ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

28
ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005

Transcript of ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Page 1: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

ZELFGESTUURD LEREN

Annemie Borremans, april 2005

Page 2: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

ZELFGESTUURD LEREN

Wie luistert, vergeetWie kijkt, onthoudtWie doet, leert

Page 3: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Evolutie in leren (Begeleid Zelfstandig Leren= BZL)

Nieuwe verdeling verantwoordelijkheid leraar en leerling

VAN gehoorzame leerder diepassief, receptief en reproductief leert

VIA een aantal tussenstappen

NAAR zelfverantwoordelijk of zelfgestuurd leren door de leerautonome leerder

Page 4: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Instructiestijlen

Substituerende instructiestijl= leraar doet voor en legt dit stap voor stap uit

Activerende instructiestijl= leraar geeft opdrachten en geeft feedback

Kapitaliserende instructiestijl= leraar laat zoveel mogelijk beslissingen over

aan de leerlingen

Page 5: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Het begrip ‘zelfgestuurd leren’

Zelfgestuurd leren is zelfstandig en met zin voor verantwoordelijkheid de sturing van de leerprocessen in handen nemen d.w.z. zelfstandig beslissingen nemen in verband met de leerdoelen, de leeractiviteiten en de zelfbeoordeling.

Page 6: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Waarom zelfgestuurd leren?

Maatschappelijke ontwikkelingen

Bijvoorbeeld:….

Leerpsychologische ontwikkelingen: …..

Page 7: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Sociaal constructivisme binnen de leerpsychologie Leren is actie; wordt door leerling zelf vorm

gegeven

Binnen zo authentiek mogelijke leeromgevingen voortbouwen op aanwezige voorkennis

Enkel in confrontatie binnen sociale context

krijgt men geïntegreerde kennis

Page 8: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Algemene introductie en praktijkvoorbeelden in:

Vlaamse Onderwijsraad Secundair Onderwijs

(2003) Inspiratiehandboek zelfgestuurd leren.

Antwerpen: Garant.

Page 9: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Ander interessant boek

Piet Delhoofen (1996) De student centraal.

Handboek zelfgestuurd onderwijs. Groningen:

Wolters (Hoger Onderwijs Reeks).

Page 10: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Interessant artikel

Vincent Donche, Wouter Brandt, Peter Van

Petegem, Naar begeleid zelfstandig leren in

Vlaanderen? De noodzaak van een leer-

krachtig beleid. In: Tijdschrift voor

onderwijsrecht en onderwijsbeleid. 2002-2003,

nr.3-4, p. 365-369.

Page 11: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Heel wat leerlingen verkiezen een duidelijke uitleg van de leerkracht. Hoe motiveer je hen om zelfstandig te leren?

????

Page 12: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Heel wat leerlingen verkiezen een duidelijke uitleg van de leerkracht. Hoe motiveer je hen om zelfstandig te leren?

Interessante inhoud Bruikbaar product als eindresultaat Vrijheid in vormgeving opdracht Haalbare maar niet te gemakkelijke opdracht Cijfer geven dat meetelt Positieve sociale druk: resultaten tonen aan

de klas

Page 13: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Meerwaarde van zelfgestuurd leren

???????

Page 14: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Meerwaarde van zelfgestuurd leren

Beter zelfstandig problemen leren oplossen.. (intelligentie verhoogt)

het geleerde is dieper en blijft langer bij intrinsieke motivatie verhoogt meer aandacht mogelijk voor de individuele

leerling meer kans voor levenslang en levensbreed

leren

Page 15: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Zelfgestuurd leren en de leerling

Geleidelijkheid en begeleiding

Duidelijke referentiekaders

Individuele verschillen tussen leerlingen van

belang

Page 16: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Uitingen van zelfstandig leren bij leerlingen Sporen zelf informatie op Constateren zelf lacunes in eigen kennen en

kunnen Stellen zichzelf vragen en toetsen de

antwoorden Schatten tijd in die ze nodig hebben om

probleem op te lossen Gebruiken tijd goed Weten wanneer ze hulp van anderen moeten

inroepen

Page 17: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Zelfgestuurd leren en de leerkracht

???????

Page 18: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Veranderende rol van de leerkracht/docentCoachOnderhandelaarLesgeverBeoordelaar (alternatieve evaluatiemethoden)BeheerderOrganisatorOntwikkelaar van leermiddelenOntwikkelaar van individuelestudieprogramma’s

Page 19: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Begrippen (1)

Studentgecentreerd onderwijs: accent op zelfstandig leren (i.p.v. onderwijzen)

Procesgericht onderwijs: accent op begeleiden van denkprocessen

Activerend onderwijs: accent op doen Probleemgestuurd onderwijs: vertrekken van

problemen Constructieonderwijs: accent op gezamenlijk

construeren van een oplossing (product) Constructivistisch onderwijs: accent op leren is

constructief

Page 20: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Begrippen (2)

Taakgestuurd onderwijs Blokonderwijs Open leren Individuele studiesystemen Teleleren Zelfstudiepakketten Digitale vormen van leren

Page 21: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Zelfgestuurd leren en de school

???????

Page 22: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Zelfgestuurd leren en de school

Verhouding instructietijd en zelfstandig werken en leren bepalen; keuzemogelijkheden voor leerlingen; aanpak leerproblemen

Aangepaste leermaterialen: bijv. studiewijzers, digitale leerplatformen

Evaluatie- en rapporteringsvormen kiezen en ontwikkelen: zelfevaluatie, analyse leervorderingen..

Ondersteuning en begeleiding personeel, nascholing

ICT-infrastructuur, open leercentra

Page 23: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Studiewijzer = document

Geheel van richtlijnen om leerling actief en zelfstandig

te doen werken en te plannen

Contract tussen leerling en leerling

Goed beschreven werkverdeling tussen leerling

en leraar

Fungeert als informatiedocument,

werkinstrument, communicatiemiddel

Page 24: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Open leercentrum

Ruime schoolbibliotheek met een sterke nadruk op het gebruik van digitale informatiebronnen en audiovisuele media

Een ruimte waarin zelfstandig werken en leren een topprioriteit is

Page 25: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Gebruik van een open leercentrum

In groep

Individueel

Tijdens de schooluren met opdrachten van de leraar

Vrij gebruik buiten de schooluren

Page 26: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Pedagogische uitrusting van een open leercentrum

Deels in open rekken, deels in gesloten kasten:

Handboeken, werkboeken, handleidingen

Tijdschriften

Naslagwerken

Video’s

Cd-roms

Werkmappen leerlingen

Page 27: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Technische uitrusting van een open leercentrum

Grote zaal

Pc’s met internetwerkverbinding, intranet met online catalogus

Balie: inlichtingen, uitleenbeheer, begeleiding, fotocopie

Projectiescherm voor multimediavoorstellingen

Zitplaatsen

Evt. uitbreiding met zijlokalen

Page 28: ZELFGESTUURD LEREN Annemie Borremans, april 2005.

Voorbeeld gebruik van een open leercentrum

Eén namiddag per week gedurende drie ‘lesuren’

Voor Nederlands, Frans en Wiskunde

‘Zelfstandig’ beperkte leerstofonderdelen op een gestructureerde manier leren verwerken

Integratie ICT (gebruik internet)