WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

65
vanmontfoort.nl De nieuwe jeugdbescherming en jeugdreclassering als voorbeeld? Bas Vogelvang lector reclassering en veiligheidsbeleid Expertisecentrum Veiligheid Avans Hogeschool © 2015 VanMontfoort. Dit college is gebaseerd op diverse presentaties van Adri van Montfoort, Bas Vogelvang, Marijke van Vugt en Antoinette Brussen Reclasseringswerk en de bestuurlijke decentralisaties

Transcript of WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

Page 1: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

De nieuwe jeugdbescherming en jeugdreclassering als

voorbeeld?

Bas Vogelvanglector reclassering en veiligheidsbeleid 

Expertisecentrum Veiligheid Avans Hogeschool   

© 2015 VanMontfoort. Dit college is gebaseerd op diverse presentaties van Adri van Montfoort, Bas Vogelvang, Marijke van Vugt en Antoinette

Brussen

Reclasseringswerk en de bestuurlijke

decentralisaties

Page 2: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Onderdelen workshop

Big Bang TransitiesReclassering ?

Focus op Jeugdwet Plaats jeugdbescherming

Reclassering ?De nieuwe jeugdbescherming

Oude, soms waardevolle methodenAnalysemodelHandelingsmodel: Oplossingsgericht werken en robuust zijnReclassering ?

Page 3: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Transities in het sociale domein

Decentralisatie naar gemeenten via 3 nieuwe wetten

Participatiewet 2015Wmo: Wet maatschappelijke ondersteuning 2015Jeugdwet 2015Bezuinigingen gemeentelijk en landelijk 15%

BIG BANGNiet:

Zorgverzekeringswet (“basispakket”)Wet Langdurende Zorg

Page 4: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Participatiewet

Gemeenten sinds 2015 verantwoordelijk voor ondersteuning van mensen met arbeidsvermogen Meer mensen, ook diegenen met een arbeidsbeperking, weer aan het werk Delen van Wajong en de Wet werk en bijstand (WWB) zijn opgegaan in de Participatiewet Instrumenten: o.a. loonkosten subsidie, beschut werk, afspraken over extra banen

Page 5: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

AWBZAWBZ is grotendeels overgegaan naar de Wmo, Jeugdwet en Zorgverzekeringswet. Gemeenten sinds 1 januari 2015:

via de Wmo verantwoordelijk voor ondersteuning en begeleiding van hun burgers, inclusief beschermd wonen en verzorging vanwege cognitieve problemenBegeleiding, persoonlijke verzorging en kortdurend verblijf voor jongeren naar de Jeugdwet.

Wijkverpleging, behandeling GGZ, behandeling/revalidatie zintuiglijke beperking en persoonlijke verzorging gaan naar Zorgverzekeringswet (basis)‘Kern-Awbz’ na transities Wet Langdurende Zorg, de Wlz.

Page 6: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Jeugdwet

Sinds 1 januari 2015 zijn (clusters) gemeenten verantwoordelijk voor (inkoop van)…

provinciale (geïndiceerde) jeugdzorg. jeugdbeschermingjeugdreclasseringde jeugdzorgPlus (gesloten jeugdzorg)jeugd-GGzjeugd-LVB

Dit komt bovenop de taken die gemeenten al hadden in het preventief lokaal jeugdbeleid (jongerenwerk o.a.) , de jeugdgezondheidszorg en ondersteuning bij (lichte) opvoedingsvragen (CJG).

Page 7: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Transitie Jeugdwet

Jeugdbescherming en jeugdreclassering: BJz wordt Gecertificeerde Instelling (12 GI en 2 LWI)

Jeugdbescherming (Justitie): (V)OTS, (V)VoogdijJeugdreclassering (Justitie): T&B voor/na zitting, GBMToegangsfunctie naar WijkteamsNieuw: begeleiding zonder maatregelVeilig Thuis: Consult, Melding, Onderzoek, Crisisinterventie

Normenkader: KeurmerkinstituutRegistratie van jeugdbeschermersBlunder: Veilig Thuis (AMK+ SHG) naar WMO

GI’s worden vanuit 2 ministeries via de gemeente betaaldOf Veilig Thuis apart, elders (bijvoorbeeld Blijfgroep)

Bij-effect: marktwerking

Page 8: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

WijkteamsGemeentelijk antwoord op transities: omvormen en uitbreiden bestaande aanbodLokale teams / Sociale (wijk)teams / CJG / Jeugdteams

Medewerkers Toegang BJz, MEE, welzijnsorganisaties…Preventie, selectie en toegang tot (wettelijke) voorzieningen en specialistische hulp

1 gezin – 1 plan – 1 regisseurGemeentelijke aanspreekpunt voor zorg, ondersteuning en activering

dagbesteding / werk en inkomen, schulden opvoed- en opgroeivragen hulp in huis vrije tijd, ontmoeting, iets organiseren in de wijkvrijwilligerswerk

Page 9: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Discussiepunt

Wat is de impact van deze transities op de volwassenreclassering?

Waar is er geen impact? Zie je verschillen bij Reclassering Nederland, SVG en LJ&R?Wat betekent dit voor je dagelijkse werk?

Page 10: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Waarom een nieuwe Jeugdwet?

Stijging interventies

Page 11: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl11

Page 12: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Nieuwe pupillen

Page 13: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl13

Page 14: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Doelen van de transformatie

Verschuiving van de professionele wereld naar de leefwereld:

Meer eigen regie door de inwonersIntegrale aanpakKwaliteit en veiligheid Beperken budget

14

Page 15: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Evenwichtige bescherming

kinderen / samenleving

Gevaar Veiligheid

Expertise gezin, familie, burgers

Professionele expertise

Page 16: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Evenwichtige bescherming kinderen / samenleving

Gevaar Veiligheid

Expertise gezin, familie, burgers

Professionele expertise

Page 17: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Transformatie: Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins

van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten: Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat het wenselijk is de verantwoordelijkheid voor het voorkomen van, de ondersteuning, hulp en zorg bij opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen, de uitvoering van de kinderbeschermingsmaatregelen en de jeugdreclassering bij de gemeente te beleggen, om te komen tot betere samenwerking van hulpverleners rond gezinnen, eerdere ondersteuning bij opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen, hulp op maat en meer ruimte voor professionals en tot het demedicaliseren, ontzorgen en normaliseren van de jeugdsector, waarbij het uitgangspunt is dat de verantwoordelijkheid voor het gezond en veilig opgroeien van jeugdigen allereerst bij de ouders en de jeugdige zelf ligt; Zo is het, dat Wij, de Afdeling advisering van de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze: …..

Page 18: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Nieuwe inrichting van GI’s door Jeugdwet

Inkoop / continuïteit garanderenBijna faillissementen, idem voor geïndiceerde jeugdzorg

Aansluiting ‘voor en achter’ realiserenGeneriek werken = grotere verantwoordelijkheid voor:

werken met gehele gezin en netwerkwerken op basis eigen kracht en regiewerken met wijkteamsonderhouden van specialiteiten / werksoorten (T-shaped)zelfstandig werken / zelfsturing

zelf operationaliseren van kennis naar kundeescalerengedragswetenschappers

Page 19: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Gevolgen voor jeugdreclassering Toegang weg, groot appel op vroegsignalering wijkteams

Consultatie en opvolgfunctieInvoering adolescentenstrafrecht

Afstemming jeugdreclassering met bredere justitieketen Generiek werken in gebiedsteams

25-30% productieMethodische uitdaging: wat verbindt de jeugdbescherming en jeugdreclassering ?Professionalisering ondanks wanorde en onzekerheid

Juridisch: bijlerenMethodisch / werksoorten / doelgroepen: bijlerenZelfsturing / behoud van expertise regelenNetwerkvaardigheden, met name wijkteams

Page 20: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Discussiepunt

Contacten wijkteams reclassering?Samnwerking jeugdreclassering?Generiek werken?

Page 21: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

De nieuwe jeugdbescherming

Inhoudelijke keuzes … en de implicaties voor het reclasseringswerk

Page 22: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Keuze 1: Plaats van ‘de’ jeugdbescherming

Oude stelsel:Organisaties: AMK - BJZ – Raad

Jeugdreclassering: Politie, Veiligheidshuis, JJIWetten: WJZ – BW – WSv/WSrOverheden: Provincie – Rijk

Nieuwe stelsel: complexer !Organisaties: Lokaal team – Veilig Thuis – GI - Raad

Jeugdreclassering: Politie, Veiligheidshuis, ZSM, JJIWetten: Jeugdwet – WMO – BW - WSv/WSrOverheden: Gemeente – Regio - Rijk

Page 23: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Keuze 1:Plaats van ‘de’ jeugdbescherming

 CJG/Sociaal team

GecertificeerdeInstelling Rechter

Hulpverlening

NB: Naast veiligheidshuis, ketenpartners strafrecht

Veilig Thuis

Raad

Page 24: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Keuze 1:Jeugdbescherming als één proces

 CJG/Sociaal team

‘jeugdbescherming’ Rechter

Hulpverlening

‘Jeugdbescherming’= jeugdbeschermers bij Veilig Thuis, Raad, Jeugdbescherming,

Jeugdreclassering, rechter en grensvlak in vrijwillig kader

Page 25: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Keuze 2: nieuwe methode voor ‘jeugdbescherming’

Landelijk Handelingsprotocol Veilig ThuisNieuwe RaadsmethodeMethoden casemanagement (BJZ vrijwillig kader)Deltamethode gezinsvoogdijSigns of SafetyMethode voogdijMethode jeugdreclassering / T&BITB Harde Kern en CRIEMDiverse ‘methoden’ op thema (schoolverzuim, complexe scheiding, LVB, psychiatrie)Diverse vormen van veiligheids- en risicotaxatie (ORBA, LIRIK, LIJ, Triage)

Page 26: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Keuze 2:Doorontwikkeling nodig

Aansluiting op het nieuwe stelselGeen integrale methodeRegie te veel bij de professional

Focus op gevaarDeltamethode wordt als ‘bureaucratisch’ ervarenJeugdbescherming nog te weinig op feiten gebaseerd

26

Page 27: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Keuze 2:Voorbeelden doorontwikkeling

Brede jeugdbescherming, gezamenlijke uitvoering:

Verve (Overijssel, Gelderland, deel Brabant)SAVE (Utrecht, Flevoland, Friesland)MIJ (Rotterdam/Rijnmond)

Gekoppeld aan GIBeschermen en Versterken (Noord-Holland)Doorontwikkeling Delta (WSG)GGW (Amsterdam)

Gemeenschappelijke visie: De Nieuwe JeugdbeschermingVerschil met GGW

Page 28: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Visie op jeugdbescherming

Kind centraal, niet de instanties: één primair proceséén melding volstaat

Jeugdbescherming is publieke verantwoordelijkheidBescheiden: het kind is niet van de staatRobuust: de veiligheid van het kind is publieke verantwoordelijkheidVerbindend: constructieve werkrelatiePraktisch: geen dogma’s, leren van ervaringen

Page 29: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Boven: wat

Onder: hoe

Hoe werken deze uitgangspunten door bij delictgedrag?

Visie op jeugdbescherming

Page 30: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Werkwijze van de Nieuwe Jeugdbescherming

Analysemodel: de VierVenstersHandelingsmodel:

oplossingsgericht werken, bescheiden en robuust

Reflectieve praktijkPermanente ontwikkeling

30

Page 31: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Analysemodel jeugd: de viervensters

Page 32: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Analysemodel jeugd: de viervensters

Habermas:

- Feiten / waarheid- Belevingen /

waarachtigheid- Normen / juistheid

Agenda bij:- In kaart brengen- Besluiten- Kernbesluiten- Plannen- Evalueren

Page 33: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Venster 1: De mensen

Welke mensen vinden het belangrijk dat het goed blijft gaan met dit kind?

Ouders, broers en zusters, grootouders beide zijden, ooms, tantes, overige familieleden, vrienden, kennissen, buren, buurtgenoten, (ex)pleegouders, vrijwilligers, mensen via school, via werk, kerk of moskee, etc.

Alle verhalen zijn belangrijkIeders perspectief is subjectiefOnderscheid mensen in de leefwereld en de professionele wereldKern: regie gaat voor steun

‣ ‣ ‣ NPT

Page 34: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Vertaling naar de reclassering

Welke mensen vinden het belangrijk… …De verkeerde mensen?

Hoe vinden we ze?

Hoe plaatsen we regie voor steun? Hoe laten we de regie waar deze hoort?Welke regie mag de reclassering nemen?

Page 35: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Venster 2: De feiten

TijdlijnZorgen en krachten

Focus op de jeugdige en de opvoedingssituatieFocus op veiligheid en ontwikkeling Waar gaan de zorgen over? Wat is bedreigend geweest?Wat gaat er goed? Wat is steunend geweest?Wat verwachten we dat vanaf nu helpend en wat belemmerend is?

Kern: recht doen aan wat we weten en waarmee we rekening moeten houden

Page 36: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

KRACHTEN ZORGEN Wat weten we?

Van invloed gebleken op veiligheid en

ontwikkeling in het recente en verdere

verleden:

Beschermpunten Wat zorgt voor

bescherming? Wat geeft veiligheid? Gedrag Effect op de jeugdige

Zorgpunten Wat is er aan de hand? Wat is bedreigend? Incl. grond eventuele

maatregel. Letsel of gedrag Effect op de jeugdige

Waarmee moeten we rekening gaan

houden? Mogelijk / vermoedelijk

van invloed op de (het verbeteren van)

veiligheid en ontwikkeling:

Helpende omstandigheden Wat is helpend? Wat maakt verbetering

mogelijk?

Belemmerende omstandigheden Wat maakt het moeilijk? Wat maakt verbetering

lastig?

Krachten en zorgen

Page 37: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Vertaling naar de reclassering

Wat zijn bedreigingen geweest?Wat zijn daarvan de gevolgen? Wat is steunend geweest?

Waarmee moeten we rekening gaan houden:Wat zal belemmerend zijn? Wat zal helpen?

Page 38: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

KRACHTEN ZORGEN Wat weten we?

Van invloed gebleken op veiligheid en ontwikkeling in het recente en verdere

verleden:

BESCHERMPUNTEN Aangetoond /

beschikbaar gedrag dat actief beschermt tegen een of meer zorgpunten

ZORGPUNTEN Delictgedrag en eventueel

andere ernstige ontwikkelingsbedreiging

Schenden voorwaarden

Waarmee moeten we rekening gaan

houden? Mogelijk / vermoedelijk

van invloed op de (het verbeteren van) veiligheid

en ontwikkeling:

HELPENDE OMSTANDIGHEDEN Actieve

beschermpunten Alle andere

algemene sterke punten en hulpbronnen

BELEMMERINGEN Recidivekans Delictgerelateerde

criminogene factoren Tekort responsiviteit Overige zorgpunten

Krachten en zorgen

Page 39: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

KRACHTEN ZORGEN Wat weten we?

Van invloed gebleken op veiligheid en

ontwikkeling in het recente en

verdere verleden:

BESCHERMPUNTEN Contact jongerenwerker

William Angst vriendin te verliezen

ZORGPUNTEN Roofoverval (2e keer) Mishandeling door broers Schenden voorwaarden Maatregel

Waarmee moeten we

rekening gaan houden? Mogelijk /

vermoedelijk van invloed op de (het

verbeteren van) veiligheid en

ontwikkeling:

HELPENDE OMSTANDIGHEDEN Actieve beschermpunten Wil graag doorleren Wil SD- gesprek Gestopt met blowen Ouders en netwerk tonen

inzet Broers erkennen fout

BELEMMERINGEN Hoge recidivekans

o Beïnvloedbaar o Weinig spijt /

empathie o Geschorst van school

Wachtlijst groepsinterventie Moeder ernstig ziek Aanvullende punten voor

de gronden

Voorbeeld: Jim

Page 40: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

De feiten: drie voorbeelden

“Bij ouders is sprake van relatieproblemen en eigen problematiek van vader”.

Page 41: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

De feiten: eerste voorbeeld

“Bij ouders is sprake van relatieproblemen en eigen problematiek van vader”

‘Bij ouders’ = vaag en onpersoonlijk ‘ouders’ i.p.v. ‘de ouders’ of ‘Henk en Ingrid’

maakt de mensen tot een ‘geval’ ‘er is sprake van’ = mist maken. Wie spreekt

waarover? ‘problematiek’ = vager dan ‘probleem’ De bron van informatie ontbreekt! Zegt deze

vader, dat hij een probleem heeft? Of denkt de jeugdbeschermer dat?

Page 42: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

De feiten: tweede voorbeeld

“Zorgen vanwege huiselijk geweld. Bestaande uit geschreeuw en gescheld tussen ouders. Kinderen zijn daar getuige van”.

Veilig Thuis concludeert:Er is huiselijk geweld (‘zorgen vanwege’)De kinderen zijn getuigeDus kindermishandeling is bevestigd

Maar: de bron ontbreekt, de frequentie ontbreekt, het verhaal van het kind ontbreekt!

Page 43: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Voorbeeld 3

“Janine heeft duidelijk last van de gevolgen van het seksueel misbruik waarvan zij vermoedelijk het slachtoffer is”

43

Page 44: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Richtlijnen

Blijf bij je eigen waarnemingSchrijf letterlijk op wat de mensen zeggenHerhaalde waarneming is sterker dan eenmalige waarnemingWaarneming door verschillende mensen is sterker dan waarneming door één persoonRecente waarnemingen boven ‘oude’Hoe zie ik dat?Strafrechtelijke veroordeling telt als feitMedisch bewijs telt als feit

Page 45: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Venster 3 : De weging‘Goed genoeg’

Veiligheid en ontwikkeling Schaalvraag Eigen doelen:

“Wat wensen we X voor de toekomst?”“Hoe ziet X dit zelf?“Hoe ziet moeder het? Vader, etc….en de jeugdbeschermer?”

Samenvatting belangrijkste zorgen als er niets verandert, of als begeleiding niet van de grond komt Voorwaarden voor een ‘goed genoeg’ situatie, inclusief eventueel al opgelegde voorwaarden

Gewenst gedragTermijnen

‣ ‣ ‣ NPT

Page 46: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

SchaalvragenHuidige situatie

Schaal van 0 tot 10, waarbij 6 staat voor ‘goed genoeg’ en 0 voor de situatie waarin onmiddellijk ingrijpen vereist is.Hoe beoordeel je de veiligheid / ontwikkeling nu? Waarom?Doorvragen naar gewenste situatie: Hoe ziet de gewenste situatie er uit? Wat wensen we X concreet toe?

Doorvragen op eigen kracht:Wat is de hoogste positie waarop je recent al eens hebt gestaan?Wat was toen anders?Wat werkte toen goed? Hoe is het je gelukt om er te komen? Wat heeft al geholpen?

46

Page 47: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Goed en goed genoeg

‣ ‣ ‣ NPT 47

Opvoedings/leefsituatie is goed

Niet goed, wel goed genoeg

Niet goed genoeg

Wat is het criterium voor onze bemoeienis?▼ Wet▼ Rechtspraak▼ Richtlijnen▼ Maatschappelijke norm ▼ Kennis uit wetenschap ▼ Eigen normen

Page 48: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Venster 4: De volgende stappen: het plan

Besluit: Welke doelen en voorwaarden zijn er nu?De mensen: Wie maken het plan en wie voeren het uit?

FamiliegroepsplanDe regels: Wat is de inhoud van het plan?De tijd: Wanneer wordt het uitgevoerd?Het toezicht: Hoe is het toezicht geregeld?De bijstelling: Wat te doen bij veranderingen? Afsluiting: wanneer kan onze bemoeienis worden afgesloten?

48

‣ ‣ ‣ NPT

Page 49: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Handelingsmodel 1:Versterken van eigen kracht en regie

Page 50: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Eigen kracht en regieAntwoord op verschuiving van handhaving van normen naar overheid

Striktere normenGeanonimiseerde systemen met steeds meer verantwoordelijkheid

De overheid gaat niet over het leven van de mensen zelf en niet over een ‘goede’ opgroei en- opvoedingssituatie of leefsituatie.

Zelfbeschikking zelfreguleringDe overheid handhaaft de wet, beschermt burgers tegen geweld en bepaalt wel de ‘ondergrens’ van wat acceptabel is in opgroei- en opvoedsituaties / leefsituaties.

Veiligheid en ontwikkeling centraalEigen kracht en regie zijn zowel doel als middel

Page 51: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Beginjaren psychotherapie 1900-1950

Centrale vraag: wat heeft het probleem veroorzaakt?Overtuiging: oorzaak ligt in de cliënt en in het verleden!De aanpak: het medische model

1. Analyse: symptomen en oorzaken vinden2. Diagnose: probleem in categorie plaatsen3. Voorschrift: zeggen wat de cliënt moet doen4. Behandeling: nauwgezet volgen voorschrift5. Evaluatie: is het probleem er nog?

Is dit nog de praktijk van de reclassering ?

51

Page 52: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Je kunt een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt

Albert Einstein52

Page 53: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Een vereenvoudiging 1950-1970

Centrale vraag: wat houdt het probleem hier en nu in stand?Overtuiging: oorzaak van het probleem ligt in het huidige gedrag.

Mental Research Institute:1. Ga niet sleutelen aan wat werkt2. Ga wat anders doen als het niet werkt3. Doe meer van wat wel werkt

Is dit de praktijk van de reclassering ? Don Jackson, John Weakland, Paul Watzlawick

53

Page 54: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Nog eenvoudiger 1980-heden

Centrale vraag: hoe bereiken we wat we willen bereiken?Overtuiging: probleemanalyse en diagnose kunnen worden overgeslagen, neem de kortste weg naar het doel!

Milwaukee Brief Family Therapy center (BFTC):1. Ga niet sleutelen aan wat werkt2. Ga wat anders doen als het niet werkt3. Zoek uit wat wel werkt en herhaal dat

Kan dit de praktijk van de reclassering worden ? Insoo Kim Berg & Steve De Shazer

54

Page 55: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Probleemgericht Oplossingsgericht

o Ziekteo Wat is moeilijk?

o Klachto Oorzaako Verleden

o Regelo Taal representeerto Visie hulpverlener

o Weerstando Afhankelijkheid

o Gezondheido Wat is mogelijk?o Krachto Doelo Toekomsto Uitzonderingo Taal schepto Visie cliënto Samenwerkingo Zelfredzaam

55

WondervraagSchaalvragenVragen naar uitzonderingenCopingvragenProbleemvrije zone

Page 56: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Van probleemdenken naar oplossingende oplossing heeft niet per se met het probleem te maken

‣ ‣ ‣ NPT 56

Begin probleem

Begin gewenste situatie

De gevreesdetoekomst

Huidige situatie1 Wat wil je in plaats van het probleem?

2 Wat is er al bereikt en hoe?

3 Wanneer is er al eens een hoger punt op de schaal bereikt? Hoe is dat bruikbaar ? De gewenste

toestand

4 Wat is het volgende stapje?

Page 57: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Grondhouding: deel A werkalliantie

ProbleemonderkennendKlantgeleidUitnodigendBemoedigend en instemmendActiverendDoelgericht en toekomstgerichtDoeltreffendErkennend, niet-wetend, niet-oordelendGeduldig en kleine stapjes

57

Page 58: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Grondhouding:deel B Werkalliantie

Denken vanuit de leefwereld (bescheidenheid)Regie gaat voor steun

Scherp op voorwaarden bij ernstige bedreigingen (robuust)

Combineren rechtstoepassing en sociaal werk

58

Page 59: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Waarom een lerende praktijk?

Jeugdhulp is professionele en maatschappelijke praktijkBeslissingen in de jeugdhulp zijn altijd onzekerDe verhalen zijn onderling tegenstrijdigDe ‘feiten’ en gebeurtenissen zijn omstredenHet beeld is meerduidigDe norm is onduidelijk en omstreden (professioneel, maatschappelijk, politiek)

Page 60: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Lerende praktijk

Methodische leerbijeenkomstenKritische praktijksituatiesMet toestemming of anoniemGebruik van analysemodel‘Inductief’ leren (‘practice based’)Verschillende instanties

Systematisch verbeteren methode met uitkomsten MLB’s

Page 61: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Methodische leerbijeenkomsten

Methode en proces:Analyseren actuele praktijksituatie (geen cold

cases)Voorzitter/begeleider is geen super-

jeugdbeschermer; alle deelnemers willen nadenken over hoe het best te handelen

Nadruk ligt op de vraag: ‘hoe dienen wij te handelen?’ ipv op de ‘diagnose’

Deze bijeenkomsten zijn de kern van de ‘methodeontwikkeling’

‣ ‣ ‣ NPT 61

Page 62: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Discussie

De toekomst van de jeugdreclassering is ook de toekomst van de volwassenreclassering

Page 63: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Drie soorten jeugdbescherming

‘Lopende band’ praktijk: iedere schakel doet zo snel mogelijk eigen taak; keten; doorlooptijden; specialisatie; productienormen

Pragmatische praktijk: ‘doen wat nodig is’; medewerker handelt naar bevind van zaken.

Reflectieve praktijk: ruimte voor professional, maar binnen kader. Methodisch handelen. Systematische begeleiding en feedback

Bron: Chapman & Field, 2007; Ferguson, 2004

Page 64: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Veiligheid

Veiligheid is een toestand van ofwel afwezigheid van ofwel effectieve bescherming tegen een bestaand risico van lichamelijke en geestelijke schade, waarbij niet alleen het objectieve risico zelf afneemt, maar ook de subjectief gevoelde dreiging. Veiligheid is een basisrecht en basisbehoefte, en veiligheid maakt het mogelijk om zich gezond te ontwikkelen en deel uit te kunnen maken van maatschappelijke en sociale verbanden.

Page 65: WORKSHOP VOGELVANG NIEUWE JEUGDBESCHERMING

vanmontfoort.nl

Ontwikkeling

Ontwikkeling is het veelzijdige, integrale en continue proces van verandering, waardoor jeugdigen en volwassenen in staat zijn tot steeds complexere niveaus van bewegen, denken, voelen, en relaties met anderen. Ontwikkeling is een basisbehoefte en basisrecht, en ontwikkeling maakt het mogelijk deel uit te maken van maatschappelijke en sociale verbanden.

Ontwikkelingstaken als opgaven / kansen met bijbehorende risico’s en veerkracht