Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

download Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

of 24

Transcript of Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

  • 8/2/2019 Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

    1/24

    www.ziekenhuiskrant.nl

    V E R S C H I J N T T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N Z I E K E N H U I Z E N E N V E R Z O R G I N G S H U I Z E N I N N E D E R L A N D

    Ambities?Word Master in zorg of welzijn!

    www.han.nl/masters

    HAN Masteropleidingen zijn door de NVAO geaccrediteerd

    open dag 16 juni nijmegen

    Scholing Stress Kinderen

    In onze speciale bijlage besteden we

    behalve aan werk ook aandacht aan

    scholing.

    Wat is het effect van stressreductie op borst-

    kankerpatinten? Een studie gaat daar

    antwoord op geven.

    De afdeling Kinderoncologie van het

    Emma Kinderziekenhuis is helemaal

    gerenoveerd. 09 19 21

    Jaargang 6 nummer 9 9 mei 2012

    Professioneleweegapparatuurwww .medifix.nl-te l.013-5111111

    ki jk op: scoremedi.nl

    Pr ikstoel Var io

    Vraag gratiscatalogus aan [email protected]

    zitten met zorg

    Het Huidfonds, de Stichting Melanoom, de

    Nederlandse Vereniging van Huidthera-

    peuten (NVH) en enkele industrien hebben

    zaterdag 12 mei uitgeroepen tot de lande-

    lijke Bescherm Je Huid Dag. Een groot deel

    van de Nederlandse ziekenhuizen neemt

    hieraan deel.

    Doel van de dag is aan de ene kant betere

    bewustwording van de gevaren van de zon

    en daarmee het belang van optimale huid-

    bescherming. En aan de andere kant het onder

    de aandacht brengen van zelfcontrole van de

    huid, om zo huidkanker in een vroeg stadium

    te herkennen. Uit cijfers van KWF Kanker-

    bestrijding blijkt dat de groep mensen met

    huidkanker in Nederland toeneemt. Tussen

    2001 en 2011 steeg het aantal mensen met de

    diagnose huidkanker van ongeveer 15.000

    naar bijna 40.000.

    Naar verwachting komen er in 2020 jaarlijks

    70.000 nieuwe huidkankerpatinten bij. Dit

    komt onder meer doordat veel mensen huid-

    type I of II hebben en omdat mensen steeds

    vaker naar zonnige bestemmingen op vakan-

    tie gaan. Bovendien smeren Nederlanders zich

    in met betrekkelijk lage factoren en liggen

    ze graag de hele dag in de zon. Verder zijn

    mensen niet gewend om de huid zelf of door

    een dermatoloog te laten controleren. De

    samenwerkende organisaties die de landelijke

    huiddag organiseren willen ervoor zorgen dat

    huidkanker minder vaak voorkomt en eerder

    wordt herkend. De S tichting Melanoom heeft

    nu een app ontwikkeld om vlekjes en plekjes

    op de huid te checken. Deze Huidmonitor

    is gratis te downloaden via de App Store en

    de Google Play Store. Voor meer informatie:

    www.beschermjehuid.com.

    Ook het Rpcke-Zweers Ziekenhuis van de Saxenburgh Groep in Hardenberg doet mee met de Bescherm je Huid Dag. Zaterdag 12 mei vertelt dermatoloog Saskia van der Linden

    van de Saxenburgh Groep over de invloed van de zon op de huid en preventie van huidkanker. Het uiteindelijke doel is, om huidkanker terug te dringen. Op de foto is de photo-

    dynamische therapie in het Rpcke-Zweers Ziekenhuis te z ien (foto Lon van de r Brug, Saxenburgh Groep).

    Uit cijfers van KWF

    Kankerbestrijding blijkt

    dat de groep mensen

    met huidkanker in

    Nederland toeneemt

    Bescherm Je Huid DagOp initiatief van UMC St Radboud in

    Nijmegen produceerde Theatergroep

    Plezant een theatervoorstelling rond het

    thema patint als partner. De Limonade-

    fabriek wil een dialoog losmaken binnen

    alle geledingen van het ziekenhuis over de

    manier waarop de patint centraal staat in

    het ziekenhuis nieuwe stijl.

    De patint als partner zien, vraagt om een

    mentaliteitsverandering bij zorgprofessionals.

    Dit leidt volgens onderzoek tot afname van

    de zorgvraag door patinten. Het levert

    volgens het UMC St Radboud daarmee niet

    alleen een forse kostenbesparing op, maar

    maakt ook dat patinten de zorgverlening als

    beter ervaren. De Limonadefabriek maakt

    bewust van de noodzaak en inspireert tot een

    ziekenhuisbrede dialoog. En legt daarmee het

    fundament voor de cultuuromslag en inbed-

    ding in de organisatie. De voorstelling vormt

    dan ook het startpunt van een lange termijn

    traject binnen UMC St Radboud. Van 10 tot

    14 mei speelt Theatergroep Plezant vijf keer

    De Limonadefabriek in UMC St Radboud

    als start van een lange termijn traject rond

    dit thema. Hoofdpersoon in De Limonade-

    fabriek is Theo Waver, beroepsmuzikant en

    longkankerpatint. Hij wordt omringd doorhardwerkende zorgverleners en zijn betrokken

    familie, toevallig een artsengezin.

    Theater als startcultuuromslag

    De facilitairezorgondersteuner

    www.isscureandcare.com

    Tel: 030 - 24 24 800

    http://www.han.nl/mastershttp://www.han.nl/mastershttp://www.han.nl/mastershttp://www.han.nl/mastershttp://www.han.nl/mastershttp://www.han.nl/mastershttp://www.han.nl/mastershttp://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.medifix.nl/http://www.scoremedi.nl/http://www.scoremedi.nl/http://www.scoremedi.nl/http://www.scoremedi.nl/http://www.scoremedi.nl/http://www.scoremedi.nl/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.han.nl/mastershttp://www.medifix.nl/http://www.medischdrukwerk.nl/http://www.scoremedi.nl/
  • 8/2/2019 Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

    2/24

    2 ActueelNummer 99 mei 2012

    Inspanningsfysioloog prof. dr. Maria Hop-

    man van het UMC St Radboud in Nijmegen

    start een nieuw Vierdaagse onderzoek, in

    samenwerking met het Diabetes Fonds.Hopman volgt dertig mensen met diabetes:

    ze onderzoekt wat het eect van vier maan-

    den voorbereidende wandeltraining is op

    lichamelijke fitheid, insulinegevoeligheid

    en het risico op hart- en vaatziekten bij

    mensen met diabetes type 1 en 2.

    Ook onderzoeken Hopman en haar team

    tijdens de Vierdaagse welk effect wandelen

    heeft op de vocht- en zouthuishouding van

    diabetespatinten. In Nederland hebben

    ruim een miljoen mensen diabetes en elk

    jaar komen er 70.000 nieuwe patinten bij.

    Zon negentig procent van hen heeft diabetes

    type 2. Bewegen helpt om diabetes type 2 te

    voorkomen en heeft ook een positief effect

    als mensen al diabetes hebben. Door veel te

    bewegen hoeven mensen met diabetes vaak

    minder insuline toe te dienen of minder

    medicatie te slikken. Een actieve levensstijl

    helpt om lagere bloedsuikers te krijgen en om

    deze beter in balans te houden op de langere

    termijn. Ook zorgt lichaamsbeweging voor

    een betere vetstofwisseling en dit helpt om

    complicaties te voorkomen.

    Maria Hopman: Wandelen is een laagdrem-

    pelige manier van bewegen. Omdat er nog

    maar weinig bekend is over het specifieke effect

    van wandelen op insulinegevoeligheid en het

    voorkomen van complicaties, onderzoeken we

    de komende vier maanden dertig mensen met

    diabetes type 1 en 2. Ook zijn we benieuwd

    of deze mensen ook na de Vierdaagse meer

    blijven wandelen. De dertig proefpersonenvolgen de komende maanden het Via Vier-

    daagse trainingsprogramma. Ze lopen indivi-

    dueel, volgens een vooropgesteld trainings-

    programma. Hopman en haar team brengen

    in kaart hoe de fitheid van de deelnemers ver-

    andert, welke risicofactoren er verbeteren en of

    de insulinegevoeligheid toeneemt waardoor

    er veranderingen in medicatie plaatsvindt. De

    resultaten worden vergeleken met een contro-

    legroep van mensen met diabetes die niet de

    training en de Vierdaagse lopen. Tijdens de

    Vierdaagse breidt Hopman haar onderzoek

    uit. Er worden dan nog zeventig wandelaars

    met diabetes type 1 en 2 gevolgd, met als doel

    de fysieke risicos tijdens langdurig wandelen

    in kaart te brengen en mensen met diabetes

    nog beter te kunnen adviseren. Van de deel-nemers worden gedurende de vier wandel-

    dagen de temperatuur, suikerhuishouding,

    vochtbalans en het inspanningsniveau in

    kaart gebracht. Het onderzoek wordt gefinan-

    cierd door het Diabetes Fonds. Waarnemend

    directeur Hanneke Dessing: Diabetes kan

    leiden tot ernstige complicaties zoals hart-

    en vaatziekten en nierschade. We hopen met

    dit onderzoek een bijdrage te leveren aan het

    voorkomen van dit soort complicaties. Dit

    is van het grootste belang voor huidige en

    toekomstige diabetespatinten. We hopen

    ook dat het onderzoek mensen met diabetes

    motiveert om bewegen in hun dagelijks leven

    te integreren.

    Door veel te bewegen

    hoeven mensen met

    diabetes vaak minder

    insuline toe te dienen

    MRSATabaksindustrie

    Meldpunt Slaaptekort

    Eerste paal laboratorium

    De eerste paal voor het nieuwe laboratorium op de locatie t Venderink naast ZGT Hengelo is op 25 april geslagen. Het

    storten van de werkvloer voor het inkoopstation van de nutsvoorzieningen werd verricht door vertegenwoordigers van

    de toekomstige huurders: Patrick Heezen van Laboratorium Microbiologie & Laboratorium Pathologie, Yolande van

    Remmerden van Apotheek Tuindorp en Regine Klein Schaarsberg van Dialysecentrum ZGT. Deze handeling heeft een

    symbolisch karakter omdat vanaf dit punt alle energie het gebouw binnen zal komen.De feitelijke bouw is al eerderbegonnen met het ontgraven en boren van funderingspalen. In het najaar van 2013 wordt het gebouw opgeleverd.

    Stellingvandemaand

    Rond de twintig procent meer bezoekers en ongeveer twaalf procent meer standhouders. Dat is dit jaar de balans

    van de beurs Connecting Healthcare IT (conhIT) d ie van 24 tot en met 26 april werd gehouden in Berlijn. In totaal

    kwamen er 5357 bezoekers uit 46 landen naar deze beurs. Bezoekers uit Europese landen, maar ook uit landen als

    Saoedi-Arabi en Korea kwamen naar Berlijn om zich te laten informeren over de nieuwste ontwikkelingen op het

    gebied van IT in de gezondheidszorg. De beurs, het congres en de academie boden zowel bezoekers als standhouders

    dagelijks vele mogelijkheden om informatie op te doen en om te netwe rken. De volgende conhIT is van 9 tot en met

    11 april 2013 in Berlijn.

    Meer bezoekers conhIT in Berlijn

    Vierdaagse studiediabetespatinten

    Er komt een centraal meldpunt waar zieken-

    huizen elke multiresistente bacterie die ze

    aantreffen moeten melden. Dat stond vorige

    week in de Volkskrant. Op die manier worden

    andere ziekenhuizen in staat gesteld om de

    noodzakelijke maatregelen te nemen. Het

    meldpunt is een van de aanbevelingen van een

    commissie die onderzoek deed naar de uit-

    braak van de Kleibsiellabacterie in het Maas-

    stad Ziekenhuis in Rotterdam. Omdat zieken-

    huizen zich specialiseren, zullen patinten

    vaker meerdere ziekenhuizen bezoeken.

    Daardoor neemt de kans op verspreiding van

    bacterin toe.

    Bijslapen in het weekend is op lange termijn

    ongezond. Dat blijkt uit onderzoek van

    Paulien Barf van de Rijksuniversiteit Gronin-

    gen (RuG). Een chronisch verstoorde slaap

    is een risicofactor voor de ontwikkeling van

    overgewicht en ziekten als diabetes type 2.

    Barf onderzocht wat het effect is van chronisch

    slaaptekort op de metabole regulatie in ratten.

    Daarmee wist ze aan te tonen dat verstoorde

    slaap leidt tot een verhoging van bloedgluco-

    sewaarden. De afwisseling van slaaptekort en

    herstelslaap is iets wat in het dagelijks leven

    van mensen vaak voorkomt: slaap tekort ge-

    durende de week en bijslapen in het weekend.

    In de strijd tegen overgewicht enongezond eten is het verstandigerongezond voedsel van zes naar 21 procentbtw te brengen.

    Toelichting

    Coffeeshops mogen niet dichtbij scholen gevestigd zijn. PvdA Amsterdam wil ditverbod ook voor snackbars omdat scholieren in pauzes daar ongezond eten en te

    dik worden.

    Huisrartsen die patinten adviseren te stoppen

    met roken, snijden zichzelf in de vingers.Via de Stichting Pensioenfonds voor Huis-

    artsen (SPH), die al jaren belegt in tabaks-

    fabrikanten, hebben de huisartsen baat bij een

    bloeiende tabaksindustrie. Dat blijkt uit een

    onderzoek van Het Financieele Dagblad (FD).

    Deze krant wist vorige week dinsdag te mel-

    den dat SPH op dit moment in het bezit is van

    6,6 miljoen euro aan aandelen in het bedrijf

    British American Tobacco (BAT), producent

    van onder meer Lucky Strike. Behalve de huis-

    artsen vallen volgens het FD ook verplegers op

    als beroepsgroep die via zijn pensioenfonds

    baat heeft bij stijgende aandelenkoersen in de

    tabaksindustrie.

    Onderzocht wordt wat het effect is van de wandel-

    training op lichamelijke fitheid.

    Bij patinten in het Westfriesgasthuis in

    Hoorn werd twee weken geleden een MRSA-bacterie geconstateerd. Bij patinten en perso-

    neel op verschillende afdelingen zijn daarna

    kweken afgenomen. Uit de uitslagen bleek

    vorige week donderdag dat de bacterie zich

    niet verder heeft verspreid. Om elk risico uit

    te sluiten wordt een bredere groep van het

    personeel onderzocht. Gelukkig brengt dit

    onderzoek verder geen overlast voor patinten

    met zich mee, zegt Tjalling van der Schors,

    voorzitter van het stafbestuur. De MRSA-bacte-

    rie is niet gevaarlijk voor gezonde mensen. Bij

    mensen met een verminderde weerstand kan

    de bacterie een infectie veroorzaken die wel

    levensbedreigend kan zijn.

    http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.6xsterkertegenkanker.nl/
  • 8/2/2019 Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

    3/24

    3Actueel Nummer 99 mei 2012

    Artsen moeten na een melding van kinder-

    mishandeling altijd van het Advies- en

    Meldpunt Kindermishandeling (AMK) ver-

    nemen wat er met het gezin gebeurt. De

    artsenorganisatie KNMG roept AMKs op

    hun eigen protocol beter na te leven.

    Bijna veertig procent van de melders van

    kindermishandeling weet niet wat er na een

    melding gebeurt met het kind. Dit blijkt uit

    een enqute van het Tijdschrift voor kinder-

    mishandeling onder 1400 beroepskrachten,waaronder artsen.Het gebrek aan terugkoppe-ling door het AMK is niet alleen in strijd met

    de nieuwe KNMG-meldcode kindermishan-

    deling en huiselijk geweld maar ook met het

    eigen Protocol van handelen van het AMK.

    Terugkoppeling aan huisarts, jeugdarts en

    school moet volgens dit protocol in principe

    zelfs altijd schriftelijk plaatsvinden. De KNMG

    roept de AMKs op om de naleving snel te

    verbeteren.

    Goede terugkoppeling is essentieel voor

    artsen om hun rol in de zorg voor het gezin

    ook na een melding inhoud te blijven geven.

    Het verstevigt volgens de KNMG ook de (al

    groeiende) meldingsbereidheid onder artsen.

    Melden is en blijft immers een ingrijpende

    stap, waarvan men de gevolgen als professio-

    nal moet kunnen nagaan. Dit wordt onder-

    schreven door het AMK-protocol, dat stelt dat

    de melder zijn eigen handelen (de melding)

    moet kunnen evalueren en zijn handelwijze

    voor de toekomst moet kunnen bepalen. Het

    doel is tevens meldingsbereidheid en goede

    samenwerking stimuleren om zo adequate

    hulp voor het betrokken gezin te realiseren.

    Om de samenwerking tussen artsen en AMK

    verder te verbeteren, werkt de KNMG samenmet anderen momenteel ook aan een Model

    Samenwerkingsafspraken bij informatie-uit-

    wisseling tussen zorgprofessionals en jeugd-

    zorginstanties. De verwachting is dat het

    Model in het najaar kan worden gentrodu-

    ceerd.

    Het melden van kindermishandeling is voor zorgverleners vaak een ingrijpende stap.

    Bijna veertig procent

    van de melders van

    kindermishandeling

    weet niet wat er na een

    melding gebeurt met

    het kind

    Twaalf miljoenvoor nierziekten

    IC dicht doorpersoneelstekort

    Europese topinstituten op het gebied van

    zeldzame nierziekten, waaronder het UMC

    St Radboud in Nijmegen, hebben twaalf

    miljoen euro subsidie ontvangen van de

    EU om met de nieuwste technieken sneller

    de oorzaken en het verloop van die ziek-ten te ontrafelen. Met die kennis komen

    ongetwijfeld ook nieuwe therapien in

    beeld, verwachten de onderzoekers.

    De Europese subsidie van twaalf miljoen

    zorgt niet alleen voor een versnelling van het

    onderzoek naar zeldzame nierziekten, maar

    maakt ook nieuw onderzoek mogelijk, zegt

    Ren Bindels, hoogleraar Fysiologie in het

    UMC St Radboud. Zeldzame nierziekten - de

    term zegt het al - komen relatief weinig voor.

    In het verleden hebben diverse onderzoeks-

    instellingen in Europa al veel klinische ge-

    gevens en patintmateriaal verzameld om zo

    meer te weten te komen over deze zeldzame

    nierziekten. Bindels: In dit nieuwe project

    brengen alle Europese topinstituten hun

    klinische, genetisch, metabole en andere ge-

    gevens bij elkaar. Zo komen veel meer ge-

    gevens over de zeldzame ziekten beschikbaar.

    Daardoor wordt het ook interessant om zoge-

    heten high throughput onderzoek te doen:

    via de nieuwste technieken kunnen we nu zeer

    snel alle mogelijke factoren onderzoeken die

    een rol spelen bij deze zeldzame nierziekten.

    Dat is echt nieuw.

    Het Universitair Medisch Centrum Gronin-

    gen (UMCG) heeft een deel van de Intensive

    Care gesloten omdat men onvoldoende

    personeel hiervoor heeft. Dat schreef de

    Volkskrant vorige week.

    Normaal telt deze afdeling 47 bedden, nuzijn het er nog veertig. Het personeelstekort

    wordt veroorzaakt door ziekte en doordat het

    ziekenhuis al enige tijd twee vacatures voor

    intensivisten heeft openstaan die moeilijk

    zijn in te vullen. Hierbij speelt de ligging van

    Groningen een rol. Woordvoerder Joost

    Wessels zei tegen MedNet dat het UMCG bij

    het aannemen van nieuw personeel vaak ge-

    noodzaakt is ook een baan voor de partner

    van de sollicitant te vinden. In Nederland zijn

    dertien vacatures voor intensivisten.

    Pee & See is het Beste Idee voor Ziekenhuis

    Gelderse Vallei (Ede). Het idee van Esther

    Bakker uit Renkum werd door de vakjury en

    het publiek tot winnaar van de innovatie-

    wedstrijd van het ziekenhuis gekozen.

    Tien finalisten deden mee in de race om de

    titel Het Beste Idee voor ZGV. Tijdens de finale

    had elke finalist met zijn of haar idee een paar

    minuten de tijd om met een overtuigende

    pitch de vakjury en het publiek voor zich te

    winnen. Uiteindelijk mocht Esther Bakker de

    hoofdprijs van 1000 euro in ontvangst nemen

    uit handen van juryvoorzitter Bernd Schneider

    van stichting Het Beste Idee van Nederland.

    De jury was lovend over het vernieuwende

    idee van de finaliste. Het is prettig voor de

    patint, maar vooral ook voor de verpleeg-

    kundigen en verzorgenden, aldus voorzitter

    Bernd Schneider. Het idee van Esther Bakker is

    een luier waarin de urinestrip wordt verwerkt,

    die anders in het urinepotje gehangen wordt.Voor mensen die incontinent zijn, verhoogt

    dit de kans om gewassen urine op te vangen

    voor onderzoeken. Voor verpleegkundigen

    en verzorgenden in het ziekenhuis verhoogt

    dit het gemak om de patint goed te kunnen

    helpen. Esther Bakker reageerde: Ik denk

    dat heel veel mensen heel erg dankbaar zijn

    hiervoor. Ook de overige negen ingediende

    ideen werden lovend ontvangen. Het niveau

    van alle kandidaten was fantastisch, aldus

    Bernd Schneider namens de vakjury. Meer-

    dere ideen zijn bruikbaar. Andere ideen in

    de finale waren onder meer een vrolijke hand-

    steun voor rntgenfotos bij kinderen, patin-

    ten betrekken bij het klaarmaken van maal-tijden in het ziekenhuis om zo beter te eten,

    bewegwijzering, en fotos van zorgverleners

    op elke afdeling. Dik van Starkenburg, voor-

    zitter van de Raad van Bestuur van Ziekenhuis

    Gelderse Vallei liet weten dat behalve het idee

    Pee en See ook zeker enkele van de andere

    ideen voor invoering in het ziekenhuis in

    aanmerking komen. De ideen worden vanaf

    nu doorontwikkeld en getest, om zo te kijken

    of het ook daadwerkelijk uitvoerbare ideen

    zijn. Rabobank Vallei en Rijn steunt het initia-

    tief van het ziekenhuis financieel. Directeur

    B. van de Lagemaat van de bank reikte tijdens

    de avond een cheque van 32.500 euro uit

    aan het ziekenhuis om initiatieven als dezeverder uit te breiden in het zogenaamde

    innovatiefonds. De wedstrijd is georganiseerd

    om samenwerking met inwoners uit de regio,

    patinten, bezoekers, onderwijsinstellingen

    en bedrijven te stimuleren. Door samen te

    werken komen volgens het ziekenhuis de

    mooiste ideen die leiden tot een nog betere

    zorgverlening. Ziekenhuis Gelderse Vallei

    wil gaat het winnende idee realiseren en in

    gebruik nemen in het ziekenhuis.

    Pee & See uitgeroepen tot Beste Idee Gelderse Vallei

    Mega-apotheekin Gorinchem

    Melding kindermishandeling

    Burgemeester Piet IJssels van Gorinchemen dr. Peter Roos, hoofd apotheek Erasmus

    MC, sloegen gisteren de eerste paal voor

    een grote apotheek waar alleen medicij-

    nen geproduceerd en bereid worden. Het is

    de bedoeling dat deze productieapotheek

    tot 500.000 eenheden medicijnen per jaar

    fabriceert voor Erasmus MC en mogelijk

    ook voor andere ziekenhuizen. De apo-

    theek moet over anderhalf jaar gereed zijn.

    Erasmus MC laat in Gorinchem een grote

    productieapotheek bouwen. De eerste paal

    voor de 4.000 m2 grote bereidingsapotheek

    ging dinsdag 8 mei de grond in. Voordelen van

    de mega-apotheek zijn gedeelde kosten door

    samenwerking, moderne productiefaciliteiten,

    versterking van expertise en meer slagkracht.Per jaar moeten er 500.000 eenheden medicij-

    nen worden geproduceerd. Het gebouw vergt

    een investering van ruim twintig miljoen euro

    en is over anderhalf jaar gereed.

    Winnares Esther Bakker geflankeerd door Bernd Schneider (links) en Henkjan Smits.

    http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/
  • 8/2/2019 Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

    4/24

    4 AdvertentieNummer 99 mei 2012

    Na een zware operatie welke 6 uren in beslag nam was het voor mevrouw Kool niet eenvoudig

    om de reguliere voeding te accepteren. De eetlust wilde niet komen, niets was lekker. Toen de

    verzorging mevrouw Kool op een Easy-to-Eat trakteerde was de lach weer op het gezicht. Heerlijk

    fris en smakelijk, aldus mevrouw Kool en vroeg of zij er nog een kon krijgen.

    Easy-to-Eat is een frisse bavarois op basis van zuivel in de

    smaken framboos en tropical, geportioneerd in kleine

    bakjes [55 gram]. Een portie Easy-to-Eat bevat 8 gram

    hoogwaardige eiwitten en draagt bij tot een

    betere voedingstoestand. Easy-to-Eat en is zeer

    geschikt voor mensen, die onbedoeld zijnafgevallen en/of weinig eetlust hebben en

    vanwegede consistentie uitermate geschikt

    voor mensen met slikproblemen.

    Ziekenhuis St. JansdalDe slogan Je zorgt voor elkaar klinkt heel nonchalant, heel simpel. Zorgen voor elkaar dat doe je toch gewoon? Dit

    motto zegt tegelijkertijd heel veel. Het haakt in op de onderlinge betrokkenheid in het verzorgingsgebied. Als regionaal

    ziekenhuis is St Jansdal heel betrokken met de leefwereld in de regio. Veel van medewerkers wonen in de omgeving

    en vormen vaak samen met patinten een gemeenschap. En dan is het toch vanzelfsprekend dat je voor elkaar zorgt?

    Een goed verstaander hoort in deze slogan ook de opdracht tot naastenliefde doorklinken.

    De slogan laat duidelijk zien waar het St Jansdal voor staat: een kwalitatief goed ziekenhuis waar mensen werken die

    verstand van zaken hebben en die werken vanuit een grote betrokkenheid bij de mensen om hen heen.

    Een ziekenhuis ook waar de zorg gewoon voor elkaar is.

    De missie van St Jansdal is: Met liefde en compassie de beste zorg verlenen in een helende

    omgeving of heel eenvoudig en gewoon gezegd: Je zorgt voor elkaar.

    Ziekenhuis St. Jansdal te Harderwijk gebruikt al geruime tijd de Bouwsteentjes en Easy-to-

    Eat, heeft daar erg veel succes mee. Dankbare gebruikers die naar de bewuste verstrekking

    uitkijken. Helaas als de client opgeknapt huiswaarts ging was het voorbij met de Bouwsteentjes

    en Easy-to-Eat welke zeer schaars verkrijgbaar zijn. St. Jansdal pakte de handschoen op en

    maakt de Bouwsteentjes voor de dankbare consumenten via de Poli-Apotheek verkrijgbaar.

    Top h, zon instelling!

    Het BouwsteentjeEen Bouwsteentje is een luchtig cakegebakje met een zachte, romige vulling in de smaken aardbei of

    banaan. Aan de gebakjes zijn eiwitten toegevoegd en bevat n Bouwsteentje 8 gram hoogwaardig eiwit.

    Een Bouwsteentje heeft de afmeting van een Petit Four [55 gram] en zijn de gebakjes zeer geschikt voor mensen,die onbedoeld zijn afgevallen en weinig eetlust hebben.

    Voor meer informatie zie www.Bouwsteentjes.nl

    EASY-TO-EATNa eeom de

    verzo

    fris e

    Easy

    sma

    bak

    ho

    be

    geaf

    v

    de

    -

    g

    ardbei of

    uivel in de

    kleine

    m

    http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/
  • 8/2/2019 Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

    5/24

    Patinten met diabetes lopen door de

    hoeveelheid zout in voeding een groot

    risico op hart- en vaatziekten, nierfalen

    en vroegtijdig overlijden. Overmatig zout-

    gebruik stopt ook de beschermende regu-

    latie van bloeddrukverlagende medicatie.Dit blijkt uit een groot onderzoek onder

    1177 patinten met diabetische nier-

    ziekten door klinisch farmacoloog Hiddo

    Lambers Heerspink van het UMCG.

    Hij heeft als eerste onderzoek gedaan in hoe-

    verre zoutinname de langetermijneffecten van

    bloeddrukverlagende geneesmiddelen ben-

    vloedt bij patinten met diabetes type 2. Bij

    patinten met diabetes en nierschade bestaat

    een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten,

    op eindstadium nierfalen, en op vroegtijdig

    overlijden. Bescherming daartegen berust op

    goede regulatie van de bloedsuiker, gecombi-

    neerd met medicijnen die ingrijpen op het

    zogenaamde renine-angiotensine-aldosteron-

    systeem (RAAS). Uit korte termijn-studiesbij hypertensie en nierziekte is al bekend dat

    deze middelen minder werkzaam zijn als de

    voeding te veel zout bevat. De uitkomsten

    van de studie laten zien dat dit ook geldt voor

    patinten met diabetes en dat dit zich vertaalt

    in slechtere langere termijn-uitkomsten voor

    hart, nieren en overleving. Voor zijn onder-

    zoek deed Lambers Heerspink een analyse van

    gegevens van twee grote studies bij patinten

    met diabetische nierziekte, de RENAAL/IDNT

    datasets. Dit waren de studies die het oor-

    spronkelijke bewijs leverden voor de bescher-

    mende werking van RAAS-blokkade in patin-

    ten met diabetes. Door zoutmeting in de urine

    werd de hoeveelheid zout in de voeding van

    1177 patinten vastgesteld: die bedroeg ge-

    middeld 10.5 g/d: ruim boven de norm voorgezonde voeding van zes gram/dag. Bij een

    zoutgebruik van twaalf gram of meer was de

    beschermende werking van RAAS-blokkade

    voor hart en nieren niet meer aanwezig; bij

    deze patinten was de uitkomst vergelijkbaar

    met die in de controlegroep. Was het zout-

    gebruik lager (ongeveer acht gram) dan was

    de werkzaamheid van de RAAS-blokkade

    veel beter: het risico op hart- en vaatziekte en

    verlies van nierfunctie was in deze patinten

    maar liefst twee keer zo klein.

    De Nederlandse bevolking krijgt voldoende

    jodium binnen a l is de inname sinds 2008

    wel met ongeveer twintig tot 25 procent

    gedaald. Dit blijkt uit onderzoek van het

    RIVM in opdracht van het ministerie van

    Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS):

    Inzicht in de jodiuminname van kinderen

    en volwassenen in Nederland - Resultaten

    uit de Voedselconsumptiepeiling 2007-

    2010. Aanbevolen wordt om de jodium-

    inname bij de Nederlandse bevolking in de

    gaten te houden.

    Jodium is nodig voor een normale groei enontwikkeling en voor een goede stofwisse-

    ling. Jodiumgebrek kan een slechtwerkende

    schildklier veroorzaken en kan bij jonge

    kinderen bovendien leiden tot een vermin-

    derde hersenontwikkeling. Maar ook een

    te hoge jodiuminname kan de schildklier-

    werking verstoren. Jodium zit van nature in

    voedingsmiddelen als zuivelproducten en

    niet-alcoholische dranken zoals water, koffie

    en thee, vruchtensappen en frisdranken. Daar-

    naast is brood, door het gebruik van gejodeerd

    zout, een belangrijke bron voor jodium. Sinds

    2008 mag jodium aan vrijwel alle voedings-

    middelen worden toegevoegd. Toen is ook

    het maximum gehalte van jodium in zout

    verlaagd om een te hoge jodiuminname te

    voorkomen. In de praktijk blijken producen-

    ten van voedingsmiddelen echter minder vaak

    gejodeerd zout te gebruiken dan was aangeno-

    men. Dit verklaart de gedaalde jodiuminname

    ten opzichte van vr 2008, aldus het RIVM.

    Het ministerie van VWS streeft ernaar de zout-

    consumptie te verlagen. Daardoor kan ook

    de consumptie van gejodeerd zout dalen, een

    belangrijke bron voor jodium. Het is daarom

    van belang de jodiuminname bij de Neder-

    landse bevolking in de gaten te houden. Als

    de jodiuminname onvoldoende lijkt te wor-

    den, kan deze op peil worden gehouden door

    bijvoorbeeld te stimuleren dat voedingsmid-

    delenproducenten meer gejodeerd zout ge-

    bruiken. Ook kunnen de jodiumgehaltes in

    zout worden verhoogd.

    Veel consumenten wensen n duurzaam-

    heidskeurmerk op foodproduct. Consu-

    menten denken gemiddeld dat er negen

    duurzaamheidskeurmerken in gebruik

    zijn. In werkelijkheid zijn er honderd duur-

    zaamheidskeurmerken in omloop. Slechtsn op de drie Nederlanders kan spontaan

    een of meer duurzaamheidskeurmerken

    noemen. De bekendste keurmerken zijn:

    Fair Trade, Max Havelaar, EKO en FSC.

    Dit blijkt uit onderzoek van TNS NIPO

    onder duizend respondenten uitgevoerd in

    opdracht van voorlichtingsorganisatie Milieu

    Centraal. Ongeveer zeventig procent van de

    ondervraagden verlangt naar n uniform

    duurzaamheidskenmerk. Een onrealistische

    wens, denkt Milieu Centraal. Ongeveer twee

    derde van alle keurmerken op Nederlandse

    producten is internationaal en dus niet alleen

    op Nederland van toepassing. Verder vallen

    verschillende aspecten van de keurmerken als

    dierenwelzijn, milieu en fair trade moeilijk te

    vergelijken.Vier op de tien deelnemers aan het

    onderzoek stelt meer vertrouwen te hebben in

    een voedingsmiddel als deze voorzien is van

    een keurmerk. Kijk ook op: www.vmt.nl.

    5

    Een studie naar overgewicht bij kinderen

    in zeven Europese landen wijst uit dat

    dertig procent van de kinderen aan over-

    gewicht lijdt en er bij een op de tien kinde-

    ren sprake is van extreem overgewicht. In

    de afzonderlijke landen verschillen deze

    cijfers. In Noorwegen werden de laagste

    percentages gemeten. In Griekenland zijn

    deze relatief hoog. Ook in Nederland is de

    situatie zorgelijk. Het onderzoek is onlangs

    gepubliceerd in het wetenschappelijk tijd-

    schrift PLoS-ONE.

    Overgewicht komt veel voor onder school-

    kinderen in verschillende Europese landen.

    Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek

    onder schoolkinderen van tien tot twaalf jaar

    in Belgi, Griekenland, Hongarije, Nederland,

    Noorwegen, Sloveni en Spanje. Het werd

    uitgevoerd in de lente van 2010 onder 3398

    jongens en 3727 meisjes, minimaal duizend

    tien tot twaalfjarige kinderen per land. In de

    onderzochte zeven landen heeft dertig procent

    van de kinderen overgewicht en is er bij een

    op de tien kinderen sprake van extreem over-

    gewicht. Van de Nederlandse kinderen lijdt

    22 procent aan overgewicht en heeft zes

    procent extreem overgewicht. In Noorwegen

    werden de laagste percentages gemeten:

    negentien procent van de Noorse kinderen is

    te dik, vier procent heeft extreem overgewicht.

    Van de Griekse kinderen van tien tot twaalf

    jaar heeft de helft overgewicht. En bij een

    op de vijf Griekse kinderen is er sprake van

    extreem overgewicht.

    Het is niet gemakkelijk om de verschillen

    tussen deze landen te verklaren, stelt onder-

    zoekcordinator professor Johannes Brug

    van VU medisch centrum in Amsterdam.

    Het onderzoek toonde aan dat kinderen in

    Griekenland het minst sporten, kinderen in

    Griekenland en Hongarije het meest televisie

    kijken, kinderen in Belgi het langst slapen, en

    kinderen in Nederland de grootste hoeveel-

    heden frisdrank drinken (maar liefst 0.6 liter

    per dag). Het team van onderzoekers uit vijf-

    tien organisaties in Europa toonde aan dat de

    jongens gedurende de onderzochte periode

    over het algemeen dikker waren dan meisjes,

    meer televisie keken en meer frisdrank dron-

    ken. Meisjes deden minder aan sport. Kinde-

    ren van hoog opgeleide ouders waren slanker,behalve in Griekenland en Spanje. Het is

    duidelijk dat er verschillen zijn in de culturele

    tradities, familiegebruiken en eetgewoonten

    tussen de verschillende Europese landen,

    zegt professor Brug. Het onderzoek laat zien

    dat kinderen n ding gemeen hebben - ze

    worden allen blootgesteld aan meerdere fac-

    toren die overgewicht bij de kinderen veroor-

    zaken. Slechts n oorzaak aanpakken zal dan

    ook niet werken. Het onderzoek werd uitge-

    voerd met een subsidie van de Europese Com-

    missie van 2.9 miljoen euro met als doel om

    een programma te ontwikkelen om kinderen

    van tien tot twaalf jaar te stimuleren minder

    zittend gedrag te vertonen.

    Overgewicht komt veel voor onder schoolkinderen in verschillende Europese landen.

    Zout slecht voordiabetespatinten

    Jodiuminname in Nederland in de gaten houden

    Veel keurmerkenduurzaamheid

    Onderzoek laat zien

    dat kinderen n ding

    gemeen hebben -

    ze worden allen bloot-

    gesteld aan meerdere

    factoren die over-

    gewicht bij de kinderen

    veroorzaken

    Voeding Nummer 99 mei 2012

    Overgewicht bij kinderen

    Brood is door het gebruik van gejodeerd zout een belangrijke bron voor jodium.

    http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/
  • 8/2/2019 Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

    6/24

    6 AdvertentieNummer 99 mei 2012

    Goedverzorgd!

    Bij moderne zorg hoort

    een goede maaltijd.

    Gezond, smaakvol,

    voedzaam en

    gepresenteerd alsof de

    kok deze la minute met

    uiterste zorg heeft bereid.

    Met CuliSteam serveert u

    de maaltijd die blijk geeft van

    streven naar de beste zorg, met

    de mogelijkheid van flexibele service op

    maat en met een lage integrale kostprijs.

    CuliSteam is een innovatief

    concept, waarbij de maaltijd kort

    voor consumptie wordt gestoomd.

    De maaltijden worden bereid met

    dagverse ingredinten, waar

    mogelijk zonder toevoeging vanbewaar- , kleur- of smaakstoffen.

    CuliSteam maaltijden worden op

    individuele borden verpakt. De

    speciale stoomtechniek zorgt er

    voor dat een heerlijke maatlijd in

    3 tot 6 minuten wordt bereid.

    Vers, smaakvol en voedzaam.

    CuliSteam is een concept dat

    garant staat voor snelheid en

    flexibiteit met een minimale

    inzet van personeel. Een pantry

    op de afdeling is voldoende voor

    de bereiding.

    Met een innovatiefvers concept

    is een merk van CuliCare|Tel. 0527-635900|www.culicare.nl

    http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/
  • 8/2/2019 Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

    7/24

    Uit promotieonderzoek van Fatma

    Karapinar, ziekenhuisapotheker in oplei-

    ding en onderzoeker in het Sint Lucas

    Andreas Ziekenhuis in Amsterdam, blijkt

    dat bij 89 procent van de patinten een

    onbedoeld verschil bestaat tussen de thuisgebruikte medicijnen en de medicijnen die

    werden voorgeschreven door het zieken-

    huis.

    In tachtig procent van de gevallen kon het

    medicijngebruik worden geoptimaliseerd.

    Karapinar promoveerde onlangs aan de

    Universiteit Utrecht. De zorg rondom het ge-

    bruik van medicijnen is complex, omdat er

    vaak verschillende zorgver-leners bij betrok-

    ken zijn. Dit kan leiden tot versnippering

    van gegevens over medicijnen, wat tot fouten

    kan leiden. Voor het onderzoek gebruikte

    de ziekenhuisapotheek een zogenaamd

    transitiezorgprogramma bij ontslag uit het

    ziekenhuis. Dit programma bestaat uit het

    achterhalen van het juiste medicijngebruikvan de patint, patintvoorlichting waarbij

    medicijnwijzigingen gedurende ziekenhuis-

    opname werden toegelicht en informatie-

    uitwisseling tussen ziekenhuis, huisarts en

    thuisapotheek. In het transitiezorgprogramma

    wordt de farmaceutische anamnese door de

    ziekenhuisapotheek gedaan in plaats van door

    de arts of verpleegkundige. Karapinar toont

    met het onderzoek aan dat de medicatie-

    veiligheid en patintveiligheid verbeterd

    kunnen worden bij ontslag uit het ziekenhuis.

    Kankerpatinten moeten vaker een op de

    persoon afgestemde behandeling krijgen in

    plaats van een algemene chemokuur. Door

    eerst te onderzoeken hoe de tumor bij eenindividuele patint precies is opgebouwd

    en daar de medicijnen en behandeling op af

    te stemmen, zullen kankerbehandelingen

    beter aanslaan en minder onnodige bijwer-

    kingen geven.

    Dat heeft Stefan Sleijfer gezegd tijdens zijnoratie met als titel: Tijd om persoonlijk te

    worden. Sleijfer heeft hiermee het ambt aan-

    vaard van bijzonder hoogleraar Translationele

    oncologie. Patinten die een bepaalde vorm

    van kanker hebben, krijgen momenteel alle-

    maal eenzelfde behandeling, met bijvoor-

    beeld een bepaalde chemokuur. Het is echter

    overduidelijk dat er grote verschillen zijn in

    hoe individuele patinten antikanker medi-

    cijnen verdragen en hoe tumoren er op rea-geren. Sleijfer: Bij de n stopt de groei van

    de tumor, terwijl bij de ander de tumor groter

    wordt. Ook krijgen patinten verschillende

    bijwerkingen. Waar de ene patint helemaal

    geen lastige bijwerkingen ervaart van een

    middel, moet de andere patint stoppen met

    de behandeling omdat de bijwerkingen te

    ernstig zijn. Het wordt steeds beter mogelijk

    om kanker persoonlijk aan te pakken omdat

    de kennis over medicijnen en tumoren

    toeneemt. We weten steeds meer over de

    moleculaire eigenschappen van tumorcellen.En hoe meer inzicht we krijgen in deze eigen-

    schappen, des te beter kunnen we voorspellen

    of een tumorcel wel of niet gevoelig is voor

    een bepaald middel. We weten bijvoorbeeld

    al jaren dat hormoontherapie kan werken

    bij patinten met borstkanker, maar alleen

    bij patinten met bepaalde veranderingen in

    het DNA van de borstkankercellen. De laatste

    tijd zijn er vele dergelijke voorbeelden bij ge-

    komen, zegt Sleijfer. De persoonlijke kanker-

    aanpak wordt in Nederland gedaan en onder-

    zocht in het Center for Personalized CancerTreatment (CPCT), een samenwerkingsver-

    band tussen het Erasmus MC-Daniel den

    Hoed (Rotterdam), het UMC Utrecht en het

    NKI/AvL (Amsterdam). De centra nemen bij

    patinten biopten van de tumor en analyseren

    2000 genen van iedere tumor. Ook onder-

    zoeken ze veranderingen van de cellen. Dat

    levert gigantisch veel informatie op. We hopen

    dat we in de toekomst bij elke tumor nauw-

    keurig kunnen voorspellen welke therapie het

    beste werkt.

    SJG Weert startte deze maand met een

    speciale Vulvapoli. Tijdens het spreekuur

    kijken dermatoloog Carleine Thissen en

    gynaecoloog Ivo van Doorn samen naar de

    klachten.

    Dat zorgt niet alleen voor een snellere

    diagnose, maar het voorkomt ook dat de

    vrouw in kwestie twee verschillende afspra-

    ken moet maken. De term vulva staat voor de

    uitwendige geslachtsdelen van de vrouw. De

    klachten, die meestal bestaan uit jeuk, pijn,uitslag en wondjes, kunnen onder andere

    seksuele problemen veroorzaken en zelfs de

    kwaliteit van het leven benvloeden. Het duurt

    vaak jaren voordat deze vrouwen een arts

    bezoeken om van hun klachten af te komen.

    7

    Medicatiefoutenvoorkomen

    Behandeling kankerpatinten moet persoonlijker

    SJG Weert startmet Vulvapoli

    Unieke operatiein het azM

    Patintenzorg Nummer 99 mei 2012

    De richtlijnen op het gebied van hand-

    hygine, ter voorkoming van zorggerela-

    teerde infecties, worden te weinig nage-

    leefd. Handhygine wordt benvloed door

    de omgeving, het gedrag van collegas,

    gewoonte en kennis van de richtlijnen.

    Op 25 april promoveerde Vicki Erasmus,

    wetenschappelijk onderzoeker aan het

    Erasmus MC (Rotterdam), op haar onderzoek

    naar handhyginegedrag in Nederlandse zie-kenhuizen. Zorggerelateerde infecties, zoals

    ziekenhuisinfecties, vormen een gevaar voor

    de volksgezondheid. Een deel van de zieken-

    huisinfecties is te voorkomen door het strikt

    naleven van hyginevoorschriften. Dat gebeurt

    te weinig, is een conclusie in het proefschrift

    van Vicki Erasmus, onderzoekster op de afde-

    ling Maatschappelijke Gezondheidszorg van

    het Erasmus MC. Erasmus onderzocht onder

    meer hoe de bestaande handhyginericht-

    lijnen worden nageleefd en welke individuele

    en omgevingsfactoren daar een rol bij spelen.

    Daarnaast heeft Erasmus onderzocht hoe de

    naleving van de richtlijnen kan worden be-

    vorderd. Uit een representatieve steekproef in

    24 Nederlandse ziekenhuizen blijkt dat de

    handhyginerichtlijnen voor twintig procent

    worden nageleefd. Erasmus: Dat houdt in

    dat op elke vijf voorgeschreven handenwas-

    momenten er slechts n keer echt wordt ge-

    wassen. Artsen en verpleegkundigen verschil-

    len daarin niet. Het is vooral gewoontegedrag,

    maar ook het gedrag van collegas speelt een

    grote rol voor verpleegkundigen. Voor artsen

    is het van belang dat zij voldoende kennis van

    de richtlijnen hebben. Daarnaast is het vaak

    lastig om richtlijnen na te leven, bijvoorbeeld

    door onhandig ingerichte kamers. Erasmus:Naast educatie en feedback geven, is het

    belangrijk om aandacht te schenken aan het

    sociale proces, bijvoorbeeld met rolmodellen.

    Goede gewoontes kunnen worden bevorderd

    door de omgeving zo optimaal mogelijk in

    te richten, bijvoorbeeld door handalcohol

    dispensers altijd gemakkelijk voorhanden te

    laten zijn.

    Een deel van de ziekenhuisinfecties is te voorkomen door het strikt naleven van hyginevoorschriften.

    In het azM/Maastricht UMC+ is op

    27 april een voor Nederland unieke

    operatietechniek uitgevoerd bij een

    patint met ernstige epilepsie: een func-

    tionele hemisferotomie volgens de trans-

    sylvian keyhole-techniek. Bij deze opera-tie wordt, via een beperkte toegang in de

    schedel, n hersenhelft compleet uit-

    geschakeld.

    Dit uitschakelen van de zieke hersenhelft

    is het laatste redmiddel ter behandeling van

    ernstige epileptische aanvallen. De patint

    maakt het volgens het ziekenhuis uitstekend.

    Functionele hemisferotomie wordt toegepast

    bij patinten met ernstige chronische epilepsie

    die niet behandeld kan worden met medica-

    menten en die vanuit n hersenhelft ontstaat.

    Het is een anatomisch uitdagende ingreep die

    ervoor zorgt dat de epileptische hersenhelft

    uitgeschakeld wordt.

    Het wordt steeds beter mogelijk om kanker persoonlijk aan te pakken omdat de kennis over medicijnen en tumoren

    toeneemt.

    Op elke vijf voor-

    geschreven handenwas-

    momenten wordt er

    slechts n keer echtgewassen

    Handhygine kan beter

    http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/
  • 8/2/2019 Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

    8/24

    Wetenschappers in het UMC Utrecht zijn

    een veelbelovende behandeling van

    jeugdreuma op het spoor. Het werkt al in

    proefdieren. We willen graag uitzoeken

    of het ook in mensen werkt.

    Jeugdreuma is een auto-immuunziekte waar-

    bij T-cellen van het immuunsysteem het eigen

    lichaam aanvallen. Jeugdreuma is niet te gene-

    zen, de behandeling bestaat uit het remmen

    van de chronische gewrichtsontsteking. Deze

    medicijnen, zoals methotrexaat of TNF-alfa-

    remmers, hebben ernstige bijwerkingen. Pa-

    tinten hebben bijvoorbeeld meer kans op

    infecties. In haar promotieonderzoek zochtarts-onderzoeker Evelien Zonneveld-Huijs-

    soon naar een manier om jeugdreuma te on-

    derdrukken. Ze gebruikte daarvoor eiwitten,

    de zogenaamde heat shock eiwitten. Deze

    eiwitten versterken normaalgesproken de ont-

    stekingsreactie bij patinten met jeugdreuma.

    Zonneveld gebruikte deze eiwitten juist om

    het immuunsysteem te kalmeren. Het toe-

    dienen van deze eiwitten via een neusspray

    zorgt ervoor dat het immuunsysteem de eiwit-

    ten als onschadelijk beschouwt.

    In Mxima Medisch Centrum in Eindhoven

    en Veldhoven is het aantal patinten met

    (verdenking op) huidkanker in 2011 met

    ruim twaalf procent gestegen ten opzichte

    van 2010. Dit aantal zal ook de komende

    jaren bli jven stijgen, verwacht het zieken-huis.

    Vooral bij veertigers en vijftigers die in de

    jaren zestig en zeventig zorgeloos volop in

    de felle zon lagen en vaak de zonnebank ge-

    bruikten, komt de ziekte nu tot uiting. Verder

    worden mensen steeds ouder, waardoor de

    kans op huidkanker groter wordt. Volgens

    het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezond-

    heid en Milieu) komen er landelijk jaarlijks

    40.000 nieuwe gevallen van huidkanker bij

    en dat aantal neemt elk jaar met tien procent

    toe. Mxima Medisch Centrum heeft in 2011

    4746 patinten met (verdenking op) huidkan-

    ker behandeld ten opzichte van 4277 in 2010.

    Mensen die nu huidkanker krijgen, hebben

    vaak meer plekjes dan dat men vroeger had.

    8 GezondheidNummer 99 mei 2012

    Het aantal kinderen en jongeren met een

    acute alcoholvergiftiging is in 2011 op-

    nieuw toegenomen. In het afgelopen jaar

    zagen kinderartsen in het gehele land het

    aantal opnames oplopen tot 762 in 2011. In

    2010 bedroeg het aantal nog 684. In 2007

    lag dit aantal op 297: een stijging van 157

    procent.

    Opvallend is dat de gemiddelde leeftijd van

    de jongeren, na een stijging, in 2011 weer is

    gedaald. De gemiddelde leeftijd bedroeg in

    2010 15,6 jaar, in 2011 bedroeg de gemiddeldeleeftijd 15,3 jaar. Het betrof opnieuw onge-

    veer evenveel jongens als meisjes. Dieptepunt

    was, naast opnames van enkele elfjarigen,

    de opname van een tienjarig kind.De opge-nomen kinderen bleken in 2011 gemiddeld

    een licht hoger alcoholpromillage te hebben

    dan in 2010 (gemiddeld 1,81 en 1,83 0/00 in

    respectievelijk 2010 en 2011). Dit komt over-

    een met de trend van laatste vijf jaar, waarin de

    gemiddelde duur van het alcoholcoma opliep

    tot 3,27 uur in 2011. Kinderarts Nico van der

    Lely, die deze jongeren op de alcoholpoli van

    het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft behan-

    delt, maakt zich grote zorgen.

    Uit deze cijfers blijkt dat het probleem nog

    steeds niet is getackeld. Het is wachten tot de

    eerste dode valt. In het westen van het land

    werden de meeste kinderen opgenomen. Kop-

    loper is Noord-Holland met 32,5 procent,

    gevolgd door Zuid-Holland (17,7 procent).

    Maar ook oost-Brabant scoort hoog met 17,1

    procent.

    Gen ontdekt voor

    Walker-Warburg

    Na veertig jaarstoppen zinvol

    Veelbelovende

    reumabehandeling

    MMC ziet toenamevan huidkanker

    Dieptepunt was

    de opname van een

    tienjarig kind

    Opnieuw toenamealcoholvergiftiging

    Opvallend is dat de gemiddelde leeftijd van de jongeren, na een stijging, in 2011 weer is gedaald.

    Intensieve dialyse effectieverNierpatinten leven langer door meer

    intensieve dialyse (hemodiafiltratie). Dat

    blijkt uit onderzoek van het UMC Utrecht

    en andere ziekenhuizen. Binnen de huidi-

    ge dialyse-opzet kunnen we gezondheids-winst halen.

    In het CONTRAST-onderzoek ondergingen

    ruim 700 nierpatinten drie jaar lang nor-

    male hemodialyse (nierdialyse) of hemodia-

    filtratie. Daarbij worden afvalstoffen effec-

    tiever verwijderd uit het bloed. Bij deze

    intensieve nierdialyse wordt plasmawater

    van de patint verwijderd en vervangen door

    steriele infuusvloeistof. Alle patinten krijgen

    drie maal per week vier uur lang een behan-

    deling. Op het eerste gezicht leken patinten

    bij gewone en intensieve nierdialyse even

    goed af te zijn. Bij nadere analyse bleek echter

    dat niet bij alle patinten uit de intensieve

    groep het beoogde volume aan plasmawater

    was vervangen door schone infuusvloeistof.Patinten waarbij de intensieve dialyse vol-

    gens plan was uitgevoerd, hadden 38 procent

    minder kans om te overlijden dan patinten

    die normale dialyse ondergingen. De resul-

    taten van het CONTRAST-onderzoek sugge-

    reren dat binnen de huidige organisatie van

    de dialysezorg gezondheidswinst te behalen

    valt met hoogvolume hemodiafiltratie,

    verklaart nefroloog Peter Blankestijn van

    het UMC Utrecht. Hij leidde het onderzoek

    samen met nefroloog Piet ter Wee van het

    VUmc. De methode is nu nog iets duurder

    dan de standaard behandeling. Als de prijs

    nog iets naar beneden gaat, denken wij dat

    het een kosteneffectieve methode kan zijn omde gezondheid van nierpatinten te verbete-

    ren. Blankestijn benadrukt dat de intensieve

    dialyse geen nadelen heeft (behalve de kos-

    ten). Dialysecentra met moderne apparatuur

    kunnen de behandeling gewoon uitvoeren.

    Dagelijks

    Drie maal per week hemodialyse kan natuur-

    lijk nooit zo goed werken als gezonde

    nieren die 24 uur per dag het bloed zuive-

    ren. Dialyse zou effectiever kunnen zijn als

    het dagelijks uitgevoerd werd, maar dat is

    heel ingrijpend. Voor patinten is het een

    zware belasting en dialysecentra hebben

    er de middelen en de infrastructuur niet

    voor. Hemodiafiltratie kan dan uitkomst

    bieden. Het UMC Utrecht organiseerde hetCONTRAST-onderzoek samen met het VUmc

    (Amsterdam), Medisch Centrum Alkmaar

    en het Maasstad Ziekenhuis (Rotterdam).

    26 Nederlandse dialysecentra deden mee

    aan het onderzoek, plus twee uit Canada en

    n uit Noorwegen. In Nederland ondergaan

    circa 6300 patinten dialyse. Zon 5300 daar-

    van krijgen hemodialyse, de rest buikholte-

    dialyse. Jaarlijks overlijdt vijftien tot twintig

    procent van het aantal dialysepatinten.

    Onderzoekers van het UMC St Radboud

    (Nijmegen) en het Wellcome Trust Sanger

    Institute hebben een nieuw gen gevonden

    dat het Walker-Warburg syndroom ver-

    oorzaakt.

    Het gen speelt een belangrijke rol bij het vast-

    maken van suikers aan het eiwit dystroglycan.

    Worden die suikers niet goed vastgemaakt,

    dan kan het eiwit zijn werk niet meer doen.

    Dat leidt niet alleen tot ernstige hersen- en

    oogaandoeningen, zoals het Walker-Warburg

    syndroom, maar ook tot diverse spierziekten.

    Dit maakt de ontdekking van het gen extra

    interessant, schrijven ze in Nature Genetics.Kinderen met het Walker-Warburg syndroom

    hebben ernstige hersenafwijkingen, oogafwij-

    kingen en slecht functionerende spieren. De

    meeste kinderen overlijden al op jonge leef-

    tijd aan deze zeldzame ziekte. Onderzoekers

    hebben de afgelopen tien jaar zes verschil-

    lende genen gevonden die Walker-Warburg

    veroorzaken. Ze hebben nu een zevende gen

    ontdekt: het ISPD gen. Een belangrijk gen,

    want het wordt gevonden bij vijftien procent

    van alle kinderen met Walker-Warburg.

    Ook voor mensen die al veertig jaar roken

    heeft het zin om te stoppen. Hun longfunc-

    tie gaat daardoor minder hard achteruit.

    Dat concludeert arts-onderzoeker Firdaus

    Mohamed Hoesein van het UMC Utrecht in

    zijn proefschrift.

    De deelnemers kregen tweemaal een long-

    functietest, zowel bij het begin van het onder-

    zoek als drie jaar later. Bij patinten met

    longziekte COPD gaat de longfunctie snel

    achteruit. Gemiddeld waren de deelnemers

    zestig jaar en hadden ze veertig jaar lang een

    pakje sigaretten per dag gerookt. De helft van

    de mensen stopte met roken voor het begin

    van het onderzoek, ze hadden geen COPD.

    Van deze zogenaamde gezonde rokers verge-

    leek Mohamed Hoesein de longfunctie in de

    loop van de tijd. Van deze zware rokers blijkt

    de longfunctie in de loop van drie jaar aan-

    zienlijk te verslechteren. Die daling gaat echter

    een stuk langzamer bij de mensen die meer

    dan een jaar gestopt waren met roken.

    Een beroerte voorkomen

    Dinsdag 8 mei was het de Europese Dag van de Beroerte. De meeste ziekenhuizen besteedden hieraan op de een of

    andere manier aandacht. Het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam, bijvoorbeeld, plaatste deze dag helemaal in

    het teken van het voorkomen en herkennen van een beroerte. Bezoekers konden verschillende testen ondergaan, zoals

    metingen voor de bloeddruk, glucose, BMI en een eenvoudige cholesterolmeting.

    http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/http://www.culicare.nl/
  • 8/2/2019 Ziekenhuiskrant, 9 mei 2012

    9/24

    * De teksten op deze pagina zijn aangeleverd

    door de betreende organisaties of bedrijven

    Als kind wist Marten van Olst al wat hij

    wilde worden: arts, net als zijn vader. In

    2007 kan hij eindelijk zijn artsendiploma in

    ontvangst nemen. Als arts-assistent niet in

    opleiding krijgt hij een plek op de afdeling

    Chirurgie. En dan blijkt de werkelijkheid

    weerbarstiger dan verwacht: het heen en

    weer rennen tussen de Spoedeisende Hulp

    en zaal, de lichte paniek als er weer twee

    piepers tegelijk afgaan, het hongergevoel

    omdat er geen tijd is om te eten. Maar ook

    het overheersende gevoel: het is de moeite

    waard.

    In het vlotgeschreven boek springen de hoofd-

    stukken heen en weer tussen zijn studenten-

    tijd, zijn jaren met Roos, zijn lopende band-werk in een fabriek en zijn periode in Kenia. En

    weer terug naar het ziekenhuis. Hij beschrijft

    hoe hij zich de eerste tijd een nepdokter voelt

    die geen antwoorden heeft op vragen van ver-

    pleging of patint. Hoe hij een patint op het

    operatieprogramma moet zetten, maar geen

    flauw idee heeft hoe dat moet. Niemand legt

    het hem uit. Of het dilemma werk en priv.

    De specialisten verwachten dat hij zich voor

    meer dan honderd procent inzet. En dat wil

    hij zelf ook, want hij wil immers graag worden

    toegelaten tot de opleiding chirurgie. Maar

    thuis wacht Roos en zij het ook verdient om

    meer aandacht te krijgen. Hij krijgt zijn op-

    leidingsplaats, maar verliest Roos. Daar staat

    heel wat tegenover. Neem alleen al de collegas

    op wie hij kan bouwen, het contact met de

    patinten, de euforie na een geslaagde ingreep.

    Het is enorm hard werken. Marten van Olst

    weet dat met de nodige humor te beschrijven.

    Hij heeft een contract van 38 uur. Maar werk-

    weken van zestig, zeventig uur zijn normaal.

    Er is, ondanks de invoering van de 38-urige

    werkweek nooit iets wezenlijks veranderd. Het

    kijkje achter de schermen is mooi en humo-

    ristisch. Maar tijdens het lezen van dit vlotge-

    schreven boek, wordt de vraag hoe het zit met

    de patintveiligheid toch steeds groter.

    De dienstpieper, door Marten van Olst, uitgever: The

    House of Books, paperback, 271 paginas, prijs 7,50

    euro. ISBN 978 90 443 3506 4

    Ziekenhuiswereld door de ogen van een jonge arts

    Mag ze wat tegen de pijn hebben, dokter?

    Ja, natuurlijk.Wat dan?

    Wist ik het maar. Ik ben kwaad op de univer-

    sitei