Ziekenhuiskrant, 23 mei 2012

7/31/2019 Ziekenhuiskrant, 23 mei 2012

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-23-mei-2012 1/40

www.ziekenhuiskrant.nl

V E R S C H I J N T T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N Z I E K E N H U I Z E N E N V E R Z O R G I N G S H U I Z E N I N N E D E R L A N D

Ambities?Word Master in zorg of welzijn!

www.han.nl/masters

HAN Masteropleidingen zijn door de NVAO geaccrediteerd

open dag 16 juni nijmegen

Brand preventie Polsbreuk Hygiëne

Er moet meer aandacht komen voor de ge-

varen en gevolgen van brand in zorgins tel-

lingen.

Hand- en polsbreuken zorgen voor veel

werkverzuim. Ze vormen daardoor een hoge

kostenpost.

Een goede handhygiëne kan in de zieken-

huizen van levensbelang zijn.

» Uitneembare bijlage » 13 » 15

Jaargang 6 • nummer 10 • 23 mei 2012

Professionele weegapparatuurwww .medifix.nl - te l. 013-5111111

De facilitairezorgondersteuner

www.isscureandcare.com

Tel: 030 - 24 24 800

Het immuunsysteem reageert bij vrouwen

anders dan bij mannen. Dat blijkt uit proef-

dieronderzoek van Utrechtse immunolo-

gen. Dit betekent dat voorzichtigheid is

geboden bij de toepassing bij vrouwen van

een mogelijk nieuw medicijn tegen kanker.

Vrouwtjesmuizen blijken het muizencorona-

virus (familie van het SARS-virus) sneller op

te ruimen dan mannelijke soortgenoten. Ze

maken ook meer van de stof interferon alfa,

die het immuunsysteem stimuleert. Het effect

is nog sterker bij muizen waar de onderzoekers

de ‘rem’ van het immuunsysteem uitschakel-

den, de zogenaamde CD200-receptor. Vrouw-

tjesmuizen zonder deze receptor reageren heel

heftig op een virusinfectie. Dat blijkt uit het

onderzoek van prof. dr. Linde Meyaard van

het UMC Utrecht en collega’s van de faculteit

Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht.

Zij analyseerden hoe muizen reageren op

virusinfecties. Een heftige immuunreactie is

niet altijd een goede zaak. Meyaard en collega’s

laten zien dat de vrouwtjesmuizen het virus

weliswaar heel effectief opruimen, maar dat ze

ook last hebben van de immuunreactie. Dat

blijkt als vrouwtjesmuizen zonder de recep-

tor geïnfecteerd worden met een griepvirus.

Het immuunsysteem reageert zo agressief dat

longschade ontstaat. Het betekent dat immu-

nologen bij hun onderzoek rekening moeten

houden met verschillen tussen mannen en

vrouwen. Het wil ook zeggen dat een mogelijk

nieuw medicijn tegen leukemie verschillende

bijwerkingen kan hebben. Momenteel wordt

namelijk een medicijn tegen leukemie getest

dat gebaseerd is op het uitschakelen van de

CD200-receptor.

Het immuunsysteem van mannen en vrouwen reageert niet op dezelfde manier.

Immunologen moeten

bij hun onderzoek

rekening houden met

verschillen tussen

mannen en vrouwen

Geslacht en immuunsysteemKunnen patiënten, bij wie net de diagnose

dementie is gesteld, beter door hun huis-

arts of een specialist worden behandeld?

Onderzoek onder leiding van het Radboud

Alzheimer Centrum (Nijmegen) wijst uit dat

er geen verschil is tussen beide behande-

lingen. De zorgbehoefte van de patiënt zou

daarom leidend moeten zijn voor de keuze

die wordt gemaakt.

Om een antwoord op bovenstaande vraag

te formuleren is onder leiding van dr. René

Melis, arts-epidemioloog en prof. dr. Marcel

Olde Rikkert, klinisch geriater van het

Radboud Alzheimer Centrum, een onder-

zoek uitgevoerd bij dementiepatiënten in zes

geheugenpoliklinieken en de drie Alzheimer

Centra in Nijmegen, Amsterdam en Maas-

tricht. Aan het onderzoek deden 175 patiën-

ten mee, bij wie net de diagnose dementie

was gesteld. Het toeval bepaalde wie daarna

voor de behandeling werd toegewezen aan de

eigen huisarts of aan een geheugenpolikliniek

of Alzheimercentrum. Verassend genoeg was

er geen verschil in de kwaliteit van leven van

de patiënten en de belasting van de mantel-

zorgers na zes en twaalf maanden, wanneer de

patiënten door een huisarts of een specialist

werden behandeld.

Dementerendekiest zelf zorg

ki jk op: scoremedi.nl

Voedi ngs stoe l Nu tr imax

Vraag gratis catalogusaan via [email protected]

zitten met zorg



2 ActueelNummer 1023 mei 2012

Het Florence Nightingale Instituut (FNI)

maakt zich klaar voor de toekomst en gaat

in 2013 verder als online kenniscentrum

met een virtueel museum en een sterke

mobiele activiteitenpoot. Met deze moder-

niseringsslag wil het FNI de geschiedenis

van de verpleging en verzorging op eigen-

tijdse wijze onder de aandacht brengen van

alle (oud)verpleegkundigen en verzorgen-

den én studenten in Nederland.

In de nieuwe formule ontstaat meer ruimte

voor historisch onderzoek. Hiermee wil het FNI beter aansluiten bij de wensen van de

zorgsector en het onderwijs. Dit betekent dat

op 1 oktober de deuren van het museum in

Zetten sluiten en het FNI het Witte Huis ver-

laat. Nannie Wiegman, directeur van het FNI:

“Op 1 januari 2013 loopt ons huurcontract

van het Witte Huis in Zetten af. Het FNI was

hier de afgelopen tien jaar met een museum in

gehuisvest. Een prima aanleiding om samen

met het bestuur de bakens te verzetten en te

bekijken hoe we op een modernere en efficiën-

tere wijze de aansluiting bij onze doelgroepen

kunnen vinden. Belangrijk uitgangspunt was

ook dat we meer tijd en energie willen steken

in het onderzoek doen naar de geschiedenis

van de verpleging en verzorging. Die kennis is

noodzakelijk om onze educatieve activiteiten

en de presentatie van het erfgoed actueel te

houden. Onze museumfunctie gaan we online

voortzetten. En we blijven met projecten als de

Zorgtrailer het land in trekken, ook in 2013.”

Rond de zomer wordt een uitgebreid commu-

nicatietraject ingezet om de nieuwe plannen

van het FNI verder toe te lichten. Ook volgt

dan nadere informatie over de sluiting van

het museum en het afscheid van het FNI van

Zetten. Op dit moment is het FNI nog in ge-

sprek met een aantal instellingen over nieuwe

huisvesting.

We blijven met

projecten als de

Zorgtrailer het land intrekken, ook in 2013

SchildklierOranje fans

Couveuse Pijn

Complimenten voor verzorging

Meer dan duizend complimenten stroomden binnen bij de Saxenburgh Groep in Hardenberg in de aanloop naar de

Dag van de Zorg. Donderdag 10 mei vierde de Saxenburgh Groep de geboortedag van Florence Nightingale met een

complimentenactie. Het doel was alle verpleegkundigen en verzorgenden te laten ervaren dat ze gewaardeerd worden

voor de manier waarop ze hun werk doen. Alle ontvangen kaartjes zijn verzameld op borden en hangen in de gang

van het Röpcke-Zweers Ziekenhuis in Hardenberg. De verzameling levert een vrolijk plaatje op en blijkt een gezellig

ontmoetingspunt te zijn (foto Léon van der Brug, Saxenburgh Groep).

Per 1 oktober sluiten de deuren van het Florence Nightingale museum in Zetten.

S t e l l i n g v a n d e m a a n d

76,9 % Mee eens

19,2 % Mee oneens

3,8 % Geen mening

Experts zijn het erover eens: ooit ontstaat

er weer een grieppandemie, een wereld-

wijde griepuitbraak, de vraag is alleen

wanneer. De Mexicaanse grieppandemie

in 2009 maakte de continue dreiging van

een pandemie zichtbaar, en wierp de vraag

op of verbetering van griepvaccins moge-

lijk is. UMCG-onderzoekers hebben aan-

getoond dat heel-virus griepvaccins, die

bestaan uit intacte geïnactiveerde virus-

deeltjes, beter werken dan de gangbare

vaccins die worden gemaakt op basis van

slechts een deel van het virusmateriaal.

De eerste griepvaccins dateren uit 1945 en

werden gemaakt als heel-virus vaccins. Hierbij

wordt het griepvirus in grote hoeveelhedengekweekt en inactief gemaakt. Het virus is

op deze manier niet meer ziekteverwekkend,

maar activeert wel het immuunsysteem om

antistoffen tegen het virus te maken. Een

nadeel van de oude griep vaccins was dat ze

vooral bij kinderen nogal eens bijwerkingen

veroorzaakten. In de jaren zeventig kwamen

nieuwe technieken beschikbaar om vaccins te

produceren op basis van slechts een deel van

het virusmateriaal. Deze vaccins zijn inmid-

dels gangbaar geworden en worden gebruikt

voor de jaarlijkse griep vaccinatie. UMCG-

onderzoeker Felix Geeraedts is terug gegaan

naar de oude formulering van heel-virus

vaccins en maakte ze met moderne technie-

ken. In een onderzoeksmodel toonde hij aan

dat heel-virus vaccins een sterkere en kwali-

tatief betere immuunreactie geven, dan de

gangbare vaccins op basis van een deel van

het virusmateriaal.

Bijwerkingen

Hij concludeert dat heel- virus vaccins daar-

door beter geschikt zijn voor gebruik tijdens

een grieppandemie, dan de nu gangbare vac-

cins. Bovendien kunnen ze in een lagere dosis

worden gegeven, dan de gangbare vaccins. “In vergelijking met vroeger kunnen we vaccins te-

genwoordig heel zuiver maken. Daarom ver-

wachten we niet dat met een heel-virus vaccin

dezelfde bijwerkingen optreden als vroeger,”

aldus Geeraedts. In een rapport uit 2006 van

de WHO, de Wereldgezondheidsorganisatie,

wordt een omschakeling naar de productie

van heel-virus vaccin als een reële mogelijk-

heid gezien om de wereldwijde beschikbaar-

heid van griepvaccins te vergroten.

Heel-virus griepvaccin beter‘Schildklier en het hart’. Dat is het thema vande Week van de Schildklier die loopt van

maandag 21 tot en met zaterdag 26 mei. Op

verschillende plaatsen in Nederland vinden

dan voorlichtingsactiviteiten plaats. De

week wordt georganiseerd door Schildklier-

stichting Nederland (SN), Hypo maar niet

Happy (HmnH), de Nederlandse Vereniging

van Graves Patiënten (NVGP) en stichting

SCHILD. Het schildklierhormoon heeft grote

invloed op het hart- en vaatstelsel. Mensen die

niet voldoende worden behandeld voor een

schildklieraandoening moeten extra alert zijn:

zij hebben een verhoogde kans op het krijgen

van hart- en vaatziekten.

EN HELP ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN.

WWW.ADOPTEEREENPUP.NL

ADOPTEER EEN PUP

Moeders en vaders in het Máxima Medisch

Centrum in Veldhoven kunnen sinds vorige

week zelf de couveuse zijn voor hun te vroeg

geboren baby. Het Vrouw Moeder Kind-

Centrum nam een kangoeroevest in gebruik,

waarmee de baby huid op huid op de borst

van één van zijn ouders ligt. Bij kangoeroeën

is het de lichaamstemperatuur van vader of

moeder die het kind warm houdt.. Benjamin

Kangoeroevest bevestigt het kind met een

speciale buidel veilig op de borst van de ouder.

De moeder of vader heeft zo de handen vrij.

Het vest werd ontworpen door de Nederlandse

NICU-verpleegkundige Anne-Marie Hofstede.

Duitse onderzoekers ontdekten dat patiën-

ten minder pijn ervaren als zij wegkijken bij

het krijgen van een prik. Voor dit onderzoek

keken proefpersonen naar een video van een

hand, een wattenstaafje die een hand aanraakt

of een hand die geprikt wordt door een naald.

Vervolgens krijgen ze pijnlijke of minder pijn-

lijke elektrische stimuli op hun eigen hand.

De pijn die de proefpersonen ervaarden was

vervelender als zij zagen dat de hand werd ge-

prikt, dan wanneer ze alleen maar een hand

of een hand met wattenstaafje zagen. Deze

ervaring ging gepaard met meer activiteit van

het autonome zenuwstelsel.

In de strijd tegenovergewicht enongezond eten ishet verstandigerongezond voedsel van

zes naar 21 procentbtw te brengen.

Oranje fans die het Nederlands elftal gaanaanmoedigen in Oekraïne, kunnen in diverse

ziekenhuizen terecht voor vaccinatie. Op dit

moment is er een mazelenepidemie gaande

in het westen van Oekraïne, op de grens met

Polen, Slowakije en Hongarije. Mazelen is

een virusinfectie die een longontsteking en

een hersenontsteking kan veroorzaken. In

ont wikkelingslanden is dit de belangrijkste

doodsoorzaak bij kinderen onder de vijf jaar,

maar ook volwassenen boven de twintig jaar

lopen een groter risico. Door de uitbraak

van dit virus in de organiserende EK-landen

adviseert het RIVM supporters zich te laten

vaccineren.

FNI verder alsonline centrum



3ActueelNummer 10

23 mei 2012

De omzetgroei van algemene ziekenhui-

zen is in 2011 lager dan verwacht op basis

van bevolkingsgroei en vergrijzing. Was de

afgelopen vijf jaar de groei gemiddeld 4,7

procent, in 2011 gaat het om nog geen twee

procent. Het aantal opnames en behande-

lingen stegen iets minder dan in voor-

gaande jaren. Dat blijkt uit een enquête

van de koepelorganisatie NVZ, vereniging

van ziekenhuizen. De resultaten van de

enquête werden recent gepubliceerd in het jaarverslag.

De omzet voor ziekenhuiszorg bestaat uit het

A- en het B-segment. Het A-segment is het

deel van de zorg waarvoor een budget wordt

vastgesteld. Het B-segment is het deel van de

markt waarvoor de prijs niet door de over-

heid is vastgesteld, maar het resultaat is van

onderhandelingen tussen ziekenhuizen en

verzekeraars. De omzet van het A-segment is

gestegen met naar schatting 0,3 procent ten

opzichte van 2010. In het B-segment is de

omzet ongeveer vijf procent gegroeid. Het ge-

middelde financiële resultaat is in 2011 naar

verwachting lager dan in 2010, namelijk met

een tot twee procent gedaald.

In 2010 was ongeveer een op de veertien

ziekenhuizen verliesgevend. Uit de huidige

enquête komt voor 2011 een vergelijkbaar

beeld naar voren. De solvabiliteit is gegroeid

tot gemiddeld ruim zeventien procent, net

iets meer dan vijftien procent dat vaak als

minimum wordt gezien. Het aantal opna-

mes steeg in 2011 met 2,9 procent, het aantal

eerste polikliniekbezoeken (EPB’s) steeg met

2,6 procent en het aantal dagbehandelingen

met 7,9 procent. Al deze productiematen

stegen minder dan gemiddeld in de jaren

2005-10. Het aantal ligdagen per opname

daalde opnieuw: van 5,3 dagen in 2010 naar

5,1 dagen in 2011. Meer dan de helft van de

opnames, 52 procent, werd in dagbehande-

ling uitgevoerd, een iets hoger percentagedan in 2010. Het aantal arbeidsplaatsen in

algemene ziekenhuizen is in 2011 nauwelijks

gegroeid met 0,5 procent. Dat leidt tot een

verwachte stijging van de arbeidsproductiviteit

van 1,5 tot 2,5 procent. Het aantal specialis-

ten in loondienst is toegenomen met vier pro-

cent, het aantal vrijgevestigde specialisten is

gelijk gebleven. De academische en categorale

ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra

(ZBC’s) zijn niet in de analyse meegenomen.

Meer dan de helft van de opnames, 52 procent, werd in dagbehandeling uitgevoerd.

Het aantal arbeids-

plaatsen in algemene

ziekenhuizen is in 2011nauwelijks gegroeid

Europese studieImaging diabetes

Hoogleraar voorfoetale therapie

Meer verzoekenom euthanasie

Het UMC St Radboud in Nijmegen heeft van

de Europese Commissie vier miljoen sub-

sidie ontvangen om Europees onderzoek te

bundelen dat insuline producerende cellen

in beeld brengt. Deze cellen spelen een

centrale rol bij het ontstaan van diabetes.

Goede beeldvorming van deze cellen geeft

meer inzicht in het ontstaansproces van

diabetes. Ook het effect van medicijnen en

andere behandelingen kan zo beter worden

gevolgd. Wereldwijd hebben ongeveer 180

miljoen mensen diabetes. Bij deze ziekte

spelen de beta-cellen die in de pancreas zitten

een grote rol. Beta-cellen produceren insuline,

dat het suikergehalte (de glucosespiegel) in het

bloed verlaagt. Functioneren de beta-cellen

niet goed of is het aantal te sterk gedaald, dan

ontstaat diabetes door een permanente ver-

hoging van het suikergehalte. Om het suiker-

gehalte zoveel mogelijk op het juiste niveau te

houden, spuiten diabetici regelmatig insuline.

Het is een chronische behandeling die veel

vraagt van diabetici. “Eigenlijk weten we nog

veel te weinig over het ontstaansproces van

diabetes”, zegt Martin Gotthardt, hoogleraar

Nucleaire geneeskunde in het UMC St Rad-

boud. “In elk geval spelen beta-cellen daarin

een centrale rol.”

Door het uitspreken van zijn intreerede

Komt een foetus bij de dokter op maandag

14 mei is prof. dr. Dick Oepkes nu ocieel

de eerste hoogleraar foetale therapie in

Nederland.

Foetale therapie houdt in dat aandoeningen

al worden behandeld als het kind nog in de

baarmoeder zit. “Sommige aandoeningen

kun je het beste al voor de geboorte behan-

delen”, aldus Oepkes. Voorbeelden daarvan

zijn bloedarmoede bij de foetus en sommige

hart afwijkingen. Uit heel Nederland wordenmoeders met foetussen met aangeboren af-

wijkingen naar het LUMC (Leiden) verwezen.

“Zij hebben complexe, weinig voorkomende

behandelingen nodig. Dat soort zorg kun je

het beste in één landelijk centrum aanbieden”,

aldus Oepkes. In een samenwerkingsverband

met het Karolinska Instituut in Zweden en het

Universiteitsziekenhuis in Leuven wordt voor

enkele complexe, weinig voorkomende foetale

behandelingen zelfs gestreefd naar Europese

centralisatie.

Vorig jaar hebben 75 patiënten een eutha-

nasieaanvraag gedaan bij de euthanasie-

consulenten van het Albert Schweitzer

ziekenhuis in Dordrecht. Dat betekent eeninke stijging ten opzichte van voorgaande

jaren (48 in 2010; 43 in 2009; 47 in 2008).

Bij 45 van deze 75 verzoeken was de wens:

‘nog niet op dit moment, maar later’. De

euthanasieconsulenten maken hieruit op

dat mensen eerder bewust nadenken over de

mogelijkheid dat zij later in een situatie van

uitzichtloos en ondraaglijk lijden terecht-

komen. Dit blijkt uit het onlangs verschenen

‘Jaarverslag Euthanasieconsulent 2011’. Het

Albert Schweitzer ziekenhuis biedt patiënten

al meer dan tien jaar de mogelijkheid om

advies en hulp te vragen bij een (mogelijke)

wens tot levensbeëindiging.

Vrouwen en mannen met een kinderwens

kunnen voor alle vruchtbaarheidsbehan-delingen en -vragen terecht in het nieuwe

Centrum Voortplantingsgeneeskunde

Brabant in het Tilburgse St. Elisabeth

Ziekenhuis. Het ziekenhuis werkt in dit

centrum nauw samen met het Tilburgse

TweeSteden ziekenhuis, het Jeroen Bosch

Ziekenhuis in Den Bosch en het Amphia

Ziekenhuis in Breda.

In het nieuwe Centrum Voortplantings-

geneeskunde zijn alle faciliteiten gezamenlijk

gehuisvest aan het eind van de hoofdgang

van het ziekenhuis. “Lab en kliniek zijn naast

elkaar geplaatst, daardoor hoeft niets meer

vervoerd te worden door het ziekenhuis. Door

de locatie kunnen we patiënten ook maxi-

male privacy bieden, en worden vrouwenmet vruchtbaarheidsproblemen niet meer

geconfronteerd met zwangere vrouwen op de

polikliniek Gynaecologie”, aldus fertiliteits-

gynaecoloog dr. Jesper Smeenk, hoofd van

het centrum. Ook vrouwen met een toekom-

stige kinderwens die worden geconfronteerd

met een risico op vervroegde overgang, door

bijvoorbeeld chemotherapie bij kanker-

behandeling, of vrouwen waarbij vervroegde

overgang in de familie voorkomt, kunnen in

het centrum terecht voor het invriezen van

eicellen. Daarmee levert het centrum vrijwel

alle behandelingen en onderzoeken bij een

huidige, maar ook toekomstige kinderwens.

Het Amphia en Jeroen Bosch Ziekenhuis zijn

zogenaamde ‘transportklinieken’ van het

nieuwe centrum. Met het TweeSteden zieken-

huis wordt al langere tijd samengewerkt. Een

deel van de vruchtbaarheidsbehandelingen

doen de transportklinieken zelf, maar het IVF-

laboratoriumwerk wordt door het St. Elisabeth

gedaan. Jaarlijks worden in het St. Elisabeth

Ziekenhuis ongeveer 1100 IVF-behandelingen

gedaan. Van de behandelde vrouwen raakt

28 procent zwanger. Daarmee staat het zieken-

huis landelijk al jaren in de top vijf.

Centrum Voortplantingsgeneeskunde Brabant

Beperkte stijging omzet

Dr. J.M.J. Smeenk bij de ingang van het Centrum Voortplantingsgeneeskunde Brabant.



4 AdvertentieNummer 1023 mei 2012

Het Bouwsteentje is naast een voedingssupplement ook een echte lekkernij. Zeer luchtig cakegebak met een zachte romige vulling. De gebakjes bevatten extra veel calorieën en

een concentratie hoogwaardige eiwitten. Een gebakje bevat ca. 8 gram eiwitten, wat overeenkomt met ongeveer 10 % van onze dagelijkse behoefte. Bouwsteentjes versterken

hierdoor de conditie en bevorderen het herstel. Bouwsteentjes zijn heel goed bruikbaar voor mensen met (dreigende) ondervoeding.

Volwassenen, maar ook kinderen die onbedoeld afvallen, krijgen het advies regelmatig energie,- en eiwitrijke tussendo ortjes te nemen. Daarvoor is er nu het Bouwsteentje;

een gebakje in chocolade,- bananen- of aardbeiensmaak. Een Bo uwsteentje heeft de grootte van een

Petit Four, maar bevat evenveel calorieën als ongeveer drie belegde boterhammen of een moorkop!

Daardoor is het Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die gedurende de dag regelmatig iets

willen eten, maar opzien tegen machtig eten en gro te porties.

Energie- en eiwitrijk

Het verrassend lekkere Bouwsteentje is bedacht door Stan Mertens, directeur van het bureau FoodQuest.

Het Bouwsteentje wordt geproduceerd door de banketbakkers van Patisserie Unique. Zij wonnen twee

keer de eerste prijs voor deze innovatie en er vinden inmiddels leveringen in diverse landen plaats.

In diepvries en koelkast

Bouwsteentjes worden diepgevroren verpakt, per 10 stuks in een doosje. Eenmaal ontdooid, kunt

u de gebakjes nog zes dagen in de koelkast bewaren.

Makkelijk te eten

Een Bouwsteentje is zacht, zodat ook mensen met lichte slikproblemen van dit gebakje kunnen

genieten. Voor mensen die meer moeite hebben met slikken of alleen dik vloeibare voeding

kunnen eten, is er Easy-to-Eat.

Het Bouwsteentje:

een lekker en opbouwend tussendoortje.

Heerlijk als traktatie bij de koffie of thee,

of als nagerecht.

Als slikken moeilijker wordt

Easy-to-Eat is een ware traktatie: een lekkertussendoortje of nagerecht op basis van frisse zuivel inde smaken Framboos en Tropical. Easy-to-Eat is speciaalontwikkeld voor mensen die moeite hebben met slikkenof alleen dik vloeibare consistenties mogen eten. Ditlekkere en energierijke tussendoortje draagt, mededankzij de toevoeging van eiwitten en mineralen, bijaan een betere weerstand.

Bij veel mensen met slikproblemen neemt de eetlustaf. Ze zijn te moe om te eten of ze eten bewust zo minmogelijk, uit angst voor verslikken.Juist mensen die moeite hebben met slikken, hebbenbehoefte aan extra voedingsstoffen, waaronder eiwit-ten. Daarvoor is er nu Easy-to-Eat, het smelt in de monden is daardoor gemakkelijker te consumeren. Easy-to-Eat is een goede aanvulling op de dagelijkse voedingen kan meerdere keren per dag genuttigd worden.

Fris en gemakkelijk te etenEasy-to-Eat wordt gemaakt op basis van zuivel. Het is verkrijgbaar in de smaken Framboos en Tropical. Na het eten blijft een fris gevoelin de mond achter. Het is daardoor ook heel geschikt om na medicijngebruik te nuttigen. Eén Easy-to-Eat bevat maar liefst 8 gramhoogwaardige eiwitten.

In diepvries en koelkastU koopt de Easy-to-Eat diepgevroren in doorzichtige vierkante bakjes.Ze zijn verpakt per 6 stuks. Eenmaal ontdooid, kunt u ze nog vier dagen in de koelkast bewaren. Prijswinnend receptBij de ontwikkeling van Easy-to-Eat zijn zowel een logopedist als een wetenschapper op het gebiedvan slikproblemen betrokken geweest. Het zijn de banketbakkers van Patisserie Unique dietenslotte het uiteindelijke recept samenstelden. Zij werden daarvoor met twee verschillendeinnovatieprijzen beloond.

HET BOUWSTEENTJE

Easy-to-Eat

Frambozen

Easy-to-Eat

Tropical

Bouwsteentjes

Banaan

Bouwsteentjes

Aardbeien

Bouwsteentjes

ChocoladeVOEDINGSWAARDE

energie (kJ) per portie 620 kJ 618 kJ 865 kJ 864 kJ 857 kJ

energie (kCal) per portie 149 kCal 147 kCal 206 kCal 206 kCal 205 kCal

eiwit totaal per portie 7,5 g 7,5 g 7,82 g 7,82 g 8,22 g

koolhydraten per portie 18,0 g 18,1 g 20,9 g 20,9 g 19,8 g

vetten per portie 5,1 g 5,0 g 10,15 g 10,1 g 10,50 g

ouwsteentjes Bouwsteent esBouwsteent es

ussendoortje.

offie of thee,

ris gevoelgram

n.

d

Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nl



Zonder voldoende calciuminname zijn

hoge spiegels van vitamine D in het lichaam

nadelig voor de botten. Dan zal namelijk de

calciumreserve in de beenderen worden

aangesproken waardoor de botdichtheid

zal afnemen in plaats van dat die zal wor-den versterkt. Dit blijkt uit onderzoek van

prof. dr. Geert Carmeliet van de Onder-

zoeksgroep Klinische en Experimentele

Endocrinologie van de KU Leuven. Het

onderzoek is gepubliceerd in The Journal of

ClinicalInvestigation.

Prof. dr. Geert Carmeliet onderzocht de

wissel werking tussen calcium, vitamine D

en de opbouw en afbraak van botten in

muizen. Voldoende vitamine D is nodig voor

een efficiënte calciumopname in de darm.

Vervolgens wordt calcium opgeslagen in de

beenderen waar het zorgt voor stevigheid. Bij

onvoldoende calciuminname wordt dankzij

vitamine D het calciumgehalte in het bloed

toch op peil gehouden doordat de calcium-

reserve in het bot dan wordt gemobiliseerd.

Verdere inbouw van calcium in het bot wordt

dan verhinderd met een zwakkere botstruc-

tuur en een verhoogd fractuurrisico tot gevolg.

Het is dus van belang om bij inname van extra

vitamine D voldoende aandacht te schenken

aan de calciuminname. Deze experimentele

bevindingen zijn in overeenstemming met de

eerder vastgestelde toename van het fractuur-

risico als oudere patiënten eenmaal per jaar

worden behandeld met een zeer hoge dosis

vitamine D zonder voldoende aandacht te

besteden aan de calciuminname.

Diederic Klapwijk, medisch lid van het

bestuursteam van Ziekenhuis Gelderse

Vallei in Ede, opende vorige week de Info-

theek ‘Voeding en Gezondheid’. In de

centrale hal van het Edese ziekenhuis

is deze tentoonstelling over voeding en

gezondheid te vinden. Met de infotheek

wil het ziekenhuis, als voedingsziekenhuis

bijdragen aan meer kennis over voeding,

gezondheid en ziekte.

In de centrale hal van het ziekenhuis staan

drie informatiezuilen met posters, computers

en folders. Rondom wisselende thema’s

vinden allerlei activiteiten plaats, zoals infor-

matie door de diëtist, een kleurwedstrijd,bereiden van hapjes enzovoorts. Thema’s

kunnen bepaalde ziekten, aandoeningen of

voedingsmiddelen zijn. De huidige tentoon-

stelling gaat over het belang van zuivel en

over het behouden van een gezond gewicht.

Tijdens de opening lichtte Diederic Klapwijk

de achtergrond van de infotheek toe: “Wij

willen informatie geven over voeding in relatie

tot ziekte en het voorkomen van ziekten. Zo

laten wij ook zien dat wij voedingsziekenhuis

zijn.” Vervolgens ging prof. dr. ir. Frans Kok,

hoofd afdeling Humane Voeding Wagenin-

gen University (WUR), in op het belang van

voeding bij ziekte en gezondheid en de samen-

werking tussen het ziekenhuis en de WUR.

Joke Huitinck tenslotte, hoofd diëtetiek bij

het ziekenhuis, gaf informatie over het thema

van deze keer: zuivel en gewicht. Tijdens de

openingsfestiviteiten konden de aanwezigen

proeven van gezonde hapjes, voorlichting

van de diëtist krijgen en signeerde Frans Kok

zijn boek. In de komende weken organiseert

het ziekenhuis verschillende activiteiten rond

zuivel en gewicht zoals voorlichting door

de diëtist, proeven van zuiveldranken, een

zuivelquiz en activiteiten voor kinderen.

Overgewicht en obesitas, veroorzaakt door

een ongezonde leefstijl, vormen een van

de grootste bedreigingen van de gezond-

heid. Het aantal diabetespatiënten stijgt

explosief. Casper Schalkwijk, bijzonder

hoogleraar Experimentele Interne Genees-

kunde aan Universiteit Maastricht, heeft

onlangs zijn inaugurele rede gehouden

onder de titel ‘De zoete inval’. Maastrichts

onderzoek laat zien dat versuikerde eiwit-

ten niet alleen een rol spelen bij diabetes,

maar ook bij het verouderingsproces, ziek-

tes als aderverkalking en bij schade na een

hartinfarct.

Schalkwijk startte zijn onderzoek vijftien jaar

geleden aan VU Medisch Centrum in Amster-

dam. De onderzoekers waren geïnteresseerd

in de mechanismen die leiden tot vasculaire

complicaties bij diabetes, in het bijzonder

de versuikering van eiwitten. De Franse arts

en chemicus Maillard heeft honderd jaar ge-

leden al ontdekt dat er een chemische reactie

tussen glucose en eiwitten optreedt wanneer

voedsel wordt verhit waarbij zowel de kleur

als de smaak veranderen. Een voorbeeld is de

smakelijke korstvorming bij gebakken brood

en vlees. Versuikerde eiwitten kunnen echter

ook in het lichaam, inclusief de bloedvaten

voorkomen. Met als gevolg dat het hart harder

moet werken om het bloed door het lichaamte pompen. Er kunnen dan snel complicaties

optreden als hoge bloeddruk en hart falen.

Lange tijd werd vermoed dat bij mensen

met diabetes eiwitten spontaan versuikerd

en onder invloed van hoge glucosespiegels

in het bloed. Nu is gebleken dat versuikerde

eiwitten niet alleen een grote rol spelenbij

diabetes maar ook bij een hartinfarct, athero-

sclerose, de ziekte van Alzheimer en het ver-

ouderingsproces. Voor meer informatie:

www.webmagazine.maastrichtuniversity.nl.

5

Als niet aannemelijk te maken is hoe een

bepaalde relatie tussen voedselinname

en gezondheid tot stand komt, zouden

voedingswetenschappers zeer terughou-

dend moeten zijn in het zoeken naar brede

publiciteit. Zij dienen zich bij hun onder-

zoeksresultaten altijd af te vragen wat die

resultaten nu werkelijk betekenen en of ze

in biologische zin plausibel zijn te maken.

Anders dragen ze bij aan verwarring bij

het publiek en aan de afbreuk van de ge-

loofwaardigheid van de voedingsweten-

schap. Dat zei prof. dr. ir. Sander Kersten op

10 mei bij de aanvaarding van zijn benoeming

tot persoonlijk hoogleraar Moleculaire voe-ding aan Wageningen University, onderdeel

van Wageningen UR. Prof. Kersten doet on-

derzoek naar de werking van vet in de voeding

op cel- en moleculair niveau. Uit zijn eigen

praktijk noemt hij als voorbeeld het effect van

onverzadigde vet zuren in bijvoorbeeld vis:

“We hebben goed in beeld hoe de positieve

effecten van deze vetzuren op menselijke ge-

zondheid tot stand komen. We hebben tevens

een tamelijk sluitende biologische verklaring

dat bepaalde beschermende mechanismen bij

verzadigde vetzuren niet goed werken, waar-

door deze ophopen in cellen en schade in het

menselijk lichaam kunnen veroorzaken. Daar-

om kunnen wij als voedingswetenschappers

plausibele uitspraken doen over het verschil

in effect tussen verzadigde en onverzadigde

vetzuren. Ontbreekt er een belangrijk element

in die verklaring, dan past scepsis en terug-

houdendheid.”

In zijn inaugurele rede ‘Mechanisms of

Dietary Fat’ stelde Kersten dat voor veel ge-

vonden effecten de biologische verklaring

volledig ontbreekt. Hij lichtte toe dat er

sprake kan zijn van omvangrijke misinterpre-

tatie van zeer twijfelachtige data. Kersten liet

zien dat de inzichten in de voedingsweten-

schap rond de werking van vet zich in de af-

gelopen decennia hebben verdiept. Vet is niet

alleen maar brandstof die direct kan worden

gebruikt of voor gebruik eerst wordt opgesla-

gen. Kersten: “Vet regelt talloze mechanismen

in het lichaam die met de stofwisseling en

zelfs ons immuunsysteem te maken hebben.

Noem het een soort regiefunctie. Wij doen

bijvoorbeeld onderzoek naar één bepaald gen

in het menselijk lichaam dat extreem gevoelig

is voor vetzuren. Dat gen stuurt een bescher-

mend mechanisme aan dat ophoping van vet

in lichaamscellen tegengaat. Het gen reageert

verschillend op verzadigde en onverzadigde

vetzuren, wat zou kunnen verklaren waarom

verzadigde vetzuren schadelijker zijn voor de

cel.“ Kersten ziet het als taak van zijn discipli-

ne om kenbaar te maken hoe essentieel deze

mechanismen zijn. Een van de belangrijkste

uitdagingen voor zijn vak ziet Kersten in de‘customized nutrition’, het op het individu ge-

richte voedingsadvies. Ten onrechte wordt in

onderzoek gesteld dat bepaalde zogenaamde

voedingsinterventies geen effect hebben, ter-

wijl dat effect er wel is maar voor verschillende

mensen verschillend kan uitpakken. Kersten:

“Weliswaar is het gemiddelde effect niet aan-

toonbaar maar dat betekent niet dat er niets is

gebeurd. Niet alles geldt voor iedereen. Voor

de een kan een voedingsmiddel heel anders

uitwerken dan voor iemand anders.”

Ten onrechte wordt in onderzoek gesteld dat bepaalde zogenaamde voedingsinterventies geen effect hebben, terwijl dat effect er wel is maar voor verschillende mensen verschillend

kan uitpakken.

Diederic Klapwijk verrichtte de opening van de Infotheek Voeding en Gezondheid.

Extra vitamine Dsoms ongunstig

Ziekenhuis opent Infotheek Voeding en Gezondheid

Rol versuikerdeeiwitten

Vet regelt talloze

mechanismen in het

lichaam die met de

stofwisseling en zelfs

ons immuunsysteem te

maken hebben

Voeding Nummer 1023 mei 2012

‘Voorzichtig met publiciteit’




Goedverzorgd!

CuliSteam® maaltijden worden

bereid met dagverse ingrediënten,

waar mogelijk zonder toevoeging

van bewaar-, kleur- of smaak-

stoffen. Het levert een nutritionaalhoogwaardig eindproduct op met

beter behoud van mineralen en

vitamines.

CuliSteam® maaltijden worden

aan de hand van het seizoensaan-

bod samengesteld. Ingrediënten

worden alleen geleverd door

leveranciers die gecertificeerdzijn op gebied van kwaliteit,

hygiëne en voedselveiligheid.

CuliSteam® maaltijden zijn er in

25 verschillende samenstellingen,

waaronder à la carte dagmenu’s

en kindermenu’s.

U heeft de keuze het eindproductte presenteren op een porseleinen

bord.

Met een hoogwaardig vers concept

Bij moderne zorg hoort

een goede maaltijd.

Gezond, smaakvol,

voedzaam en

gepresenteerd alsof de

kok deze à la minute met

uiterste zorg heeft bereid.Met CuliSteam® serveert u

de maaltijd die blijk geeft van

streven naar de beste zorg, met

de mogelijkheid van flexibele service op

maat en met een lage integrale kostprijs.

is een merk van CuliCare | Tel. 0527-635900 | www.culicare.nl



In het Beatrixziekenhuis in Gorinchem,

onderdeel van Rivas Zorggroep, krijgen

cliënten van Rivas Kraamzorg tijdens de

bevalling extra begeleiding van de kraam-

verzorgende. Daarbij gaat het alleen om

bevallingen die onder begeleiding van depraktijkverloskundige uit de regio plaats-

vinden. Hiermee wil Rivas de overgang van

ziekenhuisbevalling naar kraamperiode

soepeler laten verlopen.

Door de aanwezigheid van de kraamverzor-

gende is de aanstaande moeder nooit alleen

tijdens de bevalling. “In het Beatrixzieken-

huis vinden veel bevallingen plaats onder

begeleiding van de eigen verloskundige”,

vertelt Yolande Favier, teamleider Verloskun-

de bij het Beatrixziekenhuis. “Daarbij krijgt

de aanstaande moeder begeleiding van een

kraamverzorgende of verpleegkundige van het

ziekenhuis.” Als er veel bevallingen zijn, is het

niet mogelijk voor de kraamverzorgende of

verpleegkundige van het ziekenhuis om con-

tinu aanwezig te zijn. Bij een thuisbevalling is

de kraam verzorgende echter wel de hele tijd

aanwezig. Yolande Favier: “Daarom hebben

we samen met Rivas Kraamzorg gekeken naar

hoe we Rivas-kraamverzorgenden in kunnen

zetten bij bevallingen van hun cliënten in het

Beatrixziekenhuis. Dankzij hun aan wezigheid

is er altijd een goede begeleider bij de aan-

staande moeder.” Bij voorkeur gaat de kraam-

verzorgende vanuit het Beatrixziekenhuis

meteen met ouder(s) en de baby mee naar

huis.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg

organiseert op donderdag 21 juni in het

Rotterdamse congrescentrum De Doelen

voor de tiende keer haar jaarlijks congres

over patiëntveiligheid. Het hoofdthema

van het congres is medicatieveiligheid.

Leidend voor de dag is de aandacht voor ver-

beteringen. De verbindende factor is ‘goede

voorbeelden’. De titel van het congres is dan

ook: ‘Medicatieveiligheid: en nu aan de slag

met ‘good practices’. De sprekers zijn onder

andere: prof. dr. F. Breedveld (bestuursvoor-

zitter LUMC, Antoinette Bolsscher (werk-

zaam bij ActiZ en voorzitter van de Task ForceMedicatieveiligheid) en prof. dr. Lorraine Lie

(Ziekenhuisapotheker AMC). Het congres

biedt een ruime keuze uit een aantal uit-

dagende workshops, die vooral ingaan op

problemen, oplossingen en goede voorbeeld-

praktijken rond medicatieveiligheid. Tijdens

het congres wordt voor de vierde maal de IGZ

ZorgVeiligPrijs uitgereikt. Dit jaar hebben zich

42 initiatieven voor deze prijs aangemeld.

Doelgroep

Het congres is bedoeld voor zorgaanbieders:

artsen, apothekers, verpleegkundigen, verzor-

genden en bestuurders. Voor artsen, apothe-

kers en verpleegkundigen wordt accreditatie

aangevraagd. Het congres vindt plaats in het

Congresgebouw de Doelen te Rotterdam enbegint om 9.00 uur.

Informatie en aanmelden

Het programma en het aanmeldingsformu-

lier staan op www.igz.nl. De kosten bedra-

gen 275 euro per persoon. Inlichtingen:

[email protected].

De drie winnaars van de Support Innova-

tieprijs 2012 zijn bekend gemaakt opSupport 2012. De Ideeprijs ging naar de

Autostop voor rollators. De Re-control app

voor de iPad won de Productprijs. De prijs

voor de beste starter ging naar de Carebro

breinaansturing. Het zijn allemaal nieuwe

ideeën, concepten of producten die het

dagelijks leven met een functiebeperking

gemakkelijker en toegankelijker maken.

Het publiek kon vervolgens stemmen op

zijn of haar favoriete product, idee of con-

cept via www.supportinnovatieprijs.nl. De

prijsuitreiking vond plaats tijdens Support

in Jaarbeurs Utrecht.

De Ideeprijs ging naar de Auotstop voor

rollators. Een belangrijk risico bij gebruik van

een rollator is de ongecontroleerde toename van de snelheid op het moment dat de ge-

bruiker met de rollator een helling afloopt.

AutoStop zorgt ervoor dat de snelheid van

de rollator niet ongecontroleerd toeneemt.

De andere genomineerden in deze categorie

waren de Mealhelp, het EmotieMeetSysteem,

de Icehandbike en de Beensteunen voor (ice)

handbike. De winnaar van de Productprijs

bedacht de Re-control app voor iPad. Met de

app Re-Control bedient de gebruiker deuren,

ramen, gordijnen, verlichting, liften, verstel-

bare bedden, telefoon en televisie via de iPad. Andere genomineerden voor deze categorie

waren het voorleesapparaat OptelecClear-

reader, de rollator en rolstoel RollzMotion,de

dynamische armondersteuning Darwingen

het Blocker remsysteem. De Startersprijs

was voor de Carebro breinaansturing. Met

Carebro kunnen mensen met ernstige licha-

melijke beperkingen met hun brein direct

huishoudelijke apparaten of de computer

bedienen. Carebro pikt hersengolven op, be-

oordeelt deze en zet ze om in een signaal naar

het betreffende apparaat. De andere genomi-neerden waren de applicatie Layer zonder

drempels, de vloerverlichting Ledwalk, de

bedieningsstok met handbeugel en het beeld-

horloge. Support 2012, van 9 tot en met

12 mei in Jaarbeurs Utrecht, is het grootste

evenement in de Benelux voor iedereen met

een fysieke beperking, hun omgeving en

mensen die beroepshalve te maken hebben

met de beperkingen die fysieke handicaps

kunnen opleggen. Exposanten presenteren op

de beurs de nieuwste trends en technieken.

7

Het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg start

met een speciaal spreekuur voor vijftig-

plussers die recent een botbreuk hebben

opgelopen. Er wordt gekeken of ze wel-

licht botontkalking (osteoporose) hebben.

Patiënten met botontkalking hebben broze

botten die snel kunnen breken. Als dit zo

snel mogelijk vastgesteld en behandeldwordt, wordt de kans op een volgende

botbreuk aanzienlijk verminderd.

Patiënten die vijftig jaar of ouder zijn, en

recent op de afdeling Spoedeisende Hulp zijn

geweest voor de behandeling van een bot-

breuk, worden door het ziekenhuis opgeroe-

pen voor onderzoek. “Ze krijgen informatie

over de poli, een vragenlijst om in te vullen en

een afspraak voor een botdichtheidsmeting.

Aansluitend volgt een gesprek met een ge-

specialiseerd verpleegkundige over de uit-

slag van het onderzoek en wordt bekeken of

een behandeling gewenst is”, legt internist

J. Juttmann uit.

Als mensen inderdaad botontkalking hebben,

krijgen ze medicatie. Het is belangrijk dat de

behandeling binnen enkele maanden na de

botbreuk start. Indien nodig wordt ook door-

verwezen naar andere artsen, fysiotherapeuten

of diëtisten. Juttmann: “Per jaar komen

ongeveer 1500 vijftigplussers met botbreu-

ken binnen op de Spoedeisende Hulp van het

St. Elisabeth Ziekenhuis. Als je botontkalking

hebt, is het belangrijk om dat snel te weten, want dan kun je toekomstige breuken wellicht

vermijden.” Het speciale spreekuur wordt

vooralsnog elke woensdag en donderdag ge-

houden. Afspraken worden gemaakt door

de gespecialiseerd verpleegkundigen van de

nieuwe polikliniek Fractuur en Osteoporose.

Zij maken bij de start van de nieuwe poli een

selectie van de patiënten die worden opgeroe-

pen voor onderzoek.

Mevrouw Van Oosterhout is de eerste patiënt die voor een consult de nieuwe polikliniek Fractuur en Osteoporose bezoekt. Zij wordt te woord gestaan door gespecialiseerd verpleeg-

kundige B. Wardenaar en internist J. Juttmann.

Kraamzorg inBeatrixziekenhuis

IGZ congres over

patiëntveiligheid

Drie winnaars Support Innovatieprijs

Per jaar komen ongeveer

1500 vijftigplussers met

botbreuken binnen op

de Spoedeisende Hulp

van het St. Elisabeth

Ziekenhuis

Patiëntenzorg Nummer 1023 mei 2012

Spreekuur osteoporose

* De teksten op deze pagina zij n aangeleverd

door de betre ende organisaties of bedrijven

Tijdens de beurs Support 2012 werden de winnaars bekend gemaakt.

*




Meer informatie?

Bel vandaag nog076 50 29 010

Dometic Benelux BV. Ecustraat 3 4879 NP Etten-Leur [email protected]

Dometic Medical Systems biedt een zeer uitgebreid

programma koel- en vrieskasten voor betrouwbare

medische technologie.

De koel- en vrieskasten van Dometic Medical Systemszijn goedgekeurd volgens DIN 58345 en zijn geschikt

voor temperatuur gevoelige producten uit de medische

sector.

Dometic streeft naar hoge kwaliteit, veiligheid, naleving

van normen en is bovendien milieuvriendelijk ingesteld.

Indien gewenst kunt u de systemen uitbereiden met

universele software voor het verzamelen, op lange

termijn registratie en visualisatie van de

temperatuurgegevens.

DOMETIC MEDICAL SYSTEMS

BETROUWBAARHEID VOOROP

Anesthesiewagens, Computerwagens, Crashwagens, Dossierwagens, Medicijnwagens, Infuuswagens, Servicewagens, Transportwagens, Verbandwagens Apotheekkasten, Combinatiekasten, Elektronische Uitgiftekasten, Kluisjes, Medische Koelkasten, Medicijnkasten, Opiatenkastjes, Verpleegmiddelenkasten Medicijncupjes, Dispensers, Medicijn-etiketten, Medicijncassettes, Weeksystemen, Medicijnzakjes, Medicijnvermalers, Tabletsplijters, Verantwoordingskaarten Bakken, Bladen, Manden, Ladeverdeling, Containers, Profielwanden, Uittrekbare Frames, Kantelbakken, Afvalbakken, Dossierbakken, Universele houders, , , ,

www.logimedical.nl

Logimedical B.V.Molenbaan 62908 LMCapelle aan den IJssel

T: 010 - 258 2929F: 010 - 442 3004I: www.logimedical.nlE: [email protected]

e fficiëntwerken veilige

zorg



Eén dag in het jaar zet de bouwwereld

de poorten wijd open. Dit jaar is dat op

zaterdag 2 juni. Die dag zijn in het hele land

verschillende bouwplaatsen geopend voor

publiek. Ook een aantal ziekenhuizen laat

hun nieuwbouwprojecten zien.

Het gaat onder meer om ziekenhuis Bern-

hoven in Uden. Ook de nieuwbouw van het

Meander MC aan de Maatweg in Amersfoort

is van 10.00 tot 16.00 uur te bezichtigen. Er

zijn rondleidingen over de bouwplaats en er

is een informatiemarkt waar medewerkers van

de bouw en van het ziekenhuis bezoekers te

woord staan. In Utrecht Leidsche Rijn verrijst

de nieuwe locatie van het St. Antonius Zieken-

huis, ook die locatie is te bezichtigen tijdens

de open Dag van de Bouw. Dat geldt ook

voor de nieuwbouw van het Erasmus MC in

Rotterdam. Onder het motto ‘Leer ons kennen’

nodigt de Bouwcombinatie Nieuwbouw Eras-

mus MC mensen uit een kijkje te komen

nemen op plekken waar men normaal niet

mag komen. Bezoekers zijn welkom tussen

10.00 en 16.00 uur. Het bouwterrein is te be-

treden vanaf de Zimmermanweg, tegenover de

Hogeschool Rotterdam. Hier vindt men infor-

matie over het nieuwbouwproject, versnape-

ringen, spelletjes en allerlei hebbedingetjes.

Bouwend Nederland

Op zaterdag 2 juni vindt voor de zevende

maal in successie de Dag van de Bouw plaats.

De dag is onderdeel van de imagocampagne

‘De Bouw maakt het’ die Bouwend Neder-

land samen met haar leden voert. Op die

dag stellen leden van Bouwend Nederland

grote en kleine bouw- en infraprojecten

open voor het publiek. Zoals wegen, wonin-gen, scholen, kantoorpanden, winkelcentra,

tunnels, stations, sportaccommodaties en

ziekenhuizen. Het aanbod verspreid over het

land is zeer divers. Het laat zien dat de sector

een belangrijke speler is waar het wonen, wer-

ken, bereikbaarheid en recreëren betreft. De

Dag van de Bouw dag wordt ieder jaar door

weer een andere minister geopend. Dit jaar is

dat demissionair minister Liesbeth Spies van

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Zij zal dat doen samen met Elco Brinkman,

voorzitter van Bouwend Nederland.

Dometic wendt haar jarenlange ervaring op

koeltechnisch gebied aan om een optimale

kwaliteit en veiligheid te garanderen voor

vitale en temperatuurgevoelige levens-

behoudende preparaten. Dit zorgt ervoor

dat men verzekerd is van goede kwaliteit

en veiligheid.

De medische apparatuur van Dometic is de

oplossing voor een veilige opslag, veilig ver-

voer en het bedienen van temperatuurgevoe-

lige voorbereidingen in optimale condities

zonder enige risico’s. Onze professionele koel-

en vriesapparaten hebben veel te bieden. Ze

voldoen aan de strengste eisen in Europa met

betrekking tot de opslag van bloed en bloed-

producten, medicijnen en laboratoriumge-

bruik. DIN 58345 is de norm voor gekoelde

opslag van medicijnen en vaccins. Maar van-

wege het gebruik van ‘groene gassen’, worden

apparaten zuiniger, stiller en wordt de warmteafgifte vele malen lager. Naast deze zeer pro-

fessionele lijn koel- en vriesapparatuur biedt

Dometic ook koelkasten die perfect zijn voor

de medische praktijk - Dometic miniCool.

Dometic miniCool koelkasten zijn de per-

fecte oplossing voor ziekenhuizen en overige

medische praktijken om gevoelige medicatie

te bewaren bij een temperatuur tussen de +2

en +8 ºC. Deze koelkasten zijn echter alleen

geschikt voor dagopslag van medicatie. Voor

langdurige opslag heeft Dometic professio-

nele medicijnkoelkasten.

9

De eerste paal, voor de gelegenheid ver-

sierd met groene linten, werd onder luid

applaus en motorlawaai in de grond ge-

boord. Een bijzonder startmoment voor

de uitbreiding van Ziekenhuis Gelderse

Vallei in Ede. De Raad van Bestuur, de

twee managers van het ziekenhuis en het

ARTI gaven het startsein op het bouwter-

rein voor het huidige ziekenhuisgebouw.

De vier linten staan symbool voor de viervleugels waaruit het nieuwe ziekenhuis zal

gaan bestaan.

Er komt binnen anderhalf jaar een nieuwe

vleugel, die bestaat uit een souterrain en vier

bouwlagen. Daar komen twee bestralingsunits

en behandelruimten voor het Arnhems Radio-

therapeutisch Instituut (ARTI), de afdeling

oncologie (polikliniek en behandelafdeling)

en een tweetal verpleegafdelingen van het

ziekenhuis. De nieuwe vleugel wordt via de

centrale hal gekoppeld aan het bestaande

gebouw. De centrale hal wordt uitgebreid en

de ingang wordt naar voren verplaatst. In de

nieuwbouw komt een dependance van het

ARTI met twee bestralingsunits. Hierdoor is

het mogelijk de samenwerking tussen specia-

listen van het ARTI en van het ziekenhuis te

versterken en de bestralingsbehandeling voor

patiënten uit de regio in Ede te laten plaatsvinden. De uitbreidingsnieuwbouw geeft

mogelijkheden voor vernieuwing van facili-

teiten en kwaliteitsverbetering, plus meer één-

persoonskamers voor onder andere kanker-

patiënten.

Dik van Starkenburg en Nicolet Zeller (Raad van Bestuur), Wessel Griffioen (manager facilitair bedrijf) en Maurits Hesselmans (manager bedrijfsvoering ARTI) zetten

symbolisch de grondboormachine in beweging.

Ziekenhuizen enDag van Bouw

Betrouwbaarheid bij Dometic hoog in het vaandel

Er komt binnen ander-

half jaar een nieuwe

vleugel, die bestaat uit

een souterrain en vierbouwlagen

Nieuwbouw Nummer 1023 mei 2012

Start uitbreiding ziekenhuis

* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd


De medische apparatuur van Dometic is de oplossing voor een veilige opslag, veilig vervoer en het bedienen van

temperatuurgevoelige voorbereidingen

VAN VLIETMEDICAL SUPPLY

*




ZOEKT:

VOOR ZZP’ERS IN DE ZORG

QAREWORKPARTNERS

Verpleeg met passie en pleziertijdens een Zonnebloemvakantie!Ben jij verpleegkundige of ziekenverzorgende en wil je langdurig zieken

en gehandicapten de vakantie van hun leven bezorgen? En doe je dat

graag met tijd en ruimte voor persoonlijke aandacht? Sluit je dan aan bij

ons supergemotiveerde team vakantievrijwilligers!

Bel (076) 564 63 65 of

kijk op www.zonnebloem.nl

Zelfde werk... ...andere zorg

www.readspeaker.com

Geef uw website een stem

Zodat uw gebruikers kunnen

naar wat u te zeggen hebt!luisteren

ReadSpeaker voegt spraak toe aan uwonline content, op PC en mobiel

ReadSpeaker Dolderseweg 2A3712 BP Huis ter Heide Tel: 030-692 4490 | [email protected]

Verpleegkundige/Verzorgende IG

Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5 of verzorgende IG?

En ben je op zoek naar een afwisselende baan in de zorg?

Neem dan eenseen kijkje op onze vernieuwde website:

www.care4care.nl

Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende arbeidsvoorwaarden!

Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?



De medisch specialisten van ziekenhuis

De Sionsberg in Dokkum zeggen met ver-

bazing kennis te hebben genomen van

de sluiting van de geboortezorg in hun

ziekenhuis. Zowel de Inspectie voor de

Volksgezondheid als De Friesland Zorgver-

zekeraar (DFZ) willen deze zorg niet langer

ondersteunen. De medisch specialisten van

De Sionsberg vinden dit onbegrijpelijk.

Zij zijn van mening dat de Inspectie en de

zorgverzekeraar de bevolking van Noord-

oost Friesland zo een hogere babysterfte

opdringen en een veilige thuisbevalling

onmogelijk maken.

Voor de specialisten van De Sionsberg staat depatiënt centraal, en niet het kostenaspect. Dit

geldt nadrukkelijk ook voor de nog ongeboren

patiëntjes. “Eigenlijk is er maar een ding dat

telt: een gezonde, levende baby. In medische

termen wordt dat beschreven met het cijfer

voor de babysterfte, dit wordt uitgerekend per

1000 geboortes. Dit cijfer, de perinatale sterfte,

wordt in de hele medische wereld gezien als

de belangrijkste kwaliteitsmeter van de ge-

boortezorg”, aldus kinderarts Jaap Karsten. De

Sionsberg heeft het laagste sterftecijfer van de

provincie Friesland: 4,4 overleden baby’s per

1000 geboortes. Landelijk is de kans dat de

baby doodgaat rond de geboorte ruim twee

keer zo groot als in De Sionsberg (ongeveer

9,1 per 1000 geboortes) en in de rest van Fries-

land is dat sterftecijfer bijna drie keer zo hoog

(11,3 per 1000 geboortes). De specialisten ver-

wachten dat er meer baby’s dood zullen gaan

rond de geboorte als De Sionsberg moet stop-

pen met de geboortezorg. De reistijd wordt

groter. Daarmee staat volgens de specialisten

ook voor vrouwen in Noordoost Friesland

de mogelijkheid veilig thuis te bevallen op

de tocht. Volgens Johan Wagenaar, voorzitter

Raad van Bestuur a.i. van Passana Zorggroep/

De Sionsberg stopt het ziekenhuis op 1 augus-tus met de geboortezorg in Dokkum. “De ver-

antwoordelijkheid voor het alternatief ligt wat

ons betreft bij DFZ.” Zowel IGZ als DFZ willen

niets weten van handhaven van de tweedelijns

geboortezorg in De Sionsberg, in welke vorm

dan ook. “Dan rest dus niets anders dan te

besluiten daarmee te stoppen ook al wordt

dat het bestuur van De Sionsberg niet door

iedereen in dank afgenomen. Naast het argu-

ment, dat een zodanige voorziening, die ook

verlieslatend blijft in een dunbevolkte regio,

niet in stand kan blijven als de belangrijkste

stakeholders (IGZ en DFZ) dat niet willen

steunen, geldt ook in toenemende mate een

ander argument. In toenemende mate krijgen

professionals het gevoel meer dan kritisch te

worden gevolgd. Iedere, ook reguliere compli-

catie, dreigt dan als bewijs te dienen dat deze

zorg in Dokkum onverantwoord is”, aldus

Johan Wagenaar.

De Koninklijke Nederlandse Akademie

van Wetenschappen (KNAW) heeft Cisca

Wijmenga, hoogleraar Humane Genetica

van het Universitair Medisch Centrum

Groningen, gekozen tot lid. Jaarlijks kiest de

KNAW maximaal zestien nieuwe leden. Dit

jaar zijn er veertien nieuwe leden gekozen,die op 10 september 2012 geïnstalleerd wor-

den in het Trippenhuis van de KNAW. Cisca

Wijmenga (PhD) is sinds 2007 hoogleraar

Humane Genetica aan de Rijksuniversiteit

Groningen en hoofd van de afdeling

Genetica van het Universitair Medisch Cen-

trum Groningen. Met haar onderzoek pro-

beert ze inzicht te krijgen in de genen die een

rol spelen bij het ontstaan van chronische

ziekten.

Cardioloog prof. dr. Angela Maas is op 1 mei

in dienst getreden bij de afdeling Cardiolo-

gie van het UMC St Radboud in Nijmegen.

Haar belangstelling ligt vooral bij klachten

en onderzoek bij vrouwen op middelbare

leeftijd en de grensgebieden die er zijn met

andere vakgebieden zoals de gynaecologie,

de vasculaire interne en eerstelijns genees-

kunde. Met de overstap naar Nijmegen

hoopt zij met de leerstoel ‘Cardiologie voor

vrouwen’ hieraan een verdieping te kunnen

geven en ook anderen enthousiast te maken

voor dit onderwerp.

Ton Ruikes treedt op 1 september in dienst

bij ZGT (Alemelo/Hengelo) als lid Raad van

Bestuur. Met de komst van Ruikes (1957) is

de Raad van Bestuur op volle sterkte. Ruikes

zal zich binnen de Raad van Bestuur onder

andere bezig houden met de portefeuille

kwaliteit en veiligheid. Momenteel werkt hij

als lid Raad van Bestuur bij het Lievensberg ziekenhuis in Bergen op Zoom. Daarvoor

deed hij ervaring op als directeur zorg in het

Martini Ziekenhuis in Groningen.

11

De opleiders van de afdeling Maag-darm-

leverziekten (MDL) in Medisch Centrum

Alkmaar hebben een primeur. Als eerste

ziekenhuis in Nederland begeleiden zij

arts-assistenten in opleiding en verpleeg-

kundige endoscopisten via videosuper-

visie. Een goede oplossing om hen tijdens

de endoscopie (kijkonderzoek) te onder-

steunen.

Bij een endoscopie brengt de arts een be-stuurbare slang (de endoscoop) via mond

of anus in het lichaam. Hierdoor kan hij de

binnenkant van slokdarm, maag of darmen

inspecteren. In de eerste fase van de opleiding

is er een-op-een begeleiding door de arts. Na

verloop van tijd is de handeling voor arts-

assistenten en verpleegkundig endoscopisten

geen probleem meer. Alleen het herkennen

en interpreteren van weefsel roept soms nog

vragen op. Dankzij Endoalpha Video Manage-

ment kan de arts vanuit zijn eigen werkkamer

meekijken met het onderzoek van de arts-

assistent en verpleegkundige endoscopist. De

videoverbinding maakt dat hij beschikbaar is

voor overleg en dat hijadvies kan geven.

Het voordeel van videomanagement is dat

de arts-opleider zich aan patiëntenzorg kan

wijden en de kwaliteit van onderzoek door

arts-assistenten en verpleegkundig endosco-

pisten toch gewaarborgd is. In plaats van het

eigen programma te onderbreken kijkt de

arts-opleider via een videoscherm mee met

het kijkonderzoek van de arts-assistent of

verpleegkundig endoscopist. “Deze aanpak

leidt echt tot een kwalitatief betere oplei-

ding”, vindt Michael Klemt-Kropp, MDL-arts

in MCA. In Alkmaar is een kamer uitgerust als

centrale supervisiekamer. Vanuit deze kamer

wordt verbinding gemaakt met de kamers

rechts en links ernaast. Bij de programmaplan-

ning worden op deze kamers assistenten of

verpleegkundige endoscopisten ingedeeld. De video- en audioverbinding kan door de super-

visor door een touchscreen naast de eigen

endoscopiescherm geactiveerd worden. De

assistent of verpleegkundige endoscopist geeft

aan dat meekijken daadwerkelijk toegestaan

is. Gecommuniceerd wordt dan via micro-

foon en koptelefoon. Voor onderwijs- en op-

leidingsdoeleinden werd ook een verbinding

aangelegd naar twee externe conferentieruim-

tes. Zo is het mogelijk dat groepen live endos-

copieën kunnen volgen, een optie die overi-

gens al in meerdere ziekenhuizen beschikbaar

is.

De arts-assistent verricht het onderzoek, terwijl hij kan communiceren met de arts. Vanuit zijn werkkamer kan de arts meekijken met het onderzoek.

Medische staf De Sionsberg bezorgd over geboortezorg

Het voordeel van

videomanagement is

dat de arts-opleider zich

aan patiëntenzorg kan

wijden en de kwaliteit

van onderzoek door arts-

assistenten en verpleeg-

kundig endoscopisten

toch gewaarborgd is

Werken in de Zorg Nummer 1023 mei 2012

MCA start videosupervisie

Bent u net zo

veelzijdig als Vérian?

Voor de regio Gelderland zoeken wij:

Verzorgenden(niveau 3)

www.verian.nl

Interesse? Kijk op

Mensen in de Zorg

Cito rekentoetsvoor verplegingVerpleegkundigen kunnen sinds kort een

speciaal ontwikkelde rekentoets maken,

om te laten zien dat hun prestaties op

niveau zijn.

Deze rekentoets is ontwikkeld door Cito in

samenwerking met onder meer Verpleegkun-

digen & Verzorgenden Nederland (V&VN) ende NVZ vereniging van ziekenhuizen. Dertig

procent van de verpleegkundigen geeft toe wel

eens rekenfouten te maken bij het toedienen

van medicijnen. Rekenfouten veroorzaken

twintig procent van alle medische missers.

Elke verpleegkundige krijgt een unieke toets

voorgelegd. De vragen staan op dezelfde vaar-

digheidsschaal, waardoor de resultaten een-

voudig te vergelijken zijn. De rekentoets zorgt

voor duidelijkheid over het rekenniveau van

individuele verpleegkundigen en levert kennis

op over het rekenniveau van alle verpleegkun-

digen in Nederland samen.

De specialisten verwachten dat er meer baby’s dood

zullen gaan rond de geboorte als De Sionsberg moet

stoppen met de geboortezorg.



Ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten is

begonnen met thuismonitoring voor zwan-

gere vrouwen. Thuismonitoring is volgens

het ziekenhuis een uitkomst voor vrouwen

die in de laatste fase van de zwangerschap

voor extra controles van de baby en rust totnu toe in het ziekenhuis moesten worden

opgenomen.

Gynaecoloog Marijke Lobbes is erg blij dat

Nij Smellinghe nu thuismonitoring kan aan-

bieden. “Het is een uitkomst. Veel vrouwen

moeten de laatste weken van de zwangerschap

bedrust houden. Vanwege de controles die we

dagelijks moeten doen, moeten ze regelmatig

langdurig in het ziekenhuis opgenomen wor-

den. Ze mogen hun bed nauwelijks verlaten,

dus dan liggen ze in de ziekenhuiskamer.

Zwangere vrouwen die in aanmerking komen

voor thuismonitoring moeten nog steeds in

bed blijven, maar dat kan nu thuis. Een ge-

specialiseerd verpleegkundige komt langs

met alle benodigde apparatuur om de onder-

zoeken te doen.”

Het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dor-

drecht begeeft zich op de markt met een

in eigen beheer ontwikkeld management-

informatiesysteem, genaamd Balanced

Zorgcard. Het gaat hierbij om een ‘tool’

van het type Balanced Scorecard, maar dan

volledig geënt op de ziekenhuisomgeving.

Het systeem is al geïmplementeerd in eigen

huis en inmiddels ook aangekocht en in ge-

bruik genomen door één ander ziekenhuis.

Het systeem werd ontwikkeld toen het Albert

Schweitzer ziekenhuis ging overstappen op

een ‘eenhedenstructuur’. Er ontstonden toen

dertig bedrijfsonderdelen, die op den duur af-zonderlijk resultaatverantwoordelijk worden.

Initiatiefnemer en informatiekundige Daan

Blinde: “Daarmee ontstond de behoefte aan

enerzijds ziekenhuisbrede verslaglegging,

anderzijds per eenheid. Elke eenheid heeft

de behoefte om haar belangrijkste key per-

formance indicators (kpi’s) op één A4’tje

(scorecard) terug te zien. Maar die kpi’s zijn

voor elke eenheid anders: bij de ene is geld

maatgevend, bij de andere snelheid, weer

ergens anders de productie.”

12 KliniekNummer 1023 mei 2012

Erasmus MC (Rotterdam) opende begin mei

het eerste trainingscentrum voor echosco-

pie met driedimensionale virtual reality

techniek op de polikliniek Verloskunde en

Prenatale Geneeskunde. Hierdoor wordt

het mogelijk de groei en ontwikkeling van

een embryo al in de eerste weken van de

zwangerschap nog beter in detail te volgen.

Ook kunnen de gegevens worden gebruikt

voor onderwijs en wetenschappelijk onder-

zoek. De eerste tien weken van een zwanger-

schap zijn essentieel voor de verdere groei en

ontwikkeling van een embryo en de gezond-

heid van een pasgeboren baby. Met de desk-

top apparatuur op de polikliniek Verloskunde

en Prenatale Geneeskunde is het mogelijk

om beelden van een embryo na een echosco-

pie driedimensionaal als een hologram voor

het computerscherm te bekijken. Ook is het mogelijk om doorsneden in het beeld te

maken. Hierdoor kunnen de groei en ont-

wikkeling van een embryo al in het eerste

trimester van een zwangerschap nog beter in

detail worden gevolgd. Deze nieuwe manier

van ‘kijken’ wordt op de polikliniek in eerste

instantie gebruikt bij zwangere vrouwen die

herhaalde miskramen hebben gehad of een

hoog risico hebben op een baby met aangebo-

ren erfelijke aandoeningen. Dit zijn bijvoor-

beeld ontwikkelingsproblemen aan het skelet

en bijzondere afwijkingen van het zenuwstel-

sel. Gynaecoloog en projectleider Niek Exalto

is enthousiast over de opening van het eerste

echotrainingscentrum: “Met de nieuwe beel-

den kunnen wij nog nauwkeuriger diagnoses

stellen. Ook kan de kennis sneller wordengedeeld en doorgegeven.” Doordat de nieuwe

apparatuur op de polikliniek staat kunnen art-

sen, onderzoekers en verpleegkundigen opge-

leid worden om met driedimensionale virtual

reality beelden te werken. Belangrijk voordeel

van deze techniek is dat het volume van een

embryo kan worden bepaald. Exalto: “Dat

is een betere maat voor groei dan de lengte-

meting alleen.” Ook kunnen de gegevens

gebruikt worden voor wetenschappelijk

onder zoek. Dit kan leiden tot nieuwe strate-

gieën in de behandeling van de moeder en het

ongeboren kind.

Het principe van de desktop apparatuur is

gebaseerd op de I-Space, een speciale 3D

bioscoop die in 2005 werd geopend door de

afdeling Bioinformatica van het Erasmus MC.

Met behulp van een gepolariseerde bril is er

een hologram te zien van een object in de

ruimte. De arts kan met een virtuele pointer en

joystick het driedimensionale object be wegen

in de ruimte. Deze speciale 3D bioscoop

wordt ook gebruikt door specialismen zoals

cardiologie voornamelijk voor wetenschappe-

lijk onderzoek. De aanschaf van de desktop

apparatuur is mede mogelijk gemaakt door

het Erasmus MC Vriendenfonds.

Screening ogen

hoogbejaarden

Patiënten thuisopgehaald

Thuismonitoringvoor zwangeren

ASz ontwikkelt

‘managementtool’

De groei en ontwikke-

ling van een embryo

kunnen hierdoor al in

het eerste trimester van

een zwangerschap tot indetail worden gevolgd

Embryo’s in 3Dop polikliniek

Gynaecoloog en projectleider Niek Exalto is enthousiast over de opening van het eerste echotrainingscentrum.

Elkerliek lanceert klantbeloftenHet Elkerliek ziekenhuis in Helmond heeft

vijf klantbeloften gelanceerd. Met deze

klantbeloften wil het Elkerliek benadruk-

ken dat het ziekenhuis zijn patiënten

serieus neemt. Het Elkerliek wil patiënten

daarnaast de dingen beloven die zij aan-

toonbaar belangrijk vinden in de gelever-

de zorg en diensten. Patiënten mogen het

Elkerliek daarop aanspreken.

De vijf klantbeloften zijn: “U wordt op een

respectvolle en vriendelijke wijze tegemoet getreden. U wordt door ons serieus genomen,

uw mening telt in het Elkerliek. U wordt door

ons op een begrijpelijke wijze geïnformeerd.

U wordt door ons geïnformeerd wanneer

uw afspraak met meer dan vijftien minuten

uitloopt. Uw privacy wordt gewaarborgd.”

Wanneer patiënten van mening zijn dat het

Elkerliek deze beloften niet nakomt, zal het

ziekenhuis hierover met hen in gesprek gaan.

De feedback wordt vervolgens meegenomen

voor het maken van verbeterslagen. Het

Elkerliek gaat patiënten met regelmaat be-

vragen of de geformuleerde klantbeloften

nog steeds actueel zijn. Het ziekenhuis gaat

de klantbeloften in de nabije toekomst uit-

rollen om uiteindelijk te komen tot specifieke

klantbeloften voor verpleegafdelingen, poli-

klinieken en/of specifieke zorgpaden.

Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede en ver-

pleeghuis Norschoten startten op 10 mei

een samenwerking op het gebied van oog-

zorg voor ouderen. Oogarts Paul Zuure

screent samen met specialist ouderen-

geneeskunde Yvonne Jansen de bewoners

op de psychogeriatrische afdelingen op

visuele beperkingen.

Deze bewonersgroep komt ondanks frequente

oogafwijkingen zelden bij een oogarts op de

polikliniek. Paul Zuure: “Vaak gaat het om

vermijdbare blindheid.” Voor verpleeghuis

Norschoten geldt dat een aanzienlijk deel van

de bewoners een visuele beperking heeft die vaak ook goed behandelbaar is. Yvonne Jansen:

“De kwaliteit van leven van de hoog bejaarden

wordt hierdoor sterk verbeterd. Mensen vallen

bijvoorbeeld minder snel over iets dat ze niet

gezien hebben en mensen hebben minder

depressieve klachten. Zij kijken letterlijk en

figuurlijk ‘beter uit hun ogen’. Daarnaast levert

het een forse besparing aan zorgkosten op.

Behandeling van de gescreende patiënten en

screening bij meerdere verpleeghuizen zijn de

vervolgstappen.

Het Laurentius ziekenhuis in Roermond laat

patiënten van zestig jaar en ouder thuis

ophalen. Het gaat om patiënten die geen

beroep kunnen doen op ziekenvervoer.

Tachtig vrijwilligers hebben zich aange-

meld om dit initiatief mogelijk te maken.

Mede door de vergrijzing bezoekt een grote

groep oudere patiënten een van de poli-

klinieken in het ziekenhuis. Zij zijn vaak aan-

gewezen op hulp en begeleiding. Patiënten die

voor de nieuwe service in aanmerking komen,

worden thuis opgehaald. In het ziekenhuis

worden ze door een van de hostesses verwel-

komd op het nieuwe ontmoetingsplein en

persoonlijk naar de poli begeleid, waar de

patiënt een afspraak heeft. Na de afspraak

haalt een hostess de patiënt weer op. Samen

keren ze terug naar het ontmoetingsplein.

Hier staat de chauffeur klaar om de patiënt

naar huis te brengen. Jack Thiadens, voorzit-

ter Raad van Bestuur van het Laurentius: “Met

deze nieuwe service willen wij stress bij onze

patiënten verminderen.”

Vriendendag in Havenziekenhuis

De Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis (Rotterdam) hield op 3 mei haar jaarlijkse Vriendendag. Tijdens

deze dag werden niet alleen de donateurs, maar ook de vrijwilligers van het Havenziekenhuis in het zonnetje gezet.

Voorzitter Ben Vree overhandigde een cheque van 2.000 euro aan het Havenziekenhuis. Ook was er een bijzondere

gift van de Stichting Dada voor kinderpolikliniek KinderHaven. Op de foto van links naar rechts Ben Vree, voorzitter

van de Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis, Johan Dorresteijn, directeur en Bert Ziere, geriater en lid van de

Vereniging Medische Staf van het Havenziekenhuis

De voorzitter van de Raad van Bestuur en een patiënt

onthullen de klantbeloften (foto Hein van Bakel).



23 mei 2012

BRANDpreventie

ADVIESBUREAU EDENS

Zorg voor brandveiligheidpagina 3

‘Mens is zwakste schakel’pagina 7

Rondetafelgesprekpagina 8 en 9



advertorial

BRANDpreventie 2



FIREFISH is:

Firesafety for

healthcare

Brandveiligheid in de zorg is al jaren een hot issue. Ook nu staat het onderwerp weer volop in de belangstelling. De hernieuwde aandacht vloeit

voort uit het eind vorig jaar uitgebrachte inspectierapport ‘Brandveiligheid van zorginstellingen’ en het op 19 april dit jaar door de Onderzoeks-

raad voor Veiligheid (OVV) gepubliceerde rapport ‘Brand in Rivierduinen: veronderstelde veiligheid’.

De brandveiligheid in de zorg schiet volgens de

recente onderzoeksrapporten nog bij veel instel-lingen tekort. De rijksinspecties constateren dat

veel gebouwen niet voldoen aan de bouwvoor-

schriften. Bij dertig procent van de gevallen was

direct ingrijpen noodzakelijk. Ook blijkt een

groot deel van de instellingen in organisatorisch

opzicht onvoldoende op een brand te zijn voor-

bereid. De inspecties concluderen dat het brand-

veiligheidsbewustzijn in de zorg onvoldoende is

en dat bestuurders van zorginstellingen te weinig

weet hebben van de brandveiligheid en te weinig

sturing geven aan de verbetering daarvan. Van de

bestuurders denkt negentig procent aan alle brand-

veiligheidsvoorschriften te voldoen, terwijl dit,

volgens het rapport, slechts bij twee procent van

de instellingen het geval is. De OVV concludeert

dat instellingen zich met hun brandveiligheids-

beleid primair richten op het voldoen aan weten

regelgeving. Het rapport van de OVV over de

brand in Rivierduinen, waarbij op 12 maart 2011

drie dodelijke slachtoffers vielen, wijst uit dat

dat nog geen garantie is voor een brandveilig ver-

blijf. De OVV merkt op dat de zorginstellingen

‘samenhang moeten realiseren tussen de zelfred-

zaamheid van de patiënten en veiligheidsmaat-

regelen’. Die integrale benadering moet de norm

zijn voor brandveiligheid.

Eerdere acties

Bovenstaande bevindingen zijn niet nieuw. Sinds

de ‘Schipholbrand’ van oktober 2005 gaat de

zorg over brandveiligheid vooral uit naar

de risico’s die veel instellingen lopen door

het niet op orde hebben van de benodigde

brandveiligheidsmaatregelen. In 2007 inven-

tariseerde het Bouwcollege in opdracht van

het ministerie van VWS hoe het met de

brandveiligheid in de zorg was gesteld. Op

basis van de alarmerende rapportage heeft

het ministerie van VWS een specifiek op de zorg

gericht actieplan uitgerold. Op tal van manieren

is de brandveiligheid aan de orde gesteld. Via

circulaires, regionale en landelijke bijeenkom-

sten en brandveiligheidsbeurzen is gewerkt

aan het verbeteren van het brandveiligheids-

bewustzijn en zijn ondersteunende tools zoals de

Brandveiligheidsmatrix, E-learningspakketten en

de Bestuursmethodiek Brandveiligheid ontwik-

keld en onder de aandacht van de zorgsector

gebracht. Op het eerste gezicht lijkt er sinds 2007

niets veranderd. Uit eigen waarneming weten

we dat tal van instellingen wél werk maken

van de verbetering van de brandveiligheid en

duidelijk invulling geven aan hun verant-

woordelijkheid op dit gebied. Ook zijn er

diverse instellingen die met toepassing van

automatische brandbestrijdingssystemen, het

brandveiligheidsniveau bewust op een hoger

plan brengen. Dit ontkracht (helaas) niet de

constateringen van de rijksinspecties en de

Onderzoeksraad. De brandveiligheid in de

zorg is (per saldo) nog lang niet op orde en altijd

is er de vrees voor een grote calamiteit.

‘De inspecties concluderen dathet brandveiligheidsbewustzijn

in de zorg onvoldoende is’

Zorg over brandveiligheid

Veel zorginstellingen in Nederland hebben

onvoldoende inzicht in de brandveiligheids-situatie in en rond hun gebouwen. TNO

ontwikkelde met name voor eigenaren en

gebruikers van zorgvastgoed, de FIREIFSH

applicatie.

FIREFISH staat voor Firesafety for Healthcare

en is een toegankelijk model waarmee inzicht

wordt verkregen in de mate van brandveiligheid.

De resultaten kunnen gebruikt worden voor het

vormgeven of optimaliseren van het brand-

veiligheidsbeleid. Het door TNO ontwikkelde

model draagt bij aan het verhogen van het brand-

veiligheidsbewustzijn in de zorg. FIREFISH is

gebaseerd op het nieuwe Bouwbesluit 2012 en

bevat naast de wettelijke eisen ook vragen over

extra maatregelen die de brandveiligheid ver-

groten. Het brandveiligheidsmodel is ontwik-

keld voor de Ipad. Binnen de applicatie kunnen

er verschillende scanvarianten gekozen worden;

de keuze voor een type scan is afhankelijk van

de gebruikersfunctie en het gebouw. Zo is er een

variant voor gebouwen met een gezondheids-

zorgfunctie en voor gebouwen voor wonen met

zorg waarbij onderscheid wordt gemaakt naar

bestaande bouw of nieuwbouw. Nadat de scan

is uitgewerkt, is het mogelijk om een rapport te

genereren waarin inzicht wordt gekregen in de

mate van brandveiligheid op deelaspecten. Voor

meer informatie kijk op tno.nl/firefish. De appli-

catie is eind mei 2012 gratis te downloaden in

de App Store.

BRANDpreventie3

Onder meer via beurzen is gewerkt aan het verbeteren van het brandveiligheidsbewustzijn.

Brandveiligheidsspecialisten hebben in de zorg

een bijzondere rol en taak. Allereerst is er de

doelgroep. Naast de zorg voor de veiligheid

van medewerkers is er de zorg voor patiënten/

cliënten en bezoekers. En ook de continuïteit

van de bedrijfsvoering speelt een rol.

Dan is er de inhoudelijke component: brand-

veiligheid bestrijkt bouw, installaties en organi-

satie (BIO). Daarnaast zijn er veel instanties die

iets over brandveiligheid te zeggen hebben. Al

met al een uitdaging, temeer daar steeds meer

duidelijk wordt dat we af moeten van puur het op-

volgen van wettelijke regels (een compartiment

mag maximaal zoveel m2 zijn) en dat we moeten

kijken wélke maatgevende scenario’s in de instel-

ling aan de orde zijn en hoe we ons daartegen gaan

beschermen? Het OVV-rapport over de brand in

Rivierduinen geeft dit ook aan. Dit risico-denken

vergt een heel andere benadering van brand-

veiligheid dan voorheen. Niet alleen doet het een

beroep op de kennis en kunde ten aanzien van het

onderwerp, maar ook ten aanzien van competen-

ties om met diverse partijen in dialoog te gaan.

De specialisten kunnen de directies helpen bij het

maken van keuzes. Waar moet de bescherming

hoog en waar kan deze nominaal? En hoe wordt

deze bescherming vormgegeven? Welk samen-

spel van bouwkundige, installatietechnische en

organisatorische maatregelen zorgen voor de voor

die afdeling optimale keuze? En hoe wordt het be-

oogde niveau vastgehouden tijdens het gebruik en

nieuw- en verbouw trajecten?

Breed team

Stel bij voorkeur een breed team samen en maak

het proces door. Dit is effectiever dan het als

specialist solo opstellen en dan aanbieden van

een rapport met conclusies en aanbevelingen.

Voor veel gebruikers is brandveiligheid ‘ver van

het bed’ en anderen kunnen nog vastzitten in

normdenken. De specialist kan zowel inhouds-

deskundige als procesbegeleider zijn of deze

rollen scheiden.

• Stel het gewenste beschermingsniveau per

afdeling/gebouw vast (op basis van de door de

RvB vastgestelde ambitie).

• Stel maatgevende scenario’s op (liefst niet

alleen voor brand, maar ook voor explo-

sie, waterschade, chemicaliën spills, uitval

utiliteitsvoorzieningen, etc.)

• Werk de beschermende maatregelen uit (BIO)

• Bied de resultaten aan de bestuurder aan en laat

deze bekrachtigen

• Bespreek de resultaten met het bevoegd gezag.

Deze aanpak voorkomt ook dat er steeds weer

discussie plaats vindt over de uitgangspunten.

De uitdaging zit erin om de resultaten vast te

houden en voor borging te zorgen. Dit kan onder

meer door:

• Het op te nemen in de inkoop criteria

• Het onderdeel te laten zijn van ver- en nieuw-

bouw PvE

• Er specifiek aandacht aan te besteden bij onder-

houd (denk aan de doorvoeringen)

• Zorg te dragen voor kennis en kunde bij

betrokkenen

• Het Bedrijfsnoodplan aan te passen op basis

van de maatgevende scenario’s

• De BHV op orde houden (of krijgen)

• Oefeningen en trainingen te (laten) organise-

ren.

• Ervoor te zorgen dat aannemers en andere

derden bekend zijn met de eisen. Al met al een

uitdaging.

Bijzondere taak voor brandveiligheidsspecialisten

Brandveiligheidsspecialisten hebben in de zorg een bijzondere rol en taak.

De teksten op deze pagina zijn samengesteld door

André Bode en Raphaël Gallis, met medewerking van

IJsbrand van Straalen, allen werkzaam bij TNO.



Elk jaar breekt er in de zorg zo’n 1.000 keer (!) brand uit. Veelal zijn het

patiënten die onbedachtzaam zijn. Daar kunt u weinig aan doen. Waar u

wél wat aan kunt doen, is zorgen dat wánneer er brand uitbreekt deze snel

wordt gecompartimenteerd. Met behulp van gecertificeerde brandwerende

schuifdeuren. En juist daarmee kunnen wij u uitstekend helpen.

Benieuwd hoe wij anderen geholpen hebben en hoe wij u kunnen helpen?

Neem dan contact met ons op, 0299 38 08 08 of [email protected].

www.zorgentrees.nl

BRANDpreventie

7

4



De verbetering van de brandveiligheid in de

zorg vraagt om een nieuwe aanpak. De hoofd-

lijnen daarvan zijn uiteengezet in de brief

van 7 februari 2012 van de beide ministers en

staatssecretarissen van de VWS en BZK aan

de Tweede Kamer.

Centraal in deze nieuwe aanpak blijft de eigen,

primaire verantwoordelijkheid van de zorginstel-

ling voor een brandveilig gebouw en een brand-

veilig gebruik en de zorgplicht die de instelling

heeft voor de cliënten. Op diverse manieren zal

de voorlichting naar de instelling worden op-

gepakt, daarbij komt ook de verspreiding van

‘goodpractices’ aan bod. Nieuw is de ontwikke-

ling van de ‘Roadmap brandveiligheid’ voor de

zorg. Deze door TNO te ontwikkelen roadmap

zal de basis gaan vormen voor de omslag van een

regelgerichte naar een risicogerichte benadering.

Deze benadering verplicht de zorginstellingen

na te denken over de wijze waarop de brand-

veiligheid wordt bereikt en geborgd. De roadmap

geeft de route aan waarlangs we in Nederland

verwachten de brandveiligheid van zorginstel-

lingen in de nabije toekomst op orde te brengen.

Dit moet leiden tot een overzicht van acties die

stakeholders met elkaar afspreken in de vorm

van een agenda. Deze roadmap zal duidelijkheid

moeten geven over de rollen van alle betrokken

Medewerkers als

schakel in keten

Medewerkers vormen een belangrijke schakel in de

brandveiligheidsketen.




Wat moeten bestuurders met brandveiligheid? Deze vraag kan vanuit vele invalshoeken gesteld worden. De patiënten, medewerkers en vergun-

ningverleners zullen terecht opmerken dat het onderdeel is van de integrale verantwoordelijkheid in het kader van de wettelijke zorgplicht. Tegelij-

kertijd speelt dat het onderwerp zo divers is dat een bestuurder zich de materie niet tot in detail kan eigen maken. Daarvoor heeft hij in- en externe

deskundigen. Wat kan een bestuurder dan wel?

De algemene tendens is dat verantwoordelijk-

heden meer worden neergelegd waar ze horen.

Dit betekent dat bestuurders, meer dan voor-

heen, aan moeten kunnen tonen dat wat zij ge-

daan hebben verantwoord was (governance). Met

het nieuwe Bouwbesluit 2012 dat op 1 april van

kracht werd, krijgt de bestuurder meer ruimte om

het niveau van brandveiligheid op verschil-

lende manieren vorm te geven. (Zie ook ons

artikel in de ziekenhuiskrant van 2 novem-

ber 2011, pagina 15). Voorheen werden

de drie zuilen van brandveiligheid (Bouw,

Installaties en Organisatie, BIO) afzonder-

lijk vormgegeven. Nu worden zij in samen-

hang gezien. Dit biedt handelingsperspectief

voor de instellingen. Bijvoorbeeld: in plaats van

bouwkundige branden rookwerendescheidingen

(statisch, duur) kan gekozen worden voor auto-

matische blussystemen en/of een versterking van

de BHV. Gelet op de mogelijk ernstige gevolgen

van een brand is het van groot belang dat zowel

de bestuurder als diens toezichthouder beeld heeft

van de mate van brand(on)veiligheid en gericht

sturing geeft aan een eventuele verbetering daar-

van. Het mag duidelijk zijn dat bestuurders niet

zitten te springen om wéér een nieuw manage-

ment systeem naar binnen te halen. Dat hoeft ook

niet. In zowel de NIAZ-accreditatie als de JCI-

systematiek staan al veel aangrijpingspunten.

Ook is in het kader Actieplan brandveiligheid in

de zorg (VWS) speciaal voor toezichthouders en

Raden van Bestuur de ‘Bestuursmethodiek brand-

veiligheid voor jeugdzorg en zorginstellingen’

ontwikkeld die hier nadere invulling aan geeft.

Belangrijk is dat de omslag gemaakt wordt van

het ‘normdenken’ naar ‘risicodenken’. Het gaat er

niet om precies de regeltjes te volgen, maar om

een optimaal veilige omgeving te c reëren. Dat be-

tekent dat keuzes gemaakt worden in het bescher-

mingsniveau. Hoog waar nodig (hot floors), en

nominaal waar het kan (bijvoorbeeld kantoren).

Het maken van deze keuzes kan door deskundi-

gen op basis van maatgevende scenario’s en tegen

de doelstellingen en het ambitieniveau dat de

instelling heeft verwoord. Het is daarmee aan

de bestuurder om een visie op het gewenste

niveau van veiligheid neer te leggen. De be-

stuurder zal een beslissing moeten nemen op

de aangeboden keuzes. Groot voordeel hier-

van is dat er een lange termijn beleid ontstaat

en dat er coherentie en consistentie in keuzes

komen. Omdat het normdenken bij zowel archi-

tecten, adviesbureaus en overheden nog preva-

leert ligt hier een uitdaging voor bestuurders. Zij

zullen de betrokken partijen mee moeten nemen

in hun risico-denken.

‘Belangrijk is dat de omslaggemaakt wordt van het

‘normdenken’ naar ‘risicodenken’

Verantwoordelijk bestuur

Medewerkers vormen een belangrijke scha-

kel in de brandveiligheidsketen. Zij zullen bij

het begin van brand handelend op moeten

treden (melden, blussen en beginnen met ont-ruimen). Om dit te kunnen doen is het van

belang dat zij weten wat te doen.

Hiervoor is nodig: bekendheid met de afspraken

(noodplan, melding- en ontruimingsprocedu-

res), bekendheid met de werking van de hulp-

middelen (blussers, haspel) en bekendheid met

noodnummers en handmelders. In preventieve

zin spelen medewerkers ook een belangrijke

rol. Dan gaat het om praktische zaken als het

vrijhouden van deuren en gangen, het beperken

van opslag, het voorlichten van patiënten en het

bij hen wegnemen van zorg. (Brand)veiligheid

is vaak ‘ver van je bed’ en de aandacht dreigt

onder te sneeuwen onder alle dagelijkse beslom-

meringen. Juist hierom is het van belang elkaar

scherp te houden. Bevraag elkaar, help nieuwe

collega’s vertrouwd te raken met de specifieke

afspraken van de afdeling, ken de voorzieningen

en weet ze te gebruiken.

BRANDpreventie

Lijst met

afkortingen

BHV bedrijfshulpverlening

BIO bouw, installaties en organisatie

Slow-whoop akoestisch ontruimingsalarm

GBS gebouw beheerssysteem

BMC brandmeldinstallatie

VWS ministerie van Verkeer en Waterstaat

JCI Joint Commission International

NIAZ Nederlands Instituut voor Accreditatie

in de Zorg

PvE Programma van Eisen

OVV Onderzoeksraad voor Veiligheid

Verbetering vraagt om een nieuwe aanpak

Het gaat er niet om precies de regeltjes te volgen, maar om een optimaal veilige omgeving te creëren.

Centraal in deze nieuwe aanpak blijft de eigen, primaire verantwoordelijkheid van de zorginstelling voor een brand-

veilig gebouw en een brandveilig gebruik

partijen, hoe we naar differentiatie in de zorg

vanuit het gezichtspunt brandveiligheid moeten

kijken, hoe we om moeten gaan met de risico-

benadering (scenariodenken, stellen van doelen),

op welke wijze dit via het prestatiebeginsel in een

samenhangend beoordelingssysteem is te vatten,

hoe keuzen gemaakt kunnen worden tussen

bouwkundige, installatietechnische en organisa-

torische aspecten en hoe deze met een kosten-

batenanalyse zijn te beoordelen.

5



Geef vuur géén kans

Besam: Brandwerende deuren

Kijk op www.besam.nl

BRANDpreventie 6



Onderzoek leert dat sprinklers bij een begin-

nende brand voor 99,7 procent betrouwbaar

zijn. Dat is betrouwbaarder dan welk brand-

blussysteem ook. Bovendien blijken vier sprin-

klers meestal genoeg om een brand te blussen.

De gedachte is dat sprinklers duur zijn. Dat valt wel

mee als zij tijdens de bouw worden aangebracht.

En wat te denken van de mogelijk omvangrijke

kosten die ontstaan als een brand niet effectief

wordt bestreden, de materiële en de immateriële,

zoals een deuk in het imago? Jaarlijks ontstaat in

een op de vijf zorginstellingen brand. Patiënten

zijn fysiek en doorgaans mentaal kwetsbaarder en

bedlegerig. Zij hebben meer hulp nodig de plek

des onheils te verlaten dan een gezond mens. Een

sprinklerinstallatie die snel de brandhaard dooft,

kan paniek voorkomen, de noodzaak tot vluchten

doen afnemen en een evacuatie stukken veiliger

maken. Patiënten, personeel en bezoekers vinden

geen of een stuk minder moeilijk te openen zelf-

sluitende deuren op hun weg. Sprinklers zijn ook

bedrijfseconomisch interessant. Met een sprin-

klerinstallatie vervalt goeddeels de noodzaak van

brandwerende afscheidingen. Dat maakt een ge-

bouw flexibeler in het gebruik zodat bestemmin-

gen van vertrekken gemakkelijk te wijzigen zijn.

De Nederlandse Organisatie voor Brandveilig-

heid bepleit daarom het risico op grote materiële

en immateriële schade en de bedrijfseconomische

voordelen van sprinklers structureel mee te wegen

bij aanvang van het bouwproces. Zo draagt zij bij

aan een brandveiliger Nederland. Meer informa-

tie over brandbeveiliging en sprinklers vindt men

op www.sprinkler.nl

Door Rob Hartgerink (NVOB)

Een pand kan op het gebied van brandveiligheid volledig aan de regels voldoen, maar toch niet brandveilig zijn. Het gaat om het gebruik van het

gebouw, om het gedrag van de mensen die er werken en verblijven. De brandveiligheid staat of valt met hun het gedrag. “Het menselijk aspect

is de zwakste schakel”, zegt Charles Meijer, voorzitter van de vakgroep Veilig Gebruik van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en

Rampenbestrijding (NVBR) en sectorhoofd risicobeheersing Breda van de Regionale Brandweer Midden- en West-Brabant.

Sprinklers zorgen voor meer veiligheid

“Je kunt alles goed voor elkaar hebben in eenpand. Tot aan zelfsluitende brandwerende deuren

toe. Maar als medewerkers die deuren voor hun

eigen gemak vast zetten, heb je er bij brand niets

aan.” Deuren sluiten om een brand beperkt te

houden is een eenvoudige maatregel, die grote ge-

volgen kan hebben wanneer dit niet gebeurt. Dat

was het geval bij de fatale brand in de psychia-

trische instelling Rivierduinen in Oegstgeest,

waarbij drie doden vielen. Hetzelfde gebeurde in

2009 in een rusthuis in België, waardoor negen

bejaarden de dood vonden. “Als de medewerkers

de situatie niet op de juiste wijze inschatten, kun

je aan a lle regelgeving voldoen, maar toch is het

gebouw niet brandveilig”, legt Charles Meijer

uit. Iedereen in het gebouw zou bewust moeten

worden gemaakt van de risico’s van een brand.

“Dat gebeurt nu veel te weinig, of eigenlijk niet.”

Dat moet, vindt Charles Meijer, een doorlopend

traject zijn. Vaak is er zo af en toe een keer een

brandoefening. Maar in veel zorginstellingen

is het verloop onder het personeel groot. De

kennis verwatert dan snel. “Brandveiligheid is

een gedeelde verantwoordelijkheid. Iedereen in

de organisatie gaat het aan. Iedereen moet weten

waarom bepaalde afspraken worden gemaakt. En

er moet controle op zijn. Als iemand de deur open

laat staan, dan moet hij of zij op het gevaar ervan

worden gewezen. Die integrale benadering is er op

dit moment nog niet.” Het Bouwbesluit regelt het

minimum aan brandveiligheid. Instellingen zijn

volgens Charles Meijer niet zo snel geneigd meer

te doen. “Waarom zouden we meer doen, hoor

ik vaak. Op basis

van de statistie-

ken is de kans zo

klein dat het in

onze instelling

gebeurt. Waarom

zouden we zoveel

kosten maken?”

De paar instellin-

gen die wel struc-

tureel aandacht

hebben voor brandpreventie zijn volgens Charles

Meijer die organisaties die in het verleden te

maken hebben gehad met brand. Daar zijn ze z ich

bewust van de gevaren en de gevolgen ervan. Uit

de rapporten van de rijksinspecties blijkt dat er

de afgelopen twaalf jaar niets wezenlijks is ver-

anderd op het gebied van brandveiligheid in zorg-

instellingen. “Als brandweer hebben we tot nog

toe gewerkt op de traditionele, toetsende, manier.

Die zet geen zoden aan de dijk. Daarom gaan we

nu inzetten op het bevorderen van het bewust-

zijn in alle lagen van de organisatie: van directie

tot technische dienst, van Raad van Bestuur tot

verpleegkundigen en bewoners. We verwachten

daar een hoger

rendement van.

Als brandweer

kunnen we dat

niet alleen. We

hebben als NVBR

contact gezocht

met TNO Bouw,

met de Vereniging

Bouw- en Woning

Toezicht Neder-

land (VBWTN) en ActiZ (de koepelorganisatie

van de zorgondernemers). Met elkaar willen we

werken aan bewustwording. Dit zit nu in de start-

fase. We hebben een aantal goede voorbeelden

in het land. We gaan kijken hoe we die kunnen

uitrollen.” De bedoeling is dat de brandweer

meer pro actief en ondersteunend gaat optreden.

Aanwijzingen geeft en alternatieven voorstelt.

Daarmee hoopt men de mensen beter te bereiken.

“Bij de volgende ronde van de rijksinspecties in

2015 moet het totaal anders zijn op het gebied van

brandveiligheid. Er moet iets gebeuren!”

Door Marja den Otter

‘Als de medewerkers de situatieniet op de juiste wijze inschat-ten, kun je aan alle regelgeving

voldoen, maar toch is het gebouwniet brandveilig!’

‘Mens is zwakste schakel’

BRANDpreventie

Charles Meijer

De brandweer gaat inzetten op het bevorderen van het bewustzijn. Ook bewoners krijgen voorlichting over

brandpreventie.

Brandveiligheid,

wat merk ik ervan?

Alles is primair gericht op het voorkomen van

slachtoffers.

Er is veel te doen over brandveiligheid in de

zorg. Dan komen allerlei vragen op zoals: is

het wel veilig en wat als er brand uitbreekt

gaat het dan wel goed?

In ieder ziekenhuis is er aandacht voor brand-

veiligheid. Dat begint al vóór de bouw met het

bepalen van bouwkundige voorzieningen en

loopt door tot en met het gebruik. Denk hierbij

aan de bedrijfshulpverlening. Als patiënt merk

je van veel maatregelen niets want die zitten ver-

borgen in de wanden, de installaties en de mede-

werkers. Maar als je goed oplet dan is er veel te

zien. Zie bijvoorbeeld de folder die u krijgt als

u wordt opgenomen. Daarin staat vast iets over

noodprocedures. Zo niet dan kan de verpleging u

informeren. Overal zijn automatische brandmel-

ders aangebracht, die reageren op rook. Deuren

in gangen gaan bij een melding automatisch

dicht. Trappenhuizen zijn apart beveiligd, in

de gangen hangen slangenhaspels, blussers en

handmelders. Beddengoed, gordijnen en meubi-

lair zijn vaak brandvertragend uitgevoerd. De

medewerkers zijn getraind en geoefend om met

incidenten om te gaan. Kortom, beter kan altijd

maar er is in veel z iekenhuizen al veel geregeld.

Dit alles primair gericht op het voorkomen van

slachtoffers en in tweede instantie het beperken

van eventuele schade.

Speciale rol voor

afdelingshoofden

Afdelingshoofden (verpleegkundig en

medisch), hoofden van lab’s, CSA en anderen

hebben eveneens een rol bij het brandveilig

maken en houden van hun instelling. Zijvormen de schakel tussen het beleid van de

RvB en de uitvoering door de werkvloer.

Natuurlijk is dit maar een deel van hun werk

en veel kan door anderen worden opgepakt.

Belangrijk is dat zij hun rol pakken en verant-

woordelijkheid nemen. Dit kan door: ervoor te

zorgen dat medewerkers bekend zijn met het

noodplan en de meldings- en ontruimingspro-

cedures. Dit kan bijvoorbeeld door er aandacht

aan te schenken in het afdelingsoverleg. Ruim

tijd in voor medewerkers om brandblustrainin-

gen te volgen en stimuleer hen lid te worden van

de BHV. Vraag de specialisten (Hoofd BHV,

Hoofd veiligheid) om langs te komen en een

rondje te maken. Op de bouwkundige en instal-

latieve brandveiligheid mag vertrouwd worden.

Wel rust bij het afdelingshoofd de verantwoor-

delijkheid dat die voorzieningen ook werken.

Dus geen keggen onder deuren etc, het laten

zorgen voor vrijhouden van deuren en gangen

en het beperken van de hoeveelheden brandbaar

materiaal (denk aan handenalcohol).

Een sprinklerinstallatie die snel de brandhaard dooft,

kan paniek voorkomen




7



Brandveiligheid gaat verder dan regelgeving. Kunt u deze

stelling onderschrijven?

Maarten de Groot: Als adviesbureau spreken wij vaak

Raden van Bestuur over brandveiligheid. Wat we zien is dat zij

aan de wet willen voldoen. Maar als je doorvraagt, realiseren ze

zich dat ze verder moeten kijken dan uitsluitend de regelgeving.

Wat doet een brand bijvoorbeeld met het imago van een instel-

ling? Ik denk aan het Twenteborgeffect. In dat ziekenhuis viel

bij een brand op de OK één dode. En iedereen weet het nog. Je

moet verder kijken dan de brand op zich. Wat betekent het als

je MRI’s verloren gaan, of als de OK’s moeten sluiten? Dat is

ook brandveiligheid.

Peter Vink: Het is ook een economisch en maatschappelijk

probleem. Niet alles is verzekerbaar en alle extra kosten in dat

geval moeten ergens vandaan komen.

Maarten de Groot: De brandveiligheid kan op een bepaald

moment geregeld zijn. Maar een ziekenhuis is een dynamische

organisatie. Hoe houd je het niveau vast? Wat kost het om die

brandveiligheid in stand te houden? Ziekenhuizen schrikken

vaak als ze horen wat een erkend applicateur kost.

Louis Cleef: Ze willen hun geld graag besteden aan het ver-

lenen van zorg. Ze moeten behalve aan brandveiligheid aan zoveel zaken

denken: luchtkwaliteit, infectiepreventie. Brandveiligheid is een bijrol.

Raden van Bestuur hoor ik vaak zeggen: ‘Hoe vaak komt het nu voor dat

er een brand is? Ze vinden het moeilijk om daaraan zoveel geld te besteden.

Peter Vink: In een ons bekend ziekenhuis heeft de eigen facilitaire dienst

de applicatie deels in handen genomen in overleg met brandweer en Raad

van Bestuur. Het ziekenhuis wilde kosten besparen, zonder in te boeten

op kwaliteit. Dat heeft als groot voordeel dat de eigen mensen betrokken

zijn geraakt bij het complexe onderwerp brandveiligheid. Daardoor is er de

nu zo belangrijke bewustwording op een bijna natuurlijke manier op gang

gekomen. En betrokkenheid is juist dat wat je als organisatie wenst.

Louis Cleef: Ook dit jaar houdt de Nederlandse Vereniging voor Brand-

weerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) zich bezig met het thema ‘Brand-

veilig leven’. Het hoofddoel van dit landelijke project is bewustwording en

gedragsverandering realiseren bij burgers, bedrijven en instellingen op het

gebied van brandveiligheid. De aandacht gaat meer van effectbeheersing

(als de brand ontstaat, moet dat niet meteen fataal zijn) naar preventie, het

voorkomen van een brand. De regelgeving is de minimale eis. Die eisen zijn

geregeld in het Bouwbesluit. Wat niet is geregeld is schade en bedrijfsconti-

nuïteit, maar ook bijvoorbeeld imagoschade. Dat risico is voor de gebruiker

van het gebouw.

Maarten de Groot: Gebouwen voldoen nogal snel aan de eisen van het

Bouwbesluit. Maar je hebt een groot restrisico. Wat is een geaccepteerd

restrisico? Daarover moeten Raden van Bestuur nadenken. Van tevoren

moeten ze definiëren wat ze verstaan onder brandveiligheid. Bouwkundig,

installatietechnisch en organisatietechnisch moet alles in evenwicht zijn.

Rens Verhagen: Met name het in stand houden van (bouwkundige)

brandveiligheid door het toepassen van duurzame onderhoudsvriendelijke

producten is belangrijk. We moeten meer kijken naar de totale levensduur

van gebouw en installaties. De huidige onderhoudskosten gefaseerd over

tien tot vijftien jaar inzichtelijk maken (een kosten-batenanalyse). Hier-

door wordt extra voldaan aan de brandveiligheid voor de komende jaren en

indirect kunnen kosten worden bespaard.

Zo komen we bij het Bouwbesluit 2012. Zien deze heren dat als toetsings-

of als ontwerpinstrument? Gaat het om de norm, of om het werkelijke

gevaar?

Louis Cleef: Het Bouwbesluit is geschikt als toetsinstrument, niet als

ontwerpinstrument. Het is goed om het als uitgangspunt te gebruiken bij het

bepalen van het restrisico.

Maarten de Groot: De rol van architecten bij de bouw van ziekenhuizen

is niet altijd helder. Zij kijken vooral naar de functionaliteit van het gebouw.

Als architecten meer kennis zouden hebben van zaken als compartimente-

ring, horizontaal ontruimen zou daarmee bij de bouw meer rekening worden

gehouden, verwacht ik.

Louis Cleef: De norm wordt aangestuurd door het Bouwbesluit. Die gaat

uit van een genormaliseerd standaard brandscenario met als doel veilig

Rondetafelgesprek: ‘Brandveilighe

Ing. Peter Vink (senior acceptant technische verzekeringen)Anton van Nieff (business development manager Legrand Nederland)

en Rens Verhagen (product manager Legrand Nederland) Ing. Maa

ROCKWOOL 4 in 1

Steenwol isoleert niet alleen bij koude, ook

wanneer het warm is blijft de hitte veel langer-

buiten. Verder heeft steenwol nog vier voordelen

en die noemen wij 4 in 1, te weten duurzaam-

heid, akoestiek, lange levensduur en brand-

veiligheid.

Duurzaamheid

Steenwol van Rockwool wordt gemaakt van

vulkanisch gesteente dat in grote hoeveelheden

voorhanden is. Verder wordt veertig procent van

alle steenwolafval weer gerecycled en verwerkt

in nieuwe Rockwool producten.

Akoestiek

Isolatie en akoestische plafondpanelen van

Rockwool dempen het geluid waardoor een

prettig werk- of leefklimaat ontstaat.

Lange levensduur

De isolatiematerialen van Rockwool blijven

jarenlang stabiel en voorkomen het ontstaan van

koudebruggen.

Brandveiligheid

Rockwool steenwol is bestand tegen tempera-

turen tot 1000° C en dus uitzonderlijk goed

bestand tegen brand. Deze brandbestendigheid

vertraagt de ontwikkeling van een brand.

HDI-Gerling Verzekeringen N.V. is de leidende

schadeverzekeringsmaatschappij voor de indus-

triële sector in zowel Nederland als België. Wij

bieden maatwerkverzekeringen aan voor onder-

nemingen en doen dat in hechte samenwerking

met gespecialiseerde professionele assurantie-

makelaars en tussenpersonen. Wij kunnen bogen

op de kennis en inzet van een groot aantal spe-

cialisten op het gebied van bedrijfsmatige en

industriële risico’s. Het credo ‘Maatwerk ver-

zekerd’, is voor HDI-Gerling de allesomvatten-

de omschrijving van een filosofie, waarin risico-

beheer een centrale plaats inneemt.

Er valt binnen de zorginstellingen nog het nodige te doen

aan bewustwording van de gevaren en de gevolgen van

brand. Zeker gelet op het onderzoek van vier rijksinspecties

waaruit blijkt dat de brandveiligheid van veel zorginstellin-

gen tekort schiet. Het Bouwbesluit 2012 legt de verantwoor-delijkheid voor de brandveiligheid meer dan voorheen bij

de zorgbestuurders zelf. Van groot belang dus dat zij zich

bewust zijn van de impact van een mogelijke brand. Dat

vinden Louis Cleef (Rockwool), Peter Vink (HDI Gerling),

Maarten de Groot (Altavilla) en Rens Verhagen en Anton

van Nieff (Legrand Nederland). In een rondetafelgesprek bij

de Gouda Media Groep praten zij over het grote belang van

bewustwording, het formuleren van geaccepteerd restrisico

en de gevolgen van Bouwbesluit 2012.

BRAND preventie 8



kunnen ontruimen, veilig vluchten. Dat is misschien wel voldoende, maar

het zegt niets over het reële gevaar. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als er een

container in brand vliegt die tegen de buitenmuur van het ziekenhuis staat?

Daarvoor is geen norm. Voor het reële gevaar is te weinig aandacht.

Maarten de Groot: Het Bouwbesluit gaat tot aan de constructie. Het gaat

niet over de materialen die je gebruikt voor de inventaris. En daar gaat het

juist om. Het Bouwbesluit geeft daar geen antwoord op. Aan de inventaris

wordt geen aandacht besteed.

Rens Verhagen: Er is nog veel onduidelijk in het Bouwbesluit. Ook voor

de beslissers. De meeste organisaties gaan ervan uit dat het goed is als het

juridisch voldoende is. Maar ze moeten juist verder kijken. Neem de data-

netwerken. Een ziekenhuis kent een hoge dynamiek wat betreft bekabeling.

Dat de bekabeling en de muurdoorvoeringen goed wordt uitgevoerd is van

groot belang. Als het niet goed wordt uitgevoerd en er zijn ongeoorloofde

openingen in muren, dan heeft dat direct gevolgen voor de compartimente-

ring en de verspreiding van de rook door het gebouw.

Peter Vink: Over die rook gesproken, dat is één van de meest complexe

factoren die de organisatie rond ontruiming en brandbestrijding ernstig ver-

stoort. Bij alle brandgevaarlijke werkzaamheden die wij op het vlak van

CAR en AVB verzekeren voor de uitvoerenden zowel als voor opdracht-

gevers werken we altijd met een (werk)vergunningverplichting. Op redelijk

eenvoudige wijze wordt zo een organisatorisch niveau afgedwongen waar-

bij de kans op brand en rookverspreiding tot een absoluut minimum wordt

beperkt of sowieso tot een branden rookdicht compartiment beperkt blijft.

Rens Verhagen en Anton van Nieff noemen als voor-

beeld de renovatie van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis

(CWZ) in Nijmegen, waarbij Legrand betrokken was. Leg-

rand leverde daar de EZ-Path als flexibele brandwerende

muurdoorvoering. In een ziekenhuis moeten enorm veelbrandwerende doorvoeringen worden gemaakt. Een zie-

kenhuis is nooit een statische omgeving. In verband met de

voortdurend veranderende installaties moeten er steeds ka-

bels worden bijgelegd, vooral voor de data installatie. In het

verleden werden jaarlijks bij tussentijdse wijzigingen extra

gaten gemaakt in de muren om kabels bij te leggen. (Huis)

installateurs kwamen de brandwerende doorvoeringen af-

dichten met brandwerende zakjes, kit of coating. Dat werk is

echter moeilijk controleerbaar en heeft daardoor vaak niet de

voorkeur van de brandweer.

De brandveiligheid in zorginstellingen schiet tekort en moet

worden verbeterd. Dat concludeerde de Onderzoeksraad

voor Veiligheid (OVV) in april in een rapport over de fatale

brand in de psychiatrische instelling Rivierduinen in Oegst-

geest. Daarbij kwamen vorig jaar maart drie pa tiënten om

het leven. Uit het onderzoek bleek dat Rivierduinen voldoet

aan alle wettelijke eisen op het gebied van brandveiligheid.

Het gebouw en de technische installatie zijn in orde en de

bedrijfshulpverleners worden jaarlijks getraind. De regels

worden goed nageleefd, maar dat bleek toch niet voldoen-

de. Dat kwam onder meer doordat de bedrijfshulpverleners

geen rekening hielden met de verminderde zelfredzaamheid

van de patiënten. En zaken als een brandvertragend matras

en deuren die automatisch sluiten bij een brand, hadden

veel leed kunnen voorkomen. Wat valt er van deze gebeurte-

nis in Oegstgeest te leren?

Maarten de Groot: Je kunt elk jaar oefenen met de

bedrijfshulpverlening, maar als er echt brand is, blijkt het

toch een ander verhaal. Zo’n proces loopt altijd anders dan

je denkt. BHV’ers zijn na enkele cursussen nog geen profes-

sionals. Flashovers heb je al na een paar minuten. En dan doe

je als BHV’er niet veel meer. Tijd is heel erg belangrijk in termen van brand-

voortplanting. Je moet er vooral voor zorgen dat een gebouw zo is ingericht

dat je tijd hebt om patiënten horizontaal te verplaatsen.

Peter Vink: BHV’ers worden vaak getraind op een standaard manier. Maar

als je een matras ziet branden, als je de rookontwikkeling ziet die dat geeft,

dán schrik je. De rookontwikkeling is zo gigantisch en verstikkend. Zien,

ervaren, voelen en ruiken is geloven. Wij proberen als verzekeraar onze be-

middelaars zo veel mogelijk kennis te laten nemen van met name die prak-

tijk. Samen met hen trekken we ook vaak op om zorgrelaties zo goed moge-

lijk te informeren over de risico’s opdat er overwogen beslissingen kunnen

worden genomen tegen een dan billijk premieniveau.

Louis Cleef: Rookwerendheid van bouwconstructies gaat helaas pas in

2014 een belangrijke rol spelen. In Europees verband is dat al zo, Nederland

loopt op dit gebied enorm achter. Het is aan te bevelen hier nu al rekening

mee te houden.

Maarten de Groot: Brandveiligheid moet een agendapunt zijn. Er

moeten uitgangspunten worden geformuleerd. Die

uitgangspunten moeten in de organisatie fungeren

als een soort bijbel waarin staat: met de verpleeg-

afdeling gaan we zo om, met de afdeling Radio-

logie op die manier, de ontruiming is zo geregeld,

met de bezoekers in het gebouw gaan we zo om.

Ik ben betrokken bij brandveiligheidsplannen in het

LUMC. Daar maakt men zo’n concept.

id gaat verder dan regelgeving’

Ing. Louis Cleef (fi re safety manager Rockwool).en de Groot (directeur brandveiligheid Altavilla)

Legrand Nederland: weten wat werkt!

Legrand Nederland is onderdeel van de wereld-

wijd opererende Legrand Group. Of het nu gaat

om schakel- en verdeelinrichtingen, railkoker-

systemen, datanetwerken, kabeldraagsystemen

(functiebehoud bij brand), deurcommunicatie

of schakelmateriaal: de systemen van Legrand

zijn optimaal op elkaar afgestemd en kunnen

eenvoudig, veilig en snel worden gemonteerd.

Ook dit is Legrand!

www.legrandnederland.nl

Altavilla is specialist in brandveiligheidsadvies

en bouwprojectmanagement. Wij zijn in 2006

opgericht en uitgegroeid tot een slagvaardig

bureau dat indrukwekkende projecten realiseert

in heel Nederland. Opdrachtgevers kiezen voor

ons vanwege onze betrokkenheid, helderheid en

pragmatische instelling.

Voor slimme en verantwoorde brandveilig-

heidsoplossingen!

Is mijn huisvesting of ontwerp brandveilig en

voldoet het aan de geldende voorschriften? Het

antwoord op deze vraag is vaak niet meteen

te geven. Een wereld van weten regelgeving

openbaart zich. Wij adviseren u doeltreffend

voor zowel bestaande als nieuwe huisvesting.

Onze adviseurs vinden samen met u de best

passende oplossing die voldoet aan de regels en

bovendien een brandveilige situatie oplevert.

Stapsgewijs de juiste keuzes maken!

Altavilla vertaalt huisvestingsvraagstukken in

concreet gedefinieerde en gefaseerde bouw-

processen. Wij beheersen elke fase van het

bouwproces, van voorbereiding tot en met reali-

satie. Uw bouwzorgen nemen we uit handen.

Tegelijkertijd stellen we uw belangen voorop.

BRANDpreventie

De conclusie van dit geanimeerde rondetafelgesprek is dat er hard

gewerkt moet worden aan bewustwording. Idealiter agenderen Raden

van Bestuur steevast het punt brandpreventie. Ze bespreken welk niveau

van brandveiligheid zij aanvaardbaar vinden. En welk restrisico ze

acceptabel vinden. Dat moet binnen de organisaties duidelijk zijn. Er is

volgens de heren nog veel (veld)werk te doen.

Brandveiligheid is meer dan regelgeving.

In dit filmpje gaan Peter Vink, Louis Cleef,

Maarten de Groot en Anton van Nieff kort in

op deze stelling.

9



Uw brandveiligheid

proactief benaderen?

Unica Brandbeveiliging De Wel 15 3871 MT Hoevelaken T (033) 247 80 80

www.unica.nl/watermist

Kies dan voor watermist,

dé brandblusbeveiliging van de toekomst!

• Een veilig gevoel voor u, uw werknemers, cliënten, patiënten en bezoekers

• Minimale (in)directe schade bij brand

• Waarborgt de continuïteit van uw instelling bij brand

• Maximale ontwerpvrijheid met minimale bouwkundige voorzieningen

• Nagenoeg geen beheerlast van bouwkundige brandveiligheidsvoorzieningen

Voor vragen en advies belt u met Henk Jan Kooijmans: 06-23956005

Als zorgbestuurder wilt u het beste voor uw klant.

Misschien niet uw eerste gedachte maar

brandveiligheid is een belangrijk onderdeel van de door

u te leveren zorgkwaliteit. En juist nu actueel omdat de

regels flink zijn veranderd.

FRC Nederland is expert in bouwkundige

brandprevene. FRC zorgt dat uw instelling brandveilig

is en blij. Onze specialisten kunnen u adviseren over

hoe gewenst beleid en actuele wetgeving omgezet

kunnen worden in uitvoering en handhaving.

Neem contact met ons op om bovenstaande vraag echt

goed te kunnen beantwoorden.

Actuele gewetensvraag:

Brandveilig ja / nee?

Experts in bouwkundige brandpreventie

[email protected]

tel. 010 - 482 01 05

www.frcnederland.nl

BRANDpreventie 10

Automatische deuren Hermetische deuren Zweefdeuren

www.kone.com

T O TAA L C O

N C E P T E N

I N O N D E R H

O U D

M E R K O N A F H A

N K E L I J K O N D E

R H O U D A A N A

L U W

P E O P L E F L O W

I N S T A L L A T I E S.

E E N B E T R O U W

B A R E

S E R V I C E V E R L E

N I N G 2 4 U U R

P E R D A G.



“Er is al ver vóór de start van de bouw een Com-

missie Brandveiligheid Nieuwbouw in het leven

geroepen, waarin gezamenlijk met brandweer,

ingenieursbureaus, aannemer, bouwmanager

ziekenhuis en BHV-organisatie aan brand-

preventie in de bouw wordt gewerkt. Zodoende

zijn steeds op voorhand (en niet achteraf)

brandpreventiemaatregelen toegepast in de

bouw. Uitgangspunt is het Integraal Plan

Brandveiligheid (IPB) en de gebruiksvergun-

ning. Deze commissie zorgt er ook voor dat

gedurende het bouwproces de genomen maat-

regelen steeds kritisch worden beoordeeld en

getoetst. De maatregelen hebben betrekking

op bouwkundige aspecten, techniek én organi-

satie. Voorbeelden: In het gebouw is rekening

gehouden met kleinere brandcompartimenten dan

maximaal toegestaan in het Bouwbesluit. Ook de

laagbouw is voorzien van droge bluswater aan-

sluitingen, wat normaal alleen geldt voor hogere

gebouwen. De droge bluswateraansluitingen zijn

zowel in het gesprinklerd gebied als in het niet

gesprinklerd gebied voorzien, zodat men geen

brandscheiding hoeft te doorkruisen. Voor de

ziekenhuisbouw is het opstellen van een IPB nog

geen gemeengoed. In overleg met de brandweer

is gekeken naar veilige aanvalsroutes. Hiervoor

zijn extra brandscheidingen opgenomen. Voor

een eventuele gehele of gedeeltelijke ontruiming

is gekeken naar scenario’s, om zodoende de druk

op trappenhuizen te optimaliseren, wat de door-

stroming bevordert. Bouwmaterialen, meubilair

en stoffering zijn waar mogelijk brandwerend en/

of brandvertragend behandeld.”

In het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veilig-

heid ‘Brand in Rivierduinen: veronder stelde veiligheid’

(van 19 april) wordt gesteld dat instellingen te weinig

rekening houden met de verminderde zelfredzaamheid

van patiënten. Op welke manier is de veiligheid van deze

patiënten in uw ziekenhuis geregeld (nu en straks in de

nieuwbouw)?“De veiligheid van niet zelfredzame- of ver-

minderd zelfredzame patiënten is in ons zieken-

huis geborgd door bouwkundige-, technische en

organisatorische voorzieningen. Bouwkundig:

Gebouwen zijn in overeenstemming met bouw

weten regelgeving brandveilig ingericht.

Zogenaamde brandcompartimentering zorgt dat

mogelijke branden rookverspreiding beperkt

blijft tot een relatief klein gebied.

Techniek: Gebouwtechniek verzorgt een tijdige

branddetectie en alarmering. In het geval van

de sprinklerinstallatie wordt op de locatie van

een mogelijke brand bij voldoende vuurbelas-

ting zelfs een automatische blusactie verricht.

Organisatie: Ons ziekenhuis beschikt over een

enorm grote bedrijfshulpverleningsorganisa-

tie. Met circa 460 bedrijfshulpverleners en een

poule van ongeveer 72 (plaatsvervangend) hoof-

den bedrijfshulpverlening borgen wij 24 uur

per dag, zeven dagen per week een volledige

bezetting van de BHV-organisatie over al onze

ziekenhuislocaties. Ook in de nachtelijke uren

en tijdens weekeinddiensten beschikken wij dus

over voldoende opgeleid personeel. Een intensief

programma van opleiden-trainen en oefenen van

bedrijfshulpverleners borgt het kennis en compe-

tentieniveau. Iedere medewerker die geen BHV’er

is, is ontruimer. Iedere ziekenhuismedewerker of

specialist is daardoor mede verantwoordelijk voor

het uitvoeren van een veilige ontruiming bij brand

of een ander incident. Op afdelingsniveau worden

alle afdelingen beoefend in het ontruimen als ge-

volg van een incident. Door regelmatig te oefenen

in ontruimen blijven de vaardigheden geborgd.”

Nieuwbouwlocatie

“Om dit hoge niveau van veiligheid voor niet

zelfredzame- en overige patiënten te borgen

wordt ook kritisch gekeken naar het toekomstige

brandveilig gebruik van de nieuwbouwlocatie in

Utrecht. Alle betrokken specialismen zijn ver-

tegenwoordigd om gebouwtechniek, bouwkun-

dige brandveiligheidsvoorzieningen en de BHV

organisatie van de nieuwbouw optimaal op

elkaar af te stemmen. In het Integraal Plan

Brandveiligheid Ziekenhuizen worden alle

gemaakte afspraken vastgelegd, zodat in

een later stadium (vóór ingebruikname) kan

worden getoetst of de getroffen maatregelen

en voorzieningen functioneren zoals ze zijn

ontwikkeld. Door goede afstemming met

gemeente en brandweer is het brandveilig gebruik

niet een statisch iets, maar een continue proces

waar dagelijks medewerkers mee bezig zijn.”

Gespecialiseerde

gezondheidszorg



In Utrecht Leidsche Rijn verrijst de nieuwe locatie van het St. Antonius Ziekenhuis. De bedoeling is dat het nieuwe ziekenhuis in 2013 opengaat.

Hoe is de brandveiligheid geregeld, zowel op de oude locaties als in de nieuwbouw?

‘Ons ziekenhuis beschikt overeen enorm grote bedrijfs-hulpverleningsorganisatie’

St. Antonius kijkt vooruit

Het nieuwe St. An tonius Ziekenhuis gaat in 2013 open.

In de afgelopen 25 jaar is de gezondheids-

zorg drastisch gewijzigd. Het startschot werd

eind jaren tachtig gelost door de Commis-

sie Dekker. Sindsdien zijn kostenbesparing, ef ficiencyverhoging en marktwerking sleutel-

begrippen. In toenemende mate is sprake van

specialisatie van de ziekenhuiszorg.

Gespecialiseerde ziekenhuizen met een regio-

nale of landelijke functie garanderen de patiënt

de beste zorg, maar aan die ontwikkeling zijn

ook grote risico’s verbonden voor de continuï-

teit van zorg. Een brand in het enige of een van

de paar specialistische ziekenhuizen kan de zorg

voor duizenden patiënten stilleggen en unieke en

dure apparatuur in rook doen opgaan. Dat risico

schept een grote verantwoordelijkheid voor

besturen en directies van zorginstellingen ten

aanzien van de brandveiligheid van het gebouw.

Het sec voldoen aan wat de wet voorschrijft is

in het licht van de mogelijk grote en soms fatale

gevolgen lang niet altijd voldoende. Er zal meer

in brandveiligheid moeten worden geïnvesteerd,

maar de huidige budgetteringsregels zijn daarop

nog niet toegesneden. Als samenleving dienen

wij hier een oplossing voor te vinden. De brand-

beveiligingsbedrijven en deskundigen, verenigd

in de Nederlandse Organisatie voor Brandveilig-

heid, anticiperen daar al op door ontwikkeling

van specifieke, betaalbare brandbeveiligings-

concepten. Zo draagt de NOVB bij aan een

brandveiliger Nederland.

Door Rob Hartgerink (NOVB)

BRANDpreventie

In het algemeen is brandpreventie een onder-

schat aspect, wellicht ook omdat er behoorlijke

investeringen mee zijn gemoeid die normaal

gesproken niet worden gebruikt. Maar bij

een calamiteit zijn die gedane investeringen

goud waard, zodat de gevolgen veelal beperkt

blijven tot materiële schade.

Het Bouwbesluit houdt rekening met diverse

zaken voor zowel nieuwbouw als in bestaande

bouw. Hierbij valt te denken aan het veilig en

tijdig het gebouw kunnen verlaten, het bestrij-

den van een beginnende brand, installaties en

bouwkundige voorzieningen ter verhoging van

de brandveiligheid en bereikbaarheid voor hulp-

verleners. Van alle bovengenoemde items is in

het Bouwbesluit een nadere omschrijving opge-

nomen, echter hiervoor zal wel een hoge mate

van deskundigheid aanwezig moeten zijn om

tot een juiste en kostentechnisch aanvaardbare

invulling te komen. Deze deskundigheid is bij

EFPC aanwezig voor alle bovengenoemde items

op het gebied van regelgeving, blussystemen en

meldsystemen voor iedere denkbare situatie en

meer. Denk bijvoorbeeld ook aan organisatori-

sche maatregelen, wat helaas vaak wordt onder-

schat. Immers hoe vaak is de bemensing van een

nachtdienst in uw verzorgingshuis (te) summier?

Aan u de actie! Voor alle vragen en deskundig

advies op het gebied van brandveiligheid kan men

terecht bij: telefoon (030) 225 2400.

Brandpreventie onderschat aspect

Een brand kan dure apparaten in rook op doen gaan.

Ronald van Brakel, directeur EFPC.

*

11



BRANDpreventie 12

B O U W K U N D I GE B R A N D P R E V E N T I E

Hulzenseweg 10-20 Nijmegen T: +31 (0)24 35 22 571

www.applicom.nl

Applicatie en onderhoud brandwerende doorvoeringen/voorzieningen: Productie en verkoop van brandwerende coatings en p roducten: Productie en verkoop van aerosol blusmiddelen (de blu sbom): Applicatie en onderhoud van staalbescherming: Advies, tekenwerk, vluchtwegaanduiding en logboeken:

Applicom

Zeker inbrandveiligheid!

Altavilla B.V.

Bouwmanagers

Brandveiligheidsadviseurs

Postadres

Postbus 1026

5602 BA Eindhoven

T 088 23 23 500

E [email protected]

I www.altavilla.nl

Voor slimmeen verantwoordeoplossingen

Bouwplanadvies

Brandbeveiligingsinstallaties

Projectmanagement

Gelijkwaardigheidsbepalingen

Huisvestingsvraagstukken

Vergunningen

Bouwmanagers &

Brandveiligheidsadviseurs



In plaats van vuur is rook bijna altijd de reden

dat mensen omkomen bij een brand. In de

Nederlandse wetgeving is het voorkomen van

verspreiden van rook echter gekoppeld aan de

brandwerendheid van een ruimte.

De brandwerendheid van een patiëntenkamer bij-

voorbeeld zou tenminste dertig minuten moeten

zijn en is daardoor 45 minuten rookwerend! (vol-

gens de Nederlandse wet). In werkelijkheid is

het echter zo dat al na twee of drie minuten een

brandwerende scheiding niet meer rookdicht is.

Een standaard brand kan in twee minuten een

ruimte van 20.000 m³ volzetten met rook. Dat zijn

ruwweg 150 grote ziekenhuiskamers. Bijkomend

probleem is dat door veel rook een redding door

BHV’ers niet meer mogelijk is. Een ontroking-

systeem (rookafzuiging in verkeersruimten) is een

systeem dat zich kenmerkt door een aantal extra

voordelen ten opzichte van andere installaties.

Naast het afkoelen van de ruimte door rookafzui-

ging (waardoor geen snelle uitbreiding zal ont-

staan) zorgt een ontrokingssysteem er voor dat de

toxische gassen worden afgevoerd en geen gevaar

meer vormen buiten de ruimte waar de brand is

ontstaan. Het systeem wordt aangestuurd door

de brandmeldinstallatie. Wanneer rook gedetec-

teerd wordt zal het systeem in werking treden en

de aanwezige rookafvoeren door speciaal gepre-

pareerde kanalen. Resultaten van ontroking zijn

zo goed dat in bijvoorbeeld, USA, Frankrijk en

België het systeem al jaren verplicht is. Met een

ontrokingssyteem kunnen BHV’ers veel langer

ontruimen of bluspogingen doen. De brandweer

kan zich daarna snel en zonder oriëntatieproble-

men naar de brand begeven en de brand blussen.

De veroorzaakte schade zal veel lager uitvallen

doordat er weinig rookschade is.

Door Wietse Edens, directeur Adviesbureau Edens

In de hele nieuwbouw, met uitzondering van

onder meer enkele specifieke laboratoria en ver-

pleegafdelingen, wordt sprinkler aangelegd.

Een sprinklerinstallatie is een vast aange-

brachte brandblusinstallatie om een begin-

nende brand te detecteren, te signaleren en te

beheersen dan wel te blussen. De installatie

maakt gebruikt van sproeikoppen (sprin-

klers) aan het dak of plafond die bij een

bepaalde temperatuur water gaan sproeien.

Doordat de sprinklers al bij een beginnen-

de brand in werking treden wordt de brand

vaak goed onder controle gehouden en omdat ze

zeer lokaal werken blijft de omvang van de bij

het blussen veroorzaakte waterschade beperkt.

De nieuwbouw is onderverdeeld in verschillende

brandcompartimenten.

Een brandcompartiment is een deel van een

gebouw dat bij brand als zelfstandige eenheid be-

schouwd kan worden. De brandcompartimenten

moeten ervoor zorgen dat gedurende een bepaalde

tijd van minimaal dertig of zestig minuten vuur en

rook tegengehouden kunnen worden, zodat

een veilige vrije vluchtroute gegarandeerd is.

Met behulp van deze compartimenten is het

mogelijk om bijvoorbeeld de verpleegafdelin-

gen bij brand horizontaal te evacueren. Men

verplaatst zich naar een brandvrij comparti-

ment zodat er voldoende tijd is om daar via

een trappenhuis, die zestig minuten brandvrij

blijft, het gebouw te verlaten. Voor de hoge

toren zijn de eisen nog strenger vanwege de

hoogte. Daar zijn twee aparte trappenhuizen die

beide gebruikt kunnen worden bij brand.



De nieuwbouw van het Erasmus MC in Rotterdam moet voldoen aan de weten regelgeving op het gebied van brandveiligheid. De twee belangrijk-

ste steekwoorden op dit gebied zijn ‘Sprinkler’ en ‘Compartimentering’.

‘Met behulp van dezecompartimenten is het mogelijkom bijvoorbeeld de verpleeg-

afdelingen bij brand horizontaalte evacueren’

Ontroking biedt extra tijd bij ontruiming

De twee belangrijkste steekwoorden voor de nieuwbouw zijn ‘Sprinkler’ en ‘Compartimentering’.

BRANDpreventie

Erasmus MC goed voorbereid Brandbeveiliging

Erasmus MC

Woordenboek

Suzan Willems, manager Operations Erasmus MC en

Koen Bogers, directeur Siemens Building Technologies

(Siemens persfoto).

Het Erasmus MC (onder meer bestaande uit

de locaties Centrum, Faculteit, Erasmus MC-

Daniel den Hoed en Erasmus MC-Sophia) in

Rotterdam heeft gekozen voor Siemens Buil-ding Technologies als partner voor de service

aan en het onderhoud van de gehele brand-

beveiligingsinstallatie. Ook voert Siemens de

maandelijkse beheerstaken voor het Medisch

Centrum uit.

De overeenkomst tussen Siemens en het Erasmus

MC heeft een looptijd van drie jaar, met opties

voor verlenging tot vijf jaar. De service en het

onderhoud aan de brandbeveiligingsinstallatie

lopen parallel met de modernisering en de uit-

breiding die het Erasmus MC de komende jaren

tot eind 2017 te wachten staat. Mede vanwege

de verschillende locaties, de hoge complexiteit

en de betrouwbaarheid in combinatie met de

functionaliteit van de installaties, die ook tijdens

de werkzaamheden gewaarborgd moet blijven,

heeft het Erasmus MC voor Siemens gekozen,

die ook de modernisering en de uitbreiding van

de brandmeldinstallatie verzorgt. De service en

onderhoudsovereenkomst is gebaseerd op NEN

2654-1. Deze norm stelt eisen voor het beheer,

de controle en het onderhoud van brandmeldin-

stallaties in gebouwen en is van toepassing op

autonome brandmeldinstallaties, waarbij de ap-

paratuur en bekabeling niet wordt geïntegreerd

met andere installaties.

Een flash over is de vlamoverslag bij een

zuurstofbeheerste brand als de brandbare

gassen, afkomstig van brandende en door

de rookgassen opgewarmde elementen in de

ruimte, plotseling ontbranden door de toe-

voer van zuurstof.

Dit kan gebeuren als er verse lucht de ruimte

binnenstroomt, bijvoorbeeld als er een deur

wordt geopend. Door de brand daalt namelijk

het zuurstofgehalte van de lucht in de betref-

fende ruimte, waardoor brandbare gassen niet

of veel moeilijker ontvlammen. Stroomt er dan

plotseling veel verse lucht binnen, dan krijgen

de gassen ineens wel genoeg zuurstof om te ver-

branden, zodat er een soort explosie ontstaat.

*

13

*



BRANDpreventie 14

Brandveiligheid in de praktijk

30 mei 2012Locatie: Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Hilversum

De eisen binnen de bouwbranche worden steeds complexer en de

marktomgeving is sterk in ontwikkeling. Voor alle bedrijven in de

bouwkolom is het belangrijk om voortdurend in ontwikkeling te

blijven en de trends op het gebied van bijvoorbeeld energy efciency,

duurzaamheid, renovatie en wetgeving te volgen.

Gedurende de afgelopen halve eeuw heeft Rockwool ontzettend veel

expertise vergaard. Ook de partners van Rockwool hebben veel kennis

en ervaring in huis. Binnen het Rockwool forum wordt al deze expertise

samengebracht.

Schrijf u in via www.rockwool.nl/forum



Brandveiligheid staat hoog op de agenda van

zorgcentrum de Vijverhof in Capelle aan den

IJssel. En dat is niet voor niets. In de nacht is

immers een beperkt aantal personeelsleden

aanwezig. Voor de nieuwbouw die momenteel

gerealiseerd wordt, besloot het zorgcentrum

dan ook extra maatregelen te nemen om de

veiligheid van haar bewoners te waarborgen.

Met name in het intramurale gedeelte, omdat

daar kwetsbare niet zelfredzame ouderen ver-

blijven.

Het watermistsysteem van Unica bleek de meest

optimale oplossing. Belangrijkste argumenten

voor het zorgcentrum om voor watermist te

kiezen, zijn het lifesafety aspect van dit systeem

en de zeer beperkte waterschade bij een eventuele

calamiteit. De Vijverhof anticipeert met deze

blusoplossing tevens op een toekomstig mogelijk

verminderde inzet van de brandweer. Bijkomend

voordeel is dat het blussysteem nauwelijks zicht-

baar is, doordat de leidingen deels zijn verwerkt

in de betonvloer. In maart 2010 is de eerste paal

geslagen voor het nieuwbouwproject, waarbij

120 intramurale plaatsen en 129 zelfstandige

appartementen worden gerealiseerd. Oplevering

staat gepland voor eind 2012. Het hele gebouw

voldoet dan aan de eisen die worden gesteld

door de brandweer en de gemeente. Een veilig

gevoel voor de bewoners en medewerkers van

de Vijverhof. Voor vragen en advies over water-

mist kan men bellen met HenkJan Kooijmans van

Unica Brandbeveiliging: (033) 247 80 80.



In een recent door FRC Nederland georganiseerde workshop is uitgebreid stilgestaan bij het thema Brandveiligheid in de Zorgsector. Aan tafel

zaten bouwkundig specialisten, toeleveranciers en vertegenwoordigers van het Erasmus MC in Rotterdam. Aanleiding voor de dag is de gewijzigde

regelgeving rondom brandveiligheid middels het nieuwe Bouwbesluit. Daarnaast is het eind vorig jaar door VROM gepubliceerde rapport ‘Brand-

veiligheid in de Zorgsector’ besproken waarin klip en klaar is vastgesteld dat er veel zaken niet in orde zijn en verbeterd moeten worden.

Unica beveiligt zorgcentrum met watermist

Bouwbesluit 2012, een verbetering? Vooraf ge-zegd; nog niet alles is helder en duidelijk rond het

vernieuwde Bouwbesluit. Er is nog steeds sprake

van een overgangsregeling echter kunnen betrok-

kenen niet rustig afwachten hoe zaken uitgelegd

kunnen gaan worden. Feit is (al jaren) dat bij wet

de principaal verantwoordelijk is voor afdoende

beleid en procedures rondom het waarborgen

van brandveiligheid in de zorgomgeving. “Het

nieuwe bouwbesluit voorziet in strakkere defini-

ties en een duidelijke normering”, aldus Bart van

de Hoef van FRC Nederland, “waarbij binnen

Europees verband aansluiting gezocht wordt met

EU regelgeving en materiaal normering. En daar

zijn zaken duidelijk anders dan voorheen. Mate-

rialen moeten voorzien zijn van CE-markering

en certificaten die aan strengere testeisen moeten

voldoen. Onderschat niet de impact van deze

maatregel; sommige materialen, technieken en

protocollen voldoen straks niet meer; en de eind-

verantwoordelijke moet straks compliance en

periodieke controle aan kunnen tonen.” Aldus

Bart. “Bouwkundig gezien kun je nu al zaken

aanpakken, signaleren en aansluitend corrigerend

beleid inzetten.” Het VROM-rapport heeft aange-

toond dat veel zaken rondom de brandveiligheid

niet in orde zijn. Veel zaken hierin komen terug

bij de mens op de

werkvloer. Maar

ook bouwkundig

is veel niet juist

of niet meer con-

form wetgeving

en hierin kan een instelling met meer kennis,

betere procedures en strakker toezicht gericht

beleid ontwikkelen en handhaven. Men hoeft

niet per definitie meer te doen maar men moet

een aantal zaken wel anders gaan doen. Wat en

hoe moet vaak lokaal bepaald worden. “Om deze

reden heeft FRC Academy (de opleidingstak van

FRC Nederland) een programma ontwikkeld dat

een zorginstelling helpt bij het inventariseren van

de stand van zaken rondom haar brandveiligheid;

dit vooral ook op bouwkundig niveau. Dit traject

wordt op locatie ingezet met een technische

inventarisatie. Aansluitend wordt het programma

in de schoolbanken voortgezet; betrokkenen wor-

den bewust gemaakt en gezamenlijk maakt men

stappen richting verbeterd beleid. Kennis maakt

macht en inzicht brengt oplossingen”, aldus Bart

van de Hoef. Ruim inzicht wordt onder meer ver-

kregen door zaken praktisch en duidelijk neer te

zetten. Reden waarom de FRC Academy naast

theorie ook de praktijk in beeld brengt. Op de

trainingslocatie in Rotterdam is een speciale

testcontainer geplaatst met een fireproof ruimte.

Hier kunnen praktijk situaties nagebootst worden

voor brandwerende

oplossingen. Brand-

werend materiaal,

geprepareerde door-

voeringen, brand-

werende coatings,

etc. kunnen hier toegepast en getest worden. Juist

met deze toevoeging worden praktijksituaties

beter inzichtelijk gemaakt. “Doel van de testruim-

te is te laten zien hoe materialen werken en dus

hoe ze correct toegepast moeten worden”, aldus

Bart. Mede hierdoor gaat men situaties die thuis

aangetroffen worden beter kunnen beoordelen

en wordt met kennis aangestuurd op een betere

handhaving. Eindresultaat voor de instelling is

dat men de meest actuele regels weer paraat heeft

en de bouwkundige brandveiligheid goed op orde

kan (laten) brengen. De FRC Academy kan hierin

een belangrijke rol in spelen. FRC Nederland is

specialist op het gebied van bouwkundige brand-

preventie en organiseert onder de naam FRC

Academy regelmatig cursussen, bijscholingen en

workshops op en rondom het thema brandveilig-

heid (zie www.frcnederland.nl). Informatie over

het traject Brandveiligheid / Bouwbesluit 2012

kunt u aanvragen op [email protected]

‘Kennis maakt macht en inzichtbrengt oplossingen’

‘Kennis en bewustzijn’

BRANDpreventie

Kies voor een

veilige zorg

Niemand gaat voor de lol naar een zorg-

instelling. Wie onder het mes moet, moet zich

geen zorgen hoeven te maken over welk risico

hij loopt als er brand uitbreekt. Directies enbesturen van zorginstellingen dienen dat wel

te doen. Zijn zij zich voldoende bewust van

de brandveiligheidsrisico’s die patiënten,

bezoekers en zijzelf lopen? Houdt hun ver-

antwoordelijkheid op als aan de (minimum)

wettelijke brandveiligheidsvoorschriften is

voldaan?

De Nederlandse Organisatie voor Brandvei-

ligheid, een samenwerkingsverband dat zich

inzet voor een brandveiliger Nederland, vindt

van niet. De NOVB pleit voor een integrale

benadering. Het creëren van een brandveilige

omgeving vloeit voort uit een mix van bouw-

kundige, installatietechnische en organisatori-

sche maatregelen. Als de brandveiligheid van

de zorginstelling vanuit deze drie-eenheid wordt

bekeken, is een scala van alternatieve en be-

taalbare oplossingen voorhanden. Dit integrale

model biedt ruimte voor ‘onderhandeling’ om

te komen tot maatregelen die de brandveilig-

heid vergroten en de kosten binnen de perken

houden. Sprinkler- en watermistsystemen zijn

betaalbare oplossingen die de veiligheid voor

patiënten, medewerkers en bezoekers bij gelijke

exploitatiekosten fors doen toenemen. Beide

systemen pakken de brand bij de bron aan,

zodat die zich niet uitbreidt tot een volledige

brand. De brand is onder controle voordat de

brandweer arriveert. Last but not least: Patiën-

ten kunnen dan niet alleen rekenen op de beste

medische behandeling en zorg, zij kunnen ervan

verzekerd zijn dat aan inperking van brandvei-

ligheidsrisico’s alles is gedaan.


Dat is toch bij

wet geregeld...?

In het Bouwbesluit 2012 is een aantal nieuwe

begrippen geïntroduceerd die van belang

zijn voor de bouwkundige inrichting van het

ziekenhuis.

Beschermd subbrandcompartiment en vermin-

derde materiaal eisen in geval van twee vlucht-

routes, zijn hiervan voorbeelden. Door alleen te

voldoen aan de bouwregelgeving is de brandvei-

ligheid nog niet gegarandeerd. Ook de organisa-

tie moet zo ingericht worden dat zij kan voldoen

aan de randvoorwaarden waarop de wet gestoeld

is. De ARBO-wet geeft een extra handreiking

om de toetsing uit te voeren. Is het dè oplossing

voor alle situaties? Neen, de wet geeft alleen

maar het minimale toetskader. Elke instelling

moet zelf na blijven denken over haar eigen

omstandigheden en de voor haar aannemelijke

brandscenario’s. Naarmate de personele bezet-

ting verandert of het aantal apparaten in een

patiëntenkamer toeneemt, zal het brandbeveili-

gingsconcept hieraan moeten worden aangepast.

Dat concept is het samenspel van bouwkundige,

organisatorische en installatietechnische maat-

regelen dat leidt tot het gewenste veiligheids-

niveau. In de tijd gezien is het een dynamisch

geheel dat zich voortdurend dient te ontwik-

kelen en één geheel vormt met het algemeen

veiligheidsbeleid. Samenwerkingsmodellen als

het Model Integrale Brandveiligheid Bouw-

werken (Model IBB) ondersteunen de zorg-

instelling bij dit proces.


Het nieuwe zorgcentrum de Vijverhof.

Op de trainingslocatie in Rotterdam is een speciale testcontainer geplaatst met een fireproof ruimte. Hier kunnen

praktijk situaties nagebootst worden voor brandwerende oplossingen.

*

*

15

Een voorbeeld van brandwerende doorvoeringen.



BRANDpreventie

“Investeren in veiligheid is investeren in maatregelen die, op het moment dat

het er werkelijk toe doet, onbetaalbaar zijn.”

Onafhankelijke advisering in onder meer integrale brandveiligheid en explosieveiligheidwww.efpc.nl www.hse-advies.nl

16



Het Roonhuysiaanse geheim

Lang geleden werd de aanstaande moeder

tijdens de baring als regel bijgestaan door een

baker. Dit was vaak een buurvrouw die zelf

een aantal bevallingen achter de rug had en

dus een ervaringsdeskundige was. Als de baby

niet spontaan werd geboren werd de hulp van

een vroedmeester ingeroepen. Vroeger vond

de bevalling plaats onder een laken, dat reikte

van de hals van de kraamvrouw tot aan de hals

van de vroedmeester. Deze man was door-

gaans gekleed in een lakense lange jas met

twee slippen. In die slip verborg hij een hulp-

middel dat hij als verlostang ongezien kon

gebruiken om de baby tevoorschijn te halen.

In de zeventiende eeuw woonde in ons landHendrik van Roonhuysen die zelf een eenvou-

dig hulpmiddel voor dit doel had ontworpen

waarmee hij veelal succes had. Om dat hij

daarom een goede naam op dit gebied had

verworven vertelde hij aan niemand hoe hij te

werk ging. Dit instrument stond lang bekend

als het ‘Roonhuysiaanse geheim’. Pas veel later

bleek dat dit instrument niet veel meer was

dan een metalen licht gebogen ijzeren hulp-

middel dat circa dertig cm lang en twee cm

breed was. Als het hoofdje van de baby op

de bekkenbodem was aangekomen schoof

hij zijn ´verlostang` als een schoenlepel naar

binnen en haalde zo het hoofdje eruit en werd

daarna de baby geboren. Misschien is hiervan

de uitdrukking afkomstig: ‘kom je over kop

dan kom je ook over de staart!’

Door Bob K.P. Griffioen

Medisch Farmaceutisch Museum Delft

13

Genetische linkmet autisme

Zelfcontrole bij

diabetespatiënten

GezondheidNummer 10

23 mei 2012

Geschiedenis van de Gezondheidszorg

Hand- en polsverwondingen komen zeer

vaak voor in vergelijking met andere ver-

wondingen. De hoge kosten ervan zijn

vooral het gevolg van de grote aantallen

letsels in combinatie met het verlies aan

arbeidsproductiviteit. Jaarlijks kost hand-en polsletsel 540 miljoen euro. Onder-

zoekers van het Erasmus MC (Rotterdam)

pleiten daarom voor preventie en ontwik-

keling van behandelingen met een kortere

herstelduur.

Hand- en polsletsels hebben een belangrijk

aandeel in het totale aantal bezoeken aan

de eerste hulp in Nederland en wereldwijd.

Onderzoekers van de afdelingen Plastische

en reconstructieve chirurgie en Maatschappe-

lijke gezondheidszorg van het Erasmus MC

hebben het jaarlijkse aantal van deze letsels

in Nederland onderzocht en berekend wat

de totale kosten van behandeling en van het

verlies aan arbeidsproductiviteit zijn.

Hand- en polsletsels in Nederland kosten jaar-

lijks ongeveer 540 miljoen euro, en zijn daar-

mee de meest kostbare letselgroep, gevolgd

door knie- en onderbeen (410 miljoen euro),

heup (388 miljoen euro), en schedel- en

hersenletsel (259 miljoen euro). Productivi-

teitsverlies had een grotere bijdrage (56 pro-

cent) aan de totale kosten van handen pols

letsels dan behandelkosten. Binnen de hele

groep waren vooral de vinger-, handen pols-

fracturen het meest kostbaar, vooral door het productiviteitsverlies bij patiënten tussen de

twintig tot 65 jaar oud. De onderzoekers be-

pleiten verbetering van de preventie van deze

letsels en het ontwikkelen van behandelin-

gen die de duur van het herstel verkorten. De

onderzoekers gebruikten data van het Neder-

landse Letsel Informatie System (LIS), van het

nationale ziekenhuis ontslagregister en van

een follow-up vragenlijst bij patiënten. Aan-

tallen letsels, medische kosten en verlies aan

arbeidsproductiviteit werden berekend.

Hand- en polsletsels

in Nederland kosten

jaarlijks ongeveer

540 miljoen euro, en

zijn daarmee de meest

kostbare letselgroep

Hand- en polsletsels

Hand- en polsletsels hebben een belangrijk aandeel in het totale aantal bezoeken aan de eerste hulp in Nederland en wereldwijd.

Onderzoekers van het AMC (Amsterdam)

en het Baylor College of Medicine in Texas

hebben een genetische fout ontdekt die

mogelijk in verband staat met autisme,

schrijven zij in de ‘Proceedings of the

National Academy of Sciences’ (PNAS).

Het gaat om een mutatie in het TMLHE-gen

op het X-chromosoom. Het gen speelt een rol

in de aanmaak van de stof carnitine, nodig om

energie uit vetten te kunnen halen. Mensen

met afwijkingen in het TMLHE-gen kunnen

zelf geen carnitine maken. Zo’n defect komt

opvallend vaak voor in families waarin meer-

dere zonen lijden aan een stoornis uit het

autismespectrum. Carnitine is nodig om

vetten te kunnen gebruiken als energiebron.

Het lichaam komt op twee manieren aan

carnitine: mensen halen het uit voeding (met

name vlees) en mensen maken het zelf aan

(biosynthese) in lever, nieren en hersenen.

Bij mensen met een incompleet TMLHE-gen,

faalt de carnitineproductie. Zij moeten alle

benodigde carnitine uit voedsel halen. Wel-

licht lopen jongetjes met een carnitinetekort

én het gendefect een verhoogde kans om zo’n

stoornis te ontwikkelen, schrijven de onder-

zoekers. “Hiermee lijken we een behandelbare

risicofactor op het spoor”, aldus onderzoeker

Frédéric Vaz, verbonden aan het laboratorium

Genetische Metabole Ziekten van het AMC.

Misschien kan het geven van extra carnitine

op jonge leeftijd in de toekomst bepaalde

aandoeningen uit het autismespectrum voor-

komen.

Zelfcontrole van glucose in het bloed

draagt niet bij aan het verminderen van

onrustgevoelens en het verbeteren van

zelfzorgmaatregelen bij type 2 diabetes-

patiënten die geen insuline gebruiken. Dit

is een van de conclusies uit het onderzoek

van Uriëll Malanda waarmee hij op 11 mei

promoveerde bij VUmc.

Door zelf de glucosespiegel te meten, krijgen

diabetespatiënten informatie over de hoogte

van de glucosespiegel in hun bloed. Met de

informatie van de glucosemetingen kunnen

ze inzicht krijgen in de effecten van voeding,

beweging en medicijnen. Deze vorm van zelf-management zou onrustgevoelens verminde-

ren. Het is algemeen geaccepteerd dat type 1

en type 2 diabetespatiënten die insuline ge-

bruiken met deze informatie zelfstandig

aanpassingen in leefstijlgedrag en medicatie-

gebruik kunnen maken. Malanda heeft in zijn

onderzoek echter geen bewijs gevonden dat

zelfcontrole van glucose in het bloed bijdraagt

aan het verminderen van onrustgevoelens en

het verbeteren van zelfzorgmaatregelen bij

type 2 diabetespatiënten die geen insuline ge-

bruiken. Daarnaast zijn er geen aanwijzingen

dat zelfcontrole helpt bij het verbeteren van de

glucose-instelling bij deze groep patiënten.

Hendrik van Rookhuysen had zelf een eenvoudig verlosinstrument ontworpen.




ADVERTORIAL

CollasenseVoor het behoud van soepele gewrichtenen gezond gewrichtskraakbeen

Goed voor kraakbeen en immuun-systeemCollasense helpt de gewrichten soepel te houden door

een beschermde werking op het gewrichtskraakbeen.

Collageen is het belangrijkste structurele eiwit in hetbind- en steunweefsel van het lichaam. Het collageen in

gewrichtskraakbeen bestaat voor 85-90% uit collageen

type II.

Het ongedenatureerde collageen II in Collasense be-

invloedt op natuurlijke wijze het immuunsysteem dat

aanwezig is in de darmwand. Dit zorgt voor het behoud

van collageen in het gewrichtskraakbeen.

Intact collageenHet gepatenteerde productieproces van Collasense

zorgt er voor dat de specieke ruimtelijke structuur van

het collageen type II intact blijft en niet denatureert. Dit

is essentieel voor de werking.

Ongedenatureerd is belangrijk Ongedenatureerd collageen type II bestaat uit een drie-

voudige helixstructuur van drie onderling verbonden

(cross-linked) collageenvezels en bevat elementen die

de werking via het immuunsysteem mogelijk maken.

Collasense hoeft slechts in een kleine hoeveelheid (mil-

ligrammen) collageen II te worden gebruikt. Daarente-

gen moet

gedenatureerd collageen, zoals in gelatine-producten,

in grote hoeveelheden genomen worden (grammen).

VeiligHet collageen II in Collasense wordt gewonnen uit het

borstbeen (sternum) van kippen. De veiligheid van Col-

lasense is bevestigd en aangetoond in studies bij men-

sen en dieren.

Collasense is samengesteld volgens recente weten-

schappelijke inzichten en ondersteunt het behoud van

soepele gewrichten beter dan chondroïtine en glucosa-

mine.

Aanbevolen gebruik:Het aanbevolen gebruik is slechts een kleine capsule

per dag. Collasense bevat 10 mg ongedenatureerd col-

lageen type II (UC-II) per capsule.

Een verpakking Collasense bevat 60 V-caps. - goed voor

twee maanden - en kost € 39,95.

Verkrijgbaar bij drogisten en gezondheidswinkels.

Zuivere EPA-rijke visolie &omega-6 vetzuren met GLA Een bijzondere, natuurlijke, EPA-rijke visolie. Kwalitatief hoogwaardig en zuiver.

Eye Q wordt met speciale zorg gezuiverd en verwerkt. Tijdens dit proces zijn geen synthetische

elementen of chemicaliën toegevoegd en eventuele vervuilingen zijn er uit gewassen. Hiermee wordt de

structurele identiteit van de olie behouden; het is nog steeds olie zoals in de natuur voorkomt.

Nutritioneel werkzaam om kinderen te helpen zich beter te concentreren.Ondersteunt bij het leren, lezen en schrijven.

eye q‘Van vissen word je rustig...

...en geconcentreerd’

Eye Q in verpakkingen met 60 capsules voor€11,95 consumentenprijs. Eye Q 210 capsules voor€ 36,95

Eye Q Chew 180 capsules met aardbeismaak voor €36,95 en 200 ml liquid citrussmaak voor€19,50.

Onder andere verkrijgbaar bij De Tuinen, Vitamin Store, Gezond & Wel, gezondheidswinkels, DIO, DA , drogisten en apothekers

Eye Q omega-3 & -6 vetzuren voor kinderen (en ouders):

al vele jaren eerste keus.

Goede voeding is belangrijk voor groei en ontwikkeling. Met de juiste voedingssto en voor

lichaam en vooral geest is een maximale ontwikkeling mogelijk, ook op school!Het advies van de Gezondheidsraad is om twee keer per week (vette) vis op tafel te zetten.

Hopelijk lukt dit bij veel mensen. Mocht dat niet zo zijn, dan kan een visoliesupplement zoals Eye

Q de voeding aanvullen met de belangrijke visvetzuren.

Eye Q is een bijzonder voedingssupplement met een combinatie van omega-3 (EPA en DHA) en

omega-6 vetzuren (GLA). Zowel de ogen als het hoofd bestaan voor 20% tot 30% uit de hoogon-

verzadigde omega-6 en omega-3 vetzuren. Het lichaam kan deze vetzuren in kleine hoeveelhe-

den zelf maken, maar is verder afhankelijk van voeding.

School vraagt om inspanningen van de kinderen. Een goede aanvulling op de voeding kan dan

bestaan uit visolie en teunisbloemolie.

OMEGA-3 VETZUREN

Uitsluitend visolie bevat grote hoeveelheden van de belangrijke omega-3 vetzuren EPA en DHA.

DHA is vooral belangrijk tijdens de zwangerschap en de eerste levensjaren. In deze periode vindt

de grootste groei van het hoofd plaats. Vervolgens is EPA van belang om te leren en concentre-

ren en kan het de prikkeloverdracht tussen cellen bevorderen. Vandaar dat EPA vooral vanaf het

2e levensjaar van belang is.

Veel visoliesupplementen bevat een bijna evenredige hoeveelheid EPA ten opzichte van DHA.

Eye Q bevat een EPA–rijke visolie in de natuurlijke verhouding van 3 delen EPA en 1 deel DHA.

Dit is de hoogst haalbare, natuurlijke verhouding.

OMEGA-6 VETZUREN

Teunisbloemolie is een rijke bron van Gamma Linoleenzuur (GLA), een gunstig omega-6 vetzuur

voor het lichaam. GLA ondersteunt onder andere de conditie van de huid.

RUSTIGE EN GECONCENTREERDE (SCHOOL-)KINDEREN

De laatste jaren wordt steeds meer aangetoond dat Eye Q visolie & teunisbloemolie nutritio-

neel werkzaam is voor kinderen. In het Engelse Durham schooldistrict vonden ouders dat de

kinderen, die Eye Q namen, rustig en geconcentreerd bleven. Tevens zagen zij dat de lees- en

taalvaardigheid goed was . Ouders in het Australische Adelaide zagen hoe belangrijk de inname

van Eye Q was voor hun kinderen in de thuissituatie. Het gebruik van visolie kan kinderen helpen

om zich beter te concentreren en ondersteunen bij leren, lezen en schrijven.

HOOGWAARDIGE VETZUREN

De Eye Q producten bevatten natuurlijke hoogwaardige vetzuren uit teunisbloemolie (bron

omega-6 vetzuren GLA) en uit vis. Tevens wordt extra vitamine E (antioxidant) toegevoegd aan

de visolie om de vetzuren te beschermen. Eye Q bevat uitsluitend natuurlijke visolie, die een

minimale bewerking heeft ondergaan, is van hoge kwaliteit en voldoet aan de meest strenge

kwaliteitsnormen voor dagelijks gebruik. Deze visolie wordt uitsluitend op het zuidelijk halfrond

aangetro en en bevat een hoge, natuurlijke verhouding EPA ten opzichte van DHA.



15Nummer 1023 mei 2012



16Nummer 10

23 mei 2012

Design en

functionaliteit

voor een betere

hygiëne

Hygiëneoplossingendie het verschil maken

Wanneer hygiëne belangrijk is

Tork systemen bevorderen de hygiëne. Onze dispensers geven

iedere keer één tissue. Dit voorkomt kostbare overconsumptie.

Als u het Tork logo op een verpakking ziet, kunt u erop vertrouwen

dat het product in de verpakking met zorg voor u en het milieu is

gemaakt.

Voor meer informatie over handhygiëne, facial tissue, toiletpapier

of onderzoekstafelrollen, kijk op www.tork.nl.

Ontdek hoe u uw zorgomgevingen en behandelruimten eenvoudig

schoonhoudt: met Wecoline Clean ’n Easy. Kant en klare doeken

met reinigingsmiddel waarmee u gemakkelijk reinigt.

De ideale oplossing voor tussentijdse schoonmaak.

www.wecoline.com/cleanneasy

Hygiënisch schoonin een handomdraai

G r a t i s

C l e a n ’ n E a s y

p r o e f e m m

e r

B e l 0 3 8 4 6

8 6 8 6 8



Daylight is de nieuwste variant van de

hygiënische Silentia ziekenhuisschermen.

Vrijwel het volledige aanbod kan nu geheel

of gedeeltelijk in mat transparant mate-riaal worden uitgevoerd. Dat laat wel licht

door, maar biedt toch voldoende privacy.

Silentia ziekenhuisschermen zijn in tal van

varianten beschikbaar: als vouwscherm en als

vast paneel, mobiel of vast (aan een muur of

in de vloer) te monteren, in een reeks lengte-

en hoogtematen, en in allerlei kleuren. Het

systeem komt uit Zweden, maar het wordt

ook in Nederland steeds vaker toegepast door

ziekenhuizen en zorginstellingen. Dat komt

niet alleen doordat Silentia flexibel inzet-

baar is en overal privacy op maat biedt, maar

vooral ook door de hygiënische kwaliteiten.

De schermen hebben namelijk de volgende

eigenschappen:

• Trekken geen stof aan.

• Hebben een glad oppervlak.

• Met water en zeep schoon te maken.

• Bestand tegen gangbare desinfecterende

middelen (alcohol 70 procent en een 1.000

ppm chlooroplossing).

• Verwijderbare wielen die in de vaatwasser

mogen.

• Goede bereikbaarheid van alle scherm-

delen.

• Ze vergen geen lastig schoon te maken rail-

systeem aan het plafond.

Silentia Nederland biedt klanten de mogelijk-

heid om in hun eigen werkomgeving vrijblij-

vend een scherm uit te proberen.

Silentia Nederland B.V. Udenhout, telefoon

+31 (013) 511 93 02, www.silentia-schermen.nl

MC Zuiderzee, de ziekenhuislocatie van MC

Groep in Lelystad, heeft vorige week de

VRE bacterie aangetro en bij drie patiën-

ten op de verpleegafdeling Interne Genees-

kunde. Dit is gebeurd naar aanleiding vaneen routine-onderzoek bij één patiënt die

drager van de VRE bacterie bleek te zijn.

Ook de andere twee patiënten zijn drager

en zijn niet ziek door de VRE bacterie.

De VRE bacterie is in principe ongevaarlijk

voor gezonde mensen maar vanwege zijn

ongevoeligheid voor antibiotica en de kans

op infectie bij mensen met een verminderde

weerstand, wordt hij in Nederlandse zieken-

huizen bestreden. MC Zuiderzee heeft het

protocol in werking gesteld dat landelijk geldt

om verspreiding van de bacterie te voor komen.

Patiënten die drager zijn, worden geïsoleerd

verpleegd. De andere maatregelen vanuit het

protocol houden in dat bij alle patiënten op

de afdeling Interne Geneeskunde preventief een kweek wordt afgenomen. Daarnaast is

voor de verpleegafdeling Interne Geneeskun-

de tijdelijk een opnamestop ingesteld. Nieuwe

patiënten kunnen op andere verpleegafde-

lingen worden opgenomen. Bezoek voor de

afdeling Interne Geneeskunde kan gewoon

komen, maar moet na afloop bij het verlaten

van de afdeling de handen wassen of desinfec-

teren met handalcohol. Met een goede hand-

hygiëne kan er geen overdracht plaatsvinden

van de VRE bacterie.

In de gezondheidszorg ligt de hoogste

prioriteit bij het minimaliseren van het

risico op verspreiding van bacteriën. Voor

het personeel en patiënten is het belang-

rijk dat de juiste oplossingen gebodenworden voor handreiniging en desinfec-

terende middelen.

Het is belangrijk om zepen en desinfec-

terende middelen te kiezen die risico’s op een

aller gische reactie minimaliseren, maar tege-

lijkertijd de natuurlijke balans van de huid

verzorgen en versterken. Tork helpt daarbij.

Tork biedt een complete oplossing voor hand-

hygiëne.

Uit onderzoek blijkt dat papier de meest

hygiënische keuze is om de handen te drogen

(onderzoek Westminster University 2008).

Naast de meest hygiënische keuze, geeft ook

de gebruiker de voorkeur aan een papieren

handdoek. Vooral in de gezondheidzorg,

waar hygiëne cruciaal is, wordt het gebruik van papieren handdoeken aanbevolen. Het

Tork assortiment papieren handdoeken is

breed. Er zijn verschillende soorten en kwali-

teiten beschikbaar. Het hebben van de juiste

handdrogingsystemen draagt bij aan een

goede hygiëne. Voor meer informatie, kijk op

www.tork.nl.

Handen wassen is belangrijk om het risico op verspreiding van bacteriën tegen te gaan.

Hygiënische Silentia ziekenhuisschermen

Maatregelen tegenVRE bacterie

Uit onderzoek blijktdat papier de meest

hygiënische keuze is om

de handen te drogen

* De teksten op deze pagina zij n aangeleverd



Ontdek hoe men zorgomgevingen en be-

handelruimten eenvoudig schoonhoudt:

Met Wecoline Clean n Easy. Kant en klare

doeken waarmee men snel en gemakkelijk

reinigt.

De ideale oplossing voor tussentijdse

schoonmaak. Bedoeld voor iedereen die

géén schoonmaker is, maar toch snel en

efficiënt wil schoonmaken. Nog nooit is

het zo gemakkelijk geweest om onver-

wachte vlekken te verwijderen. Het ge-

heim? Kant en klare reinigingsdoeken die

al voorzien zijn van een reinigingsmiddel.

Door de vier kleuren van de doeken past

elke onervaren ‘schoonmaker’ moeiteloos

de juiste doek toe. Bij dit systeem hoort een

handige, wendbare trolley die alles bevat wat

voor een snelle schoonmaak nodig is: em-

mers met doeken voor interieur, sanitair,

keuken en hygiënische toepassingen, een

houder voor disposable handschoenen,

een afvalzakhouder en steelhouders. Daar-

naast kan men de kant en klare doeken ook

binnen handbereik houden met een wand-

houder voor één of twee emmers. Wecoline

Clean ‘n Easy is gemaakt voor personeel op

de werkvloer. Voor een hygiënische omgeving

is men voortaan niet meer afhankelijk van

een facilitair medewerker. Wecoline Clean ‘n

Easy. De schoonmaakploeg die altijd klaar-

staat. Vraag vandaag nog een gratis proef-

emmer aan. Bel (038) 468 68 88 of mail naar

[email protected]. Voor meer informatie

kijk ook op www.wecoline.com.

Wecoline Clean ’n Easy kant en klare doeken zijn dé

oplossing voor tussentijdse schoonmaak.

Hygiënisch schoonin handomdraai *

Vrijwel het volledige aanbod kan nu geheel of gedeeltelijk in mat transparant materiaal worden uitgevoerd.

De facilitairezorgondersteuner

www.isscureandcare.com

Tel: 030 - 24 24 800

Handen wassen tegen ziektes

*

*



18Nummer 10

23 mei 2012




Antimicrobial

Copper

Copper BeneluxCopper Alliance

HET SILENTIA SCHERMEN SYSTEEM




Zorgresidentie Villa de Luchte

Zorgresidentie Villa de Luchte is een particuliere woonzorgvoorziening voor mensen met geheugen problemen(dementie) en fysieke beperkingen. Wij bieden persoonlijke zorg en hoogwaardige dienstverlening aan ineen exclusieve, kleinschalige woonomgeving, inclusief 24-uurs zorggarantie. Daarnaast zijn er zes dagen per week professioneel opgeleide activiteitenbegeleiders aanwezig. Tevens bieden wij aan mensen uit de omgeving van Lochemdagactiviteiten aan en tijdelijke plaatsingsmogelijkheden.

Deskundige, luxe verwenzorg waarbij uw

levensgeluk voorop staat!

Voor meer informatie over

Villa de Luchte

Tel: 0573-289890, 06-14357698

[email protected]

www.villadeluchte.nl

Over de oprichters

Zorgresidentie Villa de Luchte is opgericht door Drs. C.E. Jansen, specialist ouderen-geneeskund en zijn partner G. Procée, verpleegkundige. Vanuit de huidige beperkingendie de reguliere verpleeghuizen met zich mee brengen is de drijfveer ontstaan om ditparticuliere zorgconcept op te richten.

Bussman is gespecialiseerd in het realiseren van tijdelijkeen semipermanente accommodatie.Met name in de hoogwaardige marktsegmenten, zoals de

gezondheidszorg zijn wij heel actief.

Denkt u daarbij bijvoorbeeld aan:- huisartsenpraktijken (Solo, HOED of AHOED);- praktijkruimten voor fysiotherapie- apotheken;- consultatiebureaus;- (poli-)klinieken;- dialysecentra;- woonvoorzieningen zoals verpleeg-

en verzorgingsinstellingen.

De tijd dat tijdelijke en semipermanente bouw synoniem stond voor noodgebouwen ligt inmiddels ver achter ons.Op basis van unitbouw wordt tegenwoordig zeer hoog-waardige huisvesting gecreëerd met als belangrijk voordeel een zeer grote flexibiliteit. Door de toepassingvan voorzetgevels krijgt het gebouw het door u gewenstedesign en een permanente uitstraling.

Wilt u snel aan de slag met een uitbreiding of nieuwevestigingslocatie, en wilt u niet wachten tot de tijdverslin-dende bouwplannen voor nieuwbouw zijn afgerond? Danheeft Bussman voor u de oplossing. Met unitbouw kanbinnen enkele weken tijd uw ruimteprobleem opgelost worden.

Bussman Verhuur BV IJzerwerf 16641 TK Beuningen

T 024-6790100F 024-6790101

E [email protected] www.bussman.nl

Thuis in tijdelijke accommodatie

WORDEN UW PATIËNTEN GASTEN?

, 1 2

5 Y E A

R S

Parkeerservice

Golfkarservice

Thuisbrengservice

Gastheren / vrouwen

Ontslagbegeleiding

met mantelzorg

Jeeves BV T 010 43 33 921

Steupelstraat 40 I www.jeeves.nl

3065 JE Rotterdam E [email protected]

De zorg wordt steeds competitiever. Om

patiënten loyaal aan uw ziekenhuis te laten

zijn, moet u hun verwachtingen overtreffen.

Jeeves is met haar unieke diensten reeds

veertien ziekenhuizen dagelijks van dienst.

Deze diensten worden geheel onder hun

eigen vlag aangeboden, zonder dat het

ziekenhuis er omkijken naar heeft. Wilt u

weten wat Jeeves voor uw ziekenhuis kan

betekenen? Ga naar Jeeves.nl of neem con-

tact met ons op: 010-4333921.

Download nu de app!



Culinair genieten, royale woonzorg-

appartementen, uitstapjes en een well-

nessruimte: bezoekers wanen zich in Zorg-

residentie Villa de Luchte in Lochem eerder

in een hotel dan in een zorginstelling. En

dat is precies de bedoeling van oprichters

drs. Casper Jansen, specialist ouderen-

geneeskunde, en zijn partner Gerda Procée,

verpleegkundige. Een jaar geleden startten

zij met hun luxe professionele verwenzorg.

“Levensgeluk staat bij ons centraal”, geeft

Gerda Procée aan. “Dat zit in kleine dingen:

persoonlijke aandacht, een prettige woon-

omgeving, een glaasje wijn, leuke activiteiten,

noem maar op. Wij willen graag dat mensen

genieten van het leven, ook als ze afhankelijk worden van anderen. Een dochter vertelde

ons dat haar moeder volop genoot van haar

nieuwe woonomgeving. ‘Wat een heerlijk

hotel is dit toch’, vertelde ze enthousiast. Voor

zowel de dochter als voor ons heel fijn om te

horen.”

24-uurs professionele zorg

In Villa de Luchte krijgen mensen met ge-

heugenproblemen (dementie) en fysieke be-

perkingen 24-uurs persoonlijke verwenzorg,

op de manier zoals zij gewend zijn te leven.

Professionele activiteitenbegeleiders bieden

zes dagen in de week ontspanningsmogelijk-

heden aan. Zij organiseren onder meer concer-

ten, wandelen, zwemmen, zomerse oldtimer-

autoritten en uitstapjes. Ook wordt er jaarlijks

een familie BBQ en kerstdiner georganiseerd.

Bel voor meer informatie (0573) 289890 of

kijk op: www.villadeluchte.nl.

21

Hoewel het absolute aantal mensen met

dementie door de vergrijzing van de be-

volking de komende jaren zeker verder zal

stijgen, zal deze stijging wellicht minder

explosief zijn dan eerder is voorspeld. Uit

onderzoek van het Erasmus MC (Rotterdam)blijkt dat het relatieve aantal nieuwe geval-

len per jaar per leeftijdscategorie is afge-

nomen.

Wetenschappelijk onderzoeker Elisabeth

Schrijvers van de afdeling Epidemiologie

van het Erasmus MC vergeleek twee groepen

deelnemers aan de ERGO (Erasmus Rotter-

dam Gezondheid Onderzoek) - studie in de

leef tijden tussen zestig en negentig jaar. In

de groep die in 2000 met ERGO is gestart

komt dementie per leeftijdscategorie minder

vaak voor dan in de groep die in 1990 is ge-

start. Daarnaast blijkt uit MRI-scans dat het

brein volume in de 2000-groep groter is en er

minder vaatschade is.

Schrijvers: “Een ander opvallend verschil

tussen de twee groepen is dat de 2000-groep

over het algemeen ongezonder is dan de

1990-groep voor wat betreft risicofactoren

voor hart- en vaatziekten, zoals hoge bloed-

druk en overgewicht. Tegelijkertijd gebruiken

mensen in die groep ook veel meer risicover-

lagende medicatie zoals cholesterolverlagers

en bloedverdunners.” Een direct verbandtussen het grotere medicijngebruik en het

minder voorkomen van dementie mag echter

niet worden verondersteld vanwege te kleine

aantallen in de studie. Schrijvers: “Dat wordt

stof voor nader onderzoek.” ERGO, ook wel

The Rotterdam Study van het Erasmus MC is

een van de grootste epidemiologische studies

in de wereld. Dit onderzoek bestudeert 15000

inwoners van de Rotterdamse wijk Ommoord

die ouder zijn dan 45 jaar.

Aan de studie deden mensen tussen de zestig en negentig jaar mee.

Verwenzorg Villa de Luchte viert eenjarig bestaan

Een direct verbandtussen het grotere

medicijngebruik en

het minder voorkomen

van dementie mag niet

worden verondersteld

Ouderen Nummer 1023 mei 2012

Minder dementie dan gedacht



Villa de Luchte biedt royale woonzorgappartementen.

Column

AutonomieInwendig hoofdschuddend neem ik afscheid

van mevrouw De Vries. Het was haar tweede

opname deze afgelopen vier maanden. De

eerste keer was ze delirant bij een longont-

steking die ze had opgelopen na enkele rib-fracturen. Ze was gevallen als gevolg van een

verlaagde bloeddruk bij het antidepressivum

dat haar was voorgeschreven. Ze was hier-

van na opname op onze afdeling Geriatrie

goed hersteld en was aansluitend ter verdere

revalidatie opgenomen in een verpleeghuis.

Het herstel zette zich voort en ongeveer 2,5

week geleden werd ze op uitdrukkelijk eigen

verzoek terug naar huis ontslagen. Nu zaten

we weer tegenover elkaar. Tien dagen na haar

ontslag uit het verpleeghuis was ze door de

thuiszorg verward op de grond aangetroffen.

De oorzaak was snel duidelijk: mevrouw De

Vries at thuis lang niet zo veel en zo regel-

matig als in het verpleeghuis. Hierdoor was

haar suikerziekte ontregeld geraakt en had

ze een veel te laag bloedsuiker gehalte gekre-

gen. Ze werd opnieuw ingesteld op insuline

en herstelde weer snel en voorspoedig. Haar

familie wilde ze niet bij het ontslaggesprek

hebben. Die zou immers alleen maar aan-

dringen op opname in een verpleeg- of ver-

zorgingshuis en dat wil ze niet. We hebben

er uitgebreid over gesproken, maar ze blijft

bij haar standpunt. Hoewel ze milde geheu-

genproblemen heeft, kan ze de mogelijke ge-

volgen van haar beslissing goed overzien en

achten we haar wilsbekwaam en dus gaat ze

naar huis. Haar familie maakt zich hier grote

zorgen over en ik stiekem ook en heel even

vraag ik me af of onze hang naar autono-

mie niet is doorgeschoten en of we mensen

soms ook niet gewoon tegen zichzelf moetenbeschermen.

Niets aan te doen

Op huis aan dan maar. Ik ben moe en mijn

twee kinderen duidelijk ook. Het avondeten

is dan ook wel eens gezelliger geweest. Als

ze uiteindelijk alle twee in bed liggen, heb

ik barstende koppijn en zou ik er het liefste

gelijk ook in kruipen. Dan gaat de telefoon:

mijn moeder. Ze hoort gelijk dat ik me niet

lekker voel en na het aanhoren van mijn ver-

haal kan ze het niet laten om me er op te

wijzen dat het misschien niet zo’n goed idee

was om de afgelopen nacht met twee kinde-

ren en echtgenoot op een wankel luchtbed

bij een vriendin door te brengen, na tot in

de kleine uurtjes Koninginnedag gevierdte hebben. Een beetje geïrriteerd leg ik de

telefoon weer neer. Natuurlijk heeft ze vol-

komen gelijk, maar het was het helemaal

waard. Even denk ik weer terug aan mevrouw

De Vries. Ik hoop dat ze uit-

eindelijk dezelfde conclu-

sie kan trekken.

Door Mascha Kuijpers,

geriater in opleiding

UMC Utrecht

De Vries. I

eindelij

sie an

*



30 en 31 mei

‘Lopen op eieren’

• Over: Leidinggeven in de zorg. Leidinggeven (op afstand) en aanspreken

op lastig gedrag

• Locatie: Utrecht

• Organisatie: Tweedaagse workshop, de Bode Nascholingen

• Programma en aanmelden: www.debode.nl

4 juni

‘Pst, heb je het al gehoord?’

• Over: Minder roddel, meer werkplezier

• Bestemd voor: Leidinggevenden in de zorg


• Organisatie: Eendaagse workshop, de Bode Nascholingen


5 juni

‘Collegiale feedback’

• Over: Bejegening en samenwerken

• Bestemd voor: Medewerkers in de zorg




7 juni

‘Voor jezelf opkomen’• Over: Assertiviteit op de werkplek

• Bestemd voor: medewerkers in de zorg

• Locaties: Eindhoven 27 april, Zwolle 11 mei en Utrecht 7 juni



Donderdag 7 juni

Seminar ‘Duurzame Zorg, Communicatie & Samenwerking’

• Doelgroep: Zorgverleners, managers, teamhoofden, medische coördinatoren,

huisartsen, verzekeringsartsen, patiëntenorganisaties, specialisten en professionals.

• Locatie: Enschede, Vrijhof Universiteit Twente. Van 12.30 tot 17.30 uur met

inlooplunch

• Kosten: 225 euro (excl. 19 procent btw) per persoon. Voor kortingsacties zie

www.tri.nu

• Informatie: zie www.tri.nu. Aanmelden via [email protected]

Donderdag 14 juni

Congres ‘Kinderparticipatie in het ziekenhuis, voor iedereen beter’

• Locatie: Nieuwegein, NBC, vanaf 9.30 uur

• Organisatie: Stichting Kind en Ziekenhuis en Zorgbelang Nederland

in samenwerking met de VU

• Kosten: maximaal 85 euro

• Informatie en aanmelden: www.kindenziekenhuis.nl

Vrijdag 15 en zaterdag 16 juni

Symposium ‘Prikkel Je Zorg - Integrative Care’

• Symposium staat in het teken van palliatieve en terminale zorg

• Sprekers: onder andere geestelijk verzorger en auteur Marinus van den Berg,

pijnspecialist Paul Vogelaar, Huntington deskundig verpleegkundige Carin van Eijl,

psycholoog Ronald Geelen en Korsakov deskundige Netti de Bruijn

• Programma en aanmelden: www.levensboom.com

Donderdag 21 juni

Congres: IGZ congres Medicatieveiligheid: en nu aan de slag met ‘good practices’

• Locatie: Congresgebouw De Doelen, Rotterdam

• Tijd: 9.00 uur tot 17.00 uur

• Kosten: 275 euro per persoon

• Informatie: www.igz.nl

Dinsdag 25 september

Congres ‘Oncologische revalidatie & Hartrevalidatie’

• Nationale studiedag over begeleiding bij psychisch herstel en sociale participatieals onderdeel van oncologische revalidatie en hartrevalidatie. Ochtendprogramma:

oncologische revalidatie en het middagprogramma: hartrevalidatie. Men kan zich

inschrijven voor een dagdeel of voor beide dagdelen.

• Locatie: Amersfoort, Leerhotel Het Klooster, vanaf 9.00 uur

• Informatie en aanmelden: www.medilex.nl/onco_hartrevalidatie

Donderdag 4 oktober

Congres voor Kinderverpleegkundigen. ‘Samen op weg naar veiligheid’

• Organisatie: V&VN kinderverpleegkundige Symposium

• Locatie: Utrecht, het Vechthuis

• Schrijf je nu in! En profiteer van een vroegboekkorting t/m 30 juni 2012

• Informatie en http://kinderverpleegkunde.venvn.nl/InformatieCongres.aspx

AgendaOverzicht

22 AgendaNummer 1023 mei 2012

www.hulpmiddelenbeurs.nl

Inspirerend en leerzaam netwerkevenement voor ambitieuze

vrouwelijke leiders in de Zorg. Met als motto “Verbinden van care,

cure en hun stakeholders in het belang van de cliënt en patient”.

Plus:

Inzichtgevende presentaties en masterclasses rond het thema

Presentatie en Performance

Kennis delen en sparren op niveau

Thematafels en stands met producten en diensten

Netwerken met gelijkgestemden

Congres

Vrouwelijke Leiders in de Zorg

Voor informatie en aanmelden: www.vrouwelijkeleidersindezorg.nl

Wegens succes herhaald!

19 juni 2012 - Achmea Congrescentrum - Zeist

• • •

VERSCHIJNT

WOENSDAG

29 AUGUSTUS

DESl chtziendenkrant



Elk jaar op de tweede zondag in oktober

wordt de Nadine OK Run gehouden in

Scharwoude. Zondag 14 oktober wordt de

vierde editie van deze run gelopen, ge-

organiseerd door de Nadine Foundation

onder auspiciën van de Stichting Marathon

Hoorn. Het parcours loopt naar verwachting

net als voorgaande jaren langs de IJssel-

meerdijk en door het natuurgebied tussen

Scharwoude en Schardam.

De Nadine Foundation is opgericht ter nage-

dachtenis aan Nadine Beemsterboer, eenjonge meid, die op 2 december 2006 door

haar ex-vriend werd vermoord. Meer dan

duizend mensen liepen destijds mee in een

stille tocht. De ouders, zus en de vrienden

van Nadine hebben een levend monument

voor haar opgericht, de Nadine Foundation.

Nadine hield van sporten. Van haar zesde tot

haar twaalfde deed ze aan atletiek. Ook deed

ze graag mee aan allerlei sportactiviteiten,

zoals de triatlon. Op een dag, ongeveer een

jaar na haar dood, liep haar vader op een van

zijn trainingsrondjes langs Pannenkoekenres-

taurant Ootje Konkel aan de IJsselmeerdijk

in Scharwoude. “Dit is de perfecte plek voor

een hardloopevenement ter ere van Nadine”,

dacht hij, en daarmee was (met medewer-

king van velen) de Nadine OK Run geboren.

Kijk voor meer informatie over deze run op

www.nadine-ok-run.nl.

Drie collega’s uit MC Haaglanden in Den

Haag richtten twee jaar geleden de stich-

ting Linking Borders op. Doel hiervan is het

organiseren van een sponsorrit van 24.000

kilometer, die begint bij MC Haaglanden,

locatie Westeinde en gaat tot Kaapstad in

Zuid-Afrika. De rit wordt gemaakt op tweemotorfietsen en met een 4 x 4 support

auto. Met deze sponsorrit willen de mede-

werkers van dit ziekenhuis geld bij elkaar

brengen voor twee doelen: Bewegen tegen

Kanker en Riders for Health. De sponsorrit

staat gepland voor mei 2013.

Het is de bedoeling dat de mannen de 24.000

kilometer in drie maanden afleggen. De rit

zal door zeventien landen voeren. Alles met

het doel zoveel mogelijk geld en aandacht te

genereren voor Bewegen tegen Kanker (een

initiatief van het MCH en ADO Den Haag)

en Riders for Health. Initiatiefnemer Marco

Overduin vertelt: “Ik liep al jaren rond met

het gevoel dat ik iets wil doen voor een goed

doel. Iets groots, iets meer dan het doneren

van geld of goederen. De goede doelen zijn

heel bewust gekozen en hebben een duide-

lijke reden. Ik heb in mijn leven al heel veel

vrienden, familie en kennissen verloren aan

kanker. Persoonlijk kan ik niets doen tegen de

ziekte, ik ben geen arts of onderzoeker, maar

ik kan me wel hard maken voor deze afschu-

welijke ziekte en dat doe ik door deze mega

sponsorrit op te zetten samen met de rest van

het team Linking Borders. Daarnaast vinden

wij als team het werk van Riders in Afrika een

super initiatief. Het heeft duidelijke raakvlak-

ken met ons werk in het ziekenhuis en onze

gezamenlijke, uit de hand gelopen, hobby:

motorrijden. Wij gaan de projecten van Riders

onderweg bezoeken, we gaan mee rijden en

hulp bieden waar mogelijk.”

Goede doelen

Bewegen tegen Kanker zet zich in voor het

creëren van activiteiten en faciliteiten voor

kankerpatiënten die buiten de gewone

ziekenhuisfinanciering vallen (dan wel die

van ver zekeraars). Het gaat om activiteiten

die bijdragen aan het welzijn van kanker-

patiënten. Riders for Health richt zich op

de verbetering van het lot van kinderen in

Afrika. Dagelijks sterven in Afrika 30.000

kinderen onder de leeftijd van vijf jaar aan

de gevolgen van makkelijk te voorkomen of

te genezen ziekten. Professionele gezond-

heidswerkers in Afrika hebben de kennis om

dit te voorkomen, maar kunnen de afgelegen

gebieden waar deze kinderen wonen niet be-

reiken door de grote afstanden en onbegaan-

bare wegen. De bedoeling is dat de MCH-

collega’s hun motorfietsen, gereedschap en

dergelijke doneren voor het project Gambia

van Riders for Health. Zodat zij in de meest af-

gelegen en vaak moeilijk bereikbare gebieden

gezondheidszorg kunnen bieden. Mensen

die willen meehelpen de sponsorrit tot een

succes te maken, kunnen voor meer informa-

tie kijken op www.linkingborders.nl, rekening

nummer: ABN AMRO, 567875806, e-mail:

[email protected].

Popkoor Pokomotions uit Moordrecht

verzorgt onder meer personeelsfeestjes.

Een muzikale middag of avond met pop-

songs voor elk publiek, waarbij iedereenkan meezingen of dansen.

Het repertoire bestaat uit popsongs van alle

tijden, geschikt gemaakt voor koorzang en

passend bij iedere gelegenheid. Het koor

treedt op bij bijvoorbeeld een (personeels)

feest, maar verzorgt ook een avondvullend

programma in schouwburg, theater of zalen-

centrum. Pokomotions geeft elk jaar een

aantal kerstconcerten en treedt minimaal

eens per jaar op voor goede doelen. Zo heeft

het koor meegewerkt aan benefietconcerten

voor de ‘Care Foundation The Gambia’ in

Lekkerkerk en voor het Lilianefonds met het Philips Harmonie Orkest en Willeke Alberti

in de Laurenskerk in Rotterdam. “Ons koor is

uitermate geschikt om van een personeelsfeest

een hele leuke avond te maken. En wil je een

leuke middag voor patiënten en hun bezoek

organiseren, dan is dat ook heel goed moge-

lijk”, vertellen de organisatoren. Mail of bel

voor meer informatie: [email protected],

Petra Lich, (06) 295 68 425. Of kijk op

www.pokomotions.nl.

De Maag Lever Darm Stichting (MLDS)

organiseert op zaterdag 22 september de

tweede editie van de Zuiderzee Klassieker

om zoveel mogelijk geld op te halen voor

darmkanker. De inschrijving hiervoor isinmiddels geopend.

De Zuiderzee Klassieker is een uitdagende

fietstocht. Met een team of alleen fietsen deel-

nemers een van de drie routes: de Oostervaar-

dersroute (zestig kilometer), de Flevoroute

(120 kilometer) en voor de echte fanatieke-

lingen de Zuiderzeeroute (220 kilometer).

De routes zijn rondom of in de nabijheid van

de Zuiderzee. Start en finish zijn in Almere.

Alle deelnemers halen zoveel mogelijk spon-

sorgeld op waarmee zij een bijdrage leveren

aan de strijd tegen darmkanker. Darmkanker

is een ziekte die veel Nederlanders raakt. Een

op de twintig mensen in Nederland krijgt te

maken met darmkanker. Wanneer darmkan-

ker in een vroeg sta-dium wordt herkend,

is de ziekte redelijk

eenvoudig te behan-

delen. Daarom is het

van levensbelang dat

iedere Nederlander

zich bewust is van

de alarmsignalen van darmkanker en hiermee

naar de huisarts gaat. Kijk voor routes, in-

schrijven en andere praktische informatie op

www.zuiderzeeklassieker.nl.

Mega sponsorrit naar Afrika

Initiatiefnemer Marco Overduin (midden), met links Sander Jacobi en recht Michel Overwijk. Met elkaar vormen

zij het team van Linking Borders.

Nadine OK Run in Scharwoude

Muzikaal feest met popkoor

Fietsen tegendarmkanker

Het parcours loopt naar verwachting net als voorgaande jaren langs de IJsselmeerdijk en door het natuurgebied tussen

Scharwoude en Schardam.

Colofon

Uitgever, tevens redactie-adres:

Gouda Media Groep B.V.

Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda

T (0182) 322 456

F (0182) 322 466

E [email protected]

Eindredactie:

Marja den Otter

Opmaak en fotografie:

Gouda Media Groep B.V.

Advertentieverkoop: Gouda Media Groep B.V.

T (0182) 322 451

E [email protected]

Anneke de Pater

Bram van Boven

Laura Fuykschot

Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is

samengesteld, kan geen van betrokken partijen aan-

sprakelijk worden gesteld voor eventueel voorkomende

fouten.

Algemene servicevragen: Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;

telefoon (0182) 322 456 of mail naar:

[email protected]

Abonnementen

Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN GoudaT (0182) 322 456

E [email protected]

Prijzen: per jaar 74,20 euro

Redactie/tips:

Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar

[email protected]

De redactie houdt zich het recht voor om artikelen

niet te plaatsen of in te korten.

Verspreiding:

De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld

in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in

Nederland. Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan

leidinggevenden onder wie de hoofden inkoop in de

ziekenhuizen.

De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.

Webkrant:

De krant kan ook geraadpleegd worden via

www.ziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks

actueel medisch nieuws.Komende verschijningsdata 2012:

Tweewekelijks. Klik op:

www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning

Bezorging:

Bezorgklachten kunt u mailen naar

[email protected] of bel (0182) 322 456

Uitslag SEA LIFE

De vraag van de lezersactie in het vorigenummer van de Ziekenhuiskrant luidde:

Hoeveel dieren zijn in SEA LIFE Scheve-

ningen te bewonderen? Het antwoord is

meer dan 4000 dieren (in 45 aquaria).

Bijna iedereen beantwoordde deze vraag

goed. De gratis kaartjes gaan naar: G. Alci

(Vijfhuizen), A. Delgado (Capelle aan den

IJssel, B. Vierhout (Veendam), Richard de

Greeuw (Blokker) en Carla Spaans, Zoeter-

meer.

23ServiceNummer 10

23 mei 2012

Ziekenhuiskrant, 23 mei 2012

Documents

Transcript of Ziekenhuiskrant, 23 mei 2012