, gebundeld in Nutriprofi el. Gebrek aan micronutriënten kan leiden tot klachten zoals vermoeidheid, gewichtsverlies, verminderde eetlust, verhoog-de kans op botbreuken, concentratieproble-men en cognitieve achteruitgang. Het is dan ook essentieel om patiënten onderbouwde voedingsadviezen mee te geven.

Vitamine D Vorig jaar is Nutriprofi el gestart met vitamine D. Inmiddels krijgen huisartspatiënten na een vitamine D-bepaling een onderbouwd supple-tieadvies mee. Verder onderzoek is nodig om de voedingsadviezen uit te kunnen breiden. Zo wordt momenteel onderzoek opgezet bij COPD-patiënten. Jacqueline Klein Gunnewiek schetst de toekomst: “Dergelijk onderzoek gaan we voor steeds meer patiëntengroepen doen. Uiteindelijk willen we alle patiënten bij wie we bloed afnemen voor micronutriënten onderzoek een uitslag met advies geven. Dit geeft de uitslagen een enorme meerwaarde. Ziekenhuis Gelderse Vallei is hier tot nu toe uniek in.”

Het eet- en leefpatroon hangt direct samen met het waterverbruik wereldwijd. Hoog-leraar Arjen Hoekstra van de Universiteit Twente geeft in zijn nieuwe boek ‘The Water Footprint of Modern Consumer Society’ aan hoe bedrijven en overheden hun water gebruik voor consumptiegoede-ren kunnen verminderen. Het Voedings-centrum heeft een test ontwikkeld waar-mee consumenten inzicht krijgen in de hoeveelheid water die ze verbruiken met hun eet- en leef patroon en geeft persoon-lijke verbetertips.

Hoekstra, bedenker van de watervoetafdruk, doet vergaande voorstellen om het wereld-wijde waterverbruik voor consumptiegoederen naar een duurzaam niveau te tillen. Hij pleit onder meer voor het instellen van zogenaam-de water footprint caps voor stroom gebieden. De water footprint cap is vergelijkbaar met de mondiale carbon footprint cap die mensen al

kennen van de klimaatdiscussie. Hoekstra stelt voor benchmarks voor voedselproducten en producten als bloemen en katoen te ontwik-kelen. Bedrijven krijgen zo een richtlijn voor het verminderen van de watervoetafdruk van hun producten. Zo is berekend dat er 15.000 liter water nodig is om een kilo rundvlees te produceren.

Ook het Voedingscentrum stelt dat duizenden liters water per dag bespaard kunnen worden als consumenten het waterverbruik binnens-huis verminderen en op een bewuste manier boodschappen doen. Bijvoorbeeld door te kiezen voor kleinere porties vlees en een

bewuste keuze te maken wat betreft het soort vlees: kip belast het milieu minder dan var-kens- en lamsvlees en veel minder dan rund-vlees. Of door vlees regelmatig te vervangen door duurzame (kweek)vis, ei, peulvruchten of een vleesvervanger. Mensen kunnen ook letten op wat ze drinken: kraanwater belast het milieu het minst. De Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS) meldt dat mineraal- en bronwaters ook een lage waterfootprint hebben. Andere dranken zoals frisdranken, vruchtensappen, koffi e en thee hebben een hoge(re) watervoetafdruk. In de test van het Voedingscentrum wordt ook aan-dacht besteed aan verpakkingen en transport. De Nederlandse watervoetafdruk wat betreft de voedselproductie en -consumptie is gemid-deld 3450 liter water per dag. Door bewustere keuzes te maken kan er veel water bespaard worden.

Consumenten kunnen hun waterverbruik verminderen door een bewuste keuze te maken voor een soort vlees: varkens belasten het milieu meer dan kippen.

‘Zo vroeg mogelijk wennen aan groentensmaken’

Ben Witteman, MDL-arts in Ziekenhuis Gelderse Vallei en voorzitter van het Nationale Voedingscongres reikt de jaarlijkse posterprijs uit aan AnneMarthe Wijnen, studente aan Wageningen Universiteit (foto Bart de Gouw - Fotografi sche Projecten).

Nutriprofi el bijvoedingsadviezen

Tips om diabeteste voorkomenHet aantal mensen met diabetes in Neder-land zal in 2025 zijn verdubbeld ten op-zichte van nu. Er zullen dan 1,4 miljoen diabetici zijn, tegen vorig jaar 740.000. Dat stelde de Nederlandse Diabetes Federatie vorig jaar. Wat kunnen mensen zelf doen om diabetes te voorkomen? De Stichting Preventie Diabetes geeft de volgende tips:

Er zijn twee hoofdvormen van diabetes: type 1 en type 2. Diabetes type 2 wordt ook wel ouderdomsdiabetes of ouderdomssuiker ge-noemd. Terwijl diabetes type 1 vooral aange-boren lijkt, is diabetes type 2 een aandoening die zich tijdens het leven ontwikkelt. Dia betes type 2 is in bijna negentig procent van de gevallen te voorkomen.

VoedingDe hoofdoorzaken van de ontwikkeling van diabetes zijn: voeding en beweging. In de eerste plaats is het belangrijk om overgewicht te voorkomen. Vooral vet rondom de buik is belangrijk om aan te pakken. Probeer verder het aantal calorieën dat men dagelijks ge-bruikt in de gaten te houden. Elke kilo minder overgewicht helpt om dia betes te voorkomen. Beweeg voldoende. Eet regel matig en vermijd tussendoortjes. Eet vooral veel vezels, vis, groenten en fruit. Vermijd snelle koolhydraten als suiker en zetmeel. Gebruik tot slot zo min mogelijk dierlijk vet.

Er is 15.000 liter water nodig om een kilo rundvlees te produceren

Watervoetafdruk van voedsel13Nummer 7

3 april 2013


Frico heeft een breed assortiment heerlijke natuurgerijpte kazen van 100% Nederlandse melk die volgens eeuwenoud recept worden gemaakt. Frico in een nieuw jasjeHoewel Frico een oer-Hollands kaasmerk is dat al sinds 1898 bestaat, gaat Frico ook graag met zijn tijd mee. Daarom zijn we aan de slag gegaan om het hele Frico assortiment te voorzien van een nieuwe uitstraling! De Frico 1 en 2 plaks, rasp en hotelblokken zijn al in een nieuw jasje gestoken. Later in het jaar volgen de meerplaks verpakkingen. Over de details van deze producten zult u later in het jaar geïnformeerd worden. Kwaliteitsverbetering folie 1 en 2 plaksDaarnaast hebben de Frico 1 en 2 plaks producten helaas last gehad van kwaliteitsproblemen. Daarom is ook de folie gewijzigd waardoor we de kwaliteit kunnen garanderen die je van een groot merk als Frico mag verwachten. Rationalisatie assortimentFrieslandCampina Branded Netherlands Out of Home heeft ervoor gekozen om het assortiment van Frico te rationaliseren. De belangrijkste varianten blijven verkrijgbaar. Hierdoor wordt het assortiment overzichtelijker voor u maar blijven de belangrijkste varianten verkrijgbaar. Uw bestelnummers blijven ongewijzigd.

Frico in een nieuw jasje!

Vitamine K2 remt botverlies

Relatie voedingen gezondheid‘De mens is niet gemaakt voor de moderne samenleving en moet zich dat bewust worden en leren hoe hij de 21ste eeuw overleeft.’ Dat is de titel van de lezing die prof. dr. Ivan Wolƨ ers houdt tijdens het symposium Arts en Voeding op vrijdag 19 april.

Het is de tweede keer dat een dergelijk sym-posium wordt gehouden in het Kennemer Gasthuis in Haarlem. Deze dag wordt de relatie tussen voeding en gezondheid vanuit verschillende invalshoeken benaderd. Hier-bij worden zowel preventieve als curatieve interventies belicht. Behalve sprekers als prof. dr. Hanno Pijl (over ‘Diabetes mellitus type 2 in evolutionair perspectief’), prof. dr. Frits Muskiet (over ‘De zeven grote fouten in onze huidige voeding’), prof. Hans Wester-hoff (over de biomedische ‘routekaart’ van mensen en diëten op maat) houdt ook prof. dr. Ivan Wolffers een lezing. Hij betoogt dat de wereld waarin mensen nu leven de afgelo-pen vijftig jaar grondig is veranderd. Mensen bewegen aanzienlijk minder, eten meer en anders, slapen minder en gebruiken meer alcohol. De biologische aanleg van mensen is daar niet goed op voorbereid. De inrich-ting van de leefomgeving is op dit moment volgens hem obesogeen en ziek makend voor een groot deel van de bevolking. “Wij moeten leren daarmee op individueel niveau om te gaan en op het niveau van de samen-leving beleid te ontwikkelen om de leef-omgeving beter aan te passen aan onze aan-leg”, stelt Wolffers. Meer informatie over het symposium Arts en Voeding is te vinden op www.artsenvoeding.nl.

Nieuw Nederlands onderzoek toont aan dat natuurlijke vitamine K2 (menaquinone-7) botverlies voorkomt en botsterkte ver-betert bij postmenopauzale vrouwen. In het wetenschappelijk tijdschrift ‘Osteo-porosis International’ zijn recent de resul-taten verschenen van een baanbrekende studie met een gepatenteerd voedings-supplement met menaquinone-7, een vorm van vitamine K2.

Door het verlies van botmineralen neemt het risico op fracturen bij vrouwen vanaf de leeftijd van vijftig jaar sterk toe. Door de ver-grijzing zullen botfracturen door osteoporose een steeds groter probleem worden voor de gezondheidszorg. In totaal werden 244 vrouwen in de gerandomiseerde studie op-genomen en verdeeld over een placebogroep en een groep die 180 microgram vitamine K2 (MK-7) kreeg. Zij kregen dagelijks één capsule gedurende 36 maanden. De bot-

mineraaldichtheid werd aan het begin van het onderzoek en verder elk jaar gemeten. Na drie jaar suppletie werden duidelijke verbete-ringen gezien in het gehalte aan botminera-len en de bot mineraaldichtheid in de onder-ste ruggenwervels en de kop van het dijbeen. Ook de inzakking van de wervelkolom was beduidend minder door suppletie met MK-7. Bovendien was de botsterkte verbeterd na de drie jaar suppletie met MK-7. Menaquino-ne-7 is een bijzondere vorm van vitamine K2 die dagen langer in het lichaam actief blijft en een grotere activiteit heeft dan andere vor-men van vitamine K, zoals plantaardig vita-mine K1 en vitamine K2 in de vorm van syn-thetisch MK-4. Supplementen met 180 mcg vitamine K2 in de vorm van menaquinone-7 kunnen post menopauzale vrouwen helpen om botverlies te voorkomen.

De term scharreleieren is misleidend en heeft niets te maken met duurzaamheid en scharrelende kippen. De scharreleieren die in de supermarkten te vinden zijn, zijn afkomstig van een kip die met acht andere kippen op een vierkante meter leeft en nauwelijks daglicht ziet. Dit stelt Natuur & Milieu. Nu wordt 86 procent van de eieren verkocht onder het label ‘scharreleieren’. Natuur & Milieu roept consumenten op om te kiezen voor duurzame en biologische eieren. Het aanbod duurzame eieren is in 2013 fl ink gestegen.

Voorheen was het scharrelei het symbool van duurzaamheid ten opzichte van de dier-onvriendelijke legbatterijkip. Nu zijn er veel duurzamere eieren in de schappen te vinden van kippen die écht kunnen scharrelen. Uit recent gepubliceerd onderzoek van Natuur & Milieu blijkt dat supermarkten inmid-dels een groot aantal soorten duurzame en biolo gische eieren aanbieden. En dat de vrije uitloopeieren met twee sterren Beter Leven Kenmerk van de Dierenbescherming fl ink in opmars zijn. 91 procent van de onder-

zochte winkels hebben vrije uitloopeieren in de schappen. Voor veel consumenten is het onduidelijk hoe duurzaam de eieren zijn die zij in het schap aantreffen. Natuur & Milieu heeft daarom een ranking gemaakt van de meest duurzame en diervriendelijke keuze tot en met de eieren die het minst duurzaam zijn.

De beste keuze zijn Rondeel eieren met Milieukeur of biologische eieren met het EKO/Demeter kenmerk. Beide soorten hebben het drie sterren Beter Leven Kenmerk. Dat betekent dat de kippen een dierwaardig leven leiden: ze hebben veel stalruimte, stro en legnesten en krijgen biologisch kippen-voer. De onafhankelijke organisatie voor toe-zicht op biologische productie Skal heeft de afgelopen tijdextra controles uitgevoerd.

*

* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd

door de betreƤ ende organisaties of bedrijven

Scharrelei nietzo duurzaam

De scharreleieren die in de supermarkten te vinden zijn, zijn afkomstig van een kip die met acht andere kippen op een vierkante meter leeft en nauwelijks daglicht ziet.

Voor veel consumenten is het onduidelijk hoe duurzaam de eieren zijn

De progressie van mondiale voedselzeker-heid is groot, maar de toenemende vraag naar dierlijke eiwitten is een potentieel gevaar. Dit betoogde Louise Fresco tijdens de Dies natalis van Wageningen University. De universiteit vierde onlangs haar 95ste verjaardag met als thema voedselzeker-heid.

De wereldwijde stijging van de voedselproduc-tie in enige tientallen jaren is enorm en heeft geleid tot een grote mate van voedselzekerheid. Dat ging echter gepaard met neveneffecten als vervuiling en erosie en vooral de productie van dierlijke eiwitten heeft schaduwzijden, aldus Louise Fresco, universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam.

AlgenZij verwees naar de recente problemen met paardenvlees, maar er speelt veel meer. “Concentratie in de supply chain, super-markten die te lage prijzen voor vlees han-teren, zorgen voor dieren welzijn, er is van alles gaande. Daarom moet er een ‘redesign’ van dierlijke productie komen want dat moet je niet overlaten aan de markt.” Volgens haar zal de vraag naar dierlijke eiwitten de komen-de decennia verdubbelen en dat dwingt tot het zoeken naar alternatieven zoals algen en insecten. Een derde van de proteïnen zal van planten moeten komen.

Ziekenhuis Gelderse Vallei (Ede) en Wage-ningen Universiteit zijn met een startfi nan-ciering van de Alliantie Voeding Gelderse Vallei een project bij geriatrische patiën-ten gestart. Mogelijke verbanden tussen geneesmiddelgebruik en bloedspiegels van micronutriënten worden onderzocht bij ouderen. De focus ligt hierbij op vita-mine D en vitamine B12.

Tekorten aan vitamines en mineralen kunnen gezondheidsproblemen veroorzaken die relatief makkelijk en betaalbaar te verhel-pen of te voorkomen zijn, mits men er op tijd bij is. Tekorten aan van vitamine D en B12 komen met name bij ouderen regelmatig voor. Risicofactoren voor vitamine D-tekorten zijn een hogere leeftijd, verminderde blootstelling aan zonlicht, een gepigmenteerde huid, ver-minderde inname met de voeding, overgewicht en ontstekingsprocessen. Een grotere kans op een B12 tekort kan onder andere komen door onvoldoende vitamine B12 in de voeding of een verminderde opname door het maag-darmkanaal. Ook medicijnen kunnen tekor-ten met bijbehorende gezondheids problemen veroorzaken. Polyneuropathie bij diabetes type 2 patiënten kan een direct gevolg zijn van slecht gereguleerde suikerspiegels. Maar ook het gebruik van metformine, een oraal anti-

diabeticum, kan vitamine B12 defi ciëntie ver-oorzaken, met polyneuropathie als één van de mogelijke gevolgen. Tijdige diagnostiek is be-langrijk. Over andere medicijnen als oorzaak van tekorten is minder bekend. Ziekenhuis Gelderse Vallei en Wageningen Universiteit doen via hun samenwerking in de Alliantie Voeding verder onder zoek naar het verband tussen gebruik van genees middelen en status van micronutriënten. Er wordt een database opgezet met daarin onder meer ge gevens over het medicijn gebruik, voedings status en de

plasmaconcentraties van een aantal micro-nutriënten. Deze database maakt het moge-lijk om in de toekomst ook andere relaties te onderzoeken. Analyses van de database zijn net gestart. In eerste instantie worden tekor-ten van micronutriënten, gemiddeld aantal geneesmiddelen per patiënt en een top tien van meest gebruikte medicijngroepen geëva-lueerd. In vervolganalyses wordt de komende maanden naar het primaire onder zoeksdoel gekeken: het verband tussen medicatie en bloedspiegels van micronutriënten.

Ruim 250 wetenschappers, (huis)artsen, diëtisten en werkers uit jeugdzorg, GGD’s en gemeenten kwamen naar Ede voor het congres ‘Kinderobesitas 2013’. Al in de opening noemde congresvoorzitter G.J. van der Burg, kinderarts in Ziekenhuis Gelderse Vallei dat voor het thema ‘Wat heb je nodig?’ geen eenduidig antwoord bestaat. Het is van belang om de behande-ling zoveel mogelijk op maat te maken en ook preventief te werk te gaan.

“We leven in een obesogene omgeving. Een systeemaanpak, zoals Jongeren Op Gezond Gewicht, lijkt noodzakelijk”, aldus prof. J. Brug van het VU Medisch Centrum in Amsterdam. Verantwoordelijkheden kunnen op die manier bij overheid én individu wor-den gelegd. Prof. C. Braet van de Universiteit Gent presenteerde een onderzoek dat drie typen eetgedrag bij kinderen met overgewicht aantoonde: 55 procent laat ‘normaal’ eet-gedrag zien, vijftien procent is emotionele

eter, dertig procent combineert van emotio-neel en lijngerichte eten. Braet onderstreepte het belang om rekening te houden met het type eet gedrag van een kind in de behande-ling. Dr. H. Budde, kinderarts in het Sloter-vaartziekenhuis in Amsterdam ging in op de vraag in hoeverre kinderobesitas een vorm van verwaarlozing is en op de rol van de overheid bij het bestrijden van overgewicht en obesitas bij kinderen.

Natuurlijk was er ook aandacht voor social media op dit congres. Prof. P. Nikken, senior medewerker kenniscentrum bij het Neder-lands Jeugd Instituut, maakte duidelijk dat de sociale media enorme invloed hebben op het psychisch welbevinden, gedrag en fysieke gezondheid. Mogelijk bieden de sociale media echter ook aanknopingspunten voor positieve

effecten door ze effectief in te zetten in de be-handeling. Kinderobesitas 2013 is een initia-tief van de Alliantie Voeding Gelderse Vallei, het samenwerkingsverband van Ziekenhuis Gelderse Vallei en afdeling Humane Voeding van Wageningen Universiteit. Voor Kinder-obesitas 2013 wordt samengewerkt met het VU Medisch Centrum en AGORA, de acade-mische werkplaats.

Impressie van het congres Kinderobesitas 2013 (foto E.J. Brouwer).

Voedselzekerheidheeft keerzijde

Geneesmiddelengebruik en vitaminetekort bij ouderen

We leven in een obesogene omgeving

Maatwerk bij kinderobesitas

Congresvoorzitter G.J. van der Burg over het belang van behandeling op maat (foto E.J. Brouwer).

Ook medicijnen kunnen een vitaminetekort veroorzaken.

Het Vitamine Informatie Bureau is gestart met een vitaminespreekuur op Facebook en Twitter. Iedere dinsdagochtend van 10.00 tot 11.00 uur kunnen belangstellenden live chatten met een voedingskundige over alles wat zij willen weten over vitamines, mineralen en supplementen.

Het chatten kan op twee manieren. Op www.facebook.com/VitamineInfo of op Twitter met vermelding van #vitaminespreek-uur of #vmspu. Het Vitamine Informatie Bureau beantwoordt jaarlijks honderden vragen over vitamines, mineralen en supple-menten. De vragen zijn zeer divers: van het vitaminegehalte in voeding tot de wissel-werking tussen medicijnen en vitamines. Meer informatie: www.vitamine-info.nl.

Chatten met voedingskundige

Uit recent onderzoek blijkt dat eieren die als biologische eieren worden verkocht in Nederland ook echt biologisch zijn.

In opdracht van het actualiteitenprogramma EenVandaag keek RIKILT naar de echtheid van biologische eieren. Hiervoor werden in zes verschillende supermarkten biologische eieren gekocht van in totaal zestien pluimvee-houders. Slechts bij de eieren van één pluim-veehouder werd een kleine afwijking gecon-stateerd, die waarschijnlijk te maken heeft met een additief in het veevoer. Samen met SKAL wordt bekeken hoe deze afwijking is ontstaan. Om aan te tonen of biologische eieren ook echt biologisch zijn, gebruikt RIKILT een zelf ontwikkelde methode. RIKILT kijkt naar de fi ngerprint van het eigeel (de natuurlijke carotenoïden: carotenen en xantofyllen) in eieren. Hierdoor kunnen eierproductiesyste-men van elkaar worden onderscheiden.

Biologisch eimaakt naam waar



Bouwsteentje, 8 gram hoogwaardig eiwit per portie Gewichtsverlies is niet altijd gewenst. Door ziekte, ouderdom of gebrek aan eetlust kan de weegschaal steeds een beetje minder aanwijzen. Bij dit onbedoelde gewichtsverlies wordt ook veel spierweefsel afgebroken. Dat kan leiden tot minder kracht, vermoeidheid en een verminderde weerstand. Extra eiwitrijke voeding kan dit proces tegengaan. Wat meer eten, en ook wat vaker tussendoortjes die extra energie en eiwit leveren. Dat dit ook lekkere tussendoortjes kunnen zijn, bewijst het Bouwsteentje. De Bouwsteentjes hebben de vorm en smaak van een gebakje en zijn verkrijgbaar in vier verschillende smaken.

EiwitrijkDe Bouwsteentjes zijn verrijkt met hoogwaardige eiwitten. Iedere portie bevat een klein volume maar liefst 8 gram eiwitten. Een gezonde volwassene heeft 0,8 gram eiwit per kg lichaamsgewicht per dag nodig. Iemand die ziek en ondervoed is, heeft juist meer eiwitten nodig; wel 1,5 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht per dag.

In de diepvries of koelkastBouwsteentjes zijn diepgevroren, nu ook verpakt per 4 stuks in dezelfde smaak. Eenmaal ontdooid, kunnen ze nog 5 dagen in de koelkast bewaard worden.

BouwsteentjesDoor de hoge concentratie eiwitten (8 gram per portie) zijn Bouwsteentjes een uitkomst bij (dreigende) ondervoeding. Ze versterken de conditie en bevorderen het herstel. Maar Bouwsteentjes zijn meer dan een voedingssupplement. Het is vooral echte traktatie, een gebakje. Heerlijk bij de koffi e of thee, of als nagerecht.

Klein en smaakvolIeder Bouwsteentje bestaat uit zeer luchtig cakegebak met een zachte, romige vulling. Nieuw is de smaak bosvruchten en wordt gelijk als lekkerste ervaren. Daarnaast zijn er Bouwsteentjes chocolade, banaan en aardbei. Het Bouwsteentje is wat kleiner dan een gebakje; vergelijkbaar met een Petit Four. Daardoor is een Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die gedurende de dag regelmatig iets willen eten, maar opzien tegen grote porties en voedsel dat snel verzadigt.

Waarom zijn eiwitten zo belangrijk?

ze helpen het lichaam op te bouwen en te behouden

van spieren, de aanmaak van nieuw weefsel en nieuwe bloedvaten

wondgenezing.

in het bloed.

nodig dan iemand die gezond is. Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nlOf neem direct contact op met de heer Stan Mertens, direct bereikbaar 06 24 88 65 26

Lekkere en opbouwende tussendoortjesbij ziekte en ondervoeding

verkrijgbaar bij

Patiënten die last hebben van een chroni-sche longaandoening (bronchiëctasieën) kunnen goed worden geholpen met de toediening van een continue, lage dosis antibiotica. Dit schrijft Josje Altenburg, longarts in opleiding en onderzoekster van Medisch Centrum Alkmaar in een recent ge-publiceerd artikel het wetenschappelijke tijdschrift ‘JAMA’ (‘Journal of the American Medical Association’). Al geruime tijd leeft deze veronderstelling onder longartsen, maar ontbrak het weten-schappelijk bewijs. Met het onderzoek van Altenburg is het wetenschappelijk bewijs ge-leverd. Aan het -gerandomiseerde- placebo-gecontroleerd onderzoek van Altenburg deden 83 patiënten mee in veertien ziekenhuizen in Nederland. Zij hadden minimaal drie keer per jaar last van luchtweginfecties, waardoor ze langere tijd uit de running waren. De leef-tijd van de deelnemers aan het onderzoek lag tussen de 28 en 83 jaar. Tijdens het onderzoek kreeg de helft van hen het antibioticum azitro-mycine, de controle groep kreeg een placebo. Een nadeel van het doorlopend gebruik van antibiotica is de kans op resistentie. De patiënten die in aanmerking kwamen voor de studie hadden veel last van hun chronische aan doening, waardoor toch naar deze oplos-sing werd gekeken.

Mensen die voor hun vijftigste een beroer-te krijgen hebben een vrij gunstige levens-verwachting, zo wordt algemeen aange-nomen. In het ‘Journal of the American Medical Association’ (JAMA) tonen onder-zoekers van het UMC St Radboud in Nijme-gen aan dat die prognose minder gunstig is dan gedacht. ‘Jonge’ patiënten die een beroerte hebben overleefd hebben zelfs decennia later nog een verhoogde sterfte-kans; gedurende twintig jaar is de sterfte-kans bijna vier keer hoger dan bij leeftijds-genoten die geen beroerte hebben gehad.

Wereldwijd overlijden elk jaar zes miljoen mensen aan een beroerte. Hoewel vooral oudere mensen het slachtoffer worden van deze aandoening, doet ongeveer tien procent van alle beroertes zich voor bij mensen tussen de achttien en vijftig jaar. Algemeen wordt aangenomen dat deze ‘young stroke’ patiën-ten een vrij goede levensverwachting hebben. In vergelijking met de oudere patiënten over-leven ze bijvoorbeeld vaker een beroerte. “De sterftekans na een beroerte is bij ‘young strokes’ inderdaad lager dan bij oudere patiënten”, zegt Loes Rutten-Jacobs, de eerste auteur van het JAMA-artikel en onderzoeker

aan de afdeling neurologie in het UMC St Radboud. “Maar oudere patiënten hebben alleen al vanwege hun gevorderde leeftijd een hogere sterftekans. De lange termijn sterfte-kans van de ‘young stroke’ patiënten is echter nooit ver geleken met mensen met dezelfde leeftijd en geslacht zónder beroerte. En dat is wat wij in de FUTURE-studie nu voor het eerst wél hebben gedaan.” In deze studie werden ruim duizend patiënten gevolgd, die met een

beroerte op jonge leeftijd tussen 1980 en 2010 het UMC St Radboud bezochten. Sommige patiënten worden in het kader van dit onder-zoek dus al meer dan dertig jaar gevolgd. Gedurende het onderzoek is twintig procent van de patiënten overleden. Meer dan de helft van hen is overleden aan vaatproblemen. Dit wijst erop dat onderliggende vaatproblemen waarschijnlijk de beroerte hebben veroorzaakt en daarna gewoon zijn blijven doorsluimeren.

Regulatoire T-cellen zijn witte bloedcellen die het immuunsysteem kunnen remmen.

Jorieke Peters van het UMC St Radboud in Nijmegen ontdekte tijdens haar pro-motieonderzoek dat er diverse regulatoire T-cellen zijn die naar verschillende weefsels worden gedirigeerd, bijvoorbeeld naar de huid. Daar helpen ze lokaal met het remmen van de immuunrespons. Daarnaast ontwikkel-de Peters een manier om grote hoeveelheden regulatoire T-cellen te produceren. Behande-ling tegen afstotingsreacties na een orgaan-transplantatie of bij auto-immuunziekten is daarmee weer een stapje dichterbij gekomen.

Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben aangetoond dat het zelf laten opmeten van de buikomvang bij ogenschijnlijk gezonde mensen een betrouwbare en goed uit-voerbare eerste stap is om het metabool syndroom op te sporen. Deze bevinding kan een basis vormen voor nationale implementatie van een gerichte screening op risicofactoren voor diabetes en hart- en vaatziekten. In totaal werden 11.862 ogenschijnlijk gezonde mannen en vrouwen tussen de twin-tig en zeventig jaar in de gemeente IJsselstein via hun huisartsenpraktijk uitgenodigd om aan het onderzoek deel te nemen. Van de 5558 mensen die hierop hebben gereageerd, bleken er 2004 een vergrote buikomvang te hebben. Als eerste stap bepaalden deelnemers thuis met een meetlint hun buikomvang. Als die meer was dan 102 cm bij mannen of 88 cm bij vrouwen, werden zij uitgenodigd

voor verder onderzoek om te controleren of er nog verdere risicofactoren aanwezig waren. De meting thuis bleek betrouwbaar. Van de 1721 personen met een vergrote buikomvang die nader onderzocht werden, voldeden er 473 aan de defi nitie voor het metabool syndroom.

Bijna de helft van hen was jonger dan vijftig jaar. Het metabool syndroom is een cluster van risicofactoren voor diabetes en hart- en vaatziekten en wordt gedefi nieerd als het hebben van tenminste drie van de volgende vijf risicofactoren: vergrote buikomvang, ver-

hoogde bloeddruk, verhoogd triglyceride-gehalte, verhoogd nuchter glucosegehalte en een verlaagd HDL-cholesterol. Mensen met het metabool syndroom hebben een toegeno-men risico op het ontwikkelen van diabetes en hart- en vaatziekten.

Bemoedigende resultatenPatiënten met het metabool syndroom ont-vingen via hun eigen huisartsenpraktijk uitgebreide uitleg over de bevindingen én leefstijladviezen. Na één jaar bleek dat dit gezondheidsadvies goed was opgevolgd: de helft van de mensen gaf aan meer te zijn gaan bewegen, van de rokers was zeventien procent gestopt en het gemiddelde gewichtsverlies was 2,1 kilogram. Het is bemoedigend dat na drie jaar bij de meeste patiënten nog steeds een duidelijke verbetering zichtbaar was en dat meer dan de helft (53 procent) niet meer voldeed aan de defi nitie van het metabool syndroom.

Antibiotica helptlongpatiënten

Jong een beroerte geeft langdurig hogere sterftekans

Immuuntherapietegen afstoting

Aanpak taaietumorcellenTumorcellen in het bloed ontsnappen in veel gevallen aan behandelingen zoals een chemokuur of stamceltransplantatie. Dit krijgen zij voor elkaar door de werking van de afweercellen (die de tumorcellen op ruimen) af te remmen. Willemijn Hobo van het UMC St Radboud in Nijmegen pro-moveerde op 22 maart op onderzoek naar eiwitten waarmee de tumorcellen dat doet.

Ook onderzocht ze stoffen die deze remmers weer kunnen remmen. Daarnaast ontwikkelde zij een verbeterd dendritisch celvaccin waar-mee de tumorspecifi eke afweercellen extra ge-stimuleerd kunnen worden. De methode, die de komende jaren klinisch getest wordt, biedt mogelijkheden voor een betere behandeling van patiënten na allogene stamceltransplan-tatie. Allogene stamceltransplantaties - waar-bij patiënten met bijvoorbeeld leukemie, myeloom of lymfoom gezonde stamcellen van een donor krijgen - blijken al tientallen jaren succesvol. Het door een chemokuur ver-nietigde immuunsysteem van de patiënt kan zo opnieuw worden opgebouwd.

Deze bevinding kan een basis vormen voor nationale implementatie van een gerichte screening

Zelf buikomvang meten helpt17Gezondheid Nummer 7

3 april 2013

Gedurende twintig jaar is de sterftekans van mensen die jong een beroerte kregen, bijna vier keer hoger dan bij gezonde leeftijdsgenoten.

Ogenschijnlijk gezonde mensen werd gevraagd hun buikomvang te meten en door te geven.

Met behulp van Telenefrologie, een web-gebaseerd consultatiesysteem tussen huis-artsen en nefrologen, kunnen patiënten met chronische nierschade voortaan vaker door hun eigen huisarts worden behandeld, schrijven artsen van het UMC St Radboud (Nijmegen) in ‘Annals of Family Medicine’.

Via e-consult roept de huisarts specialistische kennis van de nefroloog in, zodat de patiënt hiervoor niet altijd naar het ziekenhuis hoeft. Het systeem is in 2009 ontwikkeld door de nefrologen prof. dr. Jack Wetzels en dr. Gerald Vervoort en de huisartsen dr. Wim de Grauw en drs. Nynke Scherpbier van de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde van het UMC St Rad-boud. Via een beveiligde omgeving krijgt de nefroloog toegang tot relevante gegevens van de patiënt. Op basis van deze gegevens geeft de nefroloog vervolgens een behandeladvies aan de huisarts. Onderzoek van de initiatief-nemers laat nu zien dat op deze manier minder patiënten hoeven te worden door verwezen.

Patiënten die naar het Deventer Ziekenhuis moeten, worden steeds vaker digitaal door de huisarts verwezen.

Zo werd vorige maand de 25000ste aanvraag voor bloedafname elektronisch naar het zieken huis gestuurd. Voorheen gebruikten de huisartsen een formulier waarop zij de onder-zoeken voor het laboratorium aankruisten. Nu vullen zij op het scherm de codes in. Patiënten kunnen vervolgens voor bloedafname naar een van de veertig regionale prikposten of het ziekenhuis. Het Deventer Ziekenhuis werkt sinds het betrekken van de nieuwbouw in 2008 papierarm. Veel gegevens zijn daarom digitaal beschikbaar. Via een zelfontwikkeld ‘Zorgdossier’ kunnen de huisartsen het ver-loop van de behandeling van hun patiënten in DZ volgen omdat de labuitslagen, röntgen-foto’s en brieven van medisch specialisten er digitaal beschikbaar zijn. Wat nog restte was de wens om patiënten ook elektronisch naar het ziekenhuis te sturen. Dat kan nu zowel voor bloedafname als voor verwijzing naar het spreekuur van de specialist.

Met het plaatsen van de laatste balk van de staalconstructie op het dak van de vierde verdieping is het hoogste punt bereikt van de nieuwbouw bij Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede. Aan de voorzijde van het ziekenhuis is een nieuwe vleugel in aan-bouw waarin het oncologisch centrum gevestigd wordt.

Er komen twee bestralingsunits en behandel-ruimten van het Arnhems Radiotherapeu-tisch Instituut (ARTI), de afdeling oncologie (polikliniek en dagbehandeling) en twee ver-pleegafdelingen. De nieuwe vleugel is door een grotere centrale hal verbonden met het ziekenhuis. De nieuwe hoofdingang van het ziekenhuis wordt een stuk naar voren ver-plaatst. Samen met de nieuwbouwvleugel krijgt het ziekenhuis een geheel ander aanzien. De nieuwe vleugel en centrale hal worden ge-faseerd in gebruik genomen, naar verwachting vanaf oktober 2013 tot en met januari 2014. In de nieuwe vleugel komt een dependance van het ARTI met twee bestralingsunits. Hierdoor

is het mogelijk de samenwerking tussen spe-cialisten van het ARTI en van het ziekenhuis te versterken en de bestralingsbehandelin-gen van patiënten uit de regio in Ede te laten plaatsvinden.

Met een nieuwe dependance in Ede kan het ARTI patiënten hoogwaardige bestralingszorg dichtbij huis bieden. De uitbreidingsnieuw-bouw geeft mogelijkheden voor vernieuwing van faciliteiten en kwaliteitsverbetering, plus meer éénpersoonskamers voor onder andere kankerpatiënten.

Andere ingreepneusschelpen

MCA krijgt eigencyclotron

Specialist helptvia e-consult

Patiënten vaker digitaal naar DZ

Met een nieuwe dependance in Ede kan het ARTI patiënten hoogwaardige bestralingszorg dichtbij huis bieden

Hoogste punt bijGelderse Vallei

Aan de voorzijde van het ziekenhuis is een nieuwe vleugel in aanbouw waarin het oncologisch centrum gevestigd wordt.

MRI via luchtruim Isala in

Met behulp van een hijskraan is onlangs een nieuwe MRI in de nieuwbouw van Isala in Zwolle geplaatst.

Met behulp van een hijskraan is onlangs een nieuwe MRI in de nieuwbouw van Isala in Zwolle geplaatst. Daarvoor werd in één van de gebouwen een deel van de gevel op de eerste verdieping verwijderd. De MRI moest wel via het luchtruim het nieuwe ziekenhuis in, omdat het apparaat met zesduizend kilo te zwaar en te groot is voor de lift.

Het gaat om een 3 Tesla MRI. Tesla staat voor de kracht van het magnetisch veld. De MRI’s waar Isala op dit moment gebruik van maakt, zijn 1,5 Tesla. De nieuwe MRI heeft dus een magnetisch veld dat twee keer zo krachtig is. Dit levert sneller en meer gedetailleerde beel-den op, waardoor sommige ziektebeelden beter vastgesteld kunnen worden. De afdeling Radiologie gaat de nieuwe MRI onder meer gebruiken voor onderzoeken naar hersen-activiteit. Dankzij het sterkere magnetische

veld zijn de beelden van de hersenen duide-lijker. Dat helpt bijvoorbeeld een neuro-chirurg bij het opereren van een tumor. Ander voordeel van de nieuwe MRI is de grotere tunnel waar de patiënt in ligt. Daardoor voelen patiënten zich tijdens het scannen minder snel claustrofobisch. MRI (Magnetic Resonance Imaging) wordt toegepast om ge-detailleerde beelden te maken van het men-selijk lichaam. Medici maken gebruik van MRI voor onderzoek van gewrichten, bloed-vaten, het zenuwstelsel en organen. Voor het opvangen en verwerken van de (radio-)signalen maken de gangbare MRI-scanners gebruik van analoge technieken. Het nieuwe Ingenia-systeem werkt digitaal en ontvangt en verwerkt de signalen direct en op de plek die zich het dichtst bij de patiënt bevindt: in de ontvangstspoel. Die spoel is geïntegreerd in de patiëntentafel en kan zo het hele lichaam bestrijken.

De polikliniek KNO (Keel- Neus en Oorheel-kunde) van Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede heeft een nieuwe techniek voor het verkleinen van neusschelpen: coblatie, een naaldje met radiofrequente energie.

Hierdoor wordt de neus doorgankelijker ge-maakt. De nieuwe techniek heeft veel voor-delen: voor deze ingreep hoeft de patiënt niet meer onder narcose, hij of zij kan veel sneller naar huis, de wachttijd is korter en de kosten zijn lager. Voorheen was voor verklei-ning van de neusschelpen een chirurgische ingreep nodig. De patiënt moest hiervoor onder narcose en worden opgenomen op de afdeling dagbehandeling. Bij de nieuwe tech-niek, coblatie, gebruikt de KNO-arts radio-frequente energie om de neusschelpen te verkleinen. De patiënt kan op de polikliniek worden geholpen. De patiënt kan meteen na de ingreep weer naar huis. Er is nauwelijks kans op een nabloeding. De resultaten zijn goed.

De afdeling nucleaire geneeskunde van Medisch Centrum Alkmaar (MCA) neemt vanaf dinsdag 2 april zijn eigen cyclotron in gebruik.

Met het cyclotron kan het ziekenhuis zelf licht radioactieve stoffen maken en is een snellere en nauwkeurigere diagnose mogelijk. Ook kunnen de onderzoeks- en diagnosemogelijk-heden voor oncologie- en cardiologiepatiën-ten worden uitgebreid. Voor de diagnose van oncologie- en cardio logiepatiënten gebruikt MCA kortlevende medische isotopen (radio-actieve medicijnen). Het ziekenhuis is nu afhankelijk van externe leveranciers die deze producten een paar keer per dag afl everen. Vervoer van radioactieve medicijnen met een korte halfwaardetijd is lastig, een fi le kan de kostbare stoffen al onbruikbaar maken. De komst van het cyclotron maakt vervoer naar MCA van de kortlevende radioactieve stoffen over de weg overbodig. Groot voordeel van een eigen cyclotron is dat er meer soorten zeer lichtradioactieve medicijnen kunnen worden gemaakt.

‘Vitamine D, van wieg tot oude dag’

Meander Medisch Centrum in Amersfoort hield op 27 maart voor de tweede keer een landelijk symposium over vitamine D. Voortbouwend op onderzoek in eigen huis was er nu extra aandacht voor het belang van vitamine D voor zwangeren en jonge kinderen. Vitamine D is belangrijk voor ouderen, maar ook voor zwangeren en voor de ontwik-keling van het kind, zelfs al in de baarmoeder. Veel zorgverleners hebben nog een afwachtende houding ten aanzien van het nut van het meten of aanvullen van een vitamine D tekort. “Maar vitamine D is een blijvertje”, stelt dr. Jos Wielders, klinisch chemicus bij Meander Medisch Centrum en organisator/voorzitter van het symposium. “Neder-land raakt momenteel achterop. Samen met mij verbazen vele sprekers zich dat de Gezondheidsraad eind 2012 een ondergrens van 30 nmol/L voor de bloedspiegel adviseerde. Duitsland en de Verenigde Staten adviseren een grens van 50 nmol/L. Wij willen door middel van dit soort symposia en op basis van de feiten de ogen van zorgverleners openen.”

18 KliniekNummer 73 april 2013

Het TweeSteden en St. Elisabeth Zieken-huis in Tilburg openden op donderdag 28 maart hun gezamenlijke MS Centrum Midden Brabant.

Het MS Centrum Midden Brabant biedt patiënten hoogwaardige multidisciplinaire zorg op een zo toegankelijk en soepel moge-lijke wijze. Dankzij intensieve samenwerking tussen de neurologen uit de twee Tilburgse ziekenhuizen - met ondersteuning van physician assistant Vanessa Hens en verpleeg-kundig specialist Lisette Trommelen - zijn de lijnen naar alle andere relevante specialismen kort. Denk daarbij aan bijvoorbeeld Oogheel-kunde, Urologie, Cardiologie, Medische Psy-chologie en de Revalidatiearts. Iedere patiënt krijgt de zorg die hij of zij nodig heeft in zo min mogelijk stappen en zo dicht mogelijk bij huis. Voor dagbehandeling kunnen mensen eventueel ook in Waalwijk terecht. Het TweeSteden en St. Elisabeth Ziekenhuis openden het MS Centrum Midden Brabant 28 maart met een speciale dag die bestond uit twee delen. ’s Middags vond er een sympo-sium plaats voor medische professionals, met als voorzitter neuroloog Arnoldus. ‘s Avonds verzorgden neuroloog Visser, verpleegkundig

specialist Trommelen, onderzoeker MS-patiënten perspectief Vosman en mevrouw Hussaerts van het Nationaal MS Fonds een informatief programma voor patiënten, naas-ten en mantelzorgers. Het onderwerp hiervan is ‘Patiëntenparticipatie bij MS’. MS (Multiple Sclerose) is en ziekte van het centrale zenuwstelsel. In Nederland hebben ongeveer 17.000 mensen deze ziekte. Dit aantal neemt ieder jaar met ongeveer 750 tot 1000 personen

toe. MS openbaart zich meestal tussen het twintigste en veertigste levensjaar. De ziekte is niet te genezen en gaat niet vanzelf weg. Door nieuwe medicijnen kan de ziekte wel worden afgeremd. De klachten zijn divers en het ziek-teverloop onvoorspelbaar. Geen twee gevallen van MS zijn hetzelfde. Behandeling is dan ook altijd maatwerk en dient bij voorkeur multi-disciplinair te gebeuren.

LangeLand schortgesprekken op

Eerder naar CCN door confl ict

Het Slotervaartziekenhuis.

Akkoord Achmea en Slotervaart

Neuroloog dr. Edo Arnoldus en verpleegkundig specialist Lisette Trommelen geven uitleg aan een patiënt.

MS Centrum Midden Brabant opent deuren

Met een extra investering in het leider-schap binnen ziekenhuisteams gaan zieken huismedewerkers hun handen veel beter en vaker desinfecteren en wassen. De richtlijnen op dit gebied worden dan drie keer zo goed nageleefd. Dit blijkt uit het proefschrift van Anita Huis, verbonden aan de afdeling IQ healthcare van het UMC St Radboud in Nijmegen. Met een goede hand-hygiëne kan vijftien tot dertig procent van de ziekenhuisinfecties voorkomen worden.

Er zijn allerlei redenen waarom verpleegkun-digen en artsen hun handen niet vaak genoeg desinfecteren of wassen. Geen tijd, vergeten, anderen doen het ook niet, het nut ervan is niet meteen zichtbaar. De richtlijnen voor handhygiëne worden gemiddeld slechts voor twintig procent nageleefd. Er is ziekenhuizen veel aan gelegen om de handhygiëne van hun medewerkers te verbeteren, maar hoe kunnen ze dat doen? Onderzoekster Anita Huis van het UMC St Radboud vergeleek het effect van twee strategieën om de handhygiëne te ver-beteren: een ziekenhuisbrede campagne en een op de afzonderlijke teams en afdelingen gerichte strategie. De campagne richtte zich onder andere op kennisoverdracht. Daarnaast werd het personeel via posters en andere com-municatiemiddelen herinnerd aan de richt-

lijnen. De afdelingen kregen vervolgens terug-gekoppeld hoe goed of slecht ze de richtlijnen naleefden. De andere, teamgerichte, strategie zette fors in op het leiderschap van het management. De leiding motiveert, coacht, controleert en wijst een teamlid zo nodig op diens verantwoordelijkheid. Het team stelt met elkaar als norm een duidelijk en haalbaar streefpercentage vast en werkt aan een cultuur waarin medewerkers elkaar kunnen aanspre-ken op slechte handhygiëne.

Het onderzoek was één van de grootste en meest gedegen studies rond handhygiëne ooit. Observanten beoordeelden op 67 zieken-huisafdelingen 14.000 gelegenheden voor handhygiëne bij in totaal 3500 verpleegkun-digen. Na de ziekenhuisbrede campagne was de naleving van de richtlijnen voor hand-hygiëne verdubbeld: van gemiddeld twintig naar gemiddeld 41 procent. Het invoeren van

de teamstrategie leidde zelfs tot een verdrie-dubbeling van de naleving, naar gemiddeld 59 procent. Beide strategieën werken dus, maar de teamstrategie heeft duidelijk meer effect. Huis: “In de praktijk is een naleving van honderd procent niet haalbaar, omdat er altijd noodsituaties zijn waarin je acuut moet handelen. Als je bijvoorbeeld ziet dat een patiënt dreigt te vallen, kun je niet eerst je handen gaan wassen, voordat je hem op-vangt. Maar er zijn afdelingen die een na-leving van ruim tachtig procent halen; dat zijn de zogeheten best practices, voorbeelden voor elk team.” Na een half jaar was het effect van beide strategieën niet afgenomen, maar Huis verwacht dat dat op de langere termijn wel gebeurt, indien het beleid niet actief wordt gehandhaafd en bewaakt. Huis heeft ook ge-keken naar de fi nanciële kant van het naleven van de handhygiënerichtlijnen. “Handhygiëne kost geld; niet alleen de handalcohol, maar ook de tijd die het vergt om je handen steeds te wassen. Daarbij komt de terugkerende in-vestering om je medewerkers gemotiveerd te houden. Maar daartegenover staat het prijs-kaartje van gemiddeld 5500 euro, dat aan elke ziekenhuisinfectie hangt. Al met al kan een afdeling die de teamstrategie invoert, op jaar-basis tussen de 25 en 50 duizend euro goed-koper uit zijn.”

Na ziekenhuisbrede campagne was naleving van richtlijnen voor handhygiëne verdubbeld

‘Handhygiëne sterk verbeterd’

Met een goede handhygiëne kan vijftien tot dertig procent van de ziekenhuisinfecties voorkomen worden.

Het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer heeft de gesprekken over de overname van het LangeLand met de beoogde overname-partner MC Groep van Loek Winter tot nader orde opgeschort.

De reden van het bevriezen van de onder-handelingen is dat Winter de overname niet haalbaar acht in het licht van zijn fi nanciële voorwaarden. Inmiddels is het LangeLand in gesprek met een derde partij, wat naar ver-wachting enkele weken in beslag zal nemen. Inzet hierbij blijft een volwaardig basiszieken-huis waarbij de continuïteit van zorg gewaar-borgd is voor de inwoners van Zoetermeer.

MC Groep (Lelystad) gaat versneld de ge-plande samenwerking met CCN (Cardio-logie Centra Nederland) uitrollen. Daarmee wordt de cardiologische zorg onderdeel van het landelijke netwerk van CCN. De Raad van Bestuur van MC Groep heeft hiertoe be-sloten naar aanleiding van de ziekmelding van twee cardiologen vanwege een confl ict binnen de vakgroep.

Hoewel dit confl ict niet geleid heeft tot calami-teiten en de kwaliteit van de patiëntenzorg volgens MC Groep steeds geborgd is dankzij de inzet van waarnemend cardiologen, wil MC Groep nu vaart maken met de geplande samenwerking om de cardiologische zorg ook in de toekomst op hoog niveau te kunnen houden. CCN is een grote organisatie met een landelijk dekkend netwerk van cardio logische centra. Ook bij MC Groep wordt, als de samen werking concreet is, een cardiologisch centrum gevestigd waar ook plek is voor de eigen cardiologen van MC Groep. MC Groep was al in gesprek met CCN omdat hiermee de continuïteit van de cardiologische zorg ook in de toekomst nog beter gewaarborgd kan worden.

Het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam en Achmea hebben alsnog voor 2013 een overeenkomst gesloten over de zorg aan ver zekerden van Achmea.

Beide partijen zeggen tevreden te zijn over het behaalde eindresultaat, dat past binnen de landelijk fi nanciële afspraken die gemaakt zijn tussen de overheid, ziekenhuizen en zorg-verzekeraars. De partijen konden het eerder niet eens worden. De geschorste bestuursvoor-zitter van het ziekenhuis Aysel Erbudak vond dat Achmea te weinig geld bood voor de zorg aan patiënten. De verzekeraar besloot daarop de behandelingen in het Amsterdamse zieken-huis niet meer te vergoeden.

19Kliniek Nummer 73 april 2013


(Dhr/Mevr)

Adres

PC Plaats

7652dfA noofeleTwww.stannah.nl

BEL GRATIS 0800-5066Vraag naar toestel 2567

Je hebt trapliften...

en je hebt StannahDe overtreffende trap in kwaliteit

Voor vrijblijvende informatie vul de coupon in en stuur het in een envelop naar: Stannah Trapliften BV, Antwoordnummer 17006, 2170 VB Sassenheim

Levertijd vanaf 1

Levenslange garantie** Vraag naar de voorwaarden.

www.readspeaker.com

Geef uw website een stem

Zodat uw gebruikers kunnen

naar wat u te zeggen hebt!luisteren

ReadSpeaker voegt spraak toe aan uwonline content, op PC en mobiel

ReadSpeakerDolderseweg 2A3712 BP Huis ter Heide Tel: 030-692 4490 | [email protected]

MARKELOSEWEG 113

Historie, uitstraling en privacy te midden van het Hollands Schwarzwald zijn de kernwoorden voor deze in 1938 volgens een ontwerp van architect Loggers (1900-1984) gebouwde rietgedekte villa.Prachtige details verwijzen naar de voor Loggers zo kenmerkende Engelse Cottagestijl zoals de vorm van het rieten dak, twee halfronde vensters, glas-in-loodramen, een rondboogdeur en het vele houtwerk in het interieur. Het huis heeft een balkenplafond, houten vloeren en aan drie zijden een balkon. Openslaande deuren geven toegang tot een overdekt terras. Een uitgebreide brochure is via onze site te downloaden of op ons kantoor voor u beschikbaar. Bel of mail ons gerust. Wij zijn u graag en goed van dienst. Indeling: Royale hal /entree, toilet, trapopgang naar de verdieping boven het woonhuis, woonkamer met openhaard en overdekt terras, eetkamer, doorloop naar de studeerkamer met sanitaire voorzieningen zoals een douche, toilet en wastafel. Verder keuken, kelder, gang naar bijkeuken, garage en trapopgang naar het berggedeelte boven de garage / studeerkamer. 1e verdieping: Woongedeelte. Fraaie trapopgang, overloop, drie ruime slaapkamers alle met balkon en twee ingebouwde kasten, badkamer met alle voorzieningen.Berggedeelte: Vaste trap naar separate ruimten voor meerdere (berg / hobby) doeleinden geschikt. 2e verdieping: Vlizotrap naar bergzolder. Een schitterende plek om te wonen in de directe nabijheid van Rijssen en Markelo en perfect gesitueerd ten opzichte van de verbindingswegen A1 / A35.

RIJSSEN

VRAAGPRIJS: ! 550.000 K.K.

KAMPHUISM A K E L A A R S

MAKELAARS VAN NU

Oostmarsumsestraat 83 7600 BA Almelo (0546) 86 91 11www.kamphuismakelaars.nl

http://www.readspeaker.com

http://www.kamphuismakelaars.nl

http://www.stannah.nl

De 2bike4alzheimer sponsortocht wordt dit jaar gereden op zaterdag 14 en zondag 15 september. Het is een tocht van onge-veer vierhonderd kilometer door Neder-land, waarvan de opbrengst is bedoeld voor het onderzoeksfonds van Alzheimer Nederland.

Deze tandemtocht start in Alkmaar, vervolgens fi etst men via Leiden, Dordrecht, Den Bosch, Arnhem, Zwolle en Ermelo naar Amersfoort. Met de eerste editie van 2bike4alzheimer hebben de vijftien teams 46.227,33 euro bij elkaar gefi etst voor het onderzoek van dr. Wiesje van der Flier van het VUmc in Amster-dam. Zij gebruikt het voor onderzoek naar dementie op jonge leeftijd. De tandem staat symbool voor de ziekte van Alzheimer. Wie achterop de tandem zit, heeft geen regie. Hier komt het aan op goed afstemmen met de bestuurder. De 2bike4alzheimer tocht duurt 24 uur en de deelnemers rijden non-stop. De ziekte bepaalt tenslotte ook 24 uur per dag het leven van de patiënt en zijn omgeving. Er zijn

in Nederland 250.000 mensen met demen-tie. Aanmelden van een team kan tot uiterlijk 30 juni en loopt via het www.2bike4alzheimer.nl. 2bike4alzheimer is een fondswerfactie. De organisatie hoopt dat alle leden van een team actief leuke, ludieke acties ontwikkelen om

geld in te zamelen voor hun team. Op 20 april is er een informatiemiddag in het Centrum voor bewegen in Veenendaal. Informatie of aanmelden kan door een mail te sturen naar de organisatie: [email protected].

Cliënten in de ouderenzorg vinden het erg belangrijk dat zij aandacht krijgen voor hun mentale welbevinden. Veel zorgorga-nisaties en hun medewerkers geven graag gehoor aan deze behoefte, maar weten niet goed hoe. Daarom ontwikkelde Vilans een originele en praktische methode om hier-bij te ondersteunen. Met het reis pakket Mentaal Welbevinden nemen zorgmede-werkers hun cliënt mee op reis door het domein mentaal welbevinden.

Aan de hand van gesprekken met cliënten en zorgmedewerkers ontwikkelde Vilans een werkwijze om in de dagelijkse zorg aandacht te besteden aan mentaal welbevinden. “We vertaalden het domein Mentaal welbevinden letterlijk naar een landkaart van het Domein Mentaal Welbevinden” licht Mariëlle Cuijpers toe. “De zorgmedewerker zoekt op de kaart samen met de cliënt een route die gaandeweg duidelijk maakt wat voor de cliënt van beteke-nis is voor zijn welbevinden. Onderweg kom je de ‘Weg van het verlangen’ of de ‘Hindernis-baan’ tegen of gebieden als het ‘Avontuurlijke bos’ en het ‘Klein gebarenveld’. Al deze plek-ken zijn metaforen voor het leven met al zijn emoties, wensen en ervaringen. Vilans draagt hiermee bij aan meer leefplezier voor cliënten en meer werkplezier voor medewerkers.” Het reispakket kan besteld worden via de web-winkel van Vilans www.vilans.nl/webwinkel, meer informatie over mentaal welbevinden en over het gebruik van de landkaart staan op www.vilans.nl/mentaalwelbevinden.

Een delier wordt ook wel delirium genoemd of plotselinge verwardheid. Het is een aandoening die regelmatig voorkomt bij (oudere) patiënten in het ziekenhuis. Een delier ontstaat door lichamelijke ontrege-lingen. Deze ontregelingen kunnen worden veroorzaakt door een operatie, door een ontsteking, door ziekten aan het hart of de longen, door stoornissen in de stofwisse-ling, door bepaalde medicijnen enzovoorts. Meestal is een delier tijdelijk.

De kans dat oudere patiënten die in een ziekenhuis opgenomen worden een delier krijgen ligt tussen de tien en veertig procent. De kans om na een operatie een delier te ont-wikkelen wordt geschat op veertig tot vijftig procent, met name bij heupfracturen. Bij een spoedoperatie wegens een heupfractuur heeft vier tot 36 procent vóór de ingreep zelf al een delier, na de operatie komt bij deze patiën-tengroep een delier voor tot 54 procent. Bij levensgevaarlijke koorts (sepsis) ontwikkelt negen tot 71 procent een delier. Een delier kan op elke leeftijd voorkomen maar niet ieder-een heeft er evenveel kans op. Een verhoogd risico heeft men vooral als men al eerder een delier heeft gehad, bij geheugenproblemen of dementie, bij visus- of gehoorsstoornissen. Ook afhankelijkheid bij wassen en aan kleden

en regelmatig gebruik van veel alcohol of drugs geeft een verhoogd risico op een delier. Een delier herkennen is niet altijd gemakke-lijk, zowel buiten het ziekenhuis als in het ziekenhuis wordt een delier wel eens gemist.

Iemand met een delier heeft vaak plotseling (binnen uren tot een paar dagen) een aantal van de volgende verschijnselen: een vermin-derd besef van de omgeving, zich niet goed kunnen concentreren, onsamenhangend denken en spreken, wisselende geheugenstoor-nissen, bijvoorbeeld gedesoriënteerd zijn, niet weten welke dag het is of waar men is, dingen zien die er niet zijn (hallucinaties), bekenden niet meer herkennen. Iemand kan onrustig zijn of juist abnormaal slaperig. Behalve dat het doormaken van een delier voor de patiënt een beangstigende ervaring is en kan leiden tot onderbreking van de medisch noodzake-lijke behandeling, betekent het optreden van een delier een slechte prognose. Delirante patienten hebben een verhoogd risico op overlijden, een verhoogde kans op opname in

een verpleeghuis en (binnen een paar maan-den) een verhoogde kans op het ontwikkelen van dementie. Een delier is kortom een ver-velende aandoening, waarbij het belangrijk is om er alles aan te doen om het te voor-kómen. Dit kan onder meer door scholing en het verhogen van de alertheid bij alle zorg-medewerkers voor patiënten met een (ver-hoogd risico op een) delier. Bij risicopatiënten die een geplande operatie moeten ondergaan, moet ingeschat worden of preventieve maat-regelen noodzakelijk zijn. In het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch is er een in-tensieve samenwerking tussen de Pre-opera-tieve polikliniek van de anaesthesie (POS) en de polikliniek Geriatrie. Hoog-risicopatiënten worden pré-operatief verwezen naar de geria-ter. Er is een ziekenhuisbreed protocol waarin de niet-farmacologische en farmacologische interventies beschreven worden. Tevens is het consultatieteam van de geriatrie 24 uur per dag bereikbaar voor overleg en advies bij de behandeling van patiënten met een delier.

Hoe is dit in andere ziekenhuis geregeld?

Door Truuke Kamminga, klinisch geriater Jeroen Bosch Ziekenhuis.

De kans dat oudere patiënten die in een ziekenhuis opgenomen worden een delier krijgen ligt tussen de tien en veertig procent.

Tandemtocht door Nederland voor Alzheimerfonds

Aandacht voorwelbevinden

Delirante patienten hebben een verhoogd risico op overlijden

Delier is niet ongevaarlijk 21Ouderenzorg Nummer 7

3 april 2013

De tandem staat symbool voor de ziekte van Alzheimer. Wie achterop de tandem zit, heeft geen regie. Hier komt het aan op goed afstemmen met de bestuurder.

HormonenNaarmate de leeftijd vordert, worden hormonen nogal eens van stal gehaald als het seks leven inzakt zonder dat daar de vinger op gelegd kan worden. De ongrijpbare stof-jes worden dan als oorzaak gezien van het seksueel haperen en de hoop wordt gevestigd op pleisters of crèmes om de boel weer op gang te helpen. Vooropgesteld: hormonen zijn noodzakelijk om seksueel reageren op gang te brengen. De hersenen en geslachts-organen van mannen en vrouwen zijn ge-voelig voor testosteron en oestrogenen. Maar het is zelden dat er zomaar een tekort aan hormonen is, meestal is er dan sprake van een chronische ziekte of ingrijpende be-handeling. De behandeling van kanker bij-voorbeeld leidt nogal eens tot een behoor-lijke bekoeling van seksuele genoegens. Is de concentratie van de hormonen heel erg laag dan vergaat bij mannen en vrouwen de lust om überhaupt aan seks te beginnen. Anders gezegd: zonder benzine rijdt een auto niet. Maar op benzine alleen rijdt de auto ook niet. We moeten het contactsleuteltje om-draaien, schakelen, sturen en remmen. Bij seks is het niet anders. Hormonen alleen zorgen er namelijk niet voor dat seks spon-taan werkt, we moeten ook contact maken, schakelen, bijsturen en af en toe remmen. Daarom werken voor gezonde ouderen hor-moonpleisters en -crèmes vaak niet: wachten totdat zij het werk doen en zelf achter-overleunen is hetzelf-de als een auto voor de deur maar er niet in rijden. Na enkele weken is de accu leeg.

Peter Leusink, huisartswww.dehuisarts.info

Column

22 AgendaNummer 73 april 2013

Zaterdag 8 juni

20e Nationale Dag Kraamzorg• 20 jaar vakkennis in Kraamzorg• Met o.a. opgroeien in Nederland anno 2013, babymassage, borstvoedingsrichtlijn

in de praktijk• Locatie: ReeHorst, Ede• Info: www.nationaledagkraamzorg.nl• De eerste 200 aanmeldingen betalen 25 euro i.p.v. 75 euro per persoon (excl.btw)!

Dinsdag 4 juni

Congres ICT en Verpleging: The next step• Met o.a. e-health in de praktijk, hoe gebruik je social media op een

verantwoorde manier en de digitale polikliniek• Locatie: ReeHorst, Ede• Info: www.reedbusinessevents.nl/ict• Organisatie: Nursing, TvV, TvZ en V&VN• Tot 7 mei geldt de vroegboekprijs en ontvang je 40 euro korting!

Maandag 3 en dinsdag 4 juni, dinsdag 11 en woensdag 12 juni,

maandag 17 en dinsdag 18 juni

Tweedaagse workshop ‘Lopen op eieren’• Minder MANAGEN en meer LEIDEN binnen de gezondheidzorg • Den Bosch/Rosmalen, 3 en 4 juni; Harderwijk, 11 en 12 juni; Utrecht,

17 en 18 juni 2013• Kosten per persoon 995 euro, incl. werkmap, lunches, diner en drankjes• Programma en aanmelden via www.debode.nl

Woensdag 5, maandag 10 en woensdag 19 juni

Eendaagse workshop ‘Voor jezelf opkomen’• Assertiviteit op de werkvloer• Den Bosch/Rosmalen, 5 juni; Harderwijk, 10 juni; Utrecht, 19 juni 2013• Kosten per persoon 345 euro, incl. werkmap, lunch en drankjes• Programma en aanmelden via www.debode.nl

Donderdag 6, donderdag 13 en donderdag 20 juni

Eendaagse workshop ‘Iedereen wil aardige collega’s, ook jouw collega’s’• Collegiaal (180˚) feedback geven en ontvangen via de Bode Methode• Den Bosch/Rosmalen, 6 juni; Harderwijk, 13 juni; Utrecht, 20 juni 2013• Kosten per persoon 345 euro, incl. werkmap, lunch en drankjes• Programma en aanmelden via www.debode.nl

Woensdag 4 september

Congres Darmproblematiek• Met: veelvoorkomende behandelingen en de risico’s en complicaties die daarbij

kunnen ontstaan• Locatie: ReeHorst, Ede• Info: www.reedbusinessevents.nl/darmproblematiek• Vroegboekkorting tot 28 juni

Woensdag 11 september

Congres Palliatieve zorgverlening: voor en na de dood• Over: De best mogelijke kwaliteit van leven voor ongeneeslijk zieke patienten

en hun naasten• Voor: alle verpleegkundigen en overige zorgprofessionals• Locatie: ReeHorst, Ede• Info: www.reedbusinessevents.nl/palliatievezorg• Na uitverkocht voorjaarscongres, herhaling in september!

Dinsdag 23 april

Het Diabetescongres• Voor alle verpleegkundigen• Over o.a. neuropathische pijn, depressies, diabetische voet, het stimuleren van zelfmanagement en diabeteszorg voor kwetsbare ouderen • Locatie: ReeHorst, Ede• Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl

Donderdag 11 april

Tweede Nederlands Triage congres• Locatie: AMC, Amsterdam, van 09.00 tot 17.00 uur• Doelgroep: triagisten, artsen, managers en leidinggevenden in de acute zorg op

meldkamer, huisartsenpost en spoedeisende hulpafdeling van een ziekenhuis• Kosten: 180 euro, inclusief lunch• Accreditatie voor SEH-artsen, huisartsen en triagisten is aangevraagd • Meer info en aanmelden: www.de-nts.nl

Donderdag 30 mei

Hét Wondzorgcongres• Verbeter jouw expertise op het gebied van wondzorg• Met o.a. de nieuwe ontwikkelingen, productuitleg aan de hand van de casuïstiek,

actieve minipractica• Locatie: ReeHorst, Ede• Info: www.wondzorgcongres.nl• Vroegboekkorting tot 18 april!

Vrijdag 17 mei

Het Alzheimercongres• Voor alle verpleegkundigen• Over o.a. Alzheimer en het brein, probleemgedrag,

ethische dilemma’s, complementaire zorg, pijn, de Plezierige-Activiteiten-Methode

• Locatie: ReeHorst, Ede• Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl

Vrijdag 31 mei

Zorg en Humor Congres• Voor alle zorgverleners• Over o.a. - humor als verpleegkundige interventie, zin

hebben als energiebron, provocatief communiceren, de vitale functies van humor, humor in de palliatieve zorg en de functie van huilen.

• Locatie: ReeHorst, Ede• Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl

Woensdag 15 mei

Landelijk congres Integrative Medicine & Healing Environment• Locatie: Amersfoort, De Observant, start ochtend-

programma 9.30 uur, Intergrative medicine. Start middagprogramma 13.00 uur, Healing Environment

• Kosten: 230 euro p.p. per dagdeel• Informatie over programma, kortingsmogelijkheden

en aanmelden: www.leidscongresbureau.nl/congres/integrative_medicine

2013Agenda

“Ben jij een echte adrenalinejunk? Kom dan naar Walibi Holland voor een dag vol spanning, snelheid, actie en sensatie. Zet je schrap, want het gaat er wreed aan toe. Je vindt hier de wildste attracties, vetste shows en coolste evenementen”, zo be-looft het Walibiteam. “Walibi Holland is pure adrenaline. Beleven is geloven. Come check it out.”

“In Walibi Holland testen we of je lef genoeg hebt. Durf jij in alle thrill rides? Ga de strijd aan met de zwaartekracht in Xpress. Schiet als een pijl uit een boog in de houten achtbaan Robin Hood. Vlieg achterwaarts, over de kop, door de geluidsbarrière in de muzikale acht-baan Speed of Sound. Maak een duikvlucht in Skydiver en stijg als een astronaut omhoog in Space Shot. En gaat dit voor jou allemaal niet hard genoeg? Stap dan voor de ultieme coolbloedigheidstest in Goliath: de snelste, hoogste en langste achtbaan van de Benelux.” Walibi Holland ligt centraal in Nederland en is goed bereikbaar per auto en met het open-baar vervoer. Kijk voor meer informatie en actuele openingstijden op www.walibi.nl.

Walibi VillageVoor een echte adrenalinejunk is één dag vol Walibi-actie natuurlijk niet genoeg. Geen probleem. Bezoekers kunnen blijven logeren in Walibi Village. Overnacht in één van de comforthuisjes of op de camping. Het vakan tiepark wordt helemaal vernieuwd. Dit

seizoen zijn de zeven- en achtpersoonshuis-jes opnieuw ingericht. Alles is aanwezig om ultiem te relaxen. En wie genoeg heeft van alle rust wandelt zo weer het attractiepark binnen voor actie en sensatie. www.walibivillage.nl.

De organisatie van de Batavierenrace, ’s werelds grootste estafetteloop, roept alle deelnemers op zich te laten sponsoren ten behoeve van KWF Kankerbestrijding. De Batavierenrace en KWF slaan de handen ineen. KWF zal het geld dat de deel nemers ophalen besteden aan onderzoek naar kankerbestrijding binnen de Radboud Universiteit Nijmegen en de Universiteit Twente, de universiteiten die het start- en fi nishpunt van de Batavierenrace vormen.

Dit jaar vindt op 27 april de 41ste editie van de Batavierenrace plaats. Met 8500 deel nemers is het niet alleen ’s werelds grootste estafette-loop, maar ook het grootste studentenevene-ment van Nederland. Leon Schipper, voorzit-ter organisatie 41ste Batavierenrace: “Dit jaar is het initiatief ontstaan om alle deelnemers te vragen niet alleen te strijden voor de beste tijd, maar ook tegen kanker. Door geld in te zamelen voor kankeronderzoek kunnen we bijdragen aan het terugdringen van deze ziekte. Het is onze eerste actie ten bate van KWF Kankerbestrijding maar we hopen dat we met de deelnemers van de Batavierenrace vaker in actie kunnen komen voor KWF.” KWF ontvangt geen overheidssteun en is daarom afhankelijk van giften. Marjolijn Swart van KWF Kankerbestrijding: “We zijn heel blij dat de Batavierenrace voor ons in actie komt. De koppeling die we hebben kunnen maken met het kankeronderzoek binnen de Universiteit Twente en de Radboud Universiteit Nijmegen maakt het voor de deelnemers direct in-zichtelijk waarvoor ze het doen. Onderzoek helpt om minder kanker, meer genezing en een betere kwaliteit van leven voor kanker-patiënten en hun naasten te bereiken. Door te blijven investeren in wetenschappelijk onder zoek kunnen we een stap in die richting maken.”

Bata4life Op de speciale actiepagina bata4life.nl kunnen teams hun acties aangeven en bijvoor-beeld tijdens of voor de Batavierenrace zelf geld ophalen. Lopers kunnen zich persoonlijk extra inzetten door een account aan te maken, waarbij ze een eigen streefbedrag kunnen

opgeven en zich kunnen laten sponsoren door ouders, vrienden en bekenden. Voor een ieder die zich ook wil inzetten voor deze actie, het is mogelijk een loper te sponsoren, een team of de hele Bata4life-actie. Voor meer informatie over de actie, zie www.bata4life.nl

Sensatie in Walibi Holland

Batavierenrace sponsort kankeronderzoek

Colofon

Lezersactie Walibi Holland

De Zorg- en Ziekenhuiskrant mag vijf keer twee toegangskaartjes verdelen onder de lezers. Ook kans maken op kaartjes? Mail dan naar [email protected] daarbij naam en adres. Lezers hebben tot woensdag 10 april de tijd om deel te nemen aan deze actie.

23Service Nummer 73 april 2013

Uitgever, tevens redactie-adres: Gouda Media Groep B.V.

Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda

T (0182) 322 456

F (0182) 322 466

E [email protected]

Eindredactie: Marja den Otter

Opmaak en fotografi e: Gouda Media Groep B.V.

Advertentieverkoop: Gouda Media Groep B.V.

T (0182) 322 451

E [email protected]

Anneke de Pater

Laura Fuykschot

Asteer Künneke

Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is

samengesteld, kan geen van betrokken partijen aan-

sprakelijk worden gesteld voor eventueel voorkomende

fouten.

Algemene servicevragen: Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;

telefoon (0182) 322 456 of mail naar:

[email protected]

Abonnementen Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda

T (0182) 322 456

E [email protected]

Prijzen: per jaar 74,20 euro

Redactie/tips: Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar

[email protected]

De redactie houdt zich het recht voor om artikelen

niet te plaatsen of in te korten.

Verspreiding: De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld

in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in

Nederland. Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan

leidinggevenden onder wie de hoofden inkoop in de

ziekenhuizen en zorginstellingen.

De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.

Webkrant: De krant kan ook geraadpleegd worden via

www.zorgenziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks

actueel medisch nieuws.

Komende verschijningsdata 2013: Tweewekelijks. Klik op:

www.zorgenziekenhuiskrant.nl/verschijning

Bezorging: Bezorgklachten kunt u mailen naar

[email protected]

of bel (0182) 322 456

Prijswinnaars Crea WeekendDe volgende lezers hebben gratis toegang voor twee personen gewonnen voor het Crea Weekend in Rijswijk.

Dit weekend, dat in het teken staat van hobby’s en patchwork, wordt gehouden op 5, 6 en 7 april. Het gaat om: Savita Mangroelal (Den Haag), Sylvana Luiten (’s Gravenzande), Armanda Hillebrand (Alphen aan den Rijn), Monika Last (Assendelft) en Sharona Post-huma (Capelle aan den IJssel).

Dit jaar vindt op 27 april de 41ste editie van de Batavierenrace plaats.

Koninklijke inhuldigingenDe Nieuwe Kerk Amsterdam opent op zaterdag 11 mei de deuren voor een unieke en eenmalige tentoonstelling over de koninklijke inhuldigingen. Precies honderd dagen lang staan in de kerk de feestelijke en plechtige inhuldigingen van zeven ge-neraties Oranjes centraal. Van de koningen Willem I, II en III, de koninginnen Wilhel-mina, Juliana en Beatrix tot en met koning Willem-Alexander. De tentoonstelling is te zien tot en met 18 augustus.

Nederland is een van de twaalf Europese

monarchieën. Sinds 1813 wordt de positie van staatshoofd vervuld door nazaten van de beroemde stadhouders uit de Tachtigjarige Oorlog. Alle koningen en koninginnen wer-den ingehuldigd in De Nieuwe Kerk. Vanaf 11 mei kunnen bezoekers in deze histo rische omgeving de inhuldigingen herbeleven. In het bijzonder komt de plechtigheid van 30 april 2013, die zonder twijfel door miljoenen belangstellenden op televisie wordt gevolgd, met alle symboliek en emotie tot leven in de kerk. De Nieuwe Kerk werkt voor de totstandkoming van deze tentoonstelling

samen met Paleis Het Loo in Apeldoorn. Uit de collectie van deze tentoonstellings partner zullen belangrijke bruiklenen te zien zijn, waaronder enkele koninklijke kledingstukken gedragen tijdens de laatste twee inhuldigin-gen. Tal van historische objecten uit collecties van onder meer het Koninklijk Huisarchief, het Rijksmuseum, het Nationaal Archief, het Amsterdam Museum en de NOS (historisch en actueel beeld) nemen de bezoeker mee in een reis door de tijd.


Gratis proefsachetvoor onze lezerswww.emonta.nl/zorgkrant

http://www.emonta.nl/zorgkrant

Zorg- En Ziekenhuiskrant, 3 April 2013

Documents

Transcript of Zorg- En Ziekenhuiskrant, 3 April 2013