yHkpH 7 jzpf&yf (7) ck - Spectrum SDKN
Transcript of yHkpH 7 jzpf&yf (7) ck - Spectrum SDKN
]yHkpH 7} onf v,f,majrESifh ywfoufonfh awmifolv,form;rsm;\ tcGifhta&; trsdK;rsdK;udk ay;tyfjcif;jzpfNyD; ydkifqdkifcGifh?
toHk;jyKcGifh? tusdK;cHpm;cGifh? a&mif; cscGifh? aygifESHcGifh? iSm;&rf;cGifh? vJvS,fcGifh? tarGqufcHydkifcGifhESifh vufaqmifay;ydkifcGifh
tcGifhta&; rsm;yg0if vsuf&Sdonf/ þpmwrf;onf rSwfyHkwifonfhvkyf ief;pOftwGif; &ifqdkifBuHKawGY &vsuf&Sdonfh
tcuftcJjyóemrsm;? atmifjrifausmfvTm;EdkifcJYonfh r[mAsL[mrsm;udk azmfxkwfí a&;qGJ jyifqif&mü taxmuftul jyK&ef
&nf&G,fjcif;jzpfonf/
yHkpH 7 jzpf&yf (7) ck
ucsifjynfe,ftwGif;&Sd v,f,majrrSwfyHkwifavQmufxm;onfh vkyfief;pOf
3
rmwdum
aus;Zl;wifvTm 04
Spectrum trIaqmif'g&dkufwm\ o0PfvTm 04
tzGifhrdwfquf 05
aemufcHtusOf; 05
yHkpH 7 vkyfief;pOfjyZ,m; 06
Z,m; 1/ v,f,majrrSwfyHkwif tqifhrsm;? v,f,majrenf;Oya'rsm;t& 11
enf;ynm 08
vufawGUavhvmqef;ppfcsufrsm; 12
vufawGYavhvmqef;ppfcsufjyajryHk 12
Z,m; 2/ pkpkaygif;tdrfaxmifpk? avQmufvTmrsm;? ESifh aus;&GmtwGif; Spectrum \ rSwfyHkwifvkyfief;rsm; 12
atmifajr (1) 12
0l&ef 14
erf&S,faumh 16
anmifukef; 18
anmifawm 20
aumif&m 21
q,frdkif 22
aqG;aEG;csuf 23
twm;tqD;rsm; 23
Z,m; 3/ ajr,mrSwfyHkwif&mü BuHKawGY&onfh twm;tqD;yHkpH 23
v,f,majrrSwfyHkwif&mü BuHKawGY&onfh twm;tqD;rsm; 23
atmifjrifcJhaom r[mAsL[mrsm;
26
ed*Hk;csKyf
27
axmufcHtBuHjyKcsufrsm; 29
usrf;udk;pm&if; 30
4
aus;Zl;wifvTm
Spectrum SDKN © October 2015 rS yHkESdyfxkwfa0onf/
a&;om;jyKpkol: Hilary Oliva Faxon/Spectrum SDKNwnf;jzwf: Naw Mu Paw Htooyg0ifwnf;jzwfolrsm;: Robert Oberndorf, U Shwe Thein, Julia FogeriteyHkESdyf 'DZdkif;: Katherine Gibney – accurateyak.carbonmade.com
trIaqmif'g&dkufwm\ o0PfvTm
jrefrmEdkifiH vlOD;a&\ 70% 0ef;usifcefYonf rdrdwdkY\ toufarG;0rf;ausmif;twGuf
aus;vufa'o ESifh pdkufysdK;a&;qdkif&m odkYr[kwf opfawmoD;ESHa&maESmpdkufcif;rsm;tay:
rSDcdktm;xm;vsuf&Sdonf/ odkYjzpfí ajr,m? ajr,m&,loHk;pGJEdkifrI? ajr,mvkyfydkifcGifhESifh
ajr,mtcGifhta&;tjyif ajr,mudpö&yfESifh ywfoufí omwlnDrQ&SdrIESifh w&m;rQwrIonf
jrefrmEdkifiH\ ta&;tygqHk;aom udpö&yfjzpfvmonf/ þu@rsm; vHkjcHKrIr&Sdjcif;ESifh
&Sif;vif;jywfom;rIr&Sdjcif;onf a&&SnfwnfwHhcdkifNrJonfh t&if;tjrpfpDrH cefYcGJa&;?
pm;eyf&du©mzlvHka&;ESifh a&&SnfzGHUNzdK;wdk;wufapEdkifonfh tvm;tvmaumif;rsm;udk
,kwfavsmh tm;enf;oGm;apvsuf&Sdonf/
bufaygif;pHkrS toGiful;ajymif;rIrsm; wpfNydKifeufwnf; jzpfyGm;vsuf&Sdonfh
tajctae okdYr[kwf xGef;opfp jrefrmEdkifiH (aps;uGufpD;yGm;a&;? EdkifiHa&;?
Nidrf;csrf;a&;? &moDOwkajymif;vJrI? vG,fulvmonfh qufoG,fa&;ESifh
owif;tcsuftvuf&,loHk;pGJEdkifrIwdkY tygt0if)uJhodkYaom tajctaersdK;ü ajr,m
ESifh ywfoufonfh tajccHtaMumif; w&m;rsm;udk tav;teufxm; udkifwG,f&ef
tvGefta&;BuD;onf/
“o,HZmwt&if;tjrpfrsm; toHk;jyKrI? vTJajymif;rIESifh ydkifqdkifrItay: tkyfcsKyfpDrHonfh
tzGJUtpnf;rsm;ESifh pnf;rsOf;pnf;urf;rsm; cdkifrmtm;aumif;vmygu a&&SnfwnfwHh
cdkifNrJonfh o,HZmw&t&if;tjrpf pDrHcefYcGJa&;qdkif&m tajccHtkwfjrpfrsm;
&kyfvHk;ay:vmonf/}}
USAID oHk;oyfcsuftusOf; - ajr,mvkyfydkifcGifh? tkyfcsKyfpDrHrIESifh
o,HZmwt&if;tjrpf pDrHcefYcGJa&;
urmÇtESHY ajr,mtay: tm&HkpdkufrI tcsdefESifhtrQ jrifhwufvmvsuf&Sdonf/
“ajr,mvkyfydkifcGifh? om;ig; ESifh opfawmrsm;udk trsdK;om;pm;eyf&du©mzlvHka&; tusdK;a&S;&Ií
rdrdqEtavsmufwm0ef,lrI&Sd&Sdjzifh tkyfcsKyfpDrHrIqdkif&m vrf;nTefcsufrsm;”(FAO 2012) uJhodkYaom pGefYOD;vkyfaqmifcsufrsm;u trsdK;om; pm;eyf&du©mzlvHka&;twGuf
ajr,m? opfawm? om;ig;ESifh qufpyfvsuf&Sdonfh u@tvdkuftaMumif;t&mrsm;
wdk;wufaumif;rGefvmap&ef aMumif;usdK;nDnGwfí &Sif;vif;jywfom;onfh tvm;tvm?
tajccHoabmw&m;rsm;ESifh rlabmifrsm;tm;jzifh urmÇvHk;twdkif;twmt&
a&SUodkYwufvSrf;Edkifatmif vrf;cif;ay;vsuf&Sdonf/ tqdkygpGefYOD;vkyfaqmifcsufrsm;onf
toHk;0ifí tcsdeftcgESifh vdkufavsmnD axGrI&Sdojzifh BudKqdkoifhayonf/
Spectrum onf v,f,majr rSwfyHkwifvkyfief;udk 2011 ckESpfrSpí
ucsifjynfe,frS pwifum &dk;&Sif; onfh taMumif;jycsufoHk;&yfjzifh xJxJ0if0if
yg0ifvkyfaqmifvsuf&Sdonf/ “ajr,mtcGifhta&;udk &dk;&dk;&Sif;&Sif;yHkazmfjcif;jzifh
&yfol&Gmom;rsm;tm; rdrdwdkY\ ajr,mrsm;udk w&m;0ifrSwfyHkwifvmEdkifatmif
tultnDay;&ef? v,f,majrrSwfyHkwifqdkif&m vkyfief;pOfESifh tqifhqifhay;oGif;&onfh
aiGaMu;EIef;xm;rsm;udk tvG,fwulem;vnfEdkifatmif aqmif&Gufay;&efESifh
&yf&Gma'otqifhwGif jzpfay:vmEdkifajc&Sdonfh tusifhysufjcpm;rIrsm;\
qdk;usdK;oufa&mufrIrsm;udk avQmhcs&ef &nf&G,fjcif;jzpfonf/”
,cktcsdefxd &nfrSef;xm;onfh þ&dk;&Sif;onfh yef;wdkifrsm;u ueOD;awG;xifxm;onfxuf
ydkrdk&IyfaxG; rI&SdaMumif; oufaojyvsuf&Sdonf/ xdkuJhodkYaom &IyfaxG;rIrsm;&SdaeqJ
jzpfaomfvnf; þvkyfief;onf tvGefw&matmifjrifcJhonf[k ußGEfkyfwdkYtaejzifh
,lq&ojzifh ,ckuJhodkY þvkyfief;ESifh ywfoufí okawoejyK
&Sif;vif;wifjycGifh&jcif;tay: tvGefw&m 0rf;ajrmuf0rf;omjzpfrdygonf/ 2012 ckESpf
v,f,majrOya'aMumifh jzpfay:cJhonfh tajymif;tvJrsm;ESifh yHkpH (7) \ tcef;u@ESifh
pOfqufr jywfzGHUNzdK;wdk;wufonfh vkyfief;pOftwGufomru tjcm;olrsm;ygtoHk;jyKEdkifrnfh
todynmA[kokw ESifh oif,lrIrsm; udk tm;jznfhay;&ef &nf&G,fonf/
ußGEfkyftaejzifh þvkyfief;pOftwGif; yg0iftaxmuftuljyKolrsm; - Spectrum
ajr,mtpDtpOfrsm; (ajr,mtpDtpOfrsm;twGuf txl;wvnfaxmufyHhay;cJhonfh USDRL, the East West Centre, CAFOD, Secours Catholique wdkYESifh yifr&efyHkaiG
axmufyHhay;cJhonfh Tearfund, Oxfam Novib, Amatae rSwpfqifh DFID uJhodkYaom
tzGJYrsm;ESifh tjcm;tzGJYrsm;) twGuf tultnDay;cJholrsm;ESifh &efyHkaiGaxmufyHholrsm;? Spectrum tzGJYoltzGJYom;rsm;? okawoDrsm;? jyefvSefppfaq;ay;olrsm;? wnf;jzwfolrsm;?
tm;wufoa&m wdkufwGef;tm; ay;cJhonfh ajr,mr@dKiftzGJY? rdrdwdkYtydkif;rS
vdktyfovdk axmufyHhulnDay;cJhonfh tpdk;&udk,f pm;vS,frsm;? vkyfief;pOftwGif;
yg0ifvkyfaqmifay;cJhonfh &yf&Gmvlxkrsm;tm;vHk;udk aus;Zl;Oyum&wif&SdaMumif;
ajymvdkygonf/ þaemufqHk;xkwfukefonf toHk;0ifrnf[k arQmfvifh&if;
tm;vHk;udkaus;Zl;wifaMumif; xyfavmif;ajymMum;vdkygonf/
David Allan, DirectorSpectrum – Sustainable Development Knowledge Network
5
tzGihfrdwfquf
2012 ckESpfwGif a&;qGJjy|mef;cJhonfh v,f,majrOya'rS
v,f,majrrSwfyHkwifvkyfief;pOf topfonf jrefrmEdkifiHtwGif;&Sd
ajr,mtcGifhta&;trsdK;tpm; cGJjcm;owfrSwfrIudk tajccH
usus ajymif;vJoGm;apcJhonf/ ajr,monf EdkifiHtESHYtjym;ü
NydKifqdkifrItvGefjyif;xefonfh o,HZmwt&if;tjrpfjzpfNyD;
txl;ojzifh ae&yfpGefYcGmxGufajy;rIrsm; us,fus,fjyefYjyefYjzpfyGm;
apcJhonfh e,fajrawmif;qdkrItay: A[dkjyKí
q,fpkESpfaygif;rsm;pGmMumatmif jynfwGif;ppf jzpfyGm;vsuf&Sdonfh
ucsifjynfe,ftwGif; tjyif;xefqHk; jzpfonf/
ajr,mESifhqdkifonfh jrefrmEdkifiH\ Oya'rsm;onf &IyfaxG;í
rMumcP0da&m"djzpfapNyD; ucsif jynfe,f\ a*[0ef;usifESifh
vlrIa&;qdkif&m jzpfwnfrIrsm;ESifh uGJvGJqefYusifvsuf&Sdonf/
odkYaomfjim; vnf; yHkpH 7 [k trsm;tm;jzifh od&Sdxm;Muonfh
v,f,majr toHk;jyKcGifhvufrSwfrsm;udk ucsifjynfe,ftwGif;
pwifxkwfay;vsuf&SdNyD; A[dktpdk;&\ twnfjyKcsuftay:
rlwnfí jzefYa0ay;vsuf&Sdonf/ þenf;tm;jzihf
ajr{utenf;tusOf; ydkifqdkifrIudk tmrcHcsuf&Sdap&ef odkYr[kwf
zrf;qkyfxm;&ef tvm;tvmaumif;onfh enf;vrf;wpfckudk
ay;tyfjcif;jzpfonf/
v,f,majrOya'ESifhywfoufí ajrjyifatmufajcü txl;ojzifh
ukef;jrifhawmifwef;a'orsm;tay: oufa&mufxdcdkufrIrsm;udk
avhvmqef;ppfxm;onfh okawoer&Sdoavmuf
enf;yg;vsuf&Sdonf/ þtpD&ifcHpm udk Spectrum \ vGefcJhaom
av;ESpfwmumv vkyfaqmifcsufrsm;omru v,f,majrrsm;udk
rSwfyHkwif&mü &ifqdkifBuHKawGY&vsuf&Sdonfh tcuftcJrsm;ESifh
atmifjrifcJhonfhr[mAsL[mrsm;udk pl;prf;azmfxkwf&eftwGuf
ucsifjynfe,f twGif;&Sd aus;&GmckESpfckü
OD;wnftkyfpkaqG;aEG;yGJaygif; (13)ckESifh wpfOD;csif; tao;pdwf
awGYqHkar;jref;rI pkpkaygif;(20)udk azmfaqmif&mrS &&Sdonfh
owif;tcsuftvufrsm;udkyg tajccHí jyKpkxm;jcif;jzpfonf/
vufawGYavhvmqef;ppfrIjyKcJhonfh aus;&Gmrsm;onf
wnfae&mtaetxm;t& omru v,f,majrrSwfyHkwif
avQmufxm;&mwGif BuHKawGY&onfh tawGYtBuHKcsif; vnf;
uGJjym;jcm;em;Muonf/
rSwfyHkwif&mü awGYBuHK&onfh tcuftcJrsm;onf
tvGefus,fjyefYpHkvifNyD; a,bk,s tm;jzifh trsdK;om;tqifh
EdkifiHa&;tcif;tusif;? txl;ojzifh ordkif;ESifhcsDí
qufvufjzpfyGm;vsuf&Sdonfh jynfwGif;ppf? ppfwyf
w&kwfukrÜPDrsm;ESifh c&dkeDrsm;rS ajr{uaygif;ajrmufrsm;pGm
tBuD;tus,fodrf;,lrI? trsdK;om;tqifh? NrdKUe,ftqifhESifh
aus;&Gmtqifh&Sd tpDtrHESifh rl0g'? e,fajra'otvdkuf
EdkifiHa&;tcif;tusif; ESifh taumiftxnfazmfrI[lí
trsdK;tpm; ig;rsdK; cGJjcm; owfrSwfEdkifonf/
atmifjrifonfh r[mAsL[mrsm;ü
a'owGif;acgif;aqmifrIyHkpHrsm;\ yHhydk;ulnDrI? twlwuG
pkaygif;vkyf aqmifrIESifh tjrifzGifhynmay;rIwdkY yg0ifvsuf&Sdonf/
v,f,majrrSwfyHkwifrIudk tm;ay;jrSifhwifrnfh tpdk;&?
tvSL&SifESifh NGO wdkY\ BudK;yrf;tm;xkwfrIrsm;?
t"duusonfh pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifh vkyfxHk;vkyfenf;rsm;udk
vG,ful&dk;&Sif;atmif zGifhqdkay;&efvdktyfNyD; e,fajrcHtpdk;&ESifh
&yf&Gmvlxkrsm;\ BudK;yrf;tm;xkwfrIrsm;udk
taxmuftuljyK&ef vdktyfonfh t&if;tjrpfrsm;
axmufyHhay;&rnf/ xdkYjyifoD;jcm;ajr,mqdkif&m tpOftquf
awmif;qdkrIrsm;ESifh y#dyu©rsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;&ef
vdktyfonfhtjyif vuf&Sdrlabmif\ jyifyodkYa&muf&Sdaeonfh
y#dyu©zsefajza&;twGuf ta&;ygonfhudpö&yfrsm;?
a&TUajymif;vkyfudkifrIESifh a&TUajymif;ae&mcsxm;rI?
trsdK;orD;^trsdK;om;wef;wlnDrQa&;ESifh a&&SnfwnfwHhonfh
Nidrf;csrf;a&;wdkYudkyg xnfhoGif;&ef vdktyfonf/
aemufcHtusOf;
jrefrmEdkifiH vlOD;a&\ trsm;pkonf pdkufysdK;a&;tay:
rSDcdktm;xm;vsuf&Sdaomfvnf; w&m;0ifv,f,m
ajrydkifqdkifolrsm;r[kwfMuay/ jrefrmEdkifiHtwGif;&Sd
ajr,mudk &IyfaxG;í a&SUaemufnDnGwfrIr&SdbJ rMumcP
0da&m"djzpfonfh w&m;a&;rlabmifjzifh tkyfcsKyfpDrHvsuf&SdNyD;
tcsdKUOya'rsm;onf udkvdkeDacwfü csrSwfcJhonfh (Mark 2015? Srinivas ESifh apmvdIif? 2015) Oya'rsm;jzpfonf/
vGwfvyfa&;&NyD;aemuf qdk&S,fvpfacwfwpfavQmuf
tqHk;pGefydkifqdkifrIudk EdkifiHawmfu xdef;odrf;xm; aomfvnf;
(Obendorf, 2012) w&m;0ifrSwfyHkwifxm;onfjzpfap
wifxm;rI rjyKonfjzpfap vuf&SdtoHk;jyKvsuf&Sdonfh
wpfEdkifwpfydkifawmifolv,form;rsm; tm; toHk;jyKcGifhjyKonfh
rl0g'udk usifhoHk;vmcJhonf/ opfawm? pdkufysdK;ajr?
NrdKUjyajruJhodkYaom rwlnDonfh ajrtrsdK;tpm;trsdK;rsdK;udk
0efBuD;Xmeaygif;rsm;pGmu toD;oD;BuD;MuyftkyfcsKyf
vsuf&Sdjcif;aMumifh pnf;rsOf;Oya'wpfckESifh wpfckxyfí
&IyfaxG;rIjzpfay:vmonf/ 2008 ckESpf zGJYpnf;yHktajccHOya't&
o,HZmwt&if;tjrpftm;vHk;udk EdkifiHawmfrS ydkifqdkifaomfvnf;
ျဖည
စြကျပ
း ရပက
ြက (သ
႔) ေက
းရြာအ
ပစ
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈ အဖြ႕
မ တ
စဆင
ျမ႕န
ယ
ျဖည
စြကျပ
း ရပက
ြက (သ
႔) ေက
းရြာအ
ပစ
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈ အဖြ႕
မ တ
စဆင
ျမ႕န
ယ
ျဖည
စြကျပ
း ရပက
ြက (သ
႔) ေက
းရြာအ
ပစ
ဦးစး
ဌာနရ
းသ႔ ေ
လာက
ထား
ရမည
။လ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈ အ
ဖြ႕မ
တစဆ
င ျမ
႕နယ
ဦး
စးဌာ
နရးသ
႔ ေလ
ာကထ
ားရမ
ည။
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈ အဖြ႕
မ တ
စဆင
ျမ႕န
ယ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ရရ
ရန
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ေလ
ာကလ
ာ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ရရရန
လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေလာက
လာ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ရရ
ရန
(ပစ
၁)က
သက
ဆငရ
ာ ရပ
ကြက
လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေလာက
လာ
(ပစ
၁)က
သက
ဆငရ
ာ ရပ
ကြက
လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေလာက
လာ
(သ႔)ေ
ကးရ
ြာအပစ
အပခ
ပေရ
းမး
(ပစ
၁)က
သက
ဆငရ
ာ ရပ
ကြက
(သ
႔)ေက
းရြာအ
ပစ အ
ပခပ
ေရးမ
း(ပ
စ ၁)
က သ
ကဆ
ငရာ
ရပက
ြက
ရးတ
ြင အ
ခမ ရ
ယ၍
ျပည
စစြာ
(သ႔)ေ
ကးရ
ြာအပစ
အပခ
ပေရ
းမး
ရးတ
ြင အ
ခမ ရ
ယ၍
ျပည
စစြာ
(သ႔)ေ
ကးရ
ြာအပစ
အပခ
ပေရ
းမး
ျဖည
စြကပါ
။ရး
တြင
အခမ
ရယ
၍ ျပ
ညစစ
ြာ ျဖ
ညစြက
ပါ။
ရးတ
ြင အ
ခမ ရ
ယ၍
ျပည
စစြာ
ရပက
ြက (သ
႔မဟတ
)ေက
ြးရြာအ
ပစ
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈ အဖြ႕
သည
ရပ
ကြက
(သ႔မဟ
တ)ေ
ကြးရ
ြာအပစ
လ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈ အ
ဖြ႕သ
ည
ရပက
ြက (သ
႔မဟတ
)ေက
ြးရြာအ
ပစ
ေလာက
ထား
ေသာ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင
ေလာက
ထား
ေသာ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင
ေလာက
ထား
ေသာ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈ အဖြ႕
သည
ေလ
ာကထ
ားေသ
ာ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
လ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈ အ
ဖြ႕သ
ည
ေလာက
လာက
လက
ခရရသ
ညေန
႔မ ေလ
ာကထ
ားေသ
ာ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေလ
ာကလ
ာက လ
ကခရ
ရသည
ေန႔မ
ေလာက
ထား
ေသာ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင
ရကေပ
ါငး (
) အတ
ြငး ျမ
႕နယ
ဦးစ
းဌာန
ေလာက
လာက
လက
ခရရသ
ညေန
႔မ ရက
ေပါင
း () အ
တြငး
ျမ႕န
ယ ဦ
းစးဌ
ာနေလ
ာကလ
ာက လ
ကခရ
ရသည
ေန႔မ
ရးသ
႔ စစစ
ေထာက
ခခက
ျဖင
ေပးပ
႔ရမည
။ရက
ေပါင
း () အ
တြငး
ျမ႕န
ယ ဦ
းစးဌ
ာနရး
သ႔ စ
စစေထ
ာကခခ
ကျဖ
င ေပ
းပ႔ရမ
ည။
ရကေပ
ါငး (
) အတ
ြငး ျမ
႕နယ
ဦးစ
းဌာန
လက
ခရရသ
ည ေ
လာက
လာက
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင လ
ပငနး
စာတ
ြ ဖြငလ
စ၍
ယငး
ေလာက
လာ
လက
ခရရသ
ညေန
႔မ ၁၅
ရက
အတ
ြငး သ
ကဆ
ငရာ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင လ
ကခရ
ရသည
ေလ
ာကလ
ာက လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
လပင
နးစာ
တြ ဖ
ြငလစ၍
ယ
ငးေလ
ာကလ
ာ လ
ကခရ
ရသည
ေန႔မ
၁၅ ရ
က အ
တြငး
သက
ဆငရ
ာ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
လက
ခရရသ
ည ေ
လာက
လာက
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင လ
ပငနး
စာတ
ြ ဖြငလ
စ၍
ေလာက
ထား
ခက
င စပ
လဥ
း၍ က
န႔ကြက
လသ
ရပါက
ခငလ
ေသာ
အေထ
ာကအ
ထား
တငျ
ပ၍
ယငး
ေလာက
လာ
လက
ခရရသ
ညေန
႔မ ၁၅
ရက
အတ
ြငး သ
ကဆ
ငရာ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ေလ
ာကထ
ားခ
ကင
စပလ
ဥး၍
ကန႔က
ြကလ
သရပ
ါက ခ
ငလေသ
ာ အ
ေထာက
အထ
ားတ
ငျပ၍
ယ
ငးေလ
ာကလ
ာ လ
ကခရ
ရသည
ေန႔မ
၁၅ ရ
က အ
တြငး
သက
ဆငရ
ာ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ကန႔က
ြကငေ
ၾကာင
းက က
န႔ကြက
ငရန
ထတ
ဆငသ
ည ေ
ၾကာျင
ာစာ
(ပစ
)ျဖင
ေၾက
ညာရ
မည။
ေလာက
ထား
ခက
င စပ
လဥ
း၍ က
န႔ကြက
လသ
ရပါက
ခငလ
ေသာ
အေထ
ာကအ
ထား
တငျ
ပ၍
ကန႔က
ြကငေ
ၾကာင
းက က
န႔ကြက
ငရန
ထတ
ဆငသ
ည ေ
ၾကာျင
ာစာ
(ပစ
)ျဖင
ေၾက
ညာရ
မည။
ေလာက
ထား
ခက
င စပ
လဥ
း၍ က
န႔ကြက
လသ
ရပါက
ခငလ
ေသာ
အေထ
ာကအ
ထား
တငျ
ပ၍
ကန႔က
ြကငရ
န ထ
တဆ
ငသည
ေၾက
ာျငာစ
ာ(ပစ
)က
ျမ႕န
ယ ဦ
းစးဌ
ာနရး
င က
န႔ကြက
ငေၾက
ာငးက
ကန႔က
ြကငရ
န ထ
တဆ
ငသည
ေၾက
ာျငာစ
ာ (ပ
စ )ျဖ
င ေၾ
ကည
ာရမည
။က
န႔ကြက
ငရန
ထတ
ဆငသ
ည ေ
ၾကာျင
ာစာ(
ပစ
)က ျမ
႕နယ
ဦးစ
းဌာန
ရးင
ကန႔က
ြကငေ
ၾကာင
းက က
န႔ကြက
ငရန
ထတ
ဆငသ
ည ေ
ၾကာျင
ာစာ
(ပစ
)ျဖင
ေၾက
ညာရ
မည။
လယ
ယာေ
ျမ တ
ညရရ
ာ ရပ
ကြက
သ႔မဟ
တ ေ
ကးရ
ြာအပစ
အပခ
ပေရ
းမးရ
းမား
တြင
ကန႔က
ြကငရ
န ထ
တဆ
ငသည
ေၾက
ာျငာစ
ာ(ပစ
)က
ျမ႕န
ယ ဦ
းစးဌ
ာနရး
င လ
ယယ
ာေျမ
တည
ရရာ
ရပက
ြက သ
႔မဟတ
ေက
းရြာအ
ပစ အ
ပခပ
ေရးမ
းရးမ
ားတ
ြင က
န႔ကြက
ငရန
ထတ
ဆငသ
ည ေ
ၾကာျင
ာစာ(
ပစ
)က ျမ
႕နယ
ဦးစ
းဌာန
ရးင
ကပထ
ားရမ
ည။န
ညးဥ
ပေဒခ
ြ(က)အ
ရ ေၾ
ကာည
ာရာတ
ြင ယ
ငးသ
႔ လ
ယယ
ာေျမ
တည
ရရာ
ရပက
ြက သ
႔မဟတ
ေက
းရြာအ
ပစ အ
ပခပ
ေရးမ
းရးမ
ားတ
ြင က
ပထား
ရမည
။နည
းဥပေ
ဒခြ(က
)အရ
ေၾက
ာညာရ
ာတြင
ယငး
သ႔
လယ
ယာေ
ျမ တ
ညရရ
ာ ရပ
ကြက
သ႔မဟ
တ ေ
ကးရ
ြာအပစ
အပခ
ပေရ
းမးရ
းမား
တြင
ေၾက
ညာသ
ည ေ
န႔မ ရ
ကေပ
ါငး
အတ
ြငး က
န႔သက
ငေၾက
ာငး
ကပထ
ားရမ
ည။န
ညးဥ
ပေဒခ
ြ(က)အ
ရ ေၾ
ကာည
ာရာတ
ြင ယ
ငးသ
႔ ေၾ
ကည
ာသည
ေန႔မ
ရက
ေပါင
း အ
တြငး
ကန႔သ
ကငေ
ၾကာင
း က
ပထား
ရမည
။နည
းဥပေ
ဒခြ(က
)အရ
ေၾက
ာညာရ
ာတြင
ယငး
သ႔
ေဖာျပ
ရမည
။ေၾ
ကည
ာသည
ေန႔မ
ရက
ေပါင
း အ
တြငး
ကန႔သ
ကငေ
ၾကာင
း ေဖ
ာျပရမ
ည။
ေၾက
ညာသ
ည ေ
န႔မ ရ
ကေပ
ါငး
အတ
ြငး က
န႔သက
ငေၾက
ာငး
ျမ႕န
ယဦး
စးဌာ
နရးသ
ည
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ေလ
ာကလ
ာ ျမ
႕နယ
ဦးစး
ဌာနရ
းသည
လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေလာက
လာ
ျမ႕န
ယဦး
စးဌာ
နရးသ
ည
လက
ခရရသ
ညအ
ခါက
န႔ကြက
ငေၾ
ကာင
း လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေလာက
လာ
လက
ခရရသ
ညအ
ခါက
န႔ကြက
ငေၾ
ကာင
း လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေလာက
လာ
ေၾက
ညာထ
ားသ
ည က
ာလ အ
တြငး
လက
ခရရသ
ညအ
ခါက
န႔ကြက
ငေၾ
ကာင
း ေၾ
ကည
ာထား
သည
ကာလ
အတ
ြငးလ
ကခရ
ရသည
အခါ
ကန႔က
ြကင
ေၾက
ာငး
ေလာက
လာ
င စပ
လဥ
းသည
ေၾ
ကည
ာထား
သည
ကာလ
အတ
ြငးေလ
ာကလ
ာင
စပလ
ဥးသ
ည
ေၾက
ညာထ
ားသ
ည က
ာလ အ
တြငး
အခ
ကအ
လက
မား
က စ
စေဆ
းခက
ေလ
ာကလ
ာင
စပလ
ဥးသ
ည
အခ
ကအ
လက
မား
က စ
စေဆ
းခက
ေလ
ာကလ
ာင
စပလ
ဥးသ
ည
(ပစ
)တြင
ျဖည
စြကျခ
ငး
အခ
ကအ
လက
မား
က စ
စေဆ
းခက
(ပ
စ )တ
ြင ျဖ
ညစြက
ျခငး
အ
ခက
အလ
ကမ
ားက
စစေ
ဆးခ
က
ျမ႕န
ယဦး
စးဌာ
နရးသ
ည န
ညးဥ
ပေဒသ
န
ညးဥ
ပေဒသ
(ခ)အ
ရ တ
ငျပခ
ကက
ျမ
႕နယ
ဦးစး
ဌာနရ
းသည
နည
းဥပေ
ဒသ
နည
းဥပေ
ဒသ (ခ
)အရ
တငျ
ပခက
က
ျမ႕န
ယဦး
စးဌာ
နရးသ
ည န
ညးဥ
ပေဒသ
လက
ခရရသ
ည အ
ခါ ယ
ငးတ
ငျပခ
က
နည
းဥပေ
ဒသ (ခ
)အရ
တငျ
ပခက
က
လက
ခရရသ
ည အ
ခါ ယ
ငးတ
ငျပခ
က
နည
းဥပေ
ဒသ (ခ
)အရ
တငျ
ပခက
က
လက
ခရရသ
ညေန
႔မ ရက
ေပါင
း
လက
ခရရသ
ည အ
ခါ ယ
ငးတ
ငျပခ
က
လက
ခရရသ
ညေန
႔မ ရက
ေပါင
း
လက
ခရရသ
ည အ
ခါ ယ
ငးတ
ငျပခ
က
အတ
ြငး လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
လက
ခရရသ
ညေန
႔မ ရက
ေပါင
း
အတ
ြငး လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
လက
ခရရသ
ညေန
႔မ ရက
ေပါင
း
လပင
နးစာ
တြက
သေ
ာထား
မတခ
က
အတ
ြငး လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
လပင
နးစာ
တြက
သေ
ာထား
မတခ
က
အတ
ြငး လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ငအတ
သက
ဆငရ
ာ လ
ပငနး
စာတ
ြကသ
ောထ
ားမတ
ခက
ငအ
တ သ
ကဆ
ငရာ
လပင
နးစာ
တြက
သေ
ာထား
မတခ
က
ျမ႕န
ယလ
ယယ
ာေျမ
စမခ
န႔ခြမႈ
ငအတ
သက
ဆငရ
ာ ျမ
႕နယ
လယ
ယာေ
ျမ စ
မခန႔ခ
ြမႈ ငအ
တ သ
ကဆ
ငရာ
အဖြ႕
သ႔တ
ငျပရ
မည။
ျမ႕န
ယလ
ယယ
ာေျမ
စမခ
န႔ခြမႈ
အဖြ႕
သ႔တ
ငျပရ
မည။
ျမ႕န
ယလ
ယယ
ာေျမ
စမခ
န႔ခြမႈ
ျမ႕န
ယ
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈအဖြ႕
သည
ျမ
႕နယ
လ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕သ
ည
ျမ႕န
ယ
နညးဥ
ပေဒသ
လ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕သ
ည
နညးဥ
ပေဒသ
လ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕သ
ည
၁အ
ရတငျ
ပလာသ
ည
နညးဥ
ပေဒသ
၁
အရတ
ငျပလ
ာသည
နည
းဥပေ
ဒသ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြငလပင
နးစာ
၁အ
ရတငျ
ပလာသ
ည
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြငလပင
နးစာ
၁အ
ရတငျ
ပလာသ
ည
တြက
လက
ခရရသ
ညအ
ခါ စ
စစ၍
လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြငလ
ပငနး
စာတ
ြက လ
ကခရ
ရသည
အခါ
စစစ
၍
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြငလပင
နးစာ
ယငး
စာတ
ြ လက
ခရရသ
ညေန
႔မ တ
ြက လ
ကခရ
ရသည
အခါ
စစစ
၍
ယငး
စာတ
ြ လက
ခရရသ
ညေန
႔မ တ
ြက လ
ကခရ
ရသည
အခါ
စစစ
၍
(ရ)
က (ခ
စရက
)အတ
ြငး
ယငး
စာတ
ြ လက
ခရရသ
ညေန
႔မ (ရ
)က
(ခစ
ရက)အ
တြငး
ယ
ငးစာ
တြ လ
ကခရ
ရသည
ေန႔မ
သေ
ာထား
မတခ
ကျဖ
င (ရ
)က
(ခစ
ရက)အ
တြငး
သ
ောထ
ားမတ
ခက
ျဖင
(ရ)
က (ခ
စရက
)အတ
ြငး
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခ
န႔ခြမႈအ
ဖြ႕သ
႔ သ
ောထ
ားမတ
ခက
ျဖင
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခ
န႔ခြမႈအ
ဖြ႕သ
႔ သ
ောထ
ားမတ
ခက
ျဖင
တငျ
ပရမည
။ခရ
ငလယ
ယာေ
ျမ စ
မခန႔ခ
ြမႈအဖြ႕
သ႔
တငျ
ပရမည
။ခရ
ငလယ
ယာေ
ျမ စ
မခန႔ခ
ြမႈအဖြ႕
သ႔
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕သ
ည
နညးဥ
ပေဒ
၁၁ အ
ရ တ
ငျပသ
ည
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕သ
ည
နညးဥ
ပေဒ
၁၁ အ
ရ တ
ငျပသ
ည
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕သ
ည
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင နည
းဥပေ
ဒ ၁၁
အရ
တငျ
ပသည
လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
နညးဥ
ပေဒ
၁၁ အ
ရ တ
ငျပသ
ည
လပင
နးစာ
တြက
လက
ခရရသ
ညအ
ခါ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင လ
ပငနး
စာတ
ြက လ
ကခရ
ရသည
အခါ
လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ထပဆ
ငစစစ
၍ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
လပင
နးစာ
တြက
လက
ခရရသ
ညအ
ခါ
ထပဆ
ငစစစ
၍ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
လပင
နးစာ
တြက
လက
ခရရသ
ညအ
ခါ
ေလာက
ထား
ခက
က ခ
ြငျပ
ေၾက
ာငး
ထပဆ
ငစစစ
၍ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေလာက
ထား
ခက
က ခ
ြငျပ
ေၾက
ာငး
ထပဆ
ငစစစ
၍ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
သ႔မဟ
တ ျင
ငးပယ
ေၾက
ာငး ဆ
းျဖတ
ျပး
ေလာက
ထား
ခက
က ခ
ြငျပ
ေၾက
ာငး
သ႔မဟ
တ ျင
ငးပယ
ေၾက
ာငး ဆ
းျဖတ
ျပး
ေလာက
ထား
ခက
က ခ
ြငျပ
ေၾက
ာငး
ျမ႕န
ယဦး
စးဌာ
နရးသ
႔ သ
႔မဟတ
ျငငး
ပယေၾ
ကာင
း ဆးျဖ
တျပ
း ျမ
႕နယ
ဦးစး
ဌာနရ
းသ႔
သ႔မဟ
တ ျင
ငးပယ
ေၾက
ာငး ဆ
းျဖတ
ျပး
အေၾ
ကာင
းၾကား
ျခငး
က
ျမ႕န
ယဦး
စးဌာ
နရးသ
႔ အ
ေၾက
ာငးၾက
ားျခ
ငးက
ျမ
႕နယ
ဦးစး
ဌာနရ
းသ႔
ယငး
လပင
နးစာ
တြ လ
ကခရ
သည
ေန႔မ
အ
ေၾက
ာငးၾက
ားျခ
ငးက
ယ
ငးလ
ပငနး
စာတ
ြ လက
ခရသ
ည ေ
န႔မ
အေၾ
ကာင
းၾကား
ျခငး
က
(၁၅)
ရက
အတ
ြငး ေ
ဆာင
ရြကရမ
ည။
ယငး
လပင
နးစာ
တြ လ
ကခရ
သည
ေန႔မ
(၁
၅) ရ
ကအ
တြငး
ေဆ
ာငရြက
ရမည
။ယ
ငးလ
ပငနး
စာတ
ြ လက
ခရသ
ည ေ
န႔မ
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕ ခ
ြငျပ
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
အရ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ရရ
သက
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင မတ
ပတငရ
န ဦး
စးဌာ
န ေင
ြစာရင
းသ႔ မ
တပတ
ငေၾက
းေပး
သြငး
ေစ၍
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ရရ
သမ
ား မ
တပတ
ငစာရ
ငး
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕ ခ
ြငျပ
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
အရ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ရရ
သက
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင မတ
ပတငရ
န ဦး
စးဌာ
န ေင
ြစာရင
းသ႔ မ
တပတ
ငေၾက
းေပး
သြငး
ေစ၍
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ရရ
သမ
ား မ
တပတ
ငစာရ
ငး
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕ ခ
ြငျပ
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
အရ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ရရ
သက
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင
(ပစ
၅)တ
ြင မတ
တမး
တငျ
ပး ျမ
႕နယ
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈ အဖြ႕
သ႔ တ
ငျပရ
မည။
မတပတ
ငရန
ဦးစး
ဌာန
ေငြစာ
ရငးသ
႔ မတ
ပတငေ
ၾကးေ
ပးသ
ြငး ေ
စ၍ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ရရသ
မား
မတ
ပတငစ
ာရငး
(ပ
စ ၅)
တြင
မတတ
မးတ
ငျပး
ျမ႕န
ယ လ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈ အ
ဖြ႕သ
႔ တငျ
ပရမည
။မတ
ပတငရ
န ဦး
စးဌာ
န ေင
ြစာရင
းသ႔ မ
တပတ
ငေၾက
းေပး
သြငး
ေစ၍
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ရရ
သမ
ား မ
တပတ
ငစာရ
ငး
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
အရ
ျငငး
ပယျခ
ငးခရ
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
အရ
ျငငး
ပယျခ
ငးခရ
ခရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕
သက
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြငျငင
းပယ
ခရသ
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
အရ
ျငငး
ပယျခ
ငးခရ
သက
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြငျငင
းပယ
ခရသ
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
အရ
ျငငး
ပယျခ
ငးခရ
မား
မတ
ပတငစ
ာရငး
(ပစ
)တြငမ
တတ
မးသ
က လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြငျ
ငငးပ
ယခရ
သမ
ား မ
တပတ
ငစာရ
ငး (ပ
စ )တ
ြငမတ
တမး
သက
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြငျငင
းပယ
ခရသ
တငျ
ပး ျမ
႕နယ
လယ
ယာ
ေျမစ
မခန႔ခ
ြမႈ
မား
မတ
ပတငစ
ာရငး
(ပစ
)တြငမ
တတ
မးတ
ငျပး
ျမ႕န
ယလ
ယယ
ာ ေျ
မစမခ
န႔ခြမႈ
မ
ား မ
တပတ
ငစာရ
ငး (ပ
စ )တ
ြငမတ
တမး
အဖြ႕
သ႔တ
ငျပရ
မည
တငျ
ပး ျမ
႕နယ
လယ
ယာ
ေျမစ
မခန႔ခ
ြမႈ
အဖြ႕
သ႔တ
ငျပရ
မည
တငျ
ပး ျမ
႕နယ
လယ
ယာ
ေျမစ
မခန႔ခ
ြမႈ
ျမ႕န
ယလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕သ
ည ခ
ရငလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕ျမ
႕နယ
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈအဖြ႕
သည
ခရင
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈအဖြ႕
ျမ႕န
ယလ
ယယ
ာေျမ
စမခန
႔ခြမႈအ
ဖြ႕
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
င အ
ည
သည
ခရင
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈအဖြ႕
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
င အ
ည
သည
ခရင
လယ
ယာေ
ျမစမ
ခန႔ခြမ
ႈအဖြ႕
(က) လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ရရသ
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
င အ
ည
(က) လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ရရသ
အေၾ
ကာင
းၾကား
ခက
င အ
ည
အား
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြငျပ
(က
) လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြင ရရ
သအ
ား လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြငျ
ပ
(က) လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ရရသ
လက
မတ(ပ
စ ) ထ
တေပ
းရမည
။အ
ား လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြငျ
ပ
လက
မတ(ပ
စ ) ထ
တေပ
းရမည
။အ
ား လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြငျ
ပ
(ခ) လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြငရ
ရရန
လက
မတ(ပ
စ ) ထ
တေပ
းရမည
။(ခ
) လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြငရရရ
န လ
ကမတ
(ပစ
) ထတ
ေပးရ
မည။
ေလာက
ထား
ခက
က ျင
ငးပယ
ျခငး
(ခ) လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြငရ
ရရန
ေလာက
ထား
ခက
က ျင
ငးပယ
ျခငး
(ခ) လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြငရ
ရရန
ခရသ
ထ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေလာက
ထား
ခက
က ျင
ငးပယ
ျခငး
ခရသ
ထ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေလာက
ထား
ခက
က ျင
ငးပယ
ျခငး
ရရရန
ေလ
ာကထ
ားခ
ကက
ျငငး
ပယခရ
သထ
လယ
ယာေ
ျမလ
ပပငခ
ြငရရ
ရန ေ
လာက
ထား
ခက
က ျင
ငးပယ
ခရသ
ထ လ
ယယ
ာေျမ
လပပ
ငခြင
ေၾက
ာငး အ
ေၾက
ာငးၾက
ားစာ
(ပစ
) ရရ
ရန ေ
လာက
ထား
ခက
က ျင
ငးပယ
ေၾက
ာငး အ
ေၾက
ာငးၾက
ားစာ
(ပစ
) ရရ
ရန ေ
လာက
ထား
ခက
က ျင
ငးပယ
ေပးပ
႔ရမည
။ေၾ
ကာင
း အေၾ
ကာင
းၾကား
စာ (ပ
စ )
ေပးပ
႔ရမည
။ေၾ
ကာင
း အေၾ
ကာင
းၾကား
စာ (ပ
စ )
ကးက
ားခက
။ ။လ
ယယ
ာေျမ
နညးဥ
ပေဒ
ပဒမ
၅
၁
၁၁
၁ ၁
၁
Form
7 p
roce
ss d
iagr
amfo
r use
rs in
Mya
nmar
lang
uage
6
vkyfief;pOf tqifhqifh trsm;qHk;vdktyfcsdef ukefusp&dwf
v,f,majrvkyfydkifcGifh avQmufvTm(yHkpH1)udk
oufqdkif&m &yfuGuf odkYr[kwf aus;&Gmtkyfpk
tkyfcsKyfa&;rSL;&Hk;wGif tcrJh &,lí jynfhpHkpGm jznfhpGufNyD;
&yfuGufodkYr[kwf aus;&Gmtkyfpk v,f,majr pDrHcefYcGJrI
tzGJYrS wpfqifh NrdKUe,fOD;pD;Xme&Hk;odkY avQmufxm;&rnf/
–r&Sd
&yfuGufodkYr[kwf aus;&Gmtkyfpk v,f,majr
pDrHcefYcGJrI tzGJYonf avQmufxm;aom v,f,majr
vkyfydkifcGifhavQmufvTmudk vufcH&&Sdonfh aeYrS &yfaygif;
30 twGif; NrdKUe,fOD;pD;Xme&Hk;odkY pDppfaxmufcHcsuf
ay;ydkY&rnf
30 &uf r&Sd
NrdKUe,fOD;pD;Xme&Hk;onf xdkavQmufvTmESifhywfoufí
uefYuGufvdkol&Sdygu uefYuGufEdkif&ef xkwfjyef&ef
aMunmpm yHkpH(2) udk aus;&GmodkYr[kwf
&yfuGuftkyfpk tkyfcsKyfa&;rSL;&Hk;rsm;wGif
aMunmjcif;? avQmufvTmrsm;udk avhvmqef;ppf
pDppfjcif;? uGif;qif;wdkif;wm twnfjyKjcif;udk
pwifvkyfaqmifonf/
30+15 &uf r&Sd
aMunmcsuft& uefYuGufcsuf wpfpHkwpf&m&&SdvQif
NrdKUe,fOD;pD;Xme&Hk;onf oufqdkif&m &yfuGuf aus;&Gm
v,f,majr pDrHcefYcGJa&;tzGJYodkY pHkprf;wifjyEdkifa&;
jyefvnf ay;ydkYonf/
7 &uf r&Sd
&yfuGuf aus;&Gm v,f,majr pDrHcefYcGJrItzGJYrS
pHkprf;awGY&Sdcsufrsm;udk NrdKYe,f OD;pD;Xme&Hk;odkY
jyefvnfwifjyonf/
7 &uf r&Sd
NrdKYe,f OD;pD;Xme&Hk;onf vkyfief;pmwGJudk
oabmxm;rSwfcsufESifhtwl oufqdkif&m NrdKYe,f
v,f,majr pDrHcefhcGJrItzGJYodkY wifjyonf/
30 &uf r&Sd
NrdKYe,f v,f,majr pDrHcefYcGJrItzGJYonf
vkyfief;pmwGJudk pdppfí oabmxm;rSwfcsufjzifh
c&dkifv,f,majrpDrHcefYcGJrItzGJYodkY wifjyonf/
& &uf
r&Sd
c&dkifv,f,majr pDrHcefYcGJrItzGJUonf pmwGJ udkxyfrH
pdppfoHk;oyfí cGifhjyKaMumif; odkY r[kwf jiif;y,faMumif;
qHk;jzwfNyD; NrdKUe,f OD;pD; &Hk;odkY jyefMum;onf/
15 &uf
r&Sd
NrdKUe,f OD;pD;Xme&Hk;onf c&dkifv,f,majr
pDrHcefYcGJrItzGJY\ cGifhjyKaMumif; taMumif;
Mum;csuft& v,f,majrvkyfydkifcGifh &&Sdol
udk rSwfyHkwifaMu;ay;oGif;apí NrdKUe,f
v,f,majrpDrHcefYcGJrItzGJYodkY wifjy&onf/
twdtusowfrSwfxm;jcif;r&Sd rSwfyHkwifaMu;
NrdKUe,f v,f,majr pDrHcefYcGJrItzGJYonf
c&dkifv,f,majr pDrHcefYcGJrItzGJY\taMumif;
Mum;csufESifh tnD vkyfydkifcGifh&&Sdoltm;
v,f,majrvkyfydkifcGifhjyKvufrSwf (yHkpH 7)
ESifh jiif;y,fcH&oltm; jiif;y,faMumif;
taMumif;Mum;pm(yHkpH 8)udk xkwfay;onf/
twdtusowfrSwfxm;jcif;r&Sd r&Sd
Z,m;1/ v,f,majrenf;Oya't& v,f,majrrSwfyHkwifavQmufxm;rI tqifhrsm;
7
þESpfrsm;twGif; t"duusonfh jyKjyifajymif;vJa&;vkyfief;rsm;
azmfaqmif&ef BudK;yrf;vmaMumif; awGY&Sd&onf/ 2012
ckESpf v,f,majrOya'ESifh ajrvGwf? ajrvyfESifhajr½dkif;
pDrHcefYcGJa&; Oya't& wpfOD;csif;tvdkufaomfvnf;aumif;
tpktzGJYtaejzifhaomf vnf;aumif;
aps;uGufajzavQmha&;rl0g'opft& rSwfyHkwifcGifhus,fus,fjyefYjyefY
&&SdvmcJhonf/ 2014 ckESpfaESmif;ydkif;ü xkwfjyefcJhonfh
pwkw¬tBudrfajrmuf trsdK;om;ajrtoHk;cs rl0g'rlMurf;onf
vuf&Sdrlabmifudk twdkif;twmwpfcktxd wdk;wufaumif;
rGefapcJhNyD; &if;ESD;jr§KyfESHolrsm; (NLUP,2015)twGuf
tcGifhtvrf;rsm; zGifhay;xm;onfhenf;wl tao;pm;
awmifolrsm;\ ajr,mvkyfydkifcGifhudk tmrcHcsufay;&efESifh
xHk;wrf;"avhqdkif&m tavhtx rsm;udk todtrSwfjyKrnfh
&nf&G,fcsufrsm;yg0ifvmonf/ tqdkjyKxm;onfh
trsdK;om;ajr Oya'onf ajrtoHk;jyKrIyHkpHtrsdK;rsdK;&Sd
ajr,mvTJajymif;rIrsm;tm;vHk;twGuf qufpyfjcHKiHkrdonfh
Oya'rlabmifudk ay:aygufvmaprnfjzpfonf/
odkY&mwGif jrefrmEdkifiHonf 'Drdkua&pD
c&D;vrf;udk avQmufvrf;vsuf&Sdaomfvnf;
tao;pm; awmifoltrsm;tjym;onf ajr,m
ydkifqdkifrIvufvTwfqHk;&HI;&jcif;ESifh a&TUajymif;ae&mcsxm;jcif;wdkYudk
awGYBuHKcHpm;&vsuf&SdNyD; rdrdwdkY\ ajr,mqHk;&HI;oGm;rnfhta&;
pdk;&drfylyefpdwfjzifh &Sifoefaexdkif&vsuf&Sdonf/
þjyóemrsdK;udk o,HZmwt&if;tjrpfESifh
t"duqufpyfxGufay:vmonfh y#dyu©rsm;ESifh
jrefrmEdkifiHtpdk;&ESifh ucsifvGwfvyfa&;tzGJYtpnf;tMum;
qufvufjzpfyGm;vsuf&Sdonfh jynfwGif;ppf 'Pfudk
awGYBuHKcHpm;&vsuf&Sdonfh a'ojzpfaom ucsifjynfe,ftwGif;
txl;wvnfBuHKawGY&vsuf &Sdonf/
þpmwrf;onf 2012 ckESpf v,f,majrOya'ESifh
ucsifjynfe,f&Sd ajr,mrSwfyHkwifqdkif&m aemufquf
wGJvkyfief;pOfrsm;aMumifh jzpfay:vmonfh
oufa&mufxdcdkufrIrsm;udk tav;ay;tm&Hkpdkufxm;jcif;jzpfonf/
ukefvGefcJhonfh q,fpkESpfrsm;twGif; jrefrmawmifol
v,form;rsm;onf rdrdwdkYpdkufysdK;xGef,uf onfhajrtay:
rqdkpavmufenf;yg;onfh tcGefrsm;udk tcgtm;avsmfpGm
ay;aqmifcJhMuonf/ þajrcGef ajypmonfomvQif
ydkifqdkifrItjzpf rqdkpavmuftaxmuftuljyKonfh
taxmuftxm;jzpfaomfjim; trsm;pkü ,if;ajypmyifr&Sd&HkrQru
ajypm&SdvsufESifhyif ajr,mtrsm;tjym;vk,lcH&vsuf&Sdonf/
v,f,majr Oya'onf v,f,majr[kowfrSwfxm;onfh
{&d,mrsm;twGif;&Sd v,fajrrsm;udk toHk;jyK&ef twGuf
awmifolv,form;rsm;tm; ajrtoHk;jyKcGifhrSwfyHkwif(LUC)
avQmufxm;cGifhjyKonf/ rlvydkif&Sifonf EdkifiHawmfjzpfaomfjim;
yHkpH 7 [k trsm;tm;jzifh odMuonfh þrSwfyHkwifonf
v,f,majrESifh ywfouf onfh ypönf;Opömqdkif&m
tcGifhta&;tawmfrsm;rsm;ESifh tusHK;0if vsuf&SdNyD; ydkifqdkifcGifh?
toHk;jyKcGifh? tusdK;cHpm;cGifh? a&mif;cscGifh? aygifESHcGifh? iSm;&rf;cGifh?
vJvS,fcGifh? tarGqufcHydkifcGifhESifh vufaqmiftjzpf
ay;ydkifcGifhwdkYtm;vHk; yg0ifvsuf&Sdonf/ (v,f,majrOya'?
2012- 8-9)
ordkif;aMumif;t& qdk;&Gm;jyif;xefonfh ajr,mqdkif&m y#dyu©ESifh
pdkufysdK;a&; vkyfief;tay: tpdk;&xdef;csKyfrI wif;usyfonfh
EdkifiHrsdK;ü yHkpH 7 onf awmifol v,form;rsm;tm;
udk,fydkifypönf;tjzpf w&m;0ifavQmufxm;Edkifonfh
tcGifhtvrf;wpfckjzpfvmonf/ ,if;uJhodkYaom
tcGifhta&;rsm;udk Oya'jy|mef; twnfjyKay;jcif;onf
txl;ojzifh qufvufjzpfyGm;vsuf&Sdonfh jynfwGif;ppf?
BuD;xGm;vmonfh pD;yGm;a&;qdkif&m &if;ESD;jrSKyfESHrIESifh
vlenf;pk wdkif;&if;om;OD;a& xlxyfrsm;jym;onfh
ucsifjynfe,ftwGuf tvGefta&;ygvsuf&Sdonf/ odkY&mwGif
todtrSwfjyKvufrSwfwpfck vufcH&&Sd&HkrQjzifh vHkjcHKa&;?
odkYr[kwf w&m;rQwrIwdkYudk tmrcHcsuf ay;Edkifjcif;r&Sdojzifh
vuf&Sdajr,m cGJa0toHk;csrIyHkpHESifh vkyfief;pOfonf
awmif;qdkrIrsm;tay: rQwrI&Sdr&SdESifh MoZmtmPmBuD;rsm;olrsm;rS
avQmufvTmwdkif;udk tNrJtodtrSwf jyKEdkifjcif; &Sdr&SdwdkYudk
em;vnfoabmaygufjcif;onf ajr,mvkyfydkifcGifh1 tay:
rSwfyHkwifjcif; aMumifh oufa&mufvmonfh xdcdkufrIrsm;udk
qef;ppftuJjzwf&mü rjzpfraeta&;ygvsuf &Sdonf/ þ
pmwrf;onf vuf&Sdajr,my#dyu©rsm;udk udkifwG,fajz&Sif;í
ajr,mtcGifhta&;udk tmrcHcsuf&Sdatmif vkyfaqmif&eftwGuf
rSwfyHkwifvufrSwf\ uwdu0wfESifh tuefYtowf rsm;udk
todtrSwfjyKí rSwfyHk wifonfhvkyfief;pOftwGif;&Sd
tcuftcJrsm;ESifh atmifjrifonfh r[mAsL[mrsm;udk
pl;prf;azmfxkwf&ef &nf&G,fjcif;jzpfonf/
v,f,majrOya'\ enf;Oya't& jy|mef;xm;onfh
rSwfyHkwifvkyfief;pOfü vkyfief;wm0efrsm;? wm0ef
111. ajr,mtrnfayguf avQmufxm;rI\ vufiif;ESifh a&&SnftusdK;oufa&mufrIrsm;udk avhvmqef;ppf
xm;onfh urmÇUokawoepmwrf;onf þar;cGef;rsm;ESifh qufpyfvsuf &Sdonf/ Oyrm Michael B. Dwyer \ “w&m;0ifjyKvkyfjcif;onf csKyfaESmifrIvm;/ uarmÇ'D;,m;twGif;&Sd ajr,mtrnfayguf avQmufxm;rI?
ajr,mvkyfydkifcGifhrsm;ESifh wpfpdwfwpfydkif; yGifhvif;jrifomrI\ EdkifiHa&;tcif;tusif;rsm;/ Journal of Peasant Studies, 42:5, 903-928. April 2015
8
0wÅ&m;rsm;ESifh avQmufvTm? pdppfoHk;oyfrIESifh
twnfjyKrIwdkYtwGuf tcsdefZ,m;udk azmfjyxm;onf/
twdkcsKyfajym&rnfqdkygu aus;&Gmtkyfpk v,f,majr
pDrHcefYcGJrItzGJY ESifh v,form;vkyfaqmif&rnfrSm avQmufvTm
(yHkpH 1)udk wifoGif;&efomjzpfNyD; aemufwpfqifhtaejzifh
NrdKUe,ftqifh v,f,majrpDrHcefYcGJrItzGJYESifh ae&mcsxm;a&;ESifh
ajrpm&if;OD;pD;Xme(SLRD)odkY qufvufwifoGif;&onf/
vuf&SduGif;ajryHk 2 rsm;udk tajccHí ,if;e,fedrdwfudk
ppfaq;twnfjyK&eftwGuf v,f,majrppfwrf;aumuf,ljcif;?
tdrfeD;csif; rsm;ESifh wdkufqdkiftwnfjyKjcif;wdkYudk aus;wdkifeJY
ajrpm&if;OD;pD;Xme rS qufvufaqmif&Gufonf/ uefYuGufrIrsm;
ay:aygufvmygu &Sif;vif;twnfjyK&eftwGuf NrdKUe,f&Hk;rS
aus;&Gm v,f,majr pDrHcefYcGJrItzGJY&Hk; odkY avQmuf vTmudk
jyefvnfay;ydkYonf/ NrdKUe,ftqifh v,f,majr pDrHcefYcGJrItzGJY rSoHk;oyfpdppfNyD;ygu avQmufvTmudk twnfjyK&eftwGuf
c&dkiftqifh v,f,majr pDrHcefYcGJrItzGJYodkYay;ydkYonf/ xdkYaemuf
c&dkif v,f,majr pDrHcefYcGJrItzGJY &Hk; rS pdppftwnfjyKaMumif;
odkYr[kwf jiif;y,fvdkufaMumif; NrdKUe,f v,f,majr
pDrHcefYcGJrItzGJY&Hk;odkY jyefvnftaMumif; Mum;onf/
avQmufvTmtay:rlwnfí c&dkif&Hk;rS yHkpH 7 udkjzpfap
yHkpH 8 udkjzpfap jyefxkwfay;onf/ enf;Oya't&qdkygu
v,form;jzpfol pwif avQmufxm;onfhtcsdefrS NrdKUe,f
v,f,majr pDrHcefYcGJrItzGJY&Hk; odkY twnfjyKcsuf odkYr[kwf
jiif;y,frIa&muf&Sdcsdefonf trsm;qHk; &ufaygif; 141 &uf
Mumjrifhonf/ rSwfyHkwifvkyfief;pOf tqifhqifhudk Z,m;(1)wGif
tao;pdwfazmf jyxm;ygonf/
ajr,monf jrefrmEdkifiHtwGif; NydKifqdkifrItifrwefjyif;xefonfh
t&if;tjrpfjzpfNyD; txl;ojzifh e,fajra'oESifh
o,HZmwt&if;tjrpfawmif;qdkrItay: tajcwnfxm;onfh
jrefrmEdkifiHajrmufydkif;&Sd wdkif;&if;om;ucsifvlrsdK;rsm;jzifh
zGJYpnf;xm;onfh EdkifiHa&;tzGJYtpnf;
wpfckjzpfaom ucsifvGwfvyfa&;tzGJU tpnf;\
ppfa&;awmifyHjzpfonfh ucsifvGwfvyfa&;wyfrawmf
(KIA)ESifh jynfaxmifpktpdk;&(GoM) tMum;
q,fpkESpfaygif;rsm;pGmMumatmif jynfwGif;ppfjzpfyGm;vsuf&SdNyD;
ae&yfpGefYcGmppfab;wdrf;a&SmifrI trsm;tjym;jzpfay:apcJhonfh
uGif;qdkonfrSm rSwfyHkwifavQmufxm;&mwGif xnfhoGif;wifjy&onfh ajryHkajrBuD;udk a'otrnfjzifh
ac:qdkjcif;jzpfonf/ ajrBuD;ajryHkwdkif;wmrIudk 1870 aESmif;ydkif;wGif NAdwdoQwdkYpwifcJhjcif;jzpfNyD;
ajrcGefpnf;Muyf&eftwGuf tajccHtkwfjrpfudk zefwD;cJhjcif;jzpfonf/ 2012 ckESpfajr,mOya't& yHkpH 7
udk uGif;ajryHktay: tajccHí xkwfay;rnfjzpfonf/ uGif;ajryHkrsm;onf rMumcPqdkovdk ysufpD;aejcif;
odkYr[kwf acwfESifhavsmfnDrIr&Sdawmhjcif; tjyif ae&ma'otrsm;pk txl;ojzifh a0;vHacgifzsm;onfh
t&yfa'orsm;wGif uGif;ajryHkrsm;r&Sdojzifh jy óemrsm;pGmjzpfay:vmEdkifygonf/ (Srinivas and Saw, Hlaing, 2015)
ucsifjynfe,fwGif tjyif;xefqHk;jzpfonf/ ucsifjynfe,f\
ae&ma'o trsm;pkonf awmifukef;awmifwef;xlxyfonfh
ukef;jrifha'orsm;jzpfNyD; ajredrfha'otajctaersm;ESifh
vHk;0eD;yg;uGJvGJvsuf&SdNyD; trsm;pkonf xHk;wrf;"avhqdkif&m
usifhxHk;Oya'oESifh pDrHcefYcGJrIjzifh awmif,m ESifh
a&TUajymif;awmif,myHkpHtrsdK;rsdK;udk azmfaqmifvsuf&Sdonf/
ucsift&yfbuf vlYtzGJYtpnf;rsm;onf KIO ESifh
nSdEdIif;aygif;pyfí ucsifjynfe,fwpfvTm;&Sd ajr,mvkyfydkifcGifh
tmrcHcsuf wdk;wufaumif;rGefvm ap&ef&nf&G,fonfh
vrf;nTefwpfcktaejzifh ajr,mrl0g' wpf&yfudk
a&;qGJazmfaqmifvsuf&Sdonf/ UNDP \ ucsifjynfe,fESifh
ywfoufonfh jynfe,ftkyfcsKyfa&;tpD&ifcHpm (2015)
wGif wEdkif;NrdKUe,ftwGif;&Sd ajr,mrSwfyHkwifudk
tusOf;csKH;qef;ppfwifjyxm;NyD; pdwftm;xufoefonfh
a'ocHtkyfcsKyfa&;rSL;wpfOD;onf v,f,majrudk rSwfyHkwif&mü
tvGefw&matmifjrifcJhaMumif; ed*Hk;csKyfxm;ojzifh xdkuJhodkY
aom a'ocHtkyfcsKyfa&;rSL;rsm;onf ajr,mtjiif;yGm;rIrsm;udk
udkifwG,fajz&Sif;&mü tvGefta&;yg onf/ UNDP tpD&ifcHpmü trnfaygufavQmufxm;&mü vuf&Sdtcsdefxd
trsdK;orD;trnfjzifh rSwfyHkwifrI 3%cefYom&SdaMumif;ESifh
cifyGef;jzpfol qHk;yg;oGm;cJhaomf rkqdk;rjzpfoltrsdK;orD;tm;
usef&pfonfhajrudk vTJajymif;ay;&eftwGuf &Sif;vif;wdusonfh
vkyfxHk;vkyfenf;rsm; r&Sday/ tylydkif;a'oESifh jrpf0ußGef;ay:
a'orsm;ü jyKvkyfcJhonfh ,cifokawoewGif
tusifhysufjcpm;rIrsm; wGifwGifus,fus,fjzpfyGm;vsuf&Sd
aomfvnf; tdrfaxmifpk 71-80% cefYonf
vmbfay;jcif;jzifh rSwfyHkwiftvsiftjref&&SdaMumif; ouf
aojyvsuf&Sdobnfh (GRET, 2014)/ ukef;jrifha'orsm;ü
uGif;ajryHkrsm; r&Sdjcif;? ppfyGJrsm; jzpfyGm;vsuf&Sdonfh
aemufcHtaMumif;&if;ESifh tjcm;y#dyu©yHkpHrsm;? aus;wdkifeJY ajrpm&if;OD;pD;Xme 0efxrf;trsm;tjym;udk
avhusifhoifMum;ay;í Oya't& azmfaqmifvsuf&Sdonfh
ajredrfha'orsm;ESifh uGJvGJvsuf&Sdonfh ajr,mtoHk;jyKrIESifh
toufarG;0rf;ausmif;vkyfief;yHkpHrsm;&Sdaejcif;wkdYaMumifh
pdefac:rIydkrdkjyif;xefonfh EdkifiHa&;ESifh a*[aA'qdkif&m
tvm;tvmrsm;&Sdaeonf/
10
enf;pepf
Spectrum onf jynfwGif;t&yfbuftzGJYtpnf;wpf&yfjzpfNyD;
2011 ckESpfrSpí ucsifjynfe,f twGif;&Sd
ajr,mrSwfyHkwifvkyfief;twGif; yg0ifaqmif&Gufvsuf&Sdonf/ Spectrum 0efxrf;rsm; onf jrpfBuD;em;ESifh &efukefNrdKUwdkYwGif
tajcpdkufí a'ocHrdwfbuftzGJYtpnf;rsm;? &yf&Gmvlxk
rsm;ESifhtwl vufwGJí ajr,mOya'rsm;ESifh ywfoufonfh
tjrifzGifhynmay;vkyfief;rsm;? ajr,mrSwfyHkwifvkyfief;
tqifajyacsmarGYap&ef yHhydk;ulnDrIrsm;? tajcwnfp awmifol
v,form;uGef&ufrsm;udk tm;ay;jrSifhwifay;vsuf&Sdonf/
Spectrum taejzifh avhvmqef;ppf cJhonfh aus;&Gmwdkif;ü
&yf&GmaumfrwDrsm; wnfaxmifzGJYpnf;í yHkpH 7
&&Sdatmif pGrf;aqmifEdkif&ef avhusifhoifMum;ay;rIESifh
aiGaMu;taxmuftyHhrsm; azmfxkwfay;tyf vsuf&Sdonf/
þokawoe\ &nf&G,fcsufrSm v,f,majrrSwfyHkwif&mü
BuHKawGY&onfh tcuftcJ twm;tqD;rsm;ESifh
atmifjrifaponfharmif;ESiftm;rsm;udk qef;ppfoHk;oyf
az:xkwfjyD; tqdkygaus;&Gmrsm;rS vufawGYtjzpftysufrsm;udk
rSwfwrf;wif&ef &nf&G,fjcif; jzpfonf/
okawoeudk 2015 ckESpf {NyDvrS ZGefvtwGif;
azmfaqmifcJhjcif;jzpfonf/ okawoejyKonfh tzGJYtwGif;
&efukeftajcpdkuf Spectrum tpDtpOft&m&SdwpfOD;?
EdkifiHwumokawoeqdkif&m tMuHay;wpfOD;? ucsifjynfe,f&Sd
0efxrf;oHk;OD;? jrpfBuD;em;NrdKUay:rS a'ocHapwemh
vkyftm;ay;ESpfOD;? okawoejyKvkyfrnfh aus;&Gmrsm;rS
ucsifESifh &Srf; &yf&Gmacgif;aqmif wpfOD;pD yg0ifcJhonf/
jrpfBuD;em;ü okawoejyK&eftwGuf av;&ufwm
avhusifhoifMum;rI tNyD;ü uGif;qif;prf;oyfonfh
tpDtpOfudk qufvufvkyf aqmifcJhNyD; okawoetzGJYrS
aus;&Gmajcmufckü OD;wnftkyfpkaqG;aEG;yGJaygif;(12)
ckudk azmfaqmifcJhonf/ OD;wnftkyfpk aqG;aEG;rIudk
trsdK;orD;^trsdK;om;tvdkuf cGJjcm;aqG;aEG;cJhNyD;
wpfBudrfaqG;aEG;vQif &SpfOD; udk xnfhoGif;yg0ifap&ef
jyifqifxm;cJhaomfvnf; tajctaet& wpfBudrfvQif
av;OD;rS q,fhESpfOD;tMum; yg0ifcJhonf/ tpD&ifcHpmtwGif;
jrpfBuD;em;NrdKUay:&Sd t&yfbufvlY tzGJYtpnf;rsm;ESifh &yf&Gmacgif;
aqmifrsm;ESifh jyKvkyfcJhonfh OD;wnftkyfpkaqG;aEG;yGJomru Spectrum aumfrwDtzGJY0ifrsm;? bmoma&; acgif;aqmifrsm;?
a&SUaersm;? aus;&GmESifh wdkufe,ftkyfcsKyfa&;rSL;rsm;? NrdKUe,f
aus;wdkifeJY ajrpm&if;OD;pD;Xme t&m&Sdrsm;? ucsifjynfe,fESifh
jrefrmEdkifiHtESHY ajr,mta&;udpörsm; aqmif&Gufvsuf&Sdonfh
t&yfbufvlYtzGJYtpnf;rsm; ESifh awGUqHk aqG;aEG;&mrS &&Sdonfh
tcsuftvufrsm;udkvnf; xnfhoGif;azmfjyxm;ygonf/
okawoejyK&mü tcuftcJrsm;pGm awGYBuHKcJh&onf/
aus;&GmckESpfckpvHk;onf Spectrum pDrHudef;e,fajr
rsm;jzpfaomaMumifh vkyfudkifaqmif&Guf&mwGif
acsmarmajyjypfaomfvnf; t&yfbufvlYtzGJYtpnf;rsm;\
Mum;0ifaqmif&GufrIrsm;aMumifh &yfol&Gmom;rsm;taejzifh
yHkpH 7 tay: odvdkpdwfydkrdkjyif;jyonfhyHkpHbufodkY
tenf;i,f,drf;,dkifoGm;apcJhonf/OD;wnftkyfpk aqG;aEG;yGJtwGif;
yg0ifolrsm;onf pDrHudef;e,fajrtvdkuf trsdK;rsdK;uGJvGJvsuf&SdNyD;
tcsdKUtzGJYrsm;wGif ajr,mrSwfyHkwifvkyfief;pOftwGif;
xJxJ0if0ifyg0ifvkyfaqmif vsuf&Sdonfh Spectrum
aumfrwD0ifrsm;omru ,ciftcsdefu Spectrum ESifh vufwGJvkyfaqmifzl;cJhjcif;r&Sdonfh awmifolv,form;rsm;vnf;
yg0ifvsuf&Sdonf/ tcsuftvufaumuf,lrIESifh qef;ppf
oHk;oyfrIrsm; jyKvkyf&mü vrf;c&D;cufcJjcif;? ucsif? &Srf;? ArmESifh
t*Fvdyfbmompum;rsm; tMum; bmomjyeftcuftcJrsm;
aus;&GmrS pkpnf;xm;aom ajryHk
11
BuHKawGY&ojzifh pdefac:rItawmftwef jyif;xefcJhonf/
okawoejyK&mü ta&;tygqHk;jzpfonfh tcuftcJwpfckrSm yHkpH
1 ESifh yHkpH 7 tay: rdrdbmom xkwfazmfajymqdkMuonfh tcsuf
tvufrsm;udk oufqdkif&mtpdk;&Xmersm;ESifh wdkufqdkifpdppfrI
rjyKvkyfEdkifjcif;jzpfonf/ Z,m;(2)twGif; tdrfaxmifpkOD;a&?
avQmufxm;rIrsm;ESifh e,fajrtvdkufrSwfyHkwifjcif;rsm;twGuf
teD;pyfqHk;ta&twGufudk azmfjyxm;
aomfvnf; ,if;cefYrSef;wGufcsufrIudk tpdk;&\
w&m;0ifrSwfwrf;rSwf&mrsm;ESifh wdkufqdkif ppfaq;EdkifcJhjcif;r&Sday/
þta&twGufrsm;u pDrHudef;e,fajrtoD;oD;&Sd yHkpH 7
avQmufxm; atmifjrifrIrsm;udk xif[yfvsuf&Sdaomfvnf;
okawoe\ ueOD;&nf&G,fcsufjzpfonfh vkyfief;pOfESifh
,if;\ aemufqufwGJoufa&mufrIrsm;tay: &Ijrifonfh
tjrifoabmxm;rsm;udk pmpnf;wifjy&ef &nf&G,fcsif;jzpfNyD;
tkyfcsKyfa&;qdkif&m ta&twGufy"mejyK tcsuftvufrsm;udk
aumuf,l&ef&nf&G,fjcif; r&Sday/
12
vufawGYavhvmqef;ppfcsufrsm;
us;&Gm NrdKUe,f tdrfaxmifpkaygif; avQmufxm;onhf
tdrfaxmifpkrsm;
rSwfykHwif&cJhonfh tdrfaxmifpkrsm;
atmifajr (1)?
&yfuGuf(5)
0dkif;armf 900(118) 68 24
0g&ef 0dkif;armf 280 256 117
eef&SJaumuf ylwmtdk 202 197 180
anmifukef; rdk;aumif; 105 90 -
anmifawmf rdk;aumif; 120 52 13
aumif&m umrdkif; 334 64 50
q,frdkif jrpfBuD;em; 252 15 15
Z,m; 2/ Spectrum aus;&Gmrsm;\ pkpkaygif; tdrfaxmifpkpm&if;? avQmufxm;rIrsm;ESifh rSwfyHkwifrsm;
þtcsuftvufrsm;udk a'otmPmydkifrsm;ESifh &yfol&Gmom;rsm;xHrS aumuf,lcJhjcif;om jzpfNyD; SLRD odkYr[kwf oef;acgif
pm&if;tcsuftvufrsm;udk udk,fpm;jyKjcif;r&Sdyg/
** Spectrum taejzifh atmifajr(1)? &yfuGuf(5)&Sd tdrfaxmifpkaygif; 118 ckudkom ypfrSwfxm;cJhonf/
atmifajr (1)
atmifajr(1)onf jrpfBuD;em;-Aef;armf ta0;ajy;vrf;rBuD;ay:&Sd
0dkif;armfNrdKUe,ftwGif; yg0ifí 0dkif;armfNrdKUESifh &SpfrdkifcefYtuGmwGif
wnf&Sdonf/ atmifajr(1)ü tjcm;&Srf;? ArmESifh
w&kwfrdom;pkrsm;yg pkaygif; aexdkifvsuf&Sdaomfvnf;
trsm;pkonf ucsifrsm;jzpfMuonf/ aus;&Gmwnf&Sdonfh
ae&monf ,cifq,fpkESpfrsm;twGif; wdkufyGJrsm;jyif;xefcJhonfh
a'owpfckjzpfNyD; ,if;e,fajrwpfckvHk;udk jynfaxmifpktpdk;&rS
tjynfht0xdef;csKyfcJhNyD; aemufydkif; atmifajr(1)[k
rSnfhac:cJhjcif;jzpfonf/ &yfol&Gmom;rsm;onf pyg;omru
tjcm;&moDay:oD;ESHrsm;ESifh ESpf&Snfyifrsm;udkvnf;
pdkufysdK;xGef,ufvsuf&SdNyD; wpfEdkifwpfydkif arG;jrLa&;vkyfief;rsm;udk
vkyfudkifvsuf&Sdonf/ tenf;tusOf;onf
a&Twl;azmfa&; vkyfief;udk vkyfudkifvsuf&Sdaomfvnf;
a&TUajymif;awmif,mpdkufysdK;olr&Sday/ &Gmol&Gmom;rsm;\
ajymqdkcsuft& a'otwGif;vwfwavm odkYr[kwf
vuf&SdypfcwfwdkufcdkufrIrsm; r&SdaMumif; od&Sd&onf/
aus;&GmtwGif; ucsifc&pf,meftoif;awmfESifh arwÅmwdkYyl;aygif;
wnfaxmifxm;onfh &yf&GmtpktzGJYydkifopfawmESpfck&SdNyD;
yk*¾vduydkif vufzufpdkufcif;ESifh &mbmpdkufcif;{u
oHk;&mcefYtjyif omoedue,fajr tcsdKUvnf;&SdaMumif;
od&Sd&onf/
2014 ckESpf arvtwGif; aus;&GmtwGif;&Sd tdrfaxmifpkaygif;
68 tdrfaxmifpk yHkpH 7 avQmufxm;cJhaomfvnf; 24
OD;om ajr,mrSwfyHkwif&&SdcJhonf/ yHkpH 7 ESifh ywfoufonfh
todynmA[kokwrsm;onf vGefpGmuGm[vsuf&SdaMumif;
OD;wnftkyfpkaqG;aEG;yGJtwGif; awGY&SdcJh&onf/
Oyrmtaejzifh yg0ifaqG;aEG;cJhonfh trsdK;om;wpfOD;onf
aus;&GmtwGif; usif;ycJhonfh SLRD tvkyf&HkaqG;aEG;yGJü
wufa&mufyg0ifcJholjzpfNyD; ajrpm&if;OD;pD;XmerS
oHk;vtwGif; rdrdwdkY\ ajr,mrsm;udk rSwfyHkwif&efESifh yHkpH
7 \ aumif;usdK;rsm;udk &Sif;vif;wifjycJhonf[kqdkonf/
xdkuJhodkYaom tvkyf&HkaqG;aEG;yGJrsdK;udk tjcm;olrsm;
wufa&mufyg0ifcJhzl;jcif;r&Sday/ trsdK;orD;wpfOD;uvnf;
rnfolrQ rdrdwdkY\ ajr,mrsm;udk vma&muf,liif jcif;r&Sdojzifh
yHkpH 7 udk rjzpfraeavQmufxm;&ef rvdktyf[k ,lqcJhonf/
ajr,m&,loHk;pGJEdkifrIESifh ajr,mvkyfydkifcGifhtmrcHcsufESifh
ywfoufívnf; tzGJYwpfzGJYESifh wpfzGJYtMum;
trsdK;rsdK;uGJjym;vsuf&Sdonf/ wufa&mufvmonfh
trsdK;om;&SpfOD;teuf oHk;OD;ESifh trsdK;orD;&SpfOD;teuf
wpfOD;onf ajr,mrSwfyHkwif&&Sdxm;aomfvnf;
tjcm;trsm;pku ajrcGefajypmudkom vuf0,fydkifqdkifxm;MuNyD;
trsm;tjym;onf iSm;&rf;xm;onfh odkYr[kwf ydkifqdkifaMumif;
jyqdkEdkifonfh taxmuftxm; wpfpHkwpf&mr&Sdolrsm;
jzpfMuonf/ tjyifyef;tm;jzifh atmifajr(1)
udk vG,ful&dk;&Sif;onfh trIuJhodkY xifrSwf&onf/
aus;&Gmonf NrdKUe,f&Hk;rsm;ESifh tvSrf;ra0;ouJhodkY
ajrzdkYvrf;jzifh tvG,fwuloGm;vmqufoG,fEdkifNyD;
tpdk;&rS tjynfht0xdef;csKyfxm;í ajr,mtjiif;yGm;rIrsm;
r&Sdonfhaus;&Gmjzpfum trsm;tm;jzifh v,fajrrsm;jzpf
NyD; uGif;ajryHkrsm;vnf; &Sdxm;NyD;jzpfonf/ odkY&mwGif
pkpkaygif;tdrfaxmifpkrsm;\ rqdkpavmufrdom;pkrsm; uom
yHkpH 7 udk vuf0,fydkifqdkifxm;jcif;onf ucsifjynfe,ftwGif;
ajr,mtrnfaygufavQmufxm;onfh vkyfief;pOftwGif;
&IyfaxG;rIrsm;ESifh tusifhysufjcpm;rIrsm;udk axmufjyvsuf&Sdonf/
tvGefvG,f ul&dk;&Sif;onfh trIyifjzpfvifhupm;
tifrwefcufcJaMumif;udk &Gmom;wpfOD;u -
rSwfyHkwif&wJh vkyfief;pOfu rcufygbl;/
ajr,mppfwrf;aumufwJh tzGJYawG &Gmudkqif;vmNyD;
&Gmom;awGeJYtwl yHkpH 1 jznfhw,f/ yHkpH 1 udk jznfhNyD;&if yHkpH
7 &zdkY wpfESpfavmuf apmifh&w,f/ &GmxJu rdom;pktrsm;pk
'DESpfxJrSm rSwfyHkwifavQmufcJhMuw,f/ ydkif&Sifemrnf
ajymif;csif&if ajrpm&if;OD;pD;Xmeudk ydkufqH oHk;aomif; 'grSr[kwf
ESpfaomif;ay;&w,f/ tzGJYwpfzGJYeJY wpfzGJYay;&wmjcif; rwlbl;/
'gutpdk;&pDrHcsufqdkawmh ajrpm&if;vmaumufwJhtzGJYudk
xrif;außG;zdkY ydkufqHenf;enf;awmh tukeftuscH&w,f/ NyD;&if
yHkpH 7 wpfapmif twGuf ydkufqH 1500 ay;&w,f/ )
þyHkpHonf atmifajr(1)twGuf csrSwfxm;onfh
vkyfxHk;vkyfenf;jzpfaumif; jzpfEdkif aomfvnf; v,f,majrOya'
enf;Oya't& vkyfief;pOf trsdK;rsdK;uGJvGJEdkifonf/
yxrOD;qHk;taejzifh &yfuGuf aus;&Gmwdkufe,f
tkyfcsKyfa&;rSL;&Hk;rS yHkpH 1 udk tcrJh &,lí tqdkyg&Hk;rSwpfqifh
NrdKUe,fv,f,majr pDrHtkyfcsKyfa&;XmeodkY wifoGif;&onf/
BudKwiftaMumif;Mum;rIr&SdbJ a&mufvmojzifh
tcsdKUawmifolrsm;twGuf rSwfyHkwif&ef tcGifhta&;r&bJ
vTJacsmfoGm;avh&Sdonfh SLRD rS vma&mufjyKvkyfay;onfh
yHkpHESifhuGJjym;rI &Sdonf/ 'kwd,taejzifh enf;Oya't&
rSwfyHkwifonfh vkyfief; pOfonf pkpkaygif; 141 &ufom
MumjrifhNyD; wpfESpfcefYMumjrifhrIr&Sday/ e,fcH Spectrum
aumfrwDnSdEdIif; a&;wm0efcH\ ajymqdkcsuft&
tcsdKUaomtdrfaxmifpkrsm;onf yHkpH 7 &&Sd&eftwGuf wpfESpfru
apmifhcJh&NyD; vuf&Sdtcsdeftxd rdrdwdkY\ trIjzpfpOfESifh ywfoufí
rnfonfhowif;rQ r&&Sdao;aMumif; awGY&Sd&onf/
wwd,tcsuftaejzifh enf;Oya'twGif; wHqdyfacgif;cGefrSvTJí
rnfa&GUrnfrQ usoifhaMumif;udkaomfvnf;aumif;
ajr,mvkyfydkifcGifhvTJajymif;rItwGuf &Sif;vif;wdusonfh
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;udkaomfvnf;aumif;
tao;pdwfazmfjyxm;jcif;r&Sday/ þuJhodkYaom
13
0l&ef aus;&Gm a'ocHrsm;
ra&&mraocsmrIaMumifh ajr,mtaxmuftxm;rsm;ü
trnfxnfhaygif;jcif; odkYr[kwf trnfvTJajymif;jcif;ESifh
ywfoufNyD; jrifhrm;í rQwrI r&Sdonfh usoifhaiGrsm;
aumufcHEdkifonfh tcGifhtvrf;rsm; ay:aygufvmaponf/
txufwGif qdkcJhNyD; jzpfonfhtwdkif;(wpfzGJYeJY
wpfzGJYay;&wmjcif;rwlbl;) vTJajymif;rIESifh ywfoufí ,if;trIudk
udkifwG,fonfh t&m&Sdtay:rlwnfí trsdK;rsdK;uGJjym;vsuf&Sdonf/
vTJajymif;rIqdkif&m vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh ywfoufonfh
&IyfaxG;rIrsm;onf aps;uGuftwGif; vTJajymif;rIrsm;ESifh
rdom;pkwGif; cGJa0rIESifh tarGqufcHrI wdkYtay:
ododomomoufa&mufxdcdkufapvsuf&SdNyD; aemufqufwGJtcef;ü
tao;pdwfqufvuf aqG;aEG;wifjyxm;ygonf/
pwkw¬taejzifh ajrpm&if;vma&muf aumuf,lonfhtzGJYrsm;\
oGm;a&;vma&;ESifh tpm;taomufrsm;udkomru
pdwfapwemaumif;udkjy&eftwGuf wpfcgwpf&H
aiGaMu;tenf;tusOf;ay;Mu&onf[k &Gmol&Gmom;trsm;pku
ajymqdkcJhonf/ {nfhcHaußG;arG;rIESifh apwemtavsmuf
aiGaMu;ay;acsrIrsm;onf jrefrmEdkifiHtESHY jzpfyGm;vsuf&Sdonf/ SLRD t&m&Sdrsm;\ vkyfcvpmenf;yg;rIaMumifh ajrpm&if;
aumuf,l&mwGif vdktyfonfh tajccHvkyfief;aqmifwmrsm;udk
NyD;ajrmufatmif aqmif&Guf&eftwGuf ,if;uJhodkYaom
taxmuftyHhrsm; vdktyfjcif;jzpfonf/ (GRET, 2014)aemufqHk;taejzifh enf;Oya't& yHkpH 7 twGuf usyfig;&mom
usoifhaomfvnf; atmifajr(1)&Sd &Gmol&Gmom;rsm;taejzifh usyf
1500 ay;acs&NyD; okawoejyKcJhonfh e,fajra'orsm;twGif;
1000 rS 3000 tMum; trsdK;rsdK;uGJjym;vsuf&SdaMumif;
awGY&SdcJhonf/ trSefwu,f ay;oGif;&onfh
aiGaMu;yrmPenf;yg;aomfvnf; txufygtwdkif;
ajAmifususawmif;qdkrIrsm; &Sdaejcif;u vkyfief;pOftwGif;
tusifhysufjcpm;rIrsm;&SdaeaMumif; tcdkiftrmjyqdkvsuf&Sdonfh
taxmuftxm;rsm;jzpfonf/ tb,faMumifhqdkaomf
Oya'ESifh enf;Oya'ESpf&yfpvHk;ü ay;oGif;&efvdktyfonfh
aiGaMu;yrmPudk twdtus jy|mef;xm;aomaMumifhjzpfonf/
tjcm;tjzpftysufwpfckwGifvnf; yHkpH 7 &&SdNyD;jzpfonfh
tdrfaxmifpkrS trsdK;orD;wpfOD;uvnf; NrdKUe,f SLRD
&Hk;odkY pOfqufrjywfzkef;ac:qdkí ajrBuD;ajryHkvma&muf
wdkif;wmay;&ef em;ylem;qmvkyfcJhíom vkyfief;pOf
jrefqefvmNyD; yHkpH(7)&&SdcJhjcif;jzpfaMumif; ajymqdkcJhonf/ Spectrum \ e,fcHaumfrwDtzGJY0ifrsm;onf vkyfief;pOfudk
t&Sdeft[kefjrSifhwif&ef NrdKUe,f&Hk;odkY tBudrfaygif;ajrmufrsm;pGm
vl;vmacgufjyefoGm;a&mufí tcsdefESifh aiGaMu;ukefusrIrsm;pGm
usoifhcJh&aomfvnf; ,cktcsdefxd atmifjrifrIr&ao;ay/
atmifajr(1)&Sd e,fcH Spectrum aumfrwDonf
w&kwf&Gmom;rsm;ESifh ywfoufonfh
udpö&yfrsm;ESifh opfawmajruJhodkYaom
ajr,mtrsdK;tpm;cGJjcm;owfrSwfrIrsm;tay:wGifvnf;
aqG;aEG;oHk;oyfcJhMuonf/ odkY&mwGif
a,bk,sjcHKiHkoHk;oyfMunfhygu þaus;&Gmtm;jzifh
ucsifjynfe,fwpfvTm;&Sd ajr,mrSwfyHkwif vkyfief;pOftwGif;
jzpfavhjzpfx&Sdonfh tusifhysufcspm;rIyHkpHtrsdK;rsdK;udk
uGufuGufuGif;uGif; jrifomxif[yfapvsuf&Sdonf/
þuGJvGJcsufrsm;tm;vHk;onf okawoejyKcJhonfh
aus;&Gmrsm;twGif; wpfyHkpHwnf;vdkvdkxGufqdkonfh
tcsufrsm;jzpfaeNyD; ,if;wdkYtm;vHk;onf
rSwfyHkwifavQmufxm;rIudk aES;auG;í tvG,fwul
vufvSrf;rrDatmif vkyfaqmifvsuf&Sdonfhtjyif
w&m;0ifvkyfief;pOfxuf ukefusp&dwf ydkrdkrsm;jym;apvsuf&Sdonf/
0l,ef
0l,efaus;&Gmonf jrpfBuD;em;NrdKUrS 15 rkdifcefYuGma0;onfh
0dkif;armfNrdKUe,f? 0l,efaus;&Gmwdkufe,f twGif; wnf&SdNyD;
q'Hk;a'oESifh w&kwfjynfodkY oGm;&mvrf;ay:wGif wnf&Sdonf/
0l,efaus;&Gm ü tdrfaxmifpk aygif; 240 cefY aexdkifvsuf&Sd&m
trsm;pkonf ucsifrsm;jzpfMuNyD; pdkufysdK;a&;? pdkufcif;ESifh
opfoD;0vH a&mif;0,frIESifh aeYpm;tvkyform;rsm;tjzpf
toufarG;0rf;ausmif; vsuf&Sdonfh w&kwf? ArmESifh
&Srf;vlrsdK; tcsdKUvnf; aexdkifvsuf&Sdonf/ tpdk;&rS
&Sd&if;pGJaus;&Gmi,fav;rsm;udk 0&efaus;&Gmtjzpf pkpnf;
cJhonfh 1954 ckESpfrSpí ay:aygufvmjcif;jzpfonf/
,if;e,fajrwpfvTm; UNDP ?Spectrum awmifol
v,form;rsm;uGef&uf ? World Vision ESifh Nidrf;azmifa';&Sif;wdkYrS
aus;&GmzGHUNzdK;a&;vkyfief;rsm; udk wufwufMuGMuG
vkyfudkifaqmif&Gufvsuf&Sdonf/ Spectrum e,fcHaumfrwD\
ajymqdkcsuft& atmifajr(1) uJhodkYyif þaus;&Gmrsm;onfvnf;
NrdKUe,ftkyfcsKyfa&;rSL;&Hk;ESifh &GmxJrSig;rdkifcefYom uGma0;NyD;
awmifolv,form;trsm;pktwGuf (9)rdkifxufrydkonfh
tuGmta0;om&SdaMumif; od&Sd&onf/ 0l,efaus;&Gm&Sd pkpkaygif;
(117)tdrfaxmifpkonf yHkpH 7 udk vuf0,f&&Sdxm;olrsm;jzpfMuNyD;
tjcm;tdrfaxmifpk (139)pk onfvnf; yHkpH 1 udk
avQmufxm;NyD;jzpfonf/
0l,efü ajr,mrSwfyHkwifEdkifonfh tcGifhtvrf;onf
ajr,mtoHk;jyKrIqdkif&m aemufcHordkif;aMumif;ESifh
14
oD;jcm;e,fajrtvdkuf rwluGJjym;vsuf&Sdonfh
EdkifiHa&;tcif;tusif;rsm;tay:ü
vHk;vHk;vsm;vsm;rSDwnfvsuf&Sdonf/ vrf;\
ajrmufzufydkif;usonfh uGif;trSwf (87)ESifh (88)&Sd
&Gmol&Gmom;rsm;u yHkpH 7 udk &&Sdxm;NyD;jzpfonf/
þe,fajrtwGif;&Sd ajr,mydkifqdkifrIESifh toHk;jyKrIonf
aus;&Gmtqifhü &Sif;&Sif;vif;vif;&SdNyD; trsm;pkonf
wnfqJtpdk;&\ ajryHkrsm;ESifh udkufnDrI&Sdonf/ atmifajr(1)
wGif azmfjycJhouJhodkYyif awmifolv,form;rsm;onf
tqifrajyrIrsm;pGmudk BuHKawGYcHpm;&vsuf&Sdonf/ Oyrmtae
jzifh wpfESpftMum apmifhqdkif;&rI? ajrpm&if;aumufonfh
tzGJYrsm;udk außG;arG;jyKpk&jcif;ESifh avmifpmqDukefusp&dwfrsm;
uscH&jcif;? trnfvTJajymif;a&;twGuf nSdEdIif;aqG;aEG;&mü
tcuftcJrsm;BuHKawGY&jcif;ESifh owfowfrSwfrSwfr&Sdonfh
ukefusp&dwftrsdK;rsdK;udk ay;acs&jcif;wdkY yg0ifvsuf&Sdonf/
tcsdKU&Gmol&Gmom;rsm;u ,cifu oD;ESHcGJwrf;tjynfhay;oGif;&rIudk
a&SmifvGTJ&eftwGuf ajrcGefajypmrsm;ü trSefwu,f ydkifqdkifonfh
{uyrmPudk avQmhayghpm&if;wifoGif;cJhMuaomfvnf; ,ckyHkpH 7
twGif; rdrdwdkY\ v,f{utjynfht0 xnfhoGif;wifjyxm;aMumif;
ajymqdkcJhMuonf/ OD;wnftkyfpkaqG;aEG;yGJtwGif; yg0ifaqG;
aEG;cJhMuoltcsdKUu ajr,mrSwfyHkwifavQmufxm;rIudk
tifrwefcufcJonf[k ,cifu xifjrif,lq
cJhMuaomfvnf; ,ckwGif Spectrum \ enf;ynmESifh
aiGaMu; taxmuftyHh tm;jzifh avQmufxm;vmEdkifonf[k
ajymqdkcJhMuonf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;\ vkyfief;wm0ef
rSm ajrpm&if;ppfwrf;aumuf,lrIudk tqifajyacsmarGUatmif
yHhydk;ulnDay;&efjzpfNyD; aus;&Gmpma&;onf vdktyfonfh
pm&Gufpmwrf;yHkpHrsm;udk ulnDjznfhpGufay;jcif;jzpfonf/
,cifoD;ESHcGJwrf;rsm;aMumifh v,f,majrudk avQmhayghtpD&ifcHrI
us,fus,fjyefYjyefY jzpfyGm;jcif; ESifh rSwfyHkwifrIudk tqifajy
acsmarGUatmif yHhydk;ulnDay;Edkifonfh t&yfbufvlY
tzGJYtpnf;rsm;ESifh a'oEÅ&tmPmydkifrsm;\ tcef;u@
wdkYESifh ywfoufonfh awGY&SdcsufESpfckonf ok awoejyKcJhonfh
aus;&Gmrsm;ü twlwlyifjzpfcJhonf/
vrf;rBuD;\ awmifbufuGif;ü xGef,ufpdkufysdK;vsuf&Sdonfh
cefYrSef;ajc tdrfaxmifpk 30 rS 36 tdrf axmifpkcefY\
v,f,majrrsm;onf opfawmBudK;0dkif;twGif;
usa&mufvsuf&Sdojzifh yHkpH 7 avQmuf xm;EdkifcJhjcif; r&Sday/
,if;rS tcsdKUaom tdrfaxmifpkrsm;ü ajrcGefajypmrsm;
vuf0,fydkifqdkifcJhMuaomf vnf; vGefcJhonfh(2)ESpfrSpí
vufcH&&Sdjcif;r&Sdawmhay/ Spectrum aumfrwDtzGJY0if\
ajymqdkcsuft& &yfol&Gmom;rsm;onf opfawmBudK;0kdif;tjzpf
owfrSwfcHxm;&NyD; vrf;rBuD;eHab; ae&mcsxm;onfh
rdrdwdkY\ &yf&GmtwGif; w&m;0ifaexdkifcGifh &&Sdap&ef
opfawma&;&m0efBuD;XmeESifh ,ciftcsdefu atmifjrifpGm
aphpyfnSdEdIif; EdkifcJhMuaMumif; od&Sd&onf/ þuJhodkYaom
ajr,mtrsdK;tpm;cGJjcm;owfrSwfrIqdkif&m jyóem&yfrsm;onf
,aeYacwfvrf;rrsm;? aexdkiftajccsrIrsm;ESifh pdkufysdK;ajrrsm;udk
opfawmajrrsm; tjzpf xnfhoGif;azmfjyxm;onfh
udkvdkeDacwfajryHkrsm; toHk;jyKrItay: tajcwnfvsuf&Sdonf/
wpfcsdKU aom&yf&Gmvlxkrsm;u rdrdwdkY xGef,ufpdkufysdK;&ef
vdktyfonfh ajr,mrsm; jyefvnfay;tyf&ef
opfawma&;&m0efBuD;XmeESifh nSdEdIif;aqG;aEG;vsuf&SdNyD;
ajr,mvkyfydkifcGifhtmrcHcsuf r&SdouJhodkY cHpm;aeMu&onf/3
3vuf&Sdrl0g't& aus;&Gmrsm;ESifh vuf&SdxkwfvkyfrIjrifhrm;onfhyHkpHjzifh toHk;jyKvsuf&Sdonfh ,if;wdkY\ v,f,majrrsm;udk
opfawmBudK;0dkif;twGif;rS y,fzsufay;&efESifh oifavsmfovdk jyefvnftrsdK;tpm;cGJ jcm;owfrSwf&ef tqdkjyKxm;onf/
ajr,mtrsdK;tpm;cGJjcm;owfrSwfrI\ vwfwavmtajymif;tvJrsm;onf 0l,efaus;&Gmtay: oufa&mufxdcdkufvmrnf
jzpfaomf vnf; aus;&Gmom;rsm; tvsOf;od&Sdjcif;r&Sday/
anmifawm a'ocHrsm;
15
0l,efaus;&GmwGif; ajr,mrSwfyHkwifrIudk MuefYMumapvsuf&Sdonfh
tjcm;taMumif;&if;wpfckrSm jrpfta&SU ydkif;ESifh
vrf;awmifbufydkif;&Sd uGif;rsm;udk autdkiftdktqifhjrifh
t&m&SdwpfOD; tygt0if jrpfBuD;em;NrdKU&Sd ola|;olMuG,frsm;u
1997 0ef;usifcefYu vk,lcJhonf/ tpD&ifcHpmwpfckt&
,if;odrf;qnf;rIonf pkpkaygif; {u 1500 ausmfcefY&SdcJhNyD;
wd&dpmäefrsm; 0ifa&mufpm;usufvTwfrIudk wm;qD;&eftwGuf
ywfywfvnfwl;ajrmif;eufjzifh umuG,fxm; aMumif;
od&Sd&onf/ ueOD;ydkif;ü tqdkygajrudk BuHpdkufcif;tjzpft
oHk;jyKcJhMuNyD; aemufydkif;ü OD;nTefYatmifESifh
w&kwfukrÜPDwdkYyl;aygif;í iSufaysmpdkufcif;tjzpf
ajymif;vJcJhonf/ ajr,mqHk;&IH;rIudk wkefYjyefonfhtaejzifh
a'ocHrsm;rS qExkwfazmfyGJrsm; jyKvkyfcJhonfhtjyif
ucsifjynfe,f0efBuD;csKyfESifh autdkiftdkxHodkYvnf;
toem;cHpm ay;ydkYcJhMuonf/ ucsifjynfe,f0efBuD;csKyfxHrS
rnfonfhwkefYjyefrIudkrQ r&&SdcJhojzifh tcsdKUu vHkjcHKa&;qdkif&m
udpö&yfrsm;aMumifhjzpfrnf[k ,lqovdk tcsdKUuvnf;
0efBuD;ESifhESD;pyfonfh pD;yGm;a&;orm;rsm; aMumifhjzpfonf[k
ajymifajymifwif;wif; xkwfazmfajymqdkcJhonf/ autdkiftdku
wl;azmfxm;onfh ajrmif;rsm;udk jyefzdkYí &Gmol&Gmom;rsm;udk
epfemaMu;ay;&ef ukrÜPDudk awmif;qdkcJhaomfvnf; ukrÜPDzufrS
ta&;,laqmif&GufcJhjcif;r&Sday/ aus;&Gm tkyfcsKyfa&;rSL;u
tcsdKUaomajrrsm;udk jyefvnfay;tyfcJhNyDjzpfonf[k
tcdkiftrm ajymqdkxm;aomfvnf; tenf;tusOf;om
jyefvnfay;tyfcJhonf[k e,fcHrsm;uajymqdkcJhNyD;
awmifolv,form; tawmfrsm;rsm;u oD;pm;tjzpf
odkYr[kwf ausmufrsufwl;azmfa&;orm;rsm;tjzpf
toufarG;0rf;ausmif;jyK&ef a&TUajymif;oGm;cJhonf/
a&TUajymif;ae&mcsxm;rItjyif pdkufysdK;a&; pDrHudef;tm;jzifh
jrpfatmufydkif;a'orsm; tqdyfoifhnpfnrf;rIESifh
qnfajrmif;a&jywfvyfrIrsm;jzpfay:vmNyD; e,fcHrsm;\
toufarG;0rf;ausmif; vkyfief;rsm;tay: xdcdkufysufpD;aponf/
xdkYjyif pDrHudef;e,fajrtwGif; 0ifa&mufrdjcif; odkYr[kwf
"mwk"mwfajr MoZmrsm;udk pm;oHk;rdjcif;aMumifh
tdrfarG;wd&dpmäefrsm; aoausysufpD;vsuf&Sdonf[kvnf;
qufvufwifjycJhMuonf/ &GmcHwpfOD;\ ajymqdkcsuft&
opfawmBudK;0dkif;e,fedrdwftwGif; usa&mufvsuf &Sdonfh
pDrHudef;e,fajrrS opfrsm;tm;vHk;udk ukrÜPDbufu
xkwf,loGm;cJhNyD; pDrHudef;e,fajrtwGif; zrf;qD;&rdonfh EGm;rsm;udk
wpfaumifvQif 50000 usyfjzifh jyefa&G;Mu&onf[k od&Sd&onf/
pDrHudef;e,fajrtwGif;ESifh 0ef;usif wpf0dkuf jzpfyGm;vsuf&Sdonfh
rajyvnfao;aom jyóemrsm;u yHkpH 7 avQmufxm;Edkifjcif;
r&Sdatmif [efYwm;ydwfyif vsuf&Sdonf/
ajrpm&if;aumuf,lolrsm;tay: tcuftcJESifh tEÅ&m,frsm;
usa&mufapEdkifojzifh 0l&efESifh ucsifjynfe,fwpfvTm;&Sd
vHkjcHKa&;pdwfrcs&onfh odkYr[kwf vrf;ESifha0;uGmonfh
t&yfa'orsm; twGuf yHkpH (7)&&Sd&ef tvGefcufcJonf/
jrpfBuD;em;&Sd NrdKUe,f SLRD &Hk;ESifh awGYqHkar;jref;cJh&mü
tkyfcsKyfa&;rSL;u ajrpm&if;aumuf,lrnfhtzGJYtwGuf
vHkjcHKab;uif;í oGm;a&;vma&;tqifajyonfh
e,fajra'orsm;udkom XmerSOD;pm;ay;vsuf&SdaMumif;
&Sif;&Sif;vif;vif;ajymqdkcJhonf/ þuJhodkYaom tpdk;&\
OD;pm;ay;rsm;onf SLRD tav;ay; tm&Hkpdkufvkyfaqmifrnfh
u@rsm;udk &nfnTef;onfh nTefMum;csufrsm;twGif;
jy|mef;xm;NyD;jzpfojzifh awmifolv,form;rsm;tzdkY
vmrnfhtem*wfumvrsm;ü yHkpH(7)udk avQmufxm;
&,lEdkifrnfh tcGifhta&;rsm;&vmrnfjzpfonf/ xdkYjyif
0l&eftkyfcsKyfa&;rSL;jzpfolu þvkyfief;pOfudk pwifazmfaqmifí
tqifajyacsmarGUatmif vkyfaqmif&mü ,if;nTefMum;csufrsm;?
A[dktpdk;&\ OD;pm;ay;u@rsm;? vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh
t&if;tjrpfrsm;\ ta&;ygrIudkvnf; rD;armif;xdk;jycJhonf/
0l&efü uGif;tqifh e,fajrowfrSwfjcif;ESifh tjiif;yGm;rIrsm;u
rSwfyHkwifavQmufxm;onfh vkyfief;pOf\ atmifjrifEdkifajcudk
qHk;jzwfay;vsuf&Sdonf/ xdkodkYaom jcm;em;rIonf
a'owpfvTm; vHk;vHk;vsm;vsm; uGJjym;vsuf&SdouJhodkY
aus;&Gmjyify&Sd A[dkESifh jynfe,ftpdk;&? autdkiftdkuJhodkYaom
tzGJYrsm;ESifh jrpfBuD;em;tajcpdkuf wpfoD;yk*¾vrsm;ESifh
ukrÜPDrsm;onf y#dyu©rsm;ESifh OD;pm;ay;u@rsm;udk
tqHk;pGef xdef;csKyfxm;Muonf/ odkYjzpfí tdrfaxmifpktvdkuf
rSwfyHkwifavQmufxm;rIonf ydkrdkBuD;rsm;us,fjyefYonfh
ajr,mESifh MoZmtmPm uJhodkYaom udpö&yfrsm;ESifh
wdkuf&dkufqufpyfvsuf&Sdojzifh ucsifjynfe,ftwGif;
NydKifqdkifrIjyif;xefvsuf&Sdonf/
erf&S,faumh
erf&S,faumh aus;&Gmonf ylwmtdkNrdKUe,f&Hk;rS 8-10
rdkifcefY oGm;&onfh jrpfurf;eHab;wGif wnf&Sdonfh
aus;&Gmuav;jzpfonf/ rdk;&moDü aus;&GmodkY oGm;a&mufvdkygu
armfawmf qdkifu,fjzifhom oGm;vmEdkifonf/ erf&S,faumh
aus;&GmtwGif; aexdkifoltrsm;pkonf vDql;vlrsdK;rsm;jzpfNyD;
pyg;pdkufysdK;jcif;? twnfwusawmif,mpdkufysdK;jcif;ESifh
ESpf&SnfoD;yifrsm; pdkufysdK;vsuf&Sdonfh ucsif? &Srf;ESifh Armrdom;pk
16
rsm;vnf; aexdkifvsuf&Sdonf/ tcsdKUaom aus;&Gmom;rsm;onf
a&TESifh y,if;wl;azmf&eftwGuf &moDtvdkuf
vSnfhvnfaexdkifolrsm; jzpfonf/ erfha&S;aumufaus;&Gmudk
autdkifatrS pwifwnfaxmifcJh jcif;jzpfaomfvnf;
1965 ckESpfwGif zsufqD;cHcJh&onf/ 1970 ta&mufwGif
aus;&Gmudkjyefvnfwnf aqmufcJhNyD; vuf&Sdtcsdefü tpdk;&\
xdef;csKyfrIatmufwGif&Sdonfh aus;&Gmjzpfonf/ ,ciftcsdefu
teD;0ef;usifü wyfpcef;rsm; tajcpkdufcJhaomfvnf; aemufydkif;ü
jyefvnfajymif;a&TUoGm;cJhonf/ ,if;e,fajrteD;0ef;usifodkY
OD;awZ\ xl;ukrÜPD vma&muftajcpdkufcJhaomfvnf;
aus;&GmtwGif;ü 0ifa&muf ae&m,lcJhjcif;r&Sday/ tpdk;&uvnf;
vuf&Sd vDql;rdom;pkrsm; opfxkwfvkyfvsuf&Sdonfh
teD;0ef;usifa'oudk opfawmxdef;odrf;a&;e,fajrtjzpf
tqdkjyKcJhzl;onf/
erf&S,faumhaus;&Gmonf Spectrum \
ajr,mrSwfyHkwifpDrHudef;twGuf tatmifjrifqHk;
a'owpfck jzpfvmcJhNyD; pkpkaygif; tdrfaxmifpk 220
&Sd&mü rdom;pkaygif; 180 cefY yHkpH(7)avQmufxm;
&,lEdkifcJhNyD; wpf&GmvHk; yHkpH(1)avQmufxm;cJhNyD;jzpfonf/
tjcm;a'orsm;ESifh EdIif;,SOf&ygu apmifhpm;&onfh
tcsdefumv ydkrdkwdkawmif;um trsm;tm;jzifh ESpfvrS
ajcmufvtwGif; &&Sdavh&Sdaomfvnf; wpfESpfcefYapmifh&onfhtrI
r&Sdoavmuf &Sm;yg;onf/ &yfol&Gmom;rsm;u rdrdwdkY
&ifqdkifBuHKawGU&vsuf&Sdonfh t"dutcuftcJ pdefac:rIrsm;udk
aqG;aEG;wifjycJhMuNyD; Oyrmtaejzifh v,f,majre,fedrdwfudk
wdkif;wmowfrSwf&eftwGuf tjcm;aus;&Gm&Sd tdrfeD;csif;rsm;\
oabmwlcGifhjyKcsuf &,l&mwGif tenf;i,fcufcJcJhaomfvnf;
qdk;qdk;&Gm;&Gm;cufcJonfh twm;tqD;tjzpf
rnfolwpfOD;wpfa,mufrQ BuHKawGUcJhjcif;r&Sday/
erf&S,faumh ü atmifjrifcJh&onfh
t"duarmif;ESiftm;rSm e,fcHtpdk;&tmPmydkifrsm;
xdxda&mufa&muftm;ay;ulnDcJhjcif;aMumifhjzpfonf/
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;udk,fwdkif yHkpH 7 ESifh
ywfoufí us,fus,fjyefYjyefY vdkufvH&Sif;jycJhNyD;
tm;ay;wdkufwGef;cJhonf/ yHkpH 7 ESifh ywfoufonfh
vkyfief;pOfESifh ajrpm&if;vma&mufaumuf,lrnfh aeYpGJudk
wpftdrfwufwpftdrfqif; vdkufvH&Sif;jycJhonf/ xdkYjyif
bk&m;ausmif;0wfjyKtpnf;ta0;ü yHkpH 7 avQmufxm;jcif;\
tusdK;aus;Zl;ESifh ta&;ygrIudk xkwfazmfajymqdkcJhonf/
tkyfcsKyfa&;rSL;onf ylwmtdkNrdKUay:&Sd NrdKUe,f SLRD&Hk;odkY
rMumcPoGm;a&mufí vkyfief;pOf tajctaeudk
yHkrSefar;jref;pHkprf;cJhonf/
yr®wD;aus;&Gmwdkufe,f\ tkyfcsKyfa&;rSL;jzpfol\ ajymqdkcsuft&
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;rsm;ESifh aus;&Gm wdkufe,ftkyfcsKyfa&;rSL;rsm;
awGYqHkpnf;a0;í ajrpm&if;t&m&Sdrsm;udk {nfhcHaußG;arG;p&dwfESifh
avmifpmqDzdk;umrdap&ef tdrfaxmifpkwpfckvQif 1500
usyftjyif rSwfyHkwifaMu;usyf 500 udk wdkuf&dkuf
aumufcHay;tyf&ef pkaygif;qHk;jzwfcJhMuonf/ odkYrSom SLRD t&m&Sdrsm;taejzifh apmifhqdkif;&efESifh bPfodkYoGm;a&muf&jcif;rS
uif;vGwfrnfjzpfonf/ aus;&Gmrsm;\ ajymqdkcsuft&
xdkodkYqHk;jzwfxm;aomfvnf; trSefwu,faumufcH&mü 2000-
3000 0ef;usif&SdaMumif; od&Sd&onf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;u
tqdkygEIef;xm;rsm;onf SLRD t&m&Sdrsm;\
ukefusp&dwfrsm;udk umrdapNyD; ,if;ay;oGif;aiGrsm;onf
rdom;pk\ b0om,ma&;udk tusdK;jyKrnf[k
,lqcJhonf/ nTefMum;csufrsm; odkYr[kwf uGif;ajryHkrsm;
r&Sdonfhe,fajra'orsm;ü ajryHka&;qGJwdkif;wmrItwGuf
5000 usyfusoifhonf/ aus;&Gmwdkufe,f tkyfcsKyfa&;rSL;\
ajymqdkcsuft& qif;&JEGrf;yg;onfh rdom;pkrsm;taejzifh
ukefusp&dwfrsm;udk tqifajyonfhtcsdeftxd qdkif;iHhxm;jcif;
odkYr[kwf qefjzifhtpm;xdk; ay;tyfrIrsm; jyKvkyfEdkifaMumif;
od&Sd&onf/ ,if;ukefusp&dwfrsm; odkYr[kwf EIef;xm;t&SifESifh
ywfoufí aus;&Gmom;rsm;u aomfvnf;aumif;
tmPmydkifrsm;uaomfvnf;aumif; rnfonfhpdk;&drfrIrQr&SdaMumif;
azmfjycJhMuonf/ ay;oGif;&onfh aiGaMu;pkpkaygif;yrmP
enf;yg;jcif; odkYr[kwf wGufcsuf aumufcH&mü
yGifhvif;jrifomrI&Sdjcif;aMumifh jzpfEdkifygonf/
erf&S,faumhonf ajr,mESifh ywfoufí
BuD;BuD;rm;rm;y#dyu©rsm;udk BuHKawGYae&jcif;
r&Sdonfhtjyif jyifyrSa&TUajymif;tvkyform;rsm;aMumifh
jzpfay:onfhzdtm;rsm;udkvnf; BuHKawGY&jcif;r&Sdojzifh
xdxda&mufa&mufnSdEdIif;aqmif&GufEdkifNyD; qHk;jzwfcsufrsm;udk
pkaygif; csrSwfEdkifjcif;jzpfonf/ odkYaomfvnf; ajr,mvkyfydkifcGifh
tmrcHcsuftay: jcdrf;ajcmuf vmEdkifajc&Sdonfh
tvm;tvmrsm;udk em;vnfoabm aygufrI jrifhwufvmjcif;u
vkyfief;pOfudk jrefqefoGm;apjcif;jzpfonf/ tcsdKUudk Spectrum rS avhusifh oifwef;ay;cJhjcif;jzpfaomfvnf;
aus;&Gm0ef;usiftaetxm;rsm;u tqdkygjcdrf;ajcmufrIrsm;
twGuf ydkrdk t"duusvsuf&Sdonf/ &Gmom;rsm;taejzifh
,cifppfwyfpcef;cscJhpOfu tawGUtBuHKrsdK;udk
trSwf&aeqJjzpfouJhodkY tpdk;&\ opfawmBudK;0dkif;ESifh
xl;ukrÜPD\ ajr,mcsJUxGifrIrsm;aMumifh jzpfay:vmonfh
17
jcdrf;ajcmufrItEÅ&m,frsm;ESifh ywfoufonfh
trSwfonmrsm;usef&SdaeqJjzpfNyD; ,if;tjzpftysufrsm;udk
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;uvnf; bk&m;ausmif;ü aMunmpOf
xnfhoGif;ajymMum;oGm;cJhonf/ odkYjzpfí ajr,mrSwfyHkwif
atmifjrif&onfh taMumif;&if;rSm Spectrum ESifh nSdEdIif;aqmif&GufrIoufoufaMumifhom r[kwfbJ
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;? aus;&Gmwdkufe,ftkyfcsKyfa&;rSL;ESifh
NrdKUe,f SLRD tjyif tqdkyg jcdrf; ajcmufrItEÅ&m,fwGif;rS
rdrdwdkY\ v,f,majrrsm;vHkjcHKrI&Sdap&ef umuG,fvdkonfh
&yfol&Gmom;rsm;\ pdwftm;xufoefrIrsm;onfvnf;
ta&;ygcJhonf/
anmifukef;
anmifukef;aus;&Gmonf rEÅav;-jrpfBuD;em;
ta0;ajy;vrf;rBuD;ay:&Sd ajredrfha'ojzpfaom rdk;aumif;
NrdKUe,ftwGif;wnf&SdNyD; NrdKUe,f&Hk;ESifh &SpfrdkifcefYuGma0;onf/
anmifukef; aus;&Gmom;tm;vHk;eD;yg;onf
Ak'bmomudk;uG,fonfh &Srf;vlrsdK;rsm;jzpfMuNyD;
vrf;wHwm; aqmufvkyfa&; vkyfief;rsm;twGuf
aeYpm;tjzpfvkyfudkif&if; a&TUajymif;aexdkifvmonfh ArmESifh
&cdkifvlrsdK;tcsdKUvnf; a'ocH&Srf;vlrsdK;rsm;ESifh tdrfaxmifusí
twnfwusaexdkifrI tenf;tusOf;&Sdvmonf/
anmifukef;aus;&GmtwGif;&Sd tdrfaxmifpk 90 cefY onf
v,fydkif,mydkif&Sdolrsm;jzpfMuaomfvnf; ,if;xJrS
tdrfaxmifpk 50 cefYonf aus;&GmtwGif; aexdkifjcif;r&Sday/
,if;tdrfaxmifpkrsm;onf aEGpyg;ESifh rdk;pyg;pdkufysdK;olrsm;jzpfMuNyD;
rdom;pkoHk;ckonf &mbmtenf;tusOf; pdkufysdK;xm;Muonf/
tcsdKUuvnf; jrpfurf;pyfEkef; ajrrsm;ay:wGif
pdkufysdK;xGef,ufMuNyD; tjcm;olrsm;u Swiss Aid rS
xlaxmifxm;onfh &yf&GmtpktzGJYydkifopfawmpDrHudef;ü
yg0ifvkyfaqmifvsuf&Sdonf/ ajr,mr&Sdonfh &Gmom;rsm;
u tjcm;v,fydkif,mydkif&Sdolrsm;\ v,f,m ajrrsm;udk
iSm;&rf;vkyfudkifí tcsdKUuvnf; xdkif;ukrÜPDwpfckESifh
oD;pm;pmcsKyfcsKyfqdk vkyfudkifvsuf&SdNyD; aeYpm;tjzpf
usyef;tvkyfvkyf olrsm;ESifh ta0;ajy;vrf;ray:&Sd qdkifcef;rsm;udk
ulnDa&mif;csay;olrsm; &SdouJhodkY tcsdKUuvnf; a&T? y,if;ESifh
ausmufpdrf;wl;azmfa&;vkyfief;rsm;ü vkyfudkif&ef zm;uefYa'oodkY
xGufcGmoGm;Muonf/
anmifukef;onf y#dyu©? ae&yfpGefYcGmwdrf;a&SmifrIESifh
a&TUajymif;ae&mcsxm;rI wdkYtwGuf &IyfaxG;onfh
ordkif;aMumif;aemufcH&SdcJhonf/ vGefcJhonfh ESpfaygif;(70)
cefYu pwifwnfaxmifcJhNyD;aemufydkif; 1965
ckESpfwGifwpfBudrf? 1967 ckESpf wGifwpfBudrfESifh 1980
ckESpfwGifwpfBudrf pkpkaygif; oHk;Budrfwdkifwdkifzsuf qD;cHcJh&NyD;
1984 ckESpfwGif jyefvnfwnfaxmifcJhjcif;jzpfonf/
1994 ckESpf jynfaxmifpktpdk;&ESifh au tdkiftdktMum;
csKyfqdkcJhonfh typftcwf&yfpJa&;oabmwlpmcsKyf\
wpfpdwfwpfydkif;taejzifh ajr{u wpf&mcefYudk autdkiftdkydkif
bl;*g;ukrÜPDodkY vTJajymif;ay;cJhonf/ ,if;ajr,mrsm;onf
vwfwavmBuHpdkufysdK;a&;pDrHudef;tjzpf razmfaqmifrDu
ESpfaygif;rsm;pGm toHk;jyKjcif;r&SdbJ ypfxm;cJhonfhajrrsm;jzpfonf/
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;\ ajymqdkcsuft& NrdKUe,f SLRD &Hk;onf ,if;bl;*g;ukrÜPDydkife,fajr twGif;aomfvnf;
0ef;usif&Sdajr,mrsm;udk aomfvnf;aumif; yHkpH 7 xkwfay;&ef
jiif;qefcJhaMumif; od&onf/ xdkYxufydkí,if;e,fajrtwGif;&Sd
v,f,majrrsm;udk jyifyrSa&mufvmolrsm;u ydkifqdkifí
vma&mufvkyfudkifrIrsm; &Sdaeojzifh tjiif;yGm;rIrsm;ESifh
rSwfyHkwifavQmufxm;onfh vkyfief;pOfrsm;udk
&IyfaxG;oGm;aponf[k wufa&mufaqG;aEG;olrsm;u
ajymqdkcJhonf/
okawoejyKcJhonfh aus;&Gmwdkif;&Sd
rdom;pkrsm;tMum;aomfvnf;aumif; tdrfeD;csif;rsm;tMum;
anmifwkef;a'ocHrsm;
18
wGifaomfvnf;aumif; txl;ojzifhtarGqufcHrIESifh
ywfoufí y#dyu©rsm;rMumcP jzpfyGm;avh&Sdonf[k
wufa&mufaqG;aEG;olrsm;u ajymqdkcJhonf/ odkYjzpfí
wdk;yGm;awmif;qdkvmonfh ajr,mvdktyfcsufrsm;aMumifh
anmifukef;aus;&GmtwGif;ü tqdkygtjiif;yGm;rIrsm;
ydkrdkjyif;xefvmvsuf&Sdonf/ aus;&Gmom;rsm; ajymqdkcJhonfh
jzpfpOfwpfckwGif tudkBuD;jzpfolu nDi,fjzpfol ESifhtwl
v,fESpfuGufcsefxm;&pfcJhNyD; aus;&GmrS xGufcGmoGm;cJhonf/
vGefcJhonfhq,fESpfausmfu tpfudkBuD;jzpfol
aoqHk;oGm;cJhNyD;aemufydkif; nDi,fjzpfol u v,fwpfuGufudk
nDrjzpfoltm;ay;í usefwpfuGufudk qufvufxdef;odrf;xm;cJh
onf/ nDrjzpfolu tpfudkjzpfoltm; ,if;ajruGufudk
vma&mufjcHcwfay;yg&ef awmif;qdkcJhaomfvnf; tpfudkjzpfolu
tultnDray;bJ &GmrSxGufcGmoGm;cJhonf/ ajr,maps;EIef;rsm;
jrifhwufvmNyD; wefbdk;BuD;vmonfhtcg tpfudkjzpfolu
tqdkygajruGufudk jyefvnfay;tyf&ef nDrjzpfoludk
awmif;qdkcJhonf/ uGif;qif;avhvmpOftwGif; ,if;tjiif;yGm;rIudk
ajz&Sif;ay;EdkifcJhjcif;r&Sdaomfvnf; tu,fíajrcGefajypmonf
tpfudkjzpfol\ trnfaygufjzpfNyD; nDrjzpfolu
tdrfaxmifrjyK&ao;ygu rSwfyHkwifudk tdrfaxmifOD;pD; jzpfonfh
tpfudkjzpfol\ trnfjzifhom yHkpH 7 udk xkwf,lEdkifrnfjzpfonf/
tenf;qHk;taejzifh tdrfaxmifpkwpfckom yHkpH 7 udk
tvsiftjref&&SdcJhaomfvnf; awmifoltdrfaxmifpk
trsm;pkonf ajrcGefajypmjzifhom vkyfudkifpm;aomuf
aeMuolrsm; jzpfonf/ &Gmol&Gmom;rsm;\ ajymqdkcsuft&
,refESpfu ajrpm&if;tzGJYvma&mufcJhpOfü ¤if;wdkYtaejzifh
aeYvnfpmrsm;jzifh wnfcif;{nfhcHcJh& onfhtjyif
oGm;vma&;twGuf avmifpmqDzdk;rsm;udkvnf; uscHay;cJhMuNyD;
yHkpH(7)avQmufxm;&eft wGuf ajrBuD;ajryHk wdkif;&m&ef
wpf{uudk 3000-5000 usyf ay;oGif;cJhMuaomfvnf;
,cktcsdefxd vufcH&&Sdjcif; r&Sdao;aMumif; od&Sd&onf/
tcsdKUudpö&yfrsm;ü ,ciftcsdefu tcGefa&Smif&eftwGuf
avQmhaygh wifoGif;xm;onfh pm&if;ESifh yHkpH(7)twGuf
wdkif;wmonfh ajrBuD;ajryHkuGJvGJcsufrsm;twGuf 'PfaMu;
tjzpf wpf{uvQif 5000 usyf SLRD odkY ay;oGif;cJh&aMumif;
od&Sd&onf/ &Gmom;wpfOD;u ¤if;taejzifh ,ciftcsdefu SLRD
\ vdrfvnfrIudk ESpfBudrfwdkifwdkif vdrfvnfcHcJh&aMumif;ESifh
tqdkygt&m&Sdrsm;onf ¤if;ESifh awGYqHkrdygu
&Sufudk;&Sufuef;jzifh vSnfhxGufoGm;avh&SdaMumif; ajymqdkcJhNyD;
xdktawGUtBuHKrsm;aMumifh ¤if;taejzifh avQmufxm;vdkpdwfr&Sd[k
qufvufajymqdkcJhonf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;ESifh
&Gmol&Gmom;rsm; tm;vHk;onf yHkpH 7 r&SdbJ ajr,mudk
a&mif;csjcif;? iSm;&rf;jcif;ESifh vTJajymif;rIrsm;jyKvkyf&m
wGif tcuftcJBuHKawGUNyD; pdkufysdK;a&;qdkif&m
acs;aiGrsm;udk vufvSrf;rDtoHk;csEdkifjcif;r&Sdrnfudk pdk;&drfyl
yefvsuf&Sdonf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;onf vkyfief;pOfudk
wpfvtwGif; tjywfjzwf ay;&ef NrdKUe,f FAB &Hk;udk
pOfqufrjywfzdtm;ay;cJhonf/ nHhzsif;onfh tkyfcsKyfpDrHa&;onf
NrdKUe,ftqifhtwGuf tqef;wMu,fudpö&yfwpfck
r[kwfawmhay/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;&Hk;ü erlemtjzpfxm;&Sdonfh
yHkpH 1 rdwÅLwpfapmifom&Sdonf[k aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;
ajymqdkcJhonf/ enf;Oya't& yHkpH 1 onf vdkvm;oltm;vHk;
twGuf tcrJh&&Sd&rnfjzpfNyD; aus;&Gmwdkufe,f FAB rSwpfqifh
NrdKUe,f SLRD odkY ay;ydkYwifoGif; &rnfjzpfonf/ xdkYtjyif
0dkif;armfNrdKUe,f? ucsifjynfe,f
19
aus;&GmaumfrwDudk zGJYpnf;xm;aomfvnf; ,cktcsdefxd
rnfonfhtvkyfrQ azmfaqmif jcif;r&Sdao;ay/
anmifukef;&Sd v,f,majrtjiif;yGm;rI\
oabmobm0ESifh tajymif;tvJ jrefqefrIaMumifh
ajr,mrSwfyHkwifavQmufxm;vdkonfh tdrfaxmifpkta&twGuf
tvGefenf;yg;vmNyD; rSwfyHkwifavQmufxm;rIvkyfief;
pdefac:rIBuD;rm;jcif;onf tqef;wMu,fudpö&yfr[kwfawmhay/
todtjrifA[kokwenf;yg;jcif;ESifh a'ocHtpdk;&tMum;
tusifhysufjcpm;rI&Sdonfh aemufcHordkif;aMumif;?
&yfol&Gmom;rsm;\ acs;aiGr&rnfudk pdk;&drfpdwfBuD;rm;rIESifh
bl;*g;? a&TUajymif;tvkyform;rsm;? odkYr[kwf rdom;pk0ifrsm;odkY
ajr,mvufvTwf qHk;&HI;&rnfudk pdk;&drfpdwfBuD;rm;rIwdkYu
a'goESifh pdk;&drfylyefrItwdkif;twmudk BuD;xGm;vmaponf/
aus;&Gmolaus;&Gmom;rsm;u a'owGifaumfrwDudk
rSwfyHkwifvkyfief; tqifajyacsmarGUatmif yHhydk;aqmif&Guf&efESifh
wdkufwGef;aqmif&Guf&mü OD;pD;OD;aqmifjyK&ef awmif;qdkcJhNyD;
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;xHodkY wdkifMum;pma&;om;&ef
tBuHjyKolvnf;&Sdonf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;\ ajymqdkcsuft&
tu,fí aus;&Gmom;rsm;taejzifh rSwfyHkwifr&Sdojzifh
aemuf&moDtwGuf pdkufysdK;a&;bPfrS acs;aiG&&Sd&ef
rjzpfEdkifygu tpdk;&tqifhjrifhydkif;odkY tpD&ifcHí qExkwfazmf&ef
jyifqifxm;aMumif; od&Sd&onf/
anmifawm
rdk;aumif;NrdKUe,ftwGif;&Sd anmifawmfaus;&Gmonf
ESpf&SnfjzpfyGm;vsuf&Sdonfh y#dyu©ESifh ae&yfpGefYcGm
wdrf;a&SmifrIqdkif&m pdefac:rIrsm;udk BuHKawGU&vsuf&Sdaomfvnf;
e,fcHacgif;aqmifrItm;aumif;í jyifyrSzdtm;oufa&mufrI
enf;yg;ojzifh anmifukef;xufpmvQif ajr,mrSwfyHkwif&mü
ydkrdkatmifjrifcJhonf/ anmifawmfaus;&Gmudk
'kwd,urmÇppfrwdkifrD wnfaxmifcJhNyD;aemuf 1960
ckESpfaESmif;ydkif;ESifh 1980 ckESpftapmydkif;wdkYü jynfwGif;ppfaMumifh
ysufpD;vkeD;eD; tajcqdkufcJhonfh aus;&Gmjzpfonf/ &Gmol&Gmom;
trsm;pkonf wpfEdkifwpfydkifpdkufysdK;xGef,ufpm;aomufMuonfh
awmifoli,fav;rsm;jzpfMuNyD; tjcm; aus;&Gmrsm;u
&moDtvdkufoD;ESHopfawma&maESmpdkufcif;rsm;?
a&mfbmpdkufcif;rsm;ESifh &yf&GmtpktzGJUydkif opfawmrsm;udk
azmfaqmifvsuf&Sdonf/ vGefcJhonfhq,fpkESpfrsm;twGif;
&Gmom;tawmfrsm;rsm;onf tjcm;t&yfwpfyg;odkY
ajymif;a&TUoGm;cJhMuNyD; tcsdKUonf tjcm;NrdKUe,frsm;odkY
ausmufrsuf&wemwl;azmf&ef c&D;xGufoGm;cJhonf/
anmifawmfonf anmifukef;xufydkrdk a0;vHacgifzsm;onfh
aus;&GmjzpfNyD; wpf&GmvHk;eD;yg;onf Ak'bmom udk;uG,fonfh
&Srf;vlrsdK;rsm; jzpfMuonf/ anmifawmfaus;&Gm&Sd v,fajrrsm;udk
tjcm;a'orsm;rS vma&muf vkyfudkiftoHk;jyKjcif;r&Sdaomfvnf;
aus;&Gmom;rsm;\ ajymqdkcsuft&
qnfajrmif;a&oG,fwef;ydkifcGifhESifh armifESrrsm;tMum;
tarGqufcHrIESifh qufpyfí tjiif;yGm;rIrsm;&SdcJhzl; aMumif;
od&Sd&onf/
anmifawmf&Sd tdrfaxmifpk 120 &Sd&mrS yHkpH(1)avQmufxm;NyD;onfh
rdom;pk 39 pk&SdNyD; ,if;xJrS rdom;pk aygif; 13 pkonf
yHkpH(7)&&SdNyD;jzpfonf/ tqdkygtdrfaxmifpk 13 pkonf
tcsif;csif;nSdEdIif;aqmif&Gufí pkaygif;aqmif&GufcJhojzifh
rSwfyHkwif&&SdcJhjcif;jzpfonf/ aus;&GmaumfrwDESifh
aus;&GtkyfcsKyfa&;rSL;wdkY\ yg0ifzGJYpnf;yHkESifh wm0ef0wÅ&m;rsm;udk
us,fus,fjyefYjyefY em;vnfoabmaygufí SLRD &Hk;odkY
vludk,fwdkif oGm;a&mufcJhrIrsm;udk aocsmrSwfwrf;wifxm;cJhonf/
,if;vkyfief;pOftwGif; yg0ifcJhonfh trsdK;om; wpfOD;u
rdrdwdkY\ rl0g'ajymif;vJa&; avQmufvJwifjyrIESifh
rSwfyHkwifavQmufxm;onfh vkyfief;pOfudk atmufygtwdkif;
yHkazmfajymqdkcJhonf/
"aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;eJYtwl SLRD &Hk;udk ußGefawmfwdkY
q,fcgausmf oGm;a&mufvnfywfcJhNyD;awmh
tkyfcsKyfa&;rSL;rygbJeJYvnf; oGm;cJhw,f/ aemufqHk;awmh SLRD &Hk;u OD;ausmfjrifh ußGefawmfwdkY&Gmudk pae? we*FaEGrSm
a&mufvmNyD;awmh yHkpH 7 avQmufvdkY&NyDvdkY vmajymjyw,f/
&GmxJu v,fydkif,mydkif&Sd wJholawGudk pkpnf;ay;zdkYajymvmw,f/
'geJY ußGefawmfwdkY tdrfaxmifpk 13 ck yHkpH 7 udk avQmufzdkY
pkpnf;vdkufw,f/ SLRD &Hk;uvlawGudk oGm;awGUzdkY
tJ'Dtdrfaxmifpk 13 cku udk,fpm;vS,fawGudk a&G;vdkufw,f/
tJ'D 13 a,mufxJu wpfcsdKUu rkqdk;rawGqdkawmh
&Hk;awGudk oGm;&Jvm&JMuw,f/ aus;&Gm tkyfcsKyfa&;rSL;u
ußGefawmfwdkYtwGuf yHkpH 1 udk ,lvmay;NyD;aemufydkif;
at;csrf;om,ma&;eJY zGHUNzdK; a&;aumifpDudk oGm;awGUcJhw,f/
oludk,fwdkif SLRD &Hk;udk oGm;NyD;awmh ußGefawmfwdkYudk
vdkufulay;cJhw,f/
SLRD &Hk;u 'Dvl(13)a,muftwGuf ajrBuD;ajryHkwdkif;wmudk
nydkif;ygvkyfNyD; wpf&ufxJeJY tNyD;vkyf ay;oGm;cJhw,f/
olwdkYbufu pepfwusvmvkyfay;wJhtwGuf olwdkYudk reufpm?
aeYvnfpmeJY npmyg außG;vdkufw,f/ yHkpHjznfhwmutp
vkyfief;pOfwpfckvHk;udk tkyfcsKyfa&;rSL;&JUtdrfrSmyJ
tNyD;vkyfcJhMuwmyg/"
20
,if;tzGJYwGif yg0ifonfh tdrfaxmifpkwdkif;onf
ajrpm&if;tzGJUtwGuf c&D;p&dwftaejzifh 5000
usyfpD ay;oGif;Mu&NyD; rdrdwdkY\ oef;acgifpm&if;ESifh
rSwfyHkwifrdwÅLwdkYudk ay;tyf&onfhtjyif rdrdwdkY\
zcifemrnfESifh uGif;trSwfwdkYudkvnf; jznfhpGufcJhMuonf/
þjzpfpOfü tqdkygtdrfaxmifpkrsm;taejzifh pkaygif;
vkyfaqmifcJhjcif;aMumifh rSwfyHkwifEdkifcJhjcif;jzpfonf/ xdkYjyif
tkyfcsKyfa&;&Hk;rsm;odkY trsdK;orD;rsm; 0ifxGuf oGm;vmrIrjyKEdkif&ef
[efYwm;ydwfyifxm;onfh vlrIa&;qdkif&m "avhxHk;wrf;rsm;aMumifh
rdrdwdkY\ ajr,mqdkif&m &ydkifcGifhtcGifhta&;rsm;udk
awmif;qdkrIjyKEdkifjcif;r&Sdonfh trsdK;orD;OD;pD;onfh
tdrfaxmifrdom;pkrsm;vnf; yg0ifrSwfyHkwifEdkifcJhonf/
aumif&m
aumif&maus;&Gmü c&pf,mefbmomudk;uG,fonfh ucsifvlrsdK;rsm;
t"duaexdkifMuNyD; jrpfBuD;em;NrdKUESifh 75 rdkifa0;uGmí
rdk;aumif;NrdKUESifh 25 rdkiftuGm&Sd umrdkif;NrdKUe,ftwGif;
wnf&Sdonf/ aus;&Gmywf0ef; usifonf awmawmifxlxyfojzifh
a&TUajymif;awmif,m pdkufysdK;jcif;? opfoD;O,smOfESifh
pyg;wdkYudkt"duxm; pdkufysdK;MuNyD; jrpftwGif;ig;zrf;jcif;tjyif
aeYpm;tvkyfrsm;? a&TESifh ausmufpdrf;wl;azmfa&;vkyfief;
rsm;udkvnf; vkyfudkifMuonf/ aus;&Gmonf
jynfaxmifpktpdk;&ppfwyfESifh autkdifattMum; jyefvnf
jzpfyGm;onfh wdkufyGJjzpfyGm;&me,fajrrsm;ESifh eD;pyfvsuf&SdNyD;
ESpfzufwyfzGJUESifh eD;pyfonfh c&dkeDrsm;u aus;&GmwGif;ESifh
ywf0ef;usife,fajrrsm;udk &,lxm;Muonf/ aumif&maus;&Gm
e,fedrdwftwGif; pdkufysdK;ajr rsm;rsm;pm;pm;r&Sdojzifh
tcsdKU&Gmom;rsm;onf ywf0ef;usifaus;&Gmydkif e,fajrrsm;ü
oGm;a&mufxGef,ufpdkufysdK;jcif; odkYr[kwf toif;awmfrS
OD;pD;azmfaqmifonfh &yf&GmtpktzGJYydkifvkyfief;rsm;üvnf;
yg0ifvkyfudkifvsuf&Sdonf/
tdrfaxmifpkaygif; 334 pk&Sd&mrS rSwfyHkwifavQmufxm;cJhonfh
tdrfaxmifpkaygif; 64 tdrf&SdNyD; ,if;rS tdrfaxmifpk 50
cefYonf yHkpH(7) &&Sdxm;NyD;jzpfonf/ aus;&Gmom;rsm;\
ajymqdkcsuft& tdrfaxmifpkrsm;u vuf&SdtkyfcsKyfa&;rSL;ESifh
ucsifESpfjcif;toif;awmf\ tultnDrsm;jzifh yHkpH(1)udk
jznfhpGufcJhMujcif;jzpfaMumif; od&Sd&onf/ anmifawmfaus;&Gm
uJhodkYyif tdrfaxmifpkaygif; 5 pkrSonf tdrfaxmifpk 10 txd
&SdaomtzGJYrsm;u Spectrum rS ay;tyfonfh oifwef;ESifh
aiGaMu;taxmuftulrsm;tm;jzifh rdrdwdkY toD;oD;\
rSwfyHkwifrsm;udk atmifatmifjrifjrifavQmufxm;Edkifap&ef
tjyeftvSefulnDay;cJhMuonf/ aus;&Gmom;wpfOD;uvnf;
rdrdydkifqdkifonfh ajrESpfuGufudk vma&mufwdkif;wmay;&eftwGuf SLRD &Hk;odkY udk,fwdkifoGm;a&muf qufoG,fcJhonf[k
ajymqdkcJhonf/ ¤if;taejzifh rnfonfhyHkpHudkrQ jznfhpGufcJh
jcif;r&SdbJ aiGom; 90000 usyf ay;oGif;cJhojzifh
aemifwpfESpftMumwGif yHkpH 7 &&SdcJhonf/ þyrmP
onf okawoejyKcJhonfh aus;&Gmrsm;twGif; yHkpH 7
twGuf tjrifhqHk;ay;tyfcJhonfh ukefusp&dwfjzpfNyD;
tdrfeD;csif;rsm; odkYr[kwf &yf&Gmacgif;aqmifrsm;tay:
rSDcdkjcif;r&SdbJ rSwfyHkwifavQmufxm;cJhojzifh ay;cJh&onfh
tydkukefusp&dwfjzpfaMumif; ay:vGifvsuf&Sdonf/
aumif&maus;&Gm\ rSwfyHkwifavQmufxm;rIonf
twdkif;twmwpfcktxd atmifjrifcJhaomfvnf; yHkpH 7
twGif; opfoD;O,smOfESifh a&TUajymif;awmif,mrsm;udk
xnfhoGif;rSwfyHkwifEdkifjcif;r&Sdojzifh rdrdwdkY\
v,f,majrudk rSwfyHkwifvdkonfh aus;&Gmom;ta&twGuf
enf;yg;jcif;jzpfonf[k aus;&Gmom;rsm; &Sif;vif;ajymqdkcJhonf/
aus;&Gmywf0ef;usif e,fajronf awmifukef;awmifwef;xlxyfNyD;
vuf&Sdtcsdeftxd ajrvGwf? ajrvyfESifh ajr&dkif;e,fajrtjzpfom
owfrSwfxm;Muonf/ aus;&Gmom;rsm;u ajr{u 100
0ef;usifudk a'otpktzGJYydkifopfawmxlaxmif&eftwGuf
aus;&Gmudk vkyfydkifcGifhjyK&ef avQmufxm;awmif;qdkcJhaomfvnf; SLRD rS 10 {uom ay;cJhNyD; ¤if;wdkYtaejzifh
jynfaxmifpktqifhxd cGifhjyKcsufawmif;cHcJh&onf/
e,fcH bmoma&;acgif;aqmifwpfOD;u aus;&GmtwGif;&Sd
rnfonfhawmifudkrQ ydkifqdkifolr&Sdojzifh ,if;ajrrsm; udk
rSwfyHkwif&eftwGuf tvkt,ufNydKifqdkifvmEdkifajc&SdNyD;
y¥dyu©rsm; jzpfay:vmEdkifonfh tvm;t vm&Sdonf[k
ajymqdkcJhonf/
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;\ acgif;aqmifrI? yl;aygif;yg0ifrIESifh
todtjrifMuG,f0rIomr&Sdygu rSwfyHkwif avQmufxm;rIonf
&Gmol&Gmom;rsm;twGuf t[efYtwm;BuD;wpfck jzpfvmEdkifonf[k
zm;uefYNrdKUe,f SLRD t&m&Sdu &Sif;vif;ajymqdkcJhonf/
¤if;wdkY\ ajrpm&if;Xmetaejzifh {uaygif; 2951 {uudk
trnfayguf rSwfyHkwifay;&ef vsmxm;cJhaomfvnf;
{uaygif; 738 {u odkYr[kwf 25%cefYom NyD;pD;cJh onf[k
qufvufajymqdkcJhonf/ rdrdwdkY\ ajr,mrsm;udk rdom;pktwGif;
aiGaMu;tcuftcJ BuHKawGU vmygu aygifESHrIjyK&eftwGuf yHkpH(7)
vdktyfjcif;onf rSwfyHkwifavQmufxm;&eftwGuf t"duwGef;tm;
jzpfcJhonf[kvnf; ¤if;taejzifh oHk;oyfcJhonf/ ajr,mrSwfyHkwif
avQmufxm;&mü MuefYMumae&jcif;rSm rdk;&moDtwGif;
21
vrf;yef;qufoG,fa&;cufcJrIaMumifh jzpfonf[kvnf;
&Sif;jycJhonf/ tqdkygt&m&Sduyif yHkpH(7)avQmufvTmzdk;ESifh
ydkif&SiftrnfvTJajymif;&mü uscH&onfh ukefusp&dwfudk 3000
usyfcefYom owfrSwfxm;cJhaomfvnf; aus;&Gmom;rsm;\
ajymqdkcsuft& ydkifqdkifoltrnf vTJajymif;rItwGuf 20000-
30000 usyfcefYtxd ay;oGif;cJh&aMumif; od&Sd&onf/
aumif&mü Spectrum oifwef;rSL;rsm;?
toif;awmfacgif;aqmifrsm;? aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;ESifh
NrdKUe,f SLRD &Hk;wdkYtMum; tm;aumif;onfh
nSdEdIif;aqmif&GufrI&Sdjcif;aMumifh rSwfyHkwifavQmufxm;rI
vG,ful tqifajycJhjcif;jzpfonf/ odkY&mwGif aumif&m\
ajrrsufESmoGifjyifESifh toufarG;0rf;ausmif;vkyfief;rsm;u
Oya'ESifh vuf&Sdtavhtxt& pdkufysdK;ajrESifh
pdkufysdK;ajrr[kwfonfh e,fajrrsm;udk oyfoyf&yf
&yfcGJjcm;xm;jcif;r&Sdojzifh rdrdwdkY\ ajr,mavQmufxm;rIrsm;
cdkifcdkifrmrmjzpfap&eftwGuf tjcm;,EÅ&m;rsm;udk
&SmazGtoHk;jyK&onfh taetxm;odkY qdkufa&mufoGm;cJhonf/
q,frdkif
q,frdkifaus;&Gmonf jrpfBuD;em;NrdKUtxufbuf 10 rdkiftuGmwGif
wnf&SdNyD; ucsifwdkif;&if;om;rsm;om t"du aexdkifvsuf&Sdonf/
tdrfaxmifpkaygif; 252 tdrf&Sdaomfvnf; pdkufysdK;ajrydkifqdkifonfh
rdom;pk 20 cefYom&Sdonf/ trsm;pkonf a&mfbmpdkufcif;rsm;ü
vkyfudkifvsuf&SdNyD; a&TESifh tjcm;owÅKwl;azmfa&;
vkyfief;rsm; odkYr[kwf teD;0ef;usifaus;&Gmrsm;&Sd
oD;ESHopfawma&maESmpdkufcif;rsm;ü &moDtvdkuf aeYpm;oabm
usyef;vkyfudkifolrsm;vnf;&Sdonf/
ucsifjynfe,f\ NrdKUawmfteD;0ef;usifwGif wnf&Sdonfh
aus;&GmjzpfaomaMumifh e,fcH&if;ESD;jrSKyfESHolrsm; ESifh
a&TUajymif;tvkyform;rsm;udk qGJaqmifEdkifonfh
aus;&Gmwpfck jzpfonf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;\
ajymqdkcsuft& rdom;pkaygif; 100 cefYonf
aus;&GmtwGif; tNrJwrf;aexdkifolrsm;tjzpf yHkpH 10 udk
jznfhpGufxm;jcif;r&Sdolrsm;jzpfaMumif; od&Sd&onf/ ¤if;wdkYonf
a&mfbmESifh opfarT;pdkufcif;rsm;ü vma&muftvkyfvkyfudkif
vsuf&Sdonfh a&TUajymif;tvkyform;jzpfMuonf/
tqdkyga&mfbmpdkufcif;rsm;onf q,frdkifaus;&GmtwGif;
ajrrJh,mrJhrsm;jym;vmaponfh t"duordkif;w&m;cHjzpfonf/
&Gmol&Gmom;rsm;\ ajymqdkcsuft& ,ciftcsdefu
e,fcHpD;yGm;a&;orm;rsm;onf tpdk;&xHrS
,if;e,fajrrsm;udk w&m;0ifrSwfyHkwif&&SdcJhNyD; e,fcHrsm;udk
armif;xkwfcJhjcif;jzpfonf[k od&Sd&onf/ tcsdKUaom
&Gmol&Gmom;rsm;u w&m;&Hk;odkY OD;wdkufavQmufxm;cJhojzifh
rdrdwdkY\ ajr,mrsm;udk jyefvnf&&SdcJhMuaomfvnf; trsm;pkudk
jyefvnfajz&Sif;ay;cJhjcif;r&Sday/ tjcm;jzpfpOfwpfckwGifvnf;
tjcm;e,fcHpD;yGm;a&;orm;wpfOD;u a&mfbmpdkufysdK;&eftwGuf
rSwfyHkwifavQmufxm;cJhNyD; ¤if;\e,fajrtwGif;
usa&mufoGm;cJhonfh aus;&Gm om;rsm;\ ajr,mrsm;twGuf
avsmfaMu;ay;tyfcJhonf/
q,frdkif&Gmom; trsm;tjym;twGuf ajr,mrSwfyHkwif&ef
tvGefaemufusoGm;NyDjzpfaomfvnf; rdom;pkig;pkonf
q,frdkifaus;&Gm&Sd rdrdwdkY\ v,f,majrudk
avQmufxm;rSwfyHkwifcJhNyD; yHkpH 7 &&SdcJhonf/
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;u aus;&GmtwGif; rSwfyHkwifavQmufxm;&ef SLRD rS nTefMum;cJhNyD; ajrpm&if;tzGJUu vnf;
avQmufxm;rIvkyfief;pOfudk OD;pD;OD;aqmifjyKí
ajrBuD;ajryHka&;qGJjcif;ESifh rSwfyHkwifvkyfief;rsm;
aqmif&Gufay;cJhaMumif; ajymqdkcJhonf/ jrpfBuD;em;NrdKUe,f SLRD tkyfcsKyfa&;rSL;u rdrdwdkYXmetaejzifh uGif;ajryHk&Sdr&Sdtjyif
vHkjcHKrI&Sdí vufvSrf;rDEdkifonfh e,fajrrsm;udk
t"duOD;pm;ay;cJhjcif;jzpfaMumif; ajym qdkcJhonf/ odkYjzpfí
q,frdkifaus;&Gmonf SLRD twGuf ta&;tBuD;qHk;
OD;pm;ay;e,fajrwpfckjzpfcJhaomfvnf; vkyfief;pOfESifh Xmetay:
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL; em;vnfoabmaygufrIr&SdcJhay/
tkyfcsKyfa&;rSL;jzpfolu yHkpH 7 twGuf tcsdKUaomtdrfaxmifpkrsm;
500 usyfom ay;oGif;cJh&aomfvnf; SLRD rS wpfapmif 5000
usyf aumufcHcJhojzifh rnfonfhEIef;xm;onf trSefjzpfaMumif;
rod&SdcJhyg[k ajymqdkcJhonf/ ¤if;taejzifh tqdkygvkyfief;pOfonf
twdkif;twmwpfcktxd aps;EIef;oufomí
cufcufcJcJr&SdcJhaomfvnf; ydkifqdkifoltrnfvTJajymif;rItwGuf
40000-50000 usyf ay;oGif;&rIudk ar;cGef;xkwfcJhonf/
,if;udpö&yfESifh ywfoufí aus;&Gmtkyfpk tkyfcsKyfa&;rSL;udkyg
taMumif;Mum;ar;jref;cJhaomfvnf; jyefvnfwkefYjyefjcif;r&SdcJhay/
þtrIü SLRD \ t"duOD;pm;ay;onf
trnfaygufavQmufxm;rI vkyfief;pOf tqifajyacsmarGUa&;
jzpfaomfvnf; rdrdwdkY\ajr,mrsm;udk vk,lcHcJh&onfh odkYr[kwf
a&mif;cscHcJh&onfh awmifolv,form; tenf;tusOf;cefYom yHkpH
7 rS tusdK;aus;Zl;&&SdcJhonf/
22
23
twm;tqD;rsm;
aus;&Gm(7)&GmtwGif;&Sd ajr,mrSwfyHkwifavQmufxm;rIrsm;udk
[efYwm;aESmuf,Sufvsuf&Sdonfh tcuftcJrsm;udk Z,m;(3)
wGif azmfjyxm;onfh twdkif; trsdK;tpm;ig;rsdK;cGJjcm;
owfrSwfEdkifonf/ ,if;trsdK;tpm;rsm;onf wpfckESifhwpfck
cGJjcm;z,fxkwfí r&bJqufpyfvsuf&Sdonf/ Oyrmtaejzifh
yHkpH 7 jyKvkyf&ef nTefMum;xm;onfh e,fajra'orsm;onf
rMumcPqdkovdk ydkrdkBuD;rm;onfh tpdk;&xdef;csKyfe,fajrESifh
autdkiftdkxdef;csKyfe,fajr (us,fjyefYonfhEdkifiHa&;
tcif;tusif;rsm;)tMum; vGefqGJtm;NydKifrI?
MoZmwduúrBuD;rm;onfh ukrÜPDrsm; awmif;qdkxm;onfh
e,fajra'orsm;udk a&SmifvTJ&jcif;(ajr{uaygif;rsm; pGmudk
yrmPBuD;pGmpkpnf; &,lrI)? e,fajrwGif;&Sd t&if;tjrpfrsm;ESifh SLRD (rl0g'ESifh tpDtrH)\ pGrf;aqmif&nfqdkif&m udpö&yfrsm;udk
awGY&avh&Sdonf/ trsdK;tpm;wpfckcsif;pDü yg0ifaeonfh
tao;pdwf taMumif;t&mrsm;onf e,fajrESifh aus;&Gmtvdkuf
uGJjym;Edkifaomfvnf; þuJhodkYaom e,fajrtcif;tusif;rsdK;onf
ucsifjynfe,ftvGef jyifye,fajrrsm;üvnf;
qufpyftusHK;0ifvsuf&Sdonf/ 0&kef;okef;um; y&rf;ywmjzpfrI
enf;yg;onfh tajctaersdK;ü tcsdKUtrsdK;tpm;rsm;udk
rawGU&Sd&ay/
ucsifjynfe,ftwGif;&Sd trsdK;om;tqifhEdkifiHa&;tcif;tusif;t&
txl;ojzifh qufvufjzpf yGm;vsuf&Sd onfh
jynfwGif;ppfonf ajr,mrSwfyHkwifavQmufxm;rI\
atmifjrifrItwGuf t"dupdefac:rIBuD;jzpfae
onf/ okawoetwGif; tqdkygtajctaersdK;ESifh
ywfoufí autdkiftdkxdef;csKyfe,fajrtenf;tusOf;
cefYudkom wpfpdwfwpfydkif; qef;ppfoHk;oyfxm;onf/
NrdKUe,f SLRD t&m&Sdrsm;ESifh awGYqHkar;jref;cJh&mü
vHkjcHKa&;qdkif&m udpö&yfrsm;onf yHkpH 7 jyKvkyfay;rnfh
e,fajra'orsm;udk a&G;cs,fqHk;jzwf&mü tc&musojzifh
y#dyu©jzpfyGm;vsuf&Sdonfh e,fajra'orsm;ESifh
autdkiftdkxdef;csKyfe,fajrrsm;twGuf tcGifhta&;enf;yg;
onf[k ajymqdkcJhMuonf/ y#dyu©jzpfyGm;aejcif;r&Sdonfh
aus;&Gmrsm;onfyifvQif ucsifjynfe,f\ y#dyu©ordkif;ESifh
ae&yfpGefYcGmxGufajy;wdrf;a&SmifrI oHo&maMumifh
aqG;aEG;oHk;oyfcsuf
Z,m; 3/ ajr,mrSwfyHkwifavQmufxm;rIudk [efYwm;ydwfyifvsuf&Sdonfh ajrjyiftaetxm;
trsdK;om;tqifhEdkifiHa&;tcif;tusif;
qefYusifuGJvGJvsuf&Sdonfh autdkiftdkESifh tpdk;&rl0g'rsm;^qufvufjzpfyGm;vsuf&Sdonfh jynfwGif;ppf wdkYaMumifh jzpfay:vmonfh rvHkjcHKrI? ae&yfpGefYcGmwdrf;a&SmifrIESifh e,fajra'o tjiif;yGm;rIrsm;
ajr{uaygif;rsm;pGmudk yrmPBuD;pGmpkpnf;&,lrI
ppfwyf? w&kwfESifh c&dkeDrsm;\ ajrae&mvk,lrIrsm;? jypf'PfuscH&rIr&Sdjcif;? w&m;rQwrIr&Sdjcif;
rl0g'ESifh tpDtr
,Ofaus;rI? ajr,mtoHk;jyKrI yHkpHrsm;ESifh udkufnDrIr&Sdonfh trsdK;om;tqifhrl0g'
uefYowfcsuf&Sdonfh jynfe,fESifh NrdKUe,ftqifh OD;pm;ay;rIrsm;? bwf*sufESifh vuf&SdajryHkrsm;
e,fajrtvdkuf EdkifiHa&;tcif;tusif;
vuf&SdvlrIa&;ESifh pD;yGm;a&;qdkif&m qufqHa&;rsm;? tdrfeD;csif;ESifh rdom;pktwGif; tjiif;yGm;rIrsm;? vlcsrf; omrsm;ESifh a&TUajymif;vkyfom;rsm;
taumiftxnfazmfrI
yHkpH(1)ESifh ,cifajrcGefajypmrsm;udk &,ltoHk;jyKEdkifrI r&Sdjcif;/ o,f,lydkYaqmifa&;? t*wdvdkufpm;rIrsm; ESifh umv&Snfapmifhqdkif;&rIrsm;
24
ajr,mtcGifhta&;rsm;udk owfrSwfqHk;jzwfEdkif&ef
&IyfaxG;cufcJvsuf&Sdonf/ okawoejyKcJhonfh
aus;&Gmtrsm;pkonf vufeufudkify#dyu©\ oufa&mufrIaMumifh
wdkuf&dkufxdcdkufcJhonfh aus;&Gmrsm;jzpfMuonf/
rdk;aumif;NrdKUe,f&Sd anmifukef;ESifh anmifawmfaus;&Gm
ESpfckpvHk;onf tBudrfaygif;rsm;pGm zsufqD;cHcJh&NyD;
tMudrfMudrfjyefvnfwnfaqmufcJh&onfh aus;&Gmrsm;
jzpfaomaMumifh aus;&GmtwGif;&Sd ajr,mrsm;ESifhywfoufí
rnfolu w&m;0if&ydkifcGifh&SdaMumif; qHk;jzwfEdkif&ef
cufcJvsuf&Sdonf/ a&&SnfMunfhrnfqdkygu autdkiftdk\
rl0g'rsm;ESifh qefYusifuGJvGJrIaMumifh rSwfyHkwifvkyfief;pOfwpfckvHk;
uarmufurjzpfoGm;Edkifajc &SdNyD; wdkif;&if;om;tzGJYrsm;\
rl0g'rsm;taejzifh tpdk;&\ rSwfyHkwifvkyfief;pOfESifh
rnfodkYcsdwfqufvkyf udkifEdkifaMumif; &Sif;vif;jywfom;rIr&Sday/ 4 þuJhodkYaom twm;tqD;rsm;udk us,fjyefYjynfhpHkonfh
Nidrf;csrf;a&; vkyfief;pOftm;jzifhomvQif ajz&Sif;Edkifrnfjzpfonf/
wdkufyGJrsm;udk acwÅcP qdkif;iHh&Hk oufouf
r[kwfbJ awmifolv,form;rsm;\ ajr,mESifh
o,HZmwt&if;tjrpfqdkif&m tcGifhta&;rsm;udk rnfonfhyHkpHjzifh
wnfaqmufí rnfodkYtumtuG,fay;rnfqdkonfh
udpö&yfrsm;udk w&m;a&;pepftwGif; us,fjyefYjynfhpHkpGm odkYr[kwf
tenf;qHk;xyfavmif;tm;jznfhonfhyHkpHjzifh xnfhoGif;jy|mef;&ef
pOf;pm;oifhonf/
wyfrawmf? w&kwfukrÜPDrsm;? c&dkeDrsm; odkYr[kwf
,if;wdkY\ zufpyfvkyfief;rsm;rS ajr{uaygif;rsm;pGmudk
yrmPBuD;pGmpkpnf;&,lrIrsm;u 0l&ef? anmifukef;ESifh
q,frdkifaus;&Gmrsm;twGif;ESifh ywf0ef;usif&Sd
tjiif;yGm;ajr,mrsm;udk rSwfyHkwifEdkifjcif;r&Sdatmif
wm;qD;ydwfyifvsuf&Sdonf/ wyfrawmfESifh
aiGaMu;MoZmjynfhpHkolrsm;u ,if;Zmwfaumifrsm;udk
ta&;,ljcif;rcH&atmif umuG,fay;vsuf&Sdonfhtjyif
vuf&SdtoHk;jyKvsuf&Sdonfh ajr,mrsm;twGuf
rSwfyHkwifavQmufxm;&,lEdkifatmif
tm;ay;tm;ajrSmufjyKvsuf&Sdonf/ tcsdKUaom jzpfpOfrsm;ü
ajr,mrsm;udk Oya't& avQmufxm;&,lcJhjcif;jzpfNyD;
Oyrmtaejzifh q,frdkifaus;&Gm&Sd ajrae&mrsm;udk
a&mfbmpdkufcif;tjzpf ajymif;vJ&eftwGuf pD;yGm;a&;orm;rsm;u
4 þuJhodkYaom udpö&yfrsdK;onf u&ifajr,mrl0g'udk a&;qGJtwnfjyKí trnfayguf rSwfyHkwifaxmif aygif;rsm;pGm
xkwfay;cJhonfh u&iftrsKd;om;tpnf;t&Hk; (KNU)\ e,fajrwGif vnf; tBuD;tus,fjzpf yGm;vsuf&Sdonf[k
u&ifobm0ywf0ef;usifESifh vlrIvIyf&Sm;rI uGef&uf(KESAN)\ 2015 ckESpf ZGefv&Sif; vif;wifjycsuftwGif;
azmfjycJhonf/
aus;&Gmolaus;&Gmom;rsm;udk avsmfaMu;rsm;ay;tyfcJhovdk
anmifukef;aus;&Gm&Sd bl;*g;ukrÜPDydkifajrae&mrsm;udk
Nidrf;csrf;a&;oabmwlnDcsuftwGif; xnfhoGif;ay;tyfcJhjcif;
jzpfonf/ ,if;uJhodkY w&m;0if avQmufxm;&,lNyD;ygu
aus;&Gmolaus;&Gmom;rsm;twGuf rdrdwdkY\
ajr,mtoHk;jyKcGifh&&Sdatmif BudK;yrf;tm;xkwfEdkif&ef
tvGefcufcJoGm;NyDjzpfonf/ rQwí xda&muftusdK;&Sdonfh
w&m;pD&ifa&;pepfr&Sdjcif;aMumifh tqdkygajr,m
y#dyu©rsm;twGif; &yfol&Gmom;rsm;twGuf
tcGifhta&;tifrwefenf;yg; oGm;apojzifh ,if;tjiif;yGm;rIrsm;udk
w&m;rQwrI&Sd&Sd pD&ifqHk;jzwfEdkif&eftwGuf ,EÅ&m;opfrsm;udk vuf
vSrf;rDtoHk;jyKEdkif&ef rjzpftaevdktyfvsuf&Sdonf/
rl0g'ESifh tpDtrHtwGif;&Sd uGJvGJcsufrsm;ESifh
OD;pm;ay;u@rsm;u &Gmol&Gmom;rsm;\ ajr,mrSwfyHkwif
avQmufxm;atmifjrifEdkifonfh tvm;tvmrsm;udk
aESmifhaES;apvsuf&Sdonf/ trsdK;om;tqifh&Sd wnfqJrl0g'ESifh
tpDtpOfonf ajredrfha'otkyfcsKyfa&;twGuf
yHkpHxkwfa&;qGJxm;jcif;jzpfaomaMumifh aumif&muJhodkYaom
us,fjyefYonfhawmif,m pdkufysdK;a&;ESifh
opfawmzHk;vTrf;aeonfh aus;&Gmrsm;twGuf yHkpH 7
avQmufxm;Edkifonfh ajr,mtvGefenf;yg;vsuf&Sdonf/
0l&efaus;&GmtwGif; e,fajrtrsdK;tpm;cGJjcm;owfrSwft&
vuf&SdpdkufysdK;xGef,ufvsuf&Sdonfh v,f,majrrsm;udk
opfawmBudK;0dkif;tjzpf aMunmcJhjcif;onfvnf;
rSwfyHkwif&ef t[efYtwm;jzpfaponf/ xdkuJhodkYaom
twm;tqD;rsm;onf jynfe,fESifh NrdKUe,ftqifhwdkYtwGuf
ydkrdkta&;ygvsuf&Sdonf/ SLRD \ nTefMum;csufrsm;uvnf;
vHkjcHKa&;? oGm;vrf;vmvrf;om,mrI? 0efxrf;rsm;t&efoifh&SdrI?
bwf*sufrsm;? &Sd&if;pGJuGif;ajryHkrsm;&Sdaeonfh q,frdkifuJhodkYaom
wdkuf&dkufrSwfyHkwifavQmufxm;Edkifonfh aus;&Gmrsm;udkom
OD;pm;ay;vsuf&SdNyD; atmifajr(1)uJhodkYaom aus;&Gmrsm;tzdkY
umv&Snf apmifhqdkif;&Edkifonf/ &efyHkaiGtaxmuftyHh
vHkavmufrIr&Sdonfh Xme jzpfaomaMumifh t&m&Sdrsm;oGm;vm&ef
p&dwfpursm;r&Sdojzifh aus;&Gmom;rsm;xHrS
aiGaMu;awmif;cH&aponf/ ajrBuD;ajryHka&;qGJ&eftwGuf SLRD ü GPS Xmepdwfrsm;ESifh ußGrf;usifrI&Sd atmif
avhusifhoifMum;ay;xm;onfh 0efxrf;tvHktavmufr&Sday/ SLRD ESifh v,f,majrpDrHcefYcGJrItzGJY twGif; e,fajrcH
acgif;aqmifrI&Sdygu OD;pm;ay;owfrSwfjcif;? vkyfief;pOfudk
t&SdefjrSifhaqmif&Gufjcif; ESifh apmifhqdkif;&onfh
umvMumcsdefwdkYudk ododomomajymif;vJoGm;apEdkifonf/
25
þtwm;tqD;rsm;udk xdxda&mufa&muf nSdEdIif;aqmif&Gufí
ukef;jrifhe,fajra'orsm;udk vTrf;jcHKrI&Sdonfh trsdK;om;tqifh
rl0g'tm;jzifh &ifqdkifausmfvTm;Edkifonfhtjyif NrdKUe,f&Hk;rsm;udk
enf;ynmESifh acgif;aqmifrIqdkif&m oifwef;rsm;ydkYcsjcif;ESifh
aiGaMu;taxmuftyHhrsm; wdk;jrSifhay;tyfjcif;jzifhvnf;
aqmif&GufEdkifonf/
aus;&GmESifh tdrfaxmifpktqifh EdkifiHa&;tcif;tusif;rsm;u
&yf&GmtwGif;&Sd rnfonfh wpfoD;yk*¾vrsm;
yHkpH(7)&&SdoifhaMumif;ESifh avQmufxm;rIMumcsdefwdkYudk
tqHk;tjzwfay;onf/ avQmufxm;&mü tdrfeD;csif; ESpfOD;ESifh
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL; wdkY\ axmufcHcsufvdktyfNyD;
&yf&GmvlxkrS uefYuGufcJhygu vkyfief;pOfudk qdkif;iHhxm;&ojzifh
a'owGif;&Sd v,f,majr e,fedrdwftjiif;yGm;rIrsm;u
rSwfyHkwifavQmufxm;rIudk aESmifhaES;MuefYMumapvsuf&Sdonf/
usyf 90000 ausmfay;oGif;cJhonfh aumif&maus;&GmrS
v,form;uJh odkYaom csrf;omonfh e,fcHrsm;onf
rdrdwdkY\ rSwfyHkwifavQmufxm;rIvkyfief;pOfudk
tvsiftjrefjyKvkyf ay;&eftwGuf wGef;tm;ay;Edkifonfh
aiGaMu;ESifh tquftoG,faumif;rsm; &SdMuonf/ rkqdk;rESifh
a&TUajymif;tvkyform;rsm;tygt0if ty,fcHtkyfpkrsm;taejzifh
rSwfyHkwif avQmufxm;rIvkyfief;pOfudk tqifajyacsmarGUatmif
pwifvkyfaqmif&efESifh rdrdwdkY\ v,f,majr e,fedrdwfrsm;udk
twnfjyK axmufcHay;rnfh tdrfeD;csif;rsm;udk pm&if;ay;oGif;&ef
rdrdudk,fudk ,HkMunfpdwfcsrI odkYr[kwf aiGaMu;"e
tiftm;r&SdMuay/ yHkpH(7)twGif; rSwfyHkwiftrnfaygufudk
tdrfaxmifOD;pD;jzpfonfh trsdK;om;rsm;udkom xkwfay;avh&Sdjcif;ESifh
trsdK;om;rsm;\ ajr,mawmif;qdkrIudk ydkrdktom;ay;xm;onfh
xHk;wrf;"avhrsm; onf a,bk,stm;jzifh trsdK;orD;rsm;udk
cGJjcm;z,fxkwfvsuf&Sdonf/ tcsdKUaomtajctaersm;ü
e,fajra'otvdkuf EdkifiHa&;tcif;tusif;rsm;onf
wdkif;&if;om;rsdK;EG,fpktay:vdkufí uGJjym;vsuf&Sdonf/
Oyrm ucsif&Gmom;rsm;ESifh t&yfbufvlYtzGJUtpnf;rsm;u
&Srf;ESifh w&kwfvlrsdK;rsm;onf rdrdwdkY\ pdwfBudKufae&mrsm;udk
tvsiftjref &&Sdjcif; odkYr[kwf vmbfxdk;í &,lrIrsm;
&SdaeaMumif; apm'uwufcJh Muonf/ tatmifjrifqHk;aom
jzpf&yf odkYr[kwf rSwfyHkwifvkyfief;pOfjzpfcJhonfh
erfha&S;aumufonf twdkif;twmwpfcktxd
wnfNidrfat;csrf;í rsdK;EG,fpkwlrsm; pkaygif;aexdkifvsuf&Sdonfh
&yf&Gmjzpfonfhtjyif pnf;vHk;nDnGwfonfh acgif;aqmifrI&SdNyD;
rSwfyHkwifavQmufxm;rIudk OD;pm;ay;owfrSwfí twdtus
azmfaqmifcJhonfh aus;&Gmwpfckjzpfonf/ ydkrkduGJjym;pHkvifí
tvTmaygif;pHk&Sdaeonfh &yf&Gmvlxkrsm;onf tNrJwrf;vkdvdk
tcsif;csif;Mum; &kef;uefvIyf&Sm;&ovdk vkyfief;pOfudkvnf;
cufcufcJcJazmfaqmif&avh&dS onf/
Z,m;(1)ESifh atmifajr(1)wGif tao;pdwfazmfjyxm;onfh
tcuftcJrsm;tygt0if taumiftxnfazmf&mü BuHKawGU&onfh
twm;tqD;rsm;udk aus;&Gmwdkif;vdkvdkü awGY&Sd&avh&Sdonf/
&Gmol&Gmomrsm;ESifh aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;rsm;u ajr,mOya'ESifh
rSwfyHkwifavQmufxm;rIudk em;vnfoabmaygufjcif;r&Sd
jcif;? aus;&GmXmersm;? NrdKUe,f&Hk;rsm; ESifh tvSrf;uGma0;onfh
wefz&J aus;&Gm? jrpfBuD;em;NrdKUe,f? ucsifjynfe,f
26
t&yfa'o&Sd v,f,majrrsm;jzpfaejcif;ESifh apmifhqdkif;&onfh
umvMumjrifhjcif;wdkYonf okawoejyKcJhonfh
aus;&Gmwdkif;ü tNrJvdkvdkapm'uwuf vsuf&Sdonfh
taMumif;t&mrsm;jzpfaeonf/ ajr,mrSwfyHkwifonfh
vkyfief;pOfwpfavQmuf tusifhysuf jcpm;rIrsm;
wGifwGifjzpfyGm;vsuf&SdNyD; Oyrm anmifukef;aus;&Gmü
ajrpm&if;t&m&Sd rsm;u vufzuf&nfzdk; awmif;cHjcif;rSpí
tcrJhaeYvnfpm wnfcif;{nfhcHapjcif;ESifh
avmifpmqDaxmufyHhapjcif;uJhodkYaom rNyD;EdkifrpD;Edkif
tvGJoHk;pm;rIrsm; jyKvkyfvsuf&Sdonf omru
aumif&maus;&Gmom;rS usyf 90000 ay;oGif;&onfh
tjzpftysufuJhodkYaom tqHk;pGefjcdrf;ajcmufaiGnSpfrIrsm;vnf;
jzpfyGm;vsuf&Sdonf/ ,cifuwnf;u tqdkyg ukefusp&dwfrsm;udk
“tusifhysufjcpm;rI”tjzpf rowfrSwfbJ apwemtavsmuf
ay;onfh rkefYzdk; odkYr[kwf tvkyfaumif;rGefpGmNyD;ajrmuf&eftwGuf
ay;oifhay;xdkufonfh ukefusp&dwf rsm;jzpfonf[kom
,lqxm;Muonf/ tcsdKUaom tajctaeü vmbfaiGrsm;udk
tajctae t& EIef;xm;trsdK;rsdK;ajymif;vJaumufcHojzifh
wwfEdkifonfhrdom;pkrsm;u yHkpH(7) &&Sd&ef aiGydkay;Muonf/
jcdrf;ajcmufaiGnSpfrItwGuf xifomjrifomt&SdqHk;aom
tcGifhtvrf; wpfckrSm trnfvTJajymif;&ef &Sif;vif;
wdusonfh vkyfxHk;vkyfenf;rsm; r&Sdjcif;jzpfNyD;
&kwfw&ufrkqdk;rjzpfoGm;olrsm;ESifh uav;oli,frsm;twGuf
tcufawGUapvsuf&Sdonf/ vTJajymif;rIrsm;twGuf
aiGaMu;EIef;xm;trsdK;rsdK; uGJvGJaejcif;onf
ajr,mrSwfyHkwifpepf\ a&&SnfwnfwHhcdkifNrJrIudk
tusyf&dkufapvsuf&Sdonf/ aus;&GmtwGif; yHkpH(1) rdwÅLwpfapmif
xufydkí r&&Sdjcif; odkYr[kwf ajrcGefajypmrsm;r&Sdjcif;uJhodkYaom
pm&Gufpmwrf;qdkif&m tcuftcJrsm;onfvnf; aus;&Gmwdkif;vdkvdk
BuHKawGUae&onfh jyóemrsm;jzpfonf/ ajrcGefajypm&Sdonfh
&Gmol&Gmom;rsm;onf rdrdwdkYydkifqdkifonfh ajr{utjynfht0
rSwfyHkwif Edkifjcif;onf ta&;ygí tjyKoabmqefaomfvnf;
,cifu rdrdwdkYydkifajr,mrsm;udk avQmhaygh tpD&ifcHcJhMuojzifh
ajr{uyrmPt jynfht0 xnfhoGif;rSwfyHkwifay;&ef
ajrpm&if;t&m&Sd rsm;udk wpfcgwpf&H tydkaiGaMu;ay;í vmbfxdk;
cJhMu&onf/ a'otqifhü e,fcHaus;&Gm tkyfcsKyfa&;rSL;rsm;ESifh
t&m&Sdrsm;udk avhusifhoifMum;rIESifh t&if;tjrpfrsm;tjyif
ußGrf;usifrI t&nftaoG;ESifh vHkavmufrQwonfh
vkyfcvpmrsm;jzifh axmufyHhay; jcif;onf xda&mufonfh yHkpH(7)
tkyfcsKyfpDrHa&;twGuf r&Sdrjzpfvdktyfvsuf&Sdonf/
atmifjrifonfh enf;AsL[mrsm;
a'owGif;acgif;aqmifrIESifh yHhydk;ulnDrI?
wufnDvufnDpkaygif;vkyfaqmifrIESifh tjrifzGifh ynmay;
r[mAsL[mrsm;u aus;&Gmrsm;twGif; ajr,mrSwfyHkwifrIudk
t&Sdeft[kefjzifh us,fjyefYvmapojzifh tvm;wl
tem*wf BudK;yrf;tm;xkwfrIrsm;wGifvnf; toHk;jyKEdkifyg
onf/ þr[mAsL[mrsm;onf t"dutm;jzifh
atmufqHk;tqifh e,fajrtvdkuf EdkifiHa&; tcif;tusif;ESifh
taumifxnfazmfrItqifhrsm;twGif; jzpfyGm;onfh twm;tqD;
trsdK;tpm; rsm;udk ajyvnfoGm;aponf/
todtjrifA[kokwMuG,f0í pdwftm;xufoefrI&Sdonfh
MoZmwduúrBuD;rm;aom aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;onf
atmifjrifrIudk jyqdk&mwGif tcdkifrmqHk; taxmuftul
jzpfaponfh nTef;udef;wpfckjzpfonf/ erfha&S;aumufESifh
aumif&maus;&GmwdkYü tqdkygwpfoD; yk*¾vrsm;u
rSwfyHkwifavQmufxm;rItwGuf ukefusp&dwfrsm;ESifh
tcsdefZ,m;rsm; azmfxkwfowfrSwf&mwGif tvGefta&;ygonfh
tcef;u@rS yg0ifcJh Muonfhtjyif &Gmol&Gmom;rsm;tMum;
rSwfyHkwifvkyfief;pOfudk tm;ay;jrSifhwifí yHkpHpm&Gufrsm;udkyg
vdkufvHjzefYa0ay;cJholrsm;jzpfonf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;onf
tpdk;&Xmersm;ESifh qufoG,f ajymMum;rI ? NrdKUe,f SLRD &Hk;ESifh qufqHa&;wnfaqmufrIwkdYtwGuf r&Sdrjzpf
ta&;ygolrsm;jzpfMuonf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;omru
tjcm;e,fajrcHt&m&Sdrsm;ESifh tjcm;tkyfpkrsm;onfvnf;
rSwfyHkwifavQmufxm;rIudk tm;aumif;vmatmif yg0ifulnD
Edkifolrsm;jzpfonf/ 0&efaus;&Gmü ajr,mtrnfaygufvTJajymif;rI
twGuf usoifhrnfh ukefusp&dwfrsm;udk aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;u
nSdEdIif;ay;cJhNyD; aus;&Gmpma&;jzpfolu pmwwfajrmufjcif;r&Sdonfh
&Gmol&Gmom;rsm;udk ykHpHpm&Gufrsm; ulnDjznfhpGufay;cJhonf/
aus;&Gm v,f,majrpDrHcefYcGJrItzGJYrsm;udk touf0ifjcif;r&Sd[k
ajymqdkcJh odkYr[kwf azmfjycJhaomfvnf; trSef wu,fwrf;ü
,if;wdkYonfvnf; rSwfyHkwifavQmufxm;rIudk
tultnDay;Edkifolrsm;jzpfonf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;rsm;?
&Gmpma&;rsm;ESifh aumfrwDrsm;twGuf &nf&G,fí
oifwef;rsm; ydkYcsjcif;ESifh t&if;tjrpfaxmufyHhrIrsm;
jyKvkyfjcif;jzifh a'owGif;tkyfcsKyfa&;,EÅ&m;rsm;udk
pOfqufrjywfwdk;wufajymif;vJvmapEdkifNyD;
rSwfyHkwifavQmufxm;rI vkyfief;pOf\ a&&SnfwnfwHhcdkifNrJrIudk
ulnDyHhydk;ay;Edkifygonf/
e,fajrcH toif;awmfrsm;ESifh t&yfbufvlYtzGJYtpnf;rsm;uvnf;
27
acgif;aqmifrIESifh ynmay;tjrifzGifh oifwef;rsm;
ydkYcsay;vsuf&Sdonf/ udpö&yftawmfrsm;rsm;ü &Gmol&Gmom;rsm;
onf ajr,mrSwfyHkwif avQmufxm;rIESifh ywfoufonfh
owif;tcsuftvufrsm;ukd bk&m;&Sdcdk;ausmif;\
aMunmcsuftm;jzifh od&SdcJhjcif;jzpfonf/ Oyrmtm;jzifh
atmifajr(1)&Sd trsdK;orD;wpfOD;u oHk;vtwGif; rdrdwdkY\
ajr,mrsm;udk rSwfyHkwifxm;Mu&eftwGuf toif;awmf\
EdI;aqmfrItm;jzifh od&SdcJh&NyD;aemuf rdrdydkifajrudk rSwfyHkwif
cJhjcif;jzpfonf[k ajymqdkcJhonf/ erfha&S;aumufü
aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;jzpfolonf ,cifwyfpcef; a[mif;rsm;ESifh
c&dkeDwdkY\ ajr,mvk,lrIqdkif&m tEÅ&m,frsm;taMumif;udk
&Gmol&Gmom;rsm;tm; bk&m;&Sdcdk; ausmif;ü
jyefvnfowday;onfhtaejzifh vma&muf&Sif;vif;ajymqdkcJhonf/
aus;&GmaumfrwDrsm;u SLRD t&m&Sdrsm;\ tpm;taomufESifh
oGm;a&;vma&; ukefusp&dwfrsm;tjyif NrdKUe,f&Hk;odkY tcgtm;
avsmfpGm oGm;a&mufar;jref;pHkprf;&mü ukefusonfh p&dwfrsm;udk
axmufyHh&eftwGuf Spectrum\ &efyHk aiGtultnD
rjzpfraevdktyfcJhaMumif; ajymqdkcJhonf/ Spectrum \
rdwfzuftzGJYtpnf;wpfckjzpfonfh r*Fvmazmifa';&Sif;u NrdKUe,f SLRD t&m&Sdrsm;udk zdwfac:í yHkpH(7)vkyfief;pOfESifh ,if;\
ta&;ygrIudk vma&muf&Sif;vif;wifjy&efESifh &Gmol&Gmom;rsm;ESifh
tjyeftvSef tar;tajzjyKvkyfay;&eftwGuf aeYwpfydkif;
tcsdef,lí zdk&rfwpfckudk pDpOfusif;ycJhonf/
anmifawmfaus;&Gm&Sd tdrfaxmifpk(13)cktwGif; azmfjycJhouJhodkY
pdwftm;xufoefí tjyeftvSef &dkif;yif;ulnDwwfonfh
tdrfeD;csif;&Gmol&Gmom;rsm;\ wufnDvufnD
pkaygif;vkyfaqmifcsufaMumifh ajr,mrSwfyHkwifavQmufxm;rI
atmifjrifcJhjcif;jzpfonf/ tdrfaxmifpkrsm;
twlwuGaiGaMu;pkxnfhí vkyfief;wm0efrsm;cGJa0um SLRD c&D;pOfESifh rSwfyHkwifavQmufvTmqdkif&m udpö&yfrsm;udk
nSdEdIif;aqmif &GufcJhjcif;jzifh vkyfief;pOfwpf&yfvHk; udk
xda&muftusdK;&SdcJhNyD; wpfOD;csif;tvdkuf ukefusp&dwfrsm;udk
oufomapcJhonf/
ed*Hk;csKyfoHk;oyfcsuf
usm;2 - ußGefawmfxifwmuawmh tpdk;&taeeJY ajrBuD;udk
oHk;zdkYyJ cGifhjyKxm;w,f/ tcktcsdefxd ußGef awmfwdkY rydkifao;bl;/
tckawmh tpdk;&u ußGefawmfwdkY&JUajrudk toHk;jyKcGifhjyKxm;ayr,fh
wpfcsdefcsdefus &if ay;roHk;awmhwmrsdK;vnf; jzpfvmEdkifw,f/
tckxd ajrydkifvdkY r&ao;bl;/ ußGefawmfuawmh tJ'Dvdk
yJxifw,f/
usm;1 - ußGefawmfem;vnfwmuawmh tpdk;&u ußGefawmfwdkY\
ajrawGudk tumtuG,fay;&r,f/ ajrBuD;qdkwm
a&TUvdkYajymif;vdkYr&wJh ußGefawmfwdkYydkifypönf;jzpfw,f/
'gaMumifh ajrBuD;ydkif&SifawGjzpfwJh EdkifiHom;awG&JU
ajrudkumuG,fay;zdkY tpdk;&rSm wm0ef&Sdw,f/ 'gayr,fh
tpdk;&u Oya'awGudk vdkuf emav;pm;rIr&SdyJ
ußGefawmfwdkY&JUajrawGudk vmodrf;oGm;r,fqdk&ifvnf;
ußGefawmfwdkY bmrSrwwfEdkifbl;/ tJ'Dvdkjzpfvm&if ußGefawmfwdkY
vkyfvdkY&wm bmrSr&Sdbl;/ wu,fvdkYom tpdk;&u Oya'awGudk
av;pm; vdkufemr,fqdk&ifawmh ußGefawmfwdkY&JUajr,mawG
vHkjcHKrSmjzpfayr,fh tpdk;&ucsdK;azmuf&ifawmh rvHk jcHKawmhbl;aygh/
usm; 3 - ußGefawmfem;vnfxm;wmu yHkpH(7)
r&Sd&if ußGefawmfwdkYajrudk ußGefawmfwdkY rydkifbl;/
yHkpH(7) u ußGefawmfwdkY&JUajrudk vHkjcHKrIay;EdkifwJh
wpfckwnf;aomt&mjzpfw,f/
yHkpH(7)\ tusdK;aus;Zl;rsm;udk aqG;aEG;oHk;oyfonfh
trsdK;om;OD;wnftkyfpkaqG;aEG;yGJ
anmifawmf
wufa&mufyg0ifaqG;aEG;Muolrsm;ESifh
wpfOD;csif;awGYqHkar;jref;olrsm;onf yHkpH 7 ESifhywfoufí
tusKd;aus;Zl;rsm;udk odem;vnfrI &oGm;aomfvnf;
ucsifjynfe,fuJhodkY e,fajrat;csrf;rIr&Sdonfh a'owGif
tpdk;&xHrS pm&Gufpmwrf;wpfck &&Sd&HkrQjzifh vHkjcHKpdwfcsrI
&&SdEdkifrnf cHpm;Edkifrnfr[kwfay/ &Gmol&Gmom;rsm;onfvnf;
&Hzef&Hcgqdkovdk yHkpH(7)? ajrvGwf?ajrvyf ESifh
ajr&dkif;vkyfief;pOfrsm;ESifh &yf&GmtpktzGJYydkifopfawm
rSwfyHkwifavQmufxm;rIwdkYtMum; Za0Z0gjzifh oJoJ
uGJuGJr&Sdacs/ tcsdKUuvnf; yHkpH(7)onf tydkoufoufomjzpfNyD;
ajrcGefajypm&Sd&HkrQjzifh rdrdwdkY\ ajr,mqdkif&mtcGifhta&;udk
taxmuftxm;jy&ef vHkavmufonf[k ,lqxm;Muonf/
tcsdKUurl yHkpH(7) wpfckwnf;onfom rdrdwdkY\ v,f,majrrsm;udk
‘w&m;0ifjzpfaponf[k ,HkMunfvsuf&Sdonf/ tcsdKU
aom&Gmom;rsm;twGuf rdrdwdkY\ v,f,majrrsm;udk
a&mif;cs&mü rSwfyHkwifxm;ojzifh tpdk;&udk owif;ydkY&ef
vdktyf&Edkifaomfvnf; rsdK;qufwpfckrS aemufwpfck odkYvnf;
vufqifhurf;vTJajymif;Edkifapygonf/ trsm;pkuvnf;
rSwfyHkwifxm;jcif;tm;jzifh v,f,majrtwGuf ay;tyfonfh
acs;aiGrsm;&,lEdkifjcif;ESifh tu,fí ukrÜPDrsm;rS
vma&mufodrf;,lyguvnf; avsmfaMu;rsm;&&SdEdkifjcif;
uJhodkYaom pD;yGm;a&;&IaxmifhrSom xnfhoGif;pOf;pm;Muonf/
tkyfpkrsm;tm;vHk;u tqHk;pGeftaejzifh yHkpH(7)\ vHkjcHKa&;ESifh
tusdK;aus;Zl;rsm;onf w&m;rQwí xda&mufpGm
pnf;MuyfazmfaqmifEdkifrI&Sdr&Sdtay:wGif rSDwnfvsuf&SdaMumif;
vufcHoabmwlMuonf/ v,f,majrrSwfyHkwifjcif;onf
ucsif jynfe,ftwGif;&Sd v,f,majrrsm;udk cdkifrmatmif
vkyfaqmif&eftwGuf tvm;tvm aumif;aom
enf;vrf;wpf&yfudk azmfxkwf ay;vsuf&Sdaomfvnf; ,if;\
pGrf;tm;ESifh tusdK;aus;Zl;rsm;onf rl0g'a&;qGJcsrSwfjcif;ESifh
tjiif;yGm;rI jzefajza&;,EÅ&m;rsm;tygt0if
e,fajrtvdkuf taumiftxnfazmfaqmifrItjyif
tjcm;trsdK;om; tqifh? jynfe,fESifh wdkif;a'oBuD;tqifh
ajr,mjyKjyifajymif;vJa&;vkyfief;rsm; tay:rlwnfí tcsdefu
qHk;jzwfoGm;ygvdrfhrnf/
2012 ckESpf v,f,majrOya'wGif azmfjyxm;onfh
v,f,majrrSwfyHkwifyHkpHonf ajredrfha'opepfrsm; twGuf
&nf&G,fa&;qGJcJhjcif;jzpfaomaMumifh ucsifjynfe,ftwGif;
taumiftxnfazmf&mwGif u armufurjzpfum vuf&Sdtcsdefü
a0;vHacgifzsm;onfh t&yfa'orsm;ESifh y#dyu©e,fajrrsm;twGif;
azmfaqmifEdkifjcif; vHk;0r&Sday/ aus;&GmckESpf
&GmtwGif; rSwfyHkwifavQmufxm;&mü BuHKawGUcJh&onfh
twm;tqD;rsm;onf yHkpHtrsdK;rsdK; uGJjym;pHkvifvsuf&SdNyD;
t"dutm;jzifh us,fjyefYonfhtrsdK;om;tqifhEdkifiHa&;
tcif;tusif;? ajr,mvk,lrIrsm;? rl0g'ESifh tpDtrH?
e,fajrtvdkufEdkifiHa&;tcif;tusif;ESifh taumif
txnfazmfrI[lí trsdK;tpm;ig;rsdK;cGJjcm;owfrSwfEdkifonf/
trsdK;tpm;ig;rsdK;pvHk;onf tjyeftvSef qufpyfvsuf&SdNyD;
jrefrmEdkifiH&Sd e,fajrtm;vHk;ESifh qufpyftusHK;0ifvsuf&Sdonf/
yxrtrsdK;tpm;ESifh wwd,trsdK;tpm;rsm;onf
wdkif;&if;om;e,fajrESifh ukef;jrifhe,fajr a'orsm;ESifh
txl;wvnfquf pyfvsuf&Sdonf/ aus;&GmESifh
tdrfaxmifpktqifh&Sd EdkifiHa&;tcif;tusif;rsm;onf
trsm;tm;jzifh ab;z,fcHxm;&avh&Sdaomfvnf;
þpmwrf;wGif azmfjyxm;onfh a'oacgif;aqmifrIESifh
yHhydk;ulnDrI? wufnDvufnDpkaygif;aqmif&GufrIESifh
tjrifzGifhynmay;jcif;uJhodkYaom atmifjrifa&;r[mAsL[mrsm;udk
taumiftxnfazmf aqmif&mwGif xnfhoGif;toHk;csEdkifrnfh
taumif;qHk;tcGifhtvrf;rsm;udk udk,fpm;jyK vsuf&Sdonf/
erfha&S;aumufwGif azmfjycJhouJhodkYyif pdwftm;xufoefrI&Sdonfh
aus;&Gm acgif;aqmifrsm;u vkyfomudkifom&Sdonfh
ywf0ef;usifwpf&yfay:aygufvmatmif 0dkif;0ef;
vkyfaqmifcJhMuonf/ Oyrm SLRD vrf;nTefcsufrsm;?
&yf&GmvlxktMum; tjiif;yGm;rIrsm;ESifh ajr,modrf;qnf;rIrsm;rS
uif;vGwfjcif; wdkYonf aus;&Gmrsm;udk yHkpH(7)qDodkY ac:aqmifoGm;
Edkifonf/
ucsifjynfe,f&Sd tusifhysufjcpm;rIESifh y#dyu©onf
tawmrowfjzpfyGm;vsuf&Sdonf/ tvGeftußGH vmbfaiGay:wif
awmif;cHrI&Sm;yg;aomfvnf; trIwdkif;vdkvdkü tydkaMu;rsm;?
vufaqmifrsm; odkYr[kwf rsufESmomay;bufvdkufrI odkYr[kwf
rwefwqukefusp&dwfrsm; awmif;cHavh&Sdonf/ ajr,mrSwfyHkwif
vkyfief;udk tqifajyacsmarGUatmif azmfaqmif &eftwGuf
ajrpm&if;t&m&Sdrsm;taejzifh tenf;tusOf; t*wdvdkufpm;rIudk
vdktyfcsuf wpf&yftaejzifh apm'wufvsuf&Sdonf/
trnfvTJajymif;&mü t*wd vdkufpm;rIonf
rl0g'&Sif;vif;jyifqifcsuftm;jzifh ajz&Sif;&ef vdktyfvsuf&Sdonf
t&Sif;vif;qHk;ESifh pHwif avmufonfh jyóem&yfwpfckjzpfonf/
yHkpH(7)tm;jzifh ay:aygufvmonfh ajr,mtmrcH csuftay:
&Gmol&Gmom;rsm; t,HktMunfuif;rJh&jcif;rSm xdkuJhodkYaom
t&dk;pGJaeonfh tusifhysufjcpm;rIESifh quf vufjzpfyGm;aeonfh
y#dyu©wdkYaMumifhjzpfonf/
ucsifjynfe,ftwGif; ajr,mrSwfyHkwifavQmufxm;rIonf
jynfe,ftwGif; wpfoD;wpfjcm; jzpfyGm; vsuf&Sdonfh
&IyfaxG;í tqifhqifhjzpfay:ajymif;vJvsuf&Sdonfh vlrIa&;ESifh
EdkifiHa&;upm;uGufrsm;twGif; epfjrSKyfvsuf&Sdonf/
a&SUc&D;qufvdkygu rSwfyHkwifvkyfief; taejzifh
vuf&SdpepftwGif; a&a&&m&mudkifwG,fajz&Sif;xm;jcif;r&Sdonfh
ta&;udpöaygif; rsm;pGmESifh zufNydKiftHwk&udef;&Sdaeonf/
,if;ü ajrrJh,mrJhrsm;? a&TUajymif;tvkyform;rsm;?
Nidrf;csrf;a&;vkyfief;pOftwGif; xnfhoGif;aygif;pyf&ef
vdktyfonfh jynfwGif;ae&yfpGefYcGm ppfab;wdrf;a&Smifolrsm;?
xHk;wrf;"avhOya'? autdkiftdk\ rl0g'rsm;? wdkif;
&if;om;rsdK;EG,fpkESifh trsdK;orD;^trsdK;om;wef;wlnDrQrIr&Sdjcif;ESifh
obm0o,HZmwt&if; tjrpfqdkif&m wif;rmrIrsm;
yg0ifvsuf&Sdonf/ rSwfyHkwifjcif;qdkif&m
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh jyóem&yfrsm;onf trsm;tm;jzifh
omrefvQHumrQomjzpfaomfvnf; jrefrmEdkifiH\
y#dyu©txlajymqHk;aom jynfe,frsm;ü wpfcktygt0ifjzpfonfh
a'o&Sd awmifolv,form; rsm;\ ajr,mawmif;qdkrI
w&m;0ifjzpfjcif;ESifh &Sif;vif;yDorIonf tavmif;tpm;
ozG,fjzpfvmonf/
28
þokawoe\ awGU&Sdcsufrsm;tay: tajccHí ucsifjynfe,ftwGif;&Sd v,f,majrrSwfyHkwif zGHUNzdK;wdk;wufa&;twGuf
atmufyg vkyfaqmifcsufrsm;udk wifjytBuHjyKtyfygonf/
rl0g'csrSwfolrsm;taejzifh -
• OD;pm;ay; - v,f,majrrSwfyHkwifaMu;udk jyefvnfpdppfjyifqifí ajr,mvTJajymif;rI twGuf &Sif;vif;wdusonfh
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh EIef;xm;rsm;udk a&;qGJxkwfjyefay; &ef/
• OD;pm;ay; - NrdKUe,f aMu;wdkifESifh ajrpm&if;&Hk; rsm;twGuf bwf*suf? 0efxrf;? enf;ynmqdkif&m pGrf;aqmif&nfESifh
t&if;tjrpfrsm;udk wdk;jrSifhaxmufyHhí tusifhysufjcpm;rIudk wdkufzsuf&ef/
• rkqdk;rjzpfol\ &ydkifcGifh&kyfodrf;cH&rIr&Sdatmif umuG,fwm;qD;&ef? ZeD;^cifyGef;jzpfol ESifh
yl;wGJtrnfaygufavQmufxm;rIudk cGifhjyKí yl;wGJ&ydkifcGifh tcGifhta&;udk umuG,fapmifha&Smuf&ef pkaygif; ydkifqdkifrIESifh
bHkydkifqdkifrItpDtpOfrsm;udk cGifhjyK&ef/
• xda&mufonfh tjiif;yGm;rIzsefajza&;,EÅ&m;rsm; a&;qGJazmfxkwfí enf;Oya'tm;jzifh tem*wf wGif
jzpfay:vmEdkifajc&Sdonfh ajryrmPtajrmuftrsm; pkpnf;&,lrIudk uefYowf&ef/
• trsdK;om;ajrtoHk;csrl0g'ESifh trsdK;om;ajr,mOya'tm;jzifh ukef;jrifha'orsm;ESifh ajredrfha'o rsm;&Sd
a&TUajymif;awmif,mpdkufysdK;a&;? pyg;ESifh awmif,mpdkufysdK;rIqdkif&m &ydkifcGifhtcGifhta&;rsm; udk vHkjcHKrI&Sdap&ef &nf&G,fí
rwlnDonfh ajrtrsdK;tpm; trsdK;rsdK;ESifh ywfoufí ajrESifhqufpyf rI&Sdonfh wnfqJtrsdK;om;rl0g'rsm;ESifh Oya'rsm;udk
csdefnSdaygif;pnf;&ef/
• trsdK;om;ajrtoHk;csrl0g'? trsdK;om;ajr,mOya'ESifh tem*wfajr,mqdkif&m enf;Oya'rsm;ESifh
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;twGuf vlxkaqG;aEG;wdkifyifyGJrsm; jyKvkyf&mü tm;vHk;yl;aygif;yg0ifrI&Sdap&ef/
• Nidrf;csrf;a&; aphpyfnSdEdIif;rIrsm;ESifh vkyfief;pOfrsm;twGif; ajr,mrSwfyHkwifrItygt0if ajr,mt a&;udpö&yfrsm;udk
OD;pm;ay;taejzifh xnfhoGif;pOf;pm;í v,f,majrOya'rSwfyHkwifvkyfief;twGif; xHk;wrf;"avhESifh
wdkif;&if;om;rl0g'rsm;udk xnfhoGif;aygif;pyf&ef/
uGif;qif;azmfaqmifvsuf&Sdolrsm;ESifh axmufyHhulnDolrsm;taejzifh
• OD;pm;ay; - ajr,mrSwfyHkwifvkyfief; tjrifzGifhynmay;í yhHydk;ulnD&eftwGuf e,fcHt&yfzuf vlYtzGJYtpnf;rsm;?
bmoma&;tajcjyKESifh bmomaygif;pHk tzGJYtpnf; rsm;\ qef;opfonfh BudK;yrf;tm;xkwfrIrsm;udk yHhydk;ulnD&ef/
• OD;pm;ay; - aus;&Gmpma&;rsm;? aus;&GmtkyfpkESifh aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL;rsm;twGuf ajr,mudpö &yfrsm;?
rSwfyHkwifvkyfief;ESifh Mum;0ifzsefajzjcif;qdkif&m oifwef;rsm;jzifh yHhydk;ulnDay;&ef/
• OD;pm;ay; - ajr,mrSwfyHkwifjcif;ESifh ajr,mtjiif;yGm;rIrsm; w&m;rQwrI&Sdap&eftwGuf a&SUaersm;ESifh
w&m;a&;0efxrf;rsm;udk avhusifhoifMum;ay;í axmufyHhulnD&ef/
• a0;vHacgifzsm;onfh aus;vufa'orsm;ü pepfwusajr,mrSwfyHkwif&ef BudK;yrf; vkyfaqmifrI rsm;udk tm;ay;ulnD&ef/
• ta&twGufy"mejyK avhvmqef;ppfrI? xHk;wrf;"avhqdkif&m ajr,mvkyfydkifcGifh pepfrsm;udk pdppfoHk;oyfrIESifh
ajrrJh,mrJhrsm;? a&TUajymif;tvkyform;rsm;? jynfwGif; ae&yfpGefYcGm ppfab;wdrf; a&Smifolrsm;ESifh
autdkiftdkxdef;csKyfa'orsm;tygt0if ucsifjynfe,ftwGif;&Sd rwluGJjym;vsuf&Sdonfh ajr,mvkyfydkifcGifhudk ydkrdkem;vnf
oabmaygufap&eftwGuf vdktyfonfh okawoersm; a&;qGJ taumiftxnf azmf&ef/
tBuHjyKaxmufcHcsufrsm;
29
• GRET. Finding outlines for “Understanding rural land issues to engage comprehensive policy dialogue in Myanmar” project
• (draftreport).December2014• Mark,SiuSue.“AretheOddsforJustice‘StackedAgainst’Them?ChallengesandOpportunitiestoSecuringLand
Claims by• SmallholderFarmersinMyanmar,”paperforLandDealsPoliticsInitiativeConference,ChiangMaiUniversity,
June 5-7, 2015• Obendorf, Robert B. “Legal Review of Recently Enacted Farmland Law and Vacant, Fallow and Virgin Land Law:
Improving the• Legal&PolicyFrameworksRelatingtoLandManagementinMyanmar,”FoodSecurityWorkingGroup’sLand
Core Group,• November 2012• TheRepublicoftheUnionofMyanmar.TheFarmlandLaw,(LawNo.11ofPyithuHluttaw,2012)• TheFarmlandRules,(TheMinistryofAgricultureandIrrigationOrderNo.2/2012).UnofficialtranslationbyUN-
Habitat.• NationalLandUsePolicy(6thDraft),LandUseAllocationandScrutinizingCommittee,June2015• Srinivas, Shivakumar and U Saw Hlaing “Myanmar: Land Tenure Issues and the Impact on Rural Development,”
FAO 2015• UNDP Myanmar. “The State of Local Governance: Trends in Kachin,” 2015
usrf;udk;pm&if;
30
Spectrum SDKNNo 9C (ninth floor) Myaynigone Plaza,
Yangon, Myanmar
[email protected]@gmail.com
+95-1-516941
Myitkyina Office, Sitapru MC-81,Duwa Zaw Rip Road, Myitkyina,
Kachin State, [email protected]
+95-9-450049942
www.spectrumsdkn.org