Wmo / AWBZ ‘Civil society' - Zorgbelang Inclusief · Wmo / AWBZ Nieuwsbrief 14 - april 2010 3...

Wmo / AWBZMet actuele informatie over ontwikkelingen en activiteitenNummer 14 - april 2010

‘Civil society'de betrokken samenleving: Onhaalbaar

ideaalbeeld of gezamenlijke inspanning?

Op 12 februari 2010 organiseerden Zorgbelang Gelderland en

de Samenwerkende Bonden van Ouderen in Gelderland

(SBOG) samen met hun wederzijdse achterbannen een bij-

eenkomst in het gemeentehuis van Westervoort.

Vertegenwoordigers van gemeenten, Wmo-raden en belang-

enorganisaties uit de regio Rijn-IJssel spraken met elkaar over

de haalbaarheid van een goed functionerende, betrokken

samenleving, ook wel 'civil society' genoemd.

Dagvoorzitter Martha van Biene, lector 'lokale dienstverlening van-

uit klantperspectief' aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN),

schetste een toekomstbeeld van onze samenleving in 2030.

Vervolgens hebben de ongeveer zeventig aanwezigen in groepen

aanbevelingen opgemaakt om tot die goed functionerende 'civil

society' te komen. Deze waren gericht aan zorgvragers, gemeen-

ten en mantelzorgers.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met regioadvi-

seur Stef Harweg via [email protected]

Wmo / AWBZ Nieuwsbrief 14 - april 20101

Aanbevelingen

Een van de aanbevelingen voor de

zorgvragers was dat het belangrijk is

zolang mogelijk zelf actief en verant-

woordelijk te blijven. Gemeenten moe-

ten investeren in contact met alle bur-

gers, door te luisteren en de informa-

tie eenvoudig te houden. Mantelzor-

gers is aanbevolen zich goed te orga-

niseren. In een plenaire discussie,

onder leiding van Nico Dam van

adviesbureau HHM, zijn de aanbeve-

lingen getoetst op hun haalbaarheid.

Conclusie: 'civil society' is haalbaar

als de aanbevelingen daadwerkelijk

nagevolgd worden.

Voor zorgvragers

?

?

?

?

?

?

?

Blijf zelf verantwoordelijk.Blijf zelfredzaam, blijf doenwat je kuntWees actief binnen socialenetwerken.Organiseer jezelf, doorbijvoorbeeld een belangen-groep op te richten.Zoek zelf actief informatie.Geef je wensen en behoef-ten duidelijk aan.Sta open voor hulp.

Voor gemeenten

?

?

?

?

?

?

?

Luister naar burgers, via wijk-raden, platforms, bijeenkomst-en e.d.Zorg voor heldere informatie enduidelijke formulieren enstimuleer andere partnershiertoe.Ondersteun mantelzorgers.Faciliteer voorzieningen opwijkniveau.Zoek de kwetsbare groepen open investeer daarin.Organiseer maatschappelijkestages.Faciliteer het maatschappelijkmiddenveld (belangenorgani-saties, Wmo-raden).

Voor mantelzorgers

?

?

?

?

?

?

?

Zoek contact met elkaar(bijvoorbeeld via steun-punten).Let op elkaar.Informeer elkaar.Wees zelfbewust.Leg druk bij de werkgevervoor meer aandacht enbetere regelingen.ondersteun de zorgvragerom zijn vraag helder teformuleren. Luister en vraagdoor.Gebruik kennis vanbelangenorganisatiesen adviesraden.


4

Compensatiebeginsel in de WmoGemeenten zijn verplicht burgers metbeperkingen te compenseren

De Wmo biedt een kader voor de gemeente om dezelfredzaamheid en de maatschappelijke participatie vanburgers met beperkingen te bevorderen: hetcompensatiebeginsel, beschreven in artikel 4 van de Wmo.

Het compensatiebeginsel houdt in dat een gemeente de plichtheeft om oplossingen te bieden aan burgers met beperkingen viahet treffen van voorzieningen, het aanbieden van diensten en hetgeven van advies die hem in staat stellen:

een huishouden te voerenzich te verplaatsen in en om de woningzich lokaal te verplaatsen per vervoermiddelmedemensen te ontmoeten en op basis daarvan socialeverbanden aan te gaan

De wet schrijft niet voor hoe gemeenten compensatie vorm moetengeven, dat is beleidsvrijheid van de gemeente.

?

?

?

?

Hierbij kan een gemeentebijvoorbeeld een afweging makentussen individuele voorzieningen encollectieve voorzieningen, of tussendiensten en materiële voorzieningen.

De Vereniging van NederlandseGemeenten (VNG), de Chronischzieken en Gehandicapten Raad (CG-Raad) en Centrale SamenwerkendeOuderenorganisaties (CSO) zijnnagegaan hoe de compensatieplichtvan artikel 4 van de Wmogeconcretiseerd kan worden. Hierbijhebben ze adviezen ingewonnen vanjuristen en het Rijksinstituut voorVolksgezondheid en Milieu (RIVM).De vier bovengenoemde domeinenzijn vertaald in acht concrete, goedwerkbare resultaten.

Goed werkbare resultaten

Compensatieplicht in resultaten

De uitwerking van de compensatieplicht in concrete resultaten, maakt duidelijk waarvoor gemeenten in hetkader van de Wmo verantwoordelijk zijn. Het wordt ook helder wanneer er voor burgers sprake is van eigenverantwoordelijkheid. Het blijft een feit dat gemeenten alle beleidsvrijheid hebben om méér te doen.

Iedere burger kan wonen in een schoon en leefbaar huis.Iedere burger kan wonen in een voor hem/haar geschikt huis. Met een goed beleid zorgen gemeenten

voor voldoende toegankelijke en aangepaste woningen.Iedere burger kan beschikken over goederen voor primaire levensbehoeften. Hier is sprake van een

uitbreiding van het ondersteuningsaanbod.Iedere burger kan beschikken over schone, draagbare en doelmatige kleding. Persoonlijke begeleiding bij

het kopen van kleding valt niet onder afdwingbare compensatie. De wijze waarop deze ondersteuning welwordt geboden, is weer afhankelijk van de gezamenlijk door burger en gemeente bedachte oplossing.

Iedere burger kan thuis zorgen voor kinderen die tot het gezin behoren. Ondersteuning via de Wmo isalleen afdwingbaar als beide ouders hun mogelijkheden volledig gebruiken en optimaal gebruik gemaaktwordt van voorliggende voorzieningen zoals vormen van kinderopvang. Opvoedingsondersteuning en zorgvoor niet gezonde kinderen vallen onder een voorliggende voorziening.

Iedere burger kan zich verplaatsen in, om en nabij het huis. Bij dit resultaat wordt compensatie geboden inde vorm van hulpmiddelen. De nieuwe modelverordening en beleidsregels zijn wat dit onderwerp betreft nietbedoeld om een uitbreiding te geven aan de gegroeide praktijk en jurisprudentie. Wel zal meer rekeningmoeten worden gehouden met de specifieke situatie van de burger. En met het doel dat bereikt moetworden: zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie.

Iedere burger kan zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel. Eenvoudig afwijzen alleen omdat er geenmedische belemmeringen zijn voor gebruik van het collectieve vervoer kan niet meer.

Iedere burger heeft de mogelijkheid om contacten te hebben met medemensen en deel te nemen aanrecreatieve, maatschappelijke of religieuze activiteiten.Een gemeente hoeft niet altijd via een eigen voorziening de helpende hand te bieden.

Voor meer informatie over compensatieplicht en resultaten zie ook: www.vng.nl

De acht resultaten zijn:

1.2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

2


Pittige jongerendebatten overgeweld, alcohol en jeugdzorg

Op 25 februari en 1 maart 2010 organiseerde ZorgbelangGelderland in samenwerking met het Bluemerscollege uitSilvolde en het Ludgercollege in Doetinchem tweejongerendebatten.Ruim vijftien VMBO-jongeren debatteerden stevig met elkaarover onderwerpen als alcohol, jeugdzorg, geweld tijdensuitgaan en loverboys. Het publiek bestond uit ruim honderdjongeren, zij moedigden de debaters van hun eigen schoolflink aan. In de jury die de debaters beoordeelde,participeerden wethouders, raadsleden, professionals en deNederlandse jongerenvertegenwoordigster voor de VerenigdeNaties, Elsa van de Loo.

Geweld

Jeugdzorg

Tijdens het debat over geweld tijdens het uitgaan hadden dejongeren van het Ludgercollege de rol van voorstanders. Zijpleitten voor harder optreden door de politie. De jongeren van hetBluemerscollege (in de rol van tegenstanders) brachten juist in datjongeren meer aangesproken moeten worden op hun eigenverantwoordelijkheid, omdat anders de kosten van beveiliging uitde hand lopen.

Ook tijdens de discussie over de rol van jeugdzorg bij gezinnenwaarin mishandeling plaatsvindt, vonden de leerlingen van hetBluemerscollege dat jongeren hun eigen verantwoordelijkheidmoeten nemen en om hulp moeten vragen als zij dit nodig hebben.De jongeren van het Ludgercollege verdedigden fel dat dejeugdzorgprofessionals er niet voor niets zijn: jeugdzorg moetingrijpen als ze beoordeelt dat het nodig is.

Enthousiaste debaters!

Op zoek naar jongeren?

Uiteindelijk werden de leerlingen vanhet Bluemerscollege tweemaal alswinnaars uitgeroepen en ook de bestedebater bevond zich in het'Bluemerskamp'. De scholen zijn nuhelemaal warm gedraaid voor meerdebatten en de leerlingen van hetLudgercollege zijn gemotiveerd omeen debat te gaan winnen.

De VMBO-jongeren hebben latenhoren dat ze geëngageerd kunnenmeepraten, dus bent u nog op zoeknaar jongeren voor Wmo-beleid?Neem dan contact op met de VMBO-school in uw regio of met uwregioconsulent van ZorgbelangGelderland en zoek samen naarpassende methodieken om metjongeren in gesprek te gaan. Voorvragen over dit artikel, kunt u contactopnemen met Liesbeth Zwanepol:[email protected] , of Willeke Peeters:[email protected]


Publicatie 'Reizen met hetopenbaar vervoer'

Zorgbelang Gelderland heeft een panelgesprek gevoerd metmensen met een verstandelijke beperking over zelfstandigreizen met het openbaar vervoer. De deelnemers kwamen uitEde, Arnhem en Apeldoorn. Het gesprek ging over problemenbij het zelfstandig reizen met bus en trein. De uitkomsten vandit panelgesprek zijn te vinden in de notitie 'Reizen met hetopenbaar vervoer'.

In de notitie staat beschreven wat er mis kan gaan tijdens hetreizen met het openbaar vervoer en wat anders geregeld kanworden om problemen te voorkomen. Het gaat onder andere overde toegankelijkheid van bushaltes, het gebruik van de OVChipkaart, overstappen en informatievoorziening.In de notitie zijn aanbevelingen opgenomen van de deelnemersaan het panelgesprek en van Zorgbelang Gelderland, zoalsbijvoorbeeld:

Verenigingen Onderling Sterk kunnen met vervoersbedrijven ingesprek gaan over problemen die ervaren worden.Ontwikkel een 'Tom Tom' (navigatiesysteem) voor het reizenmet het openbaar vervoer.Er moeten thema-café's voor mensen met een verstandelijkebeperking georganiseerd worden over het reizen met hetopenbaar vervoer in de provincie Gelderland.Gemeenten kunnen subsidies aan organisaties geven diemensen dan leren zelfstandig te reizen met het openbaarvervoer. Mensen hoeven dan minder vaak met de Regiotaxi tegaan.Gemeenten kunnen de bushaltes beter toegankelijk maken.Gelderse gemeenten kunnen samen de provincie aansporenhet reizen met het openbaar vervoer gratis toegankelijk temaken.

Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemenmet Selma Roos, [email protected] of WillekePeeters, [email protected]

?

?

?

?

?

?

Veranderingen inde zorg 2010Wtcg

Heeft u extra kosten omdat u ziekof gehandicapt bent? Dan kunt uhiervoor een vergoeding krijgen.Dit staat in de Wet tegemoetkomingchronisch zieken en gehandicapten(Wtcg).De Wtcg regelt ook financiëlecompensatie voor ouderen enarbeidsongeschikten.

Wat moet u doen?

Wat kunt u nog meer krijgen?

Belastingaangifte

Heeft u in 2009 recht op eentegemoetkoming? Dan krijgt u in hetnajaar van 2010 een brief van hetCAK. Het CAK betaalt detegemoetkoming eind 2010 uit. Uhoeft dus niets te doen. Hoe hoog hetbedrag is, hangt af van uw situatie.Bent u ouder dan 65 jaar? Dan kanhet bedrag 150 of 350 euro zijn. Bentu jonger dan 65 jaar? Dan kan hetbedrag 300 of 500 euro zijn. Dezebedragen gelden ook in het jaarwaarin u 65 wordt.

De Wtcg regelt ook korting op deeigen bijdrage Wmo en AWBZ, enkorting op de eigen bijdrage PersoonsGebonden Budget.

Bij de aangifte inkomstenbelastingover 2009 kunt u geen buitengewoneuitgaven meer aftrekken. Alleensommige specifieke zorgkosten zijn,onder bepaalde voorwaarden,aftrekbaar.

Voor meer informatie zie:www.minvws.nl


3

Zo kan het ook…

In deze rubriek benoemen we Wmo-ervaringen van burgers metgemeenten in Gelderland, zoals gemeld bij de afdeling Informatieen Klachtopvang van Zorgbelang Gelderland.

De afdeling Informatie enKlachtopvang heeft als taakinformatievoorziening aan zorgvragerste organiseren en te verbeteren enindividuele ondersteuning aanzorgvragers te bieden bij het indienenvan klachten. Op basis van dezeindividuele klachten eninformatievragen, worden knelpuntenin de zorg gesignaleerd.

Welke voorzieningen staan op de verstrekkingenlijst van de gemeente?

Mevrouw Sietsma verhuist naar een nieuwbouwwoning in de gemeente Arnhem. Daar zij lichamelijkbeperkt is, heeft zij diverse aanpassingen in huis nodig, zoals een aangepaste keuken, een verhoogdtoilet en steunen en beugels. Omdat de aannemer het indicatiebesluit voor deze aanpassingen nietop tijd heeft ontvangen van mevrouw Sietsma, zijn deze aanpassingen niet uitgevoerd. Echter,mevrouw Sietsma had het indicatiebesluit zelf nog niet ontvangen van de gemeente, zodat zij hetook niet tijdig op had kunnen sturen.

Verstrekkingenlijst

Alle aanpassingen geregeld

Een medewerker van de afdeling Informatie en Klachtopvang, waar mevrouw Sietsma naar aanleiding vanhaar probleem contact mee heeft gezocht, belt daarover met de gemeente en spreekt met een juridischmedewerker van het Wmo-loket Arnhem. Het blijkt dat mevrouw Sietsma geïndiceerd wordt voor eenaangepaste keuken, beugels en steunen. Deze zijn na het telefoontje binnen een week geplaatst. Maar hoekan mevrouw Sietsma nu nog aanspraak maken op een mengkraan en een verhoogd toilet, waarvoor zij ookgeïndiceerd is?

Iedere gemeente hanteert een verstrekkingenlijst, die niet limitatief is. De gemeente Arnhem hanteert deregel dat als een voorziening in de reguliere handel verkrijgbaar is en niet veel meerkosten met zichmeebrengt, deze voorziening buiten de verstrekkingenlijst valt. Een verhoogd toilet en een mengkraan zijnin de handel te verkrijgen tegen nauwelijks veel meerkosten, en dus valt dit niet meer onder verstrekkingenvan de Wmo.Om deze gegevens terug te kunnen vinden als burger (zodat je van te voren weet of je ergens überhauptaanspraak op zou kunnen maken, los van de indicatie) is dat een hele zoektocht, die de juridischmedewerker van het Wmo-loket zelf ook eerst moest maken voordat ze uitsluitsel kon geven.

De medewerker van de afdeling Informatie en Klachtopvang confronteert de gemeente met deze moeilijkezoektocht voor cliënten.De contactpersoon van de gemeente regelt hierop alsnog voor mevrouw Sietsma dat zij alle aanpassingenkrijgt waarvoor zij geïndiceerd is.Hopelijk kan mevrouw Sietsma nu met plezier gaan wonen in haar nieuwbouwwoning.

De naam mevrouw Sietsma is gefingeerd

Europese aanbesteding thuiszorg nietverplichtNa de Tweede Kamer heeft ook de regering benadrukt dat deuitgebreide Europese aanbesteding van thuiszorg niet verplicht is.De staatssecretaris overweegt de voorlichting naar gemeenten opdit punt aan te passen zodat dit duidelijk wordt. Of gemeentendaarbij ook een subsidierelatie mogen aangaan is nog een puntvan discussie. Bij een subsidierelatie gaat de gemeente voor langetermijn een relatie aan met een thuiszorginstelling.Bron: ministerie VWS

5


4

Bijeenkomst over depakketmaatregelen AWBZ in deregio Nijmegen

Professionals en ervaringsdeskundigen maken zich zorgenover de gevolgen van de pakketmaatregelen AWBZ. Zij uittenhun zorgen tijdens de door de Seniorenraad Nijmegen, Wmo-raad West Maas en Waal, Programma VersterkingCliëntenPositie (VCP) en Zorgbelang Gelderlandgeorganiseerde bijeenkomst hierover op 29 januari 2010.''Ouderen dreigen te vereenzamen en mensen met eenpsychiatrische beperking dreigen af te glijden,'' aldus deaanwezigen.

Begeleidende ondersteuning

Dagbesteding

Begeleiding

Eye-openers

Uit de hele regio Nijmegen waren ruim 75 mensen naar debijeenkomst gekomen, waaronder wethouders,beleidsmedewerkers Wmo en belangenbehartigers. Na uitleg overde pakketmaatregelen door Leonie Braks, beleidsmedewerkerWmo Nijmegen, werd ingezoomd op drie cases.

Marjolijn Ankum van de Nederlandse Vereniging voor Autismevertelde over de moeilijkheden van een gezin om een juiste schoolte vinden voor één van de kinderen met autisme. Door hetwegvallen van ondersteunende begeleiding kan de jongerezichzelf niet redden op school en in de maatschappij.

Dymphy Barten van Stichting Welzijn Ouderen Nijmegenverhaalde over twee cases waarbij ouderen dreigen tevereenzamen door het wegvallen van dagbesteding.

Mariëtte van de Zwet van De Kentering Nijmegen gaf een kortinterview, waaruit bleek dat mensen met een psychiatrischebeperking dreigen af te glijden als de begeleiding wegvalt.

Wethouders van de gemeenten Nijmegen, West Maas en Waal enGroesbeek reageerden op deze verhalen. Voor de gemeentenwaren er eye-openers:

De burger weet niet dat hij naar de gemeente kan voor hulp;Er zijn burgers die hun post verscheuren of niet openmaken,helemaal als het van de gemeente komt;Gemeenten moeten op een andere manier deze burgers zien tebereiken. En dat is nieuw voor veel gemeenten.

Voor vragen over de pakketmaatregelen AWBZ kunt u contactopnemen met Willeke Peeters of Liesbeth Zwanepol,[email protected] [email protected]

?

?

?

Voor wie is het PGBgeschikt?

Met één beperking naarverschillende loketten

Staatssecretaris Bussemaker (VWS)heeft de regelgeving met betrekkingtot het overmaken van PersoonsGebonden Budgetten (PGB's)gewijzigd. Een PGB is bedoeld voormensen die zelf de regie willen enkunnen voeren over hun eigen leven.Het zelf organiseren van zorg is hiereen belangrijk onderdeel van, evenalshet beheren van de eigen financiën.Mensen die geen bankrekeningkunnen openen dan wel beheren,lijken deze regie niet te kunnenvoeren. Het is dan ook de vraag ofhet PGB een geschikt instrument isvoor alle mensen. Op korte termijn zalBussemaker laten onderzoeken voorwie het PGB in de toekomstbeschikbaar moet zijn en voor wieniet.

Ondersteuning voor wassen enaankleden of wondverzorging valtonder de Algemene Wet BijzondereZiektekosten (AWBZ). Maar als je eenrolstoel nodig hebt of hulp bij hethuishouden valt dat onder de Wetmaatschappelijke ondersteuning(Wmo). Speciaal vervoer naar hetwerk valt onder weer een andereregeling. Onderzoeksbureau NIVELonderzocht hoeveel mensen met eenchronische ziekte of een lichamelijkebeperking gebruik maken vanondersteunende voorzieningen die zijbij verschillende loketten moetenaanvragen en of dit verandert met hetvorderen van iemands leeftijd. Uit hetonderzoek blijkt dat ruim 40% van demensen met een chronische ziekte ofbeperking ondersteuning heeft bijzowel wonen, persoonlijke verzorgingals vervoer. Ondersteuning die dus bijverschillende loketten moet wordenaangevraagd. Van de mensen bovende 75 jaar moet zelfs 66% naarmeerdere loketten voorondersteuning.

Bron: ministerie VWS

Bron: ministerie VWS

6


3

Impressie Wmo-debat Lochem

Op 10 februari 2010 organiseerde de Wmo-raad Lochem eendebat met als centrale vraag 'Hoe staat de Lochemse Wmo erover vier jaar voor als het aan u ligt?'In de zaal was een afspiegeling van de Lochemsesamenleving aanwezig. Een goede basis voor uitvoering vande Wmo zoals deze is bedoeld: meedoen en samen doen.Vertegenwoordigers van dorpsraden, kerken,welzijnsinstellingen, huisartsen en belangenorganisatieszoals de ANBO en de Turkse vrouwenraad, waren aanwezig.

Leefbaarheid en voldoende basisvoorzieningen in alle kernenondersteuning aan vrijwilligers en mantelzorgers

Debatleider Marga Miltenburg introduceerde politici van VVD,PvdA, CDA, Groen Links, D'66 en Gemeente Belangen. Dewoordvoerders van de politieke partijen raakten goed op dreef enwilden graag de microfoon.Over de volgende vier onderwerpen vonden pittige discussiesplaats:

De burger met beperkingen als volwaardig burgerMantelzorgers en vrijwilligers als het cement van de

samenlevingcomplexiteit van regelingen en het gebruik ervanSociale samenhang en leefbaarheid in dorpskernen

,samen metstaan met stip bovenaan de lijst van zaken waar niet op bezuinigdmag worden volgens de gemeenteraadsleden. Noaberschap is inde gemeente Lochem een groot goed.Een stevig competentieprofiel voor de functie van

blijkt hoog op het verlanglijstje van een aantalburgers te staan. Ook de regierol van de gemeente moet beteringevuld worden.

?

?

?

?

kernenwethouder

Verslag debat?Op de website van de Wmo-raadLochem is een compleet verslag vanhet debat te vinden.www.wmoraadlochem.nl. Voor meerinformatie kunt u contact opnemenmet Harm Bouwman, [email protected]

Door Erma Prins, voorzitter Wmo-Raad Lochem

Mezzo en Zorgbelang Gelderlandmaken zich samen sterk voormantelzorgers

Op donderdag 14 januari 2010 ondertekenden Mezzo, deLandelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorgen Zorgbelang Gelderland in bijzijn van het Gelders PlatformBelangenbehartiging Mantelzorg een partnerovereenkomst.Onder het motto 'Samen sta je sterker' gaan beideorganisaties hun krachten bundelen voor effectievebelangenbehartiging en ondersteuning van mantelzorgers inde provincie Gelderland.

De samenwerking moet ook leiden totduidelijkheid over wat de vele partijendie zich in Gelderland met mantelzorgbezighouden van elkaar kunnenverwachten en wie waarop eenberoep kan doen. Mezzo enZorgbelang Gelderland gaan hierbijgebruik maken van elkaarsnetwerken, informatie en signalenuitwisselen en gezamenlijk specifiekemantelzorgthema's oppakken.

Voor meer informatie kunt u contactopnemen met Heleen den Breeker [email protected].

7


Hoe voelt het om een lichamelijkebeperking te hebben?

Elise Wesselink en Martine Uiterweerd lopen stage bijZorgbelang Gelderland en doen een onderzoek naar detoegankelijkheid van openbare gebouwen voor mensen meteen beperking. Om te kunnen participeren in de samenlevingis het van belang dat je overal kunt komen. Dit is ook een vande uitgangspunten van de Wmo.

Altijd obstakels

Voordat Elise en Martine hun onderzoek startten, gingen ze zelfmet een rolstoel op pad om te ervaren hoe het is om eenlichamelijke beperking te hebben. Elise: ''In het centrum vanNijmegen kwamen we de nodige problemen tegen. De stoplichtenstonden heel kort op groen waardoor we meerdere keren nodighadden om brede straten over te steken. Ook was ieder hobbeltjein de weg voelbaar en soms bleven we met onze rolstoel vastzittenachter een stoeprandje of putdeksel.''

Martine: ''We kunnen concluderen dat goede toegankelijkheid ergbelangrijk is voor mensen in een rolstoel om te kunnen deelnemenaan de samenleving.

Als de toegankelijkheid namelijkslecht is, is het heel moeilijk om op deplek van je bestemming te komen. Wijzaten slechts een middag in eenrolstoel. Mensen met een beperkingervaren altijd de obstakels waar wijmee te maken kregen.''

Het onderzoek van Elise en Martineduurt tot eind juni. Heeft u vragen ofideeën? Neem dan contact op metElise en Martine [email protected].

Mensen met een verstandelijkebeperking: een zinvolle plek in deWmo-raad?

Op 9 februari 2010 organiseerde Movisie in Utrecht deconferentie 'Kwetsbare groepen in beeld en beleid'.Zorgbelang Gelderland verzorgde de door de bezoekers bestgewaardeerde workshop over het functioneren van mensenmet een verstandelijke beperking in Wmo-raden.

Stef Harweg van Zorgbelang Gelderland stond samen metervaringsdeskundigen Marcel van der Kracht, Harald Kniest enGuus van den Dungen stil bij aspecten die belangrijk zijn om dezevorm van participatie mogelijk te maken. Marcel, Harald en Guushebben ervaring als lid van een Wmo-raad in de Achterhoek.

Geen dikke nota'sZij vinden het belangrijk datgemeenten mét hen praten en nietóver hen. Zo krijgen gemeenten uiteerste hand inzicht in wensen enbehoeften van mensen met eenverstandelijke beperking. Belangrijkeeigenschappen hiervoor zijn: kunnenlezen, mondig zijn en het belang vande hele doelgroep kunnen zien. Zovertelden zij de ongeveer twintigbezoekers van de workshop. Van deoverige leden van de Wmo-raadverwachten zij begrijpelijk taalgebruik,niet te veel onderwerpen tijdens éénvergadering en het werken metsamenvattingen in plaats van dikkenota's. De heren gaven aan veel baatte hebben bij de ondersteuning dooreen coach.

Kortom, met wat inspanning van allepartijen is deelname van mensen meteen verstandelijk beperking aanWmo-raden zeker mogelijk!

8


9

Estafettecolumn (5)

In deze rubriek vertelt een belangenbehartiger een persoonlijkverhaal aan de hand van een gerichte vraag. De pen wordtnadien weer doorgegeven aan een ander.

Compensatie versoberingen in de AWBZ

Het is bekend dat het beroep dat wij met z'n allen doen op deAWBZ te groot wordt ten opzichte van de premie die door onsallen moet worden opgebracht.De wijze waarop het Ministerie van VWS denkt de kosten tekunnen beperken, baart mij zorgen.

Belang voorzieningen onderschat

Natuurlijk wordt er nu ondersteuning vergoed die wellicht ook dooriemands netwerk gegeven kan worden. Maar dat netwerk is vaakal zwaar belast.Binnen de Wmo wordt al een zwaar beroep gedaan opmantelzorgers en vrijwilligers terwijl in de praktijk blijkt dat despoeling steeds dunner wordt. De bereidheid van mensen om zichvoor anderen in te zetten neemt af: we zijn al zo druk met eenbaan en het eigen gezin.

Zeker wanneer ik denk aan dagbesteding voor ouderen en deondersteunende begeleiding voor mensen met een lichteverstandelijke beperking, vind ik dat het belang van dezevoorzieningen wordt onderschat. Als gemeenten zich nietverantwoordelijk voelen om de gaten die hier gaan vallen vanuit deWmo op te vullen, dan heeft dit (te) grote consequenties voor dekwaliteit van leven. Bovendien is het wel erg tegenstrijdig met dedoelstelling van de Wmo die beoogt dat iedereen moet kunnenmeedoen in onze samenleving.

Onzorgvuldige overgangHet kunnen opvangen van deproblemen door gemeenten wordt nogbemoeilijkt doordat er geen 'warme'overdracht is geregeld voor mensendie hun indicatie gaan verliezen. Doorde privacyregels krijgt een gemeentegeen inzicht in wie er mogelijk geenrecht meer hebben op een AWBZ-voorziening, men weet hooguit omhoeveel mensen het gaat. Een deelvan de mensen die dit treft kanwellicht worden geholpen met goedecollectieve voorzieningen. Echter, erzullen zeker mensen tussen de wal enhet schip vallen.Ik vind dit een onzorgvuldigeovergang en ik hoop van harte datgemeenten zich verantwoordelijkvoelen voor deze groep mensen enniet alleen maar zullen verwijzen naarvrijwilligers die de zoveelste leemtedie de overheid heeft gecreëerd maarop moeten vullen.

Patricia van Bladel,Gehandicaptenraad Westervoort

Graag zou ik de pen doorgeven aanHans Egtberts. Ik wil weten hoe hijmoeilijk bereikbare doelgroepen zoalsGGz-cliënten en jongeren wilbetrekken bij de cliëntenparticipatiebinnen de Wmo.

Onderzoek naar begrijpelijkheid vanbeschikkingen CAKNationale Ombudsman, Alex Brenninkmeijer, start naar aanleidingvan klachten van burgers een onderzoek naar de begrijpelijkheidvan beschikkingen die burgers ontvangen van het CentraalAdministratie Kantoor (CAK). Het CAK berekent en incasseert deeigen bijdrage voor de Wet maatschappelijke ondersteuning(Wmo). Iemand die zorg ontvangt, krijgt van het CAK eenbeschikking waarin staat welk bedrag die persoon maximaal zelfmoet bijdragen aan de zorg. De ombudsman wil op basis van zijnonderzoek eisen formuleren waaraan een begrijpelijke beschikkingvan het CAK moet voldoen. Hij vindt het belangrijk dat debeschikkingen van het CAK helder zijn en voor iedereen tebegrijpen. Te meer omdat de ontvangers ervan (zorg)afhankelijkemensen zijn in een kwetsbare positie. Naar verwachting zal hetonderzoek in april zijn afgerond.Bron: ministerie VWS

Minder mantelzorg vooroudere metverstandelijke beperkingOnderzoekbureau NIVEL onderzochthoeveel mensen met eenverstandelijke beperkinggebruikmaken van ondersteunendevoorzieningen en of de vraagdaarnaar verandert met het vorderenvan iemands leeftijd. Mensen met eenverstandelijke beperking wordentegenwoordig ouder dan vroeger.Vaak overleven ze hun ouders.Mogelijk verklaart dit dat ouderemensen met een verstandelijkebeperking minder mantelzorg krijgendan jongeren, terwijl de professionelehulp niet toeneemt en zij daarwaarschijnlijk wel behoefte aanhebben.Bron: ministerie VWS

9

E-panel Nieuwsbrief 10 - december 2008

410

Jaaroverzicht 2009Actief in gemeenten!

In 2009 heeft Zorgbelang Gelderland op vele manierengemeenten, belangenbehartigers en Wmo-raden ondersteundbij hun werk.

10

Interview met KeesKoolschijn

Het is de eerste zonnige dag na een langekoude winter. Een mooie dag in maart. Eengoede dag voor een gesprek met KeesKoolschijn, lid van de Wmo-raad in Berkel-land. Een man met een missie en een visieop de werkwijze van de Wmo-raad, zoals ook blijkt uit eendoor hem geschreven document: 'Notitie WelzijnsraadBerkelland'. Tijd voor een paar vragen.

Kees, wat heeft jou zo'n tweeënhalf jaar geleden doenbesluiten te solliciteren naar de vacature van Wmo-raadslid?

Kun je een beeld schetsen van de werkwijze van de Wmo-raad?

Prestatieveld-overstijgend

Al jaren werkte ik als opbouwwerker. Ik ben min of meer vergroeidmet de thema's leefbaarheid en participatie. Ik geloof er erg in datals je mensen ergens verantwoordelijk voor wilt maken, dat je zeer dan in een zo vroeg mogelijk stadium bij moet betrekken. Toenik daarom een vacature zag voor een Wmo-raadslidverantwoordelijk voor prestatieveld 'leefbaarheid enduurzaamheid', besloot ik te solliciteren.

De Wmo-raad Berkelland is opgedeeld in de prestatievelden vande Wmo. De Wmo is zo'n brede wet, dat eerst gekozen is voor hetverdiepen in elkaars prestatieveld. Ik geloof in het verbinden vankennis, intern in de Wmo-raad, zodat het advies van de raad eenmeer samenhangend geheel vormt.Ik wist bijvoorbeeld heus wel iets over mantelzorg en vrijwilligers-werk, maar meer specifieke informatie over waar mantelzorgers numet name tegenaan lopen en welke rol de gemeente daarin kanspelen was mij onbekend. De ontdekkingstocht naar de kennis enexpertise van andere Wmo-raadsleden maakt dat de Wmo-raadmeer samenhangend en daarmee slagvaardiger wordt.

Ik denk dat het belangrijk is dat Wmo-raadsleden presatieveld-overstijgend kunnen werken en denken met daarbij een open enkritische houding. Hierdoor kun je alle leden betrekken enbetrokken houden. De Wmo-raad Berkelland zie je hierdoorgroeien en er ontstaat een efficiente bundeling van krachten.Binnen de Wmo-raad Berkelland is hierin de afgelopen jarengeïnvesteerd. Ik merk dan ook dat er een stijgende lijn in ons werkzit; wat erin zit, komt er nu, zogezegd, uit.

We werken nu met werkgroepen envrijwel alle leden hebben zitting in eenwerkgroep. Belangrijk is dat eenwerkgroep ook het vertrouwen krijgtom haar werk te doen en zelfstandigeen advies voor te bereiden.Natuurlijk wordt dat wel plenairbesproken, niet iedereen kan zichimmers met alles van de Wmo bezighouden.

Een valkuil van de Wmo-raad is weldat zij zich teveel laat leiden door dewaan van de dag, door dat wat degemeente vraagt. Ik denk dat hetbelangrijk is als Wmo-raad zelf eenagenda te hebben, zelf te bepalenwelke onderwerpen je aan bod wiltlaten komen. Ik denk dat eenondersteuningsinstelling alsZorgbelang Gelderland daar een rol inkan vervullen.

Ten eerste, een Wmo-raad is geen'eenheidsworst'; in elke gemeente isde cliëntenparticipatie weer andersgeregeld. Ik denk dat Wmo-radenzeker van elkaar kunnen leren, maardan meer op het vlak van uitwisseling;waar lopen jullie tegenaan en hoelossen jullie dat op?

Samenvattend is de kern van mijnverhaal: Investeer als Wmo-raad inelkaars kennis en bundel daarmeeexpertise en krachten!

Valkuil

Tot slot, Kees, heb je nog tips voorandere Wmo-raden?

Als u wilt reageren op dit interview,dan kunt u mailen naar [email protected]

In deze Wmo-nieuwsbrief extrakunt u een overzicht van dezewerkzaamheden lezen. Ter lering eninspiratie voor de toekomst!

Vervolg jaaroverzicht op blz. 11 en 12


99

Vanaf 1 januari 2009 biedt Zorgbelang Gelderland elke gemeenteeen standaardpakket aan ter ondersteuning voor lokaleparticipatie. In 2009 bestaat het ondersteuningsaanbod (van intotaal 35 uur per gemeente) uit een keuze van onderstaandeonderdelen:DeskundigheidsbevorderingBevragen van specifieke groepenPositiebepaling Wmo-raad

Vanzelfsprekend is de mogelijkheid om ondersteuning op maataan te bieden, afhankelijk van de lokale wensen en behoeftes.

In 2009 wordt dit aanbod aan gemeenten gefinancierd door deprovincie Gelderland. Uit de eerste evaluatie van dit aanbod blijktdat veel gemeenten en Wmo-raden positief gestemd zijn over dedoor Zorgbelang Gelderland geboden ondersteuning.

Ook in 2010 kan er, dankzij definanciële ondersteuning vande provincie Gelderland, eenvergelijkbaar aanbod wordengedaan.

Met alle gemeenten en/of Wmo-raden in Gelderland is doormedewerkers van Zorgbelang Gelderland contact gelegd. InGelderland gaat het om ongeveer 55 gemeenten (Rheden enRozendaal werken samen in het kader van de Wmo).

?

?

?

Resultaat

Hiervan hebben we aan 32 gemeenten en/of Wmo-radenondersteuning mogen bieden. Ongeveer vier gemeenten en/ofWmo-raden gaven aan geen behoefte te hebben aanondersteuning. Met de overige negentien gemeenten zijnvoorbereidende gesprekken gevoerd zonder dat dit tot concreteondersteuning heeft geleid. Hiervoor waren verschillende redenen.Zo kwam het voor dat Wmo-raden net al een training achter de rughadden. Soms gaven beleidsmedewerkers aan het te druk tehebben; de interne afstemming bij een gemeente kost soms veeltijd. In de praktijk bleek ook het concretiseren van wensen enideeën met veel tijd gemoeid te gaan. Gemaakte afspraken metenkele mensen van een Wmo-raad werden na terugkoppeling inde raad bijgesteld. De vergaderfrequentie van raden kan laag zijn,waardoor afstemming nog meer tijd kost.

Veelal bestond de ondersteuning van Zorgbelang Gelderland in2009 uit scholingsbijeenkomsten voor Wmo-raden. Tijdens dezebijeenkomsten werden verschillende onderwerpen behandeld.Hieronder ziet u de top drie van onderwerpen waar in 2009 hetmeeste behoefte aan was:1. Achterbanraadpleging2. Samenwerking3. Wensen en behoeften van GGz-cliënten

Welke ondersteuning?

AchterbanraadplegingLeden van Wmo-raden werken harden vol enthousiasme aan hunopdrachten. Graag komen ze incontact met de mensen waar ze voorwerken, de zogenaamde Wmo-klanten. De leden vinden hetbelangrijk om te weten wat hunwensen en behoeften zijn, ook doormet elkaar in contact te staan wordtachterhaald wat het daad- werkelijkeeffect is van het Wmo-beleid.Het blijkt niet altijd even helder wiedeze Wmo-klanten zijn. ZorgbelangGelderland heeft verschillendemethodieken ontwikkeld om metdiverse Wmo-doelgroepen in contactte komen. Daarnaast worden deWmo-raden ondersteund met hetorganiseren en uitvoeren vanbijvoorbeeld bijeenkomsten voor eenspecifieke doelgroep, zoalsmantelzorgers.

SamenwerkenTijdens bijeenkomsten wordtregelmatig aandacht besteed aansamenwerking. Soms gaat het overde samenwerking binnen een Wmo-raad en over de samenwerking metbijvoorbeeld de gemeente.Een Wmo-raad bestaat uit een groepmensen die op vele manierenbetrokken zijn bij de Wmo en degemeente. Vanuit een gemêleerdgezelschap is het nog niet zoeenvoudig om een hecht en goedsamenwerkend team te worden. Af entoe is hierbij ondersteuning nodig.Verder is er aandacht voor de visie ende rol van de Wmo-raad in het 'Wmo-spel' tussen gemeente, politiek,aanbieders van zorg- enwelzijnsdiensten, en lokalegehandicapten-, ouderen-, enpatiëntenorganisaties.Een spannend spel!

11

410

Wensen en behoeften van GGz-cliënten

Andere onderwerpen

Diverse werkwijzen

Mensen met een psychische beperking zijn vaak voor veelgemeenten en Wmo-raden onzichtbaar. Terwijl onderzoek juistuitwijst dat het om een grote groep gaat. Ongeveer vier procentvan de bevolking kampt met ernstige tot zeer ernstige psychischeof psychiatrische problematiek. In centrumgemeenten zijn ervoorzieningen voor deze doelgroep, maar wat zijn de wensen enbehoeften van deze doelgroep in uw gemeente? ZorgbelangGelderland gebruikt verschillende methoden om dit onder deaandacht te brengen van gemeenten en Wmo-raden.

Natuurlijk zijn er meer onderwerpen aan bod gekomen tijdens debijeenkomsten met Wmo-raden. Zo hebben medewerkers vanZorgbelang Gelderland informatie gegeven over dePakketmaatregelen AWBZ, de Wmo in het algemeen, de Wmo-beleidsplannen, de monitoring van Wmo-beleid en hoe men alsWmo-raad zich hoorbaar kan maken voor de gemeentelijkeverkiezingen.

Naast scholingsbijeenkomsten is er ook op andere manierenondersteuning geboden aan gemeenten en/of Wmo-raden.Zoals bij een evaluatie van de Wmo-raad, bij het voorbereiden vaneen thema-bijeenkomst, bij onderzoek rondom de Wmo, en bij hetopstarten van een Wmo-raad.

Op verschillende manieren wordt telkens getracht te achterhalenhoe de ondersteuning van Zorgbelang Gelderland wordtgewaardeerd. Met trots kan er gezegd worden dat de waarderingvoor de ondersteuning over het algemeen hoog is en in 2009gemiddeld een 7,9 scoorde!

en Wmo-raden ondersteuning geboden. Natuurlijk zaler behoefte zijn aan de eerder beschreven ondersteuning, maargraag brengen we nog enkele andere items onder uw aandacht:

Waardering

ToekomstIn 2010 wordt weer met veel plezier aan alle Geldersegemeenten

?

?

?

?

Informele participatie

Monitoring van beleid

Bijzondere burgers

Meer weten?

Naast het betrekken van burgers bijde Wmo door het instellen van eenWmo-raad, zijn er nog tal vanmanieren om te participeren, dezogenaamde informele participatie.

De meeste gemeenten zijn druk bezigmet het uitvoeren van het Wmo-beleid, maar op welke wijze kan menals raad nu volgen/monitoren of hetgaat zoals bedoeld is?

In (bijna) elke gemeente wonenmensen met een verstandelijkebeperking, mantelzorgers, dak- enthuisloze, allochtone zorgvragers,jongeren en ouders die van de Centravoor Jeugd en Gezin gebruik gaanmaken. Op tal van manieren kunnende gemeenten en of Wmo-radenondersteund worden om de stem vandeze burgers te laten horen.

Geïnteresseerd in de werkzaam-heden van Zorgbelang Gelderland?Neem contact met onze regio-adviseur! Via telefoonnummer 026384 28 22 of [email protected] ook op onze websitewww.zorgbelanggelderland.nlbij 'Vergelijk gemeenten'. Daar vindt uinformatie over elke regio engemeente in Gelderland, onzeregioplannen en onze regioadviseurs.

Colofon

Deze Nieuwsbrief is een uitgave van Zorgbelang Gelderland

Redactie en informatie: Joke Stoffelen, Liesbeth Zwanepol, Willeke Peeters

(Eind)redactie: Marit van der Goot

Zorgbelang Gelderland

Postbus 5310 6802 EH Arnhem

IJsselburcht 4 6825 BP Arnhem

Telefoon 026 384 28 22

Fax 026 384 28 23

www.zorgbelanggelderland.nl

[email protected]

.

.

12Wmo / AWBZ Nieuwsbrief 14 - april 2010

Wmo / AWBZ ‘Civil society' - Zorgbelang Inclusief · Wmo / AWBZ Nieuwsbrief 14 - april 2010 3...

Documents

Transcript of Wmo / AWBZ ‘Civil society' - Zorgbelang Inclusief · Wmo / AWBZ Nieuwsbrief 14 - april 2010 3...