IFRS 17 en de impact van de building block approach

T R E A S U R Y � R I S K � F I N A N C E

Zanders MagazineJAARGANG 12 � ZOMER 2017

16

4

8

De hybride rol van Treasury bij Boskalis

FMO: voorbereid op verwachtingen en inschattingen

Zanders Magazine is een kwartaaluitgave van Zanders

Teksten: Niels Christern, Hugh Davies, Siska van Hees,

Elske Leenaars, Geert de Pont en Vincent Tijsterman

Eindredactie: Niels Christern en Bija Knowles

Vertaling: Concorde Group, Sharon Davis,

Veronica Leroux en Dick Lievaart

Fotografi e: Ann-Sophie Falter e.a.

Ontwerp/drukwerk: Dunnebier Print BV

Redactieteam: Aafke Bouma, Niels Christern,

Thomas Davison, Gerbert van Grootheest, Rob van Heesch,

Arn Knol, Marije Kruijer, Jelmer Lichthart, Henno van der Roest,

Sander van Tol en Bart-Jan Wittenberg

Redactieadres: Postbus 221,

1400 AE Bussum

Telefoon: +31 35 692 89 89

Website: www.zanders.eu

ISSN 1873-7455

Werken bij Zanders

Studie: MSc Finance

Afgestudeerd: Juli 2016

Bij Zanders sinds: September 2016

Functie:

Consultant

public sector

“Tijdens mijn studie heb ik twee keer stage

gelopen, beide als projectmanager. De eerste

was bij een NGO op Mauritius, die zich richt op

het behoud en beheer van de flora en fauna in

de wateren van het eiland. Mijn tweede stage

was bij de Hanze Summer School in Gronin-

gen, die elk jaar vele buitenlandse studenten

ontvangt voor een kort en intensief lespro-

gramma. Daarnaast heb ik nog een semester

in China gestudeerd, in Macau.

Ik ben via de studievereniging in contact gekomen

met Zanders. Zo werd mij duidelijk dat de consul-

tancy een dynamisch gebied is waar je veel leert en

ook veel waarde kunt toevoegen. Tijdens het Gradu-

ate Event van Zanders werd mij vervolgens duidelijk

dat het treasurygebied goede mogelijkheden biedt

om nuttige ervaring op te doen. Afgelopen najaar

begon ik als consultant in het public sector-team,

waar ik mij voornamelijk richt op de klantgroep

woningcorporaties, met advisering rond bijvoor-

beeld liquiditeitsontwikkelingen, financieringen

en derivatenkwesties. Daarnaast werk ik af en toe

voor relaties in onze andere klantengroepen, zoals

zorginstanties en gemeenten.

Vanaf het begin word ik betrokken bij de opdrach-

ten van collega’s. Dit maakt het werk erg gevarieerd

en dynamisch. Elke dag is anders en daar hou ik

van. Je krijg hier direct verantwoordelijkheden en

beheert je eigen agenda; er wordt professionaliteit

van je verwacht. Je krijgt als beginnend consultant

de flexibiliteit en ruimte om direct veel te leren,

maar ook feedback op je werk. Bij Zanders werken

mensen die stuk voor stuk erg goed zijn in hun vak.

Je leert daardoor heel veel, terwijl de werkcultuur

me ook erg aanspreekt.

In de komende jaren wil ik mij ontwikkelen tot een

consultant die in staat is zelfstandig te werken voor

onze opdrachtgevers. Daarnaast wil ik me op het

communicatieve vlak verbeteren, zoals in salespro-

cessen en het onderhouden van een goed netwerk.

Verder stimuleert mijn manager en het Zanders

Talent Program mij om aanvullende inhoudelijke

opleidingen te doen, zoals CFA en op het gebied van

accounting.

Treasury speelt binnen organisaties een steeds

belangrijkere rol. Door het verder optimaliseren van

de ‘interne dienstverlening’ zal treasury op de lange

termijn denk ik steeds meer waarde toevoegen aan

de organisatie.”

Martijn Groenbroek Inhoud4

8

12

20

21

24

25

Cliënt: Boskalis

Visie: IFRS 17

Event: Treasury & risk seminar 2017

Cliënt: FMO

Column: Evert de Vries & Henno van der Roest

Visie: Hypotheekwaardering

Column: Rob van Heesch

Research: Treasury & Cash ManagementTechnology Survey

Expertise: Treasury Continuity Service

Agenda & Kort

16

2

26

27

We leven in een bijzondere

tijd. Er is enorm veel geld

in de markt, maar het lijkt

zelden terecht te komen bij

degene die het nodig heeft.

Het risicoprofiel past niet,

het bedrag is te klein, de

sector is out of scope of de

looptijd is voor ‘de beleg-

ger’ te lang, et cetera. En

dat terwijl we enorm veel

dingen willen en moeten

doen in de BV Europa!

In de theorie staat dit bekend als de ‘action paraly-

sis’, ofwel: een verlamming door regels. Omdat de

eindinvesteerder zo strak is ingeregeld, blijkt het nu

ook bij de verschillende themafondsen inmiddels

een issue.

Het is een heel aparte ontwikkeling, die vooral te

verklaren is door de grote hoeveelheid geld die bij

een klein aantal partijen is opgehoopt. Die partijen

worden strak geregeerd door regels, of zijn eenvou-

digweg te groot geworden voor de markt. Het barst

namelijk van de nuttige investeringsmogelijkheden

die ook nog eens goed renderen. Die mogelijkheden

worden echter onvoldoende benut… Pas wanneer

een project al loopt en enige omvang heeft, wordt er

geïnvesteerd. Dat past dan binnen de risk appetite,

waarbij op project- en niet op portefeuilleniveau

wordt geoptimaliseerd.

Om de projecten die al wel draaien, wordt zodoende

gevochten. Het rendement van die lopende projecten

is daardoor vrij laag en is de risico-absorptie, door

diezelfde lage inkomsten, gering. Eigenlijk is dat

raar, want de bouwstenen voor een ideale porte-

feuille zijn het rendement, de standaarddeviatie en

de correlatie van losse beleggingen. Een belegging

met een paar AAA-titels blijft immers risicovoller en

minder renderend dan een portefeuille met honder-

den BB-investeringen. Alternatieve beleggingen zijn

daarenboven niet ‘beursgevoelig’, draaien na ople-

vering vaak een stabiele kasstroom en zijn nauwe-

lijks aan elkaar gecorreleerd. Want wat hebben een

zonnecellenpark in Bordeaux, een bejaardentehuis

in Madrid en een warmtenetwerk in de Amsterdamse

haven met elkaar gemeen?

Voor de BV Europa is er dus nog veel te winnen. Een

ontwikkel- of bouwrisico betaalt zich terug, als je

maar goed spreidt. En dat vergt wel goede kennis

van de business… Wij helpen u graag!

Rob Naber

Voorwoord

3

Veel geld

De hybride rol van Treasury bij Boskalis

4

Cliënt

In de eerste honderd jaren van haar bestaan was Bos-

kalis een puur baggerbedrijf. Vanaf 2010 deed het be-

drijf, voluit Royal Boskalis Westminster NV, een aantal

acquisities waarmee het evolueerde van baggerbedrijf

naar maritiem dienstverlener met verschillende dien-

sten op verschillende markten. Binnen enkele jaren

nam het onder meer sleepbedrijf SMIT Internationale,

Fairmount, Dockwise en de baggeractiviteiten van het

Duitse Strabag Wasserbau over.

Geëvolueerd naar de behoeftenDaarmee heeft Boskalis een enorme projectorgani-

satie gecreëerd; het bedrijf is actief in meer dan 90

landen op 6 continenten. Met deze uitbreiding nam

de treasury complexiteit sterk toe vanwege, onder an-

dere, verschillende valuta’s, lokale bankrekeningen,

financiële structuren en andere ERP-systemen. “Op

een bepaald moment moeten die worden geharmo-

niseerd”, vertelt Frank Rousseau, Group Treasurer bij

Boskalis. Treasury speelt in het geheel een opmerke-

lijke hybride rol: enerzijds als ‘holding-treasury’ – met

name op het gebied van corporate finance en alle za-

ken rond overnames – en anderzijds heel dicht tegen

de projecten aan, vooral op het gebied van financieel

risicomanagement. Rousseau: “Adviserend aan de

Raad van Bestuur en tegelijk zo lokaal mogelijk tegen

de business aan is onze rol heel centraal.”

Zo is de Treasuryfunctie van Boskalis een bijzondere,

vindt ook Rousseau. Zijn afdeling telt nu zestien

mensen, die werken aan cashmanagement, corpo-

rate finance, projectfinancieringen, bankgaranties en

kredietrisicomanagement. “Onze mensen zijn veelal

rechtstreeks betrokken bij de projecten. De treasury-

organisatie is geëvolueerd naar de behoeften van

het bedrijf. Er is veel behoefte aan sterk financieel én

operationeel risicomanagement en ondersteuning van

de business units daarin, zoals bij het identificeren en

afdekken van valutarisico’s, kredietrisico’s en brand-

stofprijsrisico’s. Het moment waarop je een contract

Als maritieme multinational werkt Boskalis wereldwijd aan grootschalige

projecten. Door de complexiteit die daarmee ontstaat, heeft Treasury

een duidelijke strategische rol binnen de onderneming verworven.

De afdeling is daarmee een voorbeeld voor andere multinationals.

Boven:

Met behulp van

kraanschepen bouwt

Boskalis onder meer

windturbines op zee

(foto: Navin Mistry/

Shutterstock).

De hybride rol van Treasury bij Boskalis

5

afsluit, moeten dergelijke risico’s allemaal worden

afgedekt; later in het project kun je niet meer ingrij-

pen. Een orderportefeuille vullen is makkelijk, maar ze

vullen met werk dat geld oplevert is des te moeilijker.

Het schiet niet veel op om mooi werk aan te nemen

en slecht uit te voeren. Risicomanagement is dus erg

belangrijk in onze business.”

Snel betrokkenBij de grote projecten is de gehele treasury-afdeling

wel op een of andere manier betrokken. “Neem

bijvoorbeeld de aanleg van de nieuwe zijtak in het

Suezkanaal, waardoor het scheepsvervoer veiliger

twee kanten op kan varen. Vanaf 2014 is dat een groot

project geweest, waarbij we te maken hadden met

lokale bankrekeningen, Egyptische ponden die een

valutarisico geven, het managen van kredietrisico’s,

financiële zekerheden, bankgarantiestructuren en

brandstofprijsrisico’s. Dit soort zaken kunnen tot de

nodige fluctuaties in de opbrengsten en de kosten

leiden. Daarom is Treasury op allerlei vlakken betrok-

ken. En dat maakt het ook echt leuk.”

In totaal werken 1.300 mensen op het hoofdkantoor

van Boskalis, in Papendrecht, ter ondersteuning van

de grote internationale projecten van het bedrijf.

De vloot, de pools met bemanning, de onderzoe-

kers en uitvoerders, ze worden allemaal centraal

aangestuurd. Ook het voorbereiden en uitwerken

van tenders gebeurt centraal, vanuit onder meer

Treasury, Legal en Tax. “We zijn betrokken vanaf het

moment dat een potentieel werk aan de orde komt

tot en met de contractonderhandelingen. Maar ook

als de opdrachten eenmaal lopen – bijvoorbeeld bij

de betalingen, het cashmanagement”, licht Rousseau

toe. De uitvoering van dergelijke lokale projecten

moet centraal worden aangestuurd. “We hebben geen

lokale organisaties die de benodigde competenties

opbouwen; na afronding van een project gaat die

projectorganisatie door naar het volgende project. Na

zo’n project als in Egypte gaat de helft van de mensen

door naar een volgende klus, in Oman bijvoorbeeld.

Het is een soort hit and run-werk. Alleen in Nederland

en Singapore hebben we locaties waar je echt een

vaste basis hebt voor een regio.”

Atradius-dekkingDe Treasury-organisatie van Rousseau valt onder de

CFO. Naast de administratieve ondersteuning en het

secretariaat is er een team van vier personen die zich

bezighouden met het dagelijkse cashmanagement.

Vijf anderen richten zich op het kredietrisicomanage-

ment en bankgaranties. Daarnaast is er een team

van vijf personen dat zich richt op corporate finance,

project finance en project development. Onder project

finance valt ook customer finance. “Publiek-Private

Samenwerking (PPS) is redelijk arbeidsintensief; als je

voor een Nederlandse PPS een aanbieding doet, moet

je dat doen met een volledig financieringspakket.

Internationaal zijn er klanten – buiten de OESO-landen

– die een project hebben, maar daarvoor financiering

tekort komen of niet precies weten hoe ze het project

moeten ontwikkelen. In Panama hadden we bijvoor-

beeld Punta Pacifica, waarbij een klant twee eilanden

voor de kust van Panama-Stad wilde neerleggen. Om-

dat de klant daarvoor nog onvoldoende financiering

had, heeft Boskalis geparticipeerd met lokale banken.

Daarbij staan wij niet alleen als contractor garant voor

de complete uitvoering van het project richting de

financiers, maar hebben we ook een deel van de con-

tractsom meegefinancierd. Zo tracht Treasury waarde

toe te voegen om een project binnen te halen.”

Een ander voorbeeld is het arrangeren van een lening

voor klanten met Atradius-dekking. “Dat hebben we

afgelopen jaar in Colombia gedaan”, vertelt Rous-

seau. “Wij arrangeerden een bankfinanciering voor

die klant, waarbij de bank een kredietverzekering

kreeg van de Nederlandse Export Credit Agency, ge-

dekt door het Ministerie van Financiën. Hiermee is het

“De treasury-organisatie is geëvolueerd naar de behoeften van het bedrijf”

Rechts:

Frank Rousseau

6

kredietrisico voor de bank effectief verlegd naar de

Nederlandse overheid. Dat kan alleen in combinatie

met een Nederlands exportproduct.

Op die manier proberen we meer projecten te doen

– door een bijdrage te leveren aan de economische

haalbaarheid van een project. Daarnaast stappen

we nu met projectontwikkeling ook door naar een

bredere aanpak: we bieden partijen die een project

voor ogen hebben aan om dit samen met Boskalis

verder te ontwikkelen en een businessplan te maken

dat vervolgens ook te financieren is.” Hoewel dit op

het eerste gezicht geen typische Treasury-activiteit

is, past het wel bij de strategische en brede rol van

Treasury binnen Boskalis.

Nieuwe koers voor cashmanagementIn 2015 besloot RBS, een belangrijke internationale

huisbank van Boskalis, niet langer cashmanagement-

en trade finance-diensten aan te bieden buiten het

Verenigd Koninkrijk. Het dwong Boskalis ertoe haar

koers bij te stellen. Rousseau: “We waren al langer

van plan om ons cashmanagement onder de loep te

nemen, maar door de terugtrekking van RBS werden

we getriggerd om actie te ondernemen. En we reali-

seerden ons toen, in het voorjaar van 2015, dat we

daar externe hulp bij nodig hadden.”

Zo ontstond de samenwerking met Zanders. “Hun

toegevoegde waarde zat hem in het in beeld brengen

van de oplossingen en strategisch nadenken waar we

als bedrijf naartoe wilden. Ze hebben ons begeleid in

het maken van de keuzes en met het opzetten van

de hele organisatie.”

Belangrijke stap was het selecteren van een nieuwe

bank voor de cashmanagementdiensten. Samen met

Zanders werd een RfP-traject ingezet, waarbij via

een shortlist en diverse analyses uiteindelijk werd

gekozen voor BNP Paribas voor het internationale

cashmanagement en ABN AMRO voor het Neder-

landse cashmanagement. Daarnaast werd de cashma-

nagementstructuur en het betalingsproces verbeterd

middels de implementatie van een bank-onafhanke-

lijke, centrale payment hub, waarbij de kasstromen

“Naast de complete uitvoering van het project hebben we ook een deel van de

contractsom meegefinancierd”

Job Wolters

(Zanders, links)

en Frank Rousseau

(Boskalis).

inzichtelijker werden gemaakt. Rousseau: “We

kunnen nu echt iedere dag een rapport naar de raad

van bestuur sturen met onze netto financiële positie;

waar staat ons geld? De ruim 700 bankrekeningen die

we hadden, hebben we flink in aantal teruggebracht

en we hebben nu ook structuren in het buitenland

waarmee we onze cash veel beter kunnen centralise-

ren. Bovendien: voorheen hadden we betalingen via

allerlei verschillende e-bankingsystemen van banken.

Ook dat is nu helemaal gecentraliseerd in een gestan-

daardiseerde oplossing.”

Aziatische prijsParallel aan deze aanpassingen ondersteunde

Zanders Boskalis bij een upgrade en outsourcing van

het treasurymanagementsysteem (TMS). “Eigenlijk

hadden we drie ballen tegelijk in de lucht”, zegt Rous-

seau. “Het was een groot strategisch project, zeker

voor onze Treasury. Het heeft onze bankrekening-

structuur, het betaalproces en de informatiestromen

verbeterd. Van ongeveer 500 bankrekeningen krijgen

we nu elektronisch, via MT940, iedere ochtend alle

saldi op basis waarvan ons TMS het rapport genereert

waarmee de CFO en ik echt inzicht hebben in onze

netto financiële positie. In het Verenigd Koninkrijk

hebben we net een cash pool opgezet en dat doen

we nu ook in Duitsland. In onze centrale cash pool

hebben we 19 valuta ondergebracht. Vorig jaar heb-

ben we VBMS overgenomen, de voormalige offshore

windactiviteiten van VolkerWessels, en dit onderdeel

is ook al in de nieuwe structuur opgenomen. In dit

soort processen waren we als Treasury in het verle-

den vooral volgend, maar nu zijn we er leidend in. Wij

geven de business unit aan hoe het cashmanagement

wordt gestructureerd.”

Dit jaar won Boskalis een prijs van The Asset, een

gerenommeerd Aziatisch vakblad, voor ‘Best Cash

Management Solution in Asia’. Rousseau: “In Sin-

gapore, een van de weinige plekken waar we een

vaste inrichting hebben, hebben we een structuur

opgezet met target balancing, zodat daar iedere dag

een beperkt bedrag op de rekening blijft staan terwijl

overtollige middelen automatisch naar de centrale

cash pool in Nederland worden overgebracht. Die

oplossing heeft dus een mooie prijs en sector-brede

erkenning opgeleverd.”

Toekomstverwachtingen Welke plannen en ontwikkelingen ziet Rousseau ver-

der in de toekomst? “We blijven natuurlijk kijken waar

we verder kunnen verbeteren, maar hebben de afgelo-

pen twee jaar een grote slag gemaakt. Als Treasury is

de support richting de business units – de uitgebreide

rol op project finance en project development – vooral

belangrijk. We hebben een nieuw 3-jaars business-

plan voor 2017-2019, waarin we laten zien dat we

willen doorgroeien in de baggeractiviteiten en de

offshore energy, de nieuwe loot die we sinds enkele

jaren hebben en waarin we veel groei verwachten.

Wat kredietrisico betreft houden we, vooral rond de

olie- en gassector, de vinger goed aan de pols.”

De raad van bestuur zit heel dicht op de organisatie

en op de projecten. Dat betekent dat alle afdelingen

er hele korte lijnen mee hebben. “Zo hebben ze goed

zicht op alle financiële risico’s rond projecten en de

manieren waarop we die kunnen afdekken”, licht

Rousseau toe. “De mensen die we hier hebben zijn

echt goede professionals, die ook goed met derivaten

kunnen omgaan. Als je ziet wat we nu rond ons cash-

management hebben opgezet en met welke mensen

we volgende uitdagingen aangaan, dan zijn we echt

klaar voor de toekomst.”

7

Wilt u meer weten over de rol van

Treasury binnen corporates?

Neem dan contact op met

Job Wolters

via j.wolters@zanders.eu

of +31 35 692 89 89.

“In dit soort processen waren we als Treasury vooral volgend, maar nu zijn

we er leidend in”

8

Visie

IFRS 17 beschrijft op welke wijze verzekeringscon-

tracten verwerkt moeten worden, ook bekend als de

building blocks approach. Onder deze benadering

wordt de waarde van een contract bepaald als de

som van de volgende componenten:

• Blok 1: Som van de toekomstige kasstromen die

direct gerelateerd zijn aan het voldoen van de

verzekeringsverplichtingen.

• Blok 2: Tijdswaarde van de toekomstige kasstro-

men. De gebuikte verdisconteringscurve moet het

illiquide karakter van de verplichtingen vertegen-

woordigen.

• Blok 3: Risk Adjustment. Dit is de compensatie die

de verzekeraar verlangt voor de onzekerheid in de

hoogte en timing van de kasstromen.

• Blok 4: Contractual service margin (CSM). Dit is het

IFRS 17: de impact van de building blocks approach

Op 18 mei 2017 publiceerde de International Accounting Standard Board (IASB)

de definitieve IFRS 17-standaarden. De totstandkoming van deze standaarden was

een lang en ingewikkeld proces, met als doel tot globale accountingstandaarden te

komen voor verzekeringscontracten. De nieuwe standaarden zullen een significante

operationele impact hebben op de verwerking en presentatie van de contracten in de

jaarverslagen. In dit artikel illustreren we de impact van de nieuwe standaarden.

9

beschikbare bedrag voor overhead en winst op het

contract. Het doel van de CSM is het voorkomen

van een realisatie van de winst bij aanvang van het

contract.

Risk Adjustment en Risk MarginWij belichten in dit artikel vooral de Risk Adjustment.

IFRS 17 geeft geen volledige beschrijving hoe dit

bedrag moet worden berekend. In theorie zou de

compensatie van de verzekeraar voor het risico van

het contract gelijk moeten zijn aan de kosten van

het kapitaal. Omdat de meeste verzekeraars die

rapporteren onder IFRS, kapitaliseren op basis van

de Solvency II (SII)-standaarden, is het waarschijn-

lijk dat ze gebruik zullen maken van hun ervaring

met deze standaarden. Er zijn zelfs sterke parallel-

len te trekken tussen de Risk Adjustment en de SII

Risk Margin. De Risk Margin vertegenwoordigt de

compensatie die een tegenpartij zou vragen voor het

overnemen van de risico’s die niet kunnen worden

afgedekt. In de praktijk wordt deze compensatie

echter bepaald op basis van de kapitaalsmodellen

van de verzekeraar zelf, in plaats van een fictieve

tegenpartij. Daarom lijken er veel overeenkomsten

te zijn tussen de Risk Adjustment en Risk Margin, en

zal de omvang van beide naar verwachting niet veel

verschillen. Toch zitten er verschillen in de details.

Zo kunnen verzekeraars het operationele risico mee-

nemen in de berekening van de Risk Margin, terwijl

dit niet is toegestaan voor de Risk Adjustment.

Life Adequacy TestDe financiële impact van de nieuwe standaarden is

niet eenvoudig te bepalen, omdat de huidige IFRS-

standaarden veel ruimte bieden voor het bepalen

van de voorziening voor een verzekeringscontract

(NB: dit is ook de motivatie voor de introductie

van de nieuwe standaarden). De methode voor het

bepalen van de voorzieningen onder de huidige

IFRS-standaarden komt vaak voort uit eerdere

standaarden, zoals Dutch GAAP. In het algemeen

zijn de voorzieningen gelijk aan de contante waarde

van toekomstige kasstromen, waar de rentevoet en

de aannamen voor sterfte eenmalig worden bepaald

op initiatie van het contract. Verzekeraars worden

wel verplicht om een Life Adequacy Test (LAT) uit te

voeren, waarbij de voorzieningen worden vergeleken

met de contante waarde van toekomstige kas-

stromen op basis van marktconsistente aannames.

Als onderdeel van deze marktconsistente waarderin-

gen mogen verzekeraars een compensatie bereke-

nen voor het risico in het contract, vergelijkbaar met

de Risk Adjustment. De grootste financiële impact

op de voorzieningen wordt daarom verwacht met het

invoeren van de CSM.

De IASB heeft een voorkeur uitgesproken voor

het bepalen van de CSM op de transitiedatum. De

voorkeur gaat uit naar de full retrospective applica-

tion. Onder deze methode moet de verzekeraar de

waarde van het verzekeringscontract bepalen alsof

de nieuwe standaard altijd al van toepassing was.

Dit betekent dat de waarde van het contract op de

datum van aanvang bepaald moet worden en ver-

volgens moet worden gecorrigeerd voor alle gereali-

seerde effecten tot aan de transitiedatum volgens de

boekhoudkundige regels van IFRS 17.

Een voorbeeldDe impact van de nieuwe IFRS-standaard wordt aan

de hand van het volgende contract geanalyseerd:

• Het contract dekt het risico dat de eigenaar van

een hypotheek vóór de einddatum van de lening

komt te overlijden. Wanneer dit gebeurt, betaalt

de verzekeraar de uitstaande hoofdsom op

de hypotheek.

• De hypotheek is uitgegeven op 31 december

2015 en heeft bij aanvang een hoofdsom van EUR

200.000, welke wordt afgelost in 20 jaar. Het rente-

percentage is vastgesteld op 3%.

• De verzekeraar ontvangt een jaarlijkse premie van

EUR 150. De kosten worden geschat op 10% van

de premie.

Voor de overlijdensrisicoverzekering die we in dit

voorbeeld bekijken, moet de verzekeraar kapitali-

seren: voor het risico dat de levensverwachting van

de verzekerde afneemt en voor het risico dat kosten

toenemen (bijvoorbeeld als gevolg van een hogere

inflatie). We nemen aan dat de verzekeraar de Sol-

vency II-standaardformule toepast, waarbij het totale

kapitaal gelijk is aan de som van het kapitaal voor de

individuele risico’s (gebaseerd op een 99,5% VaR),

rekening houdend met diversificatie.

De kosten van het benodigde kapitaal worden als

volgt bepaald:

• Kapitaal voor sterfterisico is gebaseerd op een

toename van 15% in de sterftekansen.

• Kapitaal voor het risico van een stijging van de

10

kosten is gebaseerd op een toename van 10% in

de kosten, gecombineerd met een stijging van de

inflatie van 1%.

• De diversificatie tussen deze twee risicotypen

wordt gesteld op 25%.

• Toekomstige kapitaalniveaus worden geprojec-

teerd aan de hand van het huidige kapitaalniveau,

geschaald voor uitstaande polissen en de dekking

van de verzekering.

• De kosten voor het aanhouden van kapitaal zijn

gelijk aan 6%.

Op initiatie (d.w.z. 2015-Q4) is de waarde van een

verzekeringscontract gelijk aan de som van:

• Blok 1: EUR 482

• Blok 2: -/- EUR 81

• Blok 3: -/- EUR 147

• Blok 4: -/- EUR 254. Omdat de som van blok 1, 2 en

3 positief is, is de waarde van de CSM precies te-

gengesteld, zodat er geen winst wordt gerealiseerd

bij aanvang.

Verandering in de blokken De verzekeraar zal op elke rapportagedatum de ver-

schillende blokken en de waarde van de voorziening

moeten bepalen. De hoogtes van de verschillende

blokken veranderen over de tijd, door een combina-

tie van verschillende factoren.

We kunnen vier factoren onderscheiden die leiden

tot een verandering in de blokken:

Stap 1. TijdseffectGedurende de looptijd van het verzekeringsproduct

worden de verdisconteerde kasstromen en de CSM

volledig afgelost. Het aflosschema van beide compo-

nenten kan verschillen, wat resulteert in een verschil

in de waarde van het verzekeringscontract.

Stap 2. Gerealiseerde sterfte is lager dan verwachtIn ons voorbeeld is de gerealiseerde sterfte ongeveer

10% lager dan verwacht. Het verschil wordt gereali-

seerd in de winst- en verliesrekening. Daardoor heb-

ben verschillen tussen de verwachte en gerealiseer-

de sterfte een beperkte invloed op de waarde van de

verschillende componenten. Zodoende verandert de

waarde van het verzekeringscontract nauwelijks.

Stap 3. Bijgewerkte sterftekansenEen aanpassing van de sterftekansen heeft invloed

op de verdisconteerde kasstromen en de Risk Ad-

justment, en wordt gelijktijdig verwerkt in de CSM.

Deze compensatie leidt ertoe dat een verandering in

de sterftekansen een zeer beperkt effect heeft op de

waarde van het verzekeringscontract.

Stap 4. Verhoging rentestandenEen aanpassing van de verdisconteringscurve

resulteert in een verandering van de netto contante

waarde van de kasstromen. Deze verandering wordt

niet gecompenseerd door de CSM, maar wordt ver-

werkt in het eigen vermogen. In ons voorbeeld daalt

de verdisconteringscurve van 2% naar 1%. Als gevolg

hiervan nemen de verdisconteerde kasstromen en de

waarde van de voorziening toe.

De verschillende effecten staan in figuur 1 weerge-

geven.

Resterende verloop van het contractIn het vervolg nemen we aan dat de waarde van het

verzekeringscontract zich ontwikkelt zoals verwacht.

Dit betekent dat gerealiseerde sterfte gelijk is aan de

verwachte sterftekansen, de sterftekansen niet meer

worden bijgewerkt en dat de verdisconteringscurve

ongewijzigd blijft. De voorzieningen en de boekingen

in de winst- en verliesrekening verlopen zoals figuur

2 weergeeft.

De winst neemt geleidelijk af over de tijd in lijn met

de uitstaande verplichtingen, d.w.z. de uitstaande

hoofdsom van de hypotheek. De relatief hoge winst

in 2016 is voornamelijk het resultaat van de gereali-

seerde sterfte die lager is dan verwacht.

Zoals we eerder aangaven, zal een verzekeraar bij

toepassing van de full retrospective application

alle componenten van de building blocks approach

moeten gaan bepalen bij aanvang van het contract.

Verzekeraars zullen een intensieve en omvangrijke

uitvraag van hun verzekeringstechnische administra-

tiesystemen moeten doen om deze waardes en alle

daaropvolgende veranderingen te kunnen bereke-

nen. Dit wordt erkend door de IASB;

vanaf de officiële publicatie van de standaard krijgen

verzekeraars drie jaar de tijd om deze te imple-

menteren. Verzekeraars staan aan de vooravond

van grote operationele inspanningen en zijn veelal

begonnen met de impactanalyse. In het bijzonder de

bepaling van de Risk Adjustment lijkt een uitdaging

die veel inzichten vereist van de kapitaalsmodellen

van een verzekeraar.

11

Bij de analyse en implementatie

van IFRS 17 kunnen wij, mede

dankzij onze ervaringen met het

implementeren van Solvency II,

verzekeraars ondersteunen.

Wilt u meer weten of heeft u

vragen over IFRS 17-issues?

Neem dan contact op met

Elske Leenaars

(e.leenaars@zanders.eu)

of Geert de Pont

(g.de.pont@zanders.eu)

via +31 35 692 89 89.

600

500

400

300

200

100

-

(100)

(200)

(300)

Blok 1

Blok 2

Impact op de building blocks

Blok 3

Blok 4

Voorziening

2005Q4 Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4

400350300250200150100

500

50454035302520151050

Voorziening en winst- en verlies over tijd

Winst- en verlies (rechter as) Voorziening (linker as)

31-Dec-16

31-Dec-17

31-Dec-15

31-Dec-18

31-Dec-19

31-Dec-20

31-Dec-21

31-Dec-22

31-Dec-23

31-Dec-24

31-Dec-25

31-Dec-26

31-Dec-27

31-Dec-28

31-Dec-29

31-Dec-30

31-Dec-31

31-Dec-32

31-Dec-33

31-Dec-34

31-Dec-35

Figuur 1

Figuur 2

12

De enorme raampartijen van het Muziekgebouw aan

het IJ, waar het seminar dit voorjaar plaatsvond, bo-

den een wijds, helder beeld van de activiteiten in het

Amsterdamse havengebied. Het seminar had eenzelf-

de symbolisch doel: de aanwezigen een verhelderend

beeld meegeven van de toekomst van treasury.

Sander van Tol, partner bij Zanders, verwelkomde de

aanwezigen en schetste de laatste trends in het ‘uni-

versum van treasury’. Hij maakte daarbij onderscheid

tussen vier impactgebieden: technologie, regelgeving,

economie en markten. (NB: In de vorige editie van dit

magazine en op onze website kunt u meer lezen over

deze treasurytrends.) “In dit veranderende universum

richten treasurers zich op een meer adviserende,

strategische rol binnen de onderneming”, zei Van Tol,

alvorens hij de eerste genodigde spreker aankondigde.

Treasury in AfrikaMurat Balta, treasurymanager bij Heineken Inter-

national, betrad het podium om zijn gedachten te

delen over de treasury-gerelateerde uitdagingen in

opkomende markten. Bij Heineken is Balta verant-

woordelijk voor alle treasury-issues, zoals optimale

kapitaalstructuur, valutamanagement en bankrela-

ties, in meer dan twintig landen in de regio Afrika en

Midden-Oosten. Heineken is in meer dan zeventig

landen actief, met meer dan 250 merken. De opko-

mende markten genereren daarbij 59 procent van de

winst. Al in het jaar 1900 exporteerde Heineken zijn

eerste bier naar Afrika. Nu is de bierbrouwer actief in

23 Afrikaanse landen, met meer dan dertig fabrieken

in Nigeria, Egypte, Zuid-Afrika, Ethiopië, Rwanda en

Ivoorkust. “Sinds 2010 hebben we 2,5 miljard euro

in Afrika geïnvesteerd”, vertelde Balta. Vervolgens

In een tijd waar technologie zich exponentieel ontwikkelt, de regelgeving

maar blijft veranderen en de wereld steeds verder integreert, verandert

ook de rol van de treasury-organisatie binnen ondernemingen. Het roept

de vraag op wat de toekomst zal brengen voor corporate treasury –

de rode draad tijdens ons Treasury & Risk Seminar in Amsterdam.

Event

Treasury creëert toekomst

Treasury & risk seminar voor corporates

13

schetste hij de belangrijkste focusgebieden voor

Heinekens Treasury in Afrika: de macro-economische

uitdagingen, de Dutch disease, de financiële instel-

lingen, talentwerving, regelgeving en valuta. Voor de

valuta-uitdagingen gaf Balta enkele voorbeelden van

regelgevingskwesties in Egypte, Algerije en Nigeria.

Tot slot gaf Balta de deelnemers inzicht in sommige

cashmanagementproblemen, zoals het tegenpartij-

risico, de aanwezigheid van voorkeursbanken en de

IT-mogelijkheden in Afrika.

KosteneffectiefNa deze duik in de Afrikaanse wereld van treasury,

schoven drie corporate treasurers aan voor een pa-

neldiscussie over de toekomst van de treasuryfunctie:

Willem Scheepers, manager corporate finance and

treasury Asia & Africa bij Unilever; Eric Vastenhoud,

treasurymanager EAME bij IFF; en Michiel van der

Harst, director financial planning & analysis bij ASML.

Het centrale thema van de discussie was ‘Treasury als

strategische partner, een groeiend mandaat’. Sander

van Tol leidde het gesprek waarbij hij het panel

verzocht een beeld te schetsen van de huidige ontwik-

kelingen van treasury binnen hun eigen organisatie.

“Regelgeving heeft de last vergroot. Er zijn nu veel

dingen die we niet kunnen voorspellen, dus we moe-

ten vooral slim handelen”, trapte Scheepers af. “De

treasuryfunctie is gegroeid en daardoor ontstaat een

gebrek aan tijd voor nieuwe treasury-ontwikkelingen”,

zei Vastenhoud. “Met een zekere capaciteit is het voor

de treasury-afdeling een uitdaging om kosteneffectief

te zijn”, voegde Van der Harst toe. “Treasury is erg

kosten-gedreven; de kosten zijn altijd leidend.” De

leden van het panel zijn het erover eens dat Treasury

niet los van andere afdelingen kan opereren en er is

voor de business, waarbij het steeds verder in orga-

nisaties integreert. Het gebruik van technologie, met

name FinTech, speelt een zeer belangrijke rol in de

Murat Balta

De paneldiscussie

14

toekomstige ontwikkeling van treasury. Deze con-

clusie vormde direct een inleiding voor de volgende

spreker van het seminar.

Fundamenteel voor transformatieNa de lunch nam Zanders-partner Judith van Paassen

de voorzittersrol over om de volgende spreker voor te

stellen: Natalie Willems-Rosman, hoofd payables, re-

ceivables & transactional FX bij Bank of America Mer-

rill Lynch. Zij vertelde de deelnemers over de mythen,

misvattingen en realiteit van FinTech en innovatie.

Innovatie wordt volgens haar gedreven door drie

globale megatrends: demografische verschuivingen

(“De opkomst van de millennials vormt de toekomst

van de financiële dienstverlening”), de globalise-

ring (“Wereldwijde bevolkingsgroei biedt nieuwe

business opportunities en toename van de wereld-

handel”) en nieuwe technologieën (“De toename en

snelle adoptie van nieuwe technologieën verandert

klantinteracties”). “Technologische innovatie is

fundamenteel voor de transformatie van de financiële

dienstverlenende industrie”, zei Willems-Rosman,

wat ze toelichtte aan de hand van een tijdlijn met de

belangrijkste technologische ontwikkelingen in de

financiële wereld. De totale investeringen in particu-

liere FinTech-bedrijven zijn in de afgelopen vijf jaar

meer dan vertienvoudigd, tot USD 19 miljard in 2015.

“Opmerkelijk is dat van deze FinTech-investeringen

zich slechts 3 procent richt op ondernemingen, tegen-

over 73 procent voor consumenten en 24 procent voor

financiële instellingen”, vertelde Willems-Rosman.

Intussen nemen de mogelijkheden alleen maar toe.

Belangrijke systematische veranderingen, zoals

blockchain, kunnen de partnerships en processen

van bedrijven verbeteren. “Iedereen heeft zijn eigen

persoonlijke waarheid, maar met een blockchain

kun je één gecentraliseerd grootboek creëren waarin

iedereen alle transacties kan zien en alle data kan

controleren.” Daarnaast beïnvloedt kunstmatige intel-

ligentie de efficiëntie: “Als bank geloven wij daar in.

“De toename en snelle adoptie van nieuwe technologieën verandert klantinteracties”

Willem Scheeper,

Eric Vastenhoud

en (rechts)

Michiel van der Harst.

Natalie

Willems-Rosman

15

zanders.eu/events

We moeten daarom onze diensten naar het volgende

niveau brengen; om onze klanten beter te leren ken-

nen, onze problemen beter te begrijpen en klaar te

zijn voor de toekomst.”

Gezocht: zelfreflectieAls laatste spreker van het seminar gaf Zanders-

consultant Thomas Davison als startpunt van zijn dy-

namische presentatie direct zijn visie op de toekomst

van treasurytechnologie. “We zien technologie vanuit

de operationele kant komen, om regelgevingskwes-

ties aan te pakken door middel van automatisering,

organisatie en centralisatie.” Davison voorziet een

‘outside-in’-benadering van treasurymanagement,

waarin Treasury wereldwijd externe gebeurtenissen

inplant (in plaats van erop te reageren) en waarin

technologie scenario’s simuleert vanuit het hoofdkan-

toor van de onderneming. Vervolgens presenteerde

hij een aantal interessante inzichten op basis van een

recent onderzoek naar het gebruik van treasury-

systemen, het Reval Global Treasury Benchmarking

Survey. “De financiële industrie lijkt het minst inge-

wijd te zijn in geavanceerde technologie; daar zijn

vooral nog ‘Excel-junkies’”, legde Davison uit. Treasu-

rytechnologie speelt een belangrijke rol in de prog-

nose- en liquiditeitsplanning, en in regelgevingsissues

als IFRS 9. “En als het gaat om automatisering doet

de maat er niet toe; we zijn het er allemaal over eens

dat handmatige processen ons niet vooruit brengen –

maar wat doen we daaraan? Wat we nodig hebben, is

zelfreflectie.” Daarom vroeg Davison de aanwezigen

hun ogen te sluiten, diep adem te halen en te denken

aan de presentaties die ze net hadden gehoord. “En

stel jezelf nu de vraag: wat is het belangrijkst voor

mij, voor mijn organisatie? Regeling, automatisering,

technologie, of een ander idee? Ga dat onderzoeken

en houd jezelf verantwoordelijk.”

“We moeten onze diensten naar het volgende niveau brengen”

Natalie

Willems-Rosman

en (rechts)

Judith van Paassen

Thomas Davison

“De financiële industrie lijkt het minst ingewijd te zijn in geavanceerde

technologie; daar zijn vooral nog ‘Excel-junkies’”

16

FMO investeert al sinds 1970 in de private sector van

ontwikkelingslanden en opkomende markten. Zij doet

dit in sectoren waarvan ze gelooft dat de impact op de

lange termijn het grootst zal zijn: financiële instellin-

gen, energie en de agrarische sector. Met betrekking

tot de kredietverstrekking hanteert FMO een aantal

criteria. Is het initiatief bankable? Draagt het bij aan

een betere wereld? Is het afhankelijk van FMO of kan

een andere bank het ook?

IFRS 9 betreft een aantal nieuwe boekhoudkundige

vereisten voor financiële instrumenten en bevat

drie pijlers: classificatie & waardering van financiële

instrumenten, voorziening voor mogelijke kredietver-

liezen van financiële activa (impairment) en hedge

accounting. De aanpassingen binnen de organisatie

vallen onder de verantwoordelijkheid van Finance, de

afdeling van Buijze. “Wat hedge accounting betreft

is de impact voor ons niet zo groot, maar voor de

andere twee juist wel”, zegt Buijze. De regels vereisen

bijvoorbeeld dat de bank anders kijkt naar verwachte

kredietverliezen en onder andere rekening houdt met

macro-economische scenario’s.

Auditable en uitvoerbaarTijdens de kredietcrisis bleek voor banken dat de

voorzieningen die op de balans stonden veelal te laag

waren. Bovendien reageerden de voorzieningen nogal

laat op de ontwikkelingen in de markt. Het idee dat de

voorzieningen de markt beter zouden moeten volgen,

lijkt dus logisch. De vraag is echter of deze regel-

geving dat nu ook gaat bewerkstelligen. “Op zich

wel”, denkt Buijze. “Omdat het vanuit een politieke

discussie is ontstaan, schiet het alleen wel door in

complexiteit. Om deze complexiteit het hoofd te

kunnen bieden hebben we een externe manager op

De International Financial Reporting Standard 9 (IFRS 9) werd in 2014 door de

International Accounting Standards Board (IASB) als opvolger van de IAS 39

afgekondigd. Vanaf 1 januari 2018 is deze van kracht, met de nodige consequenties

voor financiële instellingen en corporates. Volgens Paul Buijze, director finance

& mid-office bij FMO, “raakt IFRS 9 bijna alle processen en systemen.” Hoe bereidt

de Nederlandse ontwikkelingsbank zich voor op de nieuwe IFRS 9-regulering?

Cliënt

FMO: voorbereid op verwachtingen en inschattingen

De impact van IFRS 9 voor de Nederlandse ontwikkelingsbank

FMO: voorbereid op verwachtingen en inschattingen

17

Paul Buijze

dit project gezet. Want het raakt alles binnen onze

organisatie. Om het allemaal zodanig in processen,

systemen en rapportages te verwerken, dat het stand-

houdt, is een heel werk.”

FMO begon relatief vroeg met de voorbereidingen,

in 2015. “Daardoor hebben we alle stappen die je

in zo’n proces moet nemen heel ordentelijk kunnen

nemen”, zegt Buijze. “Dat proces begon met de vraag:

wat is IFRS 9 precies, wat ga je allemaal tegenkomen?

Vervolgens: welke elementen heb je daar al van? De

PD, de probability of default, ofwel de waarschijnlijk-

heid dat een bedrijf failliet gaat, hadden we al aardig

in beeld. Net als de LGD, de loss given default, het

verlies bij wanbetaling. Op die basiselementen moet

je dan wel je hele kader bouwen. Wat IFRS 9 vraagt,

is het verwachte verlies, de expected loss (EL), in de

komende twaalf maanden. Als de kredietwaardig-

heid van een klant verslechtert, moet je echter het

verwachte verlies nemen over de levensduur van

het krediet. Maar wat versta je precies onder

‘verslechteren’? Dergelijke dingen moet je gaan opzet-

ten; belangrijk is dat het auditable en uitvoerbaar

is.” Dat roept de vraag op hoe je de kredietwaardig-

heid van bijvoorbeeld een lokale bank in Zimbabwe

bepaalt. Voor zo’n bank bestaan immers geen ratings.

Buijze: “We doen dat, met alle specialisten hier, door

middel van een ranking van de hele portefeuille, op

basis van ingeschatte risico’s. Het is dus als het ware

een relatieve rating die we vervolgens ‘mappen’ naar

de bekende ratingschalen van bijvoorbeeld Moody’s

en Standard & Poor’s.”

Diversiteit van portefeuilleTen opzichte van de Basel-richtlijnen vraagt IFRS 9

om meer point-in-time vertelt Martijn de Groot,

director bij Zanders. “Vooral om de bestaande PD’s

IFRS 9-proof te maken, hebben we een aantal stappen

moeten nemen. Niet heel ingrijpend, maar het moet

wel goed worden onderbouwd om goedkeuring te

krijgen van de auditor en om in het proces te kunnen

opnemen.” Buijze knikt bevestigend: “Je moet heel

goed beschrijven hoe je tot bepaalde keuzes gekomen

bent. Veel banken hebben heel specifieke problemen.

Wij kunnen als bank niet heel veel backtesten, omdat

we relatief weinig klanten hebben en gelukkig ook

niet veel verliezen. Om de expected loss met alleen

historische cijfers te laten zien, is lastig; je moet het

ook theoretisch goed onderbouwen.”

“Omdat de regelgeving vanuit een politieke discussie is ontstaan, schiet het door in complexiteit”

18

De portefeuille van FMO is veel kleiner dan de gemid-

delde bank, de diversiteit is juist veel groter.

Het balanstotaal is ruim EUR 8 miljard, aan leningen

staat er ruim EUR 4 miljard uit, maar die zijn verdeeld

over zo’n 700 klanten in tachtig landen. “Er zijn heel

risicovolle landen waar we nog nooit een cent hebben

verloren, maar het verwachte verlies is dan toch hoger

dan nul”, licht Buijze toe.

Het brede sectorlandschap van FMO heeft daarbij wel

consequenties, zegt De Groot: “Het betekent dat je

met IFRS 9 overal een oplossing voor moet vinden.

Omdat de portefeuille zo divers is, zijn de effecten ook

erg gediversifieerd. Een life cycle of credit cycle moet

je modelleren, maar de credit cycle van FMO op basis

van de totaalbalans is door de diversiteit een stuk

gedempt, minder volatiel.”

ClassificatieIn de wereld van FMO leidt het modelleren al snel tot

een hoog theoretisch gehalte, zegt Buijze. “Van veel

landen waar wij zaken doen, bestaan geen betrouw-

bare cijfers. Hoe bepaal je bijvoorbeeld de credit

cycle in Oekraïne? We proberen hier in ieder geval

het evenwicht in te vinden: terwijl we voldoen aan de

standaarden van IFRS 9 willen we niet verzanden in

iets dat er heel mooi uitziet in theorie maar nauwelijks

relateert aan wat er in een land gebeurt.”

Alle financiële instrumenten moeten volgens de IFRS 9-

richtlijnen worden geclassificeerd. Aan de verplichtin-

genkant heeft dit voor FMO geen impact. “Maar wel

aan de kant van de financiële assets”, vertelt Buijze.

“Daar moeten we per lening afzonderlijk de clas-

sificatie bepalen.” Deze classificatie houdt in dat je

een lening tegen kostprijs of op marktwaarde op de

balans zet. Dat laatste is lastig. De marktwaarde daalt

naarmate de terugbetaalcapaciteit vermindert.

Omdat er naast een kredietcomponent ook een ren-

tecomponent in zit, is op marktwaarde classificeren

complexer. “Gelukkig hebben we niet heel veel lenin-

gen op marktwaarde hoeven zetten. Wij doen normale

leningen, mezzanineleningen en private equity.

En voor de laatste gelden weer heel andere regels.”

SchommelingenEen van de meest wonderbaarlijke dingen van IFRS 9

vindt Buijze, is dat je voor private equity-investerin-

gen verplicht bent een keuze te maken. “Óf alles gaat

door de balans – dus van je investering zie je (behalve

uitbetaald dividend) nooit meer iets in je winst- en

verliesrekening (P&L), ook niet als je de investering

verkoopt met een mooie winst – óf alles gaat door de

P&L. Dat geeft best wat onzekerheid, want waarderin-

gen kunnen fluctueren en zijn niet altijd even precies

vast te stellen. Je krijgt daardoor enorme schomme-

lingen in je resultatenrekening. Wij financieren bijna

geen beursgenoteerde bedrijven en moeten daarom

bij het waarderen vooral kijken naar theoretische

waarden op basis van wat andere bedrijven doen.

Als wij een bank financieren en alle banken in de

betreffende regio worden lager gewaardeerd, dan

waarderen wij die bank ook lager. Tijdens de crisis

daalden de grote Nederlandse banken flink in waarde,

terwijl wij het juist heel goed deden. Als je FMO des-

tijds op dezelfde manier als ING had gewaardeerd…

Het is dus een benadering, geen spot-on. En dat komt

allemaal door je P&L.” Daar komt volgens De Groot

nog iets bij: “Het grootste deel van de private equity is

Martijn de Groot

(Zanders, l ) en

Paul Buijze

(FMO).

“Voor ons geldt het wat extremer, omdat wij een relatief grote portefeuille

in private equity hebben”

niet in euro’s, wat betekent dat ook de valutaontwik-

keling een effect heeft op de balanswaarde, die juist

wél in euro’s is. Voorheen ging dat resultaat alleen bij

verkoop door de P&L, dus als het daadwerkelijk werd

gerealiseerd. Onder IFRS 9 gaat het óf nooit door de

P&L, óf gaat elke periode ook je niet-gerealiseerde

resultaat door de P&L.” Dat alles betekent de facto

een hogere volatiliteit op de P&L. “Dat zal voor veel

banken gelden, maar bij ons wat extremer omdat wij

een relatief grote portefeuille in private equity heb-

ben”, vult Buijze aan.

FMO heeft ervoor gekozen om alles door de P&L te

laten lopen. “Dat was een moeilijke keuze, maar het

gaat om bijna een derde van onze activiteiten; vanuit

het oogpunt van transparantie vonden we dat te veel

om niet via de P&L te laten lopen.”

Blik op 2025Finance is als afdeling uiteindelijk het meest direct

betrokken bij de uitvoering van de nieuwe verslagleg-

gingsstandaarden. “Zanders had daarbij de ‘spin-in-

het-web’- taak”, zegt Buijze. “Zij brachten betrok-

kenen binnen de organisatie bij elkaar en hebben

een tool ontwikkeld om de kredietvoorziening en de

marktwaarde van leningen te berekenen. Met die tool

zijn ook schaduwberekeningen uitgevoerd om een

beter gevoel te krijgen bij de voor IFRS 9 gemaakte

keuzes; wat betekenen die voor de periodieke getal-

len? Zo ontstaat beter inzicht en kan eventueel nog

worden ingegrepen. We willen de tool het liefst in het

systeem zelf hebben zitten, maar de systemen bieden

dat op dit moment nog niet. De komende drie jaar

moet de tool in ieder geval voldoende niveau heb-

ben om onze P&L te maken, met aftekening door de

auditor. En daarna hopen we dat onze bronsystemen

de capaciteit hebben om dit zelf te doen.”

In de afgelopen jaren is FMO gegroeid, zowel in om-

vang als in winstgevendheid. “In de afgelopen jaren

hebben we enorm veel up-swings gehad”, vertelt

Buijze. “Door de dollar, maar gelukkig ook omdat het

goed gaat met de ontwikkelingen in een groot deel

van de wereld waarin wij werken.”

19

Wilt u meer weten over

IFRS 9-vraagstukken?

Neem dan contact op met

Martijn de Groot

via m.de.groot@zanders.eu

of +31 35 692 89 89.

“Je moet heel goed beschrijven hoe je tot bepaalde keuzes gekomen bent”

Column

Evert de Vries (l) en Henno van der Roest

Fit voor TRIM?

Van de grotere Europese banken heb-

ben de meeste hun interne risicomodel-

len al geruime tijd geleden geïmple-

menteerd. Deze modellen zijn indertijd

door de National Competent Authorities

(NCAs) gevalideerd en goedgekeurd als

basis voor het maken van de vereiste

kapitaalberekeningen (op basis van risk

weighted assets). Voor de Europese

systeembanken, 128 in totaal, geldt

dat het toezicht in 2014 is overgegaan

van de NCAs naar de Europese Centrale

Bank (ECB). De ECB gaat binnenkort alle risicomodel-

len van deze systeembanken opnieuw kritisch onder

de loep nemen. Deze zogenoemde Targeted Review of

Internal Models (TRIM) heeft als doel na te gaan of de

interne modellen van banken voldoen aan alle eisen

en of ze onderling vergelijkbaar zijn. De ECB streeft er-

naar om de TRIM af te ronden in 2019. Daartoe zullen

in 2017 en 2018 on-site missions bij de systeembanken

worden gehouden.

Het ultieme doel dat de ECB hiermee nastreeft, is door

middel van meer harmonisatie een gelijker speelveld

te creëren in het eurogebied. Zo’n one level playing

field was overigens ook de aanleiding voor de imple-

mentatie van Basel I in 1988. De vrijheden die banken

kregen onder Basel II (door onder andere de invoering

van interne kredietrisicomodellen) en, hoewel nog

niet voltooid, Basel III (met onder meer additionele

balanseisen) hebben onbedoelde effecten. Immers,

hierdoor zijn ‘risicogetallen’ van individuele banken

steeds moeilijker te vergelijken.

Een voorbeeld. Banken gebruiken ieder voor zich

verschillende kredietrisicomodellen die kredietratings

voor hun klanten genereren. Deze modellen presteren

uiteenlopend, zo blijkt uit de jaarlijkse back-testen. De

ratings zijn vervolgens gekoppeld aan zogenoemde

probabilities of default (PD). Elke bank hanteert zijn ei-

gen PD-schaal. Deze vormt een belangrijke input voor

de risk weighted assets, en dus het al dan niet voldoen

aan de minimale kapitaaleisen. Onvergelijkbaarheid

is het logische gevolg. Ook met de kennis van toen,

bij de invoering van Basel II, waren deze onbedoelde

effecten allang in het zicht.

Met TRIM streeft de ECB ernaar deze ongewenste va-

riabiliteit in risk weighted assets terug te dringen. Een

frisse, kritische blik op de reeds geïmplementeerde

interne modellen is in de eerste plaats toe te juichen.

Een onafhankelijke, centrale review zou de kwaliteit en

betrouwbaarheid ten goede moeten komen. Gebruikte

modellen die niet voldoen aan de regelgeving worden

aangepast en indien nodig vervangen door nieuwe

modellen. Door het gebruik van beter vergelijkbare

modellen zijn ‘risicogetallen’ bovendien ook beter ver-

gelijkbaar. Er schuilt echter ook een serieus gevaar in

deze toenemende uniformiteit. Immers, het systeem-

risico in de bankensector als geheel zal toenemen.

Waar de economische theorie ons leert dat door

diversificatie reductie van risico plaatsvindt, ligt door

dit initiatief het tegenovergestelde, onbedoelde, effect

evenwel op de loer.

Met de eerste Asset Quality Review (AQR), in 2014,

heeft de ECB haar aandachtsgebied verbreed met

microprudentieel toezicht. Er bestaat echter een ge-

rede kans dat TRIM een weeffout van het ECB-toezicht

aan het licht zal brengen. Deze weeffout ontstaat

namelijk wanneer macroprudentiële doelstellingen

(gericht op de soliditeit van het financiële stelsel als

geheel) worden tegengewerkt door microprudentiële

maatregelen, zoals TRIM.

Ondanks alles is in

ieder geval duidelijk

dat de systeembanken

op korte termijn fit voor

TRIM moeten zijn. Het is

echter te hopen dat ook

het nieuwe toezichtska-

der fit zal blijven!

e.de.vries@zanders.eu / h.van.der.roest@zanders.eu

20

21

De meest gangbare methode voor de waardering van

hypotheekfondsen is de fair value-methode. Deze

bestaat uit twee bouwstenen: de kasstromen en een

verdisconteringscurve. De eerste vereiste bij de toe-

passing van de fair value-methode is dat aan de hand

van de contractuele componenten en gedragsmodellen

de verwachte kasstromen in kaart worden gebracht. De

tweede vereiste is dat via een top-down of bottom-up

methode de juiste verdisconteringsvoet wordt bepaald.

Twee bouwstenenBij de waardering van hypotheken is de aanpak en

mate van complexiteit afhankelijk van het onderlig-

gende doel. Waarderingsdoeleinden kunnen bijvoor-

beeld betrekking hebben op regelgeving, financiële

verslaggeving, risicobeoordeling of verkoop van de

hypotheekportefeuille. Zo stellen het BCBS, IRRBB,

Solvency, IFRS en de EBA (specifieke) eisen aan de

waarderingsmethode die voor hypotheken moet

worden gebruikt. De twee bouwstenen voor de bereke-

ning van de fair value van hypotheken zijn verwachte

kasstromen en een verdisconteringscurve. De markt-

waarde is de som van de op waarderingsdatum

verdisconteerde verwachte kasstromen. Deze worden

bepaald door verwachte toekomstige kasstromen mid-

dels een daarvoor toereikende curve te verdisconteren

(contant te maken). Voor beide bouwstenen moeten

modelkeuzes worden gemaakt, waarbij er een afwe-

ging gemaakt moet worden tussen het nauwkeurig-

heidsniveau en de berekeningsinspanning.

Hypotheek-waardering

Door het huidige lage renteklimaat en de toegenomen regelgevingsverplichtingen

is het ingewikkelder geworden om modellen voor de waardering van hypotheken

op te stellen. De toe te passen waarderingsmethode is bovendien afhankelijk van

het doel dat de waardering dient.

Visie

22

KasstroomschemaDe contractuele kasstromen zijn vastgelegde kas-

stromen inclusief aflossingen. Deze kunnen worden

afgeleid uit de contractueel overeengekomen lening-

deelkarakteristieken, zoals de rentevoet, de contractu-

ele looptijd en de aflossingsvorm.

De drie meest gangbare aflossingsvormen in de hypo-

theekmarkt zijn:

• Aflossingsvrije hypotheek: uitsluitend rentebeta-

lingen, geen contractuele aflossingskasstromen tot

einde looptijd.

• Lineaire hypotheek: (maandelijks afnemende) rente-

betalingen en constante contractuele aflossingskas-

stromen.

• Annuïteitenhypotheek: vaste kasstromen, bestaande

uit rentebetalingen en contractuele aflossingen.

Hoogstwaarschijnlijk zullen de verwachte kasstromen

van dit contractueel overeengekomen patroon verschil-

len. Dat houdt verband met vervroegde aflossingen.

Zeker in het huidige klimaat van lage rente wordt er op

grote schaal vervroegd afgelost. In Figuur 1 is weerge-

geven dat een verwacht kasstroomschema kan worden

berekend door de kasstromen uit vervroegde aflossing

toe te voegen aan de contractuele kasstromen.

Er zijn twee methoden om deze kasstromen uit

vervroegde aflossing af te leiden. De ene methode is

gebaseerd op renteafhankelijk gedrag van klanten,

de andere op renteonafhankelijk gedrag van klanten.

De renteonafhankelijke methode maakt gebruik van

historische analyse en blikt dus terug. De historische

analyse kan tevens een afhankelijkheid van bepaalde

contractkenmerken omvatten. De methode op basis

van renteafhankelijk klantgedrag blikt daarentegen

vooruit. In deze methode is de verwachte rentestand

een centrale factor. Renteafhankelijk gedrag kan

onder andere met behulp van Monte-Carlo-simulaties

worden gemodelleerd. Een andere belangrijke factor

voor klantgedrag zijn de boetekosten die klanten bij

vervroegde aflossing boven een contractueel overeen-

gekomen drempel verschuldigd zijn. De hoogte van

deze kosten verschilt per land en per product. In Italië

bijvoorbeeld bestaan deze extra kosten niet, waardoor

de huidige lage rentestand de vervroegde aflossingen

in dat land fors zou kunnen opschroeven.

Verdisconteringscurve Kasstromen worden altijd met behulp van een zero-cur-

ve verdisconteerd. De zero-curve wordt geconstrueerd

op basis van geobserveerde rentetarieven die worden

geprojecteerd op zerocoupon-obligaties. De rentes van

de verdisconteringscurve kunnen via drie benaderin-

gen worden afgeleid, te weten de top-down aanpak,

de bottom-up aanpak en de onderhandelingsaanpak.

De eerste twee methoden zijn het meest relevant en

gangbaar.

In theorie bestaat een all-in verdisconteringscurve uit

een risicovrije rente en diverse spreadcomponenten.

De basiscurve betreft de termijnstructuur van de risi-

covrije rente in de markt op de waarderingsdatum, met

de toepasselijke valuta en rentebepalingsfrequentie (er

kan ook gebruik worden gemaakt van valuta- en basis-

spreads). Welke spreads in de curve worden opgeno-

men, hangt af van het doeleinde van de waardering. Bij

een fair value-bepaling worden de volgende spreads

toegevoegd: liquiditeitsspread, creditspread, operati-

onele kosten, optiekosten, kapitaalkosten en winst-

marge. Een voorbeeld van spreads die voor andere

waarderingsdoeleinden in de curve kunnen worden

opgenomen, zijn offertekosten en verstrekkingskosten.

Top-down versus bottom-upDe keuze van de berekeningsmethode is afhanke-

lijk van de beschikbaarheid van informatie voor het

afleiden van de spreadcomponenten, voorkeuren en

het doel van de waardering. Bij de top-down aanpak

worden de in de verdisconteringscurve toegepaste

rentes afgeleid uit all-in hypotheekrentes op porte-

feuilleniveau. Er moeten verschillende rentes worden

gebruikt om voor elk hypotheektype en LTV-niveau een

verdisconteringscurve te construeren. Daarbij dient

ook het garantiebedrag in het kader van nationale

garantieregelingen (in het geval van Nederland NHG) in

aanmerking te worden genomen. Spreads die niet in de

120

100

80

60

40

20

0

Contractuele kasstromen

Aflossing

Rente

Uitstaandehoofdsom

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

120

100

80

60

40

20

0

Verwachte kasstromen

Vervroegdeaflossing

Aflossing

Rente

Uitstaandehoofdsom0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Figuur 1:

Construeren van

verwachte kas-

stromen uit

contractuele kas-

stromen bij een

annuïteiten-

hypotheek.

23

verdisconteringscurve thuishoren, zoals de offertekos-

ten, dienen op deze all-in hypotheekrentes in minde-

ring te worden gebracht. Deze top-down aanpak kan

het beste worden toegepast wanneer er weinig kennis

of instrumenten voorhanden zijn om alle afzonder-

lijke spreadcomponenten af te leiden. De all-in rentes

kunnen worden verkregen uit de volgende bronnen:

hypotheekrentes in de markt, eigen hypotheekrentes

en zelf ontworpen prijsmodellen voor hypotheken.

Bij de bottom-up aanpak wordt de toegepaste ver-

disconteringscurve geconstrueerd door alle spreads

die van toepassing zijn op contractniveau aan de

zero-curve toe te voegen. Deze methode vereist dat de

verschillende spreadcomponenten separaat kunnen

worden berekend. De top-down aanpak is sneller dan

de bottom-up aanpak, maar ook minder precies. De

bottom-up methode leidt daarentegen tot nauwkeu-

riger uitkomsten, maar vergt wel intensieve bereke-

ningen. De bottom-up aanpak is bovendien alleen

mogelijk als de spreads bekend of af te leiden zijn.

Een voorbeeld van een afgeleide spreadcomponent is

een creditspread (renteopslag op een bedrijfsobligatie)

die gededuceerd is uit verwachte verliezen die op basis

van historische analyse en actuele marktomstandig-

heden berekend zijn.

Resumé Een fair value op basis van een verdisconteerde kas-

stroommethode bestaat uit twee bouwstenen: de

verwachte kasstromen en een verdisconteringscurve. Er

dienen verschillende modelkeuzes te worden gemaakt

alvorens de fair value van een hypotheek(portefeuille)

kan worden berekend.

Het model voor verwachte kasstromen is gebaseerd op

de contractuele kasstromen en eventuele vervroegde

aflossingen. Vervroegde aflossingen op hypotheken

kunnen worden gemodelleerd door aannames over ren-

teafhankelijk of -onafhankelijk klantgedrag te maken.

De verdisconteringscurve wordt geconstrueerd door de

spreads die van toepassing zijn aan de risicovrije curve

toe te voegen. De beslissing om daarbij een top-down

of bottom-up aanpak te hanteren, is afhankelijk van de

beschikbare gegevens om de spreadcomponenten te

bepalen, voorkeuren en het doeleinde van de waarde-

ring. Deze belangrijke keuzes gelden niet alleen voor

de fair value-bepaling, maar zijn ook van toepassing op

andere waarderingsdoelen op hypothecair gebied.

Wit u meer weten over het

modelleren van hypotheken?

Neem dan contact op met:

Siska van Hees

(s.van.hees@zanders.eu)

of

Vincent Tijsterman

(v.tijsterman@zanders.eu)

via +31 35 692 89 89.

Figuur 3

Zanders Valuation DeskOnafhankelijk, kwaliteitsbewust, marktconform en op

de hoogte van de meest actuele verslaggevings-regels

– dit streeft onze Valuation Desk na. Zo weten wij

bijvoorbeeld een hoog kwaliteitsniveau en profes-

sionalisme te waarborgen door de marktgegevens die

onze dataprovider dagelijks verstrekt op een strikte,

uitvoerige, geautomatiseerde wijze te controle-

ren. Daarnaast hebben we onze onafhankelijkheid

vergroot door de F3-applicatie van FINCAD in onze

actuele waarderingsmodellen in te bouwen. Daarmee

kunnen wij een groter scala aan complexe financiële

instrumenten waarderen en een hoog kwaliteitsni-

veau en grotere nauwkeurigheid bereiken.

Wilt u meer weten? Neem dan contact op met

onze Valuation Desk via 035 - 692 89 89.

21.81.61.41.2

10.80.60.40.2

0

Top-down

Offertekosten

All-in rente -Offertekosten

21.81.61.41.2

10.80.60.40.2

0

Buttom-up

Winstmarge

Kapitaalkosten

Optiekosten

Operationele kosten

Creditspread

Liquiditeitsspread

Risicovrije rente

Figuur 2

24

Column

Rob van Heesch

Zorg voor proactiefrentemanagement

Het is niemand ontgaan dat de kapitaal-

marktrente zich al langdurig op een laag

niveau bevindt. De 10-jaars swaprente is

ten opzichte van medio 2016 weliswaar

gestegen, maar nog steeds ruim onder

1%. Hiervan kunnen zorginstellingen met een financie-

ringsvraag gebruikmaken. Maar ook in een bestaande

leningenportefeuille zijn er mogelijkheden om de lage

rente te benutten.

De komende jaren zijn er veel renteherzieningen in de

portefeuilles van zorginstellingen. Negen en tien jaar

terug was de kapitaalmarktrente nog hoog en werd

tien jaar al als een lange termijn gezien. In de meeste

gevallen is de bestaande rentecoupon aanzienlijk

hoger dan de nieuwe. Het kan lonen om niet af te

wachten totdat de bank een aanbod doet voor de ren-

teherziening, maar proactief de bank te verzoeken een

voorstel te doen voor een nieuw rentetarief. Dit tarief

wordt weliswaar verhoogd met een ’forward-opslag’,

als vergoeding voor de te overbruggen periode , maar

daarmee is er wel zekerheid over een lagere rentelast

en is het renterisico gemitigeerd. De nieuwe rente

gaat hierbij overigens niet per direct in, maar op het

moment van de geplande renteherziening.

Niet altijd kan een forward-rentetarief worden afge-

sproken. Het hangt af van verschillende factoren. Wie

is de geldgever? Wat voor lening betreft het: met of

zonder borging, bijvoorbeeld van het WfZ? Hoe ver ligt

de renteherziening in de toekomst? Wanneer de bank

niet wil meewerken aan een vervroegde renteherzie-

ning en de instelling wil toch graag een nieuw, actueel

en dus lager rentetarief voor zijn lening, dan kan

vervroegde aflossing en herfinanciering worden over-

wogen. Daartoe wordt het resterende rentecontract

afgekocht, ongetwijfeld met een negatieve waarde.

Bij het overeenkomen van een nieuwe rente is het kie-

zen van de nieuwe looptijd essentieel. Hierbij dienen

meerdere aspecten te worden betrokken. Niet alleen

het renterisicoprofiel en het niveau van de rentemarkt,

maar ook de verwachte ontwikkeling van de financie-

ringsbehoefte op langere termijn. Deze wordt bepaald

aan de hand van de kaseffecten van de meerjaren-

prognose. Maar ook moet gekeken worden wat nodig

is om op termijn te kunnen blijven voldoen aan de met

financiers overeengekomen kasstroomratio’s, i.c. de

DSCR. Actief rentemanagement is dus een onderdeel

van integraal portefeuillebeheer. Deze benadering kan

helpen de vraag te beantwoorden of het gewenst, dan

wel mogelijk is om vervroegd te ’investeren’ in een

lagere rente op langere termijn.

In het bovenstaande is geabstraheerd van hoe de

Richtlijnen van de jaarverslaggeving kijken naar de

verwerking van vervroegde aflossing met herfinan-

ciering. Wellicht moet hier het agio (de te betalen

negatieve waarde) worden verspreid over nog de res-

terende looptijd van het oorspronkelijke rentecontract,

en in die jaren ten laste van winst worden gebracht,

zoals we dat bij derivatentransacties zien. Hierdoor

beïnvloedt de transactie dus niet het resultaat van de

eerste jaren. Het spreiden van het agio is slechts een

boekhoudkundige verwerking; er is geen sprake van

daadwerkelijke cash-out in de tussenliggende jaren.

De negatieve waarde van het oorspronkelijke rente-

contract wordt immers op moment van de vervroegde

aflossing betaald. Deze richtlijnen en treasury zijn

dan twee kanten van dezelfde munt. Of mogen we,

in actuele terminologie, spreken van alternatieve

werkelijkheden?

Hoe dan ook, in de realiteit van de echte wereld,

die van de kasstromen, lijkt de timing goed om werk

te maken van proactief rentemanagement en dus

van integraal portefeuillemanagement van de

leningenportefeuille.

r.van.heesch@zanders.eu

25

Research

De survey bevestigde het beeld dat SAP meest

gebruikte systeem is, als ERP-systeem en als

TMS. Veel respondenten gaven aan rationalisatie

van, of migratie vanuit hun huidige ERP-systeem

te overwegen. Ze verwachtten meer consolidatie

onder de TMS-aanbieders. Voor een TMS ligt de

uitdaging in meer functionaliteit en betere integratie

met ERP-systemen. Verschillende vragen gingen in

op de modules van het meest gewilde TMS en de

hoofdactiviteiten waarvoor deze worden gebruikt.

Andere onderzochte onderwerpen waren de

toenemende overstap naar cloud-based ERP-

systemen en TMS, het gebruik van SWIFT-kanalen

voor het ontvangen van bankverklaringen en

de voorkeursformats voor de afgifte daarvan.

Opmerkelijk was de toename van het aantal

bedrijven dat bankverklaringen automatisch

verwerkt, hoewel op dat vlak door de respondenten

ook diverse uitdagingen werden genoemd,

voornamelijk het gebrek aan end-to-end-

automatisering en inefficiënte processen.

De survey ging daarnaast in op het continue

streven naar standaardisatie in bankconnectiviteit

en formats voor betalingsprocessen, waarbij een

meerderheid van de respondenten momenteel XML-

betalingsformats gebruikt. Ook enkele zorgpunten

rond betalingsverwerkingstechnologie kwamen

ter sprake, waarbij bijna ruim twee derde van de

respondenten aangaf dat veiligheids- en frauderisico

hun belangrijkste zorg is.

Samengevat geeft de survey een aantal inzichten

in de trends rond treasurytechnologie en een beeld

van de problemen met betrekking tot efficiëntie,

veiligheid en integratie. De resultaten geven

nuttige, gedetailleerde informatie over dit complexe

onderwerp, dat van groot belang is voor corporates

bij het ondersteunen van, en het investeren in

centralisatie-initiatieven die leiden tot meer

efficiëntie en normalisatie in de treasury-organisatie.

Het volledige onderzoeksrapport kunt u via onze

website, onder ‘latest insights’, bekijken.

De belangrijkste resultaten van de eerste jaarlijkse Treasury & Cash Management

Technology Survey belichten enkele trends in het gebruik van het ERP-systeem en

het treasurymanagementsysteem (TMS), en geven een beeld van de uitdagingen voor

de corporate treasury in het gebruik van deze systemen. Met gerichte vragen werd

aan treasuryprofessionals en andere corporate decision makers gevraagd op welke

wijze zij technologie inzetten, en wat hun belangrijkste zorgen en verwachtingen zijn

met betrekking tot systemen en bankconnectiviteit.

Trends en uitdagingen rond treasurytechnologie

Wilt u meer weten over de

Treasurytechnology?

Neem dan contact op met

Hugh Davies

via h.davies@zanders.eu

of + 44 20 7730 2510.

26

Ondernemingen die te maken hebben met financiële

complexiteit als gevolg van hun internationale

activiteiten en zelf geen Treasury afdeling hebben,

ontbreekt het veelal aan kennis, capaciteit en tijd om

de nodige aandacht te geven aan de verschillende

treasury-processen. Hierdoor kunnen ze bloot

worden gesteld aan diverse financiële risico’s.

Inzicht in de financiële risico’s, volledig zicht op

de bankrekeningensaldi en een accurate cash flow

forecasting dragen bij aan het beheersen van de

risico’s en verbeteren van de bedrijfsvoering. Met

onze Treasury Continuity Service, een nieuwe dienst in

abonnementsvorm, spelen we in op dergelijke risico’s

en kansen.

Hoe werkt het precies?De Treasury Continuity Service biedt capaciteit,

kennis en automatisering. Met hands-on-

ondersteuning en advies helpen wij de bestaande

treasury-processen van uw organisatie op flexibele

en kostenefficiënte wijze te blijven verbeteren en

borgen we de continuïteit van deze processen. Op

basis van een vooraf overeengekomen vergoeding

bent u maandelijks een aantal dagen verzekerd

van onze kennis en ondersteuning. Daarmee bent

u beter in staat continu te anticiperen op de laatste

ontwikkelingen en veranderingen in regulering.

Onderdeel van de service is de implementatie van

een geavanceerd Treasury Management-Systeem

(TMS), genaamd Integrity™, een SaaS oplossing van

systeemaanbieder FIS. Dit TMS stelt je in staat de

vaak cruciale treasury-processen te optimaliseren,

automatiseren en beheersen. Het systeem is samen

met FIS vooraf geconfigureerd om zeker te kunnen

zijn van een snelle en gemakkelijke implementatie

en on-boarding.

Heeft u al een TMS? Dan kunt u hier gewoon mee

verder. Wij zullen in dat geval het gebruik van uw

bestaande TMS beoordelen. Veel systemen worden

niet optimaal benut, terwijl er wel kosten voor licentie

en onderhoud voor moeten worden betaald. Door

beter gebruik te maken van uw TMS worden de

treasury-operationele processen efficiënter.

Treasury Continuity Service

Wilt u meer weten over onze

Treasury Continuity Service?

Neem dan contact

op met

Lisette Overmars

(l.overmars@zanders.eu)

of

Laura Koekkoek

(l.koekkoek@zanders.eu)

via +31 35 692 89 89.

Expertise

Agenda

27

In april 2016 bepaalde het Baselcomité voor het

bankentoezicht (BCBS) de definitieve norm voor het

renterisico in het bankboek (IRRBB). Als reactie hierop

wordt later dit jaar een herziening verwacht van de

IRRBB-richtlijnen door de Europese Bankautoriteit

(EBA), rekening houdend met de nieuwe BCBS-norm.

Het BCBS verwacht dat banken de nieuwe IRRBB-richt-

lijnen uiterlijk 1 januari 2018 zullen implementeren.

In afwachting van de nieuwe EBA-richtlijnen heeft

Zanders een IRRBB Quick Scan ontwikkeld. Na het uit-

voeren van deze scan leveren wij een rapport waarin

staat aangegeven in hoeverre het IRRBB-kader van uw

bank aan de negen BCBS-principes voldoet. Met onze

ruime ervaring op dit gebied (meer dan 25 succesvolle

IRRBB-projecten voor diverse typen banken), bieden

we in het rapport ook een vergelijking met de huidige

best practices. Voor de onderdelen van het IRRBB-ka-

der die voor verbetering vatbaar zijn, bevat het rapport

daarnaast aanbevelingen op maat.

Wilt u meer weten over onze IRRBB Quick Scan?

Kijk voor meer informatie op onze website of neem

contact op met Erik Vijlbrief (e.vijlbrief@zanders.eu)

via +31 35 692 89 89.

IRRBB Quick Scan

Omschrijving Locatie Datum

Reval Webinar Amsterdam, NL 29 juni

International SAP Conference for Treasury Management Praag, CZ 11-13 juli

EuroFinance, International Treasury Management Barcelona, ES 4-6 oktober

AFP Annual Conference San Diego, US 15-18 oktober

Zanders Treasury Bootcamp Amsterdam, NL 6-8 november

Zanders Annual Treasy & Risk Seminar, Engeland London, UK 16 november

DACT Treasury Beurs Noordwijk, NL 23-24 november

Meer informatie over bovenstaande events vindt u op onze website: www.zanders.eu

Twee van onze klanten, Philips en British American To-

bacco (BAT) zijn dit voorjaar aangewezen als winnaars

van de Treasury Today Adam Smith Awards 2017.

Philips wint in de categorie ‘Best Risk Management

Solution’, terwijl BAT ‘highly commended’ is bevonden

in de categorie ‘Best Cash Management Solution’.

Samen met Deutsche Bank was Zanders consulting

partner bij het onderscheiden project van BAT.

De Adam Smith Awards zijn in tien jaar tijd uitgegroeid

tot de ultieme benchmark voor uitzonderlijke presta-

ties op het gebied van corporate treasury. De jury van

de Adam Smith Awards 2017 had een uitzonderlijk

moeilijke taak bij het selecteren van de winnaars van

dit jaar; zij kregen 211 inzendingen uit meer dan dertig

landen te beoordelen. Alle winnaars zijn uitgenodigd

om hun prijzen in ontvangst te nemen tijdens het

prestigieuze Adam Smith Awards Gala in Londen op

donderdag 22 juni.

Wij zijn er trots op deel uit te hebben mogen maken

van beide winnende projecten. Toelichting op de

selectie van de winnaars volgt na deze ceremonie.

Meer informatie over de Adam Smith Awards 2017

vindt u op de website van Treasury Today:

treasurytoday.com/adamsmith/2017.

In de prijzen!

Zanders

Sinds de oprichting in 1994 is Zanders uitgegroeid tot een

toonaangevende onderneming op de kennisgebieden

treasury-management, risicomanagement en corporate finance.

Met vestigingen in Nederland, België, Zwitserland en het Verenigd

Koninkrijk werken onze 140 professionals voor corporates,

financiële instellingen en organisaties in de publieke sector.

Onze toegevoegde waarde ligt vooral in gespecialiseerde kennis

en onafhankelijkheid. Wij werken uitsluitend voor en in opdracht

van klanten, waardoor belangenverstrengeling wordt voorkomen.

Binnen onze expertisegebieden volgen wij alle ontwikkelingen op

de voet, om deze vervolgens op innoverende wijze toe te passen.

Onze Services:• Treasurymanagement

• Risicomanagement

• Treasury & risk technology

• Corporate finance & capital markets

• Zanders Academy

• Valuation services

• Interim services

Klantgebieden:• Corporates

• Financiële instellingen

• Publieke sector & Non-profit

www.zanders.eu

Zanders NederlandBrinklaan 134

1404 GV Bussum

+31 35 692 89 89

Zanders BelgiëPlace de l’Albertine 2, B6

1000 Brussel

+32 2 213 84 00

PostadresPostbus 221

1400 AE Bussum

Nederland

Zanders Verenigd Koninkrijk26 Grosvenor Gardens

London, SW1W 0GT

+44 20 7730 2510

Zanders ZwitserlandGessnerallee 36

8001 Zürich

+41 44 577 70 10