Wouter Kroeze-Master of Architecture-Internationale Piano Academie Amsterdam

Internationale Piano Academie Amsterdam

Afstudeerproject van Wouter Kroeze17 december 2013

Toegevoegde commissieledenleden:- Bart Bulter- Herman Kerkdijk

Commissieleden:- Gianni Cito - Rob Hootsmans (mentor)- Ira Koers

2

OpgaveEen pianoacademie voor klassieke en hedendaag-se klassieke muziek in Amsterdam met een inter-nationaal karakter.

DoelgroepDe pianoacademie traint en leidt exceptioneel talentvolle jonge pianisten op voor een carrière als uitvoerend muzikant op het hoogste niveau. Studenten zijn tussen de 17 en 25 jaar. Zij hebben meestal al een degelijke vooropleiding achter de rug. Naast een specifieke opleiding krijgen de ca. 25 studenten een instrument en woonruimte tot hun beschikking in de academie.

Opgave

“Omdat ik musicus ben, woon ikin de Johannes Verhulststraat.”

Alpons Diepenbrock 1862-1921

3

In de Concertgebouwbuurt De Concertgebouwbuurt in Amsterdam is een woonbuurt met een rijke muziekhistorie. Het Concertgebouw speelt in deze historie een leidende rol. Zo woonden en werkten er al vanaf het begin muziekanten, componisten en dirigenten.

Locatie

In Amsterdam, daar waar de Johannes Verhulststraat en het Valeriusplein elkaar kruisen.

4

Op twee assenDe lokatie bevind zich op twee assen.

As I loopt van het Concertgebouw tot het Valeriusplein. Het is de as die over de Johannes

Verhulststraat loopt.As II loopt van het WO I-monument tot aan het

Vondelpark.

II

I

Twee Assen

5

Situatiemaquette. Vogelvlucht, gezien van Valeriusplein richting het Concertgebouw.

6

Wijk en BlokStructuur van de wijkDe Concertgebouwbuurt is ontstaan tussen 1880 en 1910. De buurt is opgebouwd uit lange rechte woonstraten gevormd door dichte bouwblokken die op de rand van het kavel staan.De binnengebieden zijn omsloten privétuinen.

school kerk school en tennisbaan concertgebouw school schoolkerk en schoolgebouw

Mutaties van bouwblokken door gebouwen met openbare functies

Typisch fragment uit de Concertgebouwbuurt

Structuur van het blokDe bebouwing is met vijf bouwlagen circa 17 meter hoog. De huizen zijn vaak voorzien van een souterrain waardoor de begane grond iets boven het maaiveld ligt. De diepte van de bebouwing is circa 13 meter en de breedte is 6,5 meter.Woningen worden ontsloten middels verhoogde, met de buren gedeelde, portieken. Het zijn ruime huizen, gebouwd en bewoond door de gegoede burger. De woonblokken zijn gesloten ringvormen waarvan de hoeken aanleiding zijn voor een verbijzondering van het programma. Daar zitten winkels en horeca.Door het ‘afsnuiten’ van de hoeken ontstaat een reeks pleintjes die functioneren als kleine centra in de wijk.

7

Situatie

bestaand bouwblok

kliniek

te handhavenbebouwing

'wijk-principe' bebouwingop rand kavel

bouwhoogte in meters

kliniek15

17

15

16 17 20

12

bestaande situatie

kliniek

bebouwing

verharde tussenruimtetrottoiropenbaar toegankelijke'voortuin' van de kliniek

parkeren

gebouw functies

omsloten tuinkantoren en achterkant kliniek

kliniek

kliniekkantorenwonentuin

openbare 'voortuin'van Valerius Kliniek

2 rijksmonumenten

kliniek

rijksmonument

bestaande situatieoverwegend utilitair

kliniek

utilitair wonen

lokatie ontsluitingen

a

kliniek

a. hoofdentree Valerius Kliniek\b. expedietie / personeelsentreec. poort naar binnengebiedd. brand uitgange. hoofdentree kliniekf. personeelsentreeg. kantorenh. woningeni. parkeergaragej. hoofdentree kliniekk. technische dienstl. personeel

e

f

l

k

j

i

hg

b

c d

ValeriuspleinJohannes Verhulststraat

Johannes VerhulststraatDe Johannes Verhulststraat

loopt van het Concertgebouw tot aan het Valeriusplein.

Ondanks dat deze straat het hart van de wijk vormt, is het

een rustige woonstraat. Het is nog steeds een typische straat voor de Concertgebouwbuurt.

En lijkt het citaat, “Omdat ik musicus ben, woon ik in

de Johannes Verhulststraat.” van de Componist Alphons

Diepenbrock nog actueel.

ValeriuspleinHet Valeriusplein, vernoemd naar de Amsterdamse liedjes schrijver Adriaen Valerius, bestaat uit een groen veld omzoomd door bomen. Het ligt parallel aan de as Vondelpark - Minervaplein (as-II). Populieren benadrukken de as. Aan weerszijde omarmt de straat het plein. Gebouwen van vijftien tot twintig meter hoog vormen de pleinwand.

Huidige kavelinrichting

bestaand bouwblok

kliniek




kliniek15

17

15

16 17 20

12

bestaande situatie

kliniek

bebouwing


parkeren

gebouw functies


kliniek



2 rijksmonumenten

kliniek

rijksmonument


kliniek

utilitair wonen


a

kliniek


e

f

l

k

j

i

hg

b

c d

bestaand bouwblok

kliniek




kliniek15

17

15

16 17 20

12

bestaande situatie

kliniek

bebouwing


parkeren

gebouw functies


kliniek



2 rijksmonumenten

kliniek

rijksmonument


kliniek

utilitair wonen


a

kliniek


e

f

l

k

j

i

hg

b

c d

kavel:3350 m2

locatie ontsluitingen

8

Berlijns blok.Blokken zijn rug-aan-rug rond hoven gebouwd. Het bouwblok als geheel doet zich aan de buitenzijde voor als één groot blok dat onderdeel is van een straatwand.Toch hebben de hoven elk een eigen karakter. Gaten in de bebouwing verbinden de hoven onderling.

De woningen worden ontsloten aan de hoven (a.); De hoven worden ontsloten aan de openbare weg (b.)

Typisch Berlijns bouwblok

Bouwen op het Kavelmodel 1:Programma gebundeld op het kavel. Randen blijven vrij.

model 2:Bebouwing op de rand van het kavel. Met één open binnengebied.

model 3: (voorkeursmodel)Bebouwing tot randen van het kavel. Met specifiek programma rond specifieke hoven.

b.a.

9

Schetsonderzoek

10

Programma

les 772m2

wonen 1568m2

verkeersruimte 1880m2

studeren 606m2

instrumenten makerij 782m2

techniek 96m2

gem. toiletten 88m2

bibliotheek 300m2

instrumentenopslag 178m2

kantoor 300m2

totaal 6575m2

overdekte patio 196m2

De programmaonderdelen heb ik onder andere samengesteld aan de hand van de volgende bronnen:

• Gesprekken met pianisten waarin zij vertellen over de manier waarop zij studeren, wonen en les krijgen.

• Het door mij gehouden interview met het hoofd van de afdeling piano van het Conservatorium van Amsterdam, David Kuijken.

• Het bestuderen van interviews met pianisten, waarin zij vertellen over hun opleiding.

• Bestuderen van pianostudenten die een masterclass volgen.

• Het bestuderen van bestaande piano opleidingen zoals: The Julliard, Accademia Pianistica Internazionale en de Royal Academy of Music.

• Het bestuderen van de maatvoering van instrumenten en de manier waarop zij gebruikt worden.

• Het bestuderen van materiaal en akoestiek.

• Het bestuderen van plattegronden en programma’s van andere muziekopleidingen

• Het bestuderen van muziekzalen en theaters.

• Het bestuderen van pianofabrieken en werkplaatsen.

• Het bestuderen van geluids- en opnamestudio’s.

• Het bijwonen van pianoconcerten.

• Neufert.

• De ontstaansgeschidenis van de piano.

Het programma is bestemd voor 26 piano studenten met een buitengewoon talent. Zij wonen, studeren en krijgen les in één gebouw.

Het betreft een onafhankelijke instelling die de belangrijkste functies ‘in huis’ heeft. Er is een eigen instrumentenwerkplaats en ruimte voor het opslaan van een grote collectie piano’s.

totaal: 6575m2

11

Structuur

uit: Précis des leçons d’architecture données à l’école polytechnique van Jean-Nicolas-Louis Durand

Gebouwstructuur van het Altes Museum in Berlijn van architect: K.F. Schinkel.

CelstructuurDoor het wegnemen van een aantal cellen uit het midden van een aaneengesloten structuur, ontstaat er een hof met een openbaar karakter. Ik vind het intressant dat door dit wegnemen nieuwe mogenlijkheden aan het gebouw worden toegevoegd. Daar waar cellen eerst ingesloten lagen, grenzen ze nu aan de lucht. Via het ontstane hof komen cellen met elkaar in verbinding die eerder niet met elkaar in verbinding stonden.Het oversteken van het hof behoort nu tot één van de nieuwe mogelijkheden van het gebouw.

cellen vormen een ‘massieve’gebouwstructuur

door het wegnemen van cellenontstaat een hof

Een structuur met ruimtes die opgebouwd zijn uit eenheden met een gelijke afmeting. Hierdoor vormt de onderlinge configuratie de gebouwtypologie.

12

Van Cel tot Cel

13

Onderzoek naar cellenstructuur met dubbele wanden.

14

I. Cellenstructuur met dubbele wanden; onderlinge ontkoppeling

II. Programmazones; de hoven ‘binden’ de programmaonderdelen en laten licht toe in de structuur van het gebouw.

III. Ontsluiting programma

IV. Koppeling van programma-onderdelen door circulatie

Ontwikkeling van de Structuur

Hoe het werktDe muziekstudie vindt hoofdzakelijk plaats in afzonderlijke ruimtes.De cellen rond een hof. Een cel is een privéruimte die grenst aan een ‘openbaar’ hof.

15

Programmaonderdelen in Relatie tot de Wijk

Drie programmaonderdelenWonen, studeren en onderwijs (les) vinden aansluiting met wat er grenst aan het kavel. Wonen, met een hof op straatniveau, is gericht op de wijk. Les vindt plaats op de as met het Concertgebouw. Dit is gelegen op 90 centimeter boven peil. Hier is ook de docenteningang. Studeren is gesitueerd aan het Valeriusplein met een verdiept, overdekt hof. Het studeren zondert zich af van de andere programmaonderdelen. Er bevinden zich aan het Valeriusplein geen entrees. De bibliotheek vormt een fysieke scheiding binnen het gebouw.

Programmaonderdelen in relatie tot de wijk

Aansluiting van interne gebouwcirculatie op de wijk

wonen

les

studeren

bibliotheek

16

dak

wonen.................. 665+93 m2verkeersruimte..... 885 m2lesruimte.............. 352m2studieruimten....... 310 m2bibliotheek........... 150 m2toiletten.................. 25 m2

patio..................... 580 m2

begane grond

piano werkplaats.. 360 m2verkeersruimte..... 107 m2piano depot.......... 178 m2toiletten................. 13 m2patio..................... 196 m2

kelder

technische ruimte.. 56 m2

totaal: 912m2

totaal: 3510

vide.................... 405 m2kantoor.................. 25 m2

totaal: 3518 m2

totaal: 2350m2

terras................... 2350m2

wonen.................. 705+103 m2verkeersruimte..... 855 m2lesruimte.............. 420 m2studieruimten....... 310 m2bibliotheek............150 m2serviceruimtes....... 50 m2vides.................... 905 m2

1e verdieping

wonenstuderenlesbibliotheekverkeersruimtekantoorpiano werkplaatspatiotechnische ruimtetoiletvideterras

wonen

studeren

gedeeld programma

les

totaal gebouwoppervlak (incl. vides, patio's en dak): 10.290m2totaal vloeroppervlak (excl. patio's, dak en vides): 6.361m2

810m2 425m2

305m2 155m2

125m2

333m2

580m2 515m2

310m2 310m273m2

73m2

132m2 132m2

420m2 352m2 392m2 275m2

270m2 183m2

360m2

88m2

25m2

107m2135m2

215m2

178m2

150m2

150m2196m2

49m2

techniek................. 20 m2

techniek................. 20 m2

96 m2

oppervlakte per verdieping: oppervlakte per hoofdprogramma onderdeel:Oppervlaktes

oppervlakte per verdieping: oppervlakte per programmaonderdeel:

17

Cellen in strengen

Koppeling cellen Samenvoegen cellen tot een grote ruimte Patio’s organiseren cellen

Koppeling Cellen

18

Eigen akoestiek (nagalmtijd) sfeerbeeld van patio met rondom verkeersruimte

Patio’s

Naar binnen gericht

Eigen circulatie

Drie patio’sDe drie patio’s hebben elk hun eigen functie en identiteit. De drie functies zijn naar binnengericht en hebben elk een eigen circulatie. De verkeersruimte rond de patio’s ontsluiten het programma dat in de buitenrand van het gebouw zit.De circulaties ontmoeten elkaar in het centrum van het gebouw. Elke patio heeft een eigen, karakteristieke akoestiek met: 1,8; 1,6 en 1,4 seconden nagalmtijd.

19

Ontwerp en GeluidFlutterFlutter is een doorgaande reflectie tussen twee evenwijdige identieke vlakken. Door een van de twee vlakken in positie of vorm af te laten wijken, wordt dit voorkomen.

AbsorptieAbsorptie is de opname van energie, afkomstig van een geluidsbron. Zachte materialen zijn hier goed toe in staat.

Reflectie en spreidingVlakken verspreiden het geluid in de ruimte waardoor het geluid op verschillende momenten het oor bereikt. Hierdoor kun je de geluidsbron vanuit verschillende hoeken waarnemen.

ContactgeluidContactgeluid is de energie van de geluidsbron die via direct materiaalcontact wordt overgebracht. Bijvoorbeeld als wanden tussen ruimten met elkaar in verbinding staat.

MassaMassa is de hoeveelheid materiaal waar de energie van een geluidsbron tegenaan botst. Hoe hoger de massa van een object, hoe meer geluidsenergie opgenomen kan worden.

20

Twee deuren met een hoog gewicht en een zachte geluidsabsorberende afwerking. Om het absorberend vermogen te vergroten zijn de deuren hoger dan de opening in de betonwand.

Absorptiedeur

absorptiedeur - gesloten absorptiedeur - openabsorptiedeur: gesloten absorptiedeur: open

21

Om doorgaande reflecties tussen twee identieke evenwijdige wanden tegen te gaan, heb ik in elke cel aan één van de twee wanden een vertrapping ontworpen. De vertrapping verstrooit het geluid in de ruimte.

Anti-flutter Deur

Schaalmodel (1:20) van betonwand met anti-flutter deuromlijsting.De ribbels verstrooien het geluid in de ruimte en voorkomen zo het optreden van flutter.

Mallen(1:20) voor aanvang van de stort van twee betonwanden.links: wand met de absorptie-deurrechts: wand met anti-flutter deuromlijsting

22

Fotomontage: gekopplede muziekkamers

23

schets van de patiofoto van maquette

24

patio - gang - muziekkamer

25

Interieur maquette (1:20) van muziekkamer: de vakken in de vloer worden gevuld met hout.

Ontwerptekening van de vloeren in de muziekkamers: het betonnen kruis deelt de houten vloer in vieren.Op de dakvloer ligt natuursteen dat in 16 vlakken is verdeeld.

vloer hout en beton

Vloeren

26

sfeerbeeld bibliotheekbibliotheekgevel met achterkantvan boekenkast

sfeerbeeld gang, gedetailleerd in hout

27

Maquette van bibliotheekgevel. Dichte delen worden gevormd door de achterkanten van kasten. De d-raagconstructie is opengewerkt met glas. De bibliotheek heeft een lang smal volume en scheidt zowel als koppelt de studiepatio en de lespatio zowel scheidt als koppelt.

Bibliotheek

28

Houten Wanden

Maquettefoto van de houten wanden die zich tussen de cellen en de gangen bevinden.Hier een aanzicht over twee verdiepingen. De houten wanden zijn in kwarten verdeeld. In een van de kwarten is telkens een dubble deur opgenomen. Deze maken zich kenbaar door dubbele uitstekende latten.

Fragment van maquette

foto van de maquette gemonteerd in een foto van het Valerisuplein

31

Piano academie in vogelvlucht. Met op de dakverdieping een pergola waarin de galskappen van de lespatio (rechts boven) en de kantine (midden) zijn opgenomen.

32

MaterialiseringDe buitenschil van het gebouw, daar waar de muziekruimtes zich bevinden, is van beton en baksteen. De aan de binnenkant gelegen verkeersruimten zijn van hout en ‘klinken’ als een klankkast.

boven: studiemodel van holle, lichte, houten verkeersruimten onder: studiemodel van betonnen vloer met daarin aanleghoogten van de drie patio’s

33

SparrenhoutDit is de klankbodem van een piano. De bodem werkt als een vrijliggend element dat meetrilt met de snaren. Het is gemaakt van een lichte, relatief harde houtsoort zoals sparrenhout.De wanden tussen de gangen en de kamers in de Piano Academie worden daarom ook gemaakt van sparrenhout en zijn in staat om mee te trillen met de muziek die gemaakt wordt in de kamers.

BetonDe muziekkamers zijn aan de buitenkant gemaakt van dubbele betonwanden en vloeren. Zij vormen aaneengeschakeld een goede geluidsbarrière rondom de houten ruimtes van de Piano Academie.De betonnen onderdelen zijn in de gevel zichtbaar als dragende elementen. Zo dragen de zichtbare vloerranden het metselwerk en worden grote gaten in de gevel overspannen door betonnen lateien en dorpels.Het beton wordt gewassen, gestaald of gebouchardeerd toegepas.

Baksteen: strengpersDe buitengevels worden samengesteld uit een gladde strengperssteen in dikformaat. In een mix van roodbruin tot donkerpaars verwerkt als wildverband. Het metselwerk vindt aansluiting bij de materialisering van de bestaande wijk. Tevens past het metselwerkg goed bij de betonnen constructie onderdelen en vloer-randen die onderdeel uitmaken van de Piano Academie.

Baksteen, Beton en Hout

34

Maquette (1:20) van een cel dubbele gevel van beton en banksteen

Fragment: waterslag met spuwer in beton

35

9007000

70003500

300600

300

1200

18400

fragmentschaal 1:100

Detaildoorsnede (1:100)

gangpatio

entresol

pergola

dubbelegevel

muziek-kamer

36

Gevels

37

,3 1,8 3,5,6 7,0

9. leslokalen (900+p)10. bibliotheek

14. stijgpunten4. wonen (900+p)5. gang

,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

gevel Valeriuspleinschaal: 1:300

17700

,3 1,8 3,5,6 7,0



,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

38

,3 1,8 3,5,6 7,0



,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

,3 1,8 3,5,6 7,0



,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

gevel Johannes Verhulststraatschaal: 1:300

17700

docenten ingang

39

,3 1,8 3,5,6 7,0



,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

gevel Valeriusstraatschaal: 1:300

17700

studenten ingang

40

,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

Zijgevelschaal: 1:300

17700

41

Plattegronden

42

3.

8.

9.

11.

13.

,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

1.2.

3.

14.

21.

DAK 1:3001. patio 1,8 sec. (peil=0)2. patio 1,6 sec. (900+p)3. overdekte patio 1,4 sec.5. gang14. stijgpunten

21. terras met pergola

7820043200

43

1.

2.

3.

4.

5.

9.

10.

11.

14.

19.

19.

20.

15.

15.

Valeriusplein

Vale

riuss

traat

Johannes Verhulststraat

,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

18.

19.

ENTRESOL

19.

5.

EERSTE VERDIEPING 1:300 (7900+p)9. leslokalen10. bibliotheek11. studieruimte14. stijgpunten15. toiletten

18. entresol19. vide

1. patio 1,8 sec. (peil=0)2. patio 1,6 sec. (900+p)3. overdekte patio 1,4 sec.4. wonen5. gang

20. leszaal

7820043200

44

Valeriusplein

BEGANE GROND 1:200

1.

2.

3.

4.

5.

8.

7.

6.

9.

10.

11.

13.

14.

Vale

riuss

traat

8. docenten ingang (p=0)

6. studenten ingang7. hal/kantine


11. studieruimte

14. stijgpunten

12. open muziekkamer13. poort

15. toiletten

16. receptie/kantoor17. badkamer18. entresol19. vide

1. patio 1,8 sec. (peil=0)2. patio 1,6 sec. (900+p)3. overdekte patio 1,4 sec. (900+p)4. wonen (900+p)5. gang

12.

15.

16.

19.

Johannes Verhulststraat

5.

18. 17.

19.

ENTRESOL,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

BEGANE GROND 1:300

8. docenten ingang (p=0)

6. studenten ingang7. hal/kantine


11. studieruimte

14. stijgpunten

12. open muziekkamer13. poort

15. toiletten

16. receptie/kantoor17. badkamer18. entresol19. vide

1. patio 1,8 sec. (peil=0)2. patio 1,6 sec. (900+p)3. overdekte patio 1,4 sec. (900+p)4. wonen (900+p)5. gang

43200

78200

45

,3 1,8 3,5,6 7,0 m.0

D-274

5.

22.

14.

15.

24.

3.

23.

KELDER 1:300

14. stijgpunten15. toiletten18. entresol

19. vide3. overdekte patio 1,4 sec.5. gang 20. leszaal

22. technische ruimte23. instrumentenwerkplaats24. instrumentenopslag

46

Doorsneden

47

doorsnede Aschaal 1:300

overdekte studiepatio woonpatio

48

doorsnede Bschaal 1:300

studieruimten aanzicht gangwand

49

doorsnede Cschaal 1:300

woonpatio lift en gang aanzicht bibliotheekgevel

50

doorsnede Dschaal 1:300

kantine lespatio

51

doorsnede Eschaal 1:300

studieruimten aan overdekte patio lesruimten rond patiobibliotheek

52

Met dank aan:

Jan & JokeIris BijveldsFrank RietveldThijs de ZeeuwStijn VerhoeffPieter de Bruyn KopsBart KellerhuisJolijn ValkMachiel SpaanMarc ReniersElsbeth FalkErik RigtersDaphne de SonvilleAlexander LefebvreHilda van GorelLieke FrielinkLotte BatelaanJasper Ten BoschMargriet van HeeschDavid KuijkenBasjan SnoeijRob HootsmansGianni CitoIra Koers

December 2013Ontworpen en gemaaktdoor: Wouter Kroeze

Wouter Kroeze-Master of Architecture-Internationale Piano Academie Amsterdam

Documents

Transcript of Wouter Kroeze-Master of Architecture-Internationale Piano Academie Amsterdam