xn--80aaaglc1fo1a.xn--p1aiтхеравада.рф/wp-content/uploads/2018/08...37 I j b f _ q Z g b...

383

Transcript of xn--80aaaglc1fo1a.xn--p1aiтхеравада.рф/wp-content/uploads/2018/08...37 I j b f _ q Z g b...

Аналайо

ПРЯМОЙ ПУТЬК РЕАЛИЗАЦИИ

Основы внимательности

Москва 2014

............................................................................ 5

I. .................................... 22

II. « » - .................... 43

III. .......................................................................................... 59

IV. .......................................... 88

V. « » ............................................... 121

VI. ........................................................................................ 153

VII. ........................................................................ 203

VIII. ......................................................................................... 225

IX. : ................................................ 237

X. : ............................................. 261

XI. : ................................ 280

XII. : ......................... 302

XIII. : .......... 315

XIV. ..................................................................... 324

XV. ...................................................................... 344

5

1962 . ,

1995 . -

2000 . -

, , « -

».

-

, . . . . .

, ,

, , ,

, , ,

, , .

, . . . ,

, .

.

JhAyatha, mA pamAdatta,mA pacchA vippa[isArino ahuvattha!

– ,

!

6

, -

,

- ,

– -

-

, -

(Satipa[[hAna Sutta),

.

– ,

.

-

.

( . . -

. – . .), (ni-kAya), .

-

. ,

, -

.

-

, ,

. , -

,

, -

,

- .

, -

.

-

,

. -

7

, -

-

.

, , -

.

-

. -

, -

,

-

.

-

, . -

- , « »,

.

, -

,

« ».

« » ,

, , .

(nibbAna).

.

-

, , , -

, -

,

.

8

- 1

.

, .

: « !» : « , !»

:

[ ]

, , -

, (

(dukkha)) , ,

( ) (nibbAna), , -

(satipa[[hAnas).

[ ]

? , , ,

, ,

( , , ) ,

. -

, , ,

, -

. , ,

, ,

.

(dhammas), , ,

, -

.

[ ]

, , , -

? , , ,

, ,

,

.

, : «

», , : « -

9

». , : « -

», , : « ».

: « , ( , )

; : « , ( -

, ) ». : « ,

; : «

, ».

, ,

, : « »,

, : « -

», , ( . . ) : «

»… ( ).

[ ]

, , , -

, , ,

, . ,

, , -

, ,

.

, « », , -

( , ) -

. , -

. , , ,

, .

[ ]

, , , : « »;

, : « »; , : « »;

, : « »; , ,

.

[ ]

, , , -

…, …, .

, …, …,

10

. ,

« », , -

.

, .

, , , , -

.

[ ]

, , , -

, ( ); ,

, ; -

, , ; -

,

; , , , ,

; , , -

; , , , , , -

, , .

[ ]

, , , -

…, …, .

, …, …,

. ,

« », ,

. -

, .

, , , , .

[ ]

, ,

, -

, [ ]: «

, , , , , , ,

, , , , , , ,

, , , , , ,

, , , , , , , , ,

».

11

, -

, ,

, , , -

, -

: « , , -

, , »,

… ( -

).

[ ]

, , , -

…, …, .

, …, …,

. ,

« », ,

. -

, .

, , , , .

[ ]

, , ,

,

: « , ,

».

, ,

,

( . . ) … (

).

[ ]

, , , -

…, …, .

, …, …,

. ,

« », ,

. -

12

, .

, , , , .

[ ]

, , ,

, , , , -

, … , -

, , ,

… -

… , -

, …

… …

…,

[ ] : « ,

, »2.

[ ]

, , , -

…, …, .

, …, …,

. ,

« », ,

. -

, .

, , , , .

[ ]

, , , ,

?

, , : «

»; -

, : « »; -

, : « -

».

13

, -

: « »;

- , : « -

»; -

, : «

»; - ,

: « - »;

, : «

»; -

, : « -

».

[ ]

, , -

, …, …,

. , …, -

…, .

, « »,

, -

. , -

.

, , , ,

.

[ ]

, , , , -

?

« », -

« »;

« », « »; -

« »,

« »; « -

», « »;

( ) « », « -

»; , (

), , « ( -

14

)», « »;

« », -

« »;

« », « -

».

[ ]

, , ,

…, …, . ,

…, …, -

. ,

« », ,

.

, .

, , , ,

.

[ ]

, , , , -

?

, , , -

. , ,

, ?

, : «

»; -

, : « ».

, ,

,

, -

.

, : « -

»; , : «

». , , -

-

, , -

.

15

, : «

»; ,

: « ». , ,

-

, ,

.

, : «

»;

, : « ».

, , -

-

, , -

.

, : « -

»; , : « -

». , , -

,

,

.

[ ]

, , , -

…, …, .

, …, …,

.

, « », ,

-

. ,

.

, , , , -

.

[ ]

, , , , -

.

16

, , ,

?

: « , ,

; , ,

; ( ), -

, ; ( -

), , ;

, , ».

[ ]

, , , -

…, …, .

, …, …,

.

, « », ,

-

. ,

.

, , , , -

.

[ ]

, , , , -

-

. , , ,

?

, , ,

. , ,

; ,

; , -

.

, , , -

. , ,

; ,

; , -

.

17

, , , -

. , ,

; ,

; , -

.

, , , -

. , ,

; ,

; , -

.

, , ,

. , ,

; ,

; , -

.

, , ,

. , ,

; ,

; , -

.

[ ]

, , , -

…, …, .

, …, …,

.

, « », ,

-

. ,

.

, , , , -

-

.

[ ]

, , , , -

18

.

, , ,

?

, -

, : « -

»; ,

: « ».

, -

.

,

: «

»;

, : « -

». , -

.

( ),

: « »;

, : «

». ,

-

-

.

, -

: « »;

, : «

». , -

-

.

, :

« »; -

, : « -

». ,

-

.

19

,

: « »;

,

: « ».

,

.

,

: « »;

,

: « ».

,

.

[ ]

, , , -

…, …, .

, …, …,

.

, « », ,

-

. ,

.

, , , , -

.

[ ]

, , , , -

.

, -

?

: « ( )»; -

: « »; : «

»; : « ,

».

20

[ ]

, , , -

…, …, .

, …, …,

.

, « », ,

-

. ,

.

, , , , -

.

[ ]

, - -

, -

:

, , , -

. … … …

… … … … …

… … … … -

… … … -

,

: -

, ,

, . .

[ ]

« , , -

, -

, , ,

, .

.

.

21

1 - -

, ( ANamoli) (1995): p. 145-155.

,

, .

, -

.2 -

« », -

1.1.

22

I.

,

- ,

. -

« » « ».

I.1. -

- -

(Majjhima nikAya)1.

- - (DIgha nikAya), -

, ,

-

, 2. ,

-

- (SaMyutta nikAya)

- (AWguttara nikAya)3. -

,

, ,

4.

- -

. -

, ,

5, -

6. -

, -

- , ,

, -7.

1.1 -

, -

, - , -

.

23

( 1.1. - )

24

– , -

, -

.

. « »

: , -

, 8. « » ,

: -

(AtApI), (samapajAna), -

(sati),

(vineyya abhijjhAdomanassa).

« »

, , .

, , -

, ( ) , -

. -

.

: ,

, , -

.

, .

. « » -

, -

9.

« »,

, -

. « » ,

.

« »,

.

, -

, , -

,

10.

25

« » « » -

,

. , -

,

« ». « -

» -

, -

. ,

« » « », -

. , « -

», « » , -

. ,

« » « » -

.

I.2.

-

( . 1.2).

-

. -

, ,

,

-

.

-

,

,

- . , -

-

, -

, , . . -

.

26

( 1.2. -

)

-

( , , -

) -

.

27

,

.

, .

-

.

.

, -

.

-

11.

, -

, -

( -

) , , -

.

-

.

- , -

, ,

, , -

, -

. -

,

. -

,

,

.

-

, -

.

. ,

, , - -

28

. ,

(arahant)12.

, , -

, .

, , -

.

,

-

. - ( nApAnasati sutta), , -

, 13. -

-

.

I.3.

- , -

-

, -

. ,

-

.

-

14.

15. -

-

,

, , -

16.

, -

,

29

, -

. , ,

,

-

,

. -

, -

.

, -

, -

. ,

,

, .

-17. ,

, -

,

. -

- , « » .

,

– -

18. -

, -

.

- ( nApAna saMyutta),

« » ,

19.

- -

, , ,

, , -20. ,

,

.

30

-

, ,

,

.

,

, -

,

« » « » .

, -

- , -

, 21.

I.4.

,

( ), , , -

.

(NettippakaraNa) , -

-

( . 1.3).

( 1.3. )

,

. -

(rUpa), (vedanA) (viVVANa) -

,

(saVVa) ( )

(saWkhArA) 22.

-

+

-

-

31

-

, , , ,

, , -

. , ,

,

, , -

.

, -

.

-

,

.

23.

, , -

, « », -

. ,

« », -

« »24.

,

« »25.

,

,

.

, -

, ,

,

26.

, , -

,

. , -

, -

32

, ,

,

.

, -

: , -

; , ,

,

.

(vipallAsa), -

, , ,

, , -

, 27.

-

,

;

; -

-

; ,

,

. -

, , -

, -

, , 28.

, ,

, -

,

.

.

-

. ,

, 29.

, -

33

-

, ,

30.

-

. ,

, -

: « » « ».

I.5. « »

- -

« » -

. :

, , -

,

, ,

( ) , , 31.

« » -

,

32. -

, « » -

33. -

, « »

( . . « ». –

. .) , 34.

« » – ekAyano maggo, eka – « », ayana – « » magga

– « ». -

. -

, « »,

« » ,

; , « »; ,

« » ( ); , « -

» ; , « » ,

, 35. « » -

34

36. -

– « »,

, .

-

, ,

. ,

, -

, -

. - (MahAsIhanAda sutta),

, , , -

, , 37.

. ,

, , .

, « » ,

, , « » ,

.

- ,

, ,

. -

« »,

38.

, , -

« »39.

,

.

, , ,

,

,

« » , -

. « »,

« » 40.

-

- . ,

, -

: « – ».

35

-

-

.

I.6. « »

« » -

sati – « » « », upa[[hAna

– u41. upa[[hAna

« »42 -

« » « -

» - . -

upa[[hahati

« »43 « »44.

, « »,

; – « »,

. , -

, « »

« »45.

« », « » (pa[[hAna)46.

, , -

, pa[[hahati sati. , -

pa[[hAna , -

47. ,

, , « »

(upa[[hAna) -48. -

smRtyupasthAna, , upasthAna,

upa[[hAna,

49.

, -

« » -

, « » .

36

.

-

, - (SaLAyatanavibhaWga sutta) , -

-50. , ,

: -

, ,

, . ,

, -

, -

, « » -

« » -

.

37

1 M I 55-63, - .2 D II 305-315. ( saWgAyana)

-

; PTS

-

.3 - (Satipa[[hAna saMyutta) S V 141-192

- (Satipa[[hAna vagga) A IV 457-462.

- (Sati vagga) A IV 336-347; -

(Satipa[[hAna vibhaWga) Vibh 193-207; -

(Satipa[[hAna kathA) Kv 155-159 Pa[is II 232-235. -

- S IV

360, S IV 363 A III 142; - S II 132, S IV 245 A IV 336;

- S V 142, S V 180, S V 186.4 (Shmithausen 1976: p. 244), -

: ( -

(Madhyama Agama: Taiso 1, no. 26, p. 582b, -

(Ekottara Agama: Taisho 2, no. 125, p. 568a))

(PaVcaviMSatisAhasrikA prajVApArami-tA, AriputrAbhidharma (Taisho 28, no. 1548, p. 525a) rAvakabhUmi).

, - -

, - ,

Minh Chau 1991: p. 87-95. ,

- , -

(Yi Ru Dao) - , Nhat Hanh

1990: p. 151-177. -

Choong 2000: p. 215-218 Hurvitz

1978: p. 211-229.5 S V 178

, . . S V 167, -

, , -

,

-

( . S V 185).

,

- - .6 S II - ,

. A II 29

38

- . , D II 35 -

, (dhammAnupas-sanA), , , -

, ,

, . 7 (Lily de Silva (n.d.): p. 3) , -

: «

». ,

, ( , D II 55; M I 501; M II 261; S II

92; S II 107; A V 29),

( , M

I 502). Ps I 227, , ,

– -

.

( Law 1979: p.

18; Malalasekera 1995: vol. I, p. 642 T.W. Rhys Davids 1997: p. 27).

(Bhg I.1). 8 , ,

.9 , « »

, , -

( , M I 56): « ,

( , , ) , ( ,

, )». ,

( , M I 56): «

, ( . .), , (

. .)?» 10 , Manne 1990:

p. 33, « ». 11 - (MahAprajVApAramitASAstra) -

: , -

,

.

: « ?»,

.

,

( . Lamotte 1970: p. 1158, 1162, 1167). , -

, .

Ariyadhamma 1994: p. 6; Gethin 1992: p. 47; Guenther 1991: p. 219;

Khemacari 1985: p. 38; King 1992: p. 67; Meier 1978: p. 16.

39

12 ., , S V 326, ,

-

.13 M III 83.14 S V 158; S V 181; S V 182; S IV 363.15 Ps I 249 ,

; Ps I 252 – ;

Ps I 270 – ; Ps I 274

– ; Ps 277 –

; Ps I 280 – . . 16 ., , Dhammadharo 1997: p. 54, -

. Goenka 1994b: p. 2

, , « » « -

», « », « -

»,

. Sunlun 1993: p. 110

. Taungpulu 1993: p. 189

-

.17 . ANapoNika 1992: p. 58 -

. -

, , -

. Soma 1981: p. xxii

. 18 M I 62: « - …

:

, , -

». Pradhan 1986: p. 340 ,

-

. 19 S V 175.20 S V 325.21 Debes 1994: p. 190 : « ,

, , -

, -

». 22 Ps I 281.23 . Fryba 1989: p. 258,

-

40

, , , , ,

. . « »; , , , . . « -

»; , , , ,

. . « »; , , -

, . . « ».24 ANananda 1993: p. 48 ,

«

». ANapoNika 1992: p. 75 : «

-

… … anattA».

. Sch nwerth 1968: p. 193 Story 1975: p. viii. 25 S IV 197.26 Ps I 239.27 Nett 83; . Ps I 239 Vism 678. -

, , ,

A II 52. Vin III 7

« », Sn 299 « »; -

catubhipallAsA Th 1143.

, , (pa[i) .

-

- (II.5).28 Nett 123

, -

, – -

. (

, -

.)29 Ps I 239 , -

, Ps I 240 , -

. Than Daing 1970: p. 59

,

, , .30 Vibh-a 222. Bodhi 1993: p. 279 : « -

, -

. ,

». 31 M I 55. . janakabhivaMsa 1985: p. 37-44.32 EkAyano D II 290; M I 55; S V

141; S V 167 S V 185. A III 314 « »

.

41

A III 329

. Khantipalo 1981: p. 29 ANapoNika 1973: p. 12 -

( Gethin 1992: p. 61).33 A V 195, , , -

, -

. 34 S V 167 S V 186.35 Ps I 229; ekamaggo na dvedhApathabhUto… ekena ayitabbo… ekassa aya-no… ekasmiM ayano… ekaM ayati.36 « » -

( ANatiloka 1910: p. 91 n. 7 («der direkte Weg») ANamoli 1995: p. 145. « »

, -

« », Conze 1962: p. 51.37 M I 75, , -

, . . ANamoli 1995: p. 1188 n.

135.38 D I 235.39 Dhp 274. ANavIra 1987: p. 371 ,

« » -

, , -

.40 Goethin 1992: p. 64, , : «

, ,

».41 . Bodhi 2000: p. 1504 p. 1915 n. 122 ANapoNika 1992: p.

10.42 Maruce Walshe 1987: p. 589 n. 629.43 upa[[hahati, « -

»: , D I 166; -

( )

Dhp 235; « » Sn 130; -

( ) Sn 708. . It 36,

upa[[hahati (

), -

. 44 Upa[[hahati « » , , D

II 271, , ; D III 189

; -

42

A I 151 Sn 262; A

I 279. -

« », upa[[hAka ( , S III 95).45 C.A.F. Rhys Davids 1978: p. 256 «

». 46 , Ps I 238 Vism 678. -

, sati-pa[[hAna.47 C.A.F. Rhys Davids 1979: p. xv. ,

, -

, , ANamoli 1991: p. xli,

. 48 , M III 23, upa[[hita sati mu[[hassati,

; M III 85, upa[[hita sati -

; . S IV 119: upa[[hitAya satiyA;

A II 244: sati sUpa[[hitA hoti; satiM upa[[hApessanti A IV 22. - sa-

tiM upa[[hapetvA – « », sati paccupa[[hitA – « » ( M I 56).

Pa[is I 177 sati upa[[hAna.49 . Edgerton 1998: p. 614. 50 M III 221.

43

II. « » -

- , « ».

« »,

(sammA sati), -

-

-

. « » :

, , , , -

, ( )

, -

.

, , -

, ,

.

, , , -

, -

.

, , ,

, , -

1.

« » (anupassI), ,

( , -

). ,

« »: (AtApI)

(sampajAna). : , -

– III IV

.

II.1.

« »

« ». anupas-sati « », passati, -

44

anu, anupassati «

», . . « » « »2.

, -

,

. , , -

-

(aniccAnupassI, vayAnupassI) - , -

(dukkhAnupassI);

(asubhAnupassI) -

(anattAnupassI) - ,

(pa[inissaggAnupassI)3.

,

. , , « -

» , -

, , , ,

. -

. ,

« » « » . .4

-

.

, , :

« , ».

« » « » -

. « » ,

5. , « -

» « »

6. -

« » ( ) «

»

« »,

.

« » -

: « »

, , -

, , -

, . ,

45

« »

, , « » « »7.

« »

« » .

, « -

» « » – 8.

-

, , ,

, .

- , , -

, « -

, » : «

( ) ,

, ,

, , -

».

,

, -

-

, , , « »

« »9. , – – -

10. -

, . .

.

II.2. (AtApI)

« »,

( .

2.1), ,

, 11.

– . « » (AtApI)

tapas, ( -

) .

46

(AtApI)

(sampajAna)

(sati)

(vineyya abhijjhAdomanassa)

( 2.1. )

,

, -

12.

.

-

. ,

-13. , -

,

14. -

15,

, 16.

, -

17.

-

, -

18. , -

, ,

( )19.

, ,

, -

20.

47

, ,

-21. « » -

,

« » -22.

,

-

23.

-

. -

-

, 24.

,

25.

-

, 26.

-

.

-

,

: « -

, 27» « , 28». -

, , -

, 29. ,

, -

30. -

31.

, , ,

.

« »

, -

. , -

48

(KAyagatAsati-sutta)

32.

- (Indriya SaMyutta)

, 33. -

« » -

.

-

34, « »

-

35. , ,

« »,

, , ,

, -

.

, -

, ,

-36.

37. « »

, -

, ,

38. -

« »,

, -39.

« »

,

: « -

» « »40.

« -

» , ,

-

41.

,

« » -

49

, , -

, 42.

II.3. (sampajAna)

, « -

», – sampajAna,

sampajAnAti. SampajAnAti pajAnAti (

) sam ( ), -

43. -

, sampajAnAti « -

»44.

« »

. -

(DIgha NikAya)

, 45.

- (Majjhima NikAya)

( , ),

( ) 46.

- (SaMyutta NikAya)

47.

- (AWguttara NikAya)

(sampajaVVa)

48. , , (Itivuttaka)

-49.

, -

, , – -

, , , . -

(paVVA).

, ( )

50. -

,

paVVA (sam-)pajAnAti .

,

. ,

50

, ,

, « ».

, -

,

. ,

, « -

» , .

- -

-

: « (pajAnAti)»,

.

« » ,

-

. ,

« », , ,

51.

« » -

,

, ,

52. -

sampajaVVa -

, « »,

, -

« »53. , « »,

« »

.

II.4.

« »,

54. -

« -

(satisampajaVVa)»55.

, -

51

( )

, -

-

.

, , ,

, , -

,

56.

,

, , -57.

-58.

;

-

; -

59.

-

(jhAna),

(pIti),

60.

,

-

,

.

-

, « »

, -

-

. , « »

« »,

« », .

,

52

,

61.

-

« » « » (yathAbhUta-VANadassana). , « »,

« » 62. -

(VANa) (sampajAna), -

« » (dassana) ,

(sati).

- -63. , , -

, ,

III.

53

1 M I 56.2 T.W. Rhys Davids 1993: p. 38. . Upali Karunaratne 1989: p. 484,

anupassati « -

»; ANArAma 1997: p. 11, « -

… »; VajiraVANa 1946: p. 47, -

« ». Sasaki 1992: p. 16,

«anu» .

anu – « »,

-

, .

Vism 642 anupassati

, . . . 3 ., , S IV 211; A III 142 A V 359.4 Hamilton 1996: p. 173 : « »; ANamoli 1995: p.

145: « »; ThAnissaro 1993: p. 97: « ».5 M I 56: « , … … -

».6 Ps I 249. -

V.7 M III 83, -

« ». -

; ., -

, BuddhadAsa 1976: p. 64; Maha Boowa 1994: p. 101 ANasaMvara 1974: p. 41. 8 M I 56: « , … -

… ». -

– dukkha anattA. . Pa[is II 232 Ps I

243. Ps I 242, ,

.9 Ps I 242; Debvedi 1990: p. 23 ANamoli 1982b: p. 206 n. 17.

,

,

. -

-

. Ps I 241 , , -

,

( . ANapoNika 1992: p. 33 SIlananda 1990:

54

p. 20). ,

- (M III 83) , -

– – -

, ,

.10 Lily de Silva (n.d.): p. 6.11 Nett 82 AtApI (viriya), sampajAna (paV-VA) vineyya loke abhijjhAdomanassa (samAdhi). Pa[is II

15 .12 . S I 103 S V 421.13 Basham 1951: p. 88.14 Bronkhorst 1993: p. 31-36 51.15 D I 161 S IV 330 ,

. A V 191

, , ,

, , -

, .16 A II 200. . M I 81, , -

, -

, , -

. 17 M II 93.18 M I 77-

81 M I 242-246. Mil 285 , -

,

. 19 . S I 103,

, -

.20 -

, tapassI, Vin I 235; Vin III 3; A IV 175; A

IV 184; ,

« » , . . Collins 1982: p. 235

Horner 1979: p. 97.21 D III 106. (padhAna) -

D III 226; A II 16 A II 74. S I 54 ,

« »: bojjhaWgatapasA ( Bodhi 2000: p. 390

n. 168 bojjhA tapasA). 22 D III ,

, , . M I 249 -

55

, . -

S I 107, ,

( , );

. S I 110. Vin IV 91

« », - -

, . . Basham 1952:

p. 137 Chakravarti 1996: p. 51. 23 , , ( D I 53 S III

210) , , , -

( ,

( , A I 286)); ( D I 52)

, , . ( S III 69 ,

, , .) 24 . M II 174; Dhp 280 Th 1165. . Pande 1957: p. 519

C.A.F. Rhys Davids 1898: p. 50.25 S V 272 , -

,

, -

, . , A II 145,

« » [ ]

( ) . . Sn 365,

, . « »

, , -

(iddhipAda),

(chanda). . Burford 1994: p. 48; Katz

1979: p. 58 Matthews 1975: p. 156.

Collins 1998:

p. 186-188.26 Dhp 184, -

. . Kloppenborg

1990: p. 53. 27 A I 50.28 M I 219.29 M I 94.

Vin I 1; Ud 1-3; Ud 10 Ud 32. ThI 44 ThI 174 .

, ,

, , -

, « ». ,

Maha Boowa 1997: p. 256: « … … -

56

, … -

, … … -

… … … ,

». 30 M I 481 «

» . ., ,

. As 146 -

« ». 31 , Th 223; Th 313 Th 514.32 M III 92.33 S V 213.34 ., , M III 159,

.

-

M II 223,

,

. 35 AtApI, , -

« », « » -

, « » (Hamilton 1996: p. 173;

Katz 1989: p. 155 Pandey 1988: p. 37).

A III 38 A IV 266, AtApI -

. M III 187, AtApI -

, -

( ANapoNika 1997: p. 346, bhaddekaratta).

DhIravaMsa 1989: p. 97 AtApI « »; ANArAma 1990: p. 3 – « ».36 Vin I 182 A III 375 ( Th 638-639); -

, Ps-p[ I 384,

.

Kor 1985: p. 23.37 KhantipAlo 1986: p. 28 VimalaraMsi 1997: p. 49 -

, -

. Mann 1992: p. 120,

« » , -

« » ,

« » . . W.S. Karunaratne 1988: p. 70.

57

38 S V 421.39 S I 1 , , -

, « ». . Sn 8-13,

-

.40 M III 187 Dhp 276.41 , S II 21; S III 74-79; S IV 37; S IV 64; S IV 76 A IV 299.

T.W. Rhys Davids 1997: p. 242 Singh 1967: p. 127 tapas -

, -

AtApI « » -

.42 Jotika 1986: p. 29 n. 15.

appamAda , sati-yA avippavAso ( , Sv I 104 Dhp-a IV 26).43 T.W. Rhys Davids 1993: p. 655 690.44 , Ps-p[ I 354, -

« ». Guenter 1991: p. 85

« »; ANArAma 1990: p.

4 « »; van Zeyst 1967a: p. 331 «

». 45 D III 103 D III 231.46 M I 286 M I 414. A II 158

, -

sampajAna asampajAna. sam-pajAna « », « ». 47 S V 180.48 A I 13. 49 It 10.50 , Dhs 16 Vibh 250. SampajaVVa -

Ayya Kheminda (n.d.): p. 30; BuddhadAsa 1989: p. 98; Debvedi

1990: p. 22; Dhammasudhi 1968: p. 67; ANapoNika 1992: p. 46 Swearer

1967: p. 153.51 M I 56: « , : -

»; M I 57: « , , ,

».52 , M I 61: « , ,

». 53 M I 62: «« , , … -

… … « ,

».

58

54 M I 57: « , , -

( ); , , -

…» VI.55 , D I 70.56 -

M III 221; M I 249; -

D II 99; D II 128; S I 27; S I 110 Ud 82;

D II 106; S V 262; A IV 311 Ud

64; D II 137.

S IV 211.57 M III 119 ( D II 108).58 A II 195 S I 31.59 A IV 168; ( . A II 45); -

D III 250 D III 113;

, , D I 71.60 , D II 313; . Vism 163; Guenther

1991: p. 124 Gunaratha 1996: p. 92.61 Ps I 243, -

, .

. Vibh-a 311, , -

, -

, . -

. Chan 1996: p. 6 Mahasi 1981: p. 94.62 S III 152 S V 434.63 , -

.

59

III.

-

, « ». -

, , -

« »,

.

, ,

-

, c (samAdhi).

III.1.

-

1.

, ,

,

,

. ,

-

, -

, .

, -

.

-

, , . . , -

, 2.

, -

.

, -

. , -

.

,

. , -

60

, -

( ). , ,

, , ,

3.

, . , -

- ,

4. -

.

5. -

, ,

-

. , -

, , -

.

, ,

, -

, ,

6.

, -

. -

.

-

. -

,

-

, , -

7. ,

-

.

61

-

,

,

, -

8.

III.2.

sati sarati, -9. « » -

10, , -

11.

,

, 12.

,

(anussati).

: , ,

, (de-vas)13. ,

« »,

, – (pub-benivAsAnussati). ,

14.

, , -

(TheragAthA) , -

, 15.

-

, ,

, -

16.

,

, ,

. ,

, 17.

62

-

, ,

18.

-

, : .

(Pa[isambhidAmagga)

(Visuddhamagga), -

« » (upa[[hAna), -

(indriya), -

(bojjhaWga), ( . .

),

[ ] 19.

, (upa[[hitasati)

,

(mu[[hassati);

, , , ( )

20.

,

, , , ,

21.

, ,

. « »,

, « -

» 22. -

-

(Sutta NipAta), ,

, 23.

, , -

, .

,

,

.

,

, ,

. ,

63

,

, .

-

,

, ,

.

, , -

, « -

» , ,

« » ,

« »

(appamANacetasa)24. « -

»,

-

25.

.

III.3.

-

-

( . 3.1).

(sammA sati),

(indriya) (bala),

(bojjhaWga). -

, 26.

-

.

. ,

, -

,

,

. , , -

64

, -

, - (MahAcattArIsaka Sutta),

27.

( 3.1. )

-

, .

, -

,

. -

-

.

.

– -

( ) –

. « »

+

sati

sati

SammA sati

65

, , -

(abhijjhAdomanassa).

, -

,

-

.

, -

-

.

, .

,

-

, , -

, - ,

28. , -

– « -

», -

,

.

« -

», , - , -

, «

» 29.

-

, ,

(sammA sati)30.

, -

« » -

.

« » (micchA sati) -

, , -

-31.

66

.

, , -

, , ,

, .

- (MaNibhadda Sutta) -

, , -

,

( )32. ,

, .

, « -

», -

. ,

,

, -

.

III.4.

-

.

,

, -

.

- (DvedhAvitakka Sutta)

, ,

.

, ,

. -

, -

33. ,

, – -

.

, -

,

(TheragAthA),

34.

67

, -

. -

(DantabhUmi Sutta),

. , -

,

,

35.

-36. , -

,

« » -

.

,

37. , -

, , -

-

38.

-

,

.

, ,

39.

, -

, . . -

, , ,

40. , ,

.

« » -

,

– , 41. -

,

42.

,

– .

68

-

- ,

,

43. , ,

(indriya saMvara) . , -

« », « », «

» « », – ,

.

,

44.

, - , -

45.

-

, .

, , -

. -

, ,

, -

46.

,

47. ,

. ,

. -

.

(viriya) – (paVVa) – ,

- ,

48. -

49.

,

, , ,

.

,

69

. , -

, -

. -

,

50

,

51.

- -

, ,

52.

- (MahAgopAlaka Sutta),

[ ] 53. -

,

, 54.

, , , -

,

, .

-

« »,

,

,

55.

-

-

-

, 56.

, -

, « » .

,

,

.

- (CAtumA Sutta),

,

70

.

, ,

57.

III.5.

- -

,

, . , ,

,

, , , -

, , -

. -

,

(sammA vAyAma).

-

, 58.

,

,

, -

.

,

,

, , -

, , -

, , -

. ,

, 59.

-60. , -

, , -

. , ,

71

- . -

« » 61.

« » , -

,

.

,

.

-

. , .

,

. -

- ,

.

-

62.

, -

, .

, -

« », -

63. , -

,

-

-

, -

. , ,

« »,

-

-

64.

-

72

( ). « »,

,

, « » -

, . -

,

65.

,

, , -

, 66.

.

(manasikAra), , , -

, 67. -

,

, -

.

, -

( )68.

,

(yoniso manasikAra)

,

, -

, , ,

69.

« » -

, « -

» 70.

,

. -

, -

.

-

-

.

73

, , , -

(indriya saMvara)71. -

-

.

« » , -

.

-

, « »

, .

, -

(abhijjhA)

(domanassa). -

, -

« » 72. ,

-

, . ,

.

, ,

73.

,

( ) (AtApI), -

(samAdhi).

.

III.6. (samAdhi)

(jhA-na)

74. , , -

-75. -

, 76. , ,

77.

74

, -

,

(jhAna)78. ,

,

, -

-79.

, -

80. -

, -

,

, (sati-sampajaVVa) , -

, .

-

, , -

- (DantabhUmi Sutta).

, ,

, 81.

. -

, -

, .

-

,

, .

. -

-

.

-

, -

samatha. , -

(CULavedalla Sutta) « » -

75

(samAdhinimitta)82.

,

,

83,

.

, ,

84.

, ,

, -

-

85. ,

(samAdhi) .

-

,

-

86.

(cortical) 87. ,

, , ,

. -

,

.

,

- .

, ,

,

(samatha) -

, 88.

« » (pa-NidhAya bhAvanA). ,

« » (appaNidhAya bhAvanA),

. ,

« » « » -

76

, , , ,

.

-

, ,

-

89.

– « -

» , -

. ,

-

[ ] - -

[ ]90.

-

91.

-

,

. -

.

-

,

« »,

. « »

, -92. , , -

.

,

,

« », .

,

-

, ,

« »

93.

« -

» « »94.

77

« », « »

, .

« » -

, , -

. , ,

-95. , « » « »

, -

,

.

, ( . . -

. – . .)

,

, .

,

, , -

, ,

[ -

] -

. , , ,

.

IV.

78

1 Jayatilleke 1980: p. 63.2 M II 211.3 M I 520 M II 171.4 , -

- (D I 12-39), , « »

,

:

( : 1-3, 5-7, 9-11,

17, 19-22, 23-25, 27, 29-41, 43-49, 51-57, 59-62), -

(

). . Bodhi 1992a: p. 6.5 Ud 68.6 Ud 67; . D II 282.

M III 210, -

.7 S IV 139

, -

, , ,

. 8 : , -

; , ; -

, ( -

D III 219).9 . Bodhi 1993: p. 86; Gethin 1992: p. 36; Guenther 1991: p. 67 ANamoli 1995: p. 1188 n. 136. sati – smRti

, . Monier-Williams 1995: p.

1271 C.A.F. Rhys Davids 1978: p. 80. 10 , sati pamu[[hA M I 329 « »; udapAdi

D I 180 – « »; . A IV 192, ,

, , , -

asati.11 . Dhs 11; Vibh 250; Pp 25; As 121; Mil 77 Vism 162.12 Vin II 287 ,

. ,

,

, Vinaya ,

79

(

Th 1024). -

A I 24. , Vin I 298,

, , ,

. 13 , A III 284. . Vism 197-228

Devendra 1985: p. 25-45.14 A II ,

. A V 336

, . Nid II 262

. Vism 197 : « ». 15 Th 217-218. Th-a II 82 ,

,

, , -

. . 16 , M I 356.17 M I 356 -

: « , -

, ».

ANamoli 1995: p. 1995 n. 560 : « -

-

». ANananda 1984: p. 28 : «

». 18 ANapoNika 1992: p. 9; ANavIra 1987: p. 382 T.W. Rhys Davids 1966:

vol. II, p. 322. Griffi th 1992: p. 111 : «

smRti … -

, . 19 Pa[is I 16 Vism 510.20 . S I 44, .

Vism 464, ( -

) (thirasaVVA). 21 Vin II 261,

- .22 ANananda 1993: p. 47.23 Sn 1053; Sn 1066 Sn 1085.24 S IV 119. M I 266; S IV 189 S IV 199

kAyasati. Sn 150-1

mettA , -

« » .

80

25 Piatigorski 1984: p. 150. . Newman 1996: p. 28, -

– -

: «

, … -

,

, ( . . , )». 26 C , , -

(S V 196 S V 200), (S V 198); -

(A III 11). -

, M III 85

( -

S V 331-9); S V 67

, -

. 27 M III 73 -

, , , -

. 28 - ,

« » (dhamma-pa[isambhidaVANa), . Pa[is I 90.29 M III 85; . S V 68.30 D II 313: « , … … … ,

, , -

– -

».

(AtthasAlinI),

(As 124).

: « , -

, –

», ( Minh Chau 1991: p. 97; . Choong

2000: p. 210).31 «MicchA sati» D II 353; D III 254; D III 287; D III 290; D III 291; M

I 42; M I 118; M III 77; M III 140; S II 168; S III 109; S V 1; S V 12; S V

13; S V 16; S V 18-20; S V 23; S V 383; A II 220-9; A III 141; A IV 237

A V 212-248 (A III 328 anussati).

« »

-

( , As 250).

81

-

:

, -

? ,

, , ,

( , Ps-p[ I 373). -

, ,

-

( . , ,

, , M

I 60: « , … »). . Goethin 1992: p. 40-43

ANapoNika 1985: p. 68-72. , –

, . Stcherbatsky 1994: p. 101. 32 S I 208 MaNibhadda : « –

, – ,

– , -

». ,

: «

». ,

, -

. , , ,

, -

, , ,

, S I 162; S

I 222 S I 223. 33 M I 117

(sati karaNIyaM), , -

(rakkheyya). , , ,

, -

Th 446, , -

, . 34 Th 765.35 M III 136.36 M II 260.37 S I 172 Sn 77. , -

,

« », -

82

,

.

« » ,

-

, ( )

. ,

, -

-

,

: , -

, , -

, , ,

,

- -

. 38 Spk I 253 Pj II 147 ,

(phenomena), -

.39 A III 346. Th 695; Th 1090

.40 M II 137 , , -

. « »

D II 122, M I 337

.41 Mil 266, .42 S IV 292. Ud

76, , Ud-a 370 -

. -

, , ( . .

),

, .43 Sn 1035; . ANananda 1984: p. 29.44 Vism 464,

(asammoharasa).45 S V 6. S I 33,

, , -

. ,

« »,

« » , -

83

,

. 46 S V 170.

.47 S IV 194.48 A IV 110.49 . Chan 1997: p. 10: , « » ,

, – « ».50 D III 269 A V 30.51 A IV 385. . A IV 339 A V 107. Th

359 446 .52 A V 352.53 M I 221.54 S V 148, ,

, ( « -

») , .

S V 146 -

, ,

. 55 S V 149. M I 221 A V 352 (Ps II 262 Mp

V 95) « », -

-

. 56 S IV 198. , , -

,

.57 M I 462. D II 141 , ,

, -

. 58 It 33

, -

, – .59 -

( M I 242),

-

.60 Lily de Silva (n.d.): p. 5; Fraile 1993: p. 99; Naeb 1993: p. 158; Swearer

1971: p. 107 van Zeyst 1989: p. 9 12. -

Nid II 262, -

.

84

61 « » Brown

1986b: p. 167; Engler 1983: p. 32; Epstein 1984: p. 196; Goldstein 1985: p.

19; Kornfi eld 1977: p. 12; Levine 1989: p. 28 SujIva 2000: p. 102.62 DhIramvaMsa 1988: p. 31.63 A I 295, -

, -

.64 . Festinger 1957: p. 134.65 D I 19 D III 31.66 D II 272.67 Abhih-s 7. (manasikAra) -

, (nAma),

, M I 53. . Bullen 1991: p. 17;

Gunaratana 1992: p. 150 ANapoNika 1950: p. 3.68 ANapoNika 1986b: p. 2. « »

Vism 464,

.69 (yoniso manasikAra), -

S V 105, -

S III 52 S IV 142, -

S V 94

M I 9. . A V 115,

« » ,

.70 Deikman 1966: p. 329; Tngler 1983: p. 59; Goleman 1980: p. 27, 1975: p.

46; van Nuys 1971: p. 127.71 , -

, , M I 273, -

,

. . Debvedi 1998: p. 18; . 225. 72 M I 56: « ».73 -

. Ayya Khema 1991:

p. 182 : , -

, , -

. Dhammasudhi 1969: p. 77

: ,

, (« -

»). Hecker 1999: p. 11 , ,

85

. ANapoNika 1986b: p. 5 «

» : , -

, , ( -

) . 74 M III 25-8 ,

,

- . -

- , -

, ,

(M III 28).

Dhs 55 Pa[is I 35.75 Vism 514.76 , , M III 25.77 . D III 279; a[is II 16 Vism 129.78 ( , D II 313)

.79 ( , D II 313)

« », -

( , M I 357). , -

, M III 26 Vibh

261; . As 178 Vism 167.80 -

, , , D II 216; S V

151: S V 299: S V 303 A IV 300. Ledi 1985: p. 59, -

,

-

.81 M III 136. PTS

(kAyUpasaMhitaM vitakkaM . .),

(kAmUpasaMhi-taM vitakkaM). , -

, -

,

. (T’iao

Yu Ti Ching, Madhyama Agama no. 198), , -

. ,

, . 82 M I 301. Ps II 363 -

86

, , , ,

, -

samAdhinimitta. -

A V 212, -

.83 A I 23.84 S V 294-306; . Malalasekera 1995: vol. I, p. 88.85 ., , Shmithausen 1973: p. 179, ,

-

. 86 . Bullen 1982: p. 44; Delmonte 1991: p. 48-50; Goleman 1977a:

p. 298; Shapiro 1980: p. 15-19 Speeth 1982: p. 146, 151. Gunaratana 1992:

p. 165 : « . -

. -

.

». 87 Brown 1977: p. 243: « …

… ,

, , -

. , ,

».88 S V 156.89

. , -

« » « » – ,

, , -

. 90 Kamalashila 1994: p. 96; Kyaw Min 1980: p. 96 Ruth Walse 1971: p.

104.91 . Brown 1986b: p. 180, , -

,

« -

, », «

… -

». 92 Mahasi 1990: p. 23: « … , -

»; SIlananda 1990: p. 21: «

… , – ». PaN]ita (n.d.):

87

p. 6, « -

… …

», ,

. 93 -

«vipassanA jhAna», ,

. . Mahasi 1981: p. 98

PaN]ita 1993: p. 180-205, . p. 199: « -

, vipassanA jhAna».94 apilApanatA Dhs 11 (

As 147); Vibh 250; Pp 25; Nett 54; Mil 37 Vism 464.

. Guenther 1991: p. 68 n. 2; Horner 1969: p. 50 n. 5; ANamoli 1962: p. 28 n. 83/3 C.A.F. Rhys Davids 1922: p. 14 n. 3. 95 Gethin 1992: p. 38-40 , apilA-peti apilapati ( abhilapati),

« » «

- - ». . Cox 1992: p. 79-82.

88

IV.

: «

».

,

« », -

,

, -

,

. -

, .

IV.1.

- , « »,

: « -

»1. (NettippakaraNa),

« ( ) » -

2.

,

« », « »

3.

,

.

« -

» 4. -

, , -

5.

, ,

.

« »

«vineyya» vinety ( ). vineyya

« », ,

,

. -

89

, -6.

, -

. , - -

, , ,

7. ,

- , -

8. -

, -

.

(abhijjhA) (domanassa), -

, « », -

-

, - .

, -

9.

, -

, -

10.

« » -

, -11. , « » -

,

12.

– .

13. ab-

hijjhA ( ) kAmacchanda ( )

14. , -

(domanassa) (byApAda).

,

15. ,

90

, -

16.

, , -

, - ,

. -

( . .

,

), -

.

, ,

, , -

,

.

,

-

. ,

, , -

, ,

(jhAna).

– ,

« » - , -

,

, 17.

,

. ,

« » « »

« » , .

- , -

,

. -

-

. , vineyya

91

« »

.

, « -

» (supati[[hita)18. -

(supati[[hita),

, -

.

, vineyya -

« »

.

, -

. -

, -

,

. -

, ,

, -

19. -

,

-

, , ,

.

-

,

, ,

.

, -

-

. -

: (samAdhi),

(sammA samAdhi) (jhAna).

92

IV.2. ,

(samAdhi) -

samAdahati, « » « »,

, , 20. ,

« »

21.

« » (samAdhi) , , , -

, -

, -

22.

-

23. ,

« » -

( , sa-matha),

( , vipassanA).

(sammA sa-mAdhi), , -

( )24.

, « »

.

, -

.

, -

« » -25. ,

-

26.

, - (MahA-cattArIsaka Sutta) -

, -

27. -

,

, -

93

28. -

( ) (cittassekaggatA)

29.

, ,

-

30. ,

, -

31.

, , -

« », – -

, , -

. ,

,

( )32. , -

, ,

, « » -

- 33. -

,

,

.

« -

» (sammA), « »

« »34. , -

« »

, « », –

« »,

.

,

, -

, -

«

». , , -

, .

, , -

94

-

.

, « » –

, -

« »

.

jhAna ( ) jhAyati –

« »35. -

, -

– . , -

(GopakamoggallAna Sutta) ,

36. « » -

,

.

-

,

. -

,

, (vitakka) -

(vicAra)37, - .

vitakka, , -

takka, -

, ,

38.

, -

,

« » « -

».39

.

: -

,

, -

, -

.

95

-

,

, 40.

,

. -

,

, - (Upakkilesa Sutta),

-

41.

, -

, ,

42.

- -

, , , .

-

43. ,

, -

44,

« » ,

. , -

-

.

, -

, 45. ,

. , -

.

, 46. « »

47;

48. –

« »49. -

« » , -

50.

-

96

.

,

(vitakka) -

(vicAra) .

, -

. -

,

(vitakka) ,

,

(vicAra) -

.

, -

, .

« -

» - (MahA-cattArIsaka Sutta), « » (cetaso abhiniropanA)

« »

51. ,

-

,

52.

, -

, -

,

« » -

, « ».

-

, -

« -

»

.

,

53, -

(« »),

« ( )».

97

,

, « » -

, -

.

IV.3.

-

« ,

»54. –

55, -

« » 56. -

. -

,

. , -

-

(cittassekaggatA) ,

. -

-

?57

,

, -

58. -

, -

59.

,

, -

60. -

,

. (Itivuttaka),

, -

,

61. , -

,

, , 62.

98

, , -

, -

63.

64.

-

, -

.

-

-

65. , « -

» , -

.

, -

– -

. ,

« » ( . . kAmaloka)66.

, , -

, ,

« » 67.

( . . rUpaloka arUpaloka).

, -

.

, -

« » , -

.

, « -

» « » -

. -

,

-

68.

.

,

99

69. ,

-

, -

70.

,

- , « », ,

- -

71. ,

-

. -

,

72.

- ,

, -

-

. , -

, .

-

- , ,

,

-

. ,

,

. -

BojjhaWga SaMyutta,

73.

, , , -

. , Madhyama gama Ekottara gama -

74. , -

100

,

, .

, ,

« » (cittavisuddhi).

RathavinIta Sutta, -

75. -

, ,

.

-

( ).

, ,

,

76.

,

, ,

. , ,

- ,

. ,

, , -

. , ,

.

,

, 77.

- -

-

, ,

,

. -

, -

-

,

, -

. -

,

, 78.

, - ,

( . . ) -

101

( . . )79. -

, -

, .

, , , -

.

, -

, ,

80.

-

:

-

81. - (

- ) , -

-

,

82.

, -

, ,

.

,

, ,

.

IV.4.

, -

83.

84.

, -

85. -

« », « -

» « »86,

, , «

». . -

102

, ,

.

,

.

, -

.

, -

, ,

. ,

87.

, - (CULadukkhakkhandha

Sutta), , -

, , -

88.

,

, 89.

-

90. ,

, -

-91. , -

,

-

, . ,

92.

, , -

, -

samatha.

-

103

, , samatha

.

, -

-

93. , ,

,

, 94.

, -

-

.

, -

.

, , -

, -

,

, -95.

- (MAra SaMyutta) -

, ,

- ,

96.

, -

, ,

,

97.

-

.

IV.5.

-

.

-

,

, (sama-

tha) (vipassanA) , -

98.

104

-

, ,

. -

,

,

, ( )

, . -

.

. -

,

.

,

.

, -

. , samatha -

-

( ) (saVVAvedayita-nirodha),

. -

-

,

, 99.

- -

100. -

« » (cetovimutti) «

» (paVVAvimutti) . -

.

« » -

, « »,

« » (akuppa), . «

»

, -

105

(brahmavihAra)101. ,

,

,

102.

- (SusIma Sutta)

, -103. ,

,

,

104.

,

« », ,

.

, ,

105.

-

, ,

(pa[icca samuppAda), 106. ,

,

« » 107. ,

-

,

,

.

-

« » -

,

, 108.

-

( ), ( -

) .

,

.

(Pa[isambhi-

dAmagga), -

109.

106

, -

,

– , -

.

107

1 M I 56. A IV 430 « » -

. A IV 458,

. Vibh 195 « -

» .2 Nett 82.3 S V 144 S V 157.4 Ps I 244.5 , . Kheminda 1990: p. 109.6 , vineyya : « » ( ,

, . Ps I 244: vinayitvA) « -

» ( , , Sn 590; . Woodward 1980: vol.

IV, p. 142 n. 3). vineyya

, ,

(viharati + vineyya). ,

,

, -

.

, -

, . ,

,

( , M I 38), « » (viharatu)

« » (pharutvA) ,

.

-

( , D I 37), « » (viharatu) « -

» (upasampajja) .

vineyya ,

. . , Dhammiko

1961: p. 182: «um weltliches Begehren und Bek mmern zu berwinden»;

Gethin 1992: p. 29: « … ,

»; Hamilton 1996: p. 173: «

»; Hare 1955: vol. IV, p. 199: « -

, »; Hurvitz 1978:

p. 212: « »; Jotika

1986: p. 1: « »; Lamotte

1970: p. 1122: «au point de controler dans le monde la convoitise et la

tristesse»; Lin Li Kouang 1949: p. 119: «qu’il surmonte le deplaisir que la

108

convoitise cause dans le monde»; C.A.F. Rhys Davids 1978: p. 257: « -

, »; Shmidt 1989:

p. 38: «alle weltlichen W nshe und Sorgen vergessend»; Silananda 1990:

p. 177: « »; Sole-Leris 1999: p.

116: «desechando la codicia y la afl iccion de lo mundano»; Talamo 1998:

p. 556: «rimovendo bramosia e malcontento riguardo al mondo»; ThAnissaro

1996: p. 83: « , »;

Woodward 1979: vol. V, p. 261: « ,

- ». 7 A IV 458.8 S V 150.9 M III 84.10 ,

-

, , M III 86

-

, -

, M III 84

. 11 M I 55: « … … … ,

». 12 Ps I 244 -

. . Debvedi 1990: p. 22; Khemacari 1985: p. 18;

ANasaMvara 1961: p. 8, ANuttara 1990: p. 280 Yubodh 1985: p. 9.13 Ps I 244.14 D I 72; D I 207; D III 49; M I 181; M I 269; M I 274; M I 347; M II 162;

M II 226; M III 3; M III 35; M III 135; A II 210; A III 92; A III 100; A IV

437; A V 207 It 118. abhijjhA -

( ,

D III 269).

( . , M I 287). . van

Zeyst 1961b: p. 91. 15 D II 306 domanassa -

. M III 218 domanassa -

. M I 304, domanassa -

.16 –

( abhijjhA) -

– ,

.

109

17 , , M I 273 -

, -

. 18 , D II 83; D III 101; M I 339; S III 93; S V 154; S V 160; S

V 184: S V 301; S V 302; A III 155; A III 386 A V 195.

S III 93, ,

-

.19 ., , A V 114, -

,

( ).

-

,

. 20 , Vin IV 115.21 M I 301 samAdhi (cittassekaggatA).22 A III 30 samAdhi,

. -

,

. A II 45 samAdhi ,

, -

. samAdhi D

III 222, samAdhi, : samAdhi,

( ), (

), ( -

,

) [ ] ( -

).23 A IV 300.24 , D II 313: « …

… … … -

».25 A IV 422 , -

; . M I 350; M I 435 A V 343.26

(tevijjA), ., , M I 357.

, S I 191 ,

, -

110

(abhiVVA), .

-

,

.

Perera 1968: p. 210 , -

. 27 D II 217; M III 7 S V 21. . D III 252 A IV 40.

,

, M III 289, -

; S I 48, -

; A III

27, -

. 28 M III 71: « , -

».29 M III 71: « , , ,

, ,

. ,

, ».

, « » -

, , -

, A II 14 , A

III 174 , . 30 . Ba Khin 1994: p. 69: «

, -

»; BuddhadAsa 1976: p. 36: «« -

»… « » , « -

»…

… »;

Weeraratne 1990: p. 45: « …

, »

( M III 71). 31 Vibh 107 « -

» ( ;

Vibh 106 ). Vism 510

« ». 32 A III 423 , -

.33 . M I 164,

.

111

34 . Monier-Williams 1995: p. 1181, -

samyak « », « » « -

». T.W. Rhys Davids 1993: p. 655 « ». .

Gruber 1999: p. 190,

« ».35 ,

, D II 239; D II 265; M I 243; Dhp 372: Sn 1009 ThI 401.36 M III 14

, .

– « » (anirAkatajjhAna),

M I 33 It 39 « -

» « »,

« ».

jhAyatha bhikkhave ( , M I 46) « -

, », « , ». -

– « » (arittajjhAno), A

I 39-43 ,

, -

, .

,

,

« », « » . . ( A V 133, -

, -

).37 , , D I 73, -

«

» (savitakkaM savicAraM). -

,

(D III 219; D III 274; M III 162; S IV 360; S

IV 363; A IV 300).

(

As 179). Stuart-Fox 1989: p. 92 ,

. 38 Barnes 1981: p. 257; Bucknell 1993: p. 397; Kalupahana 1994: p. 35; Ott

1912: p. 348 Stuart-Fox 1989: p. 94.39 M II 28 « »,

S II 273 « -

»; Th 650 999. (

112

Th-a II 274 , Th-a III 102

.)40 ., , Vism 125 Vism 285

, , -

. 41 M III 162, -

( . 73 IX)

. . A IV 439,

,

. 42 M I 246. ,

-

(samatha), .

-

,

. 43 S IV 263.44 . A I 23.45 S IV 217; , S IV 220-223. Kv 200 ,

( ) , ,

,

.

M I 301.46 A V 135. BrahmavaMso 1999: p. 29, « -

… - -

». Kv 572 ,

. Vin III 109

, , ,

« » ( . . , -

), . ,

, , -

-

. , -

,

, (aparisuddho).

Sp II 513 , -

, ,

. 47 A IV 430 ,

(« » ).

113

– -

(cognition), ,

D I 182 « , » (sukhumasaccasa-VVA). , -

, , -

.48 (D III 215), -

(S V 56), -

.49 M I 521.50 M I 159 M I 174. 51 M III 73.52 « » (cetaso abhiniropanA) Vibh 257

Vism 142, .

Ayya Khema 1991: p. 115; Bodhi 2000 1993: p. 82; Chan 1992: p.

53; Cousins 1992: p. 153; Eden 1984: p. 89; Goenka 1999: p. 93; Ledi 1986a:

p. 52; Pa Auk 1999: p. 17; C.A.F. Rhys Davids 1922: p. 8 n. 1; Shwe 1979: p.

238 n. 1; Stcherbatsky 1994: p. 104 SujIva 1996: p. 10.53 ( ,

D I 74),

« » (samAdhija)

« » (cetasa ekodibhAva). 54 , S IV 80.55 A III 426 , samAdhi . 56 A III 19; A III 200; A III 360; A IV 99; A V 4-6 A V 314 -

, -

. A III 423 , -

.

, -

, ,

( ., , A III 20), ,

, « » -

( , , -

). -

,

. (

upa-nisA, sa-upanisA, -

M III 71.)

114

57 , -

« » « » ( . , Vism

85).58 S V 410 , -

, (yoniso manasikA-ra)

. ( S II 18

, , -

.)

. M I 323.59 ,

, , ,

, ,

. S V 357 -

-

.60 , A III 63. . M I 323,

, , -

.61 It 118.62 S V 95.63 D I 110 D I 148 ,

, -

, , -

, . M I 380

A IV 186 -

. ( ,

, S IV 298,

, ,

.

, Tatita 1951: p. 281-293.) A IV 213

, , -

,

. Ud 49 , ,

, -

.

. ,

, Vin II 192, ,

, , -

,

115

. , -

.64 , -

. 65 . Visuddhacara 1996,

. 66 , M I 226. , -

« », A III 348 A V

138, ,

, - ,

, -

. , A IV 380,

, ,

,

. 67 A II 126, , ,

. (puthujjana) -

,

(ariya) . ( -

,

, ,

.) A I 267

, II 129 -

.68 A IV 380, -

, samAdhi.

A I 232. . Dhammavuddho 1994: p. 29 ANavIra 1987: p. 372.69 , M I 350 A V 343 , ,

, -

. -

M I 434-5, -

.

A IV 422 -

.70 A II 128 -

( SuddhAvAsa). M I 91,

, , (Ps II 61), -

, -

.

116

71 M I 62: « …

:

, , -

». 72 M I 434 , ,

, , -

. 73 S V 1290-33.74 Madhyama gama Ekottara gama

( Minh Chau 1991: p. 89 90; Nhat Hanh 1990:

p. 154 176).75 M I 149. « »

. Brown (1986a) -

, ,

- , Cousins (1989) «

» . , ,

,

, -

, , D III 288

.

, -

, , ,

( . Vism 672).

M I 195 M I 203, ,

, « », -

, , .

RathavinIta Sutta, « »

« »

(M I 148). , , -

. 76 , A II 195, -

.

, -

, Kheminda 1980: p. 14. 77 ., , M I 197 M I 204. 78 D I 124. . Chan 1998: p. 9 Goleman 1980: p. 6.79 A III 15 A III 423.80 A II 92-94 A V 99.

117

81 A II 150.82 A II 157; Tatia 1992: p. 89.83 , D III 131; M I 454 S V 308. , -

, Griffi th 1983:

p. 57 C.A.F. Rhys Davids 1927a: p. 696, -

.84 A IV 34.85 M I 463 , , , -

. , -

, - -

,

,

. -

( , no. 66 Ja I 305, no. 251 Ja II 271 no. 431 Ja III

496), .

, -

, , -

. 86 ( -

, D I 75). 87 M I 504

-

. . A III 207 A IV 411. A I 61 ,

samatha . Conze 1960: p. 110

: « ,

, , , -

». . Debes 1994: p.

164-168 van Zeyst 1970: p. 39. 88 M I 91.89 M I 92; . S IV 97 A IV 439. A IV 56 -

, .

-

, , S V 317,

.

, M III 162 A

IV 440, , -

, . -

( Lara KAlAma) (Uddaka R maputta)

,

118

.

( D III 265,

-

.) Ps IV 209 ,

, -

. ,

samatha « » (id-dhipAdas . A III 82) -

(A IV 302),

-

(M III 157; . A IV 440, ,

), (A IV 444).

samatha

.90 Alexander 1931: p. 139, «

». . Conze 1956:

p. 20.91 Ayya Khema 1991: p. 140 Epstein 1986: p. 150-155.92 Engler 1986: p. 17 -

: «

- , ». Epstain 1995: p.

133, ( ) : « ,

, ( ) ,

, -

.

. , ,

, , -

, ».

-

Th 351 Th 436. 93 A IV 123.94 A II 31. . S II 225,

-

. Thate 1996: p. 93: « , , -

(samAdhi) , – , .

. ,

, ».95 A II 165 -

, -

119

,

. M I 194

, , , -

. . M III 226,

« -

». Buddhad sa 1993: p. 121, , -

«

». 96 S I 120, ,

« »,

, Spk I 182, « » ,

. . . -

,

- . , ,

. ,

( . -

M III 266 S IV 59, Vakkali S III 123).97 S III 125.98 Nett 43 , , -

, ,

. A I 61, -

(vijjA). A I 100 -

,

.

Th 584, -

, . . Cousins

1984: p. 65; Gethin 1992: p. 345 Maha Boowa 1994: p. 86.99 . de la Valle Poussin 1936: p. 193; Gombrich 1996: p. 110; Griffi th 1981:

p. 618 1986: p. 14; Pande 1957: p. 538; Schmithausen 1981: p. 214-217

Vetter 1988: p. xxi. Kv 225 « -

», (nirodha).100 A I 61.101 ., , M I 296; . Lily de Silva 1978: p. 120.102 Vism 702 ,

(saVVAvedayitanirodha) -

,

. ,

M III 44, , -

, -

120

(sappurisa).

-

,

,

( ,

« », . M I 300). , -

-

, ,

, -

« , » ( -

, M I 160). . A III 194, , ,

, , -

. 103 S II 121.104 Gombrich 1996: p. 126.105 , A IV 452 -

, « »,

.106 S II 115. . de la Valle Poussin 1936: p. 218; Gombrich 1996: p. 128. 107 Spk II 122.108 « » Gethin

1997b: p. 221; Swearer 1972: p. 369-371 Keown 1992: p. 77-79,

(p. 82): « … -

, ,

,

, ». 109 Pa[is I 21. . Cox 1994:

p. 83.

121

V. « »

« » - ,

, -

«modus operandi» 1. ,

« », -

, ,

( . 5.1)2.

( 5.1. « » )

« » , -

,

. ,

« »

, - ,

VI. -

« » :

, , , -

, ,

, ,

. ,

, ,

/

(ajjhatta/bahiddhA)

/

(samudaya/vaya)

+

(VANamattAya pa[issatimattAya)

,

(anissito ca viharati, na ca kiVci loke upAdiyati)

122

, ,

. , «

», ,

.

, -3.

« » , -

, -

,

. , ,

« » . -

, « » -

, . . .

, « » -

-

.

, -

4. « » ,

.

, -

. « » -

-5.

.

-

6. -

,

.

-

,

.

, -

123

.

, ,

7.

, -

-

,

,

. ,

, -

-

, -

8.

V.1.

, « -

», « » (ajjhata) -

– « » (bahiddhA).

- . -

,

9.

.

-

, -

.

.

,

« » « » , -

. ,

-

.

, -

,

, 10. , -

, -

« » .

124

-

– , –

« »11. -

,

.

, ,

,

« » « » - 12

,

« » . -

, -

. -

,

,

, 13. -

- (BojjhaWga SaMyutta) ,

14.

, ,

.

, 15.

,

: , , , -

, , ,

, , 16. ,

, ,

.

« » -

, -

, .

, -

, ,

125

.

, -

,

,

, .

, -

, , -

, , ,

, .

« »

-

.

,

-

17. ,

-

, , ,

.

,

, , .

, « », « -

» « ».

,

,

.

18.

. ,

, -

.

, , , -

. -

-

19.

126

« » -

« ».

, -

, ,

20. -

-

, « -

»

. ,

« »

,

21.

, « -

» ( . . )

,

, ,

.

« -

» « » -

. ,

- ,

-

,

(ajjhatta) (bahiddhA)22. -

, ,

« » , . . 23.

, -

-

« » .

V.2.

.

« » « » -

127

,

. , ,

, , (bahiddhA),

, -

, (ajjhatta)24.

« » -

,

.

, -

, bahiddhA, bAhira25. , « -

» « » , « », -

, . ,

« » « » -

, « »

,

, , -

. , « » « -

» , -

.

, , -

, -

( ),

« » ,

, .

,

-

26. ,

,

. ,

-

« » « » -

, - , ,

, , - ,

, -

128

, 27.

-

– – ,

, ,

, -

28.

« » « » -

- ,

-

, -

29.

- , -

, -

30.

.

, « »

-

. ,

-

,

, , - , ,

« »,

« »

31.

ajjhatta

, -

.

,

« » 32. ,

« », -

, « »

« » . -

, « »,

129

, 33.

« »

, -

34.

, « -

» « »

.

-

. ,

-

. -

,

,

, , .

, -

,

« » ,

« »

, , , -

, .

, ,

, -

35. -

« » « », « »

« », ,

.

,

. , -

« » « », , -

-

36. ,

,

« »: -

.

130

V.3.

« » «

», « » « -

»37. -

, -

,

-

.

, -

,

38.

– « », 39. ,

« » , -

40.

-

, « » .

,

, -

,

41.

-

– (dukkha)

(anattA) – -

, , -

. -

, ,

(aniccasaVVA) -

, (an-icce dukkhasaVVA), –

, (dukkhe anattasaVVA)42.

- ,

-

,

131

.

,

-

« », « » « »43. , -

, ,

,

.

,

(dukkha)

(anattA).

-

( dukkhasaVVA)44,

« » « »,

( anattasaVVA)45.

-

- -

,

, -

« » (bhAvanA)46.

« » -

. ,

, -

. -

47.

, ,

-

, 48.

, -

-

, « »,

49.

-

,

132

50. -

,

.

,

,

.

,

- -

, 51. -

.

-

, , - -

52.

53. -

-

54.

,

« » , ,

(dhammas), -

-55. - ,

« » « » -

,

, , -

56.

. -

, -

57. -

,

(pa[icca samuppAda) -

58.

133

« » -

.

V.4. (pa[icca samuppAda)

59.

, -

– .

,

.

, 60. , -

,

( ) ,

.

, , -

« » .

-

-

,

61.

. -

-

(avijjA). (Pa[isamb-hidAmagga),

62. , -

, ,

63. -

,

. -

– , , ,

– 64.

, ,

134

,

.

,

65. - -

- -

. -

,

« » , . .

66.

-

,

67.

,

-

. -

-

,

,

.

. , -

« » -

68.

, -

69.

-

- (IndriyabhAvanA Sutta),

,

-

, – , -

70.

-

(MadhupiN]ika Sutta)71. « » (up-

135

pAda) « » (pa[icca) -

« » (saM) .

« » « -» « » (pa[icca sam-

uppAda)

.

,

-

-

.

V.5.

, -

. « » (idappaccayatA)

:

A, B. –

.

, .

– 72.

-

. ,

, -

,

, 73. -

,

-74.

-

, ,

, ,

( ). ,

75.

,

136

, ,

,

. , -

, -

-

.

, ,

,

.

.

-

. ,

-

76.

,

, -

77. -

78.

,

,

, (dukkha) -

. ,

79.

-

« » -

- , « -

» (VAya) 80.

« » ,

, 81.

« »

82.

« » 83.

,

137

84. « »

- , ,

, -

, « -

», -

.

V.6.

« », , -

, -

85.

,

. , ,

86.

-

,

, . ,

- ,

.

, « » ( -

, , ). iti , -

, -

.

- .

,

, 87.

, ,

, -

88. , -

89. -

(saVVA), -

.

138

.

,

, -

, .

-

,

, -90. -

,

. -

,

, 91. ,

-

92.

, , -

. - ,

93.

, -

.

« » , -

-

.

« ,

»94. ,

. -

, .

-

95.

, , .

, , , -

, , -96.

,

97.

« » , -

139

(sampajAna).

« » (pajAnAti), -

. , « », , « »,

, -

, 98.

,

, « »,

.

« » .

, -

, , ,

,

, -

.

,

,

.

-

.

,

-

. ,

, « »,

.

-

« - »

,

« »99. « -

» 100. ,

« »

, -

. , « »

-

, « »

140

-101.

.

,

« » « », -

. -

, « » « »,

.

141

1 W.S. Karunaratne 1979: p. 117.2 ThAnissaro 1996: p. 79 , -

« ». 3 M I 56. « »

« », « » « -

».4 . S V 294, -

.5 , -

« »,

( , , , -

) ( , « »).6 . Brown 1986a:

p. 233; Goldstein 1994: p. 50 Kornfi eld 1977: p. 19. Engler

1986: p. 28, , -

, , «

,

… , -

, , . .,

-

, … -

». .

Walsh 1981: p. 76. an-icca, dukkha anattA

(AbhidharmakoSabhAXyam) ( Pruden 1988: p.

925).7 Jumnien 1993: p. 279 : « -

,

.

-

, ,

… -

… …»8 . Mahasi 1990: p. 17 21: « -

… … -

, . . .

142

, ,

:

. -

». Mahasi 1992: p. 75:

« , -

, ,

». Ba Khin 1985: p. 94: « -

.

, … …

, , -

… ,

.

,

, -

». 9 Dhs 187; Vibh 2-10 . .

Vism 473.10 D II 216, -

,

. . S II 127,

,

, -

. . ThAnissaro 1996: p. 76.11 S V 143. S V 294; S V 297 A III 450

.

, -

, ( ., ,

M III 16; S IV 205 S V 110). , -

« » « » « »

– , -

. . Gethin 1992: p. 54. 12 Vibh 193 ( ). Vibh.

. Frauwallner 1971: vol. 15, p. 106 Warder 1982: p. xxx.13 Vibh 228.

« » :

Ps I 249, Ps I 252, Ps I 270,

Ps I 271, Ps I 272,

Ps I 273, Ps I 279, Ps I 280,

143

Ps I 286, Ps I 287, -

Ps I 289, Ps I 300 -

Ps I 301. 14 S V 110.15 Khemacari 1985: p. 26.16 D III 103 A I 171. . M I 318,

,

, ;

M II 172, -

, -

, .17 Ehara 1995: p. 58-61 Vism 101-110. . Mann 1992: p. 19-51.18 Mann 1992: p. 112 , «

, , -

». , -

, . , -

- , -

. . Bullen 1982: p. 23 ANapoNika 1992: p. 58,

, «

, ».19 . ANapoNika 1951: p. 35.20 Ps I 249.21 ,

Vibh 195, : «

»; : « -

»; : « ».

Vibh 197 Vibh 199-201

.22 M II 246.23 D II 216.24 Goenka 1999: p. 54; Sole-Leris 1992: p. 82 Thate 1996: p. 44.

« » « »

Th 172, « » « » -

, , ,

. 25 M I 61: ajjhattikabAhiresu Ayatanesu.26 Dhammadharo 1993: p. 263-266 ANasaMvara 1961: p. 27.27 . Jayatilleke 1980: p. 361-368; Kalupahana 1992: p. 107; Karunadasa

1996: p. 35 W.S. Karunaratne 1988a: p. 90. paramattha -

144

Sn 68; Sn 219 Th 748.

, paramaVANa A III 354, paramapaVVA parama ariya-

sacca M III 245, paramasacca M I 480, M II 173 A II 115 uttamattha

Dhp 403. . ,

,

, ,

«paramattha», -

, , -

. paramattha .

Bodhi 1993: p. 6 25; Ledi 1999b: p. 99. 28 Dhammadharo 1987: p. 20 25, Maha Boowa 1994: p. 101 -

-

, -

. Fessel 1999: p. 105 « »

,

« »

. Tiwari 1992: p. 82 « »

, « » .

MahAprajVApAramitASAstra -

, – , -

(Lamotte 1970: p.1173-1175).

ANasaMvara 1974: p. 28 71

,

« », – « ».

, -

« » « » -

, . 29 S V 279.30 S V 110. , -

,

. 31 M I 60: « : » (atthi me ajjhattaM); M

I 61: « : ».

, -

, . 32 , D I 74. « »

M I 213 « » ( ) M

III 233.33 M III 225: « … -

145

… ». « -

»

, , .34 , M I 346 -

; S IV 139 ,

-

; S V 74 -

. 35 - , « -

» « » « », -

, . Sn 516; Sn 521; Sn 527 Sn 738.

– -

, ,

M III 112, « » « »

«

». 36 -

, ,

( ., -

, M I 138).37 ,

S III 171, «

». . ANatiloka 1910: p. 95 n. 1,

samudayadhamma « » (das

Enstehungsgesetz); ANamoli 1994: p. 53, vayadham-

ma « ».38 S III 171 S IV 50.39 S III 51 S IV 142.40 A III 2. -

Fleischman 1986: p. 11; Ledi 1999a: p. 151; ANapoNika 1992: p.

60; Sole-Leris 1992: p. 82 Than Daing 1970: p. 62. 41 Ledi (n.d): p. 233, -

– ,

.

Mahasi 1994: p. 8-36

ANArAma 1993: p. 19-62. 42 D III 243; D III 251; D III 290; D III 291; S V 132; S V 345; A I 41; A

III 85; A III 277; A III 334; A III 452; A IV 46; A IV 52; A IV 148; A IV 387;

A IV 465; A V 105 A V 309. ( : « -

146

, ,

».) -

: « – ,

– », , S III 22; S III

45; S III 82; S IV 1 S IV 153. . Bodhi 2000: p. 844. ANananda

1986: p. 103 : « sukha attA -

». 43 S III 67.44 A III 443 A III 447 -

, A IV 51 , , -

.45 , A IV

53, « » « ». . A IV 353, A

IV 358 Ud 37, ,

,

.46 S V 183 « »

(bhAvanA) , -

. ,

. Akanuma 1990: p. 247.47 M I 62 « » -

, : « - -

»; , « »

S V 183. , -

« » -

- .

-

, ( . Minh Chau 1991: p. 88 Nhat Hanh 1990:

p. 173, 175 177). « » « -

»

- , - (S V 184), .

Hurvitz 1978: p. 215.48 Goenka 1994a: p. 112.49 M I 61: « … … …

… , -

». 50 A IV 13 A

IV 145; Th 111.51 A III 441.

147

52 A III 439.53 A IV 224 A V 174.54 . A III 377; A IV 404; A III 379 Th 643.55 Ps I 249.56 S V 184. ( « »,

« » – atthagama,

« » – vaya, - .)57 M I 22; M I 248 A IV 176. S II 10 S II 104

.

Demieville 1954: p. 294 Werner 1991: p. 13; . Lopez 1992: p. 35.

,

,

(S II 170), (S III 27; S III 29 S III 59),

(S IV 7-10 S V 206), (S IV 233),

(S V 204), « » (A I 258) (S V 423).

-

, -

, -

.58 D II 31-35, , -

(dukkha)

- , -

, -

. , -

,

S IV 211,

( S IV 215

).59 . Kalupahana 1975: p. 125.60 . D I 52. .

Bodhi 1989: p. 7.61 S II 19, -

, ,

, ( . .

)? ,

, , -

, : ,

?

148

S II 22.

, pa[icca samuppA-da , ,

, . Kalupahana 1999: p. 283. C.A.F. Rhys Davids

,

, , , -

(1927b: p. 202). 62 Pa[is I 52. Bodhi 2000: p. 741 n. 50 , -

( , ,

),

, S II 24.63 Jayatilleke 1980: p. 450.64 D II 57 – ,

,

.

, D II 32; S II 104

S II 113. Sn 724-765 -

. (

. Bucknell 1999: p. 314-341.) S II 31

, , . S II

108 :

. S III 96 , , -

, . .

W.S. Karunaratne 1988b: p. 30.65 Collins 1982: p. 106 , «

». . W.S. Karunaratne 1988b: p. 33 ANavIra 1987: p.

31. Reat 1987: p. 21 : «pa[icca samuppAda…

-

». 66 S II 26.

, « » -

,

(« , …») -

« » (yadidaM), , -

-

( ., , S II 28). 67 A III 439 , ,

. 68 S II 96, , .

149

S II 92 -

(

), -

, .

-

; , S II 81 « »

(parivImaMsati) , , -

.

, , -

, -

.

, -

, -

. 69 Vibh 164-192. . Bodhi 1998: p. 46 n. 4 Gethin 1997a:

p. 195. uddhadAsa 1992: p. 98, « -

… … … … -

, ,

». 70 M III 299.71 M I 111.72 , M III 63: « , ;

. , -

; – ».

. Bodhi 1995: p. 2 9 ANamoli 1980: p. 161. 73 Pa[[hAna -

,

. , , ,

( ), -

, , (purejAtapac-caya), , (sahajAtapaccaya)

, (pacchAjAtapaccaya).

(atthipaccaya), (natthipacca-ya), . ,

(kammapaccaya) -

, (vipAkapaccaya).

, ,

(aVVamaVVapaccaya).74 Tilakaratne 1993: p. 41.75 A III 415 , , -

150

, .76 M I 60: « , -

, ,

».77 M I 61: « , , -

; ,

,

».78 M I 62: « , -

-

». 79 - , -

, . La-

motte 1970; p. 1169.80 M I 55: « … … -

, ».81 ( -

, A II 56)

(VAyapa[ipanno).82 S II 68; S II 71; S V 389 A V 184 « » -

.83 S V 388; . A V 184. « »

A II 36, (kusalad-hammatA), , -

, Mp III 74

. T.W. Rhys Davids 1993: p. 394 ,

. « -

» , M I 522

,

M II 182

( . M II 197, ,

, -

). 84 S II 43; S II 45; S II 59; S II 79 S II 80 -

« ».

,

, ,

S II 124, , « -

» (dhamma[[hitiVANa) , -

151

S II 60 « » -

. S II 25,

«

» (dhamma[[hitatA). . Choong 1999: p. 50.85 M I 56: « , ,

, -

». «pa[i», «sati»

« » « »,

sati, ,

.86 Ps I 250; . Ariyadhamma 1995: p. 5; Debes 1944: p. 130;

Dhammiko 1961: p. 189 ThAnissaro 1993: p. 101.87 , M I 56: « : »; M I 56:

« : »; M I 59: « :

»; M I 59: « , »;

M I 60: « : »; M I 61: « :

»; M I 62: «

: ».88 . Fryba 1989: p. 130-132; Mangalo 1988: p. 34

ANapoNika 1986b: p. 13.89 Earle 1984: p. 398 Tilakaratne 1993: p. 103. Epstein 1995: p. 94 -

« … », -

« , ,

, ». (p.

99), « , …

, . ,

, , ,

, -

». ANananda 1985: p. 60

« ,

». 90 D I 12-39. 91 A IV 110, ,

.

Th 1027 .

M I 294 -

, -

( ), . (

, .) 92 , (nevasaVVAnA-

152

saVVAyatana), ,

, ,

. .

Hamilton 1996: p. 60.93 It 53, , -

, -

, . . ANananda 1986:

p. 103: « ,

,

». 94 M I 56. Kalupahana 1992: p. 74 , , -

, « ,

(VANa-mata), , … ,

, -

». 95 S I 136 -

. . Dhp 19; Dhp 20; Dhp

258 Dhp 259, , -

. A V 162 ,

. . W.S.

Karunaratne 1988a: p. 83. 96 A III 87. , A III 178

, ,

,

. 97 . III.98 -

. Ps I 250, « »

. 99 M I 56: «

».100 D II 68; M I 251; M III 244; S II 82; S IV 23; S IV 24; S IV 65; S IV 168

A IV 88. M III 266

. . A V 325, ,

, « » -

-

, Spk V 79 . 101 Ps I 250.

153

VI.

VI.1.

-

, - . ,

,

, , -

, ,

,

.

-

.

-

,

.

, -

,

-

. -

( . 6.1)1.

, , .

-

.

, ,

.

,

, -

.

154

( 6.1. )

.

-

, – , -

( -

).

, -

,

, , .

, -

, -

. , -

.

-

, ,

,

155

.

, -

,

.

-

( . . ,

).

« » ( -

) (pajAnAti, sampajAnakAri) , -

,

. -

.

« -

» (sikkhati), « -

» (paccavekkhati)2

« » (upasaMharati). -

. -

,

-

, -

.

-

, -

.

,

, , -

– .

-

.

,

, .

,

,

156

.

-

« » (asuci),

, -3. - -

« -

» (anussati)4.

,

,

.

« », ,

- ,

,

. ,

, - -

5.

- , -

, -

6.

, ,

. -

- «

»,

7.

, - -

: -

, ,

-

, 8.

(VibhaWga),

-9. -

, ,

-

157

, , , « »

. 10,

, ,

.

VI.2.

-

,

, . ,

-

11, -

, ,

12. , ,

- -

.

, -

.

, -

,

.

.

, , -13.

-

. -

, , ,

, -

14.

, ,

. ,

, ,

,

.

158

-

,

. -

, ,

, ,

. -

, -

.

,

, -

-

.

, -

, 15.

, ,

,

.

.

,

.

, -

, ,

, .

, ,

16.

17.

- ,

, -

18. , -

,

, ,

,

159

. , -

,

,

,

, .

-

, - .

- « », -

19. -

: -

.

, .

- :

, , -

; , ,

; ,

,

20.

,

, -

, -21. ,

, -

, -

22.

-

,

.

-

23. ,

, « »24.

25

26.

160

, ,

,

27.

, ,

, 28, -

, -

29.

VI.3.

, ,

, , -

.

30, « »

« » 31.

, -

32.

-

. -

, -

, -

.

(saVVa) 33.

. ,

, ,

34.

,

-

35.

, ,

, 36. -

, ,

37.

161

- ,

:

, , ,

, ,

, ,

.

, : «

», , : « -

». , : «

», , : « -

». : « ,

»; : « ,

». : « , -

»; : « -

, »38.

-

.

: , -

.

39;

, -

( )40.

, , -

, -

, , 41.

, , -

:

, 42.

-

,

43. , -

,

.

, -

« ». – « » (parimukhaM)

162

– 44.

, « »

. « »

, -

« », -

45.

« »

46. -

« » , , ,

, -

(brahmavihAra)47.

-

, .

48.

49.

-

,

.

, « »

-

, .

, « »

,

, -

, .

, , -

,

. , , -

, -

,

,

- 50.

, -

- -

163

51. -

« » « ».

, -

, .

-

, ,

,

-52.

, -

, -

53.

-

54. ,

,

.

(Pa[isambhidAmagga) -

-

55.

: « » (pajAnAti)

« » (sikkhati)56.

- « »

, ,

« ». « »

-

57. , , -

, , -

.

, - ,

,

, -

.

,

, -

.

164

, -

58.

,

- , - ,

« » (sabbakAya) «

» (kAyasaWkhAra). « »

.

, ,

-59. , « » -

, , « » .

« » - -

,

60. -

- , -

« » (kAya) 61.

,

-

, , -

62. -

, , ,

, .

– « -

». « » -

63.

, « » -

64.

,

-

65. ,

,

. . , -

, , « » -

165

.

,

66.

-

,

, -

, 67. -

, -

. , -

- ,

, -

.

VI.4. -

-

- -

(pIti) (sukha).

,

-

,

68. , -

-

- -

69.

, -

-

,

70. ,

, ,

71. ,

.

166

, , -

,

, , -

.

. -

, -

,

,

( . 6.2)72.

« » ,

.

( 6.2. ).

(1. (dIghaM); 2. (rassaM); 3. -

(sabbakAyapa[isaMvedI); 4. -

(passanbhayaM kAyasaWkhAraM); 5. -

(pItipa[isaMvedI); 6. (sukhapa[isamvedI); 7. (cittasaWkhArapa[isaMvedI); 8. (passambhayaM cittasaWkhA-raM); 9. (cittapa[isaMvedI); 10. ( -

) (abhippamodayaM cittam); 11.

(samAdahaM cittaM); 12. (vimocayaM cittaM);

13. (aniccAnupassI); 14. -

(virAgAnupassI); 15. (nirodhAnu-

167

passI); 16. (pa[inissaggAnupassI)).

,

-

,

73. , -

-

,

, .

-

, -

,

, ,

,

, -

, , , -

. ,

,

-

.

,

- , -

. , -

, , ,

,

( , -

), 74.

,

, -

-

, , ,

, -75. ,

-

, ,

168

, ,

76. -

, -

, - ,

- -

, , .

VI.5.

, ,

, , –

-

– -

.

:

, : « »; , : «

»; , : « »; ,

: « »; , ,

77.

-

78.

« » , , -

79.

- «

»80.

. ,

,

,

. , -

, « »

,

,

.

169

-

, « -

» .

, ,

- -

. -

.

-

. , ,

,

-

.

– -

,

.

, -

81. , -

, ,

-82.

-

. ,

,

-

, 83.

,

,

« ». , -

-

, , 84.

.

, , ,

170

,

-

. , -

,

, , -

85.

, , -

-

,

, -

, . .

, -

, , -

86.

,

. -

, -

.

-

( ), -

87. , -

,

, : « ?

?88»

-

-

.

, -

,

.

, -

, , – -

, 89.

171

-

.

, , , ,

,

90.

, -

91. , -

. ,

, -

92. -

,

, 93.

, -

,

, ,

. -

-

, 94.

, ,

-

, .

- -

. -

:

, -

95.

,

,

, -96. , -

-

97.

, 98.

,

-

172

,

-

.

-

, -

, -

: (sampajAna) 99.

( , ) -

:

, , -

( ); , -

, ;

, , ;

,

, ; , ,

, , ;

, , ; , -

, , , , ,

, 100.

- ,

, « -

» (satisampajaVVa)101.

( -

) 102.

, -

-

, , -

,

, ,

103.

,

, ,

,

- 104.

173

«

» , « » -

. « », -

105,

« »

. - , -

.

( . 6.3).

( 6.3. « » ( ) -

)

, ( ).

, , -

( « » ( )), -

« »

106.

,

.

- ,

,

, 107. « -

(sAtthakasampajaVVa)

(sappAyasampajaVVa)

« »

(gocarasampajaVVa)

(assamohasampajaVVa)

174

» , , -

, , , . .,

« »

.

, -

, .

,

- , « »,

« », « -

», «

», 108.

,

. ,

,

(pAsAdika) 109.

- « -

», -110. ,

, -

, .

-

.

111. , -

,

- (BrahmAyu Sutta),

112.

-

, , -

.

-

. ,

, -

(abhijjhAdomanassa), 113.

175

, , ,

. - ,

-

114. -

,

, « ».

, -

,

115. -

, « », , -

.

, , -

(asammoha),

. -

– -

( ) (sampajAna) , , ,

« », -

.

, -

, , -

( ), -

« » , -

,

, -

. ,

, -

,

,

. -

, , ,

,

, ,

176

,

.

-

,

, -

,

.

VI.6.

- – -

– -

. -

, -

116. :

,

, [ ]: «

, , , , , , -

, , , , , , -

, , , , ,

, , , , , , , ,

, , , ,

»117.

: « »118.

, , -

,

. ,

,

, , .

,

119.

177

-

, -

, -

.

.

, , -

, ,

, -

.

,

120.

, -

-

121. ,

-

. - (SampasAdanIya Sutta),

122.

, -

, - - ,

-

123. - -

: « , -

,

- ?»124 , -

, -

, ,

- .

-

.

-

125.

178

126. ,

, -

127.

,

: « , ; -

, »128. , -

, -

.

, ,

( , ,

).

, , -

,

129.

- , -

-

130. ,

, , -131. , « » ,

« », .

-

132.

-

, -

,

.

, -

. « » -

.

. -

.

179

-

,

,

. -

133.

-

, -

-

, 134. ,

, ,

, -

,

- ,

.

-

, -

. ,

-

135.

-

, - ,

-

136. , -

- ,

,

. :

,

,

: « ,

, »137.

,

, : , -

( ), 138. -

-

– ,

180

,

,

. , -

-

139.

.

. ,

, -

, ,

140. -

-

.

-

, ,

. ,

(saVVA), -

« », « »141.

,

: -

« » « », -

.

142.

,

, -

. -

, ,

, ,

143.

, ,

, ( , -

181

). , -

-

144.

, -

. - (MahAhatthipadopama

Sutta) -

« » « » -

, .

, ( )

, -

, « »?145 -

, ,

.

-

, -146.

-

- (MahArAhulovAda

Sutta), -

, (mettA) (karuNA).

, ,

, -

, 147. ,

, , -

-148.

, -

, -

-

.

182

VI.7.

, ,

, ,

, 149.

:

, , -

, , , ,

… ,

, , , -

, -

… -

, …

-

… , -

… …

… -

… [ ]

: « ,

, »150.

-

, , ,

151.

-

152. ,

, 153.

:

, ,

, –

. -

-

, 154.

-

(MahAdukkhakkhandha Sutta), -

183

« » (AdInava) -155. « -

» (asAda) -

, « » ,

, ,

, , , ,

. -

,

.

, - , -

, ,

. -

156.

, « »,

.

-

, , ,

157.

, .

, -

. ,

,

158.

, -

, 159.

-

, , -

, ,

160.

, -

, 161. -

, ,

, .

184

, -

, – .

,

« » « », -

.

,

-

. , ,

, ,

,

162. -

,

-

. ,

,

,

« »163.

-

,

.

, ,

164. -

-

. ,

165.

185

1 Madhyama gama . Minh Chau 1991: p. 88 Nhat Hanh

1990: p. 138. ( Schmithausen 1976: p. 250)

AriputrAbhidharma. , satipa[[hAna suttas (D II 291 M I 56)

KAyagatAsati sutta (M III 89) -

. 2 Ps-p[ I 365 , « » -

.3 M I 57: « …

».4 A III 323.5 Minh Chau 1991: p. 89 Nhat Hanh 1990: p. 154. , ,

-

,

( -

; , ;

; , ). 6 M III 92.7 -

.

( –

, M I 120.)

« » « -

». -

(Aloka-saVVA) (samAdhi-nimitta), -

. . Minh Chau 1991: p.

88-90 Nhat Hanh 1990: p. 153-156. 8 Nhat Than 1990: p. 169.9 Vibh 193. Vibh-a 252

, -

. Bronkhorst 1985: p. 311 -

, , ,

-

. . Lin Li-Kouang p. 122-127,

- - .

Schmidt 1989: p. 41 n. 3.10 , kAyagatAsati ( -

), , kAy-

186

AnupassanA ( ), -

; . Bodhi 2000: p. 1453 n.

366 Upali Karunaratne 1999a: p. 168. -

. 11 ., , M I 500; M I 510; S I 131; A IV 377; A IV 386; Sn 197-9;

Sn 205; Th 279; Th 453; Th 567-569; Th 1150-1153; ThI 19; ThI 82-83; ThI 140 ThI 466-471. , -

( Hamilton 1995b: p. 61). Heiler 1922:

p. 18, « » (

«ungest mer Ekel an allem Leiblichen») ,

.12 , VijayA at S I 131; SAriputta A IV 377 Khema ThI 140

,

. -

, -

, -

( . Mp IV 171),

, .

, Vin III 68 S V

320, -

, , ,

, -

. 13 S II 64 , -

, -

. 14 S V 170.15 S IV 198.16 Fryba 1989: p. 111 « -

». Tart 1994: p. 44 : « ,

,

». . Nett 13, , -

. 17 M I 266,

, , .18 M III 95.19 M III 89.20 M III 96.

187

21 -

Ledi 1983: p. 38, -

, .

Ps I 301, ,

,

– , -

, . 22 , -

( nApAnasati Sutta, M III 78;

KAyagatAsati Sutta, M III 88). -

,

: Ps I 247-274 Ps I 274-301 ( 27 ). 23 , M III 94-99; A I 43 Dhp 293.24 A I 45.25 A I 43. . D III 272 S II 220.26 Th 1035. ( ,

.)27 Th 468.28 Lin Li-Kouang 1949: p. 124 Schmithausen 1976: p. 254.

, ,

-

, M III 88, -

.

,

, . 29 Ps I 247 Ps-p[ I 348 ,

, . 30 S V 326.31 S V 326.32 S V 317.33 (MahASatipa[[hAna Suttas

D II 291 M I 59; AnApAnasati

Sutta M III 79; saVVA, , A V 111; AnApAnasatisamAdhi nApAna SaMyutta ( , S V 317); . VajiraVANa 1975: p. 227.

34 S V 317-319 , -

, -

, .35 S V 321 S V 316.36 A III 449; Ud 37; b It 80. AbhidharmakoSabhAXyam , -

188

, , -

,

, ,

( Pruden 1988: p. 917).37 M I 426.38 M I 56.39

, , M II 118

. -

,

-

( . M III 146). , , -

( , -

),

. « »

« »

( , D I 71). «

» « »

( , M I 46). -

,

: M I 297

; M I 323 -

; M I 333 ; M I 335

; M I 336 ,

, -

; A V 109

, ,

. 40 . Ps I 247. Ps I 248 , -

.

Vibh 244

. 41 Gunaratana 1981: p. 10 Khantipalo 1986: p. 11.42 – « - » -

.

( , Sv I 209). ,

,

189

, -

-

. 43

, , D I 71;

(brahmavuhAras) D III 49 A I 183;

M I 421;

A I 184; Ud 46; Ud 60 Ud 77;

Ud 27 Ud 77; ,

, Ud 43. 44 , « »

, « » « », « »

« », . T.W. Rhys Davids 1993: p. 533-534. 45 Pa[is I 176 , -

, « » ( ). Fessel 1999: p. 79

, -

bahir mukha ( ), parimukhaM -

, -

. T.W. Rhys Davids (1993) : «

» (p. 672) « -

» (p. 431). : «

, » (Minh Chau 1991:

p. 99). «

» , , -

, , ,

( , , S I 170; -

, S I 170 S I 170). ,

, , ,

.

, « -

» , -

, . 46 Vibh 252 ,

; Pa[is I 171 Ehara 1995: p. 157. Vism 283

, –

, ,

, . 47 D III 49; M I 274 A IV 437 « -

» ; A I 183 –

190

. «

» -

, ( M I 219), -

, ( M II 139),

, -

( A I 184), -

( A III 320). , ,

« », , , -

,

-

(Ud 21; Ud 42; Ud 43; Ud 46; Ud 60; Ud 71 Ud 77). 48 ( , D III 49; M I 274; M III

3 S V 105)

: , -

, . ,

M I 421, ,

« », ,

.

,

, ,

, -

. 49 ( -

, M II 207), - -

.50 Dhammadharo 1987: p. 16 Maha Boowa 1983: p. 14-16 , -

,

. Kamalashila 1994: p. 168

-

( . . ),

,

( . . ). BrahmavaMso 1999: p. 17

- . , Kassapa

1966: p. 242 -

.

,

, -

( , -

), -

.

191

51 Chit Tin 1989: p. 44, , ,

. 52 -

Dhammadharo 1996: p. 19; DhIravaMsa 1989: p. 46;

Goenka 1999: p. 29 KhantipAlo 1981: p. 30.53 D II 291 M I 56.54 , Ariyadhamma 1995: p. 3 ,

. 55 Pa[is I 185, -

. 56 BuddhadAsa 1976: p. 63, -

, « -

».57 S V 326, ,

, « » -

« ». ,

, ,

, , ,

. 58 . Kor 1993: p. 35; van Zeyst 1981: p. 94 Vimalo 1987: p. 158.

Shapiro 1984: p. 588 , -

. -

, ,

, -

, , .

, ,

, -

-

. . Govinda 1991: p. 27

110. 59 Buddhadasa 1989: p. 38; Debes 1994: p. 105; Goenka 1999: p. 29; Kor

1993: p. 38 Sole-Leris 1992: p. 80.60 Vism 273.61 Mill 83.62 Nhat Hanh 1990: p. 42.63 M I 301 S IV 293 ( . ANamoli 1982a: p. 6 n. 1).64 ( . . )

( . D III 270

A V 31), -

192

( . S IV 217). Pa Auk 1995: p. 15 : « -

.

,

».

, -

(pIti)

(sukha), ,

. , , -

,

. 65 Pa[is I 184; Ehara 1995: p. 161.66 Vism 274, -

. . Jayatilleke 1948: p. 217, ,

. « »

( , A I 122 A

II 231-236), . . Schumann

1957: p. 29.67 M III 82. . Kor 1993: p. 38.68 Vism 277,

. ( . Ehara 1995: p. 161 Ledi 1999c:

p. 27 29.) Vism :

. -

, -

. , ,

, ,

, .

, , -

( . Vism 278-283),

, . -

. ,

, , -

, -

( ,

-

),

. 69 Kheminda 1992: p. 5: « -

(samatha), ,

». Soma 1995: p. 360: « -

193

- -

, , …

, …

». Ps I 249 ,

-

-

. , Ps-p[ I 349, , , -

. , -

, ,

, -

. 70 Pa[is I 187 -

,

. M II 203

, ;

, -

. . Buddhadasa 1989: p. 51. 71 Dhp 374.72 -

A III 306 A IV 319, -

-

. . S V 319,

.73 . , Th 548,

« », -

.

Buddhadasa 1989: p. 53-89. . Gethin 1992: p. 59;

Levine 1989: p. 32-36; ThAnissaro 1993: p. 67 Vimalo 1987: p. 158. 74 M III 78. . S V 315, ,

, -

, . . Debes

1994: p. 197.75 M III 83

, M III 87

.

S V 323-336. , S V 312 -

.

194

76 Pa[is I 95

, .

Pa[is I 178-182 ,

( )

, ,

. . Nanamoli 1982b: p. 163. 77 M I 56.78 . M I 120, , -

, , , -

, .

. Fessel 1999: p. 111. 79 – , -

, .80 , A IV 301.81 Th 57.82 Mahasi 1991: p.

9-16. Cf. also Debes 1994: p. 113 Lily de Silva (n.d.): p. 13.83 Vism 622: + = ( , ,

); + = -

. . SIlananda 1995: p. 7.84 M I 21 ; M

III 112 – ; A II 13 It

116 – ; A II 14 It 118 –

. 85 Ehara 1995: p. 61, , ,

(rAgacarita),

(dosacarita). Vism 128 , ,

. -

, Ps I 264, ,

. . , -

, -

,

, -

. Chah 1993: p. 40 , « ,

, …

».

Vimalaramsi 1997: p. 47 , «

, ,

… , .

195

».86 Dhammiko 1961: p. 188. Fryba 1989: p. 125

,

, ,

-

. Van Zeyst 1989: p. 31 : «

,

: , , , , ;

, … ; ,

, …

… ,

». 87 ., , S III 151, , -

-

. Nanaponika 1992: p. 64, « -

-

».88 Ps I 251, -

. Ps I 252 , -

. 89 Vism 649 , – -

. Naeb 1993: p. 143 :

« … … -

, … …

».

MahAprajVApAramitA-SAstra (in Lamotte 1970: p. 1157); ANArAma 1997:

p. 29.90 , D I 89; M I 229; M I 332; M II 119; M II 158; A V 65 Ud 7.91 D I 105; D III 39; D

III 80; S I 107; S I 179; S I 212; Th 480 Th 1044. -

( S I 107), ( S I 179 S I 212).

S II 155 ,

, .92 A III 29. -

Vin II 119.

. KhantipAlo 1981: p. 95; KundalAbhivaMsa 1993: p. 75-

78 ThitavaNNo 1988: p. 120-122.93 Ps I 257 , -

. Ps I 258

196

.94 M I 273: « -

». « » -

( ., , S V 94).95 A IV 87.96 , M I 273. ( «

») , -

,

( ). 97 ANavIra 1987: p. 158.98 Vin I 295 III 251.99 . A III 325,

.100 M I 57. ,

,

.

Kalupahana 1999: p. 283, -

, .

, , , -

, ,

. Ps I 269 ,

,

,

. ,

, , -

, , ,

( , . .),

- . 101 , D I 70.102 ,

( , D I 63-84; M I 179-

184; M I 271-80; b M I 354-357),

: 1) ; 2)

; 3)

, -

; 4) ;

5) .

: 1) ; 2) ; 3) ; 4) -

197

5) . . Crangle 1994: p. 163.

, -

, . Barnes 1981: p. 237 -

,

, , -

– , . 103 ( , M I 181, M I 269 M I 346) -

. -

Ps I 290 Ps-p[ I 380,

. . Bronkhorst 1985: p. 311

Bucknell 1984: p. 29.104

Schmithausen 1976: p. 253-255 ,

,

, -

, -

.

( , D II 94, A V 116 A V 119)

, -

. , , -

,

.105 . II. 106 Ps I 253-261.107 M III 113. , -

, Ps-p[ I 364, -

, .108 M I 460 A II 123 , -

. A IV 169 -

,

-

. 109 , A II 104 A V 201; . Th 927 Pp 44. Th 591

-

. Law 1922: p. 81 sampajaVVa

« ».110 Minh Chau 1991: p. 83.

198

111 , , sekhiya, Vin IV 184-206.

Collins 1997: p. 198.

Holt 1999: p. 102 , « sekhiya… ,

: -

». sekhiya

ThAnissaro 1994: p. 489-510.112 M II 137

, , , -

. .113 A IV 167.114 M III 113.115 A V 352 S V 149; . III.116 Ehara 1995: p. 171-

177 Vism 248-265. -

, ( Minh Chau 1991: p. 90

Nhat Hanh 1990: p. 157), -

(Nhat Hanh 1990: p. 170). Hayashima

1967: p. 272, -

. ( , ,

Bendall 1990: p. 202, -

.) ,

- ,

, -

. -

,

-

. , -

, MaitrI UpaniXad 1.3. ,

, ,

, ,

. 117 M I 57.118 M I 421 M III 240.119 Sn 199 .

Pa[is I7, -

- (Minh Chau 1991: p. 90). Vism 240 -

, - ,

« ».

D I 106 Sn 1022. -

,

199

; Zeyst 1982: p. 80 , «

-

». Sn 197. 120 Debes 1994: p. 124.121 Vism 265.122 « » D

III 104. . S V 129, , -

.123 Sn 193-201. -

, - ,

-

, ,

, . 124 Sn 206.125 Nhat Hanh 1990: p. 170.126 Sn 197 A IV 386.127 A V 109, ,

« » (asubha), It 80

.128 S V 278.

.129 ThI 471.130 . Vibh 193, ,

, -

.131 M I 336, -

(

), , -

. 132 A III 323 -

; A IV 47, -

. Bodhi 1984: p. 92 , «

-

, -

». . Khantipalo 1981: p. 98 Mendis 1985: p. 44.

Vism 306, -

-

, , . .

.

200

133 Vin III 68 S V 320. . Mills 1992: p. 74.134 « » (ubhatomukha mutoLI), Schlingloff

1964: p. 33 n. 10, , ,

,

.

« » , « »

, « » .135 ThI 33 ThI 82-86.136 M I 185; M I 421 M III 240. Vism 348,

-

, -

- ,

.137 M I 57.138 ., , A III 340, -

,

. 139 Vism 352, – -

. 140 M I 188; M I 422 M III 241

.

Fryba 1989: p. 123 Pa Auk 1996: p. 17; . Ehara 1995: p.

197-205 Vism 351.

, M III 240

.

- ,

- -

, - ( . Nhat Hanh 1990: p. 140, 158, 170).

« », M III 242, -

.141 Ps I 272 Vism 348. M I 364, -

,

, ,

.142 , M I 186

; .

Debes 1994: p. 139 King 1992: p. 39. Nanananda 1993; p. 10 -

, « -

( . . , ,

)».

201

143 Sn 937 , . .

M III 31,

– .144 M I 185 M I 421 , -

. -

, -

. A II 164

,

. . Vism 640. 145 M I 185. . Ledi 1986b: p. 72, ,

, -

.146 S II 170 , , -

, -

;

.147 M I 423.148 A IV 374 , , -

, ,

, -

.149 Nanamoli 1995: p. 1191 n. 150: «seyyathApi , -

… -

… ».

Vism 180 ,

, ,

. Ledi (n.d): p. 58,

( ) . .

Thate 1997: p. 11. 150 M I 58.151 T.W. Rhys Davids 1997: p. 80.152 M III 91 A III 323 -

: , , .

-

, - -

(Nhat Hanh 1990: p. 158 170).153 Rockhill 1907: p. 23.154 , Dhp-a III 108 , -

202

, -

. As 197 ,

,

. 155 M I 88.156 A III 323, .157 ThAnissaro 1993: p. 55.158 Th 393-395 Th 315-316. ,

, Th 151-152.159 Ps I 254.160 Ledi (n.d): p. 59 -

,

. . Vism

178-196.161 Th 267-270.162 A III 306 A IV 319.163 A III 308 A IV 320 -

; A III 304 A IV 317

.164 Debes 1994: p. 151 Kor 1993: p. 18. -

-

( , ), -

« » (M I 57-58), -

, , , . 165 ., , Th 20, ,

. . A IV 48,

.

203

VII.

VII.1.

« » – vedanA,

vedeti, « » « »1. -

, -

2.

« »3. -

,

, ,

, .

-

:

, : « -

»;

, : « »;

, : « -

».

, : «

»; - -

, : « - -

»;

, : «

»; - -

, : « -

»; -

, : «

»; - -

, : « -

»4.

: -

, . , -

5.

204

-6, -

.

, -

,

,

« », « » .

,

, ,

,

. -

,

, .

-

, . .

. -

, , -

-

.

-

« » (sAmisa) « -

» (nirAmisa)7. - ,

8. , -

, -

« » ( . 7.1).

( 7.1. )

(sAmisa)

-

(nirAmisa)

(sAmisa)

-

(nirAmisa)

(sAmisa)

-

(nirAmisa)

(sukha)

(dukkha)

(adukkhamasukha)

205

-

, « -

( )» (Amisa), , 9.

, -

. –

, -

.

-

, -

-

.

.

, -

, , -

(anusaya) ,

10. - (CULavedalla

Sutta), -

,

-

, -

, ( . . - )

11.

-

,

-

.

(pa[icca samuppAda), -

,

(taNhA)12.

, ,

,

. ,

206

, -

13.

. -

-

14. -

– 15.

– ,

-

, 16.

, -

.

-

, 17. , ,

, .

. , -

, . ,

,

. ,

-

. -

-

18.

, , «

?» -

19.

-

-

,

(di[[hi) ,

, .

207

VII.2. (di[[hi)

-

- .

, -

. -

, ,

.

, ,

, -20.

, -

, 21.

(taNhA),

22. , , -

-

23. - (PAsAdika Sutta)

-24. , ,

-

.

,

-

25.

-

26.

-

, -

27.

,

, , -

-28.

208

, -

29.

,

.

,

.

, -

, -

.

-

.

-

, .

, -30.

, ,

, -

« » . ,

, -

, -

, ,

. -

-

-

31.

-

-

, , -

.

,

32, ,

.

209

( ) « »

. -

, 33,

34.

,

-

35. ,

,

.

.

-

-

, , , -

, .

« -

», « » , -

« », -

« ».

VII.3.

, -

-

, . ,

.

, -

, .

-

, 36.

, -

, -

, -

, (jhAna)37.

, ,

210

, ,

38. , -

-

,

.

, ,

-

, .

,

39. , -

,

. ,

40. , -

,

, 41. -

-

42.

,

,

« , -

, »43. -

, -

, .

, ,

.

-

.

,

-

44. -

-

.

211

,

,

. -

-

. ,

(pAmojja) (pIti) (sukha)

.

, -

,

, 45.

, -

46. , ,

, , -47.

- (AraNavibhaWga Sutta),

,

, 48.

, , ,

, 49. -

50.

-

, -

.

,

.

,

. -

51.

.

212

, -52. ,

53. , -

54. ,

« » (ahetu) «

( )» (akiriya) .

« »

, « » -

. -

(somanassahagatA), – . -

,

.

, -

. , ,

-

. ,

, -

, -

-

.

VII.4.

.

, -

, -

. ,

-

55.

213

. -

,

56. -

. , -

57.

, ,

58, –

.

(avijjA) 59. -

,

, 60.

, -

61. -

. - (CULadukkhakkhandha Sutta)

, -

.

,

, -

62. , -

63.

, -

-

64.

-

.

, , -

,

214

65. , -

.

. -

,

.

. -

. -

,

. ,

66.

, , -

67. ,

-

.

VII.5.

-

,

68.

, -69. , -

– , -

, ,

70.

-

, -

215

, .

,

, ,

, -

71.

, , -

-

, ,

.

,

72. , -

, .

, -

, -

.

.

- (SaLAyatanavibhaWga Sutta) -

, , -

, ,

73.

( ) ,

. ,

, , -

,

, .

, -

,

,

,

74. ,

216

, -

, .

, -

.

, -

« » ,

-

« » « »75.

217

1 Hamilton 1996: p. 45 C.A.F. Rhys Davids 1978: p. 299.2 ., , M I 302 S IV 231; . C.A.F. Rhys Davids 1978: p. 300.3 Bodhi 1993: p. 80; Padmasiri de Silva 1992b: p. 33; DhIravaMsa 1989: p. 109 ANapoNikai983: p. 7.4 M I 59.5 A V 51. . S II 99.6 S V 189, -

. , -

. 7 -

, ( ), , , -

, - (Minh Chau 1991: p. 93 Nhat Hanh

1990: p. 161 173). D II 66. Pa[is II 233,

, - , . , M

I 398,

, - , ,

. ( Than Daing 1970: p. 90),

« -», « », , , « -

». 8 A III 412.9 Ps I 279 , – ,

, - – , . . S IV 235, , -

( ), - ( ) - - ( ). Amisa

« », « », , « » ,

, M I 12 A I 73 ( . A I 91-94); « » It 98. Goenka 1999: p. 53 Soni 1980: p. 6,

218

, - . Nhat Hanh

1990: p. 71 , ( ,

, , « -»). Maurice Walshe 1987: p. 591 n. 658 n. 659 - « ( )» « ».

10 . M I 303; M III 285 S IV 205.

RatnacU]a SUtra ( Bendall 1990: p. 219), , -

, -, ; ,

, ; ,

. 11 M I 303.12 D II 58.13 Ps I 277, -

, , - .

14 A IV 88, « » -

, , .

15 M III 244 - .

16 M III 242.17 S IV 218.18 Debes 1994: p. 227.19 Ps I 275. , -

. . D II 68, : « -

– » « ». « »

. . . Bodhi 1995: p. 34-36. -

« » « » ANapoNika 1983: p. 4. 20 D I 16.21 -

(D I 39: dvAsa[[hiyA vatthUhi), « ».

, , , « » - « » , -

219

. ,

. S IV

287 « » (dvAsa[[hi di[[higatAni BrahmajAle bhaNitAni) Sn 538 (osaraNAni),

, - .22 D I 39 , -

- , . -

Sv-p[ I 180 ,

. Katz 1989: p. 150 - « ».

23 D I 45 , - ( -

) , .

24 D III 141.25 ., , M I 111, ,

, . 26 KhantipAlo 1981: p. 35.27 Premasiri 1972: p. 20.28 Burns 1994: p. 33.29 Brown 1986a: p. 271.30 Padmasiri de Silva 1981: p. 22 Dwivedi 1977: p. 255.31 (A[[hakavagga); . -

Sn 781; Sn 785; Sn 824; Sn 878; Sn 892 Sn 910 , - , Sn 832; Sn 883; Sn

888-889; Sn 894 Sn 904 , . . Premasiri 1989:

p. 655, « » . 32 . Bodhi 1992a: p. 9; Burford 1994: p. 47; Collins 1982: p. 119; Gethin 1997b: p. 222 Gomez 1976: p. 141.33 -

, - ( ., , D II 312). A IV 68 - .

34 M I 108 , , -, ,

. . M I 500, - . S III

138 : « , ».

220

35 M I 323 A III 290. , -

- .

36 , - -

, ( M I 246) : « ?» -

, - , ,

M I 219, A I 50 .

: « » ( , M II 211 S V 422).37 M I 246. . Horsch 1964: p. 107. -

, , , , , - . Mil 289 ,

, - . (Rockhill 1907: p. 23) , .

38 M I 246 , : « -,

? !» .

M I 114, .

39 A I 136; . Dhp 200.40 D I 196; . D II 215. Ps I 297, -

( ) -.

41 Th 35; Th 526; Th 545; Th 888 ThI 24.42 , M I 212, -

, - ;

Th 13; Th 22; Th 113; Th 307-310; Th 523; Th 527-528; Th 601; Th 1062; Th 1064; Th 1065; Th 1068-1070 Th 1136. D II 267 -

, , -

; . Gnanarama 1998: p. 119-121. .

Gokhale 1976: p. 106; Kariyawasam 1984: p. 359 Nhat Hanh 1990: p. 62. 43 M II 121; . Rahula 1997; p. 52. , A V122,

221

, , , , , .

44 M I 476 b M I 454. Th 742, , ;

« (kalyANapIti)» Sn 969. . Premasiri 1981: p. 69.

45 S II 30. Vin I 294, D I 73; D I 182; D I 207; D I 214; D I 232; D I 250; D III 241; D III 279; D III 288; M I 37; M I 283; S IV 78; S IV 351-358; S V 156; S V 398; A I 243; A III 21; A III 285; A V 1-6; A V 312; A V 315; A V 317; A V 329 A V 333 ( . Patis I 85 Vism 144). -

Dhp 376; Dhp 381 Th 11. Ayya Khema 1991: p. 105, « -

». pIti Cousins 1973; p. 120; Debes 1997: p. 497; Gruber 1999; p. 231; ANanapoNika 1988: p. 20 n. 9 Sekhera 1995: p. 104.46 A V 2.47 A III 435; M III 413 , ,

. -

S V 156.48 M III 230.49 M III 233; . M I 398.50 M III 217 -

; Th 398 Th 1071, -

; Th 519 , -

; Dhp 373 ; , Dhp 374, -

.51 M I 346 ,

(anavajjasukhaM), - (abyAsekasukhaM),

- (vivekajaM pItisukhaM), (samAdhi-

jaM pItisukhaM) (sukhavihAri), (nibbuto sItibhUto sukhapa[isaMvedI). . Th

63 Th 220, . Govinda 1991: p. 61 : « -

… - ». Warder 1956: p. 57 ,

, . 52 Abhidh-s 1-7 ,

222

, (somanassa), , (domanassa),

, (upekkhA); . Govinda 1991: p. 63.

53 Kv 209, . . Vism 143, , - ,

, (Vism 132). ( . Ehara 1995: p. 5).54 « ,

» Abhidh-s 2 « » ; . Bodhi 1993: p. 45.

, , Vin III 105-108; M II 45; M II 74; S I 24; S II 254-258 A III 214. 55 , M II 214, . Jayawardhana 1988: p. 409. 56 S II 178; S III 149 A V113. Goldstein 1994: p. 131 : « , , …

, … ,

. -, ».

57 S IV 230 , , - - , , , - , , , -

, -. A II 87; A III 131 A V 110;

. Ledi 1999d: p. 66. , A I 173 A I 249, - , -

- , .

58 A V 292; A V 297 A V 299 . Dhp 127 ,

, . . Ud 21, , -

, . , A I 249, , ,

, , .

59 A IV 382 , - -

, , ,

223

. - – , M II

216 M II 222. 60 , , -

, ( ., , Th 81). , -

, ( . M II 104).

61 M II 93.62 M I 95.63 M I 241.64 . Padmasiri de Silva 1991: p. 71.65 S IV 208.

, , . , « » , , . . . .

Lily de Silva 1987: p. 19; Kor 1991: p. 6 1995: p. 18. 66 S III 1 : « : ,

». , -

( ). ( ) - ,

. ,

. 67 S V 302, -

, . , ,

( S I 27 S I 110).68 M I 303.69 M III 285.70 Ps 277. -

, , , .

71 Dhs 139-145; , Abhidh-s 2; . C.A.F. Rhys Davids 1922: p. 171 n. 2.

, , , ,

; . S IV 115; S IV 119; S IV 125

S IV 126. 72 It 47.73 M III 219.74 M III 220.

224

75 M I 59: « , . , , , , -

».

225

VIII.

VIII.1.

– -

– -

- .

, -

, -

, (rAga), (dosa)

(moha)1. :

« », -

« »;

« », « »;

« », -

« »; -

« », « -

»; ( ) « »,

« »; ,

, , «

», « -

»; « -

», « »;

« », -

« »2.

( .

8.1)3. -

, -

-

.

4.

, -

, -

, .

( )

. -

226

,

. -

,

.

( 8.1. )

, -5. « » ,

-

, -

. , -

,

, , -

. , -

-

.

VIII.2.

, -

« »

« »

(sarAga) (mahaggata)

(sadosa)

(anuttara)

(samoha)

(samAhita)

(vikkhita)

(vimutta)

227

( , ). ,

, -

, -

.

-

,

.

,

, , -

, -

, 6. -

,

,

7.

- (VitakkasaN[hAna Sutta)

: -

, -

, -

, 8. ,

, , -

. ,

. , , ,

, ,

.

, -

-

. , -

, -

.

-

,

, -

228

9. , -

, ,

,

.

- « -

»

10. , ,

. , -

, ,

,

, ,

11. , « -

» – ,

. - ,

, , -

. «

» – , -

,

, -12. ,

, -

.

VIII.3.

, « » -

, -

13.

, -

, – (rAga), (dosa) -

(moha), -

14. ,

,

- -

, – , -

.

229

-

, -

, -

.

- « -

» : ,

. -

,

, -

15. , , -

, -

, .

-

:

,

, -

16.

, ( )

– 17.

-

« », « » « » .

, , , -

( ) , -

, . -

, ,

, , -

« -

» 18.

, , – -

( ) (saWkhitta) (vikkhitta), ,

19.

, « ( )» -

, « -

» -20. -

« ( )»

230

, « » -

21.

, -

, , – ,

.

-

, , ,

« » , ,

.

VIII.4. « »

« » (mahaggata) -

-

, ,

(brahmavihAra)22. - « » -

,

(kasiNa)23. -

, -

« » (mahaggata) 24.

,

, – « -

( )» (sa-uttara) , – -25. « ( -

, ,

26. -

- ,

« »

27. ,

« » -28. , -

231

,

, .

– « » (sa-

mAhita) – . -

,

29.

-

, « »

.

« » (vimutta) -

30.

« » -

« », , -

« », « » « »,

. . 31. ,

« » -

32. , ,

« » -

« » (cetovimutti)33.

, « »

-

.

,

, –

. , -

-

,

, .

, -

-

.

34.

, -

35.

232

- (A[[hakanAgara Sutta), ,

-

, -36. , ,

, -

.

, , -

, « » -

37. , -

-

.

233

1 . Khantipalo 1981: p. 37.2 M I 59.3 , ,

- , « » « -

», -

« » « ». ( Minh Chau 1991: p. 93 Nhat Than 1990:

p. 162 174). Pa[is II 234

(

). 4 , M I 495.5 Bodhi 1984: p. 98 Piatigorski 1984: p. 41. A.F. Rhys Davids 1978: p. 8

-

.6 Bullen 1982: p. 29.7 Newman 1996: p. 35 46. . A V 39, ,

,

-

. ,

, Deatherage 1975: p. 140, -

, - -

,

,

, ,

« ».

, , -

, Woolfolk 1984: p. 551. 8 M I 120.9 A V 92; D 180 M 1100. . Samararatne

1997: p. 141, «

», .10 M I 120.11 ,

,

, – , , -

, -

.

A IV 87,

234

-

, . ,

,

, , -

.12 M I 242. 13 T.W. Rhys Davids 1993: p. 266; citta . . 205, -

21.14 rAga lobha.

ANapoNika 1978.15 Khantipalo 1981: p. 38.16 Dhp 251 , , ,

, , , .

Buddhadasa 1989: p. 67

, « » « », « -

», .17 ., , M I 5, ,

; M I 65,

, ; M I

236 S I 220, , -

; A III 43; A III 336 III 347, -

. 18 ., , A IV 404, -

.19 , , -

,

, « -

» « » ( . T.W. Rhys Davids 1993: p. 665).

saWkhipati

Ja I 82, -

. . Goenka 1999: p. 57, saWkh-

itta « » « ». 20 S V 279. « » « » -

A IV 32. 21 Ps I 280. S V 279 -

« -

» ,

. « » -

( S V 279)

235

M III 225. , A V 147,

, -

, -

. 22 , M II 207.23 M III 146. Ps 200 ,

. – -

, , , -

.24 Ps I 280.25 Ps I 280 , « »

. SIlananda 1990: p. 94 « »

. 26

, , M I 455. Nhat Hanh 1990: p. 13 sa-

uttara : « ».27 , M I 357. , ,

« », -

, -

. 28 , D II 83; M I 163; M I 303; M II 237; SI 105; S I 124; A I 168;

A III 435 Th 415.29 Ps I 280.30 , M I 141; S III 145; S III 51; Ud 24 It 33. 31

« »,

( , D I 84). « »

« » -

. . M I 235; S I 105 A IV 106. D III 270 A V

31 « » -

.32 Ps 280.

S V 157, ,

, « ». 33 « » M I 296.

A III 16 « -

» . 34 - (D I

12-39) , ,

236

: (1-3, 5-7, 17);

(31-34, 51-57); (9-11, 19, 23-25, 29-30, 35, 39-41,

43, 47-49) (20-22, 27, 36-38, 44-46, 59-62) ( , -

). ( 80%)

, -

. ,

, -

Wijebandara 1993: p. 21.35 Piatigorski 1984: p. 44: « -

,

,

». Premasiri 1987b: p.

178: « ,

, -

».36 M I 350. . M I 436, -

( ),

, , -

. 37 M I 160: « , … -

… ».

237

IX. :

IX.1.

- -

, .

. -

,

, -

, -

.

-

.

, -

« », , -

.

. « -

», -

, .

, , -

, –

,

,

. , -

, , -

. ., «

»1.

, , –

( , -

), ( )

( , ,

).

,

, 2.

238

,

, , .

, , -

3. , , -

, « »,

,

.

« »

- -

, -

« », « », « -

» « »4.

-

, -

. , -

, ,

-

5. -

, -6.

,

, -7, -

- ,

. -

,

-

8.

,

9,

- .

, -

-

239

.

-

, ( .

9.1).

,

-

,

10. -

, -

. – -

« »,

, 11.

( 9.1. )

, -

. -

(anic-

cAnupassI), « »

(virAgAnupassI) « » (nirodhAnupassI). -

( ), «

( )» (pa[inissaggAnupassI): , 12.

240

, -

- -

.

, ,

.

, ,

, - ,

, -

.

,

, -

. , -

– -

,

« ». -

,

13. « » (pas-

sati) « »

(anu-passati) ,

(VAya), « »

- 14.

( -

) ,

( ), ( )

( ) – 15.

IX.2.

, -

,

.

, ,

.

241

-

,

, -

.

-

:

, : «

»;

, : « ».

, ,

, , -

-

. , …

, ...

, ...

, : « »; -

, : « ».

, ,

,

, -

16.

« » (nIvaraNa)

, -

: « » -

17. ,

,

18. -

– -

, . ,

, , – -

-

19.

-

20. , -

, ,

242

(thIna) (middha), (ud-

dhacca) (kukkucca)

21. , -

,

(jhAnaWga)22.

,

(boj-

jhAWga)23.

, -

24.

-

.

, -

, . -

,

;

;

; , -

; 25.

. -

: -

; ;

; - ; -

26.

-

. ,

; -

; -

; -

; -

27.

243

:

;

(dis-ease – );

; -

, -

; ,

, .

-

( ),

, -

: .

IX.3.

, ,

, « », ,

28. -

,

29.

- -

.

, ,

, , -

, -

30.

, -

,

– , ,

, . ,

,

.

-

31. ,

244

32. -

, ,

, , -

33.

.

,

34.

35. -

,

.

, , -

, ,

-36. ,

.

37,

.

, -

, , (pAmojja, pIti, passadhi,

sukha) .

: « -

»38.

, -

. -

-

, -

, , ,

.

, -

, « »39. -

245

, -

(cittabhAvanA)40.

IX.4.

:

( ), -

, -

-

( . 9.2).

.

( 9.2. )

-

. -

, .

-

, -

, -

.

:

:

(kAmacchanda)

,

(byApAda) :

+ (thInamiddha) ,

+

(uddhaccakukkucca)

:

(vicikicchA) ,

1 2

246

( ) -

, -

.

, ,

.

,

,

-

, 41. , , -

(kAmacchanda), ,

, - -

, 42.

, ,

,

43.

,

, -

44. -

,

, 45. , -

46.

- -

, -

. ,

-

47.

. , , -

-

,

. ,

247

,

48.

,

-

,

.

, , -

, -

-

49.

, -

, , -

.

-

, , -

.

, , , -

,

50.

,

-

, -

. (byApAda)

.

-

,

, , , ,

51.

-52.

(mettA)53. ,

-

, -

248

( )54. -

« » ,

55.

-

.

-

.

,

56. -

, ,

, ,

-

57. -

, ,

58. ,

-

.

, -

« »

(AlokasaVVa)59. « », -

, 60. -

, , -

61.

« » -

(sampajAna), . .

. , -

.

, -

-

. ,

- -

,

. –

249

, -

.

, ,

- 62.

-

63. - , -

, -

. , ,

,

-

. ,

, , ,

. , -

64.

, ,

,

.

-

65. ,

, -

66.

,

67.

, ,

. ,

-

, -

68.

, , -

, 69.

, -

-

. « »

,

250

, -

70.

-

, , ,

, -

71. -

, , ,

, , 72.

, -

. - ,

-

, -

73.

-

, ,

(dham-

mavicaya)74. ,

– -

. , -

, .

-

. -

, -

,

9.3. -

,

, , -

75. -

, , ,

.

-

.

251

( 9.3.

76)

;

;

;

.

;

;

;

.

;

;

/ ;

;

.

;

, ;

;

;

.

;

, ;

;

;

.

252

1 ThAnissaro 1996: p. 73. Pa[is II 234 , -

, ,

. SIlananda 1990: p. 95 « -

» ,

. : « -

» ( Kalupahana 1992: p. 74); « ( )»

( Bodhi 2000: p. 44 Jayasuriya 1988: p. 161); « » (

Harvey 1997: p. 354); « » ( VajiraVANa 1975: p. 59)

« » ( Watanabe 1983: p. 16).2 ANamoli 1995: p. 1193 n. 157 : « -

,

, ». Gyori 1996: p. 24 -

, , « … -

, -

».3 ,

,

, . . ,

« ,

( . .)», . . « » ,

. -

. . S V 184, -

, ,

, ,

, . ,

-

, ,

. Carrithers 1983: p. 229 ,

« ,

». Gombrich 1996: p. 36 -

« »; Gyatso

1992: p. 8 , : « -

». .

Collins 1994: p. 78.4 M III 83.5 M III 84.6 Ps IV 142.7 . . 69.

253

8 Ps-p[ I 373.9 M III 87. . Pa[is I 191, -

, -

.10

,

,

. 11 ,

,

- -

.12 . M I 251, ,

, . Pa[is I

194 ( )

: « » ( ) « » ( ).

« ( )» . ANArAma 1997: p. 85-87 van

Zeyst 1961a: p. 3. - -

,

« », « -

» « » ( Choong 2000: p. 227).13 M I 190.14 . . 111.15 D III 102 ;

. A II 34 Sn 225.16 M I 60.17 ., , D I 246; S V 96 S V 97.18 M II 203; S V 92; SV 127 A III 63.19 A III 317 III 321.20 S V 110,

, , ,

( . . « + » « -

+ ») , , -

, . -

. . Gunaratana 1996:

p. 32. It

8, . -

Pa[is I 31, Pa[is I 103 Pa[is I 163, -

, .

254

21 Vibh 254,

« » « »

, ,

. Vibh-a 369

, , ,

. , -

A IV 85,

« » . -

Ps-p[ I 375. 22 Vism 141 , -

, – ( ),

– , – -

, – . (

. Buddhadasa 1976: p. 112 Upali Karunaratne 1996: p. 51.)

, , Vism -

,

, -

; , -

,

;

-

, , -

( . Vism-mh[ I 165).

, (vicikicchA) ,

,

( . T. W. Rhys Davids 1993: p. 615, vicikicchA -

),

-

. , -

,

M I 294.

,

, -

, . , -

( . Minh Chau 1991: p. 100

Stuart-Fox 1989: p. 90), .

. Rahula 1962: p. 192.23 ; -

;

255

( , S V 104).

BojjhaWga SaMyutta (S V 63-140)

. 24 A V 195. D II 83; D III 101 S V 161

.25 S V 121 A III 230.26 . Fryba 1989: p. 202, :

;

;

; -

, ; . 27 D I 71 M I 275.28 M III 14.29 A I 272.30 A I 282.31 Gunaratana 1996: p. 44 Nanaponika 1986b: p. 21.32

A I 295.33 -

(BhikkhuNI SaMyutta), S I 103-135; .

Sn 967 , « ».

Goldstein 1994: p. 85 : « ». . -

Marasinghe 1974: p. 197.34 Lily de Silva (n.d.): p.25.35 ;

Brown 1986b: p. 189 , -

,

.

. 36 Goldstein 1985: p. 57: « ,

. -

».37 -

( . S V 327). , ,

- , Ps I 282 « » -

,

-

. 38 , D I 73. sam-anupassati

256

,

(anupassanA).39 S V 92; A I 10; A I 257 A III 16. -

, -

. . D III 223, -

, « » (sappabhAsa); M III 243,

« » ; S V 283,

« » -

. Upali Karunaratne 1999c: p. 219 : « ,

(pahassara), ,

, , … -

, -

».40 A I 10. Mp I 160 As 140

(bhavaWga). -

,

-

,

. ( , Ps-p[ 364 bhavaWga otAreti.) , A I 10 -

, « » (pajAnAti). . Gethin

1994; Harvey 1989: p. 94-98 Sarachandra 1994: p. 90.

Wijesekera 1976: p. 348

- -

(Pa[[hAna) , A II 79 PTS

bha-

vagga (« »,

), bhavaWga. , -

; . ANatiloka 1988: p. 246.41 M I 115.42 S I 22.43 S II 151.44 M I 508.45 M I 507.46 M I 508.47 A IV 57; . Lily de Silva 1978: p. 126.48 , D III 133. -

.

257

49 Th 1224-1225 ,

,

, ( ) -

. 50 AIV166. S IV 110 ,

, . (S IV

112) , -

, -

, -

. 51 A III 186.52 A III 185 : -

, , , -

.53 M I 424. Fenner 1987: p. 226, (brahmavi-hAra)

,

.

ANapoNika 1993: p. 9-12.54 S II 264.55 , S II 265 -

, -

. Katz 1989: p. 161 -

: « « »

, -

».56 M I 352 ,

: , -

, -

. M I 38 M I 196

: «

, ,

». ( Ps I 176 Mp II 306 , -

.) . A IV 150 It 21, , -

. Aronson 1986:

p. 51: « , -

… ». Meier 1978: p. 213 , -

, ,

258

« », ( – -

– )

( ,

-

« »).57 S V 119 , -

, -

. ,

, ,

-

( ., , M I 38). D I 251, M II 207 S

IV 322

,

, ,

. -

, , , M I 129,

, -

, .

M II 195 , ,

, -

, ,

, .

, , , -

, -

.

, , - ,

( . Vism 308), -

,

, ,

( . Vism 296). -

. 58 S V 131 A V 300. (

.) Sn 143 -

, « -

» , -

(Sn 152). ,

, « », . .

, , , . .

. -

Pj II 193, « » .

259

Dph 368,

« »,

« ». Jayawickrama 1948:

vol. 2, p. 98 « » -

. -

( Schlingloff 1964: p.

133). , -

, -

. ,

, ,

, -

, -

,

. 59 , D I 71.60 A IV 86 « » .

Vibh 254 , « » , -

, Vibh-a 369 -

.61 Ps I 284 Ps-p[ I 375.62 S V 64; S V103; A I 3.63 S V 105.64 A IV 85.65 A III 449; A IV 353; A IV 358; Ud 37 It 80.66 D I 71; S V 105 A III 449.67 A I 256 A III 375.68 A IV 87.69 ., , Vin III 19,

- , .70 , S IV 46 , ,

, - .

« », , -

, -

. « »

A I 282,

. . A II 157, « » -

. 71 D III 49. « » -

260

« » ( . S V 110).72 A V 147. . D II 283, -

.73 M III 158, -

, -

. , -

,

, ,

.

– , , , , ,

, , ,

,

.

. 74 ,

,

, . S V 104 S V 106.75 M I 453 -

; M III 300 , -

; S IV 190

. 76 Ps I 281-286.

261

X. :

X.1.

-

, , -

« ». :

: « , ,

; , -

, ; ( -

), , ;

( ), -

, ; ,

, »1.

: -

-

( . 10.1).

( 10.1. )

-

. anattA

, , -

-

. ,

(rUpa)

(vedanA)

(saVVA)

(saWkhArA)

(viVVANa)

1 2

262

-

.

-

,

-

(dukkha)2.

3. ,

, -

,

-4. -

.

« » (paVcupAdAnakkhandha)5.

« » (khandha) -

, , ,

, , -6. « » (upAdAna) -

7.

-

8.

9.

, (rUpa), -

10.

- , -

, (ruppati) -

( ), , , , -

,

11.

(ve-danA) (saVVA),

12. -

,

263

(phassa)13. -

,

14.

,

, -

.

« »,

« ».

« » ,

, , ,

, , , . .15 -

, -

, 16.

(saWkhArA),

17. ,

, , -

18.

-

19. -

, -

20.

– (viVVANa). -

« » 21, -

- 22.

, -

« », 23.

,

(nAmarUpa), -

24.

, -

,

25.

-

: ,

264

.

,

: -

,

. -

,

, .

.

,

; , -

; -

;

( -

); -

( , ) 26.

-

, -

. -

. , -

. -

, .

,

, – -

. ,

-

, ,

-

.

-

« ».

– « », –

« », – « », – «

265

» ( ), – « »

( ). ,

«

».

« », -

-

,

-

,

(anattA)

27.

,

anattA -

,

.

X.2. anattA

-

. -

, , ,

28. -

, -

29. ,

,

30.

(Atman), .

, ,

, -

, ,

,

31.

, , -

, -

32.

266

, , -

.

, ,

(svabhAva) 33.

, -

, .

, 34.

-

,

.

,

35. -

-

(pa[icca samuppAda),

36.

, , -

,

.

37.

, -

-

.

X.3.

-

,

, -

. « »

38.

, -

« »

« » 39.

-

, -

267

, 40.

, , -

.

.

. -

,

« », « » « »41.

,

, « » ,

« » 42.

-

43. -

.

,

-

.

, -

« » « »,

44. ,

, , -

-

« , , ».

, -

-

, ,

45. -

,

, ,

,

. , -

-

, ,

268

,

46.

,

-

,

, -

,

47.

-

.

: -

(sakkAyadi[[hi) -

,

.

,

, « »,

48.

. ,

, -

49. -

, , -

.

, -

, , -

, 50. , « » -

, « »

, 51. , -

, ,

-

,

« ».

269

-

.

, - -

(AbyAkata SaMyutta),

.

-

(attA) 52. , ,

, -

, ,

.

, , -

, -

, 53.

, -

,

-54.

-

, , 55.

-

, -

.

- (MahAsakuludAyi Sutta), -

,

,

56. , -

, .

, -

, -57.

-

( , , ) -

270

, -

.

, ,

58.

-

, , -

.

X.4.

- , -

, , -

(samudaya)

(atthagama). -

59.

-

-

60. , -

« »61. ,

, ,

« » « »62.

, ,

, -

« » « ». , ,

« » « »

, , -

, , , , 63.

: « -

,

!»64.

,

-

-

271

, , , -

, ,

, ,

,

.

-

, -

.

-

.

-

- ,

-

65.

,

:

?

-

,

, , -

66. , ,

-

-

. , , -

« » (assAda)

,

(AdInava) -

. , (nissaraNa)

-

.

« » (samudaya)

- ,

, -

, -

67. -

272

. -

(MahAhatthipadopama Sutta)

68.

,

.

, , -

69. « »

« » , -

« », . . , -

.

, -

, – . -

, -

-

.

,

-

-

, -

70. ,

,

71. -

,

, -

, -

.

273

1 M I 61.2 S III 27.3 A V 52. . S III 19-25, -

.4 M III 20 -

. S III 68 -

,

. . Th 87; Th 90; Th 120; Th 161; Th 369 Th 440,

.5 , D II 305. , « »

,

, S V 421, -

. M I 228

( , -

, , , ,

, ). , -

.

-

( D II 35), ,

,

. Stcherbatsky 1994: p. 71

. Warder 1956:

p. 49 n. 2, , -

, .6 , M III 16. « » . Boisvert

1997: p. 16; Upali Karunaratne 1999b: p. 194 ANamoli 1978: p. 329.

C.A.F. Rhys Davids 1937: p. 410 , ,

, ,

, -

,

.

M I 435,

. . M I 190,

. Khanti 1984: p.

49 ,

, , , -

.

274

7 M I 300; M III 16; S III 47 S III 167. . Ayya Khema 1984: p. 8

Bodhi 1976: p. 92.8 , ,

D II 305: « , – ».

S III 7 , -

; S III 31 , -

. .

Gethin 1986: p. 41.9 Stcherbatsky 1994: p. 23.10 , M III 17. ,

(upAdAya)

( , M I 53). M I 421, -

,

« » (upAdiNNa) ,

, , – ;

, , – ; -

– ; – .

, , « »

( -

Dhs 134; Vism 444, -

). Bodhi 1993:

p. 235-242 Karunadasa 1989: p. 31-116. Kor 1993: p. 6,

-

. 11 S III 86. , ruppati rUpa -

. -

. Kalupahana 1992: p. 17 : «rUpa…

, , ,

(entity)». Sarachchandra 1994: . 103 : «rUpa -

, » ( . . -

). 12 Padmasiri de Silva 1991: p. 17 W.S. Karunaratne 1988a: p. 96.13 M I 111: « , , ,

, ». M I 293 , -

. M III 17 ,

.14 ( , D II 309) « -

» « » ( -

275

); . Hamilton 1996: p. 15.15 S III 87. . Boisvert 1997: p. 89; Hamilton 1996: p. 54, 57-59;

Harvey 1995: p. 141 ( saVVA « »,

); Premasiri 1987a: p. 53-55 C.A.F. Rhys Davids 1922: p.

6 n. 4. . Gruber 1999: p. 192, , saVVA -

saM-, , « » -

.16 . D I 93, « » (saVjAnAti) « -

»; M III 234, « »

. .

ANaponika 1985: p. 71.17 , M I 389

, . S III

60 S III 63 , « » , -

, , , , -

. . Padmasiri de Silva 1992a: p. 16 Schumann 1957:

p. 90.18 ANavira 1987: p. 70 « »,

: ( )

( ) ( ) ( -

), « » ( ).19 S III 87 ( . Vibh 7). Bodhi 2000: p. 1071 n. 112 -

: « …

.

,

, , ,

, -

».20 . saWkhArA Dhs ( ,

17-18), ; Vism 462-472.

. Bodhi 2000: p. 45; W.S. Karunaratne 1988a: p. 118; McGovern

1979: p. 87; C.A.F. Rhys Davids 1978: p. 324 Stcherbatsky 1994: p. 20.21 « -

» (saviVVANake kAye), , S III 80, « »

. . S I 21 S II 94,

« » (viVVANa) -

citta mano, « ». Bodhi 2000: p.

769 n. 154

: «viVVANa

… , -

276

-

… mano (

), … citta

, -

, ». -

Johansson 1965: p. 208.22 M I 292 , « » ,

« » . S III 87 -

. .

Hamilton 1996: p. 54 92; Harvey 1995: p. 154; Premasiri 1987a: p. 57;

Wayman 1976: p. 331 Wijesekera 1994: p. 87, 104 111.

, ANamoli 1978: p. 338 -

: « , , , -

… vi-

(vi-)VVANa ,

saM- -

« » « », -

». 23 . M I 258,

, -

. 24 D II 34

S II 105, ( -

, ), -

, : « ,

». 25 D II 56: « … -

». (« », M I 53, -

, , , .)26 S III 142; Vism 479. -

. Mahasi 1996: p. 68-79.27 -

. Kalupahana 1975: p. 116; Thi[[ila 1969: p. xxii

Wijesekera 1994: p. 262.28 Basham 1951: p. 270, -

, . ( –

, ,

, 11 .)

?

277

29 Malalasekera 1965: p. 569.30 Pande 1957: p. 356.31 Malalasekera 1965: p. 567.32 Collins 1982: p. 80, Jayatilieke 1980: p. 297.33 Kalupahana 1994: p. 13.34 Ajita KesakambalI ( D I

55), , , -

. -

Pakudha KaccAyana ( D I 56) ,

, , -

- ,

-

. . Jayatilieke 1980: p. 444 Kalupahana 1975: p. 25-32.35 anattA -

Sasaki 1992: p. 32-35.36 W.S. Karunaratne 1988b: p. 72: « anattA …

».37 ,

« », M III 282.

, -

, S III 66, , « »

« ». . M I 231.38 Vism 640 , « »

-

. ANavIra 1987: p. 70 , « , attA,

». 39 . Epstein 1988: p. 65, 1989: p. 66 Hanly 1984: p. 254.

« » . West 1991: p. 200-204.40 , Ps I 251, -

, -

.41 , S III 68 -

. 42 Spk II 98 , « » -

, « – » « »

. S III 105 ,

« » -

. 43 D S IV 197 -

,

278

, « », « » . 44

: « ?» « ?» -

. ,

Ps I 251 Ps I 274; . Khantipalo 1981: p. 71.45 Engler 1983: p. 33 Epstein 1990: p. 30.

Wayman 1984: p. 622,

« »,

« ».46 Hamilton 1997: p. 281.47 , M III 17.48 Harvey 1995: p. 17, ,

« » ( , . .) « »

( ). ANananda 1993: p. 10 :

« ».49 Lily de Silva 1996: p. 4.50 S I 135. Mil

25. Claxton 1991: p. 27. .

ANav[ra 1987: p. 46. 51 « » « » ( .

S I 14).52 S IV 400.53 ., , M III 19,

,

?54 M I 299: « »;

. Hamilton 1995a: p. 54 Kalupahana 1994: p. 70-72.55 Hamilton 1996: p. xxiv.56 M II 17. « » . .

M I 260, -

« » ,

,

, , , -

. Ps II 307 , « -

» -

. 57 S II 94.58 M I 511 ,

,

, « » « », -

.

279

59 ., , S II 28, -

-

(pa[icca samuppAda).60 D II 35 -

.

, ,

ThI 96. , -

, D III 223; S II 29; S II 253; A II 45 A IV 153.

Gethin 1992: p. 56 : «

, , -

, … ».61 S III 84.62 . M I 486; M III 115 S III 157.63 S III 4.64 M I 140 S III 33.65 S III 23.66 S III 62 S III 59.67 S III 14.68 M I 191. . S IV 188, -

-

(dukkha). 69 S III 66 , -

, -

( , , , , -

. .)70 S III 160 S III 193.71 S III 167.

280

XI. :

XI.1.

. , –

« » 1.

( -

), « »

« » (ajjhattikabAhira Ayatana),

, .

:

, , ,

. ,

, ; ,

; ,

.

, , , -

… ,

, , -

… , ,

, …

, , ,

, , ,

. ,

, ; ,

; ,

2.

, -

3.

-

281

« »

. ,

, ,

, -

,

« ».

,

.

( , , , )

( , , , ) -

(mano) -

(dhamma). « » (mano)

(maVVati)4.

-

,

5.

, « » -

. ,

, -

,

.

,

. , , -

,

. ,

, -

-

.

« -

»

, , -

, ,

, -

. , , ,

, , , -

282

, .

-

6.

-

, -

. « » (pajAnAti)

, . . , -

-

.

-

(viVVANa)7.

,

. , -

, : « -

» , , . .

; « » , ,

, , -

8. ,

, 9. -

« » , ,

, « » ,

.

, -

,

, -

. -

( ) (saMyojana). -

,

.

.

283

. -

. ,

,

, -

.

,

. -

, .

, - ,

,

( ,

), 10.

« »11,

, ,

, -

. « »

: -

, ,

, , -

, ,

, , -12.

13.

« » -

,

, , -

, .

,

,

, -

284

14. , -

,

( . 11.1).

, , -

. -

,

, -

, -

.

( 11.1. )

, -

( -

) ,

. -

-

:

+

(cakkhu + rUpA)

:

+ (sota + saddA)

,

+ (ghAna + gandhA)

:

+ (jivhA + rasA)

,

+

(kAya + pho[[abbhA)

:

+

(mano + dhammA)

,

1

2

285

. -

,

. , -

.

-

, , -

, «

» (anusaya) « » (Asava),

.

« »,

, -

.

XI.2.

, .

- ,

,

(phassa), (vedanA) (saVVA) -

(vitakka),

(papaVca)15.

-

(papaVcasaVVAsaWkhA), -

, .

, -

- , ,

, -

16.

-

, -

.

, , , -

, - « » -

.

286

, -

, (vedanA)

(saVVA). ,

,

- 17.

, . -

, -

,

.

-

.

, -

- ,

,

(anuseti) (saVVA), -

« ( )» (anusaya),

18.

-

. -

, , , , ,

19.

– .

anuseti – « ( ) » , -

, -

. -

20.

, -

, « » (Asava)21. « »

(Asavati) « » 22.

,

. -

(ayoniso manasikAra) -

(avijjA)23. ,

24, -

(Asavakkhaya) – 25.

287

: -

, 26.

-

-

27,

« », « -

» (pa[icca samuppAda) .

,

28. -

, ,

, – « »,

.

, ,

– ,

29.

, , -

(taNhA) -

30.

-

, « » -

, ,

, « »

, , -

« » -

.

, -

, -

-

, – (indriya

saMvara).

, -

, -

31.

,

, -

32. -

288

-

.

, -

. - (IndriyabhAvanA

Sutta),

,

33.

(nimitta) -

(anuvyaVjana) ,

« » 34.

, -

35. ,

« »

, , ,

« » (subhanimitta) « » (pa[ighanimitta),

36.

, ,

(anuvyaVjana),

, 37. -

(sign making),

,

. -

, ,

. -

.

XI.3.

,

38. ,

, -

, -

289

39. -

,

-

, ,

, -

40.

-

-

. ,

,

41.

-

42. -

. ,

. -

, , -

, , - -

, -

, ,

.

-

. - -

-

. -

,

. ,

,

, 43.

, 44.

, -

.

290

. -

, , -

45.

-

, , -

, -

.

, ,

, -

- (GirimAnanda Sutta),

(pa[isaVcikkhati) (anupassanA) 46. ,

,

:

(anupassa-

nA). , -

, .

:

-

, -

aniccasaVVA, ,

.

-

,

. ,

-

.

, -

,

(appa[ikkUla)

(pa[ikkUla)47. -

,

.

, -

,

48.

291

– 49. -

-

, .

,

.

-

,

.

,

, -

, ,

-

. -

, ,

( ). , -

(Asava),

(anusaya) (saMyojana),

-

.

-

.

XI.4.

(BAhiya) – -

, ,

. , -

, , ,

50.

:

, –

, – ,

292

– , « »;

« » – « »; -

« » – , -

. 51.

, , , .

-

,

.

. -

, -

52. -

, « » -

53.

, .

, , -

, ,

- (MUlapariyAya Sutta)54. -

,

. - (Chabbisodhana

Sutta) , ,

-55. -

-56. , , , ,

- (AlagaddUpama Sutta), ,

,

57.

-58.

,

, « », -

293

, -

-59. , « » -

60.

« »

,

.

« » « » -

, -

-

« », « -

», « », « -

», « » .

, -

,

« », « » « ». « »

« » – (

) , « » -

61.

- , « » (taNhA)

« » (« ») -

( )62.

, , -

-

« » , ,

. -

,

-

.

, « » ( -

), « » ( ) « » ( ),

,

« », « » « ».

294

1 ., , M III 279 S IV 106,

; . S IV

68.

. Bodhi 2000: p. 1122 Gethin 1986: p. 50.2 M I 61.3 S IV 89 A V 52 -

-

. 4 . Johansson 1965: p. 183-187 T.W. Rhys Davids 1993: p. 520.5 M I 295 S V 218.6 , , ,

M I 122,

, ; M I 214 -

;

Dhp 326 -

, . 7 , M I 111.8 ANamoli 1980: p. 159 : «ajjhattikAyatana = -

… bahiddhAyatana = »;

van Zeyst 1967b: p. 470 : « … -

, ,

,

». , , -

,

(cakkhu, sota, ghAna), -

-

(akkhi, kaNNa, nAsA),

, . .,

. 9 ., , Bodhi 1995: p. 16; Padmasiri de Silva 1991: p. 71; Guenther

1991: p. 16 Naranjo 1971: p. 189.10 S IV 163; S IV 164 S IV 283. . S IV 89 S IV 108.11 M I 361 « » , -

, , , ,

, . D III 254;

A IV 7 A IV 8 : , , -

, , , .

M I 483, -

295

, It 8, -

. 12 ., , S V 61. Ps I 287 , ,

, , , -

, , ,

. -

, Bodhi 2000: p. 727

n. 5 , « » (sIlabbata)

, , , ,

( . M I 387, « » « -

»).

( . M I 102). . Ud 71,

« » «

» , . Dhp

271

« », ;

, « »

. sIlavata

( , A III 47; Sn 212; It 79 Th 12). ,

A I 225, « » -

, -

(parAmAsa).

-

( ., , D II 94; S II 70 A II

57), , -

, . (

– aparAma[[ha, , Vism 222,

-

.) 13 ., , D I 156.

, -

.

, ,

,

, ,

. -

-

296

,

.

( ) -

« » -

, -

.14 A I 264 ,

- -

, . 15 M I 111.16 . ANananda 1986: p. 5.17 Sn 874 , -

, . 18 M I 108. . M III 285, -

.19 , A IV 9.

S II 17 S III 135, – S IV 05,

Dhp 338.

, -

, -

« » -

; « »

; ,

« », -

, « » « » -

( . . ).

,

« » . ANaponika 1977: p. 238 ,

« »

, , -

. 20 M I 432; . M II 24.21 sava « », ( . A

I 124), « », , . . ( . Sv

III 944.) 22 , M I 9 ,

.

297

23 M I 7 -

; A III 414 .24 ,

( ., , Vin III 21), , -

( . M I 445). ,

– -

; ;

; , , , . .;

;

; -

( M I 7-11). 25 , M I 171.26 , M I 55. ,

( , D II 81); ,

ANatiloka 1988: p. 27 T.W. Rhys Davids 1993: p. 115,

, , . .

Johansson 1985: p. 178 Premasiri 1990a: p. 58.27 , S V 421.28 ,

-

, ( ., , D I

84). 29 S V 28.30 -

-

, D II 308, –

,

, , -

(vitakka vic-Ara) – ,

. -

S II 109, Vibh 101 ( (Suttanta)

). 31 Bodhi 2000: p. 1127 : « …

,

,

». Upalu Karunaratne 1993: p. 568

, , , -

.

298

32 , S IV 78. . M I 346, -

(abyAseka sukha),

. 33 M III 298 , ,

-

. . Tilakaratne 1993: p. 72.34 , M I 273. « », anvAssavati,

anu + A + savati (T.W. Rhys Davids 1993: p. 50)

, Asava.35 , M I 360 « »

; Vin III 15 M II 62, « »

, ,

. « » -

( ., , S V 213; A I 82; A II 9; A IV 83 Th 1100).

« » . Harvey 1986: p. 31-33.36 A I 3 -

« », -

« ». M I 298 ,

, – « , -

». . M III 225, , ,

, -

, , -

. 37 As 400

. ,

« » ,

« » ( ., , M I 119). T.W. Rhys

Davids 1993: p. 43 anuvyaVjana « »,

« ».

(Minh Chau 1991: p. 82) -

». anuvyaVjana

« » . Vimalo 1974: p. 54. 38 A II 167. . Sn 779, ,

[ -

]; Sn 847, ,

. 39 M I 507 (viparItasaVVA) -

. M II 27

,

.

299

40 vipallAsa, . A II 52; Pa[is II 80; Bodhi 1992b: p. 4 25.41 Fromm 1960: p. 127: « …

, , -

,

. …

». Johansson 1985: p. 96: « -

, -

». 42 , D III 251; D III 253; D III 289; III 79; A III 83-85; A IV 24;

A IV 46; A IV 387; A V 105-107 A V 109.43 M II 27. , D I 185,

(VANa), , -

, ,

« »; . ANav[ra 1987: p. 110.44 D I 180 , -

, ( -

); . Premasiri 1972: p.

12. Claxton 1991: p. 25 , « ,

,

, « -

». 45 A V 107,

« » «

» (paricita). . Patis 132. 46 A V 109.47 M III 301. A III 169 , -

. 48 D III 113.49 . S V 295, -

(pa[ikkUle appa[ikkUlasaVVI). -

-

Brown 1984: p. 727. . Brown 1977: p. 248; Deikman 1969: p.

204 Santucci 1979: p. 72.50 Ud 8; -

( A I 24). S IV 63 S V

165 ,

-

, , – -

. Malalasekera 1995: vol. II p. 281-283,

. ,

300

, A II 239. S IV 73

BAhiya, -

,

.

Ps-p[ I 357 -

.51 Ud 8.52 - , -

( , , ),

. Sn 793; Sn 798; Sn 802; Sn 812 Sn 914. Mahasi 1992: p. 42 :

«

, , …

». Namto 1984: p.

15 «

». -

, , -

Shattock 1970: p. 68 Walsh 1984: p. 267. 53 ,

BAhiya S IV 73, , -

. (

Th 98-99 Th 794-817.) 54 M I 1. . A II 23, -

, , ,

.55 M III 30.56 M I 136 M III 261.57 M I 135. . Bhattacharya 1980: p. 10.58 BRhadAraNyaka UpaniXad 2.4.5 ,

, , ,

, ,

; BRhadAraNyaka UpaniXad 4.5.6 , -

, , , . 59 « » (tena) « », ., , Dhp 258, -

, , « » « -

» (tena) . Ireland 1977: p.

160 n. 3, tena tattha « ».60 « » (tathata) – , -

« », « » « » (T.W. Rhys Davids

1993: p. 295). Vimalo 1959: p. 27 (tena +

301

tattha) : « ,

, ».

« » . Sn

1086. Bodhi 1992b: p. 13 : « ,

, -

,

».61 Nanavira 1987: p. 435. Ud-a 92 -

, ,

« » -

. ,

, -

. , ,

, ,

, -

(gandhabba M I 265 M II 157), ,

(s IV 399), -

(sambhavesi M I 48 Sn 147), -

, -

(antarAparinibbAyi, , D III 237;

S V 70; S V 201; S V 204; S V 237; S V 285; S V 314; S V 378; A I 233; A

II 134; A IV 14; A IV 71; A IV 146; A IV 380 A V 120). . Bodhi

2000: p. 190 n. 65. 62 A III 400, Sn 1042. . Dhp 385, -

, , , -

Daw Mya Tin 1990: p. 132,

. ( ) Th 663. .

ANananda 1999: p. 19.

302

XII. :

XII.1.

, -

, -

, « -

»1. , ,

2.

-

:

,

: « -

»; -

, : «

». , -

-

.

,

… -

( ), … -

, …

, …

( ), …

,

: « -

»; -

, : «

». , -

-

3.

: -

, -

303

( . 12.1).

, -

,

.

( 12.1. -

)

, -

-

. ,

,

. , -

, -

, 4. , -

5.

, -

, ,

6.

:

, , , ,

. , ,

:

(sati) :

(dhammavicaya)

(viriya)

,

(pIti)

(passadhi) :

(samAdhi)

(upekkhA)

,

1 2

304

,

7.

XII.2.

-

, « » -

. ,

, : ,

( « » « »),

,

( )8. -

« » (vicaya),

vicinati, « »,

« »9. , -

, -

, .

, ,

, ,

, 10. -

(vici-kicchA), -

, , 11.

12. « »

13.

« »14. -

, ,

, -

(AtApI), « » -

. ,

15.

, 16.

-

. ,

,

305

, 17.

. -

, ,

-

18.

-

19. -

, , -

,

20.

-

21. ,

(vitakka) -

22.

, -

23. -

,

« -

- », « ».

-

. -

-

( . . ).

,

,

( . . ) . -

,

,

,

( . . ). -

-

.

306

,

-

, , -

.

.

« », bojjhaNga, -

, -

. ,

bojjhaNga, -

« ( )» (viveka), « »

(virAga) « » (nirodha),

« » (vossagga)24.

, «

» (saWkhArupekkhAVANa)

-

.

XII.3.

, -

25.

, 26. ,

(

)

, 27.

,

, . ,

-

,

28. , ,

307

, -

, 29.

, -

30.

, -

, ,

, , -

31.

-

, , ,

, ,

32.

,

.

,

,

, -

.

-

-

.

33.

, -

, , 12.2.

, -

,

34. , -

-

. ,

, -

, 35.

,

, ,

(cakkavatti rAja),

36. , -

308

(cakkaratana),

, -

, .

,

, -

, -

37.

- -

,

.

(sati)

,

,

(

)

(dhammavicaya)

,

,

,

,

,

(viriya) ,

,

, ,

,

, , ,

,

,

309

(pIti) , ,

, ,

,

,

,

(passadhi) , ,

,

,

,

(samAdhi)

,

,

,

, ,

,

,

,

(upekkhA)

,

,

( 12.2.

38)

310

1 S V 72; S V 83 Pa[is II 115. . D III 97; Dhp 89 Thi 21.

Nor man 1997: p. 29, bodhi « -

», « », .2 S V 134.3 M I 61.4 M III 85 S V 68.5 S V 73 A V 116,

.6 S V 115 , .

-

( Ps I 292). -

Ps-p[ I 363,

« » « ». 7 S V 112.8 S V 68 « » -

. -

, S V 111 « »

.9 T.W. Rhys Davids 1993: p. 616.10 S V 66. . Jootla 1983: p. 43-48 Ledi

1983: p. 105, ,

. Mil 83,

, . 11 . S V 104, « » -

, S V 106,

« » , , -

, . -

« » « -

» ( . S V 110). 12 Debes 1994: p. 292, , -

-

, («tatkraft»). 13 S V 66

.

( . Choong 2000: p. 213). -

-

311

, -

– , –

. 14 S V 68.15 S V 111. Spk III 169

« ». 16 S V 104

, S V 105 -

. 17 S V 68 « - », S V 111 -

-

, . . . « », , -

,

- -

, ., , Dhp 374. 18 , S II 32. 19 S V 104

, Sv 106

(cetaso vUpasamo) -

. , -

,

, -

. 20 S V 69.21 S V 105 « » (samathanimitta)

. «

» D III 213 S V 66. « » -

,

. « -

» (samAdhinimitta) (D III 226; D III 242; D III 279; M I 249; M I 301;

M III 12; A I 115; A I 256; A II 17; A III 23 A III 321). M I 301 -

, M III 112

,

, -

, -

.

« » (cittanimitta, , S V 151; A III 423 Th 85), -

Th 85 - , -

- .

A IV 419 « -

312

», .

– M III 157,

« » « » (nimittaM pa[ivijjhitabbaM)

.

,

,

. Ps IV 207, , A IV 302, -

, .

, , -

,

,

. Shwe 1979: p. 387 : « ,

,

, . , ,

( ), -

». 22 S V 111. Vism 126, -

, -

. ,

« »

-

, ,

,

. ,

« -

» -

. 23 S V 69. Aronson 1979: p. 2 , upekkhA

upa – « » ikkh – « » -

« ». Gethin 1992: p. 160

, «upekkhA… , ,

». 24 , M III 88.

(S I 88; S IV 367; S V 1-62); (S IV 365; S V 239 S V 241)

(S IV 366; S V 249 S V 251). . Gethin 1992: p. 162-168.

25 , -

(anIvaraNA, , S V 93).

- ,

313

,

, . .

Minh Chau 1991: p. 94 Nhat Hanh 1990: p. 163. 26 S V 128 ,

, -

.27 S V 121, , ,

, , , -

, . 28 -

, ,

( AriputrAbhidharma) ( . Schmithausen 1976:

p. 248).

- , - -

, -

( )

( . Nhat Than 1990: p. 176). 29 Warder 1991: p. 86. 30 Vibh 199. Nanatiloka 1983: p. 39, , « -

» . . Thanissaro 1996: p. 74.31 D II 83; D III 101 S V 161.32 . S V 129-133.33 S V 71. , , -

, ,

- ( , S I 191 A I 23) -

(M III 25). 34 S V 77; . S V 99.35 . S V 108 S V 112 Spk III 168; . Gethin

1992: p. 177-180 Woodward 1979: vol. V p. 91 n. 1.36 S V 99 , -

, -

, , , , , ,

, .

Spk III 154 .37 S V 9-81 ,

.

, , -

,

,

. .

314

Dhammananda 1987: p. 134 Piyadassi 1998: p. 2-4.

, . Akanuma 1990: p. 242. 38 Ps I 290-299.

315

XIII. :

:

: « »; : «

»; : « -

»; : « , -

»1.

XIII.1.

,

,

, ,

, -

2.

,

-

.

,

,

. , -

,

, .

, -

,

– , 3. , -

-

.

Dukkha « ». -

, ,

4. «dukkha»

kha, -

– « »,

316

duH (= dus) « » « »5.

,

. « -

» « ». , dukkha -

stha – « », « -

», duH6.

« » « »

« »7. -

« », « -

», -

.

-

- ,

, 8.

-

, « », -

, , ,

9.

, « »

10. -

« »,

, , -

11. , -

« », « -

», « »,

.

« », -

, , -

.

XIII.2.

, -

, -

317

, ,

,

(taNhA)12. -

,

,

. , « »

« » ,

, .

,

: , -

, -

. -

.

, -

, -

(magga p[ipadA) . -

,

, -

(puthujjana) 13. -

(sammA sati)

, , ,

14. , sammA

sati ,

15.

-

,

16.

, -

« », « » 17.

-

,

( . 13.1)18.

,

, 19.

-

, 20.

318

( 13.1. -

)

, -

,

21. -

, , -

, -

22.

.

XIII.3.

-

:

« »; ( , ) « -

»; « »; -

« »23. -

, ,

, -

, (samatha)

(vipassanA) 24.

- , -

(anupassanA) -

, , 25.

,

. -

-

( .

13.2).

:

:

:

:

319

( 13.2. )

, -

(upAdAna) , -

, , -

, -

, 26.

, -

,

-

. -

(taNhA-ya pa[inissagga).

, , -

. ,

« »27.

, -

,

,

28. -

,

- , 29.

, -

,

, « »30.

,

:

,

:

1 2

320

-

,

31. ,

-

.

321

1 M I 62.2 , S V 421. Gethin 1992: p. 18 : «

, , , ». Hamilton 1996:

p. 206 , « … , ,

, ».3 S V 441 M I 118.4 . T.W. Rhys Davids 1993: p. 324 Wijesekera 1994: p. 75.5 Monier-Williams 1995: p. 334 (kha) 483 (duHkha); . Smith 1959: p. 109. – du ( -

, ) akkha ( ), . T.W. Rhys Davids 1993: p. 2 324. Vism 494 ,

, kha (AkAsa), , -, , ,

. 6 Monier-Williams 1995: p. 1262.7 . ANamoli 1991: p. 823 n. 8, ,

« », .

8 S II 53.9 D II 66 , , ,

, . , , , -

, . , M I 76

( ), M II 37 , ( , -

). . Nanayakkara 1989: p. 699.10 SIV 216. M III 208 . .

ANamoli 1995: p. 1340 n. 1227 ANavira 1987: p. 477.11 M I 303 ,

, .

12 , S V 421. . Gruber 1999: p. 94 194 Nanayakkara 1989: p. 699.13

,

, : . M III 289;

322

Vibh 238-240 ANatiloka 1983: p. 32. ( , D II 217 M III 76), : .

14 , -, , , , -

( . M III 72), , , - ( .

D II 217 M I 71). . Vibh 242, - . -

Bodhi 1991: p. 3 Story 1965: p. 167.15 sammA « » « ».16 S V 422. 17 S V 435. S V 435 -

: , - « ».

: . Akanuma 1990: p. 263. Norman 1984: p. 389, « », ,

( ) . 18 De la Vallee Poussin 1903: p. 580; Padmasiri de Silva 1992a: p. 166 Pande 1957: p. 398. Wezler 1984: p. 312-324,

, - , ,

- . - - , II 15-26, -

Wezler 1984: p. 301-307..19 , M II 260; A IV 340; It 101; Sn 560; Sn 562 Th 1111. A III 238, ,

, . . Ehara 1995: p. 275 Vism 512.

20 Buswell 1994: p. 3 , - « ,

».21 M I 184. 22 S V 452.23 S V 436.24 S V 52 A II 247. S III 159 S III 191 , « -

» -, .

25 Sn ( 724).26 -

323

« , » , -, S V 421.

27 S I 4 S I 7 , .

28 S IV 86 - ( . S V 426). M I

191 S V 425 . -

, - , -

-, , .

29 Ps I 250 - ; Ps I 251

; Ps I 270 ; Ps I 271 ; Ps I 272 ; Ps I 279 -

; Ps I 280 ; Ps I 286 ; Ps I 287 -; Ps I 289 ; Ps I 300 .

30 Vibh 116 , -. . S V 442, -

- .

31 S V437. . Kv 218; Vism 690-692; Bodhi 1984: p. 126 Cousins 1983: p. 103. , Sn 884, , . .

, -. , - ,

, , -

( Choong 2000: p. 239).

324

XIV.

- -

« » -

. :

- -

… …

… … … … …

… … …

… … … -

… … ,

:

, , -

, .

.

, , -

, -

, , -

, , 1.

-

, « »

« ».

, -

,

, – « ».

XIV.1.

,

-

– .

, -

, «

» , ,

« », (saMyojana)

325

2.

, -

3. , -

. ,

, 4.

,

, , -

, 5.

-

, -

, , ,

6.

-

-7, « »

(paVca padhAniyaWga)8.

-

, -

. , (supati[[hita),

.

, -

« » ,

« » 9.

,

, ,

, -

10. , -

, ,

,

. -

, , -

.

326

,

– 11. -

, , -

12.

-

, -

13.

, ,

.

(sIla), (samA-dhi) (paVVA) ,

14. , -

: « »,

-

. , -

,

.

-

, .

-

,

15.

.

.

,

,

. , -

.

,

. , ,

, -

, « » , -

327

. ,

-

-

16.

,

,

17.

, -

,

. ,

.

,

, ,

18. ,

,

19.

-

, ,

.

, ,

20.

,

,

.

,

,

21. -

, , ,

,

( ) ,

22.

« » -

. ,

-

328

, , -23. , , « »

.

, -

.

,

, 24.

, -

. -

-

« » .

, -

, 25.

, , -

, 26.

,

, 27.

-

. , -

,

, ,

-

. -

.

,

. , -

, -

,

, – -

28.

-

,

329

-

. ,

-

-

29.

, -

, -

,

. -

.

XIV.2.

, « » -

.

30. nibbAyati « -

» « ». , ,

, ,

- 31. -

, -

32.

,

« » -

. , - -

« » «

», :

-33. , ,

« » -34. -

,

, 35.

, ,

, -

, ,

330

36.

,

- (SamaNamaN]ikA Sutta), -

37. -

« -

», « »38.

-

- , ,

, , -

39.

, « »,

-

, kusala puVVa, « -

».

,

40. puVVa

, kusala ,

41.

, ,

. « »

(puVVa) « » (pApa). -

(kusala). -

(akusala)

. ,

- , -

.

, , ,

.

,

-

42.

, -

.

-

,

331

-

43. ,

,

. -

, . ,

, -44.

-

, 45.

,

.

,

. -

, -

, -

46.

,

-

.

,

.

XIV.3.

-

.

-

47. ,

, -

, 48.

, , 49.

. ,

332

, -

50.

,

. , -

- ,

, ,

, , -

, .

« » (Ayatana), ,

- , « »51.

, , -

,

.

-

« » 52.

, -

, -

,

- 53.

-

, « -

» (a-jAta), « » (a-bhUta), « » (a-kata) «

» (a-saWkhata)54.

, « »,

, ,

. « »

(jAti), -

(bhava), (kamma) (saWkhArA)55.

, ,

, ,

56.

,

, , .

, -

- - , - , -

.

333

XIV.4. : ,

-

,

(

« » ), -

( ).

,

. :

, ( -

), , ,

57.

, , -

.

.

, , -

, 58. -

« » 59.

, -

60, , ,

61.

-

, ,

,

62.

, , -

63,

« » 64.

, -

- 65. -

, -

, ,

.

-

, ,

334

,

, -

.

66. -

, , ,

.

, -

, .

-

, , 67.

, ,

, , -

, , 68. ,

,

69. ,

, , , -

, .

, , -

,

« ». ,

,

, , -

70.

(vibhavataNhA) 71. - , : «

» – , : «

»72. ,

.

,

, ,

,

73. -

74. -

, , -

335

, « »

.

« »

, ,

, -

. -

, ,

, 75.

336

1 M I 62. - S V 181

S V 314, -, , S V 129-133; S V 236; A III 82; A III 143; A V 108; Sn

724-765 It 39-41. 2 ,

, « » - (M I 56),

. Horner 1934: p. 792 « » ,

( , ) ; . Masefi eld

1979: p. 221.3 D III 55, -

, - . , , .

4 . Knight 1985: p. 3 Sole-Leris 1992: p. 103.5 T.W. Rhys Davids 1993: p. 673, -

« », - . - A IV 89,

, - -

, , , -

. , - « »,

, « », . Dumont 1962: p.

73: « … » ( ). 6 Minh Chau 1991; p. 94 Nhat Than 1990: p. 166.7 Ps I 302.8 M II 96 , -

, - . -,

. , - , , , , -

. ( -

, , « ».)

337

9 « » « » . Gethin 1992: p. 132 246 Nanayakkara 1993b: p. 581. Pensa 1977: p. 335

.10 S III 154 A IV 127.11 , M I 479; M III 2 A I 162. . Strenski 1980: p.4

8.12 Vin II 238; A IV 200; A IV 207 Ud 54.13 A I 254. . Dhp 239.14 A I 240.15 M I 104; M I 357; S III 154 A IV 125.

, , , ,

. 16 Dhammavuddho 1999: p. 10 sotApanna -

« », . Masefi eld 1987: p. 134 , sota -

« », « ». -, S V 357

, « » - , «

» , . , , – sotAnugata, sotApanna ( . A II 185). « -

» S V 38, , ,

.17 - ,

, (aVVA vyAkaraNa). 18 , S III 167 -

, ; A I 44 -

; A III 442-443 -

, -. . D III 241 A III 21,

, , , .

19 ., , : « -!» ( , M I 46; M I 118; M II 266; M III 302; S IV 133; S IV

359; S IV 361; S IV 368; S IV 373; S V 157; A III 87; A III 88; A IV 139 A IV 392); , ( ,

D I 71; D I 207; D II 242; D III 49; M I 181; M I 269; M I 274; M I 346; M I 440; M II 162; M II 226; M III 3; M III 35; M III 115; M III 135; A II 210; A

338

III 92; A III 100; A IV 436; A V 207).20 A IV 213.21 S V 375.22 S V 380, (SarakAni) (paripUrakArI)

, , - . S V 379 -

, « » (dhammAnusArI) « » (saddhAnusArI) M I 479,

, « » ( . S III 225, , « »

« » , - ).

23 Ud 8.24 ,

, , , ( ) .

, , ,

, . , , ,

. ( Ud-a 79 -

, -. - , Ud-a

86, .) 25 Vin II 285.26 ThI 80-1 Th 408-9.27 Dhp-a IV 63.28 A II 163 : -

? , , , -

. ( . Jayatilleke 1967: p. 456.) , Sn 839,

, , , - .

29 Debes 1994: p. 204 208 K fi eld 1979: p. 53.30 D II 157; S I 159; A I 236; A IV 3; A IV 4 Th 906. Thi 116 -

, - « » .

31 . M III 245 S V 319. Collins 1998: p. 191 T.W. Rhys Davids 1993: p. 362 , - -

, .

339

32 Thanissaro 1993: p. 41. , - , . Schrader 1905: p. 167.

33 D I 36. « » A V 64.34 M I 509. , -

.35 , S IV 251; S IV 261 S IV 371. S V 8 -

« »; S I 39 Sn 1109 .

« -», , -

ni ( ) vAna ( - ), «

» ( , Vism 293; VajiraVANa 1984: p. 20).36 , , van Zeyst 1961c: p. 143.37 M II 27.38 , Dhp 39; Dhp 267; Dhp 412; Sn 547; Sn 790 Sn 900.39 ANamoli 1995: p. 1283 n. 775 : « -

, , , ». Wijesekera 1994: p. 35

, « , , ». . M I 319, , -

, .40 Carter 1984: p. 48, kusala puVVa

, .

41 , D III 102, - ; . Premasiri 1976: p. 68. . Collins 1998: p. 154 Nanayakkara 1999: p. 258.

42 , , D III 133; D III 235; M I 523 A IV 370, ,

, , - , ,

, . . Lily de Silva 1996: p. 7. 43 M I 318. . Premasiri 1990b: p. 100.44 D II 224; D III 135; II 24 It 122 , ,

, , . - A IV 82, , ,

. D III 217 M II 115.

45 M I 464. , M I 11 A III 390, ,

340

« », , ,

.46 M III 64 -

: , , -, .

- ,

( , S V 343). , M I 324 Sn 232, -

. 47 , M I 486.48 M I 487.49 M I 326 (« ») -

, , , , ,

. ( . Jayatilleke 1970: p. 115.) 50 M I 167 S I 136. .

Burns 1983: p. 20 Story 1984: p. 42.51 Ud 80. « » (Ayatana) « » , -

, . A V 7; A V 319; A V 353; A V 355; A V 356 A V 358. Mp V 2 -

.52 Anidassana viVVANa D I 223. . Harvey 1989: p. 88;

ANananda 1986: p. 66 ANamoli 1980: p. 178.53 S II 103, -

« -» (appati[[hita),

. 54 Ud 80 It 37. . Kalupahana 1994: p. 92 Norman 1991-3: p. 220.55 D III 275 It 61. . Premasiri 1991: p. 49.56 ., , M I 162, ,

, - . « -

» . Buddhadasa 1984: p. 26; Govinda 1991: p. 50; Harvey 1989: p. 90 Karunadasa 1994: p. 11.57 Tilakaratneig 93: p. 74.58 , S IV 100 -

, (Spk II 391). -

341

( , S V 423), , ,

, .

M III 265 S IV 58 -. -

; ., , Brown 1986b: p. 205; Goenka 1994a: p. 113 1999: p. 34; Goleman 1977b: p. 31; Griffi th 1981: p. 610; Komfi eld 1993: p. 291; Mahasi 1981: p. 286 ANArAma 1997: p. 80. . 30 . 59 M I 38; « » -

(Ps I 176). YhI 6 .

60 « ?» ( M I 304) , ,

. Ps II 369 , .

61 , (M II 229-233), -

, . . S II 77, « »

. , A IV 40 A IV 401, - -

; , « », -. . Ling 1967: p. 167.

62 « » M III 220.

( , A IV 306), -

. M III 106 « » (ekatta),

« » .

(M III 108), « » . ,

- . , - « »,

, ( ) .

63 . M I 165, ,

.

342

64 , M I 455-456, : « – ,

!»65 , « »,

( , M I 477), - .

66 Vin III 2; A IV 174 A IV 183. . Vin I 234; Vin III 3; M I 140 A V190, « ».67 Bodhi 1996: p. 171; ANaponika 1986a: p. 25 Sobti 1985: p. 134.68 S IV 368-373 .

, A IV 453.69 , , , , M I 508; Dhp 203; Dhp 204 ThI 476. -

; ., , M II 104; S I 196; Ud 1; Ud 10 Ud 32.

Ud 11. , ,

. A IV 414, , . ,

- , , .

M I 400 , , -

« » . Johansson 1969: p. 25 , « », « ». 70 M II 232.71 , -

( ., , S V 421).72 M III 246.73 S IV 383

, , , , , -

. ( )

, , -

- . S III 112, , -

.74 Sn 1074 c , , ,

« ». Sn 1074 , , , -

, .

343

, - ( . D II 109 D III 135), ,

« ». It 38 , , , ,

. 75 Dhp 93 Th 92.

344

XV.

, -

,

, 1. ,

,

-

.

. , -

, -

.

XV.1.

« » , -

- , ,

-

. ,

, « »,

(AtApI), -

(sampajAna)

, (abhijjhA) (do-

manassa).

.

, -

-

,

. –

, -

.

.

-

-

« ».

345

,

, -

, .

-

. -

,

, -

,

.

,

.

-

, « » « »,

: « ,

».

« » -

.

« » (AtApI), -

« ». « » « -

», (ajjhatta)

(bahiddhA), . . .

« » ,

« » « », -

(vineyya loke abhijjhAdomanassaM)

(anissito

ca viharati, na ca kiVci loke upAdiyati).

« »

pajAnAti . « ( )»

(sati) -

(sampajAna). -

« », « »,

« -

(VANamattAya pa[issatimattAya)».

« »

, , ,

346

, , (sam-

udaya-vaya-dhammAnupassI). -

,

, dukkha anattA. -

-

, -

, « ».

-

. 15.1 -

« »,

« ». , « »,

, ,

« », . -

,

,

.

, -

, ,

, « ». -

, -

« » -

.

,

« » , ,

« ». , ,

, , , -

, « -

».

, ,

.

- « -

», , 2. , ,

- , -

347

« », -

. ,

-

, - .

( 15.1. )

- -

. , -

,

.

, ,

348

,

.

-

, ,

-

.

( . 15.2) ( -

), « ».

( 15.2. )

-

, .

, ,

, ,

, ,

. , -

-

, , -

.

349

-

-

. -

, .

, -

. ,

, . -

, ,

« -

», -

-

, .

15.2, ,

.

, -

-

, ,

. ,

-

.

XV.2.

-

, -

3.

, -

, , ,

« ( -

, )» 4. - ,

5. , ,

, -

, . « -

( , )» , ,

350

, -

, -6. -

– ,

, ,

, -

7.

, ,

8.

, -

-

. , ,

?

, -

, -

9.

, – -

10.

,

. – -

, ,

. :

, ,

11.

« -

», -

12. , ,

.

,

, ,

, .

.

, -

, 13.

,

14.

351

- -

, , -

, ,

,

15. -

, -

16.

,

, , -

, 17. , , -

18.

, -

- 19.

, -

20.

- ,

, ,

,

, 21.

-

,

, , ,

22. , -

- . -

23.

, , -

,

. ,

,

,

, 24.

, -

, -

, -

352

25. , ,

,

, – -

26. ,

-

27.

, , -

28.

,

29. ,

« » (bhikkhave), -

, ,

30.

, -

,

-

31. ,

-

,

,

32. -

,

, -33.

-

. -

-34. ,

. -

,

35. -

,

, .

, -

353

.

, ,

.

, -

-

. ,

, ,

- , 36.

, -

, , ,

37.

-

.

, -

, -

, -

, 38.

354

1 M I 82. , Ps II 52, ,

. 2 M III 221.3 S V 144. ,

, S V 299. (Woodward 1979: vol. V, p.

265 , «

». ,

vihAtabba -

viharati, vijahati.)4 , -

, , , S V143; S V 165. .

SV 171,

. SV 143 165 « »

(di[[hi ca ujukA) .5 A IV 457.6 S III 51 S IV 142

, , « »,

, -

.7 A III 450.8 ,

. SV 144 -

, -

, -

,

. ,

, , ,

.9 S III 168 ,

, -

, ,

, -

. S I 48 , -

, ,

« ». . Ray 1994: p. 87.10 SV 175 -

. SV 302, -

355

. -

D III 283; AIV 224 AV 175.

A IV 224 A V 175. Katz 1989: p. 67 :

«satipa[[hAna... arahants , …

».11 D II 223, , -

. Malalasekera 1995: vol. I p. 734 ,

« …

».12 M I 56: « … , -

… ».13 , SV 326 , -

. -

( . SV

294-306). Sn 157 ,

. . M III 13, ,

.14 , D I 179; D III 37; M I 514; M II 2; M II 23; M II 30; A V

185 AV 190 « -

, , -

». . S III 15 S IV 80,

, .

A III 422, -

. . It 39

Sn 822, . I 92

-

, .

, S I 154

,

( . Ray 1994: p. 96). -

Panabokke 1993: p. 14.

,

M I 17 AV 202. , -

( . AV 202

Ud 34). 15 D I 50.16 M I 457

- , . Ud

25. A III 31 (= A III 342 AIV 341) ,

356

, . -

, -

. Vin I 157 ,

,

. M

I 207, , ,

.

,

,

, , -

.

, -

, -

( , M I 161). 17 Ud 41. AV 133

, , ,

, .

. 18 Vin II 259 A IV 280.19 Vin III 68; SV 12 SV 320 , -

, Vin III

229; SV 13 SV 325 -

. 20 , D I 151. D II 270, , , -

, , -

. 21 M III 111.22 D I 175 D III 38.23 D III , -

. M I 23 A I 60

, -

. . Mil 138. 24 D II 83; D III 101 SV 161. S I 103 ,

. 25 AV 195. , , ,

, - ,

, . Nhat Hanh 1990: p. 151.26 , AV 153,

357

. A IV 457-460 -

.27 SV 179.28 SV 155.29 , M I 340,

.

« » (supati[[hita), -

, , , . SV

177 SV 178 ,

. , -

.30 Ps I 241 , « » ,

. 31 D II 77; D II 79; SV 172; SV 173 SV 174.32 SV 301. A III 396,

-

.33 D II 100; D III 58; D III 77; S V 154; S V 163 S V 164

. , Sv

II 549 , -

. 34 SV 189. , -

( . Akanuma 1990: . 247).35 SV 169. . Nanaponika 1990: p. 3; Nanavira

1987: p. 211; Piyadassi 1972: p. 475 Thanissaro 1996: p. 81.36 M I 45. Dhp 158 -

, . . A II 95-9,

:

, ,

. , ,

,

, ( . Dhp 166).

,

(A II

96) (A II 99), -

. . Premasiri 1990c: p. 160,

, -

. 37 Sn 320.

358

38 M III 245 « »;

Dhp 204 ; M I 235 .

A – AWguttara NikAyaAbhidh-s – AbhidhammatthasaWgahaAs – AtthasAlinI (comy to Dhs)

D – DIgha NikAyaDhp – Dhammapada

Dhp-a – Dhammapada[[hakathA (comy to Dhp)

Dhs – DhammasaWgaNIIt – Itivuttaka

Ja – JAtakaKv – KathAvatthuM – Majjhima NikAya

Mil – MilindapaVhAMp – ManorathapUraNI (comy to A)

Nett – NettippakaraNaNid I – MahAniddesaNid II – CULaniddesaPa[is – Pa[isambhidAmagga

359

Pj II – ParamatthajotikA (comy to Sn)

Pp – PuggalapaVVattiPs – PapaVcasUdanI (comy to M)

Ps-p[ – Ps-purANa[IkA (subcomy to M)

S – SaMyutta NikAyaSn – Sutta NipAtaSp – SamantapAsAdikA (comy to Vin)

Spk – SAratthappakAsinI (comy to S)

Sv – SumaWgalavilAsinI (comy to D)

Sv-p[ – Sv-purANa[IkA (subcomy to D)

Th – TheragAthATh-a – TheragAthA[[hakathA (comy to Th)

ThI – TherIgAthAUd – UdAnaUd-a – ParamatthadIpanI (comy to Ud)

Vibh – VinhaWgaVibh-a – SammohavinodanI (comy to Vibh)

Vin – Vinayapi[akaVism – VisuddhimaggaVism-mh[ – ParamatthamaVjUsA (comy to Vism)

BPS – Buddhist Publication Society

comy – commentary (a[[hakathA)

diss. – dissertation

ed. – edition/editor

PTS – PAli Text Society

publ. – publisher/publication

sing. – singular

subcomy – subcommentary ([IkA)

tr. – translated/translation

VRI – VipassanA Research Institute

360

361

362

363

364

365

366

367

368

369

370

371

372

373

374

375

376

377

378

379

380

381

382

. ; . ;

.

/ , 160 ., , 2012.

.

– « » – , -

20- ,

– -

.

«

», , , -

, , -

.

« », -

.

-

,

.