Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

39
ONDERZOEK 2012 Q1 WENDBAARHEID Market Intelligence juli 2012

description

Het wendbaarheidonderzoek van Yacht brengt elk kwartaal in kaart in welke mate organisaties – zowel overheden als bedrijfsleven - zijn voorbereid op conjuncturele golven van de economie en bewegingen van de arbeidsmarkt.Voor deze meting keek Yacht specifiek naar belemmeringen en oplossingen voor het vergroten van wendbaarheid.

Transcript of Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

Page 1: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

ONDERZOEK 2012 Q1

WENDBAARHEID

Market Intelligence

juli 2012

Page 2: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

WENDBAARHEIDONDERZOEK YACHT

Het wendbaarheidonderzoek brengt elk kwartaal in kaart in welke mate organisaties – zowel overheden als bedrijfsleven - zijn voorbereid op conjuncturele golven van de economie en bewegingen van de arbeidsmarkt. Het bekijkt of Nederlandse organisaties wendbaar zijn en welke verschuivingen daarin optreden. Elke meting bestaat uit twee onderdelen: de wendbaarheidsmonitor waarin Yacht objectief vaststelt hoe het met de wendbaarheid van organisaties is gesteld. En een serie vragen waarin de respondenten vragen krijgen voorgelegd over verschillende thema’s in relatie tot wendbaarheid. Thema’s die aan de orde zijn geweest zijn o.a. de effecten van leiderschap op wendbaarheid, talentmanagement en scenarioplanning.

Voor de meest recente meting keek Yacht specifiek naar belemmeringen bij organisaties in Nederland en oplossingen voor het vergroten van wendbaarheid. Het onderzoek is uitgevoerd onder vertegenwoordigers (topmanagement, middenmanagement, HR functies) van organisaties met minimaal 50 medewerkers in de branches Industrie, Dienstverlening, Overheid/non-profit, Zorg en handel/distributie. Aan dit onderzoek hebben 423 respondenten deelgenomen. Het onderzoek is uitgevoerd door MarketResponse.

2

Page 3: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

INHOUD

• MANAGEMENT SUMMARY

• RESULTATEN

• BRANCHEPROFIELEN

• BIJLAGEN • PROFIELGEGEVENS

• ACHTERGROND & ONDERZOEKSVERANTWOORDING

3

Page 4: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

MANAGEMENT SUMMARY

Page 5: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

MANAGEMENT SUMMARY – 1

WENDBAARHEID IN NEDERLAND ANNO 2012 Steeds meer organisaties zijn zich bewust van de noodzaak om adequater in te kunnen spelen op de continu

veranderende marktomstandigheden. Deze noodzaak ziet Yacht terug in een positieve ontwikkeling van de

wendbaarheid van organisaties in Nederland. We hebben drie stadia van wendbaarheid geconstateerd: organisaties

die en inhaalslag nodig hebben, wendbaren op korte termijn en structureel wendbare organisaties. Het aantal

organisaties dat een inhaalslag nodig heeft, is in 2012 gedaald met 10%-punt. Het aantal organisaties dat structureel

wendbaar is geworden, is gegroeid van 15% naar 18% en meer dan de helft van de organisaties is nu op korte

termijn wendbaar. Ondanks een positieve beweging, is meer dan 80% nog altijd niet structureel voorbereid op

veranderingen in conjunctuur en op de arbeidsmarkt.

De wendbaarheid van organisaties is toegenomen door aanpassingen op het gebied van kennis, arbeid en processen

& systemen. De waarde van kennis wordt meer onderkend en het verkrijgen van de juiste kennis op het juiste

moment wordt als eenvoudiger ervaren; zowel interne kennis (50%) als externe kennis (44%). Daarnaast is het

strategisch HR-plan in toenemende mate vertegenwoordigd in organisaties (53%). Ook wordt steeds vaker gekozen

voor een ideale verhouding tussen werknemers die vast in dienst zijn en zij die een flexibele arbeidsovereenkomst

hebben (flex/vast verhouding). Door deze samenstelling van vaste en flexibele krachten wordt de kennis zo veel

mogelijk gewaarborgd binnen de organisatie voor langere termijn.

WAT VINDEN ORGANISATIES ZELF

In dit onderzoek hebben we ook naar de mening van de organisaties zelf gevraagd: hoe vinden zij dat het met hun

wendbaarheid is gesteld. 42% geeft aan dat de eigen wendbaarheid de afgelopen twee jaar is toegenomen. Maar de

meerderheid (58%) is het niet gelukt om de eigen wendbaarheid te vergroten; 31 % geeft aan dat deze gelijk is

gebleven en 25% ziet het zelfs afnemen. Gemiddeld geven organisaties zichzelf een 6.4 voor wendbaarheid.

5

Page 6: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

MANAGEMENT SUMMARY – 2

BRANCHES UITGELICHT: INHAALSLAG VOOR OVERHEID EN ZORGSECTOR

De ontwikkeling en de huidige mate van wendbaarheid verschillen per branche. Uit vorig wendbaarheidonderzoeken

van Yacht bleek dat de overheid ondergemiddeld wendbaar was (slechts 9% was structureel wendbaar). Het is dan

ook logisch dat de overheid het meest kritisch is over de eigen wendbaarheid: ruim een kwart van de

overheidsorganisaties geeft de eigen wendbaarheid een onvoldoende en gemiddeld geven zij zichzelf een 6.1 voor

wendbaarheid, de laagste score van alle branches. Ook geven zij bovengemiddeld aan negatieve effecten van de

crisis te hebben ondervonden (52%) op de wendbaarheid van hun organisatie. Enerzijds zorgen de aangekondigde

bezuinigen en de veranderende wetgeving voor een negatief bewustzijn, anderzijds dwingt dit de overheid ook om

kritisch te kijken naar hun organisatie en meer aan hun wendbaarheid te werken. De relatief sterke mate van

aandacht voor wendbaarheid binnen de overheid (33%) resulteert in deze meting dan ook in het daadwerkelijk

wendbaarder worden. De overheid boekt met name resultaat op het gebied van processen & systemen en kennis.

Doordat ze relatief veel bezig is met reorganiseren (42%) richt men hun aandacht op het inzichtelijk maken van

welke kennis in huis is en welke kennis benodigd is.

Ook binnen de zorgsector zien we de bovengemiddelde totale aandacht voor wendbaarheid (88%) terug in een

positieve ontwikkeling. Zorgorganisaties worden steeds wendbaarder op korte termijn door beter voorbereid te zijn

op veranderingen. Ze hebben vaker een bewuste keuze gemaakt voor de flex/vast verhouding binnen de organisatie

in de toekomst (52%) en er zijn vaker richtlijnen bekend voor de omvang van deze flexibele schil (60%). Ook op het

gebied van (interne) kennis boeken ze vooruitgang. In toenemende mate is bekend hoe de inzet van het huidig

personeel verbeterd kan worden (62%) en het aantal organisaties dat een plan klaar heeft liggen als een

medewerker met cruciale kennis vertrekt, is sterk gegroeid: van 21% naar 44%. Bijna de helft (49%) van de

zorgorganisaties zegt zelf ook dat de wendbaarheid binnen hun organisatie is toegenomen, wat relatief veel is t.o.v.

andere branches. De zorgsector geeft zichzelf gemiddeld een 6.5 voor hun wendbaarheid.

6

Page 7: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

MANAGEMENT SUMMARY – 3

WENDBAARHEID STAAT HOOG OP DE AGENDA

Bij organisaties is er veel aandacht om de wendbaarheid te vergroten (82%). De aanhoudende economische

tegenspoed is aanleiding om de organisatie tegen het licht te houden. Bijna een derde van de organisaties (31%)

zegt sterker uit de crisis te zijn gekomen; zij zien kans om zichzelf te verbeteren en hun organisatie is wendbaarder

geworden. Een iets groter deel, 40%, geeft aan dat de crisis juist een negatief effect heeft gehad. Organisaties die

minder tijdig en adequaat inspelen op de ontwikkelingen in de arbeidsmarkt ervaren over het algemeen meer

negatieve effecten van de crisis op de eigen wendbaarheid. 65% van de organisaties die de wendbaarheid de laatste

jaren heeft zien afnemen, geeft aan dat de crisis een negatief effect heeft gehad op de wendbaarheid.

Voor velen is de huidige mate van aandacht voor wendbaarheid binnen de organisatie nog niet afdoende. Bijna de

helft (48%) vindt dat er in de eigen organisatie meer aandacht zou moeten zijn voor wendbaarheid. Zowel directie,

HR als het (midden) management is het hier mee eens. 34% vindt de huidige aandacht genoeg en slechts 15% geeft

aan dat de aandacht voor wendbaarheid wel iets minder mag.

DRIJFVEREN VOOR WENDBAARHEID

Overall noemen organisaties als belangrijkste redenen om aandacht te besteden aan wendbaarheid dat het ze helpt

om ‘concurrerend te blijven ten opzichte van andere organisaties’ (18%), ‘door de crisis heen te komen’ (11%) en ‘bij

het uitvoeren van de gewenste bezuinigingen’ (11%). Aandacht voor wendbaarheid ingegeven door het streven naar

een betere concurrentiepositie komt sterk naar voren bij korte termijn en structureel wendbare organisaties (22%

resp. 20%) en in mindere mate (9%) bij organisaties die een inhaalslag nodig hebben. Wat de drijfveren voor

wendbaarheid binnen organisaties zijn, verschilt dus per fase van wendbaarheid waarin men zit.

7

Page 8: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

MANAGEMENT SUMMARY – 4

AANPAK VERGROTEN WENDBAARHEID Organisaties zijn druk bezig om de wendbaarheid te vergroten. Slechts 3% geeft aan hier op geen enkele manier

mee bezig te zijn of dat het onderwerp niet speelt binnen de organisatie. Zij werken aan hun wendbaarheid door een

strategische richting te bepalen/visie te ontwikkelen (38%), het inzichtelijk maken van kennis en vaardigheden

personeel (30%) en kennisontwikkeling (30%). Overall is men dus bezig met strategie en kennismanagement en dit

zijn ook de onderwerpen waarvan men het meeste effect verwacht op het vergoten van de wendbaarheid.

Ruim een kwart van de organisaties is bezig op korte termijn geld te besparen door te reorganiseren. Reorganiseren

wordt echter als weinig effectief beschouwd om de wendbaarheid te vergroten; 28% is met reorganisatie bezig (m.n.

de overheid - 42%) maar slechts 15% geeft aan er effect van te verwachten. Vooral het middenmanagement is

sceptisch, 10% heeft er vertrouwen in tegen 23% van de topmanagers. Middenmanagers hebben meer vertrouwen

in het doorvoeren van procesverbeteringen (31% versus 20% van de topmanagers).

VERSCHILLENDE FASEN, VERSCHILLENDE ACTIES We zien verschillen in aanpak van wendbaarheid, afhankelijk in welk stadium van wendbaarheid de organisatie zich

bevindt. Organisaties die een achterstand hebben, zijn op minder manieren bezig met het vergroten van de

wendbaarheid en zijn meer gericht op ‘overleven’. Opvallend vaak ten opzichte van de meer wendbare organisaties

geven zij aan dat het onderwerp op geen enkele manier bij hun speelt of dat men er geen weet van heeft (16%

versus 5%). Als ze er wel mee bezig zijn dan richten ze hun inspanningen vooral op aanpassingen van de organisatie,

zoals procesverbeteringen en efficiencyslagen. Organisaties die al meer wendbaar zijn, zijn meer bezig met de dag

van morgen. Korte termijn wendbare organisaties zetten naast procesverbetering vaak in op kennismanagement en

structureel wendbare organisaties zijn weer een stap verder door bezig te zijn met het bepalen van een strategische

richting. Ook noemen ze relatief vaak talentmanagement (22%) als manier om wendbaarder te worden. Hoe

wendbaarder de organisatie, hoe meer men het vizier op de toekomst heeft en hoe meer de activiteiten hierop

gericht zijn.

8

Page 9: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

MANAGEMENT SUMMARY – 5

BELEMMERINGEN VOOR WENDBAARHEID Nederlandse organisaties zijn doordrongen van de noodzaak om wendbaarder te worden, dit blijkt echter in de

praktijk nog niet eenvoudig te realiseren. Bijna alle organisaties (95%) ervaren belemmeringen als het gaat om het

vergroten van de wendbaarheid. De belangrijkste belemmering blijkt de kortetermijnvisie van organisaties te zijn

(28%). Er wordt geen tijd genomen om afstand te nemen van de dagelijkse beslommeringen om gericht aan

wendbaarheid te gaan werken. Naast ‘onvoldoende budget’ (27%- ingegeven door de crisis en met name aanwezig

bij de overheid en zorg-) wordt ook de ondersteuning voor veranderingen organisatiebreed als belangrijke

belemmering gezien. Enerzijds ontbreekt het aan ontvankelijkheid en inzetbereidheid van medewerkers (25%) en

anderzijds ligt de focus bij managers te veel op eigenbelang (24%). Ook geeft 17% aan dat er te weinig draagvlak

binnen de organisatie is en zegt 16% dat het ontbreekt aan een daadkrachtige directie. Overall kost het organisaties

nog te veel tijd en energie om de gehele organisatie mee te krijgen als het gaat om wendbaarheidtrajecten.

VERSCHILLENDE FASES, VERSCHILLENDE BELEMMERINGEN

Het aantal belemmeringen dat organisaties ervaren lijkt samen te hangen met de wendbaarheidfase waarin men zit.

Organisaties die een inhaalslag moeten maken zien de meeste obstakels (#3). Organisaties die al wendbaarder zijn,

zien minder belemmeringen om (nog) wendbaarder te worden: korte termijn # 2,3 en structureel #2.

Het ontbreken van budget wordt bij organisaties in iedere fase van wendbaarheid als veelkomende belemmering

gezien. Maar interne belemmeringen komen vooral voor bij organisaties die een inhaalslag moeten maken. Opvallend

vaak noemen zij het korte termijn denken (43%) en het gebrek aan een daadkrachtige directie (29%). Ook

organisaties die op korte termijn wendbaar zijn, zijn nog veel bezig met de waan van de dag maar al in mindere mate

(25%). De meer wendbare organisaties zijn zich vaker ook bewust van externe belemmeringen zoals ‘snel

veranderende marktontwikkelingen’ (20%).

9

Page 10: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

RESULTATEN

Page 11: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

ORGANISATIES IN NEDERLAND WORDEN GELEIDELIJK AAN WENDBAARDER De wendbaarheid van organisaties

ontwikkelt zich positief:

Het aantal organisaties dat structureel wendbaar is geworden is het afgelopen jaar gegroeid van 15% naar 18%.

Meer dan de helft (55%) van de organisaties is op korte termijn wendbaar.

Het aantal organisaties dat een inhaalslag nodig heeft daalt (- 10%-punt).

Hoewel het gestaag gaat, zijn steeds meer organisaties beter voorbereid op de ontwikkelingen in de arbeidsmarkt en conjunctuur

38%35% 35%

28%

46%49% 50%

55%

15% 16% 16% 18%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

april 2011 juli 2011 nov 2011 april 2012

Inhaalslag nodig Wendbaarheid korte termijn Structureel wendbaar

11

Resultaten op totaal niveau

Page 12: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

WENDBAARDER OP HET GEBIED VAN:

Kennis is bepalend voor toekomstig succes en de continuïteit. Belangrijk is om te kunnen beschikken over de juiste kennis op het juiste moment. Uit deze meting blijkt dat organisaties het verkrijgen van de juiste kennis op het juiste moment als eenvoudiger ervaren ; zowel voor interne kennis (50%) als voor externe kennis (44%).

De waarde van kennis wordt onderkend: er wordt steeds meer ingezet op kennismanagement. Dit zien we terug in de toename van korte termijn en structureel wendbare organisaties.

41%

43%

47%

50%

34%

39%40%

44%

30%

40%

50%

60%

april 2011 juli 2011 nov 2011 april 2012

… wordt het verkrijgen van de juiste interne kennis op het juiste moment als eenvoudig ervaren (K)

…wordt het verkrijgen van de juiste externe kennis op het juiste moment als eenvoudig ervaren (K)

12

Resultaten op totaal niveau

Page 13: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

WENDBAARDER OP HET GEBIED VAN:

42%

45%

47%

49%

44%

49%

45%

52%

43%

49%

51%

53%

30%

40%

50%

60%

april 2011 juli 2011 nov 2011 april 2012

...is bekend welke alternatieven er zijn om te kunnen anticiperen op ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (A)

...zijn richtlijnen bekend met betrekking tot de omvang van de flexibele schil (A)

…is het strategische HR-plan in corporate-, divisie- en/of afdelingsplannen vertegenwoordigd (A)

Om toekomstige conjunctuurgolven op te kunnen vangen en goed te kunnen anticiperen op ontwikkelingen in de arbeidsmarkt is het van belang om een strategisch HR-plan te hebben en geen ad hoc-beleid. Steeds meer organisaties zijn zich hiervan bewust en het strategisch HR-plan wordt in toenemende mate vertegenwoordigd in corporate -, divisie- en/of afdelingsplannen (53%).

Bij ongeveer de helft van de organisaties (52%) zijn er richtlijnen bekend - korte/lange termijn - m.b.t. een zo’n efficiënt, duurzaam en flexibel mogelijke inzet van personeel.

13

Resultaten op totaal niveau

Page 14: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

EN…WENDBAARDER OP HET GEBIED VAN:

Steeds meer organisaties maken een bewuste keuze voor de ideale flex/vast verhouding in de toekomst (de verhouding tussen werknemers die vast in dienst zijn en zij die een flexibele arbeidsovereenkomst hebben). Door deze samenstelling van vaste en flexibele krachten wordt de kennis zo veel mogelijk gewaarborgd binnen de organisatie voor langere termijn.

41%

43%

45%

52%

30%

40%

50%

60%

april 2011 juli 2011 nov 2011 april 2012

...is een bewuste keuze gemaakt voor de flex/vast verhouding over vijf jaar (P)

14

Resultaten op totaal niveau

Page 15: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

GROOTSTE INHAALSLAG BIJ OVERHEID EN ZORGSECTOR -1

De overheid is het meest kritisch over de eigen wendbaarheid. Uit vorig onderzoek van Yacht bleek dat deze branche nog onvoldoende wendbaar was en een inhaalslag nodig had om beter voorbereid te zijn op veranderingen nu of in de toekomst (slechts 9% was structureel wendbaar). In deze meting zien we dat de overheid deze inhaalslag aan het maken is, m.n. op het gebied van:

– kostenbeheersing

– kennis op het juiste moment

– uitwisselbaarheid personeel en vergroten/ inrichten flexibele schil

22%20%

27%

38%

34%

38% 37%

50%

35%

45% 42%

51%

38% 43%

37%

54%

35% 37%

29%

55%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

april 2011 juli 2011 nov 2011 april 2012

… ligt er een plan klaar als een medewerker met cruciale kennis vertrekt (K)

… wordt het verkrijgen van de juiste interne kennis op het juiste moment als eenvoudig ervaren (K)

...is bekend hoe voor langere termijn de inzet van het huidige personeel verbeterd kan worden (A)

...is beleid opgesteld om in de toekomst over het juiste personeel te beschikken (A)

...is bekend wat de kosten/risico's zijn van het overschrijden van een deadline (P)

BEZUINIGINGEN DWINGT DE OVERHEID OM MEER AAN HUN

WENDBAARHEID TE WERKEN EN MET SUCCES

15

Resultaten Overheid

Page 16: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

GROOTSTE INHAALSLAG BIJ OVERHEID EN ZORGSECTOR -2

Ook binnen de zorgsector zien we de aandacht voor wendbaarheid terug in een positieve ontwikkeling inhaalslag wordt grotendeels omgezet naar wendbaarheid op korte termijn door beter voorbereid te zijn op veranderingen:

– bekend hoe de inzet van het huidig personeel verbeterd kan worden (62%)

– er zijn vaker richtlijnen voor de omvang van de flexibele schil (38%60%)

– bewuste keuze voor samenstelling vaste en flexibele krachten (52%)

– het aantal organisaties dat tevens een plan klaar heeft liggen als een medewerker met cruciale kennis vertrekt is sterk gegroeid naar 44%

21%

36%36%

44%

38%

58%

50%

60%

43%

53%

47%

62%

33%

43% 43%

52%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

april 2011 juli 2011 nov 2011 april 2012

… ligt er een plan klaar als een medewerker met cruciale kennis vertrekt (K)

...zijn richtlijnen bekend met betrekking tot de omvang van de flexibele schil (A)

...is bekend hoe voor langere termijn de inzet van het huidige personeel verbeterd kan worden (A)

...is een bewuste keuze gemaakt voor de flex/vast verhouding over vijf jaar (P)

ZORGSECTOR BETER VOORBEREID OP VERANDERINGEN

16

Resultaten Zorgsector

Page 17: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

VERDEELDHEID ONDER ORGANISATIES OVER EIGEN WENDBAARHEID

Toegenomen; 42%

Afgenomen ; 25%

Globaal gelijk gebleven; 31%

Weet niet; 2%

42%

38%49%

36%

49%38%

43%

27%

20%36%

23%

17%

19%

33%30% 26% 28%

38%

35%

2% 1% 2% 0%7% 2%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Overheid Zorg Industrie Financiële dienstverlening

Zakelijke dienstverlening

Logistiek

Toegenomen Afgenomen Globaal gelijk gebleven Weet niet

Gemiddeld zegt 42% van de organisaties dat de eigen wendbaarheid is toegenomen

Binnen zorgsector en financiële dienstverlening geeft ongeveer de helft aan (49%) dat de wendbaarheid is toegenomen

Binnen de industrie is dit percentage het laagst (36% - door hoge marktdruk) maar de wendbaarheid binnen deze branche was al relatief hoog

17

Resultaten op totaal niveau

Resultaten op branche niveau

58%

Page 18: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rapportcijfer gemiddeld Rapportcijfer inhaalslag nodig

Rapportcijfer wendbaar korte termijn Rapportcijfer structureel wendbaar

6,4

5,5

6,6

7,4

MERENDEEL ORGANISATIES HEEFT EEN REALISTISCH ZELFBEELD

Wendbare organisaties geven zichzelf een hoger rapportcijfer (7.4)

Gemiddeld geeft 20% van de organisaties zichzelf een onvoldoende

Ongeveer een gelijk deel (19%) geeft zichzelf een ruime voldoende (≥ 8)

De overheid is het meest kritisch over de eigen wendbaarheid (6.1); de financiële dienstverlening het meest positief (6.7)

ORGANISATIES GEVEN ZICHZELF GEMIDDELD EEN 6.4 VOOR WENDBAARHEID

27%

17%

24%

19%

12%

17%

33%

29%

22%

19%

33%

25%

27%

39%

32%

34%

33%

42%

12%

12%

17%

23%

19%

15%

1%

4%

6%

4%

2%

2%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Overheid (6.1)

Zorg (6.5)

Industrie (6.5)

Financiële dienstverlening

(6.7)

Zakelijke dienstverlening

(6.5)

Logistiek (6.5)

% 1-5 6 7 8 % 9-10

18

Resultaten op branche niveau

Resultaten op totaal niveau

Page 19: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

VERGROTEN WENDBAARHEID HOOG OP DE AGENDA BIJ RUIME MEERDERHEID – 82%

ORGANISATIES (ZOWEL DIRECTIE, HR ALS MIDDEN MANAGEMENT) WILLEN NOG MEER

AANDACHT VOOR WENDBAARHEID!

Gemiddeld geeft 82% aan dat er in de organisatie aandacht is om de wendbaarheid te vergroten

Binnen zorgsector meeste aandacht om de wendbaarheid te vergroten (88%); zakelijke dienstverlening het minst (77%).

Binnen overheid relatief veel aandacht ‘in sterke mate’ (33%)

26%

33%

26%

21%

28%

29%

21%

56%

49%

62%

62%

53%

48%

61%

15%

13%

9%

16%

19%

17%

15%

3%

5%

4%

1%

0%

5%

3%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Totaal

Overheid

Zorg

Industrie

Financiële dienstverlening

Zakelijke dienstverlening

Logistiek

Ja, in sterke mate Ja, in enige mate Nee, er is niet of nauwelijks aandacht Weet niet

83%

19

Resultaten op totaal- en branche niveau

Resultaten op totaal- en functie niveau

48%

43%

50%

50%

15%

15%

26%

11%

34%

42%

21%

36%

3%

1%

3%

3%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Totaal

Directieniveau

HR

(midden) Management

% meer aandacht % minder aandacht huidige aandacht is goed weet niet

82%

Page 20: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

AANHOUDENDE CRISIS VERGROOT BEHOEFTE AAN WENDBAARHEID

31%

24%

26%

33%

34%

36%

35%

40%

52%

41%

40%

43%

22%

36%

22%

20%

28%

21%

19%

28%

18%

7%

4%

5%

7%

4%

14%

11%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Totaal

Overheid

Zorg

Industrie

Financiële dienstverlening

Zakelijke dienstverlening

Logistiek

Positief effect Negatief effect Geen effect Weet niet

Bijna een derde van de organisaties (31%) zegt dat de crisis hen wendbaarder heeft gemaakt aanhoudende economische tegenspoed is aanleiding om de organisatie tegen het licht te houden

Tegelijkertijd geeft 40% aan dat de crisis juist een negatief effect heeft gehad op de wendbaarheid dit is sterk aanwezig bij de Overheid (52%)

Binnen de zakelijke dienstverlening zegt men relatief weinig negatieve effecten van de crisis op de wendbaarheid te ondervinden (22%).

20

Resultaten op totaal en branche niveau

Page 21: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

1%

3%

3%

4%

4%

8%

8%

9%

10%

10%

11%

11%

18%

Anders

Geen enkele

Weet niet

Vanwege krapte op de arbeidsmarkt

Helpt ons meer winst te maken

Helpt ons om snel in te spelen op technologische …

Helpt ons bij het vinden van de juiste mensen

Helpt ons bij het vinden van mensen op het juiste …

Helpt ons omgaan met sterk fluctuerende marktvraag

Helpt ons omgaan met veranderende …

Helpt bij het uitvoeren van de gewenste bezuinigingen

Kan ons door de crisis heen helpen

Zorgt dat we concurrerend blijven

CONCURREREND BLIJVEN BELANGRIJKSTE DRIJFVEER VOOR AANDACHT WENDBAARHEID

21

Resultaten op totaal niveau

Page 22: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

REDENEN VERSCHILLEN PER FASE

Organisaties die een inhaalslag nodig hebben op het gebied van wendbaarheid noemen als belangrijkste reden om bezig te zijn met wendbaarheid:

het uitvoeren van gewenste bezuinigingen (14%)

het omgaan met veranderende wetgeving/regulering (14%)

helpt ons door de crisis heen (10%)

Ook organisaties die structureel wendbaar zijn noemen concurrerend blijven (20%) als belangrijkste drijfveer om aandacht te besteden aan wendbaarheid binnen de organisatie. Daarnaast:

helpt ons door de crisis heen (14%)

het omgaan met veranderende wetgeving/regulering (12%)

Organisaties die enkel wendbaarheid zijn op de korte termijn noemen als aanjager van wendbaarheid binnen de organisatie:

concurrerend blijven (22%)

het uitvoeren van de gewenste bezuinigingen (12%)

het vinden van de juiste mensen (11%)

INHAALSLAG KORTE TERMIJN STRUCTUREEL

22

Page 23: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

WENDBAARHEID VOORAL VERGROTEN DOOR FOCUS OP STRATEGIE

1%

0%

4%

3%

8%

7%

7%

17%

15%

14%

13%

13%

10%

26%

15%

25%

23%

27%

1%

3%

5%

5%

8%

8%

10%

15%

15%

15%

15%

15%

15%

26%

28%

30%

30%

38%

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Anders

geen enkele manier, dit onderwerp speelt niet bij …

Inrichten mobiliteitscentrum

weet niet

Monitoren invulling sleutelposities

Arbeidsmarktcommunicatie, employer branding

Scenarioplanning toepassen

Krachten bundelen met vergelijkbare organisaties

Inzicht in projecten en processen vergroten

Talentmanagement

Vergroten aantal flexibele …

Het nieuwe werken mogelijk maken

Allianties met opleidingen/ scholen

Procesverbeteringen doorvoeren

Reorganisatie

Inzichtelijk maken kennis & vaardigheden …

Verbeteren kennisontwikkeling

Strategische richting bepalen/ visie ontwikkelen

Mee bezig Grootste effect

23

Resultaten op totaal niveau

Page 24: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

ANDERE FASE, ANDERE AANPAK

Deze organisaties zijn op minder

manieren bezig met het

vergroten van de wendbaarheid

binnen de organisatie dan de

meer wendbare organisaties. Zij

geven relatief vaak aan dat het

onderwerp niet bij hen speelt of

het niet weten. Als ze er wel mee

bezig zijn, is dat door:

reorganisatie (30%), bepalen van

een strategische richting (28%)

en strategische

personeelsplanning (24%)

Richten zich op aanpassingen v/d

organisatie -processen &

systemen- en verwachten hier

veel effect van. Relatief minder

bezig met kennis en strategie

Organisaties die structureel

wendbaar zijn hebben het vizier

op de toekomst om ook dan

wendbaar te blijven. Zij noemen:

het bepalen van een

strategische richting

(49%), kennisontwikkeling

(38%) en strategische

personeelsplanning (34%)

Daar waar ze mee bezig zijn

verwachten ze ook effect van

Overall houden structureel

wendbare organisaties zich bezig

met kennismanagement en met

het bepalen van de strategische

richting. Ook noemen ze relatief

vaak talentmanagement (22%)

als manier om de wendbaarheid

te vergroten

De groep onderscheidt zich van

de groep ‘inhaalslag’ door meer

bezig te zijn met:

strategische richting

bepalen (40%), strategische

personeelsplanning (33%)

en het verbeteren van

kennisontwikkeling (32%)

Hoewel deze groep nog behoorlijk

inzet op procesverbetering, is

daar al het meest effect bereikt

en verwachten zij hier minder

effect van dan activiteiten gericht

op het aspect kennis

Bijna de helft (46%) houdt zich

bezig met activiteiten gericht op

strategie, maar men verwacht

hier minder effect van (29%)

blik nog niet op lange termijn

24

PROCESVERBETERING/ EFFICIENCY

PROCESVERBETERING & KENNISMANAGEMENT

KENNISMANAGEMENT & STRATEGISCHE RICHTING

INHAALSLAG NODIG KORTE TERMIJN STRUCTUREEL

Page 25: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

KORTETERMIJNVISIE GROOTSTE BELEMMERING VOOR WENDBAARHEID…

1%

4%

3%

2%

3%

4%

5%

2%

3%

5%

6%

6%

6%

11%

9%

15%

15%

1%

2%

3%

10%

10%

11%

11%

11%

13%

16%

16%

17%

19%

24%

25%

27%

28%

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Anders

Weet niet

Geen enkele

Onvoldoende inzicht in huidig personeelsbestand

Onvoldoende inzicht in arbeidsmarktprognose

Krapte op de arbeidsmarkt

Snel veranderende marktontwikkelingen

Softwarematige beperkingen

Onduidelijke toewijzing van middelen

Onvoldoende doorstroming personeel

Geberek aan daadkracht directie

Te weinig draagvlak in de organisatie

Gebrek aan goede trakkers/ aanjagers

Managers te veel focus op eigen belang boven …

Weerstand bij medewerkers om te willen …

Onvoldoende budget

Te veel bezig met de waan van de dag/ korte termijn

Belemmeringen totaal Grootste belemmering

25

Resultaten op totaal niveau

Page 26: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

PER FASE DIVERSE BELEMMERINGEN

Organisaties in deze fase zien de

meeste belemmeringen (#3).

Grootste belemmering is ‘het

kortetermijndenken van deze

organisaties’ (43%). De overige

belemmeringen zijn intern gericht

zoals:

managers te veel focus op

eigenbelang (34%),

weerstand bij medewerkers

om te ontwikkelen/

veranderen (32%) en

gebrek aan daadkracht

directie/ te weinig

draagvlak in de organisatie

(29%)

Ook het budget wordt vaak

genoemd als belemmering

(31%), maar niet meer dan door

organisaties die wendbaarder zijn

Hoe wendbaarder de organisatie,

hoe meer toekomstgericht, hoe

beter de visie is doorvertaald

binnen de organisatie en hoe

minder belemmeringen men ziet

(#2). De voornaamste zijn:

managers te veel focus op

eigenbelang (25%) en snel

veranderende

marktontwikkelingen

(20%). Deze laatste komt

in veel mindere mate bij

minder wendbare

organisaties voor.

Ook bij deze groep is het budget

nog steeds een veelgenoemd

probleem (20%); organisaties

zijn bang om te investeren

Organisaties die op korte termijn wendbaar zijn, noemen gemiddeld 2,3 belemmeringen. Als grootste belemmeringen noemen zij:

onvoldoende budget (27%), weerstand onder medewerkers om te ontwikkelen/veranderen (26%) en te veel bezig met de korte termijn/ waan van de dag (25%).

Opvallend vaak nog in

vergelijking met de structureel

wendbaren wordt het gebrek

aan draagvlak binnen de

organisatie genoemd (16%

versus 2%)

26

INTERN & AD HOC INTERN & KORTE TERMIJN EXTERN & LANGE TERMIJN

INHAALSLAG NODIG KORTE TERMIJN STRUCTUREEL

Page 27: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

BRANCHEPROFIELEN

Page 28: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

82% geeft aan dat er in de organisatie

aandacht is om de wendbaarheid te

vergroten waarvan 33% in sterke mate

(= relatief hoog)

De overheid is het meest kritisch, 27%

geeft de eigen wendbaarheid een

onvoldoende overall cijfer 6.1

38% zegt dat de wendbaarheid de

afgelopen twee jaar is toegenomen; ruim

een kwart geeft aan dat deze is

afgenomen

Overheid ervaart veel last van crisis op de

wendbaarheid (52%), slechts een kwart

ervaart een positief effect

.

Overheid Overheid vooral bezig met bepalen van

strategische richting (46%). Relatief gezien veel

met reorganiseren /strategische

personeelsplanning (beide 42%)

Overheid relatief nog beperkt wendbaar

maar maakt een flinke inhaalslag

bezuinigingen dwingt overheid om kritisch te

kijken naar hun organisatie

BRANCHEPROFIEL OVERHEID

Aanleidingen voor wendbaarheid: helpen

omgaan met gewenste bezuinigingen en

veranderende wetgeving/ regulering

Grootste belemmeringen zijn:

onvoldoende budget (37%) en te veel

bezig met de waan van de dag (36%)

OVERHEID MAAKT INHAALSLAG

28

Page 29: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

Zorg

Binnen zorgsector meeste aandacht om

de wendbaarheid te vergroten (88%).

51% geeft aan dat er nog meer aandacht

zou moeten zijn

Kleine meerderheid (55%) geeft de

eigen wendbaarheid een 7 of hoger.

Overall gemiddeld een 6,5

Bijna de helft geeft zelf aan dat de

wendbaarheid de afgelopen twee jaar

is toegenomen. 20% zegt juist

afgenomen

26% ervaart de crisis als positief voor

de wendbaarheid maar een groter deel

(41%) ervaart een negatief effect

Positieve ontwikkeling: inhaalslag wordt

grotendeels omgezet naar op korte

termijn wendbaar door beter voorbereid

te zijn op veranderingen

Onvoldoende budget (36%) en

weerstand bij medewerkers om te

veranderen (25%) zijn de voornaamste

belemmeringen voor wendbaarheid

BRANCHEPROFIEL ZORG

Aanleiding voor wendbaarheid idem aan

overheid: helpen omgaan met gewenste

bezuinigingen (24%) en veranderende

wetgeving/ regulering (16%)

Bezig met bepalen strategische richting (37%).

Daarnaast zetten zij veel in op

kennismanagement (68%) en relatief veel bezig

met vergroten flexibele schil (27%)

ZORGSECTOR BETER VOORBEREID OP VERANDERINGEN

29

Page 30: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

Een kwart geeft de eigen wendbaarheid

een onvoldoende, dit is iets meer dan

gemiddeld. Overall cijfer: 6,4.

36% geeft zelf ook aan dat de

wendbaarheid de afgelopen 2 jaar is

afgenomen hetgeen relatief hoog is.

Een derde heeft de wendbaarheid zien

toenemen door de economische crisis,

40% ervaart een negatief effect

Concurrerend blijven, crisis overleven en

omgaan met sterk fluctuerende

marktvraag voornaamste drijfveren voor

aandacht wendbaarheid

Kortetermijnvisie (32%), onvoldoende

budget en focus managers eigen belang

(26%) belangrijkste belemmeringen voor

wendbaarheid

Industrie Men vergroot de wendbaarheid vooral door

het bepalen van een strategische richting

(40%) en verbeteren kennismanagement

(37%)

Gemiddeld geeft 83% aan dat er aandacht

is om de wendbaarheid te vergroten

(conform gemiddelde)

Industrie loopt voorop wat betreft

wendbaarheid maar groei zet niet

verder door (kennisverlies)

BRANCHEPROFIEL INDUSTRIE VOORSPRONG IN WENDBAARHEID ZET NIET DOOR

30

Page 31: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

Financiële dienstverlening

Bij 81% is er aandacht om de wendbaarheid

te vergroten en 40% geeft aan dat er nog

meer aandacht mag zijn voor wendbaarheid

De financiële dienstverlening is het meest

optimistisch over de eigen wendbaarheid.

Gemiddeld geeft men zichzelf een 6,7

Concurrerend blijven en crisis overleven zijn

de voornaamste redenen om aandacht te

besteden aan wendbaarheid

Barrières voor wendbaarheid:

kortetermijnvisie, weerstand medewerkers,

eigenbelang managers en onvoldoende

inzicht/ doorstroming personeel

De wendbaarheid binnen de financiële

dienstverlening is licht bovengemiddeld,

overall is het gros is korte termijn

wendbaar

Bijna de helft geeft aan dat de

wendbaarheid de afgelopen twee jaar is

toegenomen, 23% zegt afgenomen

BRANCHEPROFIEL FINANCIËLE DIENSTVERLENING

34% zegt dat de crisis hen wendbaarder

heeft gemaakt, 43% vindt van niet

Bezig met kennisontwikkeling,

procesverbetering, bepalen strategische

richting en relatief veel met

arbeidsmarktcommunicatie

FINANCIËLE DIENSTVERLENING OP DE GOEDE WEG

31

Page 32: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

Zakelijke dienstverlening

77% geeft aan dat er aandacht is voor

wendbaarheid, relatief is dit licht

ondergemiddeld. 47% vindt huidige mate

van aandacht goed, 40% wil meer

Overall beoordeelt de zakelijke

dienstverlening zichzelf gemiddeld wat

betreft wendbaarheid met een 6,5

Een gelijk deel (38%) geeft aan dat de

wendbaarheid de afgelopen twee jaar

is toegenomen danwel stabiel is.

Slechts 17% zegt afgenomen

Marktgerichte redenen zoals:

concurrerend blijven, omgaan met

fluctuerende marktvraag en inspelen op

technologische ontwikkelingen

Barrières: weerstand bij medewerkers

om te veranderen en eigenbelang

managers. Gebrek aan goede aanjagers

ook vaak genoemd

Visie ontwikkelen, kennisontwikkeling, en

procesverbeteringen doorvoeren

belangrijkste activiteiten om de

wendbaarheid te vergroten

De wendbaarheid binnen de zakelijke

dienstverlening is gemiddeld en stabiel,

merendeel is korte termijn wendbaar

BRANCHEPROFIEL ZAKELIJKE DIENSTVERLENING

Zakelijke dienstverlening ervaart relatief

weinig negatieve effecten van de crisis

(22% versus 40%) op de wendbaarheid

ERVAREN MINDER NEGATIEVE EFFECTEN VAN CRISIS OP WENDBAARHEID

32

Page 33: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

Logistiek

82% geeft aan dat er binnen de organisatie

aandacht is om de wendbaarheid te

vergroten, waarvan 61% in enige mate

De logistiek beoordeelt zichzelf wat

betreft wendbaarheid gemiddeld; 58%

geeft zichzelf >= 7 en gem. 6.5

43% geeft aan dat de wendbaarheid

de afgelopen twee jaar is toegenomen

(is gemiddeld) en 19% zegt

afgenomen

35% heeft de wendbaarheid zien

afnemen door de economische crisis,

een even groot deel ervaart een

positief effect

Specifieke belemmeringen voor de

logistiek zijn: onvoldoende doorstroming

personeel en onduidelijke toewijzing van

middelen

Strategische richting bepalen,

strategische personeelsplanning en

procesverbeteringen meest gebruikte

manieren om wendbaarheid te vergroten

De wendbaarheid binnen de logistieke

sector is gemiddeld en stabiel.

Meerderheid van de organisaties is

wendbaar op korte termijn

BRANCHEPROFIEL LOGISTIEK

De voornaamste reden voor aandacht

wendbaarheid voor de logistiek is met

afstand om ervoor te zorgen dat ze

concurrerend blijven

LOGISTIEK : CONCURREREND BLIJVEN DRIJFVEER VOOR WENDBAARHEID

33

Page 34: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

BIJLAGEN

PROFIELGEGEVENS

ACHTERGROND & ONDERZOEKSVERANTWOORDING

Page 35: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

9%

15%

10%9%

57%

9%

15%

7%

12%

57%

9%

16%

7%

11%

57%

8%

17%

11%

7%

57%

Directie Senior manager HR manager HR medewerker/ adviseur

Lijnmanager

Totaal meting 4 Totaal meting 3 Totaal meting 2 Totaal meting 1

24%

57%

19%

24%

57%

19%

25%

57%

18%

25%

57%

18%

Topmanagement Middenmanagement HR

Totaal meting 4 Totaal meting 3 Totaal meting 2 Totaal meting 1

BIJLAGE: PROFIELGEGEVENS - 1 BRANCHE

FUNCTIE (2)

AANTAL WERKJAREN

FUNCTIE

35

20%19%

20%

11%

14%

16%

22%

19%20%

21%

18%19%

21%

18%19%

Overheid Zorg Industrie Financiële dienstverlening

Zakelijke dienstverlening

Logistiek

Totaal meting 4 Totaal meting 3 Totaal meting 2 Totaal meting 1

4%

29%

22%

45%

6%

22%23%

49%

6%

29%

19%

46%

6%

24%

19%

51%

< 1 jaar 1-3 jaar 4-5 jaar > 5 jaar

Totaal meting 4 Totaal meting 3 Totaal meting 2 Totaal meting 1

Page 36: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

BIJLAGE: PROFIELGEGEVENS - 2

METING/FUNCTIE BRANCHE/FUNCTIE

36

24% 24% 25% 25%

57% 57% 57% 57%

19% 19% 18% 18%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Totaal meting 4 Totaal meting 3 Totaal meting 2 Totaal meting 1

Topmanagement Middenmanagement HR

22% 23% 24% 23% 26% 26%

59% 57% 56% 60% 55% 56%

20% 20% 20% 17% 19% 18%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Overheid Zorg Industrie Financiële dienstverlening

Zakelijke dienstverlening

Logistiek

Topmanagement Middenmanagement HR

Page 37: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

BIJLAGE: ACHTERGROND

SITUATIE: WENDBAARHEID VAN

ORGANISATIES

Snel inspelen op een bewegende markt en arbeidsmarkt wordt een must. Het Nederlandse bedrijfsleven zal het personeelsbestand zo in moeten richten dat ze kan meebewegen met deze ontwikkeling. Hierbij zijn vakkennis en knowhow belangrijk voor bedrijven maar steeds moeilijker te waarborgen door de dynamische arbeidsmarkt.

Yacht bemiddelt in flexibel personeel in een veelvoud aan sectoren en is marktleider op het gebied van interim professionals. Yacht heeft veel expertise in huis om haar klanten te ondersteunen in de behoefte naar wendbaarheid.

Yacht wil inzicht hebben in de manier waarop organisaties in verschillende branches omgaan met wendbaarheid

Yacht heeft MarketResponse gevraagd om een continue wendbaarheidsmonitor uit te voeren.

ONDERZOEKSVRAGEN

Welke ideeën en intenties zijn er in de markt over de wendbaarheid van organisaties? Ziet men de noodzaak?

Richt het Nederlandse bedrijfsleven zich actief op het wendbaar maken van de organisatie? Welke activiteiten worden ondernomen om de wendbaarheid te vergroten? Welke barrières ervaren bedrijven hierbij?

37

Page 38: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

BIJLAGE: ONDERZOEKSVERANTWOORDING

DOELGROEP De doelgroep van het onderzoek zijn respondenten in Top management/ Midden

management/ HR functies. Als steekproefbestand is gebruik gemaakt van het panel van SSI.

VELDWERK Het veldwerk is volledig via internet uitgevoerd. Respondenten ontvingen een e-mail met een link naar de vragenlijst.

Het veldwerk vond plaats van 29 februari tot en met 21 maart 2012. De gemiddelde invultijd van de online vragenlijst bedroeg 6 minuten.

Aan het onderzoek hebben netto 420 respondenten deelgenomen uit verschillende branches: Zakelijke dienstverlening: n=58 Financiële dienstverlening n=47 Overheid/Non-profit: n=82 Zorg: n=81 Logistiek: n=66 Industrie: n=86

RESPONSE

38

Page 39: Yacht Rapport Wendbaarheid [Q1 2012]

EINDE