� LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

Workshopaanbod

LOWAN-vo studiedag 9 april 2018

Er zijn 40 workshops, in categorieën verdeeld, kies er 5 en noteer de nummers in volgorde

van uw keuze voordat u online gaat inschrijven.

U ontvangt meteen een bevestigingsmail als uw inschrijving gelukt is. Indien u deze niet

krijgt is uw inschrijving niet in goede orde door ons ontvangen!

De volgorde van ontvangst is mede bepalend voor plaatsing. We verwachten een grote

toestroom dus wees er op tijd bij.

De eerste 500 deelnemers zullen voor het plenaire gedeelte in de zaal geplaatst worden

waar alles live te volgen is, de latere inschrijvingen komen in een zaal met video-verbinding.

Na inschrijving ontvangt u van ons, tenminste een week voor de studiedag, een mail die u

toegang geeft tot de studiedag. Vergeet niet deze mail mee te nemen (digitaal of op papier)!

De indeling in workshops staat vermeld op de badge die u bij binnenkomst gaat krijgen.

Indien wij niet aan uw keuzes kunnen voldoen, nemen wij contact met u op.

Deadline online inschrijving studiedag LOWAN-vo is: 10 februari 2018!

Daarna wordt u op een wachtlijst geplaatst en wordt plaatsing niet gegarandeerd.

De categorieën zijn:

- NT2 en algemeen

- Alfabetisering

- Andere vakken op de ISK

- Van in- naar doorstroom

- Zorg

' LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

NT2 en Algemeen

1. Zebra+: splinternieuw bij de pinken

Waarom is een splinter nieuw en wat zit er dan bij je pink?

Dankzij een ijzersterk didactisch concept van Zebra hebben, sinds het

ontstaan in 1995, duizenden anderstalige jongeren Nederlands geleerd.

Mede dankzij de vakdidactische inbreng van het ITTA UvA is inmiddels de

splinternieuwe Zebra+ ontstaan, waaraan een volwaardige digitale

omgeving is toegevoegd met talloze manieren om te kunnen

differentiëren. En uiteraard is Zebra+ volledig geactualiseerd en van fris,

eigentijds beeldmateriaal voorzien. De trouwe gebruikers zullen echter

nog steeds de rode draad van Zebra herkennen en zien dat ook Zebra+

opleidt tot niveau B1.

Samen met docenten die al aan de slag zijn gegaan met Zebra+ wordt in

deze workshop gedemonstreerd hoe de online omgeving het beste tot z’n

recht kan komen. Ze laten ook zien hoe de combinatie boek + ICT blended

learning tot effectieve en efficiënte resultaten leidt. Omdat de digitale

applicatie de mogelijkheid biedt om leerlingen op andere, hogere niveaus

te laten oefenen, wordt ook getoond hoe dat in z’n werk gaat en welke

toegevoegde waarde bijvoorbeeld de Taalwijzers hebben. Zo worden

leerlingen écht bij de pinken.

2. IJsbreker

Wat hebben appels en eieren nou met eenvoud te maken?

IJsbreker was al jarenlang vertrouwd lesmateriaal voor laag- en gemiddeld

opgeleide (jong-)volwassenen die Nederlands wilden leren. De

auteursgroep van de Vrije Universiteit Amsterdam heeft ook het ontstaan

van de nieuwe IJsbreker+ begeleid. Daarbij is grondig nagedacht over

herijking van het lesmateriaal. Niet alleen omdat IJsbreker+ een volledig

nieuwe, digitale omgeving heeft gekregen, maar ook om de door de

overheid vastgestelde leerdomeinen grondig te verankeren. Zodat

opleiden tot het niveau van het nieuwe inburgeringsexamen gewaarborgd

blijft en de overstap naar het MBO zo geruisloos mogelijk verloopt.

Samen met docenten die al met de nieuwe IJsbreker+ werken, kunt u in

deze workshop ervaren hoe de combinatie boek + ICT tot optimale

resultaten kan leiden. Omdat de nieuwe digitale applicatie volledig

autonoom functioneert, zal ook gedemonstreerd worden hoe zelfstandig

werken en leren daarmee tot z’n recht kan komen. Via het dashboard

houdt de docent echter altijd overzicht over voortgang en resultaten.

En tenslotte: omdat het beheer van de digitale applicatie volledig in

handen is van docent en onderwijsinstelling, is werken met IJsbreker+

zowel voor docent als leerling appeltje, eitje.

, LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

3. Leren lezen, of lezen om te leren? Werken aan leesvaardigheid in de zaakvakken

Niki Moeken

ITTA UvA

Hoe zorg ik dat mijn leerlingen informatieve teksten begrijpen? Hoe maak

ik beschikbare teksten uit de methode toegankelijk? En wat doe ik met

nieuwe, onbekende woorden? In deze workshop krijgen zaakvakdocenten

handvatten om simultaan te werken aan de leesvaardigheid van leerlingen

en de uitbreiding van hun vakkennis. Docenten gaan naar huis met

praktische tips en inspirerende werkvormen waarmee zij hun lespraktijk

kunnen versterken.

4. Sup€rrr Serie leesboekjes A1 over bijbaantjes, vriendschap en verliefdheid

ISK-docenten zijn altijd op zoek naar geschikt leesmateriaal voor hun

beginnende leerlingen. Het is daarbij van belang dat het taalgebruik

eenvoudig is, maar de inhoud en het uiterlijk niet kinderachtig.

De nieuwe serie Sup€rrr leesboekjes van uitgeverij Eenvoudig

Communiceren zijn bedoeld voor ISK-leerlingen die lezen rond A1.

Deze workshop gaat over het gebruik van de boekjes in de klas. Hoe lees je

het boek met je leerlingen? Wat doe je ermee? Welke werkvormen zijn

mogelijk? Hoe zet je het lezen van een boekje in om er zoveel mogelijk uit

te halen voor je leerlingen?

Mirjam Eppinga, de schrijfster van deze en andere series en zelf NT2-

docent op een ISK, zal op deze vragen ingaan en voorbeelden uit de

praktijk geven.

Mirjam Eppinga

Schrijfster en docent

5. Er Was Eens Ondersteunt taalontwikkeling van ISK-leerlingen

Gevlucht voor oorlog en ellende uit hun eigen land leren leerlingen van

een internationale schakelklas zo snel mogelijk de Nederlandse taal.

Verhalenwedstrijd Er Was Eens is juist voor hen een ideale aanvulling op

de lessen Nederlands.

Zij lezen een boek (op basis van advies op maat) en gaan in zeven lessen –

ondersteund door lesmateriaal en een bezoek van een schrijver – aan de

slag met hun eigen verhaal. Lezen én schrijven wordt gecombineerd

aangeboden, uiteraard rekening houdend met alle verschillende niveaus in

één klas.

In deze workshop wordt uitgelegd wat de succesfactoren zijn van Er Was

Eens. Jos van de Boogaard van de ISK van het Carre College vertelt over

zijn ervaringen. Docenten gaan zelf aan de slag met enkele werkvormen

uit het ontwikkelde lesmateriaal.

www.erwaseens.nu en www.passionatebulkboek.nl

Wilma van Raamsdonk

7 LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

6. Verstaanbaar spreken in zes stappen Handvatten bieden en vragen beantwoorden op het gebied van de uitspraak

Uitspraak oefenen is meer dan voor- en nazeggen. Tijdens deze workshop

krijg je een 6-stappenmodel aangereikt als handvat om de uitspraak van

leerlingen te verbeteren.

Dit model is verwerkt in het boek Beter Nederlands spreken en het digitale

uitspraakplatform van NT2Spraak. Aan de hand van dit materiaal zullen

we voor de ‘g’ en de klemtoon de zes stappen uitwerken.

Marieke Goedegebure is logopedist/ taaltrainer en eigenaar van

NT2Spraak.

https://nt2spraak.nl/nieuws/

Marieke Goedegebure

7. Staatsexamen NT2, aan de slag! Hoe bereid ik mijn leerlingen voor op het Staatsexamen NT2?

Voor welke leerlingen in de ISK kunt u het Staatsexamen NT2 inzetten, bij

welke uitstroomprofielen sluit het aan? Wat levert het de leerlingen op?

Hoe kunt u uw leerlingen in de ISK goed voorbereiden op het

staatsexamen NT2: wat is daar precies voor nodig, wat betekent dat voor

het onderwijsprogramma en welke lesmaterialen kunt u inzetten?

Het steunpunt staatsexamens NT2 is belegd bij het ITTA UvA:

www.itta.uva.nl/projecten/steunpunt-staatsexamens-nt2-44

Marlies Elderenbosch

ITTA UvA

8. Feed up, feedback, feedforward Formatief evalueren in de NT2-les

Waar werk je in de NT2-les met een leerling naartoe? Welke stappen zijn

nodig om dit doel te bereiken? En hoe help je de leerling deze stappen te

zetten? Formatieve evaluatie helpt docenten om maatwerk te bieden in

de klas en biedt de leerling inzicht in het eigen leerproces. In deze

praktische workshop maak je kennis met de beginselen van formatieve

evaluatie aan de hand van een concrete schrijfopdracht. Niki Moeken

ITTA van UvA

9. Functioneel grammaticaonderwijs Een nieuwe kijk op grammaticadidactiek

De docent in de ISK merkt meestal al snel dat het lastig is om alle vragen

van de leerders over grammaticale vormen goed te beantwoorden. Die

gaan vaak over aspecten van de grammatica waarvan Nederlanders de

regels niet kennen, ook als ze Nederlands gestudeerd hebben.

Belangrijke vragen zijn: welke grammaticale vormen dragen betekenis en

welke niet? En welke zijn beregeld, en vooral welke niet. Wat moeten de

leerders eigenlijk weten en kunnen op de verschillende NT2 niveaus?

Hier gaan we in de workshop op in zodat u functionele en effectieve

keuzes kunt maken bij het aanbieden van grammatica. Keuzes over de

werkvormen, de uitleg, de oefeningen komen hierbij aan bod.

www.margreetverboog-verstaanbaarspreken.nl

Margreet Verboog

NT2 expert en trainer

> LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

10. Gedifferentieerd werken met ‘Een goed begin’

De NT2-methode Een goed begin (A1-A2) is ontwikkeld op basis van

observaties in een aantal ISK-klassen op verschillende scholen door heel

Nederland heen. Wat daarbij het meest in het oog sprong in alle klassen

was de grote diversiteit tussen de leerlingen wat betreft taalachtergrond,

studievaardigheid, contacten met Nederlanders (oefenmogelijkheden),

moment van instroom en ga zo maar.

In de workshop wordt toegelicht op welke manieren je kunt differentiëren

met Een goed begin. Daarnaast is er de mogelijkheid voor docenten om

vragen te stellen aan de auteur en ervaringen uit te wisselen met haar en

met elkaar.

www.frosvandermaden.nl/mijn-boeken/#2

Fros van der Maden

Edutekst

11. Variatie in werkvormen voor beginnende docenten

Lesgeven aan anderstaligen op weg naar A1 en analfabeten

Joanne is al jaren actief in het onderwijs aan anderstaligen. Inmiddels heeft zij

haar eigen bedrijf School of Hope en deelt zij haar ervaring door les te geven

en andere docenten te begeleiden. Haar ervaring in het lesgeven aan

anderstaligen is dat herhaling erg belangrijk is. Maar hoe voorkom je dat je

steeds dezelfde werkvorm gebruikt in bijvoorbeeld het aanleren van

woordenschat? Deze workshop is vooral heel praktisch. Aan het einde van

deze workshop ga je met diverse werkvormen naar huis die je direct in de

praktijk kunt toepassen.

Joanne Koudijzer

12. Projectmatig werken met ISK-leerlingen eduScrum

eduScrum is een actieve samenwerkingsvorm, waarmee leerlingen in teams

opdrachten maken volgens een vast ritme. Zij plannen en bepalen zelf hun

activiteiten en houden de voortgang bij. De docent stelt eisen maar coacht

vooral en geeft raad.

Leerlingen werken samen aan een opdracht, in kleine groepjes, worden

teamplayers en bewust gemaakt van hun capaciteiten en kwaliteiten.

Het bevordert de zelfstandigheid, het vermogen tot samenwerken, de

vaardigheid om te plannen en levert ook nog eens hele authentieke

eindproducten op. De meeste leerlingen vinden het erg leuk om meer sturing

te kunnen geven aan hun eigen leerproces én om hun talenten te laten zien!

eduScrum is in te zetten in alle denkbare vakken op de ISK en in het VO / MBO

en maakt gepersonaliseerd leren mogelijk.

Alex van Winkel

ICT docent

VOAT Eindhoven

D LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

13. ICT tools bij differentiëren Een herhaling van vorig jaar!

Steeds meer scholen werken met digitale middelen. Toch blijft het onderwijs

in het gebruik van ICT achter bij de maatschappij. Tegelijkertijd groeit op

scholen de vraag naar motivatie van leerlingen, differentiatie en

gepersonaliseerd leren. ICT biedt mogelijkheden hiervoor. Uitgangspunt

daarbij is dat ICT een middel, en dus geen doel op zich, is om beter in te

spelen op verschillen tussen leerlingen.

Tijdens deze workshop behandelen we een aantal gratis, laagdrempelige ICT

middelen die u in uw lessen kunt gebruiken bij het differentiëren. In de

workshop wordt er gedifferentieerd in instructie en in verwerking: u heeft de

keuze uit eenvoudige tot meer uitdagende ICT middelen en om daarbij meer

of minder instructie te volgen.

Meenemen: een laptop en eventueel een koptelefoon.

Vanwege de zeer goede beoordeling in 2017 en een grote vraag waar we

vorig jaar niet aan konden voldoen, wordt deze workshop herhaald.

www.lowan.nl/voortgezet-onderwijs/nieuws/studiedag-lowan-vo

Roel Vos

Adviseur en trainer

CPS

Alfabetisering

14. De Alfa-leerder autonoom aan het werk met DigLin+ Alfabetisering

DigLin+ Ons doel is te laten zien hoe analfabete leerlingen met digitale middelen

en een rijke feedback zelfstandig de alfabetische code leren kraken en zich

al doende ontwikkelen tot autonome leerders die kunnen reflecteren op

wat en hoe ze leren.

We tonen de structuur van DigLin+: hoe er gewerkt wordt aan klank-

tekenkoppeling, analyse, synthese, snelle woordherkenning, woordenschat

en eenvoudige leesteksten en typen.

Het innovatieve is dat bij ieder item onmiddellijk feedback verkregen kan

worden.

De leerlingen worden al vroeg gestimuleerd tot het inschatten en

presenteren van eigen kunnen zodat ze weten wanneer doorgeoefend

moet worden.

www.nt2.nl/nl/diglin

Ineke van de Craats

Jan Deutekom

15. De Alfa-leerder autonoom aan het werk met DigLin+ Lezen en verder

DigLin+

We laten zien hoe analfabete leerlingen met digitale middelen en een rijke

feedback na het kraken van de alfabetische code zich verder ontwikkelen

tot beginnende lezers richting niveau A1 en hoger. Ook de andere

taalvaardigheden, het werken met thema’s en focus op regelmatigheden

in taal komen aan de orde.

Omdat we vinden dat leerlingen zich moeten ontwikkelen tot autonome

leerders spelen in het materiaal (en in de klas) uitdaging en motivatie een

belangrijke rol. Een leerling leert zijn eigen vorderingen bij te houden, die

voor te leggen aan de docent en/of aan de klas te presenteren.

DigLin+ maakt verregaande differentiatie binnen de klas mogelijk.

www.nt2.nl/nl/diglin

Ineke van de Craats &

Jan Deutekom,

Auteurs methode

H LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

16. Snel van start in de alfaklas

Leren lezen en schrijven in een andere taal is een ingewikkelde klus. Er

staan tekens op papier maar je weet niet wat het betekent. De docent

praat tegen je maar je begrijpt niet wat ze bedoelt en wat ze van je wil.

Goed kunnen verstaan en begrijpen wat je hoort zijn dus belangrijke

voorwaarden, net als een voldoende grote woordenschat en zelfstandig

verder kunnen werken aan taal. In deze workshop staan deze en nog

andere voorwaarden voor een goede en snelle ontwikkeling van lees- en

schrijfvaardigheid centraal. Petra Popma

ITTA UvA

17. Ster in lezen Nieuw pakket leesvaardigheid ISK-leerlingen

Ster in lezen Alfa A is het eerste deel van een gloednieuw pakket waarmee

ISK-leerlingen hun leesvaardigheid kunnen verbeteren. Ster in lezen is

bedoeld voor jongeren die het Latijnse schrift pas in Nederland hebben

leren lezen. Dat kunnen jongeren zijn die in het land van herkomst een

ander schrift hebben geleerd, of leerlingen die in het verleden helemaal

geen onderwijs hebben gevolgd.

Ster in lezen traint het begrijpend lezen van verschillende soorten teksten.

Leerlingen ontwikkelen leesstrategieën door de gestructureerde aanpak

waarbij steeds dezelfde fases in het leesproces worden doorlopen.

Daarnaast is er veel aandacht voor het uitbreiden van de woordenschat.

Kaatje Dalderop

Auteur methode

18. Werken met verhalende teksten in de alfaklas Water bij de melk

Om goed te leren lezen, is het belangrijk om ‘kilometers te maken’. Dat

geldt voor alle ISK-leerlingen, maar zeker voor de leerlingen die het

Latijnse schrift nog maar kortgeleden hebben geleerd. Kilometers maken

wordt makkelijker als de teksten die leerlingen lezen interessant,

spannend of grappig zijn. Maar waar vind je Nederlandse teksten op het

niveau van de beginnende lezers, die niet saai of kinderachtig zijn?

Water bij de melk biedt een verzameling verhalen voor (jong-)

volwassenen, elk uitgewerkt op de alfabetiseringsniveaus Alfa A, B en C.

Dat maakt het boek ook heel geschikt voor het werken in heterogene

groepen.

In de workshop gaan we in op het werken met verhalende teksten en

bekijken we hoe je naast lezen ook de andere vaardigheden kunt oefenen

aan de hand van een verhaal.

Kaatje Dalderop

Auteur

I LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

Van in- naar doorstroom

19. Verlengde intake in de ISK uitkomsten van praktijkonderzoek

In de ISK worden jongeren in korte tijd voorbereid op het Nederlandse

onderwijs. Al snel moet bepaald worden wat de mogelijkheden van een

leerling zijn. Niet alleen informatie over de voorgeschiedenis en

toetsgegevens, maar ook observaties kunnen daarbij helpen. Heeft de

leerling veel instructie en begeleiding nodig? Of kan de leerling zijn eigen

leerproces goed sturen? Uit het praktijkonderzoek blijkt dat docenten aan

de hand van systematische en gerichte observaties een goed beeld van de

leerling kunnen vormen. In deze workshop worden de uitkomsten van het

onderzoek gedeeld en wordt de werkwijze van een verlengde intake met

verschillende observatielijsten toegelicht.

Femke Scheltinga

20. Combi-traject voor route 1 leerlingen 16+ Een samenwerking van ISK en PrO Assen

De ISK Assen is dit schooljaar gestart met een combi-traject, waarin zij

samenwerken met het praktijkonderwijs in Assen.

Het betreft een groep 16+ leerlingen in leerroute 1, die men (nog) niet

naar het mbo kan verwijzen. Op deze manier hopen ze de leerlingen beter

toe te rusten voor inburgeren, arbeid of alsnog het mbo. De leerlingen

krijgen twee dagen per week les op de ISK, twee dagen op het

praktijkonderwijs en lopen een dag stage.

Evelien Hoekstra van de ISK en Robert Kuiper van PrO Assen willen hun

ervaringen graag delen met andere ISKs.

21. Een combiklas helpt ISK leerlingen succesvol te zijn op het VO Ondersteuning tot eindexamen VO

In Emmen is er voor de ISK leerlingen die doorstromen naar het VO een

Combiklas. De leerlingen worden extra geholpen en gevolgd tot hun

eindexamen in het VO. De combiklas is allereerst een veilig plekje voor de

leerlingen waardoor ze beter in hun vel komen te zitten.

Hier kunnen ze vragen stellen, iets dat ze niet doen in de reguliere klas

want ze willen vooral niet opvallen en net zo zijn als de reguliere

leerlingen.

Voor de reguliere scholen is het ook van belang dat de doorstroom naar

het VO goed verloopt en de leerlingen hun eindexamen halen.

Het is maatwerk. Tijdens de workshop worden tips en tricks gedeeld over

de organisatie van een Combiklas. Benieuwd hoe dat gaat in Emmen?

Marja Letteboer

J LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

22. NT2 expertise ISK wordt gedeeld met vervolgscholen Een NT2 expertisecentrum in de regio

Op Ithaka ISK in Utrecht proberen we onze deskundigheid op het gebied

van NT2 in te zetten voor de ondersteuning van vervolgscholen. We

organiseren informatiebijeenkomsten en workshops, komen docenten

begeleiden of helpen met het bedenken van beleidsplannen.

In deze workshop wordt hierover meer informatie gegeven.

De workshop wordt gegeven door Linda van Veen (docent NT2) en

Willemjan van Rooij (zorgcoördinator).

23. Doorstroom naar het MBO, een quickscan Voor teamleiders, directie en decanen

Veel leerlingen in de ISK stromen door naar het mbo. Van belang is dat een

ISK-leerling zoveel mogelijk op een passend niveau kan instromen.

Wat heeft een ISK-leerling nodig om succesvol te kunnen doorstromen

naar het regulier onderwijs?

Wat betekent dat voor de inhoud van het onderwijs? Welke onderdelen

komen in het onderwijsprogramma ISK in de tweede fase aan bod?

En wat betekent dat voor de organisatie van de ISK?

Aan de hand van de QuickScan Doorstroom ISK legt u uw eigen onderwijs

onder de loep en bekijkt u welke afspraken u met het vervolgonderwijs

kunt maken.

Lies Alons van het ITTA UvA heeft samen met LOWAN de profielen en

leerlijnen ISK ontwikkeld, implementeert deze en werkt ze verder mee uit.

Lies Alons

Andere vakken op de ISK

24. Begrijpend lezen in het Engels: uitdagingen en kansen Newswise, gebaseerd op de succesvolle aanpak van Nieuwsbegrip

Kent u Newswise al? Dit programma biedt om de week een actuele les

begrijpend lezen in het Engels, op de niveaus A1, A2 en B1. Het materiaal

leent zich goed voor differentiatie en komt daarmee tegemoet aan de

niveauverschillen die er binnen een klas zijn.

Tijdens de workshop inventariseren we welke problemen leerlingen

ervaren bij het begrijpend lezen in het Engels en bekijken we op welke

manieren Newswise hieraan tegemoet kan komen. U kunt een kijkje

nemen in het materiaal en Jeroen Bishesar van de ISK Ithaka Utrecht

vertelt hoe hij het materiaal in zijn klassen inzet.

www.cedgroep.nl/voortgezet-onderwijs-mbo/taal-en-

rekenen/newswise.aspx

Mignon v. Hasselt

(CED Groep) en

Jeroen Bishesar

�M LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

25. Engels leren met verschillende niveaus, leeftijden en moedertaal… Een herhaling van de workshop van vorig jaar

Het vinden van passend les- en oefenmateriaal materiaal Engels voor

nieuwkomers is een behoorlijke uitdaging. De beheersing van de

Nederlandse taal is vaak beperkt en de diverse herkomst van de

immigranten brengt een breed scala aan moedertalen met zich mee, zoals

Farsi, Pashto, Arabisch, Koerdisch, enz. Met English Premium bieden wij

een complete methode, geschikt voor beginners en gevorderden. Wij

ondersteunen 100 talen, waarmee English Premium geschikt is voor

studenten uit o.a. het Midden Oosten, Afrika, Azië..

Tijdens de workshop laten wij je zien hoe English Premium voorziet in de

verschillende behoeften. Een prikkelende sessie met oog voor de

mogelijkheden van dit concept en de praktijk van blended learning.

Vanwege de zeer goede beoordeling in 2017 en vraag wordt deze

workshop herhaald.

www.lowan.nl/voortgezet-onderwijs/nieuws/studiedag-lowan-vo

Hans de Korte

26. WISK Een leerlijn wiskundetaal voor anderstaligen

Na het schrijven van de lessen wiskundetaal, ben ik afgelopen jaar aan het

werk gegaan met een verbeterde en meer uitgebreide lessenserie. Deze

lessenserie zal onder de naam WISK gebundeld worden in twee mooie,

overzichtelijke boeken.

WISK is een leerlijn wiskundetaal voor anderstaligen. De leerlijn bestaat uit

36 lessen op 2 niveaus die vanaf de eerste dag op de ISK kunnen worden

ingezet met als doel de overgang naar een Nederlandse wiskundemethode

beter te laten verlopen. De lessen richten zich op vrijwel alle

wiskundewoorden uit de onderbouw van het reguliere VO.

In de workshop maak je kennis met het nieuwe lesmateriaal van WISK en

de bijbehorende werkwijze.

Lea Haar,

ISK-docent en

auteur WISK

27. Differentiëren in de rekenles, hoe doe je dat?

Op de ISK zitten leerlingen met verschillende onderwijsachtergronden. Dat

maakt het niveauverschil voor rekenen binnen een groep heel groot. Elke

leerling heeft een ander niveau voor rekenen en ook een ander

uitstroomprofiel. Chiman Karim, rekencoördinator van ISK Drachten heeft

leerlijnen ontwikkeld voor de verschillende uitstroomprofielen. Op basis

daarvan wordt er in de klas gewerkt. Hoe kunnen we lesgeven met

aandacht voor de leerbehoeftes van elke leerling, zodat we de snelle

rekenaars niet tegenhouden in hun leerproces en de zwakke rekenaars

een verlengde instructie geven? M.a.w. hoe kunnen we differentiëren met

de ISK leerlingen bij het vak rekenen? Chiman en haar collega Tamara

Wagenaar zullen hier een workshop over geven.

�� LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

28. Leerlijn ISKunst Een route waarlangs de lessen beeldend elk jaar lopen

Hanneke Piederiet

Een leerlijn met in de lessen voldoende afwisseling van technieken en er

komen allerhande beeldaspecten aan bod. Maar uitgangspunt is de route

met lesonderwerpen, met daaraan gekoppeld: zoveel mogelijk kunst en

kunstenaars. Er zullen veel werkstukken van leerlingen te zien zijn. Zowel

digitaal als analoog. De deelnemers zullen zelf even aan de slag gaan in

een korte praktijkopdracht. Verder kunnen ze naar hartenlust ideetjes

pikken. Telefoon of camera meenemen dus!

Handvaardigheid en tekenen zijn heerlijke vakken voor de ISK-leerling.

Roebie (ISK Olympia College Rotterdam) en Hanneke (ISK Dordrecht)

geven graag hun inspiratiebronnen door aan collega’s.

Roebie Starink

29. Mediawijs door Media Maken Een op-maat-gemaakt mediawijsheid traject voor ISK-leerlingen

Sanne Sprenger

Je leert (ISK-) jongeren om kritisch na te denken over de werking van

media en digitale informatie door ze zelf te trainen als mediamakers. In dit

project oefenen jongeren met beeldcompositie, interviewstrategie,

geluids- en lichttechniek en montage door zelf reclame-, propaganda-,

portret- en CV-video’s maken. Door jongeren met hun eigen telefoon en

laptop media te laten maken en de producties klassikaal te vertonen,

creëren we een unieke participatieve basis voor scherpe discussies over

beeldtaal, feit & fictie, zoekstrategieën, (digitale) identiteit en

burgerschap, privacy, man-vrouw verhoudingen, representatie,

radicalisering, digitale voetafdrukken en kinderrechten en de betekenis

van termen als ‘filter bubbles’, ‘nepnieuws’, ‘sexting’, en ‘cyberpesten’.

In de workshop vertellen we over onze werkwijze aan de hand van een

korte video over onze lessen op de ISK Ithaka Utrecht en gaan deelnemers

zelf aan de slag met een korte groepsopdracht over ‘storytelling’ met de

eigen mobiele telefoon.

https://mmm.sites.uu.nl/

Hemmo Bruinenberg

30. Filmeducatie voor ISK-jongeren: een vakoverstijgende ervaring Komt er een nationaal ISK Filmfestival?

In een wereld doordrenkt van beeldtaal is de kracht van film niet te

onderschatten. Iedereen komt ermee in aanraking. Voor ISK-jongeren

biedt het proces van film maken handvatten om hun eigen creativiteit te

ontdekken en spelenderwijs met de Nederlandse taal bezig te zijn (script

schrijven, acteren).

The Video Bakery ontwikkelde een op-maat-gemaakt, vakoverstijgend

filmworkshoptraject voor de Ithaka Internationale Schakelklassen Utrecht.

De zelfgemaakte films van meer dan 200 jongeren werden in een feestelijk

evenement op een bioscoopscherm vertoond. Ontroerende en

humoristische films die tot denken aan zetten.

In de workshop geeft Hemmo Bruinenberg van The Video Bakery een kijkje

in de keuken. Deelnemers gaan zelf aan de slag met een filmoefening,

kijken enkele video’s gemaakt door leerlingen en discussiëren over de

mogelijkheden van een nationaal ISK Film Festival.

Ook is het lespakket in te zien.

�' LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

Zorg

31. Van confrontatie naar dialoog School en veiligheid

School is een plek waar iedereen, met diverse achtergronden, gewoonten

en meningen, elkaar ontmoet en waar leerlingen hun identiteit

ontwikkelen. Van iedereen wordt verwacht dat ze kunnen (leren)

communiceren en omgaan met mensen uit andere culturen, met mensen

die andere gewoontes, uiterlijk, identiteit en religies (kunnen) hebben dan

zijzelf van huis uit gewend zijn. Over het algemeen leven we in harmonie

samen, maar het kan ook zeker tot spanningen leiden bij bepaalde

maatschappelijke onderwerpen. Als overtuigingen echter heel heftig gaan

botsen, dan wordt het soms ingewikkeld om in gesprek te blijven. In deze

workshop wordt u uitgenodigd om te ervaren en te onderzoeken wat er

speelt op die momenten van confrontatie. Wat is er nodig om de stap van

confrontatie naar dialoog te maken? Welke belemmeringen ervaart u daar

zelf bij? En welke competenties zijn van belang?

Nathalie Vriezelaar

en Leon Meijs

32. Eritrese leerlingen op de ISK Een jaar verder en praktijkervaring rijker

Veel docenten hebben behoefte aan kennis over achtergronden van hun

Eritrese leerlingen en advies hoe ermee om te gaan.

Vorig jaar is Binyam ingegaan op achtergronden, communicatie,

begeleiding en hun percepties op diverse thema´s en hoe je ermee kunt

omgaan. Hoe zien zij hun toekomst.

www.lowan.nl/voortgezet-onderwijs/nieuws/studiedag-lowan-vo

Inmiddels zijn wij een jaar verder en dus ook ervaringen rijker. Ik zal deze

praktijkervaring meenemen in mijn lezing/workshop. Voor een deel

herhalen maar zeker ook verder gaan en verdieping zoeken!

Binyam Andebrhan komt uit Eritrea. Hij is als 12-jarige naar Nederland

gekomen en heeft tot zijn 18e in diverse tehuizen gewoond. Hij heeft

rechten gestudeerd in Leiden. Sinds 2016 werkt hij als zelfstandige trainer

en adviseert hij diverse instanties over begeleiding van vluchtelingen.

Binyam Andebrhan

33. Syrische leerlingen in de klas

Rabie Al Noaimy

Syrische leerlingen kunnen soms lastig gedrag vertonen. Agressief zijn of

discriminerend naar andere leerlingen. De omgang jongens - meisjes

binnen de school kan niet oké zijn. Docenten vinden het soms lastig om

hier adequaat mee om te gaan.

Deze workshop pretendeert geen pasklare oplossingen voor alle

problemen te bieden. Wel wordt ingegaan op achtergronden van moeilijk

gedrag. Op een creatieve manier gaan we in gesprek over hoe problemen

te voorkomen en op te lossen.

Deze workshop wordt gegeven door Rabie Al Noaimy. In Syrië opgeleid als

onderwijs psycholoog, nu o.a. werkzaam als sleutelpersoon bij Pharos en

bij de gemeente Woerden.

www.pharos.nl/nl/kenniscentrum/asielzoekers-en-

vluchtelingen/asielzoekers-en-vluchtelingen

�, LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

34. Elke nieuwkomer een Buddy; omdat het werkt!

De inzet van buddy’s maakt het nieuwkomers makkelijker om aansluiting

te vinden op hun nieuwe school en helpt hen snel en veilig te integreren in

de Nederlandse samenleving. Een leeftijdsgenoot die kan helpen bij het

wegwijs worden op school en daarbuiten is laagdrempelig en prettig.

De rol van buddy wordt opgepakt door reguliere leerlingen uit de

bovenbouw van de eigen of een omliggende school. Voordat de leerlingen

gekoppeld worden krijgen zowel de buddy’s als de nieuwkomers een

grondige opleiding. De leerlingen gaan op een planmatige wijze aan de

slag met elkaar en worden door een Docentcoach begeleid.

Landelijk doen inmiddels meer dan 20 scholen mee. De ervaringen zijn

positief. In deze workshop vertellen docenten en leerlingen hun

ervaringen en hoort u van Melek Usta, initiatiefnemer van Peer2Peer, hoe

u als school gebruik kan maken van de fondsen die beschikbaar zijn om

deze Peer Buddy Nieuwkomers rol vrijwel kosteloos in te voeren.

http://peer2peer-edu.nl/isk/

Melek Usta

35. Samenwerken om AMV’s ‘bij de les’ te houden

Saskia Sliedrecht

Lesgeven aan AMV’s is vaak een uitdaging. Daar zijn veel oorzaken voor

aan te wijzen, maar belangrijker is om te leren wat werkt om AMV’s ‘bij de

les te houden’.

YOIN/Lindenhout, een van de grotere organisaties die AMV’s begeleidt,

werkt met meerdere ISK’s samen. Gaandeweg hebben zij veel ervaring

opgedaan in het samenwerken met scholen.

Deze interactieve workshop heeft als doel om met elkaar de ingrediënten

voor een succesvolle samenwerking tussen de ISK en de organisatie voor

woonbegeleiding te benoemen. De vragen en ervaringen van de

workshopdeelnemers zijn daarbij leidend.

Saskia is gedragswetenschapper en Jacqueline is werkzaam als

woonbegeleider.

Jacqueline Mulders

36. Rots en Water ISK Drachten zet deze weerbaarheidstraining met veel enthousiasme in

Berber Roosema,

Suzanne Vastenburg en

Rik Moorlag

Het programma stelt zich ten doel om jongeren te helpen zich te

ontwikkelen in het beheersen, vergroten en richten van de eigen kracht

en hen met begrip, respect en gevoel te leren omgaan met zichzelf en de

mensen om hen heen.

De fysieke benadering blijkt zeer geschikt voor ISK leerlingen omdat er

weinig taal voor nodig is om de lessen te geven. We bieden de lessen dan

ook juist in de begingroepen aan.

In deze workshop willen we je kennis laten maken met deze methode door

je met je workshopmaatjes een aantal Rots en Water oefeningen te laten

doen. Daarnaast zullen we iets vertellen over onze ervaringen en onze

werkwijze. We hopen jullie zo te laten ervaren hoe leuk en zinvol Rots en

Water is voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van de ISK leerling!

Omdat het een actieve workshop wordt is het aan te raden om

gemakkelijk zittende kleding te dragen.

�7 LOWAN-vo studiedag 9 april 2018 Workshopaanbod

37. Bijscholing ‘inclusief onderwijs en sociale veiligheid’ Een trainingsprogramma van REF

Het docentschap is één van de meest veelzijdige en uitdagende beroepen.

Dat geldt voor het regulier onderwijs, maar bij het lesgeven aan een ISK

komt nóg meer kijken.

Om ISK-docenten te ondersteunen in dit complexe takenpakket, heeft de

Respect Education Foundation een trainingsprogramma ontwikkeld.

Hiermee kunnen ISK-docenten inclusief onderwijs en sociale veiligheid

realiseren, zodat deze specifieke doelgroep zich optimaal kan ontwikkelen.

Met steun van partners wordt deze bijscholing kosteloos aangeboden.

In deze workshop van Femke van der Ster & Kamal Abdelghani maakt u

kennis met deze training.

www.respecteducation.me

38. Jezelf de baas Een groepsdynamische aanpak voor jongeren met gedragsproblemen

Jezelf de baas is een praktische training voor jongeren met

gedragsproblemen, waarbij gebruik wordt gemaakt van een

groepsdynamische aanpak van dit gedrag. Tijdens deze workshop wordt

een introductie gegeven op de bovenstaande training. Naast theorie over

het veranderen van negatief gedrag bij jongeren gaan de deelnemers

actief aan de slag met praktische opdrachten en oefeningen

(groepsopdrachten, vertrouwensoefeningen en verplaatsingen) die ze

kunnen gebruiken in hun lessen en begeleiding aan de jongeren.

Het is verstandig om comfortabele kleding te dragen i.v.m. het actieve

gedeelte van de workshop.

www.jezelfdebaas.eu

Jan van Buuren

Bewegingsagoog en LO-

docent vmbo

39. Verbindend communiceren is grensoverschrijdend

Wat als we allemaal dezelfde taal spreken? Zouden we elkaar dan écht

kunnen horen en zien, voor wie we werkelijk zijn? Over de hele wereld?

Tijdens trainingen in Afrika en Oekraïne heb ik dat zelf kunnen ervaren.

Ben je nieuwsgierig geworden en zou jij dat ook willen leren, zodat je

contact met mensen die uit een ander land en een andere cultuur gevlucht

zijn, zich veilig en geaccepteerd weten door en bij jou?

Kom dan mee doen in deze workshop. En ontdek verbindend

communiceren gebaseerd op het gedachtengoed van Marshall Rosenberg.

(En dan leg ik je gelijk uit wat die giraf er mee te maken heeft…)

Sonja v.d. Meulen

40. Vluchtelingenwerk Verbinding met onderwijs

Wat doet Vluchtelingenwerk in de centrale opvang specifiek voor kinderen

en jongeren.

- Time4You’s, wekelijkse momenten

- Interdisciplinair overleg

- Voorlichting kinderrechten, procedure, leven in Nederland

- Signaleren zelfstandige asielgronden kinderen

Wat kan Vluchtelingenwerk voor scholen betekenen, hoe kun je een goede

relatie met elkaar opbouwen en elkaar versterken?