ZIEKENHUISVOORZIEKENHUIS

EEN GEZONDE TOEKOMST VOOR HET ZUIDEN

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 2

VOORWOORD

professionele uitwisseling over problemen

én het onderling zoeken naar oplossingen

steeds verrijkend en motiverend werkte.

Net datzelfde idee is de motor achter

Ziekenhuis voor Ziekenhuis: ziekenhuizen

uit Noord en Zuid die samen iets

duurzaams willen verwezenlijken.

Uiteraard komt er meestal bij dat de

collega uit het Noorden middelen bijeen

zoekt voor de collega in het Zuiden. Want

het basisprincipe is solidariteit, de

endogene ontwikkeling ondersteunen met

een complementaire inbreng van buitenaf

om zo samen een duurzame medische

zorg mogelijk te maken.

Meer dan vijftien ziekenhuizen zijn

ondertussen een zeer geslaagd

partnerschap aangegaan. En zoiets is

geen klein of gemakkelijk engagement.

Om een partnerschap te doen slagen is

het engagement van verschillende

diensten en beleidsniveaus van het

ziekenhuis vereist. Ondertussen moeten

geëngageerde vrijwilligers deze

solidariteitsbeweging aandrijven en

allerlei initiatieven omkaderen.

Ik merk hoe Ziekenhuis voor Ziekenhuis

motiverend werkt en voor een verhoogde

zingeving van het werk en beroep zorgt.

Dit project versterkt niet alleen de banden

met het Zuiden, het biedt eveneens een

ideale gelegenheid voor

teambuildingactiviteiten. Bovendien biedt

Memisa heeft zich als ngo tot doel gesteld

de toegang tot goede gezondheidszorg te

bevorderen. Kwaliteitsvolle zorg dient

voor iedereen toegankelijk te zijn. Om in

deze missie te slagen vormt het

informeren en sensibiliseren van de

Belgische bevolking en

gezondheidswerkers over de

gezondheidsproblematiek in de wereld

een essentieel onderdeel. Net als het

genereren van een duurzame

internationale solidariteit.

Gezondheid is immers zowel een

voorwaarde, resultaat en indicator van

duurzame ontwikkeling. Acties gericht op

de realisatie van een systeem van

kwalitatieve basisgezondheidszorg zijn

belangrijk om tot een inclusieve, billijke,

productieve en gezonde gemeenschap te

komen.

Solidariteit begint met zich in de plaats

van de ander te stellen. Wie kan dat beter

dan een collega. Het programma

Ziekenhuis voor Ziekenhuis wil dit

aanmoedigen. Ook met de mogelijkheid

zelf eens te gaan kijken hoe de collega's

leven en werken in hun eigen omgeving.

Ik heb tientallen jaren ervaring met

klinische geneeskunde in Afrika. In die

jaren heb ik heel wat collega's uit

verschillende landen begeleid bij hun

terreinbezoek. Een steeds terugkerende

vaststelling was hierbij dat een

BESTE COLLEGA’S

Ziekenhuis voor Ziekenhuis

mogelijkheden aan om hun ervaring te

kapitaliseren en onderling uit te

wisselen.

Ziekenhuizen in het Noorden stellen

steeds meer personeel uit het Zuiden te

werk. Er wordt geschat dat Europa één

miljoen extra gezondheidswerkers van

buitenaf nodig heeft tegen 2020. De

internationale problematiek van het

gezondheidspersoneel opent de

discussie over het afstemmen van de

behoeften van het Noorden en de

noden van het Zuiden, maar schept ook

mooie perspectieven van een verhoogd

wederzijds begrip en solidariteit.

Ziekenhuis voor Ziekenhuis toont het

belang van kleine initiatieven. Hoe deze

initiatieven effectiever en tegelijkertijd

duurzamer worden in een groter kader.

Iedereen die zich engageert in dit

programma kan het lokaal effect van de

actie volgen, en zelf het gemaakte

verschil zien.

Dr. Frank De Paepe

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 3

OVERMEMISA.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 4

WAT IS MEMISA?

Memisa is een ngo voor medische ontwikkelingssamenwerking dieijvert voor kwalitatieve basisgezondheidszorg op lange termijn.Haar doel is essentiële, kwalitatieve en aangepaste verzorging teverzekeren, vooral voor de meest kansarmen, zonder onderscheidvan ras, religie of politieke overtuiging. Dit gebeurt door duurzameopbouw programma’s, kleinschalige initiatieven en noodhulp inAfrika, Azië en Latijns-Amerika.

Memisa is een christelijk geïnspireerde organisatie die de mens, inde eerste plaats de minst gegoede, centraal stelt. Binnen haarwerking hanteert Memisa een integrale benadering van de mens.Ze wil die dienstverlening aan de bevolking op een actuele entoekomstgerichte wijze blijven verzekeren.

De geleidelijke overdracht van verantwoordelijkheden om delokale autonomie te stimuleren, staat hierbij centraal. Daarvoorwerkt Memisa samen met betrouwbare, lokale partners. Ditgebeurt in een open dialoog, op basis van gelijkwaardigheid engedeelde verantwoordelijkheid.Een andere dimensie is het versterken van de samenwerking metandere ngo’s en donoren en met andere sectoren (landbouw,economie en onderwijs).

Memisa is een

afkorting voor

MEdische MIssie

SAmenwerking

Lieve Blancquaert is sinds

2009 meter van Memisa

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 5

GEZONDHEIDSZORG IS EEN BASISRECHT

Gezondheid ismeer dan deafwezigheid vanziekte of invaliditeit

EEN GEÏNTEGREERD GEZONDHEIDSSYSTEEM

Het gezondheidssysteem bestaat uit twee niveaus. Heteerste niveau is dat van het gezondheidscentrum. Defunctie hiervan is vergelijkbaar met deze van de huisartsin België.

Het ziekenhuis is het tweede niveau. Als deverpleegkundige van het gezondheidscentrum de patiëntniet kan helpen, verwijst hij deze door naar het ziekenhuis.

Binnen een functioneel gezondheidssysteem is hetbelangrijk dat er sprake is van een optimale wisselwerking

tussen beide niveaus: ze dienen goed samen te werkenen elkaar aan te vullen.

Memisa probeert het lokale potentieel maximaal aan bodte laten komen door te streven naar een optimale actieveparticipatie van de lokale bevolking. Dialoog staat hierbijcentraal: we luisteren naar de behoeften van de bevolking.

Projecten worden mét de bevolking en niet voor debevolking uitgebouwd. Lokale bewustwording, deverantwoordelijkheid en de autonomie worden zo optimaalgestimuleerd.

Basisgezondheidszorg zoals gedefinieerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO), is gericht op

het algemene welzijn van de mens in zijn omgeving. Gezondheid is immers meer dan de afwezigheid van

ziekte of invaliditeit en slaat op het fysieke, mentale en sociale welzijn. In essentie komt het erop neer

kwalitatieve gezondheidszorg te bieden aan zoveel mogelijk mensen zonder onderscheid van ras,

geslacht of levensbeschouwing; zo dicht mogelijk bij hun leefgemeenschap; tegen een redelijke prijs en

met hun actieve medewerking.

Het nastreven van basisgezondheidszorg steunt op een aantal belangrijke principes: toegankelijkheid,

deelname van de bevolking, gezondheidspromotie, competenties, het gebruik van aangepaste

technologie en intersectoriële samenwerking. Wil men de doelstellingen behalen, dan dienen deze

principes nageleefd te worden. Deze principes zijn ook terug te vinden in de uitdagingen die Memisa

zichzelf stelt.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 6

AANPAK EN PRIORITEITEN

Gezondheidszorg dient zowel geografisch alsfinancieel toegankelijk te zijn. Medische zorgenmoeten betaalbaar zijn voor iedereen, ook voormensen die langdurig ziek zijn. Ook is hetbelangrijk dat mensen niet té ver hoeven telopen voor geneeskundige zorgen.Gezondheidscentra op 5 à 10 km zijn ideaal.Toegang tot gezondheidszorg dient bovendienlaagdrempelig te zijn: de zorgen moetenpsychologisch toegankelijk zijn, metvriendelijke gezondheidswerkers die goedkunnen luisteren zodat de patiënten zich op hungemak voelen. Hiertoe is het belangrijk dat dezorgverleners zich kunnen inleven in de situatievan de patiënt: zo kunnen deze de noden beteraanvoelen en de beste zorgen verstrekken aande patiënt.Ook het gebruik van eenvoudige enaangepaste methodes en technologieën dielokaal eenvoudig geïmplementeerd kunnenworden en een goed beheer van het medischmateriaal is onontbeerlijk.

SAMENWERKINGMET ANDERESECTOREN

Voor een duurzame verbetering van degezondheidszorg en de algemenelevensomstandigheden (vb. bruikbaar water)van de mensen is het van belang dat er eengoede samenwerking bestaat met anderesectoren zoals landbouw, economie enonderwijs.

TRANSVERSALETHEMA’S

Een aantal thema’s vinden we zodanigbelangrijk dat we hieraan op alle niveaus vande gezondheidszorg aandacht aan besteden.Dergelijk transversale thema’s zijn de gender-en milieuproblematiek en ondervoeding.

De thema’s gender en milieu vinden wezodanig belangrijk dat we hieraan via onsstructurele programma op alle niveaus van degezondheidszorg aandacht besteden. Deze

twee thema’s werden geïntegreerd binnen hetprogramma 2011-2013.

Op vlak van gender gaat het hier met nameover activiteiten rond de gelijkheid van mannenen vrouwen. Zo werken we in onder meerMauritanië rond de problematiek van devrouwen-besnijdenissen en in India rond ‘familycounseling’ en vrouwenrechten.

Binnen deze activiteiten is er veel aandachtvoor de participatie van de lokale bevolking diewe als een belangrijke factor ervaren voor hetslagen van dergelijke projecten. Met namewerd er speciale aandacht besteed aan hetlidmaatschap en deelname van vrouwen aanvergaderingen van de gezondheidscomitésbinnen de verschillende gezondheidscentra.

Op vlak van milieu gaat het over projecten rondonder andere watervoorziening, de zuiveringvan bronnen en milieuvriendelijkeenergievoorzieningen (zonnepanelen).

TOEGANKELIJKE ENKWALITEITSVOLLEGEZONDHEIDSZORG

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 7

OVER ZIEKENHUISVOORZIEKENHUIS.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 8

ONTSTAAN EN DOELSTELLINGEN

De doelstellingen van het project Ziekenhuis voor Ziekenhuis zijn:

· Structurele ondersteuning van het ziekenhuis in het Zuiden verlenen gebaseerd op wederzijds respect en concrete solidariteit. De meesteCongolese partnerziekenhuizen maken deel uit van gezondheidszones die door Memisa op structurele wijze gesteund worden dankzij 80 %cofinanciering met de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Het Belgische partnerziekenhuis streeft ernaar om 20 % van de financiering tebetalen. Dankzij deze cofinanciering wordt de bijdrage van het Belgische partnerziekenhuis vervijfvoudigd wat structurele steun mogelijk maakt.

· Een reële kennismaking met de partners in het Zuiden door het uitwisselen van rapporten, foto’s, getuigenissen en door inleefreizen· Op basis van een jarenlange samenwerking tussen ziekenhuizen nieuwe inzichten verwerven in modellen van duurzame ontwikkeling op het

menselijke, het culturele en het medisch-technische gebied.· Een breed publiek informeren over de gezondheidsproblematiek van de kwetsbaarste bevolkingsgroepen in het Zuiden.

Doelstellingen

Het project Ziekenhuis voor Ziekenhuis werd in 2004 opgestart. In dat jaar werden de eerste vijf partnerschappen afgesloten. Het daaropvolgendejaar werd het aantal partnerschappen meteen verdubbeld en werd een eerste bijeenkomst met de deelnemende ziekenhuizen georganiseerd. Dedaaropvolgende jaren werd Ziekenhuis voor Ziekenhuis stelselmatig verder uitgebouwd tot de vijftien partnerschappen die het project vandaag telt.

Ontstaan

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 9

WAT HOUDT ZIEKENHUIS VOORZIEKENHUIS IN?

Het project "Ziekenhuis voor Ziekenhuis"zet partnerschappen op tussen Belgischeziekenhuizen en gezondheidszones (hethospitaal met de daaraan verbondengezondheidscentra) in het Zuiden.

Het Belgische ziekenhuis engageert zichvoor minstens 5 jaar. Voor elkpartnerschap opent Memisa eenspecifieke rekening. Giften gestort op dezerekening zijn exclusief voor hetpartnerziekenhuis en zijngezondheidscentra bestemd. Departnerschappen zijn gebaseerd op eenopen dialoog, gelijkwaardigheid engedeelde verantwoordelijkheid.

Het personeel van het Belgisch ziekenhuiskan heel concreet kennismaken met denoden van een ziekenhuis ginds, maar ookmet de mensen achter die noden.

LANGETERMIJN-PARTNERSCHAP

SUBSIDIES

De partnerschappen met een Congolesegezondheidszone maken deel uit vanMemisa's structureel meerjarenprogramma.Deze projecten worden voor 80%gesubsidieerd door de BelgischeOntwikkelingssamenwerking.

De gemiddelde steun aan eengezondheidszone bedraagt per jaar ongeveer70.000 euro. Hiervan is 56.000 eurogesubsidieerd. Het ziekenhuis draagtgedurende 5 jaar gedeeltelijk of geheel deoverige 14.000 euro bij.

Het Belgische ziekenhuis krijgt jaarlijks de lijstmet de gebudgetteerde voorzieningen voorhun partnerzone (zie bijlage met voorbeeldvan de gezondheidszone Feshi). Memisaverzorgt tevens de rapportage.

JAARLIJKSECAMPAGNEWEEKTijdens de laatste week van november zetten deziekenhuizen hun partnerschap extra in de kijker.Tijdens deze week (niet exclusief) kunnen allerleisensibiliserende en fondsenwervende activiteitenop touw gezet worden.

Memisa bezorgt het campagnemateriaal(gepersonaliseerde folders, affiches,spandoeken). Deze campagne ondersteunttevens Memisa's centrale thema. Sedert 2009besteden wij extra aandacht aan moedersterfte.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 10

Naast de financiële steun is ookuitwisseling een belangrijk aspect. Sinds2007 organiseert Memisa jaarlijksterreinbezoeken.

Samen met de verantwoordelijken van deCongolese gezondheidszone en deBelgische verpleegkundigen/artsen ofandere personeelsleden maken we eenevaluatie van de toestand en streven naarrealistische en haalbare verbeteringen.

Op deze manier dragen de terreinbezoekenwerkelijk bij tot kwaliteitsverbetering. In2011 bezochten 7 Belgische ziekenhuizenhun partnerziekenhuis.

UITWISSELINGNaast de steun voorzien binnen het gesubsidieerde programmakan het Belgische partnerziekenhuis bijkomende projectenfinancieren of uitvoeren in samenspraak met degezondheidszone en Memisa. Voorbeelden hiervan zijn:installatie zonnepanelen, herstellingswerkengezondheidscentrum…

BIJKOMENDE PROJECTEN

“De gezondheidszorg in Congo kampt met grote problemen. Door de gebrekkigeweginfrastructuur en de beperkte financiële middelen blijven vele Congolezenverstoken van de meest elementaire medische bijstand.

Het project Ziekenhuis voor Ziekenhuis kan echter het verschil maken. Steun vanuiteen Vlaams ziekenhuis leidt tot een betere infrastructuur, verhoogde knowhow enbetere dienstverlening.

Daarom ondersteun ik de oproep van Memisa om meer samenwerkingen op te zettentussen West-Vlaamse en Congolese ziekenhuizen. Het loont echt de moeite.”

DIRK DE FAUW (GEDEPUTEERDE PROVINCIE WEST-VLAANDEREN) OVER ZIEKENHUIS VOORZIEKENHUIS:

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 11

GETUIGENIS

In 2007, 2009 en in 2011 werd door Memisa een inleefreis georganiseerd. Ik koner zien dat het geld, dat we elk jaar met ons ziekenhuis ophalen, zinvol werdbesteed. Dat verpleegkundigen en artsen er een broodnodige premie vankrijgen. Broodnodig, want met het karige loon dat ze van de staat ontvangen,kunnen ze zelfs hun eigen gezin niet één keer per dag te eten geven. Zonderverpleegkundigen, zonder artsen, geen ziekenhuis, vandaar de noodzaak vanhet financieel ondersteunen van deze zorgverleners.

Doordat ik er de tweede en derde keer kwam, kreeg ook ons ziekenhuis eengezicht. Mensen in Kasongo-Lunda herkenden mij, het vertrouwen groeide. Ikzag er een ziekenhuis dat qua beddenaantal gelijkt op het onze, maar waar ergeen elektriciteit noch stromend water is, waar elke dag baby’s sterven, waarmoeders hun bevalling niet overleven, waar men op de ‘spoedopname’ eenverscheurende keuze moet maken tussen het redden van het leven van een jongkind of dat van een zwaar zieke moeder die nog 6 kinderen thuis heeftrondlopen… Maar ik zag er ook een ziekenhuis waar verpleegkundigen werkenmet een hart voor hun job, die vaak met soms heel beperkte middelen de bestmogelijke zorg proberen te verlenen.

Ik zag er hoe toekomstige moeders geslagen werden door verpleegkundigen,hard werden toegeroepen, hoe ze bovenop de moeder kropen om de baby eruitte duwen … Maar ik zag er ook verpleegkundigen die zingend en dansendprenatale lessen gaven, die moeders leerden hoe belangrijk gevarieerde voedingis.

Door mijn aanwezigheid leerde ik hen dat ook bij ons niet alles ‘uit de lucht komtvallen’, dat ook wij binnen het ziekenhuis hard moeten werken om het geld teverzamelen waarmee wij hen een heel klein beetje kunnen helpen. Datsolidariteit moet groeien en dat zij niet alleen van ons maar wij evengoed van henkunnen leren. Hoe ze omgaan met de dood, als een deel van het leven, hoeverpleegkundigen de ligging van de baby bepalen door het toepassen van dehandgrepen van Leopold, iets wat wij, ‘moderne vroedvrouwen’, totaal zijnverleerd. Ik leerde luisteren naar de foetale harttonen met een hoorbuis, ik leerdedat handen en oren zoveel kunnen …

Sabine Van de Vyvere is vroedvrouw inhet Sint-Vincentiusziekenhuis en was opterreinbezoek in Kasongo Lunda.Hieronder haar verhaal.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 12

En op die manier ‘bevruchten’ we elkaar. De verpleegkundigen uit het Congolesepartnerziekenhuis voelen zich gesteund door verpleegkundigen en artsen uiteen Belgisch ziekenhuis. De verpleegkundigen en artsen uit ons ziekenhuisworden voortdurend op de hoogte gehouden van de toestand in hetpartnerziekenhuis.

Het is voor ons van bij het begin dé doelstelling geweest dat dit partnerschap nietin stand zou worden gehouden als het niet gedragen werd door alle lagen binnenhet personeel. Van dokters, tot verpleegkundigen, administratief personeel entechnische dienst, iedereen moet minstens wéten dat er een partnerziekenhuisbestaat … Het blijft belangrijk te ‘zaaien’, soms valt het zaad in ‘vruchtbaregrond’ en ontkiemt er iets moois. We lieten grote foto’s maken en hingen diegedurende de campagneweek op de verschillende diensten. Toen we ze na eenmaand terug wilden weghalen, hielden verpleegkundigen ons tegen. ‘Waarommochten die foto’s niet blijven hangen?’ Ik kreeg het er helemaal warm van, eenheel brede basis voelde zich duidelijk ‘geraakt’…

Natuurlijk is het niet altijd rozengeur en maneschijn . Er zal altijd kritiek zijn op devele acties, het voortdurende appel op solidariteit, het vele werk dat er toch inzo’n partnerschap en het organiseren van ‘fondswerving’ kruipt … Maar dat je erals mens zoveel rijker van wordt, dat zorgverleners zowel in Congo als in Deinzemet een onzichtbare band met elkaar worden verbonden, is hartverwarmend !

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 13

CAMPAGNEMATERIAAL

Campagnefolders en -affiches, rollups, vlaggen,

banners, etc. Memisa beschikt over al het materiaal

dat u nodig heeft om uw activiteiten en campagnes

professioneel te kunnen ondersteunen.

Hiernaast vindt u de campagnefolder die we in 2012

verdelen onder onze parterziekenhuizen. Onder de

campagneslogan ‘Mama ik hep je nodeg’.willen we

de kinderen onder de aandacht brengen die ten

gevolge van het overlijden van hun mama vaak -

letterlijk- verweesd achterblijven.

Participerende ziekenhuizenkunnen gebruik maken vanhet professionelecampagnemateriaal dat henter beschikking wordtgesteld door Memisa:

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 14

IN DE MEDIA

Met Ziekenhuis voor Ziekenhuis participeert u aan een mediageniek project.Bovendien helpt Memisa haar partnerziekenhuizen om een zo grootmogelijke aandacht in populaire en gespecialiseerde media te krijgen.

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 15

WAAROM MEEDOEN?

Met Ziekenhuis voor

Ziekenhuis steunt u collega’s in

het Zuiden die weliswaar

dezelfde idealen delen, maar

door een gebrek aan middelen

deze niet kunnen

verwezenlijken.

Solidariteit met hetZuiden

01

Via Ziekenhuis voor

Ziekenhuis kiest u voor een

duurzaam project dat over een

langere tijd loopt. Hierdoor

krijgt u een beter zicht op de

impact van uw steun.

Kiezen voor eenstructureel project

02

U maakt deel uit van een

netwerk van ziekenhuizen

verspreid over heel België.

Ziekenhuis voor Ziekenhuis is

een kwaliteitsmerk en een

label voor solidaire

ziekenhuizen.

Een netwerk vansolidaire ziekenhuizen

03

Via Ziekenhuis voor Ziekenhuis

krijgen personeelsleden de

kans om zich samen voor een

goed doel in te zetten.

Teambuilding

04

Door het concrete karakter van

de samenwerking tussen

Noord en Zuid leent Ziekenhuis

voor Ziekenhuis zich bijzonder

goed voor beelden en verhalen.

Media-aandacht

05

Binnen het project Ziekenhuis

voor Ziekenhuis worden

bijeenkomsten georganiseerd

met de deelnemende

ziekenhuizen. Tijdens deze

bijeenkomsten kunnen

expertise en ervaringen met

elkaar gedeeld worden.

Gedeelde expertise

06

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 16

Het project Ziekenhuis voor

Ziekenhuis is onderhevig aan

een grondige financiële

controle.

Hierdoor beschikt u over

volledige financiële

transparantie.

Financiëletransparantie

07

Doordat het project Ziekenhuis

voor Ziekenhuis financieel

wordt ondersteund door de

Belgische

Ontwikkelingssamenwerking

wordt elke ingezameld euro

met vier vermenigvuldigd.

Uw steun wordtvervijfvoudigd

08

Door te participeren aan het

project Ziekenhuis voor

Ziekenhuis brengt u het

Maatschappelijk Verantwoord

Ondernemen in de praktijk.

MaatschappelijkVerantwoordOndernemen

09

Het project Ziekenhuis voor

Ziekenhuisheeft eveneens een

sterk sensibiliserend karakter:

voor mensen binnen en buiten

het ziekenhuis toont het aan

dat kwaliteitsvolle medische

zorg zoals we dit hier kennen,

geen evidentie is.

Sensibilisatie

10

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 17

HUIDIGE PARTNERS

Ziekenhuis België Contactpersoon Contactgegevens Partnerziekenhuis

A.Z. St-Lucas Brugge Mw. Catherine De Meyer 050/36 58 88 Popokabaka

A.Z. Maria Middelares Gent Dr. Yves Kluyskens 09/260 36 16 Katakokombe

A.Z. Sint-Lucas Gent Lieven D'Haese 09/224.51.44 Mosango

Ziekenhuis Oost-Limburg Genk Dr. Guy Coppens guy.coppens@ZOL.be Bokonzi

Onze-Lieve-VrouwziekenhuisAalst Kathleen De Beer 053/72 41 11 Ipamu

C.A.Z. St.-Franciscus Heusden-Zolder Dr. Stragier 011/45 76 00 Panzi

H.-Hartziekenhuis Lier Dr. Annemie Vandenbossche 03/491 23 45 Kingandu

Sint-Vincentiusziekenhuis Deinze Johan Van Lauwe 09/387 70 47 Kasongo-Lunda

Sint Maarten Mechelen/Duffel Sabien Hons 015/40 96 81 Budjala

AZ Damiaan Oostende Dhr. Willy Sibiet 059/55 30 15 Djuma

AZ Nikolaas Sint-Niklaas Mw. Lut Van De Vijver 03/760 21 56 (28 62) Banga Bola

St.-Joseph Luik Marianne Lebrun 04/224 85 62 Pawa

Stedelijk Ziekenhuis Roeselare Mieke Corneillie 051/23 63 20 Pay Kongila

AZ Sint Jan Brugge AV Oostende Marilyn Dekeyser Marilyn.Dekeyser@azsintjan.be Gombe Matadi

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 18

BESTAANDE PARTNERSCHAPPEN

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 19

VRAAG ENANTWOORD

Congo (65 miljoen inwoners) is opgedeeld in 512 gezondheidszones. Elke gezondheidszone, quaoppervlakte vergelijkbaar met een Belgische provincie, telt ongeveer 100.000 mensen. Een gemiddelderurale gezondheidszone ziet er als volgt uit:

● 16 gezondheidscentra met een (A2)verpleegkundige als verantwoordelijke● 1 of 2 referentiegezondheidscentra, dit is een gezondheidscentrum met een kraamafdeling● 1 referentiehospitaal van 150 bedden met een arts als verantwoordelijke● Een centraal bureau van de gezondheidszone onder leiding van een arts dat instaat voor de

coördinatie

Waar moeten we de ziekenhuizen situeren binnen deglobale gezondheidsstructuur in D.R.Congo?

Het hospitaal kan slechts echt operationeel zijn als ook de gezondheidscentra naar behoren functioneren. Hetgezondheidscentrum in Congo is als de huisarts in België. Pas als de patiënt op dit niveau niet kan geholpenworden, wordt hij doorverwezen naar het hospitaal. Vandaar dat Memisa's structurele programma tegelijkertijd hethospitaal en de gezondheidscentra binnen een zone ondersteunt.

Memisa beheert een structureel programma dat steun biedt aan 38 zones. Deze bevinden zich in de provinciesBandundu, Equateur, Bas-Congo, Katanga, Oost-Kasaï en de Oostprovincie.

Waarom een globale steun aan degezondheidszones voorzien?

In de regio's waar Memisa aanwezig is, zijn de inkomsten van de gezondheidszone afhankelijk van drie zaken:

De financiële bijdrage van de patiënten: < 10 % van de functioneringskostenDe financiering van de gezondheidscentra en het hospitaal binnen een zone zou grotendeels mogelijk moeten zijn door debijdrage van de patiënten. Maar het inkomen per familie is zo dramatisch laag (minder dan 1 euro per dag per persoon) ofzelfs onbestaand dat dit niet haalbaar is.

Nationale solidariteit (tussenkomst van de overheid in de salarissen…)De salarissen zijn verwaarloosbaar en worden bovendien op zeer onregelmatige wijze uitbetaald.

q Het maandsalaris van een arts in een ruraal ziekenhuis: € 20 à € 30 + een risicopremie van € 160q Het maandsalaris van een verpleegkundige: € 3 à € 11

Internationale solidariteit (NGO's zoals Memisa en andere humanitaire organisaties) is bijgevolg onmisbaarOpdat medische zorgen toegankelijk zouden zijn is minimum een budget van € 25/inwoner/jaar nodig.

Wie financiert de gezondheidszorg?

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 20

VRAAG ENANTWOORD

Memisa voorziet verschillende mechanismen om lokaal initiatief te stimuleren en aan te moedigen. Op dezemanier willen we vermijden dat de verantwoordelijkheidszin van de partners zou afnemen:· De steun maakt deel uit van een meerjaren actieplan die, door de toename van het aantal patiënten, een

progressieve verhoging van het inkomen van het ziekenhuis voorziet· De vergoeding van het personeel is deels afhankelijk van het aantal consultaties en hospitalisaties· De jaarlijkse levering van medicijnen voldoet aan een reeks voorwaarden: gegroepeerde bestellingen en

aankopen, kwaliteitscontroles enz.· De gevraagde bijdrage van de patiënten in de medische kosten is berekend op de koopkracht van de bevolking

Zou het kunnen dat door de internationale solidariteit('giften') de verantwoordelijkheidszin van de lokalepartners afneemt?

Vroeger betaalde de patiënt 'per acte'. Zo betaalde hij bijvoorbeeld € 0,5 voor een eerste consultatie.Daarbovenop kwamen de kosten voor het labo, de medicatie, de hospitalisatie enzovoort. In een landwaar het voor de meeste mensen een dagelijkse strijd is om te overleven, zijn medische zorgenvolgens dit systeem financieel niet toegankelijk.

Sinds enkele jaren passen steeds meer ziekenhuizen het forfaitaire betalingssysteem toe. In dit gevalbetaalt de patiënt een vast tarief waar consultaties, behandeling, onderzoeken en hospitalisatieinbegrepen zijn, onafhankelijk van de aandoening. De patiënt weet dus vooraf hoeveel hij dient tebetalen. De ervaring leert dat dit systeem de financiële toegankelijkheid aanzienlijk verbetert.Het aantal patiënten neemt toe, wat de inkomsten van het ziekenhuis ten goede komt. In enkelegevallen is een 'fonds d'équité' in werking gesteld om de medische zorgen te financieren vanpatiënten zonder enige vorm van inkomen en die niet op de steun van de gemeenschap kunnenrekenen.

Hoe ervoor zorgen dat de steun aan hethospitaal vooral de patiënten ten goedekomt?

Wij zijn ervan overtuigd dat dergelijke partnerschappen een nieuwe vorm van solidariteit creëren. De ervaring van Memisamet de partnerschappen tussen ziekenhuizen leert ons immers dat deze niet alleen een positief effect hebben op de kwaliteitvan de medische zorg, maar ook op de motivatie van het personeel van de ziekenhuizen. Of zoals een dokter in één van dehospitalen in Bandundu het zei: ‘het helpt ook onze isolatie te doorbreken'.

In België zetten verschillende gezondheidswerkers van een ziekenhuis zich gemeenschappelijk in voor een solidariteitsactie.Zo ontdekken ze de moeilijke werkomstandigheden van hun Afrikaanse confraters.

Door directe contacten tijdens stages en inleefreizen ontstaat er een sterke band tussen beide partners. Zo levert deze vormvan samenwerking een potentiële meerwaarde voor alle betrokkenen.

Waarom kiest Memisa voor partnerschappentussen ziekenhuizen?

Een gezonde toekomst voor het Zuiden 21

Memisa wenst haar steun aan de medische sector in Congo te versterken door er professionelegezondheidswerkers in België bij te betrekken. "Ziekenhuis voor Ziekenhuis" dat in 2004 gelanceerd werd, draagthiertoe bij. "Ziekenhuis voor Ziekenhuis" omkadert jumelages tussen Belgische en Congolese ziekenhuizen. ElkBelgisch ziekenhuis gaat voor minimum vijf jaar een partnerschap aan met een hospitaal uit het Zuiden. De steundie het hospitaal in het Zuiden krijgt, beantwoordt aan de reële noden:· Een financiële tussenkomst voor de aankoop van geneesmiddelen en medisch materiaal· Een budget voor het organiseren van opleidingen voor het (para)medische en administratieve personeel· Pedagogisch en didactisch materiaal· Aanmoedigingspremies voor het personeel

Wat zijn de objectieven van de campagne "Ziekenhuisvoor Ziekenhuis"?

Het is belangrijk dat de partnerschappen op een professionele, efficiënte en coherente manier uitgevoerd worden. Deterreinkennis van Memisa en de aanwezigheid van een equipe in Kinshasa, Bandundu en de Evenaarsprovincie,verzekeren een professionele omkadering. Memisa staat de partners bij voor het identificeren en formuleren van haalbaredoelstellingen die een impact hebben op lange termijn. Ze biedt de nodige logistieke ondersteuning voor de uitvoering vanhet project. Memisa contacteert de betrokken instanties (de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, e.a.) met als doel eencofinanciering te verkrijgen.

Wat is de specifieke rol van Memisa binnen deze partnerschappen?

Nemen we als voorbeeld dat een groep sympathisanten van Memisa € 14.000 inzamelt voor het ziekenhuis van de gezondheidszoneX. Omdat dit programma geniet van 80% cofinanciering van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, wordt deze € 14.000 verhoogdmet € 56.000. De totale bijdrage voor de volledige gezondheidzone is bijgevolg € 70.000.· Een deel hiervan is de bijdrage voor het ziekenhuis in Congo: aankopen van geneesmiddelen en medisch materiaal,

aanmoedigingspremies, herstellingswerken, bijkomende opleidingen…· Het grootste deel van de bijdrage dient voor de steun aan de gezondheidscentra (aankoop geneesmiddelen, klein medisch

materiaal, aanmoedigingspremies), de logistieke ondersteuning en de technische omkadering die de kwaliteit van de uitvoering vanhet programma garandeert.

Tijdens de jaarlijkse evaluatie wordt samen met de verantwoordelijken van de gezondheidszones de impact van de steun aan de handvan indicatoren geanalyseerd. Deze rapportage bestemd voor DGD (Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking) is vrij voorinzage door onze sympathisanten.

Ons ziekenhuis steunt het actieplan van Memisa ten behoeve van deCongolese ziekenhuizen. Hoe kan ik de impact van mijn gift evalueren?

VRAAG ENANTWOORD

Company NameAddress Line 1 - Address Line 2

Tel: (123) 456 7890 - info@memisa.bewww.company.com