Zenito - Schijnzelfstandigheid, hoe loop je geen risico's?
-
Upload
unizo -
Category
Small Business & Entrepreneurship
-
view
69 -
download
0
Transcript of Zenito - Schijnzelfstandigheid, hoe loop je geen risico's?
SCHIJNZELFSTANDIGHEID
Wat zie je? Vrouw? Saxofonist? Zelfstandige of loontrekkende?
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigen zijn werknemers die het statuut van zelfstandige hebben, hoewel ze in werkelijkheid een beroepsactiviteit uitoefenen onder het gezag van een werkgever. Dat betekent dat zij normaal gezien in loondienst zouden moeten zijn.
Het gaat hier om sociale fraude die zware schade berokkent aan de solidariteit waarop de sociale zekerheid gebouwd is.
Waarom dit fenomeen?Loonkost
Loonkost = €100.000/jaar
Netto
Werknemer: €38.000€12.000
Zelfstandige: €50.000
Loonkost = €270.000/jaar
Netto
Werknemer: €89.000€38.000
Zelfstandige: €127.000
*Louter indicatieve berekening afhankelijk van tal van individuele parameters
Waarom dit fenomeen?Aandeel sociale zekerheid in
loonkost
Zelfstandige
Loontrekkende
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Sociale zekerheid
Saldo loon
6
Wie bepaalt de aard van de samenwerking?
Wilsautonomie:
De partijen zelf maar als dit niet beantwoordt aan de werkelijkheid of tegen de wetgeving ingaat dan kan de samenwerking geherkwalificeerd worden met de nodige financiële gevolgen.
(gevolg van sociale inspectie of juridische procedure)
7
Onderscheid arbeidsovereenkomst –
zelfstandige samenwerking• Onderscheidingscriterium = het gezag
Arbeidsovereenkomstenwet 03.07.’78 : “onder arbeidsovereenkomst wordt verstaan de overeenkomst waarbij een werknemer zich verbindt om, tegen loon, ONDER GEZAG van een werkgever arbeid te verrichten”
• WAR wet inzake de aard van de arbeidsrelaties 27.12.2006 van kracht op 01.01.2007.
8
WAR : Algemene criteria
1. de wil van de partijen om al dan niet op zelfstandige basis samen te werken;
2. de vrijheid van organisatie van de werktijd;
3. de vrijheid van organisatie van het werk;
4. de mogelijkheid een hiërarchische controle uit te oefenen;
1. Wil van de partijen
Keuzevrijheid van de betrokken partijen
Mag niet in strijd met wetgeving
Mag niet in strijd met openbare orde/goede zeden
Keuze is niet determinerend
Bij voorkeur vast te leggen in samenwerkingsovereenkomst
2. Vrijheid organisatie werktijd De zelfstandige bepaalt zelf wanneer hij al dan niet werkt
Risicofactoren:
een uurrooster formele verlofaanvragen formele verlofakkoorden/goedkeuring formeel overleg met collega’s over verlof verplichting om op bepaalde momenten te werken bepalingen die duiden wanneer een taak uitgevoerd dient te worden dat de ‘zelfstandige’ de regeling van het collectief verlof volgt georganiseerd vervoer (vb. zelfstandige die meerijdt in busje met andere
bouwvakkers)
3. Vrijheid organisatie werk
De zelfstandige bepaalt welk werk hij al dan niet aanneemt
Risicofactoren:
strikte taakbepalingen verplichtingen om bepaalde taken (op een bepaald moment) uit te
voeren strikte richtlijnen wat betreft het uitvoeren of volgen van bepaalde
procedures bij een taak vermeldingen van onderwerping aan het huishoudelijk reglement
4. Hiërarchische controle
Hoe meer (mogelijkheid) tot controle, hoe meer de tewerkstelling neigt naar loontrekkende en vice versa.
Risicofactoren: formele rapportering van taken prikklok evaluaties zoals bij werknemers functioneringsgesprekken zoals bij werknemers mogelijkheid tot nazicht pc,… systematische controle door klantenbevraging Voorkomen in organigram
13
Nog elementen die wijzen op loondienst / zelfstandige
samenwerking• Opleggen van een proefperiode – geen proefperiode• Verplichting om regelmatig activiteitsverslagen op te maken -
garanties• Terugbetaling reiskosten – kosten in de afrekening/factuur • Beschikken over een bedrijfswagen – eigen wagen• Opgelegde uurrooster – werktijd wordt vrij bepaald alsook de
werkwijze• De verplichting om toestemming te krijgen om op vakantie te gaan• Afwezigheden moeten rechtvaardigen met medische attesten• Geen mogelijkheid om personeel aan te werven• Verplichte openingstijd
Wet op de arbeidsrelaties 27/12/2006
GEZAG
Vrijheid organisatie
werktijd
Wil van partijen
Vrijheid organisatie
werk
Mogelijkheid hiërarchische
controle
15
WAR : specifieke criteria
Specifieke criteria eigen aan de sector of het beroep.
Bij KB kan een lijst opgesteld worden met specifieke criteria.
16
WAR : neutrale criteria
• Titel van de overeenkomst• Inschrijving bij de instelling van sociale
zekerheid• Inschrijving bij kruispuntbank• Inschrijving bij BTW• Wijze van fiscale aangifte• ….
17
Nieuw vanaf 01.01.2013 (WAR): weerlegbaar vermoeden van
arbeidsovereenkomstIn 4 sectoren:- de bouwsector (werken in onroerende staat)
PC 124, 100,111(metaal),121,124,126,132(technische land- en tuinbouwwerken), 144(landbouw), 145 (tuinbouw), 146(bosbouwbedrijf), 149.01, 209, 218
- de bewakingssector (toezicht voor rekening van derden)
- de transportsector (van goederen en personen voor rekening van derden) PC 111, 115, 116,117, 118, 120, 124, 125, 126, 127, 140, 149, 207, 211, 226, 301
- de schoonmaaksector
Nieuw vanaf 01/01/2013
Weerlegbaar vermoeden van loontrekkende activiteit
minstens aan helft criteria wordt voldaan.
Uitz: familiale arbeidsrelaties: Bloed- en aanverwanten tot derde graad Wettelijk samenwonenden Een vennootschap en persoon verwant tot in de derde
graad of wettelijk samenwonend met een vennoot, die meer dan 50 % van de aandelen bezit.
De criteria: Geen financieel of economisch risico (bv. geen investering met
eigen middelen of geen winst- en verliesdeelname). Geen beslissingsmacht aangaande financiële middelen. Geen beslissingsmacht over aankoopbeleid. Geen beslissingsmacht over prijsbeleid. Geen resultaatsverbintenis. Garantie op een vaste vergoeding. Geen personeel hebben en niet over de vrijheid beschikken om zelf
personeel aan te werven of om zich vrij te laten vervangen. Zich niet voordoen als onderneming ten overstaan van anderen of
gewoonlijk slechts één opdrachtgever hebben. In ruimtes werken die men niet bezit of met materieel dat ter
beschikking wordt gesteld, gefinancierd of gewaarborgd door de medecontractant
Weerlegbaar vermoeden
Wil men het vermoeden weerleggen bewijslast bij zelfstandige
Weerleggen op basis van:
1. Feitelijke tegenargumenten in casu de criteria op basis waarvan het vermoeden geldt
2. De 4 algemene parameters
- Wil van de partijen- Vrijheid organisatie van werk- Vrijheid organisatie werktijd- Mogelijkheid hiërarchische controle
Wat is het risico met schijnzelfstandigheid?
HERKWALIFICATIE!
Door overheid (sociale inspecteur/RSZ)
Door schijnzelfstandige/loontrekkende zelf
Gevolgen van schijnzelfstandigheid vr
WG Arbeidsovereenkomst: vanaf aanvang WN
Regularisatie van alle rechten als werknemer: loon, verlof, eindejaarspremie, maaltijdcheques,…
Directe belastingen= bezoldigingen Bijgevolg ook bijkomende bedrijfsvoorheffing => Te betalen door werkgever, kan gerecupereerd worden bij WN
Gevolgen voor WG
RSZ,… (+ verhogingen 10% en intresten 7%)Patronale bijdrage (35%) én RSZ WN (13,07%) verschuldigd door werkgever!Mag niet van de persoon zelf teruggevorderd worden
Maximaal 3 jaar (vóór 2009: 5j) maar tot 7 jaar in geval van fraude.
Verbrekingsvergoeding,…
Strafrechtelijke vervolging
Administratieve boetes
…
Gevolgen voor de ‘schijnzelfstandige’
Voor herkwalificatie:
Beperktere sociale zekerheid
Beperktere juridische bescherming (cao’s, aansprakelijkheid, ontslag, ziekte,…)
Na herkwalificatie:
Gevolgen voor ‘schijnzelfstandige’
Betrokkenheid juridische procedure
Problemen sociale zekerheidVb: Pensioen: verschil in verjaringstermijn zorgt voor ‘gat’ (3j RSZ)
Regularisatie belastingen
Complexe regularisaties (kinderbijslag,…)
Secundaire gevolgen bij schijnzelfstandigheid
- Wat met vennootschap?- Wat met afgetrokken kosten?- Wat met verzekeringen? (arbeidsongevallen, SVAP,…)- Betaalde/gerecupereerde BTW?- Wat bij meerdere ‘opdrachtgevers’- Risico op ongeziene kettingreactie van de verschillende overheden
Wat kun je doen om problemen te vermijden?Duidelijkheid rond voorgaande criteria
hanteren.Clausules inlassen in de
overeenkomst:. Wijzen op de onafhankelijkheid van de zelfstandige
Mogelijkheid bieden aanstellen eigen personeelNiet-exclusieve partnerVrijwaring bij herkwalificatie: enkel bij vennootschap!!
(vrijwaringsclausule) Informele informatie-communicatie
29
Specifieke situaties
Helper?
Onderwerpingplicht voor helper Strikt: iedereen kan helper zijn bij iedereen Praktijk: bij voorkeur nauwe familie
(+sectorgevoelig!)
Zelfstandige in eigen naam
- Eigen O’nr
- Facturen aan eindklant
Helper
- Geen eigen O’nr.
- Geen facturen aaneindklant
- Kan (in principe) nt in vennootschap
helpt
Occasionele helper?
Geen onderwerpingplicht <90 dagen per jaar op niet regelmatige basis Praktijk: situationeel onderzoek Bewijskracht ligt bij inspectie (foto’s, bellen,…)
Zelfstandige in eigen naamHelper
helpt
Managementvennootschap
Initieel in vizier - afgezwakt Contractuele vrijheid van de partijen Fiscaal minder interessant Realiteit telt
=> 20 mandatarissen: allen schilders = NOK Prioriteit inspectie?
De klassiekers
Mylène Tupperware Belgische Distributiedienst Euphony Hamburg-Manheimer
=> In het verleden rechtspraak in voordeel van de zelfstandige
?
Stagiairs Vastgoedmakelaar
BIV(beroepsinstituut van vastgoedmakelaars): Verder dient de stage gelopen te worden in hoedanigheid van zelfstandige, tijdens een periode van tenminste twaalf maanden en hoogstens zesendertig maanden.
35
Vennootschapsmandataris • Uitoefening van een mandaat als
bestuurder in een vennootschap die zich met een verrichting van winstgevende aard bezighoudt, wordt vermoed op zelfstandige basis te zijn (KB 38)
• !Dualiteit van functies, onbezoldigd mandaat!De bestuurder is steeds afzetbaar door de Algemene Vergadering en dit is onverenigbaar met een arbeidsovereenkomst
36
Zaakvoerder van een bvba
zaakvoerder van een BVBA : is een zelfstandige tenzij er een college van zaakvoerders is (= verschillende zaakvoerders, dan is hij niet de enige die de BVBA leidt; het college oefent het gezag uit)
Sociale ruling
‘Administratieve commissie ter regeling van de arbeidsrelaties’
Mogelijkheid om een situatie voor te leggen aan de commissie die advies verleent.
=> Functie SVF als tussenpersoon nog te bepalen
38
Administratieve commissie ter regeling van de arbeidsrelaties
FOD Sociale ZekerheidAdministratief Centrum Kruidtuin [email protected] Tower TEL: 02 528 63 00 DG Sociaal Beleid http://www.commissiearbeidsrelaties.belgium.be/nl/over-de-commissie.htm
Kruidtuinlaan 50 bus 1651000 Brussel
Controle: wat nu? Bereid u goed voor (aangekondigd & onaangekondigd)
Werk mee!
Durf overleggen met inspectie
Biedt (enkel) antwoord op de vragen. Toelichting vraagt men wel zelf.
Bij niet akkoord: (= geen spontane regularisatie)=> risico op ambtshalve regularisatie (code F(raude))=> risico op gerechtelijk dispuut
Nuttige links
www.unizo.be
www.zenito.be www.admb.be
www.dekamer.be www.belgium.be
www.werk.be