Zoeken en verwerken - GO! Propro.g-o.be/blog/Documents/zoek_en_verwerkGONAS.pdf · - Combineer...

12
Zoeken en verwerken

Transcript of Zoeken en verwerken - GO! Propro.g-o.be/blog/Documents/zoek_en_verwerkGONAS.pdf · - Combineer...

Zoeken en verwerken

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 2 | 12

Zoeken Zoekcriteria

- Houd het simpel

- Denk na over de juiste zoektermen

- Zoek naar begrijpbare tekst (correcte taal, voor de juiste doelgroep, …)

Zoekstrategie

- Maak een woordweb om te bepalen welke informatie je nodig hebt

- Bepaal de zoektermen, zoek ook naar synoniemen, wees specifiek

- Gebruik de aangeboden filters (geavanceerd zoeken) en zoekfuncties

- Kies de gepaste bronnen (zowel online als offline)

- Leesstrategie: zoekend lezen (scannen)

o Je wil antwoorden vinden op je vragen:

dwaal met je ogen over de tekst op zoek naar de info die je zoekt

o Je wil specifieke informatie vinden:

lees nauwkeurig dat gedeelte van de tekst die de informatie bevat die je zoekt

Zoektips

- Geloof niet alles wat je op internet leest

- Bedenk goed waar je naar op zoek bent

- Geef duidelijke opdrachten aan zoekmachines

- Probeer te achterhalen wat het doel van de auteur is

- Neem de tijd om zorgvuldig te lezen

- Laat je niet afleiden

- Combineer online en offline bronnen

- Maak gebruik van de aangeboden zoekmogelijkheden zoals: gesproken zoekopdracht,

zoeken via beeld (= fototoestel bij google afbeeldingen), …

- Gebruik zoekfuncties:

Werkwijze Uitleg Voorbeeld

“” Zoek naar exacte woordcombinaties Liedjestekst, citaat, boeknaam

* Op de plaats van het * komt het woord dat je niet weet Koning heeft * kinderen

… Met deze 3 puntjes geef je een bereik aan tussen numerieke waarden

Aantal doden 2009…2010 Sony-tv €300…500

“ “ (vervangt

het vroegere +-teken)

Google negeert vaak voorkomende woorden zoals ‘de’, ‘en’ en ‘het’, voeg aanhalingstekens toe als deze woorden ook moeten worden opgenomen in je zoekresultaten

“Toy Story 3”

- Met - kan je woorden uitsluiten van je resultaat, alles achter - zal dus niet worden opgenomen in je zoekresultaten

Reizen in België - Leuven

OR Je kan OR gebruiken indien je twijfelt voor je zoekterm, google zal dan rekening houden met beide zoektermen

Zwembad Diest OR Aarschot

Site: Sommige sites hebben geen zoekfunctie, google kan wel die website doorzoeken met jouw zoekterm erin

Studiemogelijkheden site:www.dewijnpers.be

Filetype: Je beperkt je zoekresultaat tot een bepaalde documenttype zoals pdf, doc, ppt, …

Verkeersborden filetype:ppt

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 3 | 12

Related: Gebruik related om pagina’s met soortgelijke inhoud te vinden

Related:simplyrecipes.com guacamole

[~] Krijg resultaten met synoniemen van je zoekterm [~toetje recept]

Link: Om te weten welke pagina’s een link hebben geplaatst naar een bepaalde webpagina

Link:www.dewijnpers.be

Rekenmachine Om sommen uit te rekenen 5+7-3

Omzetten Om een gegeven om te zetten naar een andere eenheid 5 m in mm

Tijd Om te weten hoe laat het ergens ter wereld is Tijd Amerika

Weer Zoek naar weer gevolgd door de naam van een stad om het huidige weer en een weersvoorspelling te bekijken

Weer Leuven

Film Bekijk de filmtijden in naburige bioscopen Weer Leuven

Hoofdletters Google maakt geen onderscheid tussen hoofd- of kleine letters

CD of cd zal hetzelfde zoekresultaat opleveren

Define: Om een definitie op te zoeken Define:snelheid

Maps Om een plaats te situeren op de kaart www.google.be/maps

Video Om een filmpje over het onderwerp te vinden www.youtube.com

Afbeeldingen Klik bovenaan voor afbeeldingen om uitgebreide afbeeldingen over je zoekresultaat weer te geven

images.google.be

Nieuws Om het laatste nieuws over het onderwerp te weten te komen

news.google.be

Wetenschappelijke literatuur

Bronnen uit artikels, boeken, samenvattingen, universiteiten, enz.

scholar.google.be

Boeken Volledige teksten van boeken doorzoeken books.google.be

Zonsopgang/-ondergang

Om de exacte tijd van de zonsopgang en - ondergang te weten

Zonsopgang Brussel

Dollar in euro Om de exacte koers en berekening te weten van verschillende munteenheden

65 dollar in euro

Meer weten

Algemeen

Google (2013). Slim zoeken op Internet. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

https://sites.google.com/site/zoektips/nl

Google (2013). Alle tips en trucs. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

http://www.google.be/intl/nl/insidesearch/tipstricks/all.html

Google (2015). Google Zoeken Help. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

https://support.google.com/websearch/answer/134479?hl=nl

Bailly, P. en Tytgat, A. (2013). Instructiekaart: Informatie zoeken. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

https://www.dropbox.com/s/ay5idjgp39jssni/instructiekaart%20informatie%20zoeken.doc?dl=0

SIOB, Kennisnet en stichting Mijn Kind Online (2013). Slimmer zoeken. Geraadpleegd op 7 februari 2018,

https://cdn.mediawijzer.net/wp-content/uploads/mw2015/Slimmer-zoeken.pdf

Site-Clicks (2013). Google zoeken / Benieuwd hoe Google zoeken werkt? Geraadpleegd op 18 januari 2018,

https://youtu.be/EZ_1EajaFE4

Oefenen

Hoek, J. (2015). Google Feud. Geraadpleegd op 18 januari 2018, http://www.googlefeud.com

Google (2015). Google a day. Geraadpleegd op 18 januari 2018, http://www.agoogleaday.com

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 4 | 12

Bronnen Bruikbare informatie

- Web-technisch (overzichtelijk, heldere structuur, duidelijke opbouw)

- Geen storende advertenties

- Een gevarieerd aanbod qua media (tekst, beeld, video, interactie, …)

- Het past bij de juiste doelgroep

Soorten bronnen

- Teksten, kranten en tijdschriften

- Beelden, film, video

- Geluiden

- Met internet, zonder internet (boeken uit de bieb, educatieve tijdschriften, kranten, pers, film/video/dvd)

- In de klas, buiten de klas (gastpreker/expert, leerwandeling, museumbezoek, interview, …)

Zoekmachines

- Alle zoekmachines met 1 klik bereiken: http://www.symbaloo.com/mix/zoektips

- Website in de kijker: Google scholar (wetenschappelijke literatuur) https://scholar.google.be

Handleiding: http://toolbox.fontysdienstoeno.nl/wp-content/uploads/2015/04/handleiding-Google-Scholar.pdf

Wat zoek je? Waarmee zoek je het best?

Afbeeldingen, foto’s www.picsearch.com, www.bing.com/images, www.google.com/images, nl.freeimages.com, www.flickr.com, images.search.yahoo.com, instagram.com

Algemene zoekvraag www.po-lessen.nl, www.google.be, www.ilse.nl, www.bing.com, be.yahoo.com, www.ask.com, www.yurls.net/nl, duckduckgo.com

Definities, feiten, encyclopedieën, betrouwbare/gecheckte informatie

vlib.org, www.ipl.org, nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdpagina, www.infomine.com

Wetenschappelijke informatie scholar.google.be, www.scriptiebank.be, www.refseek.com, www.researchportal.be/index.html, www.doks.be, www.deepdyve.com

Boeken books.google.be, www.amazon.com, www.bibliotheek.be, www.librarything.nl, www.scholieren.com www.bibliotheek.nl/welkboek/zoeken-op-kenmerken.html

Cijfers, berekeningen, statistieken www.wolframalpha.com, www.zanran.com/q, citeseerx.ist.psu.edu/index

Kaarten en routeplanners www.google.be/maps, www.google.com/earth, www.bing.com/maps, nl-be.mappy.com, nl.viamichelin.be, www.tomtom.com/nl_be, www.routeyou.com/nl-be

Kindvriendelijk zoeken www.meestersipke.nl, kibro.nl/nl, www.netwijs.nl, www.jouwzoekmachine.nl, https://www.ketnet.be/karrewiet/16-maart-2016-nieuwe-zoekmachine-voor-kinderen

Muziek, geluiden, audiobestanden www.findsounds.com, www.classiccat.net, musicovery.com, www.muziekweb.nl, beemp3s.org, www.spotify.com/be-nl, www.podcastalley.com, www.podomatic.com

Nieuws news.google.be, www.bbc.com/news, www.een.be/teletekst, deredactie.be, www.onlinenewspapers.com/belgium.htm, www.newseum.org

Personen en e-mailadressen www.zabasearch.com, 123peoplesearch.com, pipl.com, www.peekyou.com

Vraag- en antwoordsites www.kwero.nl, www.ikhebeenvraag.be, www.goeievraag.nl, www.answers.com, answers.yahoo.com

Video m.schooltv.nl, www.youtube.com, video.search.yahoo.com, viaa.be www.bing.com/images, www.google.be/video, vimeo.com, www.open-video.org, www.blinkx.com, www.teachertube.com

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 5 | 12

Meer weten

De Kerpel, E. (2014). Efficiënt zoeken op het internet: een handleiding. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

http://www.g-o.be/sites/portaal_nieuw/subsites/Onderwijsinfotheek/InfotheekGO/Handleidingen

/Documents/cursus_internetEDK.pdf

Thomas More. (2017). Welke soorten informatiebronnen zijn er? Geraadpleegd op 7 februari 2018,

http://bib-informatievaardigheden.thomasmore.be/informatiebronnen.html

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 6 | 12

Beoordelen Betrouwbaarheid

- Is de informatie betrouwbaar:

o autoriteit, wie is de auteur (colofon)

o objectiviteit, is de informatie controleerbaar via andere bronnen, wat is het doel van de website, …

o nauwkeurigheid, is de informatie actueel, werken de linken, …

o actualiteit, ga na wanneer de website een laatste update heeft gekregen.

- Leesstrategie: kritisch lezen

o je wil weten of de tekst betrouwbaar is, of de feiten in de tekst kloppen en correct zijn

o lees de tekst intensief

o toets de informatie op juistheid, volledigheid en betrouwbaarheid, vraag je af:

wie is de schrijver

is de schrijver deskundig

waarin is de tekst gepubliceerd

hoe recent is de informatie

is de informatie eenzijdig

deugt de argumentatie

- Checklist goede website: http://www.webdetective.nl/index.php/checklist

Creative commons licenties

- Wat zijn creative commons-licenties?

Creative Commons-licenties en tools creëren een balans in het traditionele veld van ‘alle rechten

voorbehouden’ dat het auteursrecht heeft gecreëerd. De combinatie van onze tools geven iedereen, van

individuen tot grote organisaties en instituten, een simpele en gestandaardiseerde manier om toestemming

te verlenen om creatieve werken te gebruiken. De combinatie van onze gereedschappen en gebruikers

vormen een groeiend en uitgebreid digitaal gemeengoed, een bron van materiaal dat kan

worden gekopieerd, verspreid, aangepast en waarop kan worden voortgebouwd, allemaal binnen de

grenzen van het auteursrecht.

Met andere woorden: Met een Creative Commons-licentie behoud je al je rechten, maar geef je aan

anderen toestemming om je werk te verspreiden, met anderen te delen of bij sommige licenties ook om het

werk te bewerken.

- Creative commons zoekmachine: http://search.creativecommons.org/?lang=nl

Auteursrechten

- Wat is auteursrecht?

Auteursrecht is het recht van de maker of een eventuele rechtverkrijgende van een werk

van literatuur, wetenschap of kunst om te bepalen hoe, waar en wanneer zijn werk wordt openbaar

gemaakt of verveelvoudigd.

- Digitale interactieve affiche: http://mediawijs.be/dossiers/auteursrechthelp

- Alles over auteursrechten: http://mediawijs.be/dossiers/dossier-auteursrechten

- Doe de kopieertest: http://doedekopieertest.be/

- Flowchart: http://langwitches.org/blog/2014/06/10/copyright-flowchart-can-i-use-it-yes-no-if-this-then

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 7 | 12

Meer weten

Bailly, P. en Tytgat, A. (2013). Instructiekaart: betrouwbaarheid en bronnen controleren. Geraadpleegd op 18 januari

2018, https://www.dropbox.com/s/mqcwq7dfptd6b57/instructiekaart

%20bronnen%20controleren.doc?dl=0

Mediawijs.be (2014). Auteursrecht voor Jonge Mediamakers. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

http://mediawijs.be/sites/default/files/artikels/bestanden/tutorial_auteursrechten.pdf

Mediawijs.be (2016). Archiefbeelden anders bekeken. Geraadpleegd op 7 februari 2018,

https://mediawijs.be/andersbekeken

Valenze, J. (2014). A Copyright-Friendly Toolkit. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

https://www.smore.com/f677-a-copyright-friendly-toolkit

CC-BE (2015). Creative commons België. Geraadpleegd op 18 januari 2018, http://www.creativecommons.be

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 8 | 12

Bewaren

Alle tools met 1 klik bereiken: http://www.symbaloo.com/mix/bewaren

Cloud services: http://starketech.com/ipads/cloud_model2.pdf

- Dropbox: https://www.dropbox.com

- Google Drive: https://www.google.com/intl/nl_be/drive

- OneDrive: https://onedrive.live.com

- iTunes: http://www.apple.com/benl/itunes

- OneNote: https://www.onenote.com

- Evernote: https://evernote.com

- iCloud: https://www.icloud.com/

- Stack storage: https://itunes.apple.com/be/app/stack-storage/id985218254?l=nl&mt=8

Ordenen

- Op je computer:

o favorieten: http://windows.microsoft.com/nl-be/internet-explorer/add-view-organize-

favorites#ie=ie-11

o mappen op je computer: logische mappenstructuur, duidelijke naamgeving:

http://windows.microsoft.com/nl-be/windows-8/files-folders-windows-explorer

o snelkoppelingen: http://windows.microsoft.com/nl-be/windows-xp/help/setup/work-with-shortcuts

- Tools:

o symbaloo: http://www.symbaloo.com/

o yurls: https://www.yurls.net/nl/

o diigo: https://www.diigo.com/

o mattermap: https://www.mattermap.nl/

o deliscious: https://delicious.com/

o scoop.it: http://www.scoop.it/

o mendeley: https://www.mendeley.com/

o zotero: https://www.zotero.org

Bronnen vermelden

- Achternaam auteur, voorletter(s) (publicatiejaar of update). Titel (van de website). Geraadpleegd op dag

maand jaar, adres website.

- Voorbeeld:

Petter, H. (2011). Bio-gerelateerde techniek. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

http://www.praktijk-deverbinding.nl/Bio_gerelateerde_techniek/bionica_beweging_zee.html

Meer weten

Bailly, P. en Tytgat, A. (2013). Instructiekaart: Internetbronnen vermelden. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

https://www.dropbox.com/s/z79lv2dh0sq33qi/instructiekaart%20bronnen

%20vermelden.doc?dl=0

KU Leuven (2013). Bronvermeldingen. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

http://www.kuleuven.be/plagiaat/docs/8%20H&M%20plagiaat%20en%20bronvermeldingen.pdf

HOGent (2015). Tutorial informatievaardigheden. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

http://bib.hogent.be/cursus/bronnen-vermelden/inleiding

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 9 | 12

Verwerken Leesstrategie

Het aanleren, inoefenen van leesstrategieën behoort tot de leerplandoelstellingen

van alle taalvakken van de 1e tot de 3e graad (ook in het BaO wordt hier al aandacht aan besteed).

- Offline lezen

Je moet eerst en vooral goed weten waarom, met welk doel je de tekst wil lezen

Doel Strategie Aanpak

Je wil weten of de tekst

bruikbaar is Oriënterend lezen

Bij een tekst/hoofdstuk/paragraaf/artikel let je op: - de titel - de tussenkopjes - opvallende woorden - de lead/inleiding - de eerste alinea - de laatste alinea - illustraties (zie ook: tekst en beeld) - de naam van de schrijver - de publicatieplaats/bron

Bij een boek let je op: - de titel - de naam van de auteur - de flaptekst - de inhoudsopgave - het register - het voorwoord

Je wil meer te weten komen

over het onderwerp, de hoofdgedachte en de inhoud van

de tekst.

Globaal lezen

Nadat je de tekst bekeken hebt, ga je de tekst globaal lezen. Globaal lezen betekent dat je snel maar wel aandachtig leest. Je leest de belangrijke delen van de tekst met aandacht, zodat je de hoofdzaken kunt bepalen. ELZA-lezen: Lees de Eerste en/of Laatste Zin(nen) van elke Alinea, bepaal dan voor iedere alinea de deelgedachte.

Je wil de inhoud van een tekst

volledig begrijpen. Je wil de hoofd-

en de bijzaken uit de tekst kunnen halen.

Intensief lezen

Lees de tekst volledig: - bepaal per alinea de deelgedachte. - zoek de betekenis van moeilijke woorden op

Je wil antwoorden vinden op je vragen.

Je wil specifieke informatie vinden.

Zoekend lezen (scannen)

Dwaal met je ogen over de tekst op zoek naar de info die je zoekt:

- lees nauwkeurig dat gedeelte van de tekst die de informatie bevat die je zoekt

Je wil weten of de tekst betrouwbaar is, of de feiten in de

tekst kloppen en correct zijn.

Kritisch lezen

Lees de tekst intensief, toets de informatie op juistheid, volledigheid en betrouwbaarheid, vraag je af:

- wie is de schrijver? - is de schrijver deskundig? - waarin is de tekst gepubliceerd? - hoe recent is de informatie? - is de informatie eenzijdig? - deugt de argumentatie?

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 10 | 12

- Online lezen

Bij het on-line lezen moeten we een onderscheid maken tussen enerzijds teksten die in PDF ook op het

internet te vinden zijn en dus op het scherm moeten gelezen worden en anderzijds de teksten die specifiek

voor en in die digitale omgeving ontwikkeld werd.

Vooral het laatste soort teksten vergen een andere aanpak.

Online teksten hebben andere kenmerken dan offline teksten: ze zijn niet lineair opgebouwd, ze zijn in

toenemende mate multimediaal met hyperlinks.

Ook zijn er steeds meer hybride tekstsoorten als webs, blogs en tweets met hun eigen kenmerken.

En de leestaak is anders: de leerling moet online de informatie bij elkaar zoeken en integreren, vaak in een

onvoorspelbare webomgeving, binnen nieuwe tekstsoorten, aangestuurd door een vraag.

Bij online lezen moeten er andere (nieuwe)vaardigheden ingezet worden:

o navigatievaardigheden

o nieuwe zoekvaardigheden

o het integreren van multimediale informatie

o omgaan met hyperlinks

o het gebruik maken van nieuwe kenmerken van online teksten

o nieuwe vormen van zelfsturing

‘oudere’ vaardigheden worden dan weer belangrijker, bijv. het kritisch lezen

Schematiseren en design thinking

- Soorten schema’s: http://www.slideshare.net/SofieDeCupere/schemas-oci

(BRON: www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com)

o een onderwerp verkennen

o ideeën/feiten vergelijken

o relaties bepalen

o ideeën/feiten te evalueren

o de chronologie herkennen

o informatie categoriseren en classificeren

- Meer schema’s:

o https://www.eduplace.com/graphicorganizer/

o http://www.enchantedlearning.com/graphicorganizers/

o https://shop.onderwijsmaakjesamen.nl/denkbeelden.html

- Tips:

o maak een visueel schema van de relevante informatie, hou aantekeningen bij,

schrijf een samenvatting

o let er op dat je begrijpt wat je leest

o Kijk tussendoor terug en vooruit in de tekst, zodat je de grote lijn in de gaten houdt

en verbanden ontdekt

o herlees de elementen die de structuur van de tekst aangeven, zoals titels, tussenkopjes,

onderschriften ed.

o lees kritisch, trek de conclusies van de auteur in twijfel, analyseer de argumentatie van de auteur,

maak onderscheid tussen hoofdzaken en bijzaken

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 11 | 12

Tools

- Office SmartArt: https://support.office.com/nl-nl/article/Een-SmartArt-afbeelding-maken-4c36e284-2b76-400d-99d7-6cf198a33a4b

- Office Excel grafieken: https://support.office.com/nl-nl/article/Een-grafiek-maken-0baf399e-dd61-4e18-8a73-b3fd5d5680c2

- Schema’s in the cloud:

o draw.io: https://www.draw.io

o cacoo: https://cacoo.com/lang/en/home

o my origramy: http://my.origramy.com/

- Zie ook module presenteren: http://www.symbaloo.com/mix/presenteren2

Meer weten

Segers, E. (2016). Begrijpend lezen van hypermedia. Geraadpleegd op 7 februari 2018,

https://research.utwente.nl/en/publications/begrijpend-lezen-van-hypermedia

The innovator (2017). Design thinking. Geraadpleegd op 7 februari 2018,

http://www.de-innovator.nl/diensten/design-thinking/

P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 12 | 12

Extra informatie SIOB, Kennisnet en stichting Mijn Kind Online (2013).

Slimmer zoeken, informatievaardigheden op de basisschool. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

https://www.kennisnet.nl/fileadmin/kennisnet/publicatie/

Slimmer_zoeken_informatievaardigheden_op_de_basisschool.pdf

De Kerpel, E. (2014). Handleiding GO! Efficiënt zoeken op het internet. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

http://www.g-o.be/sites/portaal_nieuw/subsites/Onderwijsinfotheek/InfotheekGO/

Handleidingen/Documents/cursus_internetEDK.pdf

Applinet B.V. (2015). Doelgericht lezen – Zoek antwoorden en verwerk informatie. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

http://www.leren.nl/cursus/leren_en_studeren/actief_leren/lezen.html

Kraeye, G. (2013). Informatie verwerken. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

http://www.arteveldehogeschool.be/olo/ict/INFORMATIEindeKLAS/

Zoekprof.nl (2002). Vijf belangrijke zoektips. Geraadpleegd op 18 januari 2018,

http://www.zoekprof.nl/achtergronden/zoektips-1.html

Sprenger, M. (2015). Presentatie zoekvaardigheden op de HSN 29 conferentie onderwijs Nederlands Tilburg.

Geraadpleegd op 18 januari 2018, http://www.symbaloo.com/mix/hsn29.

Sprenger, M. (2015). Slim zoeken op internet. Geraadpleegd op 18 januari 2018, http://www.slimzoeken.nu.