wOwW! sep 2014

28
wOwW! 01 De passie van Stefaan Degand Op zoek naar de liefde in Marseille Het plezier van het proeven Achter de schermen in deFENIKS de wOndere wereld van WALPURGIS magazine voor avontuurlijk muziektheater september 2014, jaargang 1, nr. 1 festival special

description

Magazine voor avontuurlijk muziektheater. Jg1, nr.1. Uitgegeven door WALPURGIS. www.walpurgis.be

Transcript of wOwW! sep 2014

wOwW! 01

De passie van Stefaan Degand

Op zoek naar de liefde in Marseille

Het plezier van het proeven

Achter de schermen in deFENIKS

de wOndere wereld van WALPURGISmagazine voor avontuurlijk muziektheater

september 2014, jaargang 1, nr. 1

festivalspecial

02 wOwW!

11de editie

DONDERDAG25 SEPTEMBER

2014

ZONDAG28 SEPTEMBER

2014t/m

MUZIEK THEATER WORKSHOP PERFORMANCE OPERA FEEST M

UZIEK

THEATER W

ORK

SHO

P OPERA

FEEST MU

ZIEK TH

EATER FEESTFEEST PERFORMANCE OPERA THEATER MUZIEK FEEST W

ORK

SHO

P PE

RFO

RMA

NC

E M

UZI

EK T

HEA

TER

OPE

RA F

EEST

MU

ZIEK

FEE

ST

www.feniksfestival.be

wOwW! 03

close upVan opera naar librettolezing.

de passie vanStefaan Degand

door de ogen van Alain Fourneau over Simonne Moesen, Marseille en de liefde.

engage – WALPURGIS in de wereld Wat hebben bijen en kunstenaars met elkaar gemeen?

achter de schermen in deFENIKS Drie NEST-jongeren aan het woord.

wist je dat? Alexandertechniek for dummies.

het plezier van het proeven Twee recepten om uit te proberen.

04 05

06 09

10 13

14 15

16 21

22 24

25 26

INHOUDBeste lezer,wOwW! staat voor de wondere wereld van WALPURGIS en het is met trots en enthousiasme dat ik het eerste nummer van dit magazine voor avontuurlijk muziektheater aan je voorstel.

Voor mij geen mooier en span-nender ambacht dan muziektheater maken! Elkaar uitdagen om verder te kijken dan de eigen neus lang is; gewoontepatronen en taboes door-breken; de eigen comfortzone ver-laten en het onbekende tegemoet treden...Daar draait het om. En dat allemaal om mooie, ontroerende voorstellingen te maken die ver-wonderen en aan het denken zetten.

Speels, alert en lenig beweegt de muziektheatermaker zich tussen opera, musical, theatraal concert, en alles wat daar tussen ligt. Niet op zoek naar de perfecte symbiose tussen muziek en theater - want perfectie is statisch en dus niet zo interessant. Wel voortdurend balan-cerend op het punt waar beide ex-pressievormen elkaar raken.

De mensen die in dit magazine aan het woord komen, zijn stuk voor stuk artistieke zielen die zich elk op hun manier smijten. En het zou echt wOwW! zijn als hun passie overslaat en de nieuwsgierigheid die hen drijft, besmettelijk wordt.

Veel leesplezier!

PS Ik ben benieuwd wat je van de wOwW! vindt. Reacties welkom op [email protected].

Judith Vindevogel zong in verschillende opera’s. Ze coacht zangers, muzikanten en acteurs en is de bezielster van muziek-theatergezelschap WALPURGIS.

close-up

Wie, wat, libretto? libretto (It.) o. (-‘s), boekje dat de tekst en de regieaan-wijzingen bevat van een opera, operette of musical.librettolezing v. (-en), theatrale lezing van een libretto ge-bracht door enkele acteurs, zangers en muzikanten.

Op 25 september gaat in deFENIKS in Mortsel, de 11de edi-tie van het FENIKS FESTIVAL van start. De klassieke opener van dit vierdaagse muziek-en theaterfeest is de theatrale lezing van een operalibretto. Dit jaar wordt Daphne onder handen genomen, een opera van Richard Strauss. Met haar librettolezingen wil WALPURGIS de opera ook voor niet-kenners toegankelijk maken. De librettolezingen bestaan bij gratie van een soort losbandigheid en een vrolijke

anarchie die lak heeft aan taboes. De charme ervan is dat je als publiek getuige wordt van de vrijheid die de zangers en acteurs nemen om met het operarepertoire te spelen, én dat je tegelijkertijd medeplichtig wordt aan het plezier dat ze daar in hebben. De spelers stappen in en uit hun rol, geven commentaar op de tekst, soms ook op elkaar, tasten grenzen af en hebben vooral veel lol in het over-schrijden van die grenzen.

van opera naar librettolezing

04 wOwW!

wOwW! 05

Acteur, regisseur en dramadocent Sam Bogaerts bewerkte een aantal libretto’s, speelde zelf mee in drie librettolezingen én vindt De Fladdermuis nog altijd zijn favoriete voorstelling – ‘Maar daar zit de champagne voor iets tussen...’ Sam is dé man om te vertellen wat een librettolezing zo bijzonder maakt.

Sam: Het begon allemaal met Judith (Vindevogel, nvdr) die me vroeg het libretto van Die Fledermaus te be-werken, een operette van walsen-koning Johan Strauss. Ik maakte er De Fladdermuis van. Ik heb me er tijdens het schrijven geweldig mee geamuseerd en ook daar-na toen ik meespeelde. De Fladder-muis was echt een feest, en werd dat ook letterlijk op het moment dat we champagne rondbrachten in het publiek. De interactie en de vro-lijkheid die dat met zich meebrengt is ongelofelijk plezant! Er is amper repetitie voor een librettolezing. Hooguit drie dagen. Net genoeg om de tekst een paar keer door te lezen, de rollen te verdelen, de muziek er mee in te weven en een paar kos-tuums en accessoires bij elkaar te zoeken. Daarin zit ook de kracht van de librettolezing: alles draait om

Benieuwd geworden?Dan moet je naar Daphne, librettolezing #9. Voor het eerst te zien op 8 september 2014 in De Munt, Brussel en van 25 t/m 28 september in deFENIKS, Mortsel.www.demunt.be - www.feniksfestival.be

Het verhaal in ’t kortZowel de herdersjongen Leukippos als de zonnegod Apollo zijn stapelzot van de kuise maagd Daphne. Leukippos, haar jeugdvriendje, wordt meteen afgewezen. Apollo, verkleed als herder, heeft aanvankelijk meer succes. Alleen verknalt hij alles als hij haar met iets teveel goesting kust… Daphne is een eeuwenoud mythisch verhaal over macht en erotiek, en de eeuwige strijd van de mens tussen ideaal en werkelijkheid. Goed om te wetenHeb je na de librettolezing van WALPURGIS zin gekregen om de echte opera te zien? Ga dan naar De Munt tussen 9 en 30 september 2014.

improviseren, elkaar uitdagen én tegelijkertijd opvangen. Voor mij is het de allerleukste vorm van acteren. Het is anarchie, inderdaad. Zonder bommetjes, maar met heel veel ver-rassing, amusement en vrijheid. Als acteur moet je op je medespelers

ve r t rouwen . Als dat lukt, is het eigenlijk gewoon ma-gie en word je daar als toe-schouwer ge-

tuige van. Je begint er aan met een gezonde spanning. Want ja, je kan ook de mist in gaan, op je gezicht gaan. En dan? Dat is ook plezant om te zien. Dat hoort bij improviseren. Perfectie is niet interessant, het is het streven ernaar wat zo mooi is. Als je op die manier in een librettolezing stapt, kan eigenlijk niets mislukken. Dan krijg je puurheid, échte mensen die op de scène staan. Acteurs en zangers die zich smijten, die aftas-ten, proberen, vertrouwen en zich

‘Het is anarchie, inderdaad. Zonder bommetjes, maar met

heel veel verrassing, amusement en vrijheid.’

amuseren. Die het publiek meene-men op ontdekkingstocht. Da’s toch van ‘t schoonste dat er bestaat?

tekst Frauke Joossenscènefoto Seger Van Wijk (La Bohème, librettolezing #7, WALPURGIS, 2012) portretfoto’s Walter Grimm (Sam Bogaerts,Platée, librettolezing #8, WALPURGIS, 2013) en Filip Naudts (Evelien Bosmans)

06 wOwW!

wOwW! 07

de passie van

‘Fantastisch’, ‘geweldig’, ‘ongelofelijk’. Acteur Stefaan Degand mag dan wel vaak gecast worden om zijn grote mond, hij heeft vooral een groot hart voor de kunst. Kiezen tussen zijn twee grote liefdes, theater en klassieke muziek, kan hij niet.

‘In het theater moet je altijd van nul beginnen, of je nu 1, 20 of 50 jaar

in het vak staat.’

Waarom heb je ja gezegd op de uit-nodiging van WALPURGIS om mee te werken aan Daphne, librettolezing #9?In zo’n librettolezing kan je de tekst en de muziek gewoon hun werk laten doen, dat is eigenlijk al meer dan genoeg. Als ik naar de opera ga, doe ik meestal mijn ogen dicht. Het spel kan zo oubollig zijn! Gelukkig evolueert opera wel door theaterregisseurs die

het medium vernieuwen, maar toen ik onlangs met mijn vader naar een uitvoering van Assepoester in de cinema ging kijken, dacht ik toch: ‘Met alle respect, maar dit nooit meer.’ Een concertante uitvoering laat meer over aan de verbeelding van de toeschou-wer.

Waar heb je de liefde voor klassieke muziek opgepikt?Mijn vader speelt klarinet op ama-teurniveau. Al van toen ik kind was, nam hij me mee naar De Munt, het theater en concerten. En thuis werd er alleen maar klassieke muziek op-gezet. Mijn broer heeft zich daar hevig tegen verzet (lacht), maar ik ging er helemaal in mee. Ik heb ook jarenlang trombone gespeeld.

Toch besloot je om je muziekstudies op te geven en bij Herman Teirlinck te gaan studeren. Herinner je je nog het moment waarop je dacht ‘dit is wat ik wil doen’? Acteur worden was al mijn droom toen ik 3 of 4 was. Ik kon niet wachten om ouder te worden en van school af te zijn. Mensen imiteren of dingen vanop straat naspelen, dat vond ik

Stefaan Degand

fantastisch. Als er familie op bezoek was, speelde ik na de koffie en taart een toneelstukje. Spelen is voor mij het belangrijkste wat er is, net zoals gezellig eten en drinken met mensen die ik graag heb. Het is een basisbe-hoefte, een manier om te overleven. Ik word al depressief bij de gedachte dat ik ooit iets anders zou moeten doen. De voorwaarde is natuurlijk wel dat je een goede tekst mag spelen waarin je kan meedrijven op het ver-haal. Het ergste is als je als acteur het gevoel hebt dat je iets moet oplos-sen. Maar als alles samenkomt, dan is het een feest.

In je carrière is muziektheater goed vertegenwoordigd. Wat drijft je daar steeds weer naartoe? Spelen met muzikanten is ongelofe-lijk. Je maakt eigenlijk samen muziek, zij met noten, wij met woorden. Op één of andere onverklaarbare ma-nier helpt de samenwerking ook om jezelf te relativeren. Muzikanten heb-ben vaak een heel andere werkethiek dan acteurs. Ze hebben zoveel dis-cipline! Als een ensemble van 100 man moet repeteren, kan je het je niet permitteren om te laat te ko-

08 wOwW!

men of een avondje door te zakken op café. Zij studeren thuis nauwgezet alle partituren, repeteren een dag sa-men en geven ‘s avonds meteen een concert, waar wij 6 tot 8 weken aan een stuk werken. Zij vinden het dan weer geweldig dat wij teksten kunnen ont-houden en daarmee kun-nen spelen. Zij lezen van het blad, alle noten die ze moeten spelen staan vast. Nieuws-gierigheid is wat muzikanten en ac-teurs verbindt. We inspireren elkaar. Zo ben ik bijvoorbeeld erg gevoelig geworden voor de muzikaliteit en het ritme van teksten.

Sta je anders op scène als je zingt of als je speelt? Niet echt. In beide gevallen probeer je vanuit de beperking, een tekst of partituur, naar een vrijheid te zoeken. Het effect van muziek is natuurlijk een stuk universeler, het gaat directer naar je hart. Je kan een Filippijn en een Thai naast elkaar laten huilen met hetzelfde stuk. Taal is veel beperkter, al gaan de beste verhalen ook over alles.

Je zei ooit dat klassieke muziek het enige is dat je echt kan stil maken.

Hoe belangrijk is dat voor jou? En hoe moeilijk ook? In theater en tv zien we je vaak als een haantje de voorste die alles relativeert met hu-mor. Mensen hebben natuurlijk een beeld

van je, maar dat is altijd maar een deel van wie je bent. De beste dingen die ik

beleefd heb op de scène, heeft nie-mand gezien. Maar die vluchtigheid vind ik net prachtig. Zo ben ik ook als persoon. Ik houd niks bij, geen fly-ers of brochures van voorstellingen, ik heb zelfs geen cv! In het theater moet je altijd van nul beginnen, of je nu 1, 20 of 50 jaar in het vak staat. Ik leef heel graag in het moment: nu zijn we gezellig aan het praten, mor-gen is het weer tijd voor iets anders. Dat laat je toe om telkens weer met een kinderlijke verwondering naar de dingen te kijken. Als dat niet meer kan, houdt het voor mij op. Kunst helpt je om moeilijke beslissingen te nemen in het leven. Soms brengt het je helemaal in de war of ontroert het je diep. En dat in alle vormen, van een schilderij tot tentoonstelling en dans. Hoe meer vormen, hoe beter. Ik ge-loof niet in een vaste stijl of smaak, net zo min als ik in hokjesdenken

geloof of gezelschappen die zeggen ‘wij zijn zo, hier staan wij voor en dat is dat’. De beste compagnieën zijn beïnvloed door buitenaf, door de mensen met wie ze samenwerken. Dat maakt muziektheater ook zo’n interessante vorm, omdat je twee werelden samenbrengt.

Eind oktober word je voor het eerst papa. Ga je daardoor anders naar de wereld en naar je werk kijken? Lig je wakker van de samenleving waarin je je dochtertje zal opvoeden? Het is een fantastisch vooruitzicht, maar ik maak me ook veel zorgen. Ga ik dat wel goed doen? Ik zal heel an-ders moeten leven. Dingen regelen, misschien minder toeren, mijn ver-antwoordelijkheid opnemen. Ik heb me nog nooit in mijn leven voor iets verantwoordelijk gevoeld, behalve nu... En ja, er gebeuren gruwelijke dingen in de wereld, en dat zal alleen nog maar erger worden. Maar ik ge-loof wel dat je een eigen wereld in de wereld kan creëren, net zoals theater doet. Ik woon bijvoorbeeld in Antwerpen-Noord, in een straat die tien nationaliteiten telt, waaronder veel gezinnen met kinderen en dat is echt top. Ik zou het voltallige stads-bestuur willen uitnodigen voor een wandeling door onze straat onder het mom van ‘zo kan het ook’. Laatst heb ik drie uur thee gedronken met een doofstomme Koerdische man en zijn familie. Zij verstonden ons niet, wij hen niet, maar toch begrepen we elkaar. Die nieuwsgierigheid, dat openstaan voor elkaar vind ik heel belangrijk. Het is zo ontroerend om vanop ons terras te horen hoe die doofstomme man liedjes zingt voor zijn kleinzoon. Messi heet hij. Gewel-dig toch? (lacht)

Als je zou moeten kiezen, wordt je dochter dan muzikante of actrice?(lacht) Dat mag ze zelf weten. Mijn vader zag me ook liever in de muziekwereld terechtkomen, maar je moet doen waar je gelukkig van wordt. Ik zou het wel geweldig vin-den als ik mijn dochter op haar 6e kan meenemen naar een concert in deSingel. En ik ga haar ook stimuleren om een instrument te leren spelen, want muziek moet je leren, dat gaat niet vanzelf. Maar als ze plots een techno-dj wil worden, dan mag dat ook hé?

‘Nieuwsgierigheid is wat muzikanten en acteurs verbindt.

We inspireren elkaar.’

wOwW! 09

Nog dingen waar je van droomt nu we toch bezig zijn?Wel, ik zou dolgraag eens de 4e sym-fonie van Brahms willen dirigeren. Ik ken dat stuk uit mijn hoofd, ik luister er al naar sinds ik 6 ben. Als ik met deFilharmonie of andere orkesten samenwerk, laat ik dat altijd eens subtiel vallen (lacht).

tekst Charlotte De Somvieleportretfoto Marco Mertensscènefoto’s Stef Depover (En volgend jaar uw kop, WALPURGIS, 2009) en Ben van Duin (Wees ons genadig, Mexicaanse Hond, 2007)

STEFAAN OP DE SCÈNE

Stefaan Degand (36) is bij het grote publiek vooral bekend van televisiereeksen zoals De Ronde, Quiz Me Quick en Albert II. Toch blijft zijn grote liefde nog altijd de scène, en ligt zijn passie daar waar muziek en theater bij elkaar komen.

Je kan hem live aan het werk zien in:

De Schrijver, zijn vrouw, haar minnares Een ongerept duinengebied in Zeeland vormt het natuurlijk decor voor deze muziek-theatervoorstelling waarin Stefaan de rol speelt van de Nederlandse schrijver Martinus Nijhoff.28 augustus t/m 6 september 2014 op het Zeeland Nazomerfestival www.theaterzeelandia.nl

Daphne, librettolezing #9Een operaklassieker anders bekeken. Stefaan in het gezelschap van Evelien Bosmans, Nico Sturm e.a.Première in De Munt (Brussel) op 8 september 2014 - www.demunt.be25 t/m 28 september 2014 in deFENIKS (Mortsel) - www.feniksfestival.be

Peter en de wolfDit muzikale sprookje van de Russische componist Sergej Prokofjev blijft een topper als eerste kennismaking met de symfonische klassieke muziek. Stefaan kruipt moeiteloos in de huid van de kleine Peter, zijn opa, de kat, de eend, de vogel en natuurlijk ook in die van de boze wolf.Première in deSingel (Antwerpen) op 31 januari 2015. Daarna op tournee.www.hetgevolg.be & www.oxalys.be

10 wOwW!

wOwW! 11

Ooit was het Théâtre des Bernardines in Marseille een klooster, al werd het door de eeuwen heen ook gebruikt als opslagplaats, militaire kazerne en balzaal. Het was Alain Fourneau - al 27 jaar directeur van de Bernardines - die het gebouw transformeerde tot een theater. Verschillende theatergezelschappen maakten en presenteerden er hun werk. In november ontvangt hij er de Belgische actrice en zangeres Simonne Moesen. Ze werken dan samen aan de Franstalige creatie van de muziektheatervoorstelling Tanto Amore. Voor ons staat een gedreven man met smaak en oog voor schoonheid en talent, die zo zijn kijk heeft op Simonne, de liefde en Marseille.

door de ogen van

Alain Fourneauover Simonne Moesen, Marseille en de liefde

Simonne in een notendopSimonne Moesen (1957) is een zeer aparte, veelzijdige Belgische actrice die onmogelijk in één vakje te stop-pen is. Ze groeit op in Kalmthout, loopt school in Borgerhout en be-haalt in Leuven haar regentaatsdiplo-ma talen. In de tekenacademie leert ze theatermaker Jan Lauwers ken-nen. Ze zegt haar onderwijsloopbaan vaarwel en waagt zich met het Epi-gonentheater (later Needcompany) aan het muziektheater. Op het Ca-nadese theaterfestival, la Quinzaine Internationale de Théâtre de Qué-bec, krijgt zij de prijs voor de beste vrouwelijke vertolking. Na haar tijd bij Needcompany werkt zij o.a. samen met regisseur Guy Cassiers, theater-maker Wayn Traub, zangeres/actrice Marianne Pousseur, choreograaf Pierre Droulers en het theatergezel-schap La Fabrique Imaginaire.

1. Simonne

Alain: Ik ontmoette Simonne voor het eerst in 1989, in de Botanique in Brussel waar zij een kleine, gedurfde voorstelling speelde. Ik werd onmid-dellijk getroffen door de directheid waarmee ze het publiek toesprak en haar ongelofelijke vermogen om zeer snel te schakelen van de ene ge-moedstoestand naar de andere. Simonne was nadien regelmatig te gast in de Bernardines. Ik zal nooit de dag vergeten dat we aan het werken waren rond teksten van Lewis Carol (auteur van Alice in Wonderland, nvdr). Op een gegeven moment vroeg ik haar of ze heel de voorstelling in het Nederlands kon spelen. Ik verstond er geen woord van, maar haar lichaamstaal vertelde mij alles. Simonne bevestigde op dat moment de uitspraak van de Franse acteur en theaterpedagoog Louis Jouvet: ‘De stem kan misschien liegen, het lichaam nooit.’ Simonne is kwetsbaar maar tegelijkertijd vastberaden, enthousiast en concreet. Ze twijfelt veel maar altijd op een constructieve manier. Ze heeft een grote innerlijke kracht, is genereus en verbaast me keer op keer. Van zodra Simonne op een podium stapt overstijgt ze iets. Elke keer opnieuw slaagt ze er in de intensiteit van het moment te vatten.

12 wOwW!

Marseille te vinden zijn. En ja, het is een behoorlijk vuile wijk omdat ze door de lokale overheid verwaar-loosd wordt, maar er heerst een sfeer die je nergens anders in Frankrijk vindt. Groenten, vlees, vis, alle soorten kruiden en brood vind je in Noaillles in overvloed. Probeer vooral de fan-tastische couscous van Femina of de uitstekende pizza van Chez Sau-veur. Wist je trouwens dat de pizza hier een nationaal gerecht is en dat Marseille, net als New York één van de hoofdsteden van de pizza is?

tekst Frauke Joossen en Judith Vindevogelportretfoto’s Edwige Lamy (Alain Fourneau) en Diana Monkhorst (Simonne Moesen) scènefoto’s Stef Depover (Tanto Amore, WALPURGIS/La Dea, 2012) en Vincent Lucas (Théâtre des Bernardines)

3. Marseille

Alain: De twee belangrijkste re-denen om naar Marseille te komen, zelfs voor een kort verblijf, zijn voor mij de heuvels en de zee. Maak als je tijd hebt zeker een uitstap naar Malmousque. Ga iets drinken in het vissershaventje Vallon des Auffes en neem als je de moed hebt de bus naar de haven van Les Goudes en de calanque de Callelongue. Vandaar is het nog een klein uurtje lopen via een pad langs de zee, naar een res-taurant dat gerund wordt door de dochter van een Vlaming, die zich daar 50 jaar geleden kwam vestigen. Je kan er heerlijke frieten eten! Verder is een bezoek aan het MuCEM met zijn prachtig open plein natuurlijk een must. En als je naar de Bernar-dines komt, neem dan zeker de tijd om even rond te lopen in Noailles, een volkse wijk, vlakbij het theater, die ook wel ‘de buik van Marseille’ genoemd wordt. Je komt er alle ge-meenschappen tegen die er in heel

2. De liefdeAlain: Met het ouder worden, denk ik veel aan de ruimte die je jezelf moet geven om ‘de ander’ toe te laten. In de ontmoeting met de an-der komt er namelijk iets in jezelf tot leven en wordt iets blootgelegd dat voordien nog verborgen was. In het theater, meer nog dan in het dage-lijkse leven, gebeurt het niet zelden dat je getroffen wordt door een in-tense ontmoeting die tegelijkertijd verontrustend is. Dat is trouwens ook wat regisseren voor mij betekent: bereid zijn jezelf tijdelijk buiten spel te zetten om ruimte te geven aan de ander. Je in die mate openstellen dat je het risico loopt om bijvoorbeeld op slag verliefd te worden op de ac-trice waar je mee werkt. Je zou de liefde een continue vloedgolf kun-nen noemen, maar dan één die komt in gulpen. En zoals de Griekse dich-ter Aischylos zei: ‘Dat stromen is niet tegen te houden. Het blijft, net zoals het leven, aanzwellen tot in de dood.’

‘Je zou de liefde een continue vloedgolf kunnen noemen, maar

dan één die komt in gulpen.’

Excuses genoeg voor een city-trip naar Marseille!Tanto Amore in het Théâtre des BernardinesIn haar tragikomische voorstelling jong-leert Simonne Moesen met de emoties en de vaak bizarre gedachtenkronkels van Puccini’s heldinnen uit de opera’s Butterfly, La Bohème, Tosca en Turandot.

13-18 november 2014 in Théâtre des Bernardines, Marseille, www.theatre-bernardines.org

De zee, haar heuvels, vele kreken en vissershaventjes Chez le Belge, Callelongue GR98, Mar-seille Voor de echte avonturiers want in de middle of nowhere. Ook per boot te bereiken.

Het museumMuCEM (Musée des civilisations de l’Europe et de la Méditerranée), 7 Pro-menade Robert Laffont (esplanade du J4), Marseille, www. mucem.org

Noailles, ‘De buik van Marseille’Femina, 1 rue du Musée, Marseille, 0033/4 91 54 03 56 Chez Sauveur, 10 Rue d’Aubagne, Mar-seille www.chezsauveur.fr

ENGAGE

WALPURGIS in de wereld

14 wOwW!

Na de Arenbergschouwburg en de Vlaamse Opera helpt nu ook muziektheatergezelschap WALPURGIS de bijen een handje. En dat is nodig, want bijen hebben het alsmaar moeilijker waardoor de bestuiving van fruitbomen en andere gewassen in gevaar is. Twee bijenvolkjes krijgen sinds deze zomer onderdak in de tuin van deFENIKS, de werkplaats van WALPURGIS. Maar niet alleen bijen, ook jonge kunstenaars vinden er hun toevlucht. Wat hebben die twee met elkaar gemeen?

Wat hebben bijen en kunstenaars met elkaar gemeen?

Twee bijenvolkjes en zes jonge kunstenaars te gast in deFENIKS.

Judith Vindevogel (artistiek leider van WALPURGIS): Wat de bijen doen - dat rustige, altijd maar op en neer vlie-gen van stamper tot stamper, waarbij ze stuifmeel overdragen van de ene bloem op de andere - doen wij in ze-kere zin ook. Door de samenwerking met artiesten uit zeer verschillende disciplines - muziek, theater, dans, beeldende kunst ... - inspireren wij elkaar voortdurend. Zo ontstaat, over alle grenzen heen, een netwerk van verbeelding. Bijen maken voedzame en heilzame honing. Wij maken muziek-theatervoorstellingen die verrassen, doen glimlachen, ontroeren of aan het denken zetten - en liefst van al dat allemaal tegelijkertijd.Maar net als de bijen hebben ook kunstenaars het in onze samen-leving, waar alles steeds meer om prestige en winst draait, niet gemak-kelijk. Tijd en ruimte voor ontwikkeling, experiment en het uitbroeden van projecten wordt alsmaar schaarser. Daarom besloten we jonge makers een extra duwtje in de rug te geven en lanceerden we begin januari 2014

JONGE MAKERS IN DE KIJKER

Toonmomentenparcours met werk van Mikio Saito (JP), beißpony (DE), Linde Carrijn (BE), Marieke Berendsen (NL) en Sielke De Mulder (BE)zaterdag 27 en zondag 28 september in deFENIKS, Mortselwww.feniksfestival.be

Ontvang je graag het volledige festival-programma thuis in je bus? Mail dan naar [email protected] of bel tijdens de kantooruren naar 03/235 66 62.

(foto linkerpagina - boven)LAURA & STEFFIHet Duitse meidenduo beißpony leeft zich volledig uit in een experimenteel kostuum-concert met geprepareerde naaimachines, zelfgeschreven gedichten en songs. (foto’s op deze pagina - van boven naar onder)MIKIODe Japanse videokunstenaar Mikio Saito zwerft door de straten van Mortsel, om een muziekvideo te maken met alles wat hij op zijn weg tegenkomt.

LINDE De pas afgestudeerde actrice en violiste Linde Carrijn zoekt verstilling in een leegstaand magazijn in Mortsel.

SIELKE & MARIEKEDe jonge Belgische actrice Sielke de Mulder en de Nederlandse muzikante Marieke Berend-sen lokken een muziektheateravontuurtje uit voor kinderen vanaf 6 jaar.

een oproep voor een residentie in deFENIKS van een paar weken. Tijdens hun verblijf bij ons in huis, krijgen zij de kans om hun project te ontwik-kelen en het vervolgens te presen-teren tijdens het FENIKS FESTIVAL. Uit de 76 projecten die we ontvingen, selecteerden we er vier.

tekst Frauke Joossenfoto’s Florian A.Betz (beisspony) en Stef Depover (bijen); Mikio Saito, Sarah Therry, Jeroen Jacobs en Janneke Berendsen (op deze pagina - van boven naar onder)

16 wOwW!

wOwW! 17

achter de schermenin deFENIKS

Ze kenden elkaar niet toen ze vorig jaar auditie deden, nu zijn ze beste vrienden. Een jaar NEST, dat is een eyeopener, als je hen hoort vertellen. ‘Ik heb het gevoel dat ik op een half jaar tijd iemand anders ben gewor-den’. Mathilde (17), Charles (16) en Marie (17) over hun ervaringen.

‘Je moet elkaar vertrouwen om mooie dingen te kunnen doen.’

Drie NEST-jongeren aan het woord

Marie: NEST is een theaterwerkplaats voor jongeren. Je leert er alles wat je nodig hebt, over elk aspect van het theater. Maar eigenlijk gaat het zelfs verder. Of je nu kok wil worden, dokter of acteur, dat is bij NEST niet de essentie. Je moet gaan voor je passie, en die willen Soraya en Jellie van NEST je helpen ontdekken. Dat is voor mij het mooie aan dit project.

Charles: Daarom doe je ook audi-

tie. Niet om te zien of je wel ‘goed’ genoeg bent – daar gaat het niet om. Ze willen zien of je klaar bent voor de ervaring die je hier kan opdoen, of je samen met anderen kunt en wilt le-ren, en of je ervoor wil gaan. Je kan al vanaf je veertiende meedoen, als je maar een open geest hebt.

Marie: Je moet je willen smijten ook. Het engagement dat je aangaat, is voor drie jaar. Zolang duurt het NEST-project. Om veel te leren, te ontdekken en uit te zoeken. Met als eindproject een voorstelling.

Mathilde: Wij zijn met tien. In de groep die een jaar eerder begon, zijn ze met veertien. Allemaal mensen die je niet kent als je er aan begint, maar waar je héél snel close mee wordt.

Charles: Dat kan ook bijna niet an-ders. Het is intens. Dat wordt niet afgedwongen, maar door de oefeningen groei je heel snel naar elkaar toe. Je moet elkaar vertrouwen om mooie dingen te kunnen doen.

Mathilde: Het eerste half uur van het auditieweekend was ik zenuwachtig,

lees verder op pagina 20

daarna amuseerde ik me gewoon heel hard. En dat is een heel jaar zo gebleven. Elke zaterdag werken we vier uur samen, we bezoeken re-gelmatig een tentoonstelling, deze zomer was er een kamp,... Het zijn soms heftige ervaringen, maar altijd op een heel mooie manier. Ik ben mezelf tegengekomen, ik heb onge-lofelijk veel geleerd over mezelf. Ik ben gegroeid.

Charles: Ik heb het gevoel dat ik het voorbije jaar echt iemand anders ben geworden.

Mathilde: Dat heb ik ook! Ik ben zo anders gaan kijken naar zoveel dingen.

Charles: Als ik nu een foto van me-zelf van een half jaar geleden bekijk, kan ik de verandering gewoon zien. Ik wist niet dat je zo snel kon groeien in je denken.

Marie: Je kiest zelf hoever je daar in gaat. Wij zijn heel hard veranderd, gegroeid, maar anderen doen dat misschien op een ander tempo. Het hangt er van af hoe hard je je wil smijten.

18 wOwW!

wOwW! 19

20 wOwW!

Charles: Wanneer je hier aan begint, doe je maar wat. En dan ga je ont-dekken dat je niet zomaar iets aan het doen was, dat je heel de tijd dingen aan het leren was. Door te proberen, door fouten te maken.

Marie: Dat vind ik een van de mooiste dingen die ik het voorbije jaar heb geleerd: je moet het jezelf moeilijker maken om het mooier te maken. Niet in die comfort zone blijven zit-ten, maar net dat ene stapje verder zetten.

Mathilde: En dat is confronterend soms. Heftig. Emotioneel zwaar. Maar dan pas groei je, volgens mij.

Charles: Nu gaan we werken rond Stanislavski, de grondlegger van het realistisch theater. Meer werken met tekst. De theorie die we vorig jaar hebben gekregen meer uitspitten. Verder gaan, waar we op het einde van het seizoen zijn opgehouden. Heel eerlijk: ik kijk er al naar uit. Ik wil meer!

Tekst Frauke JoossenFoto’s Stef Depover

Mathilde: Maar het is ook oké als je het trager doet allemaal. Dat is het mooie: iedereen kan gewoon zich-zelf zijn. En de oudere NESTERS ne-men de jongere mee. Want dat hoort er ook bij: je trekt de anderen mee, maakt hen ook enthousiast, zorgt dat zij net zo goed de kans krijgen om ideeën op tafel te gooien. Dat is voor mij ook een leerproces geweest: het geduld opbrengen om te wachten op de anderen. Het niet meteen zien

als: ‘ze zijn niet mee’. Ik heb mezelf hier ook leren afrem-men. Niet alleen mijn idee er uitsmijten, maar op het einde van de dag zorgen dat ieder-een iets heeft kunnen bijdra-gen. Dus ja, je leert veel bij

NEST. Over theater maken, maar ook over mensen, communiceren, voe-len, denken,…

Marie: Toen ik er aan begon, was dat omdat ik wilde acteren. Dat was het voor mij. Maar het voorbije jaar heb ik zelf ook dingen bedacht, heb ik geleerd hoe je het best je idee laat overkomen, hebben we over re-gisseren geleerd. En ik vind acteren nog altijd het plezantste, maar toch wel tof dat ik heb ontdekt dat er nog zoveel meer is.

‘Je leert veel bij NEST. Over theater maken, maar ook over

mensen, communiceren, denken, voelen,...’

wOwW! 21

MEER NESTTheaterwerkplaats NEST is sinds 2013 in residentie in deFENIKS en biedt jongeren tussen 14 en 21 jaar een intensieve, driejarige theateropleiding met o.a. improvisatie, performance, tekst, muziek- en bewegingstheater. Go and explore op www.theaterwerkplaatsnest.com

WALPURGIS & NEST dagen je uit!Heb jij ook zo’n verdomde goesting een podium op te klimmen en je ding te doen? Schrijf je dan in voor FLYING ME, het open podium voor jongeren, en win een master-class naar keuze.27 september 2014deFENIKS, Mortsel, www.feniksfestival.be

VAN OP DE SCENE IN JOUW KASTDe fotoshoot met Marie, Mathilde en Charles werd gemaakt op het dak van deFENIKS.

De juwelen, schoenen, jassen, broeken en vestjes die zij dragen, werden gebruikt in WALPURGIS-voorstellingen als de noces (Zomer van Antwerpen 2005), Stom Paard (ZvA 2006), Haven 010 (ZvA 2010) en Café Bohème (Wintervuur 2013). Exclusieve stockverkoop in deFENIKS tijdens het FENIKS FESTIVAL.

22 wOwW!

WIST JE DAT?

Alexandertechniek for dummies

wOwW! 23

Hoewel de Alexandertechniek een gunstig effect heeft op allerlei soorten klachten valt ze niet onder de para-medische behandelingen en ook niet onder de alternatieve geneeswijzen; er wordt geen diagnose gesteld en er vindt ook geen behandeling plaats. De Alexandertechniek is ook geen relaxatie-methode of houdingstraining, wél een boeiende leermethode waarmee je je eigen welzijn en functioneren kan beïn-vloeden, en dit zowel fysiek als mentaal.

1

De Alexandertechniek tackelt je ge-woontepatronen. Die zijn gedeeltelijk aangeboren, maar worden deels ook aangeleerd en zijn ook cultureel bepaald. Schrik je bi jvoorbeeld van een luide knal, dan zal je onbewust je nekspieren opspannen en met je ogen beginnen knipperen. Het is een volko-men normale, automatische reactie, die in wetenschappelijke kringen de ‘startle reflex’ wordt genoemd. Hetzelfde ge-beurt met mentale angstprikkels. Heb je bijvoorbeeld een baas waar je helemaal niet mee opschiet en je dénkt nog maar aan een confrontatie, dan zal diezelfde schrikreflex in werking treden. Moet je te veel en te vaak van die ‘luide knal-len’ opvangen dan kan het gebeuren dat je in die schrikreactie blijft vastzit-ten en je lichaam verkrampt. Vergelijk het met het besturen van een auto. Je schakelt van de ene versnelling naar de

2

‘The body is like an instrument;

It depends who’s playing it’

(F.M. Alexander)

Frederick Matthias Alexander (1869-1955) was een Australisch acteur die kampte met ernstige stemproble-men. In zijn zoektocht naar de oorzaak kwam hij uit bij... zichzelf. Wat volgde was een fascinerend leerproces waarmee hij niet alleen zijn eigen stemproblemen wist op te lossen maar zowel leken als specialisten wist te inspireren. De Alexandertechniek wordt wereldwijd onderwezen en toegepast in vele domeinen. Ook nieuwsgierig geworden naar deze techniek? Blijven lezen, dan. Tijd voor een introductie, met zes inte-ressante weetjes!

tekst Frauke Joossen tekeningen Ingrid Godon

andere. Dat schakelen is nodig om je snelheid te kunnen opdrijven. Maar als je bij een stoplicht staat, kan je niet in vijfde blijven staan, of het gaat mis. Je moet terug naar neutraal. En daar helpt de Alexandertechniek je bij. De Alexandertechniek is géén won-dertruc die alles voor je oplost, ze kan bijvoorbeeld niet je baas doen ver-dwijnen of de wereld laten baden in rust en stilte.

Wat kan ze wel? 1) je helpen bewust te worden van jouw fysieke reactie op een prikkel2) je de tools geven om beter om te gaan met je automatische reactie daar-op

De Alexandertechniek was van in het begin erg populair in artistieke kringen en wordt op dit ogenblik onderwezen in verschillende Nederlandse conserva-toria, de Juilliard School of Performing Arts in New York, The Royal College of Music in London, The Royal Conserva-tory of Music in Toronto en sinds twee jaar ook in het conservatorium van Gent. Paul McCartney, John Cleese, Madonna, Robin Williams, Yehudi Menuhin, Keanu Reeves, Sting, Roald Dahl en Victoria Beckham zijn de be-kendere leerlingen.

3 Steeds meer bedrijven ontdekken de effectiviteit van de Alexandertech-niek om ziekteverzuim en werkgerela-teerde klachten (rug- en nekklachten, RSI, overmatige spierspanning) van medewerkers te voorkomen. Bedrijven en organisaties als Siemens, Chevron Texaco, BBC Bristol en de National Health Service in Groot-Brittannië inte-greren de Alexandertechniek structu-reel in hun bedrijfsvoering.

4

De Nederlandse bioloog en gedrags-deskundige Nikolaas Tinbergen kreeg in 1973 de Nobelprijs voor de Fysiolo-gie en de Geneeskunde. In zijn dank-speech maakte hij de academische wereld attent op het baanbrekend werk van F.M. Alexander, de grondlegger van de Alexandertechniek. De laatste jaren wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de Alexander-techniek.

5

Elk jaar in oktober worden er overal ter wereld workshops, gratis proeflessen en lezingen georganiseerd om de Alexandertechniek bij een breder publiek bekend te maken.

6

‘De Alexandertechniek kan je helpen bewust te worden van

jouw fysieke reactie op een prikkel.’

Wil je de Alexandertechniek een keer aan den lijve ervaren? Afspraak in deFENIKS!

deFENIKS, Deurneleitje 6, Mortsel

open dag gratis proeflessenzondag 12 oktober 2014 maandag 13 oktober 2014www.aefmat.be www.walpurgis.be

Meer lezen over de schrikreflex kan via www.facebook.com/alexandertechniekmortselMeer mooie tekeningen van Ingrid Godon vind je op www.facebook.com/ingrid.godon

24 wOwW!

wOwW! 25

het pleziervan het proeven

Als je festival zegt, denk je naast muziek, sfeer en mensen ook aan eten. Dat is niet anders bij het FENIKS FESTIVAL. Met haar seizoensgebonden gerechten zorgt chef-kok Liesbeth Fransen van Trizee Privee voor heerlijke vegetarische soepjes, dagschotels, tapas en zoetigheden. Gerechtjes die net dat tikkeltje anders zijn, maar zalig om te ontdekken. Als voorsmaakje laat ze nu al in haar potten kijken. Twee recepten kan je alvast zelf uitproberen. Voor het totaalpakket – met feestelijk buffet op zondag als afsluiter – moet je het laatste weekend van september in deFENIKS zijn.

tekst Frauke Joossen foto’s Stef Depover

‘Met vlees speel je een paar akkoorden, met groenten maak je

een hele symfonie.’(sterrenchef Michel Bras in DeMorgen)

voor de recepten: sla deze bladzijde om

26 wOwW!

Frisse salade van bloemkool, feta en walnoot met kappertjes-kruidendressingvoor 4 personen

1 bloemkool in roosjes gesneden 70gr walnoteneen half bosje platte peterselie30-tal dragonblaadjes15 appelkappertjes1 pakje feta2,5 soeplepels dragonazijn1 theelepel mosterd1 soeplepel honing5 soeplepels olijfoliepeper & zout

Zet een pot kokend, licht gezouten water op en blancheer de bloemkoolroosjes gedurende een 4-tal minuten. Giet af en koel onmiddellijk af onder koud stromend water. Klop dragonazijn, olijfolie, mosterd, honing, peper en zout tot een vinaigrette en hak de peterselie en dragonblaadjes fijn. Hak de walnoten grof met een mes. Meng in een kom de bloemkoolroosjes, de groene kruiden, de kappertjes, de walnoten en de vinaigrette. Verkruimel de feta boven de kom. Meng alles nog eens onder elkaar en serveer.

Tips: Gooi de witte kern van de bloemkool niet weg want die zit vol smaak! Gebruik hem bijvoorbeeld in een soep. In een niet-vegetarische versie kan je de feta ook vervangen door plakjes gerookte zalm of gedroogde ham.

www.feniksfestival.bewww.facebook.com/trizeeprivee

Ananas-kokoscrumblevoor 5 personen

1 ananas75gr geraspte kokos75gr boter75gr rietsuiker75gr bloem

Verwarm de oven tot 180°. Meng de boter, bloem, kokos en suiker met je handen in een kom tot het als een korrelig deeg uit elkaar valt. Schil de ananas, haal de overgebleven “ogen” eruit, snij hem in de lengte in 4 en verwijder de harde kern. Snij het vruchtvlees van de ananas in partjes. Verdeel de ananas over de bodem van een ovenschaal. Strooi hierover het korrelig deeg. Bak 30 minuten in de oven tot de crumble mooi goudkleurig is geworden. Lek-ker, zowel warm als koud.

Tips: Serveer de ananas-kokoscrumble met een bolletje ijs.Wil je een extraatje? Meng wat currypoeder onder de ananas.

www.feniksfestival.bewww.facebook.com/trizeeprivee

COLOFONwOwW! magazine voor avontuurlijk muziektheaterUitgever WALPURGIS vzwDeurneleitje 6, B-2640 Mortsel+32 (0)3 235 66 [email protected]

Werkten mee aan dit nummer Sam Bogaerts, Stefaan Degand, Alain Fourneau, Liesbeth Fransen, Ilse Muysers, Mathilde Pairon, Charles Pas, Marie Vermeiren en Steven Tallon Illustrator Ingrid Go-don Fotografen Janneke Berendsen, Florian A. Betz, Stef Depover, Walter Grimm, Jeroen Jacobs, Edwige Lamy, Vincent Lucas, Marco Mertens, Diana Monkhorst, Filip Naudts, Mikio Saito, Sarah Therry, Ben van Duin en Seger Van Wijk Coverbeeld Bart Grietens

Gratis magazine, mag niet los verkocht worden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaand schriftelijk ak-koord van de uitgever. De redactie heeft er alles aan gedaan om rechthebbenden i.v.m. copyright op te sporen en toelating te krijgen. Mocht je menen recht te hebben op materiaal dat in dit nummer gepubliceerd is, dan kan je contact opnemen met [email protected].

Hoofdredactie Judith VindevogelEindredactie Frauke JoossenRedactie Charlotte De Somviele en Ellen FransenBeeldredactie Stef DepoverVormgeving Inge Rylant

WALPURGIS & NEST dagen je uit

FLYING MEopen podium voor jongeren

tussen 14 en 21 jaar

Op zoek naar een inspirerende ruimte voor jouw theatervoorstelling, concert, workshop,

receptie, studio, atelier, praktijk, lezing,..?

Kom dan zeker eens kijken in deFENIKS in Mortsel. INFO 03 235 66 62 – [email protected] Deurneleitje 6, B-2640 Mortsel

‘Supergezellig om hier te repeteren, zingen en dansen’ Vincent Bal, filmregisseur

‘Heel graag gewerkt in deFENIKS. Er heerst een ontspannen productieve sfeer. Er is veel daglicht. (...) Aanrader!’ Eric Thielemans, percussionist

‘Bedankt voor de fijne sfeer in huis. Heb zeer graag bij jullie vertoefd!’ Inneke Geerts, vocal coach

‘Tof en fijn contact in een fantastisch huis!’ Dimitri Duquennoy, acteur en organisator van feestelijkheden