Zeugma Mozaikleri Metin Hali

download Zeugma Mozaikleri Metin Hali

of 14

Transcript of Zeugma Mozaikleri Metin Hali

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    1/30

     

    T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ

    FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ

    ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ

    ZEUGMA MOZAİKLERİ

    HAZIRLAYANLAR 

      MEHMET OĞUZ AVCI

    OĞUZHAN AÇIKEL

    DANIŞMAN

    D!. D". D#"$% ŞAHİN

    BURSA-&'()

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    2/30

    ZEUGMA MOZAİKLERİ

      Zeugma Antik Kenti, Gaziantep ili, Nizip ilçesi, Belkıs Köyü, Birecik Baraj

    Gölü kıyısında yer almaktadır.

      !zaikler, yakla"ık #$%% yıl önce Zeugma&nın tekn!l!jisi, sanat akımları,

    inançları 'e gelenekleri, (e"eri 'e ek!n!mik durumu )akkında günümüze

    (elge niteli*inde (ilgiler aktarmaktadır.

      Zeugma, Grekçe&de +&geçit yeri, köprü geçidi, ka'"ak yeri&& gi(i

    anlamlar ta"ır. ellenistik krallıklar döneminde Büyük -skender&in

    generallerinden (iri !lan Kral eleuk!s /. Nikat!r zamanında eleukeia ad

    0up)rates 12ırat eleukeia&sı3 !larak anılan "e)ir da)a s!nraları tamamen

    4!ma )akimiyetine girdi*i .5. 6# yılından s!nra, 4!ma karakteri 'e

    de'let düzeninin )akim kılınması gi(i !t!rite kaygılarından d!layı,

    ellenistik (ir ö*e !lan eleuk!s ad 0up)rates ismi kullanılmamaya

    (a"lanmı"tır. Bunun yerine +&Zeugma&& ismi tekrar kullanılmaya

    (a"lanmı"tır.

      ARKEOLOJİK KAZILAR VE BİLİMSELARAŞTIRMALAR

    #7$8 yılında ilk kez resmi !larak Gaziantep 'e alatya üzeüdürlükleri (irlikte kazı çalı"ması yapılmı".

    #779 yılında (ir m!zai*in (ekçi tara:ından :ark edilmesi ile m!zaikkazıları (a"latılmı".

    #77; yılında yapılan ni'ersitesi ce'ap 'ererek (irlikteçalı"mak istedi*ini (ildirmi".

    #77? yılında Nantes >ni'ersitesi ile (irlikte çalı"maya (a"lanmı".#77?yılında (a"layan (araj in"aatının )a:riyatında m!zaik parçaları görülmü" 'e

    alanda çalı"malar (a"latılmı".

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    3/30

      Kazıyı günümüzde Ankara >ni'ersitesi @il ari) !*ra:ya 2akültesi,Arke!l!ji (ölümü sürdürmektedir.

    ZEUGMA MOZAİK VE VİLLALARI

    4!ma kültürüne göre, zenginlerin gösteri"li 'illalarda !turmaları (irgelenekti. Zeugma&nın 2ırat Ne)ri&ne (akan yamaçları zenginlerin'illalarına mesken !lmu"tur.

    DİONYSOS (ERGEÇ) VİLLASI

    Bu 'illa Zeugma&da ilk (ilimsel kazının (a"ladı*ı yapıdır. Camaçtak!numlanan 'illa üç kattan !lu"maktadır. Buradaki #779 yılında elegeçen m!zaikler (a"ta inDsitu !larak sergilenmi" da)a s!nra #77$ yılındakaçakçılar tara:ından (ir kısmının ta)rip edilerek yerinden sökülmesindend!layı m!za*in geri kalan kısmı müzeye ta"ınmı"tır.

    Dionysos’n D!"!n!

      @i!nys!s Eillası&nda sal!n )aline getirilmi" !lan galerinin ta(an

    m!zai*idir. 0n dı"ta kesi"en, daire teması !lu"turan ge!metrik desenli (ir(ant, iç kısımda ters yöne (akan dalga m!tiFeri arasında üçlü saç örgüsüile çerçe'elenmi"tir. !zai*in !rtasında @i!nys!s 'e Ariadne (ir di'anda!tururken (etimlenmi"tir. !ldan gelen (ir kadın gürü, yukarı kaldırdı*ıelleri ta)rip !lmu"tur. a*da ç!cuk 0r!s gelin ile damat&a yönelmi",mu)temelen içinde a"k iksiri !lan (ir kaseyi sunmaktadır. !l grupta (irkaseden "arap içen satyr 'e yanında @i!nys!s alayından menad elindeme"ale tutmaktadır. a* grupta arkada kalan gür silen, elinde Füt tutangenç (ir erkek 'e )ediyeler sunan genç (ir kadın gür yer almaktadır. 0ser-. . 9. yüzyılın s!nları 6. yüzyılın (a"larına tari)lendirilmektedir.

     Y#$#% Os'

     @i!nys!s Eillası&nın yatak !dası !larak (ilinen !dasında yer alanta(an m!zai*inin en dı"ında sıralı te*et tam 'e yarım kareler, tamkarelerin içinde #9 adet tessera, yarım karelerin içinde 8 adet tesserakullanılarak !lu"turulan küçük kareler ile kalın (ir (ant 'e (unun içindetestere di"i arasında ikili saç örgüsü m!tinin !lu"turdu*u (ant ileçerçe'elendirilmi"tir. Kare çerçe'e içine !turtulmu" yu'arlak (ir alan içinde(ir(irine ikili saç örgüsü 'e :ar(ala "eridinin sardı*ı dairesel m!tiFer, (udairesel m!tiFerin içinde sarı renkte i"lenen dilimli daireler (ulunmaktadır.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    4/30

    !zai*in merkezinde ise (iti"ik !lmayan parçalardan !lu"an (ir r!zeti"lenmi"tir. 0ser, -. . 9. yüzyılın s!nları 6. yüzyılın (a"larına 'erilmektedir.

    ROMA AMAMI VE GYMNASİON KOMLEKSİ

    amam yapısı gymnasi!n ile (ir k!mpleks !lu"turur. #77= yılındaBirecik Barajı&nın gö'de in"aatının (a"ladı*ı yerde (ulunmu"tur. Kazısıtamamlandıktan s!nra ele geçen m!zaikler müzeye aktarılmı"tır. Burada

    (ulunan di*er kalıntıların tamamı da)a s!nra (arajın altında kalmı"tır.

     T*+i,i- (I.'%.'%)

     Capının ılıklık kısmında yer alan ta(an m!zai*iH kö"elerde kare içindedaireler 'e (u daireler içinde dört k!llu yıldız, kenarlarda ise dikdörtgeniçinde (akla'a dilimi, (u dilimlerin içine merkezi diskli iç içe daireler yeraldı*ı ge!metrik desenlerden !lu"mu" geni" (ir (antla çe'relenmi"tir.-çeride testere di"i dizileri arasında üçlü saç örgüsü m!ti (ulunur.!zai*in merkezinde siya) 'e kırmızı dört k!llu yıldızlardan !lu"an

    ge!metrik (ir pan! yer alır. Beyaz zeminde, ka)'erengi 'e siya) e"kenardörtgen r!zetler (ulunur. Cıldızların arasında sarı 'e (eyaz e"kenardörtgenler 'ardır. Bu m!zaik -. . 6. yüzyıla tari)lenmektedir.

    Ko-+.*%s$* Y*, A.#n O

    K!mpleksin (ir !dasında ge!metrik desenli ta(an m!zai*i yeralmaktadır. ers yöne (akan testere di"i dizileri arasında üçlü saç örgüsü(andından !lu"an çerçe'e içinde kare pan!, (ir(irine kö"elerinden te*et(içimde perspekti yakalamı" küpler ile (ezelidir. -. . 6. yüzyıla

    tari)lenmektedir.

    A+sis.i O

    K!mpleksin apsisli !dasının ta(anında yer alan ge!metrik desenli (irm!zaik (ulunmaktadır. @üz siya) çizgiyle çe'relenen apsisin (eyazzemininde, merkezi n!ktalı yarım 'e tam kare (içiminde r!zetler (ulunur.Apsisin d!*usunda, (ir(irine antetik "ekilde yerle"tirilen testere di"li"eritlerin arasında üçlü saç örgüsü m!tiFi çerçe'e yer almaktadır.erkezdeki pan!lardan (ir tanesindeH içleri ka'isli siya) (eyaz kareli

    kesi"en daireler (ulunur. @airelerin merkezinde e"kenar dörtgen r!zetleryer alır. Kesi"en yerler (eyaz 'e sarı renklidir. Biti"i*indeki di*er pan! ise

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    5/30

    siya) n!ktalı e"kenar dörtgenlerin !lu"turdu*u ka:es deseniylesüslenmi"tir. >çüncü pan!daH sIastikeDpelta 'e merkezde ülayman@ü*ümü yer almaktadır. !zaik -. . 6. yüzyıla tari)lenir.

    /#.,i-

     Capının sıcaklık kısmında yer alan ge!metrik desenli zeminm!zai*indeH kalın griDsiya) çizgi ile sınırlandırılmı" !lan içinde, sarı zeminüzerine tek ta" sırasından !lu"an paralel tam 'e yarım kareler i"lenmi"tir.-çine stilize r!zetler yerle"tirilmi"tir. erkezde siya), kırmızı, gri, sarı 'e(eyaz zigzag dizileri yerle"tirilmi"tir. Bu m!zaikler -. . 6. yüzyılatari)lenmektedir.

    MAİNAD VILLASI (ÇİNGENE KIZI VILLASI)

      #77$ yılında Gaziantep müzesi tara:ından kazısı yapılmı"tır.Capının(ir ç!k kez kaçak kazılar yapılarak ta)rip edildi*i !rtaya çıkmı"tır.

    Eilla dere yata*ında (ulundu*u için y!*un (ir d!lgu ta(akasınınaltında kalmı"tır.$ metrelik (u d!lgu ta(akası # yıl süren çalı"maylakaldırılmı"tır. Eillaya dö"emelerden (irinde (ulunan enad tas'irindend!layı enad Eillası ismi 'erilmi"tir. alk arasında Jingene Kızı Eillasıdenmektedir.

      A%,#$os Mo0#i"i

    ainad Eillası&nın dinlenme !dası !larak kullanılan (ölümünde

    (ulunan (u m!zaik, ; 6.=m ölçülerindedir.

    Kalın (ir kenar çizgisiyle sınırlanan m!zai*in üstünün yarısı gürlü,altının yarısı siya)D(eyaz ge!metrik desenlerden !lu"ur. Lan!nun endı"ında ise üç (!yutlu meander m!ti görülmektedir.

    2igürlü pan!da 0up)r!sine 'e Akrat!s klineye uzanmı" "ekilde(etimlenmi"tir. Akrat!s&un elinde (ulunan rit!n ile 0up)r!sine&nin uzattı*ıkade)e "arap döktü*ü görülmektedir. Akrat!s&un yanında "arapkarı"tırmakta kullanılan (ir krater (ulunmaktadır.

    2igürlerin yanında isimleri 'erilmi"tir.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    6/30

    0serde üç güzel K)aritten (iri !lan 0up)r!sine güzelli*i, sakinli*i 'eerdemi simgelerken Akrat!s ise zayı: erkek karakterini yansıtmaktadır.utluluk 'e ne"enin )akim !ldu*u (ir sa)ne i"lenmi"tir.

      !zaik ,. 9.yy s!nu M 6.yy (a"ına tari)lenir.

      K*$os Mo0#i"i

    ainad Eillası&nın peristyl (ölümünde (ulunan m!zaiktir.

    !l tara:ından 'e !rta kısmından (üyük )asar gören eserde Ket!s&un(a" (ölümü (ulunamamı"tır. Je"itli )ay'anların özelliklerini ta"ıyanmit!l!jik (ir yaratık !lan Ket!s m!zai*in !rtasında i"lenmi"tir. !zaik .9.yy s!nlarına tari)lenir.

      M*n#& Mo0#i"i 1 Çin2*n* K'0' Mo0#i"i

    Eillanın yemek !dasının ta(an kaplaması m!zai*idir. Büyük ta)ri(atau*rayan eserden geriye yalnızca gürün kadın (a"ı kalmı"tır. !zaik, %.8$ %.=9 metre ölçülerindedir.

    a* tara:ına d!*ru (akan kadının saçları alnından !rtadan ikiyeayrılmı" 'e (a"ının arkasından e"arpla (a*lanmı"tır.

    @ar alınlı 'e (elirgin elmacık kemikleriyle d!lgun (ir yüzü 'ardır.Kulaklarında (üyük küpelerin (ulunmasından d!layı gür Jingene Kızı!larak adlandırılmı"tır.

      0serde, genellikle @i!nys!s "enliklerinde yer alan (ir enad&ıntas'ir edildi*i, (a"ının yanında (ulunan asma lizlerinden anla"ılmaktadır.

    0ser, (akı"ları ile insanları etkilemi" 'e (u m!zaik Zeugma&nın simgesi)aline gelmi"tir. !zaik, . 9.yy s!nlarına tari)lenir.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    7/30

    OKEANOS VILLASI

    Eilla, #777 yılında Gaziantep üzesi&nin yürüttü*ü kurtarma

    kazılarında !rtaya çıkartılmı"tır.2ırat ne)rine paralel antik (ir y!lun üzerinde (ulunmaktadır. Eilla

    üzerinde #% metrelik (ir d!lgu (ulunmaktaydı.

    Eilla ne)re yakınlı*ından d!layı, sa)i(inin su ile ilgili (ir mesleksa)i(i !ldu*u dü"ünülmektedir. !zaikler de i"lenen k!nularda (u görü"üdesteklemektedir.

      O%*#nos 3* T*$4ys Mo0#i"i

    Eillanın peristylinde (ulunan sı* )a'uzda ele geçmi"tir. #.=% 6.6%

    metre ölçülerindedir.

    rta pan!yu, üst üste yerle"tirilmi" üçgen dizileri, üçlü saç örgüsüm!ti 'e tek sıra üçgen dizisinden !lu"an çerçe'e çe'relemektedir.

    !zai*in üç kö"esinde yunuslara (inmi" 0r!slar (etimlenmi"tir.

    !l üst kö"ede ise (ir kaya üzerine !turmu" si'ri küla)lı (alık tutar)alde Lan (etimlenmi"tir.

    Asıl gürler ise !kyanusların tanrısı kean!s 'e e"i et)ys&dür.

    kean!s sakallı, gür saçlı 'e ka:asında kıskaçlarla i"lenmi"tir. a*!mzunda dümen (ulunmaktadır.

    a*ında yer alan e"i et)ys ise uzun saçlarıyla s!la dönük "ekilde(etimlenmi"tir. Ba"ında kanatlar (ulunmaktadır. -kisinin !rtasında )erzaman (irlikte resmedildikleri Ket!s (ulunmaktadır. Je'relerinde çe"itlideniz canlıları yer almaktadır.

    0up)rates yani 2ırat ne)ri kean!s 'e et)ys&ün ç!k sayıda

    ç!cu*undan (iridir. 2ırat ne)ri kıyısında (u 'illada (ulunan eser0up)rates&e adanmı" !lmalıdır. 0ser, . 9.yy s!nlarına tari)lenir.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    8/30

    Dionysos M#.yon Mo0#i"i

    Eillanın peristylinin (atı sundurmasında ele geçmi"tir.

    -ki kenarında sarı dikdörtgen pan!lar içinde ma'i e"kenar dörtgenler'e (unların içinde üçgen sıra dizisi "eklinde kareler yer almaktadır.

    rtada siya) çerçe'eli (üyük sarı kare içine sı*dırılan dairesel(asamaklı üçgen dizisi, saç örgüsü 'e çem(er m!tiFeriyle çe'relenen pan!içerisinde @i!nys!s (üst "eklinde yer almaktadır.

    Bir )ale içinde sarma"ık yaprakları ile taçlandırılmı" (a"ı )a:çe sa*adönüktür. aç (ukleleri )er iki !muza dü"mekte, sa* !mzunu sarı el(isesiörtmektedir. 0ser, . 9.yy s!nuna tari)lenir.

    G*o-*$,i% D*s*n.i İ-+.i3i- T#5#n Mo0#i"i

    Eillanın impli'ium kısmındaki sı* )a'uzun ta(anında (ulunmu"tur.

    rtadaki sekizgen pan!ya (a*lı !larak kö"elere uzanan e"kenardörtgenlerden !lu"maktadır. 0"kenar üçgenlerde sarı, kırmızı 'e pem(erenkli tesseralar kullanılmı"tır.

    Kö"elere uzanan (u e"kenar dörtgenlerin arasında, gökku"a*ı m!tiFiç!k renkli küçük pan!lar (ulunmaktadır.

    0serdeki perspekti:, dönemin ge!metrik (ezeme düzeyini gözlerönüne sermektedir. 0ser, . 9.yy s!nuna tari)lenir.

    G*o-*$,i% D*s*n.i O T#5#n Mo0#i"i

    Eillanın impli'iumuna açılan (ir !danın ta(an m!zai*idir.0n dı"ta (asamaklı üçgen dizisi, !rtada saç örgüsü m!ti 'e iç

    kısımda yeniden (asamaklı üçgen dizisinden !lu"an (ir çerçe'eyleçe'relenmi"tir.

    Lan!da :arklı renklerden !lu"an e"kenar dörtgenlerin üç (!yutlu(içimde i"lenmesiyle göz aldatıcı (ir etki !rtaya k!nmu"tur. Ancak !rtapan!nun (üyük (ölümü ta)rip edilmi"tir. 0ser . 9.yy s!nuna tari)lenir.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    9/30

    OSEIDON VILLASI

    #777 yılındaki kurtarma çalı"maları sırasında, kamula"tırılan (ir :ıstık(a)çesinde, a*açların köklenmesi sırasında tesadü:en (ulunmu"tur.

    2ransız eki(in kazıyı yarıda (ırakmasından s!nra Gaziantep üzesitara:ından ele alınan 'illadaki kazıda, yüksek kaliteli 'e önemli k!nularıni"lendi*i (ir ç!k m!zai*e rastlanınca, kazı dünyada (üyük (ir yankıuyandırmı"tır.

    Bu (üyük yapının, yüksek (ir memur ya da üst rüt(eli (ir k!mutanaait !ldu*u dü"ünülmektedir.

     !plam 7 parça eserin çıkarıldı*ı 'illada kazılar 9%%% yılının s!nlarınakadar de'am etmi"tir.

    #si+4#n* 1 D#i.os Mo0#i"i

    Eillanın ziya:et !dasında 1triglinium3 (ulunan, klineli (ölümünkar"ısındaki giri" kısmına (akan pan!ya 'erilen isimdir. !zaik "eklindesırt sırta i"lenmi" iki pan!dan !lu"maktadır. @i*er tara:taki eser@i!nys!s&un indistan&dan @önü"ü !zai*i !larak geçer 'e ayrı !larak ele

    alınmaktadır, ancak )er örnekte (ulunmasa da (u pan!larda anlamsal (ir(ütünlükte (ulunmaktadır.

    Bu iki pan!yu (ir(irine (a*layan (!"luklarda 'e pan!larınçe'relerinde 6 (!yutlu ge!metrik desenler (ulunmaktadır.

    Ba"lı*a k!nu !lan pan!yu sırasıylaH kırmızı (ant üzerine sarı e"kenardörtgen dizisi, dalga m!ti dizisi 'e !rtada siya) :!n üzerine yapılmı"geli"mi" meander m!ti ile !lu"turulan s'arstika 'e (!"luklarda s!l!m!ndü*ümleri, diskler 'e ku"lar gi(i ç!k çe"itli üç (!yutlu ge!metrik desenler

    çe'relemektedir. !n (ir dalga m!ti dizisinden s!nra giri" yapılan pan!#,=% 6 metre ölçülerindedir.

    Lan!da yan yana altı gür i"lenmi"tir. Be"inin ismi pan!da 'erilmi"tir.Bunlar sırasıyla in!s&un e"i Lasip)ae, ya"lı dadı r!p)!s, @aidal!s 'e!nun !*lu -kar!s&dur. -smi 'erilmese de ayakta duran genç kadının Ariadne!ldu*u anla"ılmaktadır.

    Lan!da in!s B!*ası mit!sunun i"lendi*i ç!k açıktır. öylenceyegöreH karde"leriyle ta)t ka'gasına tutu"an in!s tanrıların kendinden yana

    !ldu*unu iddia etmi"tir. Bunu kanıtlamak içinde tanrılardan (ir i"aretgöndermelerini istemi"tir. L!seid!n&a (ir adakta (ulunmu" 'e denizden

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    10/30

    (eyaz (ir (!*a göndererek i"aret 'ermesini istemi" kar"ılı*ında dagönderdi*i (!*ayı kendisine kur(an edece*ine dair söz 'ermi"tir. L!seid!niste*e ce'ap 'erip (!*ayı gönderince ta)ta geçen in!s, (!*ayıL!seid!n&a kur(an etmekte pekte )e'esli !lmamı"tır. in!s ak (!*ayı

    damızlık !larak ayırarak kendi (!*alarından (irini kur(an edince L!seid!n(una ç!k ö:kelenmi" 'e 0r!s&u y!llayıp in!s&un karısı Lasip)ae&ningönderdi*i ak (!*aya a"ık !lmasını sa*lamı"tır. Neticede (!*aya kar"ıengellenemez arzular (esleyen Lasip)ae @aidal!s&tan kendisine yardımcı!lmasını istemi"tir. @aidal!s&da in!s B!*ası&nı (ile cez(edecek (ir @ü'emaketi in"a etmi" 'e (u maketin içine giren Lasip)ae in!s B!*ası ile(irlikte !lmu"tur. Bu (irliktelik s!nrası d!*an, (!*a (a"lı insan 'ücutluyaratık in!taur!s, insanlarla (eslenip !rtalı*ı (ir(irine katınca annesiLasip)ae tekrar @aidal!s&a giderek in!taur!s&un )apsedilece*i (irla(irent yapmasını istemi"tir. @aidal!s&ta in!s sarayının kar"ısınaOa(yrint)!s adı 'erilen yapıyı in"a etmi"tir. )eseus gelip Ariadne&yikendisine a"ık edene 'e in!taurus&u öldürene kadar in!taurus (urada)apsedilmi"tir.

    Lan!da (u mit!l!jik !layın )angi kısmının resmedildi*ine dairtartı"malar me'cuttur. a)ne )akkında en net makalelerden (irini

    Arke!l!ji Bölüm Ba"kanı Lr!:[email protected]:a Pa)in kaleme almı"tır.

     Cakla"ıma göreH !turan Lasip)ae sarı renkte (ir mant! giymi"tir, sarırenk antik ça*da gelinliklerde kullanılmı"tır. Bu da )enüz (irle"meningerçekle"medi*ine i"aret etmektedir. Lasip)ae&nin )emen altında yer alan(!*a (a"ının, erakles tara:ından öldürülen in!s B!*ası&nın yada )eseus tara:ından öldürülen in!taur!s&un (a"ı !ldu*u söylense de (u(a" gerçekte @aidal!s&un in"a etti*i dü'e maketinin parçasıdır. Ba"ınyanında duran 'e (a"a !k saplayan 0r!s ise yasak a"kı i"aret etmektedir.Lasip)ae&nin sa* tara:ında duran 'e ismi 'erilmemi" !lan genç kızın ise

    Lasip)ae&nin kızı Ariadne !ldu*u dü"ünülmektedir. in!taur!s&u öldürmeyegelen )eseus&a a"ık !lan !nunla kaçarken y!lda )eseus !nu (ırakınca,(u sırada indistan&dan dönmekte !lan @i!nys!s ile kar"ıla"acak Ariadne!nunla e'lenecektir. ırt sırta 'ermi" pan!ların (ir(iriyle ili"kili !ldu*u 'egenç kızın Ariadne !lması gerekti*i tezi (una dayandırılmaktadır. Ariadne!ldu*u anla"ılan, ye"il t!nlarında k)it!n giyen genç kız annesine (ir "eyleri"aret edercesine (akar )alde resmedilmi"tir.

     Ca"lı dadı r!p)!s ise kam(ur (ir "ekilde durarak Qadl!cuti!R

    :!rmunda @aidal!s&a )itap eder "ekilde tas'ir edilmi"tir. ragedya

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    11/30

    !yunlarında sık kar"ıla"ılan (ir karakter !lan r!p)!s, ka)ramanları(ilgeli*iyle d!*ruya yönlendiren ya"lı (ir kadındır.

    @aidal!s ise s!l !mzundan inen 'e sa* !mzunu açık (ırakan kısa (irtunik giymi" !lgun (ir erkek !larak tasr edilmi"tir, sa* elinde (ir testere,

    s!l elinde (ir kalas tutmaktadır, aya*ının altında ise i"lenmemi" (ir kütükyer almaktadır.

    a)nenin en sa*ında ta(ureye !turmu" (ir kütü*ü i"ler )alde -kar!s,(elinde (ir pe"tamal ile (etimlenmi"tir.

    -kar!s&un )emen üzerinde iki adet, üç katlı semerdam çatılı (inagözükmektedir. Bu (inaların Oa(yrint)!s !ldu*u iddia edilmektedir.

    Arka (ölümde yer alan plasterli mimari yapı 'e yapının üst

    (ölümünde i"lenen püsküllü perdeler, m!zaikte in!s B!*ası mitini k!nualan tiyatr! gösterisinden (ir sa)nenin resmedildi*ini göstermektedir,sa)nede r!p)!s&unda yer alması (unu destekler niteliktedir. Buradan)areketle Oa(yrint)!s !ldu*u dü"ünülen yapıların, anın açık )a'adaya"andı*ını 'urgulamak için yapılmı" yapılar !ldu*u 'e dı" !rtamın(etimlendi*i anla"ılmaktadır.

    !nuç !larak m!zaikte @aidal!s&un dü'e maketini yapı"ını k!nu alan(ir tragedya !yunundan sa)nesinin tas'ir edildi*i anla"ılmaktadır. 0ser .9yy s!nuna tari)lenir.

    Dionysos’n in&is$#n’n D6n!7! Mo0#i"i

    L!seid!n Eillası&nın triglinium kısmında (ulunan klinelerin !rtasındayer almakadır. @aidal!s pan!su ile sırt sırtadır.

    2igürlü pan! aynı @aidal!s pan!sunda !ldu*u gi(i geni" (ir kenar(andı içinde yer almaktadır. ek :arkı ana panelden önce camtesseralardan yapılmı" s!n (ir sarma"ık dizisi içermesidir. Lan! #,=%metrelik (ir kare "eklindedir.

    Lan!da üç gür tas'ir edilmi"tir 'e isimleri 'erilmi"tir.

    0n s!lda @i!yns!s i"lenmi"tirH iki panter ile çekilen ara(anın üzerindeayakta durmaktadır. Ba"ında )alesi 'e çelengi (ulunan @i!nys!s, s!l elinde

    yapraklarla süslü ucu mızrak "eklinde (ir tyrs!s tutmaktadır.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    12/30

    Eücudunu tamamen örten (ir el(ise giyen @i!nys!s, za:erdendöndü*ü için s!l !mzundan 'e sırtından a"a*ıya uzanan kırmızı (ir pelerinta"ımaktadır.

    @i!nys!s&un sa*ında duran 'e ara(ayı sürer "ekilde resmedilen

    kanatlı gür za:er tanrıçası Nike&dir. Ara(anın önünde ise (ir (ak)a çaldı*ızillerin ritmiyle dans ederken (etimlenmi"tir. K)it!nu 'ücudunun)areketlerine uyum sa*lamaktadır. Ayaklarına uzun deri çizmeler giymi"tir.

    it!l!jide @i!nys!s, Cunanistan 'e Anad!lu&da gezmekten sıkılıncayeni maceralar için indistan&a gitmeye karar 'erir. rdusu 'e alayıyla y!laçıkan @i!nys!s türlü e*lencelerle y!lculu*unu sürdürerek 2ırat Ne)ri&nekadar gelmi", 2ırat üzerinde uzun (ir köprü kurarak Asya&ya geçi"yapmı"tır.

    indistan&a gidene kadar pek ç!k ülkeye (!yun e*diren @i!nys!s,ydaspes&e kadar gittikten s!nra, yaptı*ı y!lculuk 'e kazandı*ı za:erlerialayıyla kutlaya kutlaya, gidi"inden ç!k da)a mu)te"em (ir dönü"yapmı"tır. Ee Asya&ya özgü (azı "eyleri de (era(erinde getirmi"tir.

    Ba"lı*a k!nu pan!da da @i!nys!s&un (u y!lculu*undan geri dönü"üresmedilmi"tir. @i!nys!s da)a s!nra, y!lculu*unun s!nunda Ariadne ilekar"ıla"acaktır.

    @aidal!s pan!sunda da Ariadne )enüz e'inden ayrılmamı"tır.

    Anla"ılan ! kiH (u iki pan!da :arklı mekanlar da aynı anda ya"anansa)neler (etimlenmi"tir.

    0ser . 9.yy s!nuna tari)lenir.

    os*i&on Mo0#i"i

    L!seid!n Eillası&na adını 'eren, 'illanın peristylinde (ulunan sı*)a'uzun ta(an m!zai*idir. =.6= 9.$% metre ölçülerindedir.

    rtadaki gürlü pan! )a'uzun tamamını kaplamamaktadır.@ikdörtgen "eklindeki )a'uzun iki kısa kenarında (ırakılan (ölümler çaprazparalel çizgilerden !lu"turulan pan!larla d!ldurulmu"tur.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    13/30

    Ana pan!nun etra:ındaki kalın çerçe'e, iki dalga m!ti dizisi arasında(ulunan ye"il, sarı 'e ka)'erengi tesseralardan !lu"an üçlü saç örgüsü1)alat3 m!tinden !lu"maktadır.

    Lan!nun !rtasında, iki ip!kamp!s&un çekti*i altın ara(ası içerisinde,

    saçları dalgalanmı", el(isesi sırtında t!planmı" )alde yarı çıplak (ir erkek!larak denizlerin tanrısı L!seid!n resmedilmi"tir.

    Ara(anın ön tara:ında, !mzuna da Ket!s d!lanmı" )alde !kyanuslarıntanrısı kean!s 'e !nun sa*ında yine iki !mzuna Ket!s d!lanmı" )aldeduran e"i et)ys&ün (üstleri yer almaktadır. a)nede lymp!s&lu L!seid!n)iyerar"ik !larak itan !lan kean!s 'e e"i et)ys&den yukarıda i"lenmi"tir. anrıların gö*üs )izasında siya) (eyaz tesseralarla 'erilen dalgalanmadend!layı aslında tanrıların denizden yükselir )alde i"lendi*i anla"ılmaktadır.

    Bu gürlerin etra:ında yunus, istak!z, a)tap!t, karides, deniz yılanı'e çe"itli (alıklardan !lu"an tam (ir deniz canlılı*ı resmedilmi"tir. 0ser .9.yy s!nu M 6.yy (a"ına tari)lenir.

    A+4,o&i$*’nin Do"7 Mo0#i"i

    Eillanın peristyline açılan dinlenme !dasının ta(an m!zai*idir. ;.;% =.=% metre ölçülerindedir.

    Lan! en dı"ta kalın siya) (ir çizgi ile sınırlandırılmı"tır, (unun içindeiki (asamaklı üçgen dizisi arasında kalan, içinde çaprazların 'e dairelerini"lendi*i kalın (ir (ant (ulunmaktadır. @a)a s!nra sırasıyla ikili saç örgüsü'e iki düz çizgi arasında er!sların geyik, aslan, kaplan, d!muz 'e ya(ankeçisi gi(i )ay'anlarla yaptıkları mücadelenin k!nu alındı*ı, kalın (ir ku"akyer almaktadır. 2ar(ala dizisiyle pan! sınırlandırılmaktadır.

    Lan!nun üst kısmında (ulunan yazıtta, 0ski Cunanca !larak QamsatlıZ!sim!s @enizin @erinliklerinden Gelen Ak Köpük -çin CaptıR yazar.

    Ak köpük QAp)r!sR a"k 'e güzellik tanrıcası Ap)r!dite&nin ismi!ldu*undan, )er ne kadar pan!daki gür ta)ri(ata u*ramı" !lsa da eserdeAp)r!dite&in i"lendi*i anla"ılır. 0ser . 9.yy s!nu M 6.yy (a"ına tari)lenir.

    it!l!jide Ap)r!dite, K)r!n!s&un (a(ası

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    14/30

    tanı"tırılmı"tır. @!*umunda pe"ine takılan er!slar (ir da)a !ndan )içayrılmamı"lardır.

    Lan!da da a"k 'e güzellik tanrıçası Ap)r!dite&nin istiridye üzerindegezdirilmesi resmedilmi"tir. Ap)r!dite at, insan 'e (alık özellikleri !lan, iki

    deniz kentaur!su tara:ından ta"ınmaktadır. @a*ınık saçlı denizkentaur!slarının (a"larında (ir çi:tte kıskaç (ulunmaktadır. a"ıdıklarıistiridye içinde (eyaz teniyle çıplak Ap)r!dite s!la dönük "ekilde!turmaktadır. !l k!luna pazu(ent, (ilezik 'e ayaklarına da )al)altakmı"tır. >zerinde (a" a"a*ı duran iki er!s kaldırdıkları çelenk ileAp)r!dite&nin d!*umunu kutlamaktadır. @eniz k!yu 'e açık renkteku"aklarla (etimlenmi" 'e içinde (ir yunus yüzer "ekilde resmedilmi"tir.

    A%4i..*s Mo0#i"i

    L!seid!n Eillası&nın impli'iumunda yer alan )a'uzun ta(ankaplamasıdır.

    #,8% #,8% metre (!yutlarında kare :!rma sa)iptir.

    0n dı"ta çapraz paralel çizgilerden !lu"an kalın (ir çerçe'e yeralmaktadır.

    Lan! !rta kalınlıkta (ir :ar(ala dizisi ile sınırlandırılmı"tır.

    a)nede dysseus&un kyr!s Adası&nın Kralı Oyk!medes&in sarayındaAk)illeus&u (ulması i"lenmi"tir.

    Lan!nun merkezinde sa* elinde mızrak, s!l elinde kalkan tutan, kızılsaçlı kadın el(isesi giymi" )alde Ak)illeus yer almaktadır. a*ındakidysseus&a d!*ru ilerlerken arkasında kalan se'gilisi @eidemeia&ya d!*ru(akmaktadır. Ak)illeus&un arkasında yani sa)nenin s!lunda @eidemeia,!nun s!lunda Kral Oyk!medes, en s!lda ise (ir mu)a:ız resmedilmi"tir.@eidemeia Ak)illeus&un pe"inden k!"arken, Oyk!medes elini griS!n (a"lıkılıcına götürmü"tür. Ak)illeus&un önünde sa)nenin sa*ında ise dysseusyer almaktadır. Kırmızı çizgili (eyaz (ir tunik giymi", kılıcını sa* !mzunaasmı"tır. Arka planda ise ya"ananlara tanıklık eden )alk ya da saraylılar(etimlenmi"tir.

    it!l!jide )etis 'e k!cası Leleus !*ulları Ak)illeus&u r!ya sa'a"ınakatılmaması için kadın kılı*ına s!kup, saçlarını kızıla (!yayarakOyk!medes&in yanına, kyr!s Adası&na göndermi"tir.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    15/30

    Ak)illeus sarayın ra)atlı*ına alı"mı" 'e kralın kızlarının arasındagününü gün etmi"tir. Ak)alı ka)inler Ak)illeus !lmadan r!ya sa'a"ınınkazanılamayaca*ını (ildirince, dysseus 'e (era(erindeki (ir grup askerAk)illeus&u aramak için y!la çıkmı"tır. Ni)ayetinde Ak)illeus&un kadın

    kılı*ında Oyk!medes&in sarayında saklandı*ını ö*renen dysseus, kurnaz(ir plan yaparak Oyk!medes&in sarayına girmi"tir. Oyk!medes&in kızlarınaelmas 'e yakut gi(i de*erli ta"lardan )ediyeler sunan dysseus,)ediyelerin arasına göz alıcı sila)lar yerle"tirmi"tir. Bütün kızlar takılarıtakı"tırırken, Ak)illeus sila)ları ku"anınca kendini (elli etmi"tir. lays!nucunda r!ya sa'a"ına katılan Ak)illeus (u sa'a"ta a"il tend!nundan'urularak öldürülecektir. !zaikte Zeugmalı sanatçı tiyatr!nun !yununun(u etkileyici sa)nesini resmetmi"tir. 0ser . 9.yy s!nu M 6.yy (a"ınatari)lenir.

    *,s*s 3* An&,o-* Mo0#i"i 

    L!seid!n Eillası&nın yemek !dasında (ulunan ta(an kaplamasının!rta (ölümüdür. 2igürlü (ölüm #.$= #.$% metre ölçülerindedir.

    Lan! en dı"ta iki tara:ı (asamaklı üçgen dizisinden !lu"an kalınca (irüçlü saç örgüsü dizisiyle çe'relenmi"tir. Lan!nun alt 'e üstü, çaprazparalel çizgilerin !lu"turdu*u e"kenar dörtgenler ile (ir(irini kesen

    dairelerden !lu"an ge!metrik desenlerden !lu"an pan!larlad!ldurulmu"tur. erkezi pan!yu ise ikili saç örgüsü 'e :ar(ala dizilerininarasındaki dairesel m!tiFerden !lu"an kalınca (ir ku"ak çe'relemektedir.@airelerin merkezinde, süleyman dü*ümü, e"kenar dörtgen 'e ı"ın(ezemeleri yer almaktadır. !n !larak kırmızı (ant üzerinde sarı e"kenarüçgen dizisi pan!yu çerçe'eler.

    2igürlü sa)nede s!lda (ir kadın, !rtada (ir erkek 'e en sa*da (iryaratık !lmak üzere üç gür yer almaktadır. 2igürlerin üzerinde 0ski Cunanca !larak isimleri 'erilmi"tir. -simlere göre gürler Andr!meda,

    Lerseus 'e Ket!s&tur.

    Lerseus, Andr!meda&nın elini tutarak !nu kayalıktan indirmektedir.Ba"ında (ir 2rig (a"lı*ı (ulunmaktadır. muzundan (ula ile tutturdu*u (irpelerin giymektedir, s!l elinde kesik edusa (a"ı 'e (ir kılıç tutmaktadır.Aya*ında ermes&in !na uçması için 'erdi*i kanatlı sandaletler(ulunmaktadır.

    Andr!meda ise elini Lerseus&a uzatmı" sa*a dönük )aldedir. açlarıtepede (ir (ant ile tutturulmu" 'e arkaya d!*ru taranmı"tır. GriDma'i

    k)it!nunun üzerine, kalçalarına kadar dökülen, s!l !mzundan d!lanıpa"a*ıya sarkan sarı renkli (ir mant! giymi"tir. Arka tara:ında kayalara (a*lı

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    16/30

    kırık zincirler görülmektedir. -ki gürün arasında At)ena tara:ındanLerseus&a 'erilen ayna (ulunurken, Andr!meda&nın sa*ında (ir testi 'es!lunda ise (ir istiridye yer almaktadır.

    0n sa*da Lerseus&un ayaklarının di(inde, köpek (a"lı, ejder)a

    (enzeri deniz cana'arı Ket!s (ulunmaktadır.

    it!l!jide L!seid!n&un Ket!s musallat ederek cezalandırdı*ı ülkesinikurtarmak için, deniz kenarında Ket!s&a kur(an edilmek üzere (ir kayayazincirlenen Andr!meda, edusa&yı öldürmekten dönen 'e !nu görüp a"ık!lan Lerseus tara:ından kurtarılmı"tır.

    0ser . 9.yy s!nu M 6.yy (a"ına tari)lenir.

    S#$y,os 3* An$io+* Mo0#i"i 

    L!seid!n Eillası&nın kayaya !yulmu" k!nuk !dasının ta(ankaplamasıdır. a* üst kö"esinde ta)ri(at göze çarpmaktadır. =.?% 8.#%metre (!yutlarındadır.

    !zaik ta(anın pan! dı"ında kalan kısımları, çapraz paralel çizgilerin!lu"turdu*u e"kenar üçgenler ile d!ldurulmu"tur. rta kısımda !ldukçageni" (ir (antta ç!klu saç örgüsü m!tiFerinden meydana gelen (ir ku"akpan!yu çe'relemektedir.

    @a)a içte :ar(alla dizisinden s!nra, içinde keklik, (ıldırcın, sülün,ta'us ku"u, kırlangıç, ta'"an 'e )!r!z gi(i )ay'anların (etimlendi*i(ir(irinden saç örgü dizileriyle ayrılmı" küçük pan!lar (ulunmaktadır.

    !n (ir kırmızı (asamaklı üçgen dizisi ile çe'rilmi" !lan merkezipan!da, iki gür (ulunmaktadır. 2igürlerin isimleri atyr!s 'e Anti!pe!larak 'erilmi"tir. !lda atyr!s görünümündeki Zeus, yarı çıplakAnti!pe&ye saldırırken resmedilmi"tir. iya) n!ktalı pant)er p!stu 'e kısa(ir tunik giymi" !lan atyr!s Anti!pe&yi (elinden yakalamı"tır. Anti!pe&ningiysisini sıyırmı"tır, Anti!pe çaresizce kar"ı k!ymaya çalı"maktadır.

    it!l!jide, )e(ai Kralı Nykte's&in kızı !lan güzeller güzeliAnti!pe&nin çekicili*i, Zeus&un aklını (a"ında almı"tır. Ceni (ir çapkınlıkpe"ine dü"en Zeus, atyr!s kılı*ına girip Anti!pe&ye yakla"arak z!rla !nasa)ip !lmu"tur. 0ser . 9.yy s!nu M 6.yy (a"ına tari)lenir.

    Dionysos8 T*.*$* 3* S%y,$os Mo0#i"i

    L!seid!n Eillası&nın dinlenme !dasında (ulunan ta(an kaplamasıdır.

    !zai*in resim pan!su #.9= #.9= metre (!yutlarındadır.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    17/30

    @alga kenarlıkları arasında, ikili örgü ku"a*ı resim pan!sunuçe'relemektedir. @ı"ta, kar"ılıklı üçgen sıraları arasında, saç örgü dizisi yeralmaktadır.

    Lan!da üç gür (ulunmaktadır 'e )epsinin isimleri sırasıyla elete,

    @i!nys!s 'e kyrt!s !larak yazmaktadır.

    Bu pan!da "arap 'e e*lence tanrısı @i!nyss!s, s!lunda elete 'esa*ında kyrt!s&a yaslanarak ayakta durmaya çalı"ırken resmedilmi"tir.Giysisi üzerinden kaymaktadır, (ir yandan ma'i )aleli (a"ına taktı*ıdiademini tutmaya çalı"an @i!nys!s&un gö'desinin üstü 'e (acakları

    çıplaktır. @i!nys!s&un s!lunda elete durmakta 'e 'arlı*ıyla @i!nys!s&ungizemini i:ade etmektedir. a'i (ir k)it!n giyen elete aynı zamanda@i!nys!s&un yrs!s&unu ta"ımaktadır. kyrt!s ise çelenkli (a"ı @i!nys!s&adönük )alde !nun izleyiciye göre sa* tara:ında yer alır, yarı çıplak )aldele!par p!stundan (ir pe"tamal giymekte !lan kyrt!s s!l k!luyla da@i!nys!s&un p!stunu ta"ımaktadır.

    @i!nys!s&un kadınsı (ir )alde resmedilmesi dikkat çekicidir, elete ile(era(er i"lenmesi !nun sırlarına 'arıldı*ına i"aret etmektedir.

    0ser . 9.yy s!nu M 6.yy (a"ına tari)lenir.

    E,os 3* sy%4* Mo0#i"i

    L!seid!n Eillası&nın impli'iuma açılan dinlenme !dasının ta(ankaplamasıdır. !zai*in tamamı ;.== = metre (!yutlarındadır.

    danın m!zaik ta(anı en dı"ta kesi"en dairelerin !lu"turdu*uge!metrik m!tiFerle (ezenmi" geni" kenarlıkla çe'relenmi"tir. @airelerin

    merkezinde (eyaz, siya) 'e kırmızı renkte m!tiFer 'ardır.

    erkezi pan!nun çe'resi, üç (!yutlu di" sıraları arasında, (itkidesenli geni" (ir kenar (andı ile çe'rilmi"tir. Bandın içinde kengeryaprakları 'e zam(akların !lu"turdu*u madaly!nlar arasında üzüm, elma,armut, nar, incir, erik 'e çam k!zala*ı gi(i yerel (itkisel m!tiFerden !lu"an(ir düzenleme görülmektedir. Alt 'e üst sıranın !rtasında (ir(irlerine ters"ekilde (akan (ıyıklı 'e sakallı Bereket askları yer almaktadır.akallarında ma'i cam tesseralar kullanılmı"tır.

    Ana sa)nede, güzeller güzeli Lsyk)e ile se'gilisi 0r!s&un (ir(irlerineka'u"tukları an resmedilmi"tir.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    18/30

     Can yana di'an üzerine !turmu"lar 'e 0r!s s!l k!lunu se'gilisinin!mzuna atmı"tır. Ayaklarının altında (ir se)pa, s!lda ise "arap d!lu (ir çankrater 'ardır. 0r!s a"kı, Lysyk)e&de ru)u temsil eder. A"k 'e ru) yanyanadır. Kanatlı er!sun cam tesseralardan yapılan ma'i giysisi 'ücudunun

    yalnızca alt kısmını örtmektedir. 0r!s&un (a"ında yapraklı (ir taç, sa*elinde kırmızı çiçeklerden (ir demet (ulunmaktadır. Lsyk)e&nin (a"ıçelenkli 'e açık ma'i örtülüdür. Kenarları ma'i "eritli sarı giysisi 'ücudununtamamını örtmekte ancak transparan kuma" 'ücudu (elli etmektedir.

    0ser . 9.yy s!nu M 6.yy (a"ına tari)lenir.

    S#$y,os8 An$io+* 3* G#.#$i# Mo0#i"i

    L!seid!n Eillası&nın dinlenme !dasının ta(an m!zai*idir.

    !zaik ta(anın en dı"ındaki siya) kalın çizgi k!mp!zisy!n alanınısınırlandırmaktadır. Bunun iç kısmında, (asamaklı üçgenlerin arasında!rtası r!zetli diskler dizi )alinde yer almakta 'e etraFarını gölgeli :ar(aladizisi sarmalamaktadır.

    erkezdeki asıl pan! dı" kısmında (asamaklı üçgen dizilerinin!lu"turdu*u (ir kenarlıktan s!nra ikili saç örgüsü "eridinin çe'reledi*i üstüste dikdörtgen (içiminde iki pan! yer almaktadır. Lan!larda (ulunangürün isimleri 0ski Cunanca üst pan!da atyr!s, Anti!pe 'e alt pan!daGalatia !larak 'erilmi"tir.

    0serde önemli !lan n!kta Galatia&nın i"lendi*i kısım !larakgörülmektedir. Alttaki pan!da Galateia, Oet! tapına*ına gitmek için

    (enekli, (alık kuyruklu (ir ne)ir panterinin sırtında ırma*ı geçerkenresmedilmi"tir. Ba"ının )izasına kadar kaldırdı*ı sa* eliyle rüzgardadalgalanan "alını tutmaktadır. arı k)it!n 'e ka)'erengi )imati!n giymi"tir.Ne)ir panteri pençeleri öne açmı" "ekilde yüzmektedir. Ne)ir üç kalın çizgi)alinde (elirtilmi"tir.

    it!l!jide, Galatia&nın )amile !ldu*unu ö*renen e"i !ndan (ir erkekç!cuk istemi", e*er kız d!*urursa ya'rusundan ayrılaca*ını söylemi"tir.Gün gelip d!*um yaptı*ında, kız ç!cuk sa)i(i !lan Galatia (u !layık!casından gizlemi"tir. Oeukipp!s adını 'erdi*i 'e yıllarca erkek gi(i(üyüttü*ü kızının !lgunla"ması ile (elirginle"en kadın )atları artık

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    19/30

    gizlenemez (ir )al almı"tır. Galatia k!rku içerisinde tanrıça Oet!&nuntapına*ına gitmi" 'e !na Oeukipp!s&un gerçek (ir erkek !lması için duaetmi"tir. Oet! +da (unu ka(ul ederek Oeukipp!s&u (ir erke*edönü"türmü"tür.

    0ser . 9.yy s!nu M 6.yy (a"ına tari)lenir.

    EURATES VİLLASI

    0up)ratres 'illası, #777 yılı s!nunda (a"lıyan 9%%% yılı ilk yarısındayapılan kurtama kazılarında, Gaziantep üzesi (a"kanlı*ında 2ransızNantes >ni'ersitesiTnden (ir eki(in de katılımı ile yürütülen çalı"malaresnasında (ulunmu" 'e )emen (atısındaki L!seid!n Eillası ile (era(erkazılmı"tır. L!seid!n EillasıTnın sadece iki pan!su Nantes >ni'ersitesitara:ından çalı"ılmı", di*er m!zaikler Gaziantep üzesi eki(inceçıkartılmı"tır. 0up)rates 'illasında !dalar peristil 'e iç a'lu etra:ındadizilmi"tir. Cemek !dası, iç a'lunun sı* )a'uzu, peristilin sı* )a'uzu 'edinlenme !dasının ta(anı m!zaikle dö"elidir.

      Zeugma&da, Bölge 9 de (ulunan 0up)rates e'i, L!seid!n e'inin d!*u(iti"i*inde yer alır. er iki e'i 9metre geni"li*inde #8metre uzunlu*unda(ir s!kak (ir(irinden ayırır. Bu e'in zemini, L!seid!n e'inin zemininden

    #metre da)a a"a*ıdadır. er iki 'illa da (ir(irine (iti"ik denecek kadaryakın !lduklarından TTikiz 'illalar&& !larak da tanımlanmı" !lup, ZeugmaTdaönemli göre'ler yürüttü*ü ta)min edilen yüksek memurlar 'eya üst düzeysu(aylar gi(i kültür 'e ek!n!mik düzeyi yüksek kimselere ait !ldu*uta)min edilmektedir. Buradaki çalı"malar 9%%% yılı s!nlarına, (araj sularıgelene kadar sürdürülmü"tür.

    Mos#.#, Mo0#i"i

    Eillanın riclinium (ölümünde (ulunur. !usalar m!zai*i, k!nulacak

    di'anlara göre, misarlere dönük !lmak üzere yerle"tirilmi"tir. @ikdörtgenpan! kalın (ir kenar (andı ile çe'rilmi" !lup, (andın içinde kırmızı dalga

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    20/30

    m!tiFeri arasında kı'rık dallı 'e sürgün lizleri sıralanmaktadır. Lan!nunmerkezinde, sanat 'e (ilimle insan ya"amını renklendirip, yücelten anrıZeusTun anrıça nem!syne Tden d!*an d!kuz kızı !lan il)am perileriresmedilmi"tir. Lan!da s!ldan sa*a ari) Lerisi Klei!, 2lüt Lerisi 0uterpe 'e

    Gök(ilimi Lerisi

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    21/30

    0up)rates, kare sı* )a'uzunda Gaia gürlü m!zaikler yer almaktadır.

    E+4,#$*s Mo0#i"i

      0up)rates EillasıTnın impli'iumundaki sı* )a'uzunun ta(an m!zai*idir.

      -nce uzun sekizgen pan!nun iki ucunda, e"kenar dörtgenlerin içindeçe"itli ge!metrik m!tiFer 'e stilize (itki m!tiFeri 'ardır. Ana pan! üç(ölüme ayrılmı"tır. @a)a küçük !lan kenardakiler dı"a d!*ru (akmakta,!rtadaki ise da)a (üyük !lup düz k!numludur. Kenarı siya) çizgili (upan!lar, kırmızı renkte (asamaklı üçgen m!tiFeri arasında, dörtlü saçörgüsü (andı ile çe'relenmekte 'e (ir(irinden ayrılmaktadır. rtadakidikdörtgen pan! içinde, 2ırat ne)irinin tanrısı 0up)rates kısa (ir p!dyumda!turarak arkasına yaslanmı" 'aziyettedir. Kuma" t!marının sardı*ı dirse*iile yaslandı*ı altın renkli (ir testiden akan su, ma'i renkte cam tesseralarla

    yapılmı"tır. estiden akan (u su, 2ırat Ne)riTni simgelemektedir. u ile(ulu"an t!praktan çe"itli (itkiler :ı"kırmaktadır. !l elinde irice (ir kamı"tutmaktadır.

      0up)rates pan!sunun sa*ında 'e s!lunda dikey yerle"tirilmi" ikipan!dan sa*dakinde (a"ına ince dallar takılı u Lerisi Naias çimlerinüzerinde yan yatmakta 'e su (itkileri ile (irlikte gösterilmektedir. a*elinde kamı" tutar. Bu pan! d!*uya dönüktür. !ldaki pan!da ise (a"ına

    ince dallar takılı genç (ir ne)ir tanrıçası dirse*iyle dikdörtgen (ir kaideyeyaslanmı" yan uzanmaktadır. !l üst kö"ede yan 'aziyette sütunlu a'lulu,semerdam çatılı (ir yapı resmedilmi"tir. Bu dikey yerle"tirilmi" pan!lar2ırat ne)rinin su ta"ıyan k!llarını temsil etmektedir. !zaik, .. 9. yys!nları ile 6. yy (a"larına tari)lenmektedir.

    G#i# Mo0#i"i

    0up)rates EillasıTnın impli'iumunun sı* kare )a'uzunun ta(anm!zai*idir.

    !zaik dö"eme üç kısımdan meydana gelmektedir 'e iki yan tara:ta,içinde k!nka' deseni (ulunan ince uzun (irer pan! ile !rtada kare (içimli(ir ana pan!dan !lu"maktadır.

    Kare alan içine yerle"tirilen daireden d!layı kö"elerde !lu"an(!"luklarda stilize (itki desenleri i"lenmi"tir. @airenin içine, çerçe'eleri ikilisaç örgüsü 'e :ar(ala "eritleriyle süslü çapraz "ekilde (ir(irinin içinegeçmi" iki kare yerle"tirilmi"tir. Bu geçmeli düzenlemeden d!layı !rtayaçıkan sekizgen "ekil, dalga m!tiFerinden !lu"an (ir (antla

    çerçe'elenmi"tir. rtadaki (!"lukta ise t!prak ana GaiaTnın (üst "eklindetas'iri yer almaktadır. Gaia, (a"ına çiçek 'e (a"aklardan yapılmı" (ir taç

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    22/30

    takmaktadır. K!yu ye"il k)it!nu )er iki !muzun da (irer t!ka iletutturulmu"tur. !l !muzunu, içinde mey'eler !lan TT(ereket (!ynuzuTTnayaslamaktadır. 2ırat Ne)ir anrısı m!zai*inin (iti"i*indeki sı* )a'uzta(anına resmedilen (u m!zaik, 2ırat Ne)riTnin çe'resine sundu*u (!lluk

    'e (ereketi temsil etmektedir. 0serin yüz 'e (!yun kısmı antik dönemde!narım görmü"tür. !zaik ta(an .. 9. yy s!nları ile 6. yy (a"larınatari)lenmektedir.

    Dionysos 3* A,i#&n*9nin B#.#yi Mo0#i"i

    Zemin m!zai*inin tamamı, kalın çizgilerle (elirtilmi" içiçe iki pan!)alindedir. -ki pan! arasındaki (!"luk serpme üçgen m!tiFeriyled!ldurulmu"tur. -çteki pan! çapraz paralel çizgilerin !lu"turdu*u e"kenardörtgenlerle (ezelidir. Bu e"kenar dörtgenlerin arası püsküllü )açlarla

    d!ldurulmu"tur. Bu alanın güney 1s!l üst3 kö"esinde, resimli pan!ların )ep!rtada (ulundu*u di*er !daların aksine, kırmızı (asamaklı üçgen 1piramit3dizilerinin arasında üç (!yutlu zikzaklı kurdela (!rdürünün çe'reledi*igürlü (ir pan! yer almaktadır.

    Bu pan!da, kı'rık dallarla (ezeli ye"il üçgen alınlıklı, iki sütunlu (iryapı içinde anrı @i!nys!s 'e e"i Ariadne yan yana tas'ir edilmi"lerdir.@i!nys!s )a:çe s!la dönük, s!l dirse*ini yasladı*ı yüksek (ir yerde!turmaktadır. !l (aca*ı 'e gö'desinin üstünü açıkta (ırakan ka)'erengipelerini s!l !muzunu 'e s!l k!lunu örterek (ile*inden a"a*ı dökülmektedir.

    Altına 'e ucuna çiçekler takılı elindeki t)yrs!sunu s!l !muzunayaslanmı"tır. Jiçek 'e yapraklardan (ir çelenk (a"ını süslemektedir.Ayaklarında 4!ma tarzı yüksek k!nçlu sandaletler 'ardır. @i!nys!sTunsa*ında Ariadne !turmakta !lup, 'ücudunun (elden yukarısı ta)ri(attand!layı eksiktir. arı )imati!nu 'ücudunu ayakka(ılarına kadar örtmektedir.>çgen alınlıkta ye"il, @i!nys!sTun giysisinde turuncu tesseralarkullanılmı"tır. Cangından d!layı m!zaik yer yer ta)rip !lmu"tur.

     !zaik .. 9. yüzyıl s!nları ile 6. yüzyıl (a"larına tari)lenmektedir.

    EUROA VİLLASI

    Bu 'illaya 0ur!pa&nın Kaçırılı"ı m!zai*inden d!layı (u isim 'erilmi"tir.Eillanın tamamı kazılmadı*ından d!layı yapıya ait (ir plan elde etmekmümkün !lmamı"tır.

    E,o+#’n'n K#:','.'7' Mo0#i"i

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    23/30

    Gaziantep üzesi tara:ından yapılan 9%%% yılı kurtarma kazılarında(ulunmu" !lup, 0ur!pa EillasıTnın ta(an m!zai*idir. Lan!yu, kare 'edikdörtgenler içindeki ç!k çe"itli ge!metrik (ezemelerden !lu"an (ir ku"akçe'relemektedir. K!mp!zisy!n alanını ise kar"ılıklı (asamaklı üçgenler

    dizisi sınırlamaktadır. Bu m!zaikte 2enike Kralı Agen!rTun kızı !lan0ur!pa&nın (!*a kılı*ına girmi" tanrı Zeus tara:ından kaçırılı"ı mit!l!jisi(etimlendi*i dü"ünülmektedir. !zaik .. 9. yüzyıl s!nları ile 6. yüzyıl(a"larına tari)lenmektedir.

    ZOSİMOS VİLLASI

    Gaziantep üzesi (a"kanlı*ında Nantes >ni'ersitesi&nden (ir eki(inkatılımıyla, 9%%% yılında yapılan kurtarma kazılarında (ulunmu" (ir 'illadır.

    Bu 'illada ele geçen m!zaikte 'e L!seid!n Eillasındaki Ap)r!dite&nin@!*u"u m!zai*inde aynı sanatçının adına rastlanmı"tır.

    K#43#.$'%i K#&in.#, Mo0#i"i

    0ser, 9%%% yılında yapılan kurtarma kazılarında (ulunmu" !lanZ!sim!s Eillası&nda ele geçmi" (ir ta(an m!zai*idir.

    !zaik ta(andaki desen 'e gürler !danın (ir kenarına yaslanmı"tır.0n dı"ta serpi"tirilmi" (enekler, s!nra kalın siya) (ir çizginin (elirledi*i

    alan gelmektedir. Bu alanın iki kısa 'e (ir uzun tara:ını sarıD(eyaz e"kenardörtgenler !lu"turan tırtırlı çapraz paralel )atların !lu"turdu*u, içleri(ezemeli ma'iDkırmızı e"kenar dörtgenlerden meydana gelen kalın (irçerçe'e sarmaktadır. Bunun iç kısmında (asamaklı üçgen 1piramit3dizisinin sınırladı*ı resimli ikinci (ir çerçe'e yer alır. 2igürler, kı'rık kengeryaprakları 'e zam(aklar arasında resmedilmi"tir. 0r!s mızrak kullanarak,panter, aslan, ayı 'e d!muz a'lamaktadır. Jerçe'enin kö"eleri (ıyıklı erkekmaskları, !rtaları kadın maskları ile d!ldurulmu"tur.

    danın (ir kenarına yaslanmı" !lan asıl pan!nun etra:ını ikili saç

    örgüsü "eriti çe'relemektedir. Lan!da, üç ni"li 'e akr!terli (ir sa)ne (inasıönünde, kadın maskesi takan 'e !turmu" 'aziyette üç gür yer almaktadır.Ba"larının üzerinde 0ski Cunanca (üyük )arFerle iynarist!sas1Ka)'altıdakiler3 yazısı yer almaktadır. aske takan üç gürün arkasındaiki )izmetçi kız ayakta durmaktadır. Ba"ları örtülü !lan kadınlar üzerlerinek)it!n 'e )imati!n, ayaklarına terlik giymi"lerdir. Genç iki kadın griDye"ilörtülü di'anda !turmaktadır.

    5nlerinde, üstünde kyli denilen içki ka(ı (ulunan, keçi ayaklı küçük

    (ir se)pa yer almaktadır. >çüncü gür ya"lı (ir kadındır. izmetçilerden(iri ya"lı kadına kase sunarken di*eri kapı giri"inde )izmete )azır

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    24/30

    (eklemektedir. Ka)'altıdakiler, eanderTin 1.5. 6;9D97%3 günümüzekadar ula"amayan (ir !yununun adıdır. Lan!da (u tiyatr! !yununun (irsa)nesine yer 'erilmi"tir. Ayrıca pan!nun zemininde 0ski Cunanca )arFerleZ!sim!s 0p!yey 1Z!sim!s yaptı3 yazmaktadır. ZeugmaTda L!seid!n

    Eillası&nda Ap)r!dit)eTnin @!*u"u m!zai*inde de Z!sim!s ustanın imzası'ardır. Alı"ılmı"ın dı"ında m!zai*e isim yazılması (ir arma*an 'eya sunu ileilgili !lsa gerektir. !zaik, .. 9. yüzyıl s!nları ile 6. yüzyıl (a"larınatari)lenmektedir.

    GİYOŞLU VİLLA

    Bu 'illa kurtarma kazıları sırasında (ulunamamı" !lup, (araj gölü!lu"tuktan s!nra 9%%# yılında, dalgaların yamaçları !yması s!nucunda ele

    geçen (ir m!zaik d!layısıyla !rtaya çıkmı"tır.

    G*o-*$,i% D*s*n.i O T#5#n'

    Birecik Baraj gölü sularının meydana çıkardı*ı ta(an m!zai*i, 9%%#yılında kaldırılarak Gaziantep üzesiTne ta"ınmı"tır. Giy!"lu Eilla&nın kuzey!dasının ta(an m!zai*idir. @!*u kö"esi (üyük ölçüde ta)ri(ata u*ramı"tır.

    K!mp!zisy!n, kare (içimli asıl pan!nun üç kenarındaki, içinde r!zet'e e"kenar dörtgenlerin yer aldı*ı dikdörtgen 'e kare (içimli küçük

    (ölümlerden meydana gelmektedir. erkezdeki asıl pan!, (ir karenin içineyerle"tirilmi" daireden !lu"maktadır. eydana gelen kö"e (!"lukları stilize(itkiler 'e lizleri ile d!ldurulmu"tur. Basamaklı üçgenlerden !lu"an (irku"akla çe'relenen dairesel alanın içine altı adet disk m!tiyerle"tirilmi"tir. Bu diskleri, ikili saç örgüsü 'e :ar(alalı "eritler alma"ık!larak çepeçe're sarmaktadır. Alanın gö(e*inde ise dairesel (ir r!zet yeralmaktadır. @i!nys!s Eillası&nın yatak !dasındaki m!zai*in ç!k yakın(enzeridir. !zaik, .. 9. yüzyılın s!nları ile 6. yüzyılın (a"larınatari)lenmektedir.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    25/30

    ARÇA ALİNDEKİ MOZAİKLER

    Bu (ölümdeki m!zaikler, ya tesadü:en (ulunmu" ya da kaçak kazı

    s!nucu yarım (ırakılmı" (ir alanda ele geçmi" parçalardır.E,os;T*.*$* Mo0#i"i

     elete m!zai*i (ir kaçak kazı i)(arına istinaden, Gaziantep üzesitara:ından #77; yılında yapılan kurtarma kazısında (ulunmu"tur. Zeugmatepelerinin (atıya (akan yamaçlarındaki (ir 'illa terasının ta(anm!zai*idir.

    Kare "eklindeki k!mp!zisy!n alanı ikili saç örgüsü ku"a*ıyla d!kuz(ölüme ayrılmı" !lup, !rtadaki da)a (üyük kare (ölüm asıl pan!yu!lu"turmaktadır. Bu (ölünmeden d!layı kö"elerde kareler 'e yanlardadikdörtgen pan!lar meydana gelmi"tir. er pan!nun kenarları (asamaklıüçgen dizileriyle çe'rilmi"tir. erkez pan!da, (a"ı çelenkli 0r!s 'e eleteyan yana (ir di'anda !turmaktadır 'e yanında 0ski Cunanca )arFerle adıyazılıdır. Ba"ında çiçeklerden (ir taç (ulunan 0r!sTun üst kısmı çıplak !lup,kanatlı !larak tas'ir edilmi"tir. Alt kısımda ise, 0r!sTun altın renkliel(isesinin sıyırılan eteklerinin altından çıplak ayakları görünmektedir.Kö"elerdeki kare pan!larda me'sim tanrıçalarının (üstleri 'ardır. !l altkö"edeki Ba)ar anrıçası 0arTın çelenkli (a"ı )a:çe sa*a dönüktür.

    B!ynuna çiçekli (ir gerdanlık takmı"tır. a* !muzu çıplak !lup, s!l!muzunda pelerininin kı'rımları görülmektedir. Ba"ının yanında 0ski Cunanca ismi yazılıdır. elete pan!sunun sa* üst kö"esinde ise ne)irtanrısının (üstü (ulunmaktadır. Ba"ı )a:çe sa*a dönük !lup, 0ar gi(içiçekler 'e dallardan (ir çelenk takmı"tır. >stte 0ski Cunanca )arFerle adıyazılmı"tır. elete pan!sunun alt kısmındaki dikdörtgen pan!da çimlerinüstüne yatmı" (ir !*lak 'e (ir k!'a resmedilmi"tir. Batı kenarındakidikdörtgen pan! da ise (ir a' sepetine girip çıkan dört adet (alık gürüi"lenmi"tir.

      !zaik ta(an, .. 9. yüzyılın s!nları ile 6. yüzyılın (a"larınatari)lenmektedir.

    M*$io%4os 3* #,$*no+* Mo0#i"i

    Gaziantep üzesi (a"kanlı*ında Batı A'usturalya >ni'ersitesi&nin

    katılımıyla #776 yılında yapılan kurtarma kazısında (ulunmu"tur.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    26/30

     2ırat&a manzarası !lan (ir 'illanın terasındaki ta(an m!zai*i !lup, teras6.8% 6.8% metre resimli m!zaik pan! ise #.$% #.8% metre e(adındadır.

    !zai*in !rtasındaki gürler kesilerek çalınmı" !ldu*u )alde elegeçmi"tir. Bu m!zaik, !rtasındaki çalınmı" gürlerin !ldu*u (!" alana (ir

    s!ru i"areti k!nularak +& kim(ilir nerede, )angi ülkedeU&&sl!ganı ilesergilenmeye (a"lanmı"tır.

    Kanadalı (ir arke!l!gun "üp)elenerek gönderdi*i :!t!*raFarınde*erlendirilmesi s!nucundaH #7?; yılında kaçakçılar tara:ından yerindensökülerek çalınmı" gürlerin, AB@ !ust!n kentinde, 4ice>ni'ersitesi&ndeki müzeye (a*ı"lanmı" !lan enil K!leksiy!nu&nda !ldu*usaptanmı"tır. Kültür Bakanlı*ının giri"imleri neticesinde Amerika&dangetirilmi", 9%%% yılında parçalar (irle"tirilip rest!re edilerek yeniden

    sergilenmeye (a"lanmı"tır.iya) düz çizgi, (asamaklı üçgen dizisi 'e ikili saç örgüsünden !lu"an

    kenarlıkla çe'relenen pan!nun merkezinde, eti!k)!s sa*da, Larten!pes!lda di'anda yan yana !turmaktadır. Larten!pe s!l !muzunu açıkta(ırakan ayaklarına kadar inen ye"il (ir k)it!n giymi"tir. @izlerinin üstündet!planan (eyaz ky)imati!nu (acaklarını sarmaktadır. 0lleri ta)ri(atau*ramı"tır. Ba"ının üstünde t!pladı*ı saçları kalın diademlidir. !lda 0ski Cunanca )arFerle adı yazılıdır.

    a*da !turan eti!k)!s dikey ka)'erengi (antlı (eyaz tunik üzerinepelerin atmı"tır. >zerinde (!ynunu 'e s!l k!lunu saran kırmızı ka)'erengi(ir )imati!n 'ardır. Aya*ına çapraz (a*lı ayakka(ılarını giymi"tir. a*da0ski Cunanca )arFerle adı yazmaktadır. -simlerde (azı )arFer kaçırılmasırasında y!k !lmu"tur.

    !zaik .. 9. yüzyıl s!nu ile 6. yüzyılın (a"larına tari)lenmektedir.

    T4*ono*

    K!rsanlar tara:ından kaçırılarak Karia Kralı&na satılan kız karde"i )e!n!eTyi arayan Oeukippe, erkek kılı*ına girerek KariaTya gelir 'e aynısaraya ra)ip !lur. )e!n!e kız karde"ini tanıyamaz 'e (u yakı"ıklı ra)i(ea"ık !lur. Bu m!zaikte )e!n!e 'e ra)ip kılı*ındaki kız karde"inkar"ıla"ması resmedilmi"tir. )e!n!e, silindir gö'deli (ir suna*ın yanındaayakta durmaktadır. !l eli kal(inin üstündedir. Lem(e renkte (!l (ir el(ise'e (ir ky)imati!n giymi"tir. -sis 1ısır kökenli tanrıça3 seram!nilerindekullanılan tören atkısı gö'desini sararak s!l !muzundan dizine kadar

    sarkmaktadır. >stte 0ski Cunanca )arFerle adı yazılıdır. Kar"ısında a"ık!ldu*u (eyaz giysili ra)ip ayakta durmaktadır. 4a)ip sa* eliyle suna*ın

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    27/30

    üstüne küçük (ir nesne k!ymakta !lup, s!l elinde ise de:ne dalıtutmaktadır. 4a)i(in (a"ı eski eser kaçakçıları tara:ından kesilerekçalınmı"tır. una*ın kaidesinde Cunanca )arFerle (u m!zai*i yapan ustanınadı yazmaktadır. )e!n!e ile ra)ip arasında siya) (a"örtülü sarı giysili (ir

    gür ayakta durmakta, üstte eski Cunanca )arFerle adı 1r!:!s3yazmaktadır. )e!n!eTnin sa*ında (a"ları çelenkli yer alan iki ra)i(e ile!nların arasında (a"ı s!la dönük di*er (ir kadın gürü sa)neyitamamlamaktadır. !zaik, .. 9. yüzyıl s!nu ile 6. yüzyılın (a"larınatari)lenmektedir.

      A%4i..*s S%y,os As'’n

     )e!n!e k!nulu m!zai*in (atısında 9.#$ 6.79 metre e(adında

    dikdörtgen (ir pan! 'ardır. Bu m!zaikte antik dönemde yaygın (içimdem!zaiklerde görülen r!ia a'a"ı&nın Ak)alı ka)ramanlarının (etimledi*iAk)illeus&un kyr!s Adasındaki macerasını k!nu alan (ir sa)ne i"lenmi"tir.Büyük kısmı ta)rip !lan pan!nun merkezinde Ak)illeus&un çıplak s!l(aca*ı, yandan yırtmaçlı ete*i, s!l elle tuttu*u kalkanı 'e yüzünün küçük(ir kısmı sa*lam kalmı"tır. ızra*ı dysseus&un sa* aya*ına d!*ruuzanmı"tır. a*ında ise dysseus, sa* aya*ını geriye uzatmı" s!l aya*ınıdizden kırmı" yürüme )alinde gösterilmi"tir. !l eliyle, sa* !muzunakayı"la astı*ı kılıcının ka(zasını tutmakta 'e sa* elini ileriye d!*ru

    uzatmaktadır. Ba"ı eksiktir. !l !muzundan tutturulan (eyaz (ir tunik 'epelerin giymi"tir. arı sandaleti çapraz (a*larla (a*lanmı"tır. Ba"ınınüstünde 0ski Cunanca )arFerle adı yazılıdır. a* arkasında ka)'erengipelerinli, tunikli 'e sandaletli @i!medes yer almakta 'e elinde sarı renkte(ir trampet tutmaktadır. Ba"ının üstünde 0ski Cunanca )arFerle adıyazılıdır. Ak)illeus ile dysseus arasında üç adet gür 'ardır. -lkiAk)illeus&un tuttu*u kalkanın arkasında !lup, ye"il giysili 'e di*erlerindenküçük e(atlıdır. Cüzü ta)rip !lmu"tur. Bu, Ak)illeus&a sa'a"a gitmemesi içinyal'aran kralın kızlarından (irisi !lmalıdır. Bunun sa*ında (a"ı diademli (ir

    kadın ayakta durmaktadır. Cüzü 'e s!l !muzu ta)rip !lmu", sa* !muzuçıplaktır. arı )imati!nunun kuma" t!marlarını sa* eliyle gö*üs altındatutmaktadır. Ce"il k)it!n giymi"tir. a'iDCe"il giysili di*er gürün yüzününs!l kısmı 'e sa* !muzu ta)rip !lmu"tur. Ak)illeus&un sa*ındaki (ölüm iseda)a :azla ta)rip !lmu"tur. !zaik .. 9. yüzyıl s!nu ile 6. yüzyılın(a"larına tari)lenmektedir.

      Dionysos B!s$!

    Gaziantep üzesi tara:ından 9%%6 yılı kı"ında yapılan kurtarmakazılarında (ulunmu"tur. ı* (ir )a'uzun ta(an m!zai*i !lup, s!l kısmı

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    28/30

    kısmen ta)ri(ata u*ramı"tır. ers yönlerde yapılmı" sarıDsiya) 'e kırmızıD(eyaz dalga m!ti dizileri arasında üçlü saç örgüsü ku"a*ının çe'reledi*isarı :!nda, siya) renkte (asamaklı üçgen 1piramit3 "eridiyle çe'relenmi"kare pan! içinde, @i!nys!s (üstü yer almaktadır. a:çe s!la dönük !larak

    resmedilmi"tir. a* !muzunu açıkta (ırakan (ir kıya:et giymi"tir. Ba"ısarma"ık çelenklidir. Jelenkle ma'i 'e ye"il cam tesseralar dakullanılmı"tır. Jiçekler 'e dallarla süslü t)yrs!sunu sa* gö*süneyaslamı"tır. !zaik, .. 9. yüzyıl ile 6. yüzyıl arasına tari)lenmektedir.

    N

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    29/30

    KAYNAKÇA

    BAO0OO0 ., L* D*i D*,2isi, ayı 67, 1-stan(ul

    9%#;3, #%;D##6.

    • 5NAO ., Q@anae 0'i&nin !zaikleriR, Jo,n#. o? Mos#i< R*s*#,zerinde Cer Alan et)ysBetimlemeleriR, IV@ U.s.#,#,#s' T!,%iy* Mo0#i% Ko,+s

    S*-+o0y- Bi.&i,i.*,i, 1-stan(ul 9%#%3, #;8D#=6.

  • 8/20/2019 Zeugma Mozaikleri Metin Hali

    30/30

    • PA-N ., QLA/LA0 M @aidal!s !zai*i >zerine Ceni @ü"üncelerR, Jo,n#. o? Mos#i< R*s*#,