WMD Jaarverslag 2007 definitief LOWRES Met Cover

64
NV Waterleidingmaatschappij Drenthe Jaarverslag 2007

description

 

Transcript of WMD Jaarverslag 2007 definitief LOWRES Met Cover

NV Waterleidingmaatschappij Drenthe

Jaarverslag 2007

Jaarverslag 2007 NV Waterleidingmaatschappij Drenthe

Inhoud

Samenstelling

Raad van Commissarissen

Directieverslag

Jaarrekening 2007

Overige gegevens

Raad van Commissarissen, directie, ondernemingsraad 1en aandeelhouders

Voorstel aan de aandeelhouders 2Verslag van de Raad van Commissarissen 3

Strategie en beleid 5Watervoorziening 7Distributie 13Jaarproductiecijfers 14Waterkwaliteit 15Klanten 19Mens en organisatie 20Financiën 23ICT 24Indowater 25Ander Water 29Toekomstige ontwikkelingen 30Vergelijking resultaat 2007 met het Financieel Plan 2007 32Kengetallen 33Voorzieningsgebied 34

Enkelvoudige balans per 31 december 2007 37Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2007 38Toelichting op de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening 39Geconsolideerde balans per 31 december 2007 50Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2007 51Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2007 52Toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening 53

Statutaire bepaling winst 58Voorstel winstbestemming 58 Accountantsverklaring 59

Raad van Commissarissen, directie, ondernemingsraad en aandeelhouders

T. Klip-Martin voorzitter vanaf 7 december 2007S.B. Swierstra voorzitter tot 7 december 2007

M.J. Augusteijn-Esser J. Kuper A. MeijerJ.H. van der Laan vanaf 7 december 2007R.W. Munniksma tot 7 december 2007G. Vlieghuis

A.B.M. Schrijver secretaris

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft op 7 decem-ber 2007 mevrouw T. Klip-Martin, voorgedragen door de provincie Drenthe, en de heer J.H. van der Laan, voorgedragen door het cluster bestaande uit de gemeenten Aa en Hunze, Assen, Noordenveld en Tynaarlo, benoemd als commissaris. De door de provincie voorge-dragen commissaris is conform de statuten ook de voorzitter van de Raad van Commissarissen.

K.J. Hoogsteen

M. Verhoeven VoorzitterG. Blom Secretaris J. Kikkert H. RamakerW. SchepersJ. de Vries E.H. Meijer Ambtelijke ondersteuning

Aantal aandelenProvincie Drenthe 907Gemeente Aa en Hunze 57Gemeente Assen 133Gemeente Borger-Odoorn 55Gemeente Coevorden 77Gemeente Emmen 219Gemeente Hoogeveen 117Gemeente Midden-Drenthe 68Gemeente Noordenveld 68Gemeente Tynaarlo 43Gemeente Westerveld 20Gemeente De Wolden 50

Raad van Commissarissen

Directie

Ondernemingsraad

Aandeelhouders

1

Voorstel aan de aandeelhouders

Hierbij bieden wij u het door de bestuurder opgestelde jaarverslag 2007 van de NV Waterleidingmaatschappij Drenthe aan met daarin opgenomen de jaarrekening over 2007. De jaarrekening is gecontro-leerd door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. en van een goedkeurende verklaring voorzien. De verklaring is in de jaarstukken opgenomen.

Het jaarverslag en de jaarrekening zijn met de bestuurder besproken in een vergadering waarbij ook de accountant aanwezig was.

De winst- en verliesrekening over 2007 sluit met een positief saldo van € 1.086.000,-.

Voorgesteld wordt het maximaal toegestane dividend ter grootte van 6%, zijnde de wettelijke rente per 1 januari 2008, van het geplaatste aandelenkapitaal aan aandeelhouders uit te keren en het restant aan de statutaire reserve toe te voegen.

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt voorgesteld de jaarrekening en de daarin opgenomen winstverdeling vast te stellen.

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt tevens voor-gesteld voor het jaar 2007 decharge te verlenen aan de bestuurder voor het gevoerde bestuur en aan de leden van de Raad van Com-missarissen voor het gevoerde toezicht.

Assen, 20 juni 2008

Namens de Raad van Commissarissen,T. Klip–Martin, voorzitter

2

3

Verslag van de Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen heeft in het verslagjaar vijfmaal vergaderd in aanwezigheid van de bestuurder. In de vergaderingen waarin de jaarresultaten en accountantsverklaring betreffende de controle jaarrekening 2006 werd besproken en vastgesteld waren tevens de interim-controller van WMD en de externe accountant aanwezig.

In het verslagjaar zijn onder meer de volgende onderwerpen besproken:

- Aansprakelijkheid werken met asbestcement- Samenwerking met Waterbedrijf Groningen- Keuze Verbruikersinformatiesysteem- Jaarverslag 2006 en jaarstukken- Jaarresultaten en rapportage accountant betreffende de controle jaarrekening 2006- Financieel Plan 2008 - Tarievenregeling 2008- Benoeming commissarissen en voordrachten - Tariefstelling, winst en winstbestemming - Grondtransactie- Garantstelling lening NieuWater B.V.- Water voor de Masai- Winstregulering drinkwatersector- Klantenpanel- KwaliteitsmanagementsysteemenISO-certificering- Tarieven brandblusvoorziening particulieren- Benoeming controller- Watervoorzieningsplan- Leveringsplan- Benchmark- Jaarrekeningen dochterondernemingen- Bestuursakkoord Waterketen- Akkoord van Schokland- Samenwerking met PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland- Medewerkertevredenheidsonderzoek - Convenant ondernemingsraad inzake aanbevelingsrecht bij benoeming commissarissen

De leden van de Raad van Commissarissen worden benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders waarbij voor één com-missaris een voordracht wordt gedaan door Gedeputeerde Staten van Drenthe en voor drie commissarissen door clusters van gemeen-ten. De clusters zijn:

- Aa en Hunze, Assen, Noordenveld en Tynaarlo- Borger-Odoorn, Coevorden en Emmen- Hoogeveen, Midden-Drenthe, Westerveld en De Wolden

Voor de overige commissarissen wordt een voordracht gedaan door de Raad van Commissarissen.

De ondernemingsraad heeft een recht van aanbeveling aan de rechts-personen en organen die een voordracht aan de AvA kunnen doen en voor 1/3 van de leden een zogenaamd versterkt aanbevelingsrecht. In 2007 is met betrekking tot het aanbevelingsrecht van de onderne-mingsraad en de te volgen procedure een convenant tussen de Raad van Commissarissen en de ondernemingsraad overeengekomen.

De leden van de Raad van Commissarissen zijn tevens lid van de Raad van Commissarissen van NoordWater BV en Aqua Borealis BV; twee dochtermaatschappijen van de NV Waterleidingmaatschappij Drenthe die de aandelen houden van diverse werkmaatschappijen waarin andere wateractiviteiten zijn ondergebracht.

4

Rooster van aftreden Het volgende rooster van aftreden geldt:

Naam Aflooptermijn

J. Kuper 2009

G. Vlieghuis 2009

M.J. Augusteijn-Esser 2010

A. Meijer 2010

T. Klip-Martin 2011

J.H. van der Laan 2011

Hierna treft u een korte beschrijving aan van de leden van de Raad van Commissarissen.

Mevrouw T. Klip-Martin, geboren op 30 maart 1954, lid van College van Gedeputeerde Staten van Drenthe, voorzitter van de Raad van Commissarissen. Voordracht Gedeputeerde Staten van Drenthe.Voor de eerste maal benoemd december 2007.

Mevrouw M. J. Augusteijn-Esser, geboren op 28 januari 1944, voormalig lid der Tweede Kamer. Voordracht Raad van Commissarissen. Dwingend aanbevelingsrecht ondernemingsraad.Herbenoemd in november 2005.

De heer A. Meijer, geboren 25 juli 1948, vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen. Voordracht cluster Hoogeveen, Midden-Drenthe, Westerveld en De Wolden. Laatstelijk benoemd in november 2006.

De heer G. Vlieghuis, geboren op 21 mei 1942, commissaris van de Koninklijke Van Gorcum BV, lid Raad van Toezicht Interzorg Noord-Nederland.Voordracht Raad van Commissarissen.Herbenoemd in november 2005.

De heer J. Kuper, geboren op 22 maart 1954, wethouder van de gemeente Emmen. Voordracht cluster Borger-Odoorn, Coevorden en Emmen.Benoemd in november 2006.

De heer J.H. van der Laan, geboren op 1 juli 1950, burgemeester van de gemeente Noordenveld.Voordracht cluster Aa en Hunze, Assen, Noordenveld en Tynaarlo.Voor de eerste maal benoemd december 2007.

Alle commissarissen hebben de Nederlandse nationaliteit.

5

Strategie en beleid

Continuïteit

Drinkwaterwet

Millennium doelstellingen

In 2007 werd het 70-jarig bestaan van de NV Waterleidingmaatschap-pij Drenthe gevierd. De geschiedenis van de drinkwatervoorzie-ning en Drenthe en WMD werd verhaald in een speciaal voor deze gelegenheid geschreven boek. Een TV-serie maakte iedere inwoner van Drenthe attent op de drinkwatervoorziening en de activiteiten die daarvoor nodig zijn. De drinkwatervoorziening in Drenthe en WMD zijn, zo toont de geschiedenis, nauw met elkaar verweven. De door velen uitgesproken wens bij de festiviteiten was dat dit ook voor de toekomst zo moge blijven.

De minister van VROM is voornemens om te komen tot winstregu-lering in de drinkwatersector teneinde redelijke tarieven te waar-borgen. Voor de nadere uitwerking hiervan vindt onderzoek plaats. Daarbij zal ook aandacht worden besteed aan winstuitkering en sol-vabiliteit. Het beleid van WMD, zoals vastgelegd in de statuten, is dat er geen winstuitkeringen plaatsvinden en dat winst in het bedrijf blijft ter versterking van de solvabiliteit. Het overgrote deel van de water-leidingbedrijven hanteert hetzelfde model. Naar de mening van WMD zou een eventuele regulering in lijn moeten zijn met de gangbare praktijk. De aandeelhouders zijn zeer wel in staat hun verantwoorde-lijkheid te nemen. Vertrouwen in de werking van een goed bestuur en goed toezicht, waarbij de kaders duidelijk zijn aangegeven en ieder zijn eigen verantwoordelijkheid heeft en daarover verantwoording aflegt,isnaardemeningvanWMDhierbijhetuitgangspunt.

Op 30 juni 2007 ondertekenden de Nederlandse Waterleidingbedrij-ven samen met andere bedrijven en maatschappelijke organisaties het ‘Akkoord van Schokland’. Met het tekenen van dit akkoord com-mitteren zij zich samen te werken met de Nederlandse regering, met als doel bij te dragen aan het behalen van de Millennium Development Goal nummer 7 te weten: ‘het halveren van het per-centage mensen in ontwikkelingslanden dat geen duurzame toegang heeft tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen’. WMD werkt in Indonesië via haar dochterondernemingen daadwerkelijk mee aan de realisatie van de Millennium doelstellingen. Vijftig miljoen mensen wereldwijd van drinkwater voorzien is de opdracht die de onderte-kenaars van het Akkoord van Schokland zich hebben gesteld. Het aantal mensen dat via de WMD-bedrijven van goed drinkwater wordt voorzien zal rond 2015 ongeveer 3 miljoen bedragen. De betrokken-heid van de waterleidingbedrijven uitmondend in een daadwerkelijke bijdrage is, gezien de maatschappelijke verantwoordelijkheid van waterleidingbedrijven, een goede zaak.

Met PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland is een overeenkomst gesloten om gezamenlijk activiteiten in Indonesië uit te voeren. Deze verbreding van de inzet aan Nederlandse kant wordt door WMD zeer toegejuicht.

6

Bestuursakkoord Waterketen

Samenwerking met WaterbedrijfGroningen

De ministeries van VROM, V&W en het IPO, de VNG, de Unie van Waterschappen en VEWIN hebben in het verslagjaar het Bestuurs-akkoord Waterketen getekend. De ondertekenaars willen een extra impuls geven aan de ontwikkeling van een meer doelmatige en transparante waterketen, met behoud en versterking van de goede prestaties op het gebied van volksgezondheid, milieu en leveringsze-kerheid. Europese aanbestedingsverplichting en de BTW-problematiek zijn grote knelpunten bij daadwerkelijke samenwerking tussen water-leidingbedrijven en waterschappen.

Het meeliften op de nota’s van WMD door de waterschappen zal worden herijkt in het kader van de samenwerkingsverbanden(belastingkantoren), die de waterschappen hebben ingesteld. De waterschappen Reest en Wieden en Velt en Vecht (verenigd in het belastingkantoor Lococensus) hebben de WMD verzocht het mee-liften op de nota, wat door hen al eerder beëindigd was, nog met één jaar te verlengen. De kosten en opbrengsten van het meeliften zullen door WMD nadrukkelijk tegen elkaar worden afgewogen.

De samenwerking heeft in 2007 geleid tot een watervoorzieningsplan voor het voorzieningsgebied van de beide bedrijven, een gezamen-lijke klantenadministratie en de bouw van een installatie die kalkmelk gaat leveren aan beide organisaties. Het verslagjaar is ook gebruikt om de huidige vorm en inhoud van de samenwerking te evalueren. Als resultaat hiervan is gekozen voor een model waarbij een afdeling een duidelijke plaats krijgt in één organisatie en diensten verleent aan de andere organisatie. De beleidsaansturing vindt gezamenlijk plaats.

Watervoorziening

Watervoorzieningsplan

Leveringsplan

Op 9 november hebben WMD en Waterbedrijf Groningen aan alle belanghebbenden het gezamenlijke watervoorzieningsplan gepre-senteerd. De uitvoering van dit plan zal in 2008 ter hand worden genomen.

Belangrijke basis van de samenwerking is het aan elkaar koppelen van het leidingnet tussen de drinkwaterstations Annen en De Punt. Het resultaat daarvan is dat beide bedrijven aan elkaar 1,5 miljoen m3 drinkwater per jaar gaan leveren. Veel aandacht wordt in het plan besteed aan het op orde brengen van de leveringszekerheid.

De voorbereiding van de vernieuwing van de productiestations Bei-len en Dalen is, als uitvloeisel van het watervoorzieningsplan, afge-rond. Ten behoeve van het ontwerp zijn er proeven met biologische ontijzering uitgevoerd om het zuiveringsproces te optimaliseren. De proeven zijn met succes afgerond en worden in het nieuwe ontwerp geïmplementeerd.

In het verslagjaar is het leveringsplan gereed gekomen en aangebo-den aan de Inspectie Volksgezondheid. Deze heeft hier met instem-ming kennis van genomen. Het leveringsplan heeft als doelstelling ‘het verschaffen van inzicht in de wijze waarop WMD voldoet aan de wettelijke verplichtingen met betrekking tot de continuïteit van de levering van betrouwbaar drinkwater’. De verplichting tot het opstellen van een leveringsplan is opgenomen in de nieuwe Drinkwa-terwet, die naar verwachting in 2008 van kracht wordt. Het leve-ringsplan verschaft voorts inzicht aan de colleges van burgemeesters en wethouders van de Drentse gemeenten ten tijde van calamiteiten en de wijze waarop de nooddrinkwatervoorziening is ingepast in het gemeentelijk rampenplan. WMD gebruikt het leveringsplan intern als informatiebron voor zittende en nieuwe medewerkers.

7

Innovatie en technologie

Ontwikkelingen winning Annen Breevenen

Onderzoek winlocatie Zeijerveen(golfbaan)

Binnen de WMD en haar dochters vinden technologische innovaties en verbeteringen plaats. Met name de ondernemingen die ander water produceren zijn als het ware laboratoria waarin de technologie wordt bestudeerd, getest en in de bedrijfsvoering wordt toegepast. WMD-medewerkers doen op deze wijze een schat aan ervaring op die bij introductie van de technologie – als een technologie die zich daar bewezen heeft – binnen de drinkwatervoorziening ingezet kan worden.

In het verslagjaar is door WMD/BètaWater, met subsidie van Senter, het onderzoeksproject ‘Optimalisering membraansystemen’ gestart in het kader van de Innowater subsidieregeling. In dit project wordt samengewerkt met NorthWater, WLN, Norit, IHE en Global Membranes.

In het kader van dezelfde subsidieregeling participeert WMD/Giet-Water in het onderzoeksproject ‘Hiërarchische regeling van een membraansysteem’.

Voor de drinkwaterzuivering is een pilotonderzoek uitgevoerd naar adsorptieve of biologische ontijzering, een techniek waarbij een betereontijzeringmethogerefiltratiesnelhedenwordtbereikt.

Genoemde projecten hebben tot doel de exploitatiekosten te verlagen.

Voor het 80 ha groot weidevogelgebied in het wingebied Breevenen zijn de onderhandelingen met een agrariër om dit te gaan beheren in combinatie met het opzetten van een veehouderijbedrijf in 2007 afgerond. WMD investeert hiermee in duurzaam beheer van haar wingebied.

Samen met de provincie en andere waterpartners is een onderzoek gaande om de locatie Zeijerveen (huidige golfbaan) te gaan ontwik-kelen. Deze locatie wordt enerzijds ingezet als strategische winning. Anderzijds wordt het door winning op deze locatie mogelijk de verminderde winning van Assen te compenseren (in verband met de effecten van die winning op de verdroging van de Drentsche Aa). Vooronderzoek, waaronder boringen en geo-elektrische metingen, geven aan dat grondwater winnen op deze locatie goed mogelijk is. Een strategische milieubeoordeling zal meer duidelijkheid geven over de haalbaarheid. Aanwijzing op de provinciale POP-kaart is de volgende stap waarna WMD een vergunningaanvraag kan doen.

8

Beveiliging en crisismanagement

Productie algemeen

Alle technische en organisatorische maatregelen zijn in het verslag-jaar afgerond om aan het Basis Beveiligings Niveau te voldoen. Dit beveiligingsniveau wordt voorgeschreven in de nieuwe Drinkwater-wet. De maatregelen zijn zowel intern als extern geaudit. De externe audit is uitgevoerd door de Inspectie van VROM regio Noord, die na afloophaargrotetevredenheiduitsprakoverdeaanpakvanWMD.De menselijke factor, de wijze waarop met beveiliging wordt om-gegaan, is een cruciaal onderdeel van de beveiliging. Een ‘mystery guest’ heeft op een aantal plaatsen in het bedrijf de naleving van de vastgelegde afspraken getoetst. Jaarlijks worden de auditbevindin-gen in de afdelingen besproken om de noodzaak tot alertheid bij de medewerkers onder de aandacht te brengen.

Een oude reinwaterkelder is verbouwd tot magazijn voor de opslag vanvijfliterflessendrinkwatertenbehoevevandenooddrinkwater-voorziening.Dezeflessenwordendirectingezetbijsituatieswanneertijdelijk geen normale levering via het leidingnet mogelijk is (naast de normale nooddrinkwatervoorziening) en bij geplande en ongeplande onderbrekingen van de waterlevering.

In het najaar heeft in Zuidlaren een nooddrinkwateroefening plaats-gevonden in samenwerking met andere waterleidingbedrijven en de gemeente Tynaarlo.

De productie van drinkwater is ook in 2007 weer vrijwel ongestoord verlopen. De levering vanaf de productiestations is alleen in het drinkwaterpompstation Hoogeveen op 27 november gedurende ongeveer een half uur onderbroken geweest.

9

10

Procesbesturing

Energie

Kalkmelkinstallatie

Spoelwaterverbruik

Bij het onderhoud van de productiestations is het afgelopen jaar een begin gemaakt met preventief onderhoud met als doel de operationele kosten, die worden veroorzaakt door storingen buiten normale werktijden, te verlagen. In 2006 is een begin gemaakt met het systematisch in kaart brengen van de storingen buiten normale werktijden. In 2007 is een daling opgetreden, van gemiddeld 16,5 naar 13,9 storingen in productie-installaties buiten werktijd per week.Bij verlengen van de levensduur van de huidige productie-installaties moet rekening worden gehouden met tijdige vervanging of renovatie van grote componenten in de zuivering. In een intern uitgevoerde studie is dit voor elk productiestation in kaart gebracht.

Vanwege het in de toekomst niet meer ondersteunen van de huidige besturingssoftware door de leverancier zijn de voorbereidingen gestart voor vervanging. Tevens wordt de infrastructuur aangepast. Huurlijnen worden vervangen door een Virtual Private Network.

Uit oogpunt van vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en kostenreductie (de prijs van energie is in de afgelopen jaren aanzien-lijk gestegen) was vermindering van het elektriciteitsverbruik ook in 2007 een belangrijk aandachtspunt. De genomen maatregelen en de inspanningen in de bedrijfsvoering hebben geleid tot een afname van het elektriciteitsverbruik voor de productie van drinkwater met ongeveer 1,5% ten opzichte van 2006.

Op advies van een energiemakelaar is in het verslagjaar op de beurs voor energie (Endex beurs) de helft van de energie voor het jaar 2011 vastgelegd. Op deze wijze wordt ervoor gezorgd dat op deze zeer volatiele markt WMD een behoudend beleid voert.

Eind 2007 is een overeenkomst getekend met Waterbedrijf Gronin-gen voor de gezamenlijke productie van kalkmelk. Kalkmelk wordt gebruikt om het water te ontharden. De productie-unit wordt ge-bouwd bij pompstation Nietap en gaat voor WMD kalkmelk leveren aan de productiestations Assen en Hoogeveen. Het zelf aanmaken van kalkmelk levert een kostenbeparing op. Bovendien wordt de milieubelasting verminderd door besparing op transport vanuit Duitsland.

Dooroptimalisatievanfiltratieprocessenenvaninstallatiesishetspoelwaterverlies over 2007 15% lager dan in 2006. Er resteert nu 2% van het opgepompte grondwater dat als spoelwater na zuivering wordt geloosd op oppervlaktewater.

Productiestation Valtherbos Op productiestation Valtherbos is in 2007 een installatie gebouwd voor hergebruik van spoelwater. Deze installatie is in januari 2008 in bedrijf genomen. Deze installatie levert niet alleen een vermindering van het grondwaterverbruik op, maar verbetert ook de mogelijkhe-den voor nuttige inzet van het resterende spoelwaterslib.

11

12

Project conversie aansluitleidingen

Storingen

Samenstellinghoofdleidingnet

Leeftijd leidingnet

Hoofdleidingbreuken in AC leidingen 2005-2007

Efficiency

In de slag naar verdere professionalisering op het gebied van ac-curate leidingnetinformatie is het project om alle analoge tekeningen van de huisaansluitingen te digitaliseren en onder te brengen in hetzelfde pakket als waar hoofdleidingen zijn ondergebracht nage-noeg afgerond. Dit wordt uitgevoerd door ons ingenieursbureau in Indonesië en zal in de eerste helft van 2008 worden afgerond.

In 2007 waren 571 (2006: 427) storingen in het hoofdleidingnet. De storm in januari veroorzaakte alleen al in een etmaal 32 storingen.

■AC 2005 ■AC 2006 ■AC 2007

Ten behoeve van een risicokaart voor Drenthe is, in opdracht van de Regionale Brandweer Drenthe (RBD), de bluswatercapaciteit gemeten bij 1733 brandkranen in de omgeving van kwetsbare en gevaarlijke objecten.

De gezamenlijke aanbesteding met collega nutsbedrijven bij aanleg van nieuwe leidingen werd uitgebreid met ook het gezamenlijk aan-besteden van reconstructies. Tengevolge van deze coördinatie blijft de overlast voor derden beperkt en vindt er een kostenbesparing plaats.

Inhetkadervanzoefficiëntmogelijkwerkenzijnallemonteursbusjesin het verslagjaar uitgerust met een navigatiesysteem zodat men snel bij onderbrekingen in de waterlevering ter plekke kan zijn.

13

Distributie

0

10

20

30

40

50

60

jan feb mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec

Maand

Aan

tal

■ PVC 59%■AC 34%■GIJ 8%■Overig 1%

■ >=50 jaar 41%■40 tot 50 10%■30 tot 40 10%■20 tot 30 8%■10 tot 20 16%■0 - 10 15%

14

Jaarproductiecijfers drinkwaterWMD aangevuld met in-en verkopen

Inkoop engros

Verkoop engros

De in het leidingnet afgeleverde hoeveelheid drinkwater was in 2007 ongeveer 2% lager dan in 2006. Deze vermindering vond grotendeels plaats in de zomermaanden juni en juli die ten opzichte van 2006 ook beduidend ‘natter’ waren. Alleen in de hete en droge maand april was de afgifte duidelijk hoger dan in 2006.

Productiestations

Jaarproductiecijfers

% t.o.v

2003 2004 2005 2006 2007 2006

Assen 3.817.345 2.828.994 2.415.261 2.663.684 2.247.302 -15,63

Annen 1.993.992 2.828.997 3.090.904 2.978.139 3.371.477 13,21

Gasselte 2.266.770 2.244.150 2.211.393 2.039.942 1.900.865 -6,82

Beilen 3.100.886 2.839.690 2.749.751 2.749.417 2.794.660 1,65

Ruinerwold 1.880.289 1.778.597 1.693.425 1.854.203 1.842.447 -0,63

Zuidwolde 939.729 826.517 854.884 863.331 854.662 -1,00

Leggeloo 663.588 711.681 784.965 630.711 704.040 11,63

Hoogeveen 3.657.560 3.903.821 3.978.007 3.916.387 3.859.098 -1,46

Valtherbos 5.201.638 4.948.136 4.743.269 4.916.731 4.989.710 1,48

Noordbargeres 4.290.074 4.343.726 4.270.544 4.162.177 4.051.118 -2,67

Kruidhaars 1.720.656 1.672.867 1.702.929 1.865.833 1.624.937 -12,91

Dalen 1.126.066 1.080.894 1.065.711 1.079.223 1.079.410 0,02

Subtotaal 30.658.593 30.008.070 29.561.044 29.719.778 29.319.726 -1,35

Inkoop engros

Nietap 1.280.019 1.358.080 1.408.539 1492.947 1.418.085 -5,01

De Punt 1.018.102 890.157 893.007 983.458 917.990 -6,66

Verkoop engros

Vitens -1.880.289 -1.778.597 -1.693.425 -1.760.019 -1.766.043 -5,01

Subtotaal 31.076.425 30.477.710 30.169.165 30.436.164 29.889.758 -1,80

Inkoop overig

WBG 48.029 39.216 58.924 74.397 53.440

Vitens

(Overijssel)14.700

Vitens

(Friesland)5.280 5.138 4.382 3.183 5.366

Verkoop overig

WBG -22.323 -26.920

Vitens

(Overijssel)

Vitens

(Friesland)-44.076 -45.717 -43.451 -20.428 -1.739

Totaal 31.085.658 30.491.047 30.189.020 30.470.993 29.919.905 -1,81

De kwaliteit van het geproduceerde drinkwater was ook in 2007 goed. De watersamenstelling voldoet ruimschoots aan de wettelijke normen. Uit de VEWIN Benchmark bleek dat ten opzichte van 2003 de waterkwaliteit van WMD verder is verbeterd. Verbeteringen zijn gerealiseerd door ontharding van het water van productiestation Zuidwolde en door optimalisatie van de bedrijfsvoering.

De Stichting Waterlaboratorium Noord (WLN) voert de bacterio-logische en chemische kwaliteitscontroles uit tijdens het gehele productie- en distributieproces. Het gedistribueerde water voldeed, op enkele uitzonderingen na, aan de normen van het Waterleiding-besluit. Op een aantal locaties in de distributiegebieden van de productiestations Kruidhaars, Noorbargeres, Valtherbos, Dalen, Annen, Zuidwolde en Gasselte kwamen te lage SI-waarden voor. Bij een lage SI geeft het water bij koude temperaturen geen kalk af, maar lost de kalk op. Een te lage SI-waarde heeft geen gevolgen voor de gezondheid. Daarom heeft de Inspectie VROM besloten dat er geen maatregelen nodig waren.

Reservoirs vormen een punt van extra aandacht binnen WMD. In zowel reservoir Mantinge als reservoir Zuidlaren werden bacteriën van de coligroep aangetroffen. Aangezien het geen E-coli betrof heb-ben deze bacteriën geen gezondheidkundige betekenis, maar duiden op een lichte vervuiling waarin nagroei van bacteriën kan optreden. Reservoir Mantinge is buiten bedrijf gesteld. Bij reservoir Zuidlaren zijn maatregelen genomen om herhaling te voorkomen.

Na de aanpassingen in de zuivering van productiestation Valtherbos in Emmen in 2006 volgde in de loop van het jaar enige toename van klachten over kalkafzetting. In reactie hierop is in het voorjaar van 2007 een (tijdelijke) wijziging in de zuivering doorgevoerd, waardoor de watersamenstelling weer gelijk is aan de situatie van voor 2006. Nader onderzoek wordt uitgevoerd naar de oorzaak van de kalkafzet-ting.

In 2007 is de Technologische Doorlichting van pompstations geïn-troduceerd, waarbij tezamen met WLN de gehele zuivering zowel technologisch als technisch wordt doorgelicht, gericht op water-kwaliteit. Deze vinden per productiestation éénmaal per drie jaar plaats. Gestart is met productiestation Beilen.

Inonderstaandetabelishetvolumeaananalysesgespecificeerdnaartype onderzoek en uitgedrukt in KIWA-punten.

type onderzoek 2007 2006 verschil

biologie 93.663 96.900 -3.237

fysisch chemisch 120.028 137.384 -17.356

metalen 81.344 87.040 -5.696

organisch 169.956 141.993 27.963

uitbesteed 7.052 13.672 -6.620

totaal 472.043 476.989 -4.946

15

Waterkwaliteit

16

Waterkwaliteit

De overzichten van de kwaliteit van het ruwe grondwater en het uit-gaande reine water van de drinkwaterproductielocaties zijn opgeno-men in de hiernavolgende tabellen.

Parameter Eenheid Valtherbos Kruidhaars Dalen Nrd Bargeres

ruw rein ruw rein ruw rein ruw rein

temperatuur °C 9,8 10,1 10,5 10,7 10,4 10,7 10,3 10,6

zuurstof mg/l <0.5 10,9 <0.5 10,5 <0.5 10,6 0,9 11,1

troebelheid ftu <0.1 0,2 0,2 0,2

zuurgraad pH 6,5 7,7 6,6 7,4 6,5 7,6 6,8 7,9

el. gel. verm. mS/m 20,1 30 26,6 34,7 40,8 49,9 41,6 38

waterstofcarb. mg/l 61 130 120 170 85 150 130 100

chloride mg/l 22 23 19 22 53 55 35 36

sulfaat mg/l 22 24 21 28 64 64 64 63

ammonium mg/l 0,06 <0,03 0,08 <0,03 0,17 <0,03 0,19 <0,03

nitriet mg/l <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02

nitraat mg/l <0.5 0,5 <0.5 <0.5 <0.5 0,8 0,9 1,3

ortho-fosfaat mg/l 0,94 0,78 0,61 0,56

silicium mg/l 8,8 9,5 8,3 7,3

aluminium µg/l 6 <5 <5 <5 <5 <5 <5 <5

calcium mg/l 13,5 44,9 33,6 57,1 37,4 65,8 49,7 47,9

kalium mg/l 1,3 1,3 1,7 1,8 3,5 3,6 3,8 4

magnesium mg/l 2,9 3,1 3,7 3,9 6,7 7,3 6,7 6,6

mangaan mg/l

natrium mg/l 12,2 13 10,8 11,9 25,8 27,7 19 18,7

ijzer mg/l 15,5 12,1 12,2 13,4

tot. hardheid mmol/l 0,45 1,25 0,99 1,58 1,21 1,94 1,51 1,47

DOC.* mg/l 1,6 1,1 2,5 1,6 2,6 2,1 2,2 1,9

kleur mg

Pt-Co/l

<5 <5 <5 <5

* Dissolved organic carbon (opgelost organisch koolstof)

Waterkwaliteit

17

Parameter Eenheid Assen Gasselte Annen Beilen

ruw rein ruw rein ruw rein ruw rein

temperatuur °C 11,2 11,3 9,7 9,9 10,6 10,9 10,6 10,8

zuurstof mg/l <0.5 9,3 <0.5 11,2 <0.5 10,5 <0.5 9,6

troebelheid ftu <0.1 0,15 <0.1 0,18

zuurgraad pH 7,1 7,6 7 7,8 7,1 7,4 7 7,6

el. gel. verm. mS/m 47,8 33,6 27,6 31 30,3 28,3 42,1 40,1

waterstofcarb. mg/l 280 190 120 140 180 160 230 220

chloride mg/l 30 23 19 21 12 11 22 20

sulfaat mg/l 0,5 2,4 24 26 7,5 6,9 19 17

ammonium mg/l 0,56 <0,03 0,04 <0,03 0,06 <0,03 0,36 <0,03

nitriet mg/l <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02

nitraat mg/l <0.5 1,5 <0.5 <0.5 <0.5 <0.5 <0.5 1,2

ortho-fosfaat mg/l 0,72 0,44 0,68 0,66

silicium mg/l 10 8,2 11 11

aluminium µg/l <5 <5 <5 <5 <5 <5 <5 <5

calcium mg/l 73,7 49,2 35,8 47,7 48,9 47,1 68,8 68,8

kalium mg/l 1,9 1,8 1,4 1,5 1,2 1,3 1,7 1,8

magnesium mg/l 6,4 5,8 4,7 4,9 4,1 3,9 6,1 6,1

mangaan mg/l 0,112 0,321 0,23 0,178

natrium mg/l 22,6 17,5 11,8 12,4 8,87 8,58 12,9 12,8

ijzer mg/l 4,1 7,2 5,4 7

tot. hardheid mmol/l 2,1 1,46 1,08 1,4 1,39 1,34 1,97 1,97

DOC.* mg/l 2 2 1,1 0,8 1,6 1,1 3,7 3

kleur mg

Pt-Co/l

<5 <5 5 6

* Dissolved organic carbon (opgelost organisch koolstof)

Parameter Eenheid Assen Gasselte Annen Beilen

ruw rein ruw rein ruw rein ruw rein

temperatuur °C 11,2 11,3 9,7 9,9 10,6 10,9 10,6 10,8

zuurstof mg/l <0.5 9,3 <0.5 11,2 <0.5 10,5 <0.5 9,6

troebelheid ftu <0.1 0,15 <0.1 0,18

zuurgraad pH 7,1 7,6 7 7,8 7,1 7,4 7 7,6

el. gel. verm. mS/m 47,8 33,6 27,6 31 30,3 28,3 42,1 40,1

waterstofcarb. mg/l 280 190 120 140 180 160 230 220

chloride mg/l 30 23 19 21 12 11 22 20

sulfaat mg/l 0,5 2,4 24 26 7,5 6,9 19 17

ammonium mg/l 0,56 <0,03 0,04 <0,03 0,06 <0,03 0,36 <0,03

nitriet mg/l <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02

nitraat mg/l <0.5 1,5 <0.5 <0.5 <0.5 <0.5 <0.5 1,2

ortho-fosfaat mg/l 0,72 0,44 0,68 0,66

silicium mg/l 10 8,2 11 11

aluminium µg/l <5 <5 <5 <5 <5 <5 <5 <5

calcium mg/l 73,7 49,2 35,8 47,7 48,9 47,1 68,8 68,8

kalium mg/l 1,9 1,8 1,4 1,5 1,2 1,3 1,7 1,8

magnesium mg/l 6,4 5,8 4,7 4,9 4,1 3,9 6,1 6,1

mangaan mg/l 0,112 0,321 0,23 0,178

natrium mg/l 22,6 17,5 11,8 12,4 8,87 8,58 12,9 12,8

ijzer mg/l 4,1 7,2 5,4 7

tot. hardheid mmol/l 2,1 1,46 1,08 1,4 1,39 1,34 1,97 1,97

DOC.* mg/l 2 2 1,1 0,8 1,6 1,1 3,7 3

kleur mg

Pt-Co/l

<5 <5 5 6

* Dissolved organic carbon (opgelost organisch koolstof)

18

Waterkwaliteit Parameter Eenheid Ruinerwold Zuidwolde Leggeloo Hoogeveen

ruw rein ruw rein ruw rein ruw rein

temperatuur ºC 10,1 10,1 10,5 10,6 10,1 10,5 10,6 10,6

zuurstof mg/l <0.5 10,6 <0,5 8 <0.5 10,7 <0.5 10,4

troebelheid ftu <0.1 0,14 <0.1 <0.1

zuurgraad pH 6,8 7,6 6,6 7,3 7 7,9 6,9 8

el. gel. verm. mS/m 41,3 35,1 46,2 30,3 34,2 32,7 46,6 34,1

waterstofcarb. mg/l 270 210 290 180 170 150 300 200

chloride mg/l 14 16 23 17 23 23 20 17

sulfaat mg/l 2,8 4,3 <0,5 <0,5 13 14 <0.5 <0.5

ammonium mg/l 0,47 <0,03 1,1 <0,03 0,1 <0,03 0,43 <0,03

nitriet mg/l <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 0,017 <0,02 <0,02 <0,02

nitraat mg/l <0.5 1,6 <0.5 3,4 5,7 5,5 <0.5 1,9

ortho-fosfaat mg/l 0,69 0,91 1,4 0,56

silicum mg/l 12 11 9,1 11

aluminium µg/l <5 <5 <5 <5 13 <5 <5 13

calcium mg/l 69,4 59,9 72,5 46,8 52,1 51,5 78,6 50,3

kalium mg/l 1,2 1,2 1,6 1,3 1,7 1,7 1,7 1,5

magnesium mg/l 6,5 6,1 7,4 4,9 3,9 4 7,1 7,7

mangaan mg/l 0,2

natrium mg/l 9,98 10,2 16,2 13 12,4 12,6 14 12,4

ijzer mg/l 7,2 10,6 0,03 8,8 7,1

tot. hardheid 2 1,74 2,11 1,37 1,46 1,45 2,25 1,57

DOC* mg/l 6,2 5 7,3 4 2,7 2 5 4,4

kleurmg

Pt-Co/l11 9 <5 9

* Dissolved organic carbon (opgelost organisch koolstof)

Aansluitingen

Dienstverlening

Klantenpanel

Klantencontacten

Betalingsregelingen / afsluitingen

Meteropname

Verbruikersinformatiesysteem

Het aantal actieve aansluitingen (afgerond) per 31 december 2007 was als volgt:

Huishoudelijk 186.300

Onbemeterd 1.700

Grootverbruik 900

Bij het onderwerp dienstverlening in de Benchmark scoorde WMD (7,7) bij de waardering van de dienstverlening iets boven het gemid-delde (7,6). Voor het onderdeel ‘telefonische beantwoording’ was de waardering meer dan goed. De onderdelen ‘verhuizingen’ en ‘meter-opname’ scoren onder het gemiddelde. Deze werkprocessen zullen in 2008 verder worden geanalyseerd om te bezien waar verbeteringen mogelijk zijn. Bij de overige onderdelen scoort de WMD gemiddeld.

In 2007 werd het klantenpanel geïnstalleerd. De resultaten van de Benchmark, vooral op het gebied van dienstverlening, zijn uitvoerig met het panel besproken. Op aanbeveling van het panel zijn in 2007, met name bij gebruik van klantenformulieren, al enkele verbeteringen doorgevoerd.

De telefonische klantencontacten verlopen grotendeels via het call-center in Groningen. In 2007 zijn 48.700 telefonische klantencontac-ten afgehandeld (2006: 47.500) De bereikbaarheid was 96 % (2006: 94%).

In 2007 zijn 3.538 schriftelijke klantencontacten afgehandeld (2006: 3.850).

WMD voert een terughoudend afsluitingsbeleid. Via overleg met Sociale Diensten, woningbouwverenigingen, GGZ en dergelijke wordt geprobeerd afsluiting te voorkomen. Het aantal afsluitingen wegens wanbetaling in 2007 bedroeg 207 (2006: 255).

Met 2.331 klanten is een betalingsregeling getroffen (2006: 2.650).

De meterstanden nodig voor de jaarafrekening worden in de periode medio december tot eind januari opgenomen. De meterstanden betrekking hebbend op de jaarafrekening 2007 kwamen als volgt binnen:

2007

Telefoon 26,2 %

Internet 47,4 %

Kaartjes 26,4 %

Het contract met de leverancier van het Verbruikers Informatie Systeem (VIS) is met twee jaar verlengd. Daarnaast is, samen met Waterbedrijf Groningen, een project gestart om te komen tot een nieuw Klanten Informatie Systeem.

19

Klanten

20

Ondernemingsraad

Kwaliteitssysteem

Arbeidsvoorwaarden

In 2007 betreurde de organisatie het overlijden van twee zeer ge-waardeerde medewerkers, Andries Lutke en Poppe Hooijsma.

In 2007 werd een nieuwe ondernemingsraad geïnstalleerd. Verkiezin-gen waren niet nodig, omdat het aantal kandidaten minder was dan het aantal zetels. Over de gang van zaken op verschillende beleids-terreinen, vooral op sociaal en organisatorisch gebied, vond regelma-tig overleg met de ondernemingsraad plaats. Ook de samenwerking met Waterbedrijf Groningen en de waardering daarvan was een belangrijk onderwerp gedurende het verslagjaar. Tussen de onderne-mingsraad, de bestuurder en de RvC werd een convenant afgesloten over de te volgen werkwijze inzake het aanbevelingsrecht bij de be-noeming van commissarissen. Op voorstel van de ondernemingsraad werd eveneens een invulling gegeven aan de in de cao opgenomen bepaling betreffende resultaatsdeling.

Met als basis de continuïteit van de organisatie waarbij de waar-dering van de verschillende belangen niet altijd gelijk is, vindt de samenwerking in een goede sfeer plaats.

In april 2007 werd na een onderzoek van Lloyds het ISO 9001:2000 certificaatontvangen.Eenlangenintensieftrajectmetgroteinzetvan de medewerkers werd hiermee positief afgesloten. Aan het eind van het jaar vond een eerste visitatiebezoek plaats van Lloyds waarbij geconstateerd werd dat alle belangrijke aanbevelingen waren gerealiseerd.

Na lang onderhandelen kwam een nieuwe WWB-cao tot stand. De belangrijkste regelingen in de cao waren: looptijd tot 1 augustus 2009, loonsverhoging van 3% per 1 juni 2007 en 1 juni 2008, verho-ging van de resultaatafhankelijke beloning van 1% naar 2%, door-betaling bij ziekte; het eerste halfjaar 100%, daarna anderhalf jaar 85%, bijdrage werkgever collectieve IPAP-verzekering wordt 0,2%. Verder is opgenomen dat WMD gedurende de looptijd zorgt voor één werkervaringsplaats.

Aan de ondernemingsraad werd een nieuwe bedrijfsregeling Flexibele Arbeidstijden voorgesteld. Het overleg hierover met de onderne-mingsraad was aan het eind van het verslagjaar nog gaande.

Een project om te komen tot harmonisatie van de bedrijfsregelingen van WMD, Waterbedrijf Groningen en Waterlaboratorium Noord werd voortijdig beëindigd. Uiteindelijk werd besloten eerst de har-monisatie van de bedrijfsregelingen van WMD en WLN ter hand te nemen.

Mens en organisatie

Medewerkertevredenheidsonderzoek

Organisatie

Ziekteverzuim

De respons op het driejaarlijkse medewerkertevredenheidsonder-zoek (MeteO) was in tegenstelling tot de vorige onderzoeken matig. Ongeveer 45% van medewerkers nam deel aan dit onderzoek. De resultaten moeten ook in dat licht worden bezien. Het totaal resul-taat was wederom positief; iets beter zelfs dan de waardering drie jaar geleden. De waardering per groep en per onderwerp liep nogal uiteen. In overleg met de ondernemingsraad zullen de resultaten besproken worden.

In het kader van de samenwerking met het Waterbedrijf Groningen wordt vanaf 1 november 2007 de klantenadministratie van WMD in Groningen gedaan. Een achttal medewerkers is daartoe gedetacheerd in Groningen. De overgang van WMD naar Waterbedrijf Groningen wordt door de medewerkers als ingrijpend ervaren. Ook in 2008 zal aan de overgang nog de nodige aandacht worden geschonken.

Binnen Distributie is een pilot gestart met een nieuwe organisatie opzet. In de pilot zijn twee teams (Exploitatie en Investeringen) gevormd in de regio en op het hoofdkantoor zorgt een kleine stafafdeling voor de ondersteuning.

Het ziekteverzuim over 2007, 2006 en 2005 was als volgt:

% % %

leeftijd 2007 2006 2005

<25 0,00 3,00 3,85

25-34 7,82 5,33 9,06

34-44 4,59 3,68 3,12

45-54 7,81 7,76 3,72

>55 14,03 7,66 3,93

De verdeling op basis van man/vrouw was als volgt:

% % %

Geslacht 2007 2006 2005

Vrouw 6,62 4,82 2,69

Man 8,36 6,35 3,92

Het totale verzuimpercentage over de afgelopen jaren was

als volgt:

2007 8,11%

2006 6,12%

2005 3,72%

De stijging van het ziekteverzuimpercentage is grotendeels te wijten aan langdurig zieken. Het aantal werknemers dat langer ziek was dan 42 dagen bedroeg in 2007: 28 (2006: 22). Het aantal ziektedagen van deze categorie was in 2007: 4.197 (2006: 2.771). Het overgrote deel van het langdurig verzuim was niet werkgerelateerd.

21

22

Aantal werknemers Per 31 december 2007 bedroeg het aantal werknemers in dienst 165.

Werknemers 31 december 2007 31 december 2006

aantal fte aantal fte

NV WMD 165 154 169 160

BètaWater BV -- -- 1 1

Ad Fontes BV 5 5 9 9

Ad Fontes BV fungeert ook als pay-roll bedrijf voor het Waterlaboratorium Noord. Die vijf werknemers zijn niet in de telling opgenomen.

Het werkervaringsproject voor jeugdigen is in 2007 beëindigd. In twee gevallen vond voortijdige beëindiging plaats vanwege het in dienst treden bij een andere organisatie.

Aan het eind van het verslagjaar is de werving gestart voor het aan-trekken van drie trainees op HBO- en WO-niveau die gedurende hun traineeship alle geledingen van WMD zullen doorlopen.

De leeftijdsopbouw per 31 december 2007 en 2006 was als volgt:

Leeftijd Totaal Vrouw Man

31-12-07 31-12-06 31-12-07 31-12-06 31-12-07 31-12-06

<25 1 2 -- 1 1 1

25-34 6 8 2 3 4 5

35-44 49 59 16 16 33 43

45-54 75 72 10 9 65 63

>55 34 29 2 2 32 27

Totaal 165 170 30 31 135 139

De gemiddelde leeftijd aan het eind van het afgelopen jaren als volgt:2007 2006 2005

Totaal 47,6 165 46,4 170 45,5 171

Vrouwen 44 30 42,2 31 41,3 31

Mannen 48,1 135 47,6 139 46,4 140

De verhouding voltijders en deeltijders:2007 2006 2005

Voltijders 135 144 145

Deeltijders 30 26 26

Uniforme administratie

Upgradefinancieelsysteem

Indonesië

In het verslagjaar is de eerder ingezette uniforme inrichting van alle binnenlandse administraties van de WMD-Groep verder uitgebreid. Diverse algemene verbeteringen rond de informatievoorziening zoals facturering aan tuinders in Gietwater BV en de logistieke verantwoor-ding in VOF Anloo en VOF Hondsrug zijn gerealiseerd. Mede dankzij defunctionaliteitvanhetfinancieeladministratievesysteemAgressowas het mogelijk te komen tot een doelmatig beheer van geldmidde-len en een rapportage per kwartaal over de werkelijke inkomsten en uitgaven versus de budgetten.

In de laatste maanden van 2007 is een aanvang gemaakt met de voorbereidingvaneenupgradevanhetfinanciëlepakketAgresso,dat in de loop van 2008 daadwerkelijk zijn beslag zal krijgen. In deze upgrade zijn zowel aanvullende wensen als nieuwe functionaliteiten opgenomen. Meer dan ooit zal Agresso ingezet worden voor het digi-taal goedkeuren van documenten zoals facturen en urenstaten. WMD en Waterbedrijf Groningen trekken voor deze upgrade geza-menlijk op om de werkprocessen van beide bedrijven zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen.

In het verslagjaar is ook de beheersing van de Indonesische groeps-maatschappijenflinkaangescherpt.Zoiseenaanvullingopdesta-tutaire bepalingen ingevoerd. Hiermee is onder meer het recht van WMD om aanwijzingen en instructies te geven aan de lokale directies en de voorafgaande goedkeuring van WMD voor bepaalde directie-besluiten geregeld. Ook is in het verslagjaar een begin gemaakt met de introductie van een volledige planning- en controlcyclus conform het systeem dat WMD zelf hanteert. Deze cyclus omvat zowel het maken van lange en korte termijnplannen als het maken van begro-tingen en het periodiek rapporteren over de voortgang van inves-teringen en resultaten. Tenslotte is de organisatiestructuur van een aantal bedrijven gewijzigd ter verbetering van de transparantie en duidelijkheid in de structuur van de bevoegdheden.

23

Financiën

24

Intranet

Communicatiemiddelen

De afdeling GiGA, onderdeel van de organisatie van WMD, werkt ook voor het Waterbedrijf Groningen en het Waterlaboratorium Noord. De afstemming en besluitvorming vinden plaats in een stuurgroep. Het beleid is erop gericht de applicaties (en de onderliggende werk-processen) die in gebruik zijn te harmoniseren en gebruik te maken van standaardpakketten. De werkwijzen worden daartoe gestandaar-diseerd. De kosten van implementatie en beheer van de applicaties worden daardoor beperkt.

De drie bedrijven willen hun intranet harmoniseren en de functiona-liteit van het intranet ten behoeve van de verschillende werkproces-sen uitbreiden. De eerste fase daarvan is de ontwikkeling en bouw van een Portal (een gezamenlijke startpagina voor ieder bedrijf).

De verdergaande integratie van telefonie en automatisering is aanleiding een vooronderzoek te starten naar de mogelijkheden van integratie van communicatiemiddelen binnen de drie bedrijven.

ICT

Algemeen

Public Private Partnership

Vanuit haar maatschappelijke verantwoordelijkheid is WMD actief in Indonesië. De roep om te helpen de Millennium Development Goals (MDG) te realiseren heeft WMD als uitdaging gezien. Vanuit de ervaring, opgedaan in Ambon, en op verzoek van lokale en provinci-ale Indonesische autoriteiten is een projectvoorstel geschreven om op 11 locaties de watervoorziening te herstellen en uit te breiden. Het projectvoorstel is door Buitenlandse Zaken omarmd door een subsi-dievan7,5miljoeneurotoetekennen.Officieelishetprojectgestartin 2005. Al eerder vonden echter voorbereidende onderhandelingen plaats.

Simavi heeft aangegeven in Oost-Indonesië graag samen te willen werken met WMD in de gebieden waar de joint ventures met WMD werkzaam zijn. Deze samenwerking is in het bijzonder gericht op het bereiken van een voldoende en duurzame verbetering van de gezondheidssituatie in de landelijke gebieden rond de steden, waar de WMD werkzaam is. Beide partijen zien grote voordelen in deze samenwerking.

De essentie van de inzet van de WMD is om in 15 jaar van niet func-tionerende overheidswaterbedrijven (PDAM genaamd) gezonde, op enige afstand van de overheid, goed functionerende waterbedrijven te maken. Dit gebeurt in de vorm van een ppp-constructie (Public Private Partnership) waarbij WMD, hoewel in Nederland werkzaam binnen het publieke domein, als de private partij wordt gezien. De samenwerking houdt in dat het lokale bedrijf samen met de WMD een nieuw waterbedrijf opricht. WMD heeft 51% van de aandelen en de PDAM 49%. Op deze wijze wordt gewaarborgd dat er voldoende (ervaren) invloed van WMD is op dit nieuwe bedrijf. De PDAM brengt in het nieuwe bedrijf de activa, personeel en de concessie in. WMD brengt managementervaring en technologie in en zorgt voor het aantrekkenvandefinanciering.

In eerste instantie wordt een noodprogramma uitgevoerd om de primaire watervoorziening te herstellen, aangezien de watervoor-ziening op vele plaatsen geheel tot stilstand is gekomen. Slechte productievoorzieningen, vele lekkages in het distributiestelsel en totaal onbruikbare administratieve systemen hebben de PDAM’s aan de rand van de afgrond gebracht.

Na het noodprogramma volgt een wederopbouwprogramma. In deze fase worden hoofdzakelijk de productievoorzieningen gerenoveerd en wordt via blokrenovatie het leidingnet hersteld.

25

Indowater

26

Blokrenovatie Blokrenovatie is een beproefd systeem bij het opsporen van lek-kages. De inkomende leiding in het blok(wijk) wordt voorzien van een watermeter. Alle watermeters van de klanten in het blok worden geïnspecteerd en zo nodig vervangen. Alle direct zichtbare lekkages worden gerepareerd. Vervolgens worden gedurende een beperkte periode de meterstanden van de blokmeter vergeleken met de indi-viduele meters. Het verschil tussen de waarde van de blokmeter en de som van de individuele meters is de lekkage. Is dit groter dan 10 à 15% dan wordt verder gezocht naar niet geregistreerde aansluitin-gen, verdere lekkages en illegale aftappingen. De blokrenovatiewerk-zaamheden worden uitgevoerd door het lokale personeel van het nieuwe waterbedrijf onder leiding van een of meerdere WMD’ers, die voor dit werk uitgezonden worden naar Indonesië. Zo worden de lokale medewerkers on the job getraind in de werkzaamheden en hebben de WMD’ers een aanvullende uitdaging in hun dagelijkse werkzaamheden.

Blokrenovatie leidt tot een betere dienstverlening. Met deze betere performance zal het betaalgedrag van de klanten toenemen en het bedrijffinancieelgezonderworden.Tijdenshetwederopbouwpro-gramma wordt ook gestart met de optimalisatie van de exploitatie van het nieuwe waterbedrijf. Dit betekent dat de medewerkers getraind worden voor hun taken, een nieuw administratief systeem geïnstalleerd wordt en normale rapportages beschikbaar komen.

Na de wederopbouwfase en exploitatiefase volgt na 15 jaar de overdrachtsfase. Het dan gezonde en goedlopende bedrijf zal worden overgedragen aan de PDAM door verkoop van de 51% van de aan-delen van de WMD. De verkoopwaarde is op voorhand overeengeko-men.DoelstellingvanWMDis‘notforprofit,notforloss’.

Samen met de Stichting Waterlaboratorium Noord, UNESCO-IHE en de Universiteit van Manado (UNSRAD) wordt een opleiding voor laboratoriumpersoneel opgezet in Manado. Hiervoor is een subsidie toegekend door het Ministerie van Economische Zaken (EVD, een agentschap van het ministerie).

Projectlocaties

Verbeteringen

Naast Ambon, waar WMD in PT Dream Sukses Airindo (DSA) al sinds 1998 actief is, zijn in 2006 en 2007 ppp-overeenkomsten gesloten met de volgende waterbedrijven:Papua: Sorong, Biak, Merauke, Wamena, JayapuraSulawesi: Manado, Tomohon, Minahasa SelatanHet overleg over de overeenkomst loopt nog met Minahasa Utara en Minahasa Induk en Karo (Noord Sumatra).

Projectlocaties

In 2007 zijn met name de activiteiten in Manado, een stad met meer dan 500.000 inwoners in Noord-Sulawesi, goed op gang gekomen. De zuivering van het productiestation Paal II wordt gerenoveerd en eind 2007 is de eerste gerenoveerde straat weer in gebruik geno-men. Voor de drie eilanden voor de kust van Manado (Manado Tua, Siladen en Bunaken) is een drinkwatervoorziening gerealiseerd. Het komende jaar zal de voorziening van drinkwater voor die eilanden plaatsvinden via boottransport.

Onze medewerkers distributie zijn continu actief in Manado om het distributiestelsel te repareren. In Manado is eind 2007 het nieuwe kantoor van PT Tirta Inti Drenthe, onze lokale vestiging, geopend. Daarmee is voor de lokale medewerkers een kantoor ingericht om alle locaties in Oost-Indonesië op optimale wijze te kunnen assisteren bij de rehabilitatie van de watervoorziening.

27

Manado

1.000 km

Minahasa Induk

Minahasa UtaraTomohon

Minahasa Selatan

28

Overige activiteiten in Indonesië

In Sorong en Biak zijn de al in 2006 ingezette activiteiten afgerond en is de op gang gekomen drinkwatervoorziening verder verbeterd. Het blokrenovatieprogramma is voortgezet en nieuwe aansluitingen zijn gerealiseerd. De restauratie van de inlaat voor de drinkwater-zuivering in Sorong is gestart zodat begin 2008 de zuivering weer voldoende water zal hebben. In Biak is de nieuw gebouwde zuivering in Paray opgeleverd en feestelijk geopend.

Na de Tsunami op tweede kerstdag 2004 is begin 2005 in Nederland de Stichting H2O-Partners Sumatra opgericht. WMD heeft met de ge-zamenlijke Drentse partners (provincie, gemeenten en bedrijven) een substantiële bijdrage gedaan aan de stichting. Via de verdubbeling van Buitenlandse Zaken is de stichting in staat gesteld 11 miljoen euro te investeren in rehabilitatie van de waterbedrijven in Aceh. Naast eenfinanciëlebijdrage,levertWMDdevoorzittervandestichtingeneen personele bijdrage bij de renovatie van de distributiestelsels.

Ten behoeve van de Dayaks heeft WMD een kleine compacte drinkwaterinstallatie ontwikkeld die door zonnecellen van energie wordt voorzien. De installatie kan veenhoudend water zuiveren tot betrouwbaar drinkwater. De installatie is getest en geoptimaliseerd in het Bargerveen.

Project Klazienaveen (BètaWater)

Project NAM (NieuWater)

Gietwater

Het zuiveringsproces is verbeterd waardoor in 2007 slechts een zeer geringe drinkwatersuppletie nodig was. In het kader van het eerder genoemde project ‘Optimalisering van Membraansystemen’ wordt verwacht dat het verbruik van chemicaliën verlaagd kan worden.

De onderhandelingen met de NAM over een overeenkomst inzake de levering van ultrapuur water voor de oliewinning in Schoonebeek hebben tot overeenstemming geleid. Begin 2008 zal de overeen-komstwordenondertekend.HeteffluentvandeRWZIteEmmenwordt als de grondstof voor het eindproduct gebruikt. Ten behoeve van deze levering is de joint venture onderneming NieuWater BV opgericht die de uitvoering ter hand zal nemen. In deze joint venture neemt het waterschap Velt en Vecht voor de overige 50% deel.

De gietwatervoorziening is in het verleden opgezet in het kader van een duurzaam grondwatergebruik – grondwater alleen voor hoogwaardige toepassingen – en in nauwe samenwerking met de gemeente Emmen in het kader van het beleid ten aanzien van de glastuinbouw. De gemeente Emmen heeft haar actieve opstelling met betrekking tot de glastuinbouw gewijzigd. De ontwikkelingen zullen worden overgelaten aan de ‘markt’ zonder dat de gemeente hierin een actieve rol speelt. Bovenstaande is aanleiding het gehele beleid ten opzichte van gietwater te herijken. Dit zal in 2008 plaatsvinden. Bij deze herijking wordt meegenomen dat in 2007 de afzet van giet-water aan de tuinders in Zuidoost Drenthe, tengevolge van de slechte zomereneentoenemendaantaltuindersdatinfinanciëleproblemenis gekomen, ten opzichte van 2006 met meer dan 20% is gedaald.

29

Ander water

30

In 2008 zal een strategische keuze worden gemaakt met betrekking tot het verkoopproces. Indien de keus wordt gemaakt het verkoop-proces in te richten op alleen de verkoop en facturering van drink-water brengt dit een aanzienlijke reductie van kosten en personeel met zich mee. Hiermee annex zijn het al dan niet meeliften en de prijs daarvan. Het verkoopproces wordt samen met Waterbedrijf Gronin-gen vorm gegeven.

De gewijzigde inzichten met betrekking tot gietwater zullen in 2008 leidentoteenherijkingvanhet(financiële)beleidvanWMDalsaandeelhouder van GietWater BV en implementatie daarvan.

De waterleidingbedrijven in Nederland hebben zich, door onder-tekening na het Schokland Akkoord, daadwerkelijk verbonden aan realisatie van de Millennium Development Goal inzake toegang tot drinkwater. De al bestaande inzet van WMD wordt nu breed gesteund door de bedrijfstak waterleidingbedrijven. De concrete samenwer-king op dit gebied met PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland zal worden geïntensiveerd. Ook zullen stappen worden gezet om samen-werking van de waterleidingbedrijven in Nederland op dit gebied uit te breiden.

De samenwerking met het waterschap Velt en Vecht inzake de leveringvanultrapuurwater,metalsgrondstofheteffluentvanderioolwaterzuiveringsinstallatie (RZWI) te Emmen, aan de NAM voor de oliewinning Drenthe, zal in 2008 geconcretiseerd worden door de bouw van een waterfabriek op het RZWI-terrein aldaar.

Toekomstige ontwikkelingen

31

32

In het Financieel Plan 2007 is voor het boekjaar 2007 een positief resultaat begroot van € 659.000. Het gerealiseerd resultaat van de vennootschap bedraagt € 1.086.000.

Ter toelichting hierop het volgende:

Netto omzet

Ten gevolge van een tegenvallende zomer is er ca 2% minder

drinkwater afgezet. Dit had een minder opbrengst tot gevolg 488.000 -

Overige bedrijfsopbrengsten

De opbrengsten van het onderhoudscontract golfbaan zijn m.i.v. 2007

ondergebracht in Betawater BV 369.000 –

Ten gevolge van de doorberekening van de ingezette

personeelskosten naar de lokale dochters in Indonesië is er een

meeropbrengst gerealiseerd. 368.000 +

Meer opbrengst uit vergoeding incasso- en verhuiskosten 153.000 +

Energie

In 2007 is over de periode 2003-2006 een restitutie op de

energiebelasting ontvangen en door minder productie en

energiebesparing minder energie gebruikt als in 2006 342.000 +

Grondwaterbelasting

Minder kosten als geraamd door een te hoog budget voor de

grondwaterbelasting en door minder verkoop van drinkwater 345.000 +

Uitbesteed werk

Meer lasten van vooral leidingbreuken 551.000 -

Personeelskosten

Minder pensioenlasten en sociale lasten 411.000 +

Afschrijvingen

Minder afschrijvingskosten door lagere investeringen 740.000 +

Rente

Minder baten uit rekening-courant dochters met name door een

anderefiscalefinancieringsvormindedeelnemingen 238.000 -

Deelnemingen

Niet in FP 2007 opgenomen deelnemingen in Indonesië die in dit jaar

voor het eerst zijn opgenomen in de jaarrekening 293.000 –

Tegenvallende resultaten als gevolg van de slechte zomer in overige

deelnemingen 207.000 -

Diverse afwijkingen 214.000 +

Saldo afwijkingen 427.000 +

Vergelijking resultaat 2007 met het Financieel Plan 2007

33

Kengetallen (enkelvoudig)

2007 2006 2005 2004

Algemeen

Productie en inkoop 32.351 33.032 31.926 32.315 x 1.000 M3

Eigen en onverantwoord verbruik 1.737 1.463 1.788 1.445 x 1.000 M3

Levering totaal 30.584 31.569 30.138 30.870 x 1.000 M3

waarvan engros 1.795 1.803 1.737 1.824 x 1.000 M3

Lengte hoofdleidingnet 4.298 4.259 4.288 4.188 in km’s

Aantal aansluitingen 188.877 186.365 184.701 182.654 per 31/12

Gemiddeld aantal aansluitingen 187.320 185.533 184.528 182.785

Verbruik kleinverbruik 127 132 131 134 M3/aansluiting

Balans

Aanschafwaarde materiële vaste activa 193.092 190.428 182.518 174.179

Boekwaarde materiële vaste activa 112.414 113.914 113.984 111.781

Boekwaarde in % van de

aanschafwaarde

58 60 62 64

Boekwaarde per aansluiting per 31/12 595 611 617 612

Investeringen in het jaar(netto) 6.018 7.910 9.508 8.045

Eigen vermogen in % van het balanstotaal 27,2 24,4 23,9 24,6

Resultaten

Netto omzet water 35.535 36.259 35.594 35.683

Geactiveerde bedrijfslasten 1.691 1.760 1.776 1.583

Overige opbrengsten 5.684 5.247 3.697 3.433

Afschrijvingen 7.449 7.922 6.634 6.780

Rente 4.347 4.048 6.108 4.217

Loonkosten inclusief Sociale lasten 9.322 9.124 9.371 9.107

Overige kosten 14.212 13.926 11.680 11.488

Grondwaterbelasting 5.863 5.877 5.816 5.817

Bedrijfsresultaat exclusief Deelnemingen 1.717 2.369 1.458 3.290

Bedrijfsresultaat

Verkopen in eigen voorzieningsgebied 28.277 29.344 28.329 28.895 x 1.000 M3

Opbrengst 121 124 126 123 €ct/M3

Opbrengst per aansluiting (gemiddeld) 190 195 193 196 €/aansl

Afschrijvingen in % van de aanschafwaarde 3,86 4,16 3,63 3,89

Rentepercentage langlopende leningen 4,59 4,61 4,75 5,59

Kapitaalslasten per aansluiting in € 63 64 69 60

Overige kosten per aansluiting in € 76 75 63 63 per 31/12

Grondwaterbelasting per aansluiting in € 31 32 31 32 per 31/12

Aantal werknemers in fte’s 165 169 162 169 per 31/12

Gemiddeld aantal werknemers in fte’s 154 160 165 164

Personeelskosten per werknemer (fte) 60.532 57.025 56.794 55.530 in €

Aantal aansluitingen per werknemer 1.216 1.160 1.118 1.110

● Drinkwaterproductiestation● Exploitatieregiokantoor● Hoofdkantoor● Voorlichtingsruimte

34

Voorzieningsgebied WMD

35

36

Jaarrekening 2007

Voor winstverdeling (bedragen in duizenden euro’s)

37

Enkelvoudige balans per 31 december 2007

Ref. 31 december 2007 31 december 2006

ACTIVA

Vaste activa

Materiële vaste activa 4 112.414 113.914

Financiële vaste activa 5 7.983 18.740

120.397 132.654

Vlottende activa (ten hoogste 1 jaar) 6

Voorraden 615 636

Vorderingen 4.251 3.800

Liquide middelen 306 1.496

5.172 5.932

125.569 138.586

PASSIVA

Eigen Vermogen 7

Gestort en opgevraagd kapitaal 91 91

Herwaarderingsreserve 903 903

Statutaire reserve 32.971 30.514

Reserve omrekeningsverschillen -908 -156

Buitenlandse deelnemingen

Onverdeelde winst 1.086 2.462

34.143 33.814

Voorzieningen 8 1.891 1.690

Langlopende schulden 9

Leningen 73.610 83.441

Kortlopende schulden

(ten hoogste 1 jaar)

10

Schulden aan kredietinstellingen 9.137 11.270

Schulden aan handelscrediteuren 2.998 3.606

Belastingen en premies

sociale verzekeringen

1.112 825

Overige schulden 2.678 3.940

15.925 19.641

125.569 138.586

Ref. 31 december 2007 31 december 2006

ACTIVA

Vaste activa

Materiële vaste activa 4 112.414 113.914

Financiële vaste activa 5 7.983 18.740

120.397 132.654

Vlottende activa (ten hoogste 1 jaar) 6

Voorraden 615 636

Vorderingen 4.251 3.800

Liquide middelen 306 1.496

5.172 5.932

125.569 138.586

PASSIVA

Eigen Vermogen 7

Gestort en opgevraagd kapitaal 91 91

Herwaarderingsreserve 903 903

Statutaire reserve 32.971 30.514

Reserve omrekeningsverschillen -908 -156

Buitenlandse deelnemingen

Onverdeelde winst 1.086 2.462

34.143 33.814

Voorzieningen 8 1.891 1.690

Langlopende schulden 9

Leningen 73.610 83.441

Kortlopende schulden

(ten hoogste 1 jaar)

10

Schulden aan kredietinstellingen 9.137 11.270

Schulden aan handelscrediteuren 2.998 3.606

Belastingen en premies

sociale verzekeringen

1.112 825

Overige schulden 2.678 3.940

15.925 19.641

125.569 138.586

38

Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2007

Bedragen in duizenden euro’s

Ref. 2007 2006

Netto omzet

Drinkwaterverkopen 12 35.535 36.259

Geactiveerde salarissen 13 1.691 1.760

Overige bedrijfsopbrengsten 14 5.684 5.247

42.910 43.266

Bedrijfslasten

Waterinkopen 15 1.242 1.140

Elektrische energie 1.298 1.426

Chemicaliën e.d. 429 415

Kosten uitbesteed werk 16 4.794 4.419

Personeelskosten 17 9.322 9.124

Afschrijvingen 18 7.449 7.922

Grondwaterbelasting 19 5.863 5.877

Overige bedrijfskosten 20 6.449 6.526

36.846 36.849

Bedrijfsresultaat 6.064 6.417

Rentebaten 563 1.154

Rentelasten -4.910 -5.202

Financieel resultaat 21 -4.347 -4.048

1.717 2.369

Resultaat deelnemingen 22 -631 93

Resultaat 1.086 2.462

1. Algemeen

2. Grondslagen voor waardering van activa en passiva

ActiviteitenDe NV Waterleidingmaatschappij Drenthe is gevestigd aan de Lau-wers 3 te Assen. Dit is tevens de statutaire vestigingsplaats van de vennootschap. De activiteiten van WMD en haar dochtermaatschap-pijen bestaan voornamelijk uit de zorg voor en instandhouding van de (drink)watervoorziening in haar verzorgingsgebied, benevens het verrichten van alle werkzaamheden, daarmede in verband staande, in de ruimste zin.

Verbonden partijenWMD is verbonden met een drietal stichtingen, te weten:- Stichting Aqua et Labor: een stichting die is opgericht met als doel hetondersteuneninfinanciëleenanderezinvan(oud)werknemers van de WMD, bij problemen in de privé-sfeer ten gevolge van wijzigingen van regelingen van de overheid of anderszins, één en ander in de meest ruime zin van het woord.- Stichting Vakantieverblijven: een stichting die vakantieverblijven exploiteert die kunnen worden verhuurd aan (oud)werknemers van de WMD.- Stichting Waterlaboratorium Noord: een stichting die de wateranalyses en onderzoeken voor WMD en Waterbedrijf Groningen verzorgt.

Vaste activaMateriële vaste activaDe materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de aanschafwaarde of vervaardigingskosten, onder aftrek van de bijdragen van derden, en verminderd met de daarover berekende afschrijvingen. De gron-den ten behoeve van het project Waterland zijn gewaardeerd op de vervangingswaarde op het moment van ingebruikname. Voor het niet-gerealiseerde gedeelte is een herwaarderingsreserve gevormd. De afschrijvingen op de materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur en worden berekend naar een vast percentage van de aanschafwaarde of vervaardigingskosten.

Financiële vaste activaHypothecaire leningenDit betreffen hypothecaire leningen verstrekt aan oud-werknemers van WMD. DeelnemingenDeelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden ge-waardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten.

De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming.Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermo-genswaardemethode negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover WMD in deze situatie geheel of gedeeltelijk in-staat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voor-nemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. De eerste waardering van gekochte deelnemingen is gebaseerd op de reële waarde van deidentificeerbareactivaenpassivaophetmomentvanacquisitie.Voor de vervolgwaardering worden, uitgaande van de waarden bij

39

Toelichting op de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening

40

3. Grondslagen voor bepaling van het resultaat

eerste verandering, de grondslagen toegepast die gelden voor deze jaarrekening.

Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde: afwaardering vindt plaats ten laste van de winst- en verliesrekening.

De deelneming van WMD in de Drentsche Golf en Country Club wordt aangehouden vanwege het strategisch belang van haar ligging in een toekomstig waterwingebied. Om deze reden is dit belang van 20% gewaardeerd op verkrijgingsprijs.

Overige vorderingenDeze zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde, zonodig onder aftrek van een voorziening voor mogelijk oninbare posten.

Vlottende activaVoorradenDe voorraden zijn gewaardeerd tegen vaste verrekenprijzen, die de laatst betaalde inkoopprijzen benaderen. Waar nodig wordt voor incourantheid een voorziening getroffen.

VorderingenHandelsvorderingen worden opgenomen tegen de nominale waarde. Een voorziening wordt getroffen op de vorderingen op grond van verwachte oninbaarheid.

Liquide middelenLiquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden.

Eigen vermogenReserve omrekeningsverschillen buitenlandse deelnemingenZie voor een nadere toelichting op de omrekening van vreemde valuta’s en de post ‘reserve omrekeningsverschillen buitenlandse deelnemingen’ de grondslagen voor de bepaling van het resultaat.

Overige activa en passivaVoor zover niet anders is aangegeven, worden activa en passiva ge-waardeerdtegennominalewaarde.Deaflossingsverplichtingenvoorhet komende boekjaar op langlopende leningen zijn gepresenteerd onder de kortlopende schulden.

Netto omzetDe netto omzet omvat het aan afnemers in rekening gebrachte water-verbruik dat toegerekend is aan het desbetreffende boekjaar.

Geactiveerde salarissenDit betreft toegerekende personeelskosten aan in eigen beheer vervaardigde productie- en distributiemiddelen.

PensioenenWMD heeft de pensioenen voor haar medewerkers ondergebracht bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds. Dit fonds heeft een toege-zegde pensioenregeling. De regeling mag echter in de jaarrekening

worden verwerkt als zou er sprake zijn van een toegezegde bijdrage-regeling aangezien aan de volgende voorwaarden is voldaan: - de rechtspersoon is aangesloten bij een bedrijfstak- pensioenfonds en past tezamen met andere rechtspersonen dezelfde pensioenregeling toe en - de rechtspersoon heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders dan het voldoen van hogere toekomstige premies. Als gevolg van het voorgaande betaalt de onderneming op verplich-te, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft de onderneming geen verplichtingen uit hoofde van haar pensioenre-geling. De premies worden verantwoord als personeelskosten op het moment dat deze verschuldigd zijn. Vooruit betaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen.

BedrijfslastenDe kosten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij be-trekking hebben. De kosten van groot onderhoud worden verantwoord in het jaar waarin zij worden gemaakt.

VennootschapsbelastingIngevolge de Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 (artikel 2, leden3en7)isdevennootschapnietonderworpenaandeheffingenvan deze wet. Bij de deelnemingen, die belastingplichtig zijn, wordt de belasting over het resultaat berekend door toepassing van het geldendetariefophetresultaatvanhetboekjaar.Metfiscaalvrijge-stelde bedragen, dan wel niet aftrekbare bedragen wordt dienover-eenkomstig rekening gehouden.

Omrekenen vreemde valuta’sDe presentatievaluta van WMD is de euro.

De Indonesische groepsmaatschappijen van WMD leggen transacties en balansposten in de administratie vast in hun eigen functionele valuta. Commerciële transacties, die in een andere dan de eigen functionele valuta worden uitgedrukt, worden opgenomen tegen de wisselkoersen, die gelden op de dag van de transacties. Monetaire balansposten uitgedrukt in een andere dan de eigen functionele valuta worden omgerekend tegen de contante koers per balansda-tum. Koersverschillen die voortvloeien uit de afwikkeling van deze transacties en uit de omrekening van monetaire posten worden in het resultaat verwerkt.

Bij de consolidatie worden de balansen van dochterondernemingen en joint ventures waarvan de functionele valuta niet de euro is, om-gerekend in euro’s tegen de koers per balansdatum. De winst- en ver-liesrekeningen van deze entiteiten worden in euro omgerekend tegen de gemiddelde wisselkoersen van de betreffende periode. Goodwill die betaald is bij overname wordt uitgedrukt in de functionele valuta van de overgenomen entiteit. De valutakoersverschillen die voort-vloeien uit de omrekening van de netto-investering in entiteiten met een andere functionele valuta dan de euro, worden verwerkt in het eigen vermogen onder de post ‘reserve omrekeningsverschillen bui-tenlandse deelnemingen’. Dit geldt ook voor valutakoersverschillen opleningenenanderefinanciëleinstrumentenvoorzoverdezehetvalutarisico in verband met de netto-investering afdekken.

Koersverschillen die zijn verantwoord onder de post ‘reserve omre-keningsverschillen buitenlandse deelnemingen’, zijn niet uitkeerbaar tenzij de desbetreffende deelneming is verkocht of geliquideerd.

41

42

4. Materiële vaste activa

TOTAAL Gebouwen Machines en Leidingen Overige Werken in

en tereinen installaties uitvoering

Aanschafwaarde 190.428 65.189 48.370 63.355 10.980 2.534

Cumulatieve

Afschrijvingen

76.514 19.055 25.891 24.752 6.816 -

Boekwaarde per

31 december 2006 113.914 46.134 22.479 38.603 4.164 2.534

Investeringen onder

aftrek van bijdragen 6.822 621 1.662 2.888 874 777

van derden per saldo

Afschrijvingen -7.518 -1.585 -2.805 -1.659 -1.469 -

Desinvesteringen -804 - -37 - -767 -

Boekwaarde per

31 december 2007 112.414 45.170 21.299 39.832 2.802 3.311

Aanschafwaarde 193.092 65.775 49.996 66.243 7.767 3.311

Cumulatieve

Afschrijvingen

80.678 20.605 28.697 26.411 4.965 -

Boekwaarde per

31 december 2007 112.414 45.170 21.299 39.832 2.802 3.311

Afschrijvings-

percentages 0-2,5 10-20 2,5-3,3 10-25

KasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de gemiddelde koers. Koersverschillen inzake geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangen en betaalde rente, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

De samenstelling en het verloop van de boekwaarden is als volgt:

5. Financiële vaste activa

43

TOTAAL Deelnemingin groeps-

maatschappijen

Vorderingop groeps-

maatschappijen

Overigedeelnemingen

Overigevorderingen

Boekwaarde per

1 januari 2007

18.740 9.248 5.870 377 3.245

Koersverschillen -752 -752 - - -

Investeringen 3.427 - 3.427 - -

Desinvesteringen -12.984 - -12.000 - -984

Uitkering agio

Noordwater BV 0 -5.000 5.000 - -

Resultaat deelnemingen -631 -631 - - -

Boekwaarde per

31 december 2007 7.983 3.048 2.297 377 2.261

De desinvestering in de post vordering op groepsmaatschappijen heeft betrek-kingopdeinNoordwaterBVaangetrokkenexternefinanciering.

2007 2006

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Noordwater BV 100% 3.048 9.248

Aqua Borealis BV 100% -847 -664

2.201 8.584

Bij: Naar voorzieningen 847 664

3.048 9.248

Vorderingen op groepsmaatschappijen

Noordwater BV 1.492 5.071

Aqua Borealis BV 805 799

2.297 5.870

Overige deelnemingen Vestigings-

plaats

Drentse Golf & Country

Club BV

20% Assen 176 176

Waterfonds Indonesië BV 13% Rijswijk 136 136

Kiwa Water Holding NV 2% Rijswijk 25 25

Reststoffenunie BV 2% Rijswijk 10 10

Aquanet BV 400

aandelen

Rijswijk 30 30

377 377

Overige vorderingen

Hypothecaire leningen 875 933

NieuWater BV - 400

VOF Anloo 420 470

Dierenpark Emmen 197 208

Stichting Water-

laboratorium Noord

300 765

Drentse Golf & Country

Club BV

460 460

Personeel 9 9

2.261 3.245

Totaal financiële

vaste activa

7.983 18.740

De samenstelling en het verloop van de boekwaarden is als volgt:

De samenstelling en het verloop van de boekwaarden is als volgt:

44

6. Vlottende activa

7. Eigen vermogen

De vlottende activa zijn als volgt samengesteld:

2007 2006

Voorraden

Distributie- en verpakkingsmateriaal 615 636

Vorderingen (ten hoogste 1 jaar)

Debiteuren en af te rekenen met afnemers 2.185 2.792

Voorziening oninbare vorderingen -549 -503

Omzetbelasting 412 328

Voorschot Stichting Vakantieverblijven 424 427

Stichting Masai - 76

Overlopende activa 414 352

Stichting Waterlaboratorium Noord 465 -

NieuWater BV 666 -

Overige 234 328

4.251 3.800

Liquide middelen

Kas 2 4

Kredietinstellingen 304 1.492

306 1.496

Totaal vlottende activa 5.172 5.932

Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bestaat uit 5.000 aandelen elk groot nominaal € 50,-. Hiervan zijn geplaatst en volgestort 1.814 aandelen.

2007 2006

Maatschappelijk kapitaal 250 250

Aandelen in portefeuille -159 -159

Gestort en opgevraagd kapitaal 91 91

De overige componenten van het eigen vermogen zijn als volgt weergegeven:

TOTAAL Herwaar-

derings-

reserve

Statu-

taire

reserve

Reserve

om-

rekenings

verschillen

Onver-

deelde

winst

Stand per 1 januari 2007 33.723 903 30.514 -156 2.462

Winstverdeling 2006 0 - 2.462 -2.462

Dividend 2006 -5 - -5 -

Reserve omrekenings-

verschillen buitenlandse

deelnemingen

-752 - -752 -

Onverdeelde winst 2007 1.086 - - - 1.086

Stand per

31 december 2007

34.052 903 32.971 -908 1.086

45

Deze post bestaat uit:

2007 2006

Voorziening uitgestelde 1.044 1.026

personeelsbeloningen

Voorziening deelneming 847 664

Totaal 1.891 1.690

In 2005 is een voorziening gevormd voor de in de toekomst uit te betalen personeelsbeloningen in het kader van een 10-, 20-, 30- en 40-jarig dienstjubilea alsmede een ontslaguitkering bij einde dienst-verband. Het verloop van deze voorziening was als volgt:

Stand per 1 januari 1.026

Mutatie boekjaar 18

Stand per 31 december 1.044

Het verloop van de voorziening deelneming was als volgt:

Stand per 1 januari 664

Resultaat 2007 183

Stand per 31 december 847

De langlopende schulden betreffen onderhandse leningen van kredietinstellingen en pensioenfondsen en dergelijke.

In 2007 heeft WMD wederom een aantal leningen vervroegd afgelost. In verband hiermee en de daarmee gepaard gaande boeterente is een nieuwe lening van € 22.000.000 afgesloten met een looptijd van 25 jaren.Voordezeleningisalsspecifiekevoorwaardeeensolvabiliteitseis van 20% overeengekomen.

Daarnaast is een lening afgesloten van € 4.000.000 met het oog op definancieringvaninvesteringen.

2007 2006

Leningen

Stand per 1 januari 91.204 88.658

Afgelost 36.785 28.454

Nieuwe leningen 26.000 31.000

80.419 91.204

Aflossingenkomendjaar -6.809 -7.763

Stand per 31 december 73.610 83.441

8. Voorzieningen

9. Langlopende schulden

Jaar van aflossing TOTAAL 2-4 % 4-6 % 6 -8 % 8-10 %

2008 6.809 3.000 2.310 1.331 168

2009 6.522 3.000 2.310 1.044 168

2010 6.376 3.000 2.310 953 113

2011 6.036 3.000 2.310 681 45

2012 5.529 3.000 2.166 318 45

2013 e.v. 49.147 27.550 20.281 1.316 0

80.419 42.550 31.687 5.643 539

46

10. Kortlopende schulden

11. Niet uit de balans blijkende verplichtingen

12. Drinkwaterverkopen

De kortlopende schulden zijn als volgt samengesteld:

2007 2006

Kredietinstellingen

Rekening-courant 2.328 3.532

Aflossingsverplichtinglanglopendeleningen 6.809 7.738

Stand per 31 december 9.137 11.270

Handelscrediteuren 2.998 3.606

Belastingen en premies Sociale verzekeringen

Loonheffing 350 245

Sociale verzekeringen 73 65

Pensioenpremies 117 37

Waterbelastingengrondwaterheffing 572 478

Stand per 31 december 1.112 825

Overige schulden

Te betalen vakantierechten 836 922

Interest 987 1.671

Meelifters 0 412

Overige 855 935

Stand per 31 december 2.678 3.940

Totaal kortlopende schulden 15.925 19.641

WMD is aansprakelijk voor de schulden van VOF Anloo en VOF Hondsrug.

WMD is tezamen met Waterbedrijf Groningen aansprakelijk voor de schulden van de Stichting Waterlaboratorium Noord.

WMD heeft zich garant gesteld voor een bedrag van 22 miljoen euro voor de door NieuWater BV in december 2007 aangegane lening bij N.V. Bank Nederlandse Gemeenten. WMD heeft aan de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten een borgtocht afgegeven van 10 miljoen euro als zekerheid voor een rekening-courant faciliteit van NieuWater BV.

2007 2006

Kleinverbruik 28.526 29.154

Grootverbruik 5.055 5.096

Levering zusterbedrijven 1.061 1.127

Vergoeding brandkranen en sprinklers 893 882

Totaal opbrengsten 35.535 36.259

47

Dit betreft toegerekende personeelskosten aan in eigen beheer ver-vaardigde productie- en distributiemiddelen.

Dit betreft alle opbrengsten die geen verband houden met de verkoop van water, zoals opbrengst werken voor derden, opbrengst huren en pachten, vergoeding incasso- en afsluitkosten en meeliftop-brengsten van zuiverings- en waterschappen.

Dit betreft ingekocht water bij zusterbedrijven.

Tot deze post behoren onder meer de kosten van uitbesteed onder-houd aan terreinen, gebouwen, machines en installaties en leiding-werken, kosten van uitzendkrachten, onderzoek waterkwaliteit en computercentrum.

De personeelskosten zijn als volgt samengesteld:

2007 2006

Salarissen 7.323 7.060

Sociale lasten 632 755

Pensioenlasten 884 897

Pseudo-premies -135 -178

Overige personeelskosten 618 590

Totaal personeelskosten 9.322 9.124

De afschrijvingskosten zijn als volgt samengesteld:

2007 2006

Materiële vaste activa

Bedrijfsgebouwen- en terreinen 1.585 1.562

Machines en installaties 2.805 3.131

Leidingen en watermeters 1.659 1.610

Overige vaste bedrijfsmiddelen 1.469 1.677

7.518 7.980

Resultaat bij verkoop -69 -58

Totaal afschrijvingen 7.449 7.922

Ditbetrefteengrondwaterbelastingengrondwaterheffingvan€ 0,1958 (2006: €0,1929) per m3 onttrokken grondwater.

Tot deze post behoren onder meer de kosten van waterzuivering en waterwinning, huisvestingskosten, kosten technische bedrijfsmid-delen en vervoersmiddelen, reis- en verblijfkosten, belastingen en verzekeringen, porti- en telefoonkosten, adviezen, algemene bedrijfs-behoeften en vergoeding landbouwschaderegeling.

De rentelasten hebben betrekking op betaalde rente langlopende leningen en de in 2007 betaalde boeterente. De rentebaten heb-ben betrekking op ontvangen hypotheekrente leningen personeel alsmede de rentevergoeding op overige leningen.

13. Geactiveerde salarissen

14. Overige bedrijfsopbrengsten

15. Waterinkopen

16. Kosten uitbesteed werk

17. Personeelskosten

18. Afschrijving

19. Grondwaterbelasting

20. Overige bedrijfskosten

21. Financieel resultaat

48

22. Resultaat deelnemingen

23. Overige informatie

Het resultaat deelnemingen is als volgt samengesteld:

2007 2006

Noordwater BV -447 -534

Aqua Borealis BV -184 -161

Kiwa NV 0 788

Totaal -631 93

Gemiddeld aantal werknemersGedurende het jaar 2007 had de vennootschap gemiddeld 154 werknemers (FTE) in dienst (2006: 160).

Beloning bestuurder en commissarissenDe commissarissen ontvingen gezamenlijk een beloning van € 17.240 over 2007 (over 2006: € 20.579). De commissarissen in overheids-dienst ontvingen de beloning niet persoonlijk.

De bezoldiging van de bestuurder omvat salaris, vakantiegeld, sociale lasten en pensioenlasten en bedroeg over 2007 € 196.928 (over 2006: € 184.461).

49

50

Geconsolideerde balans per 31 december 2007

Voor winstverdeling (bedragen in duizenden euro’s)

Ref. 31 december 2007 31 december 2006

ACTIVA

Vaste activa

Immateriële vaste activa 25 0 6

Materiële vaste activa 26 134.015 127.800

Financiele vaste activa 27 5.639 5.463

139.654 133.269

Vlottende activa (ten hoogste 1 jaar)

Voorraden 726 679

Vorderingen 7.753 5.031

Liquide middelen 3.160 4.228

11.639 9.938

151.293 143.207

PASSIVA

Groepsvermogen* 28 34.143 33.814

Minderheidsbelang van derden 29 248 334

Voorzieningen 30 1.372 1.220

Langlopende schulden 31

Leningen kredietinstellingen 94.004 87.130

Achtergestelde leningen* 3.893 0

97.897 87.130

Kortlopende schulden

(ten hoogste 1 jaar)

Schulden aan kredietinstellingen 10.208 13.141

Schulden aan handelscrediteuren 3.502 3.904

Belastingen en premies

sociale verzekeringen

1.454 1.053

Overige schulden 2.469 2.611

17.633 20.709

151.293 143.207

* Deze posten vormen gezamenlijk het aansprakelijk vermogen ten bedrage van € 38.036 (in 2006: € 33.814).

51

Geconsolideerde winst- en verliesrekening 0ver 2007

(Bedragen in duizenden euro’s)

Ref. 2007 2006

Netto omzet

Waterverkopen 40.100 38.730

Geactiveerde bedrijfslasten 1.998 1.849

Overige bedrijfsopbrengsten 6.718 6.219

48.816 46.798

Bedrijfslasten

Waterinkopen 1.265 1.275

Elektrische energie 1.853 1.556

Chemicaliën e.d. 910 755

Kosten uitbesteed werk 5.267 4.980

Personeelskosten 34 11.626 10.417

Afschrijvingen 35 8.711 8.741

Grondwaterbelasting 5.865 5.877

Overige bedrijfskosten 8.571 7.187

44.068 40.788

Bedrijfsresultaat 4.748 6.010

Rentebaten 625 786

Rentelasten -5.134 -5.209

Financieel resultaat 21 -4.509 -4.423

Resultaat voor belastingen 239 1.587

Winstbelastingen 267 36

Resultaat deelnemingen 36 -134 664

Resultaat na belastingen 372 2.287

Minderheidsbelang van derden 714 175

Resultaat 1.086 2.462

52

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2007

(Bedragen in duizenden euro’s)

Ref. 2007 2006

Bedrijfsresultaat 4.748 6.010

Afschrijvingen 8.781 8.798

Mutatie voorzieningen 152 -294

Extra opbrengst verkoop Kiwa - 798

Verandering in werkkapitaal

Vorderingen -2.722 -1.709

Voorraden -47 -22

Kortlopende schulden -3.076 -848

-5.845 -2.579

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 7.836 12.733

Ontvangen/betaalde interest -4.509 -4.423

Betaald dividend -5 -4

Vennootschapsbelasting 267 36

-4.247 -4.391

Kasstroom uit operationele

activiteiten 3.589 8.342

Investeringen in materiële

vaste activa -16.576 -15.181

Desinvesteringen in

materiële vaste activa 864 115

Koersverschillen 722 -

Investeringeninfinanciële

vaste activa per saldo 404 471

Kasstroom uit

investeringsactiviteiten -14.586 -14.595

Uitbreiding aandelenkapitaal - 9

Mutatie reserve omrekenings-

verschillen buitenlandse deelnemingen -752 -165

Aangetrokken langlopende schulden 47.552 37.116

Aflossinglanglopendeschulden -36.785 -28.455

Mutatie aandeel derden -86 344

Kasstroom uit

financieringsactiviteiten 9.929 8.849

Mutatie geldmiddelen -1.068 2.596

Stand per 1 januari 4.228 1.632

Stand per 31 december 3.160 4.228

53

Toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening

Geconsolideerd worden die ondernemingen waarin WMD recht-streeks of middellijk voor meer dan 50% deelneemt in het geplaatste kapitaal en waar WMD beslissende zeggenschap kan uitoefenen. De financiëlegegevenswordenvoor100%opgenomen;hetaandeelvanderden in het groepsvermogen en de groepswinst is vermeld onder ‘minderheidsbelang van derden’. Voorts wordt het belang in VOF Anloo (37%) alsmede VOF Hondsrug (50%) naar evenredigheid in de consolidatie betrokken. In de geconsolideerde jaarrekening zijn betrokken de jaarrekeningen van de vennootschap WMD alsmede die van de volgende deelnemingen:

naam vestigingsplaats deelname in %

NoordWater BV Assen 100

Aqua Borealis BV Assen 100

GietWater BV Assen 99

BètaWater BV Assen 99

Anl’eau BV Assen 100

VOF Anloo Anloo 37

VOF Hondsrug Annen 50

IndoWater BV Assen 100

Tirta Drenthe BV Assen 100

Tirta Sulawesi BV Assen 100

Tirta Maluku BV Assen 100

Tirta Papua BV Assen 100

PT Tirta Inti Drenthe Manado 95

Ad Fontes BV Assen 100

PT Ake Maluku Utara Bandung 95

PT Wahana Cipti Inti Bandung 95

PT Inowa Prima Consult Bandung 100

PT Dream Sukses Airindo Ambon 58

PT War Besrendi Biak 51

PT Tirta Remu Sorong 51

PT Air Manado 1) Manado 51

PT Air Tomohon 1) Tomohon 51

PT Wedu Merauke 1) Merauke 51

PT Air Minum Baliem Wamena 51

PT Tirta Numbay Jayapura 51

PT Air Minahasa Selatan Minahasa 51

1) Deze ondernemingen zijn met ingang van 2007 in de consolidatie opgenomen.

24. Grondslagen van de consolidatie

54

25. Immateriële vaste activa

26. Materiële vaste activa

Dit betreft het proportionele deel (37%) van de immateriële vaste activa van VOF Anloo. Deze omvatten de kosten van de ontwikkeling van de bottelfabriek en de door Intersource BV ingebrachte goodwill. Deze activa worden in vijf jaar afgeschreven ten laste van het resultaat.

Het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt:

TOTAAL Goodwill Ontwikkelings-

kosten

Aanschafwaarde per 1 januari 125 43 82

Afschrijvingen per 1 januari -119 -42 -77

Boekwaarde per 1 januari 6 1 5

Mutaties

Afschrijvingen 2007 6 1 5

Aanschafwaarde per 31 december 125 43 82

Afschrijvingen per 31 december -125 -43 -82

Boekwaarde per 31 december 0 0 0

De samenstelling en het verloop van de boekwaarden is als volgt:

TOTAAL Gebouwen

en

tereinen

Machines

en

installaties

Leidingen Overige Werken

in

uitvoering

Boekwaarde per 127.800 49.757 25.985 40.610 4.566 6.882

1 januari 2007

Koersverschillen -722 -295 -180 -180 -55 -12

Investeringen

onder aftrek van

bijdragen van

derden per

saldo 16.576 4.098 2.435 4.659 2.889 2.495

Afschrijvingen -8.775 -1.720 -3.349 -1.964 -1.742 -

Desinvesteringen -864 - -37 -827 -

Boekwaarde per

31 december

2007 134.015 51.840 24.854 43.125 4.831 9.365

Aanschafwaarde 221.730 73.029 59.109 70.032 10.195 9.365

Cumulatieve

afschrijvingen 87.715 21.189 34.255 26.907 5.364 -

Boekwaarde per

31 december

2007 134.015 51.840 24.854 43.125 4.831 9.365

Afschrijvings-

percentages 0-2,5 10-20 2,5-3,5 10-25

55

De samenstelling en het verloop van de boekwaarden is als volgt:

Niet geconsolideerde deelnemingen

Boekwaarde op 1 januari 646

Met ingang van 2007 in consolidatie opgenomen -225

Investeringen per saldo 0

Boekwaarde op 31 december 421

De niet geconsolideerde deelnemingen zijn als volgt samengesteld:

2007 2006

belang bedrag belang bedrag

in % in %

PT Air Minum Baliem - - 51% 75

PT Wedu Merauke - - 95% 75

PT Tirta Numbay - - 95% 75

PT Ecosam 45% 34 45% 34

Intaquin BV 50% -230 50% -112

NieuWater BV 50% -98 50% -82

Drentse Golf & Country

Club BV 20% 176 20% 176

Waterfonds Indonesië BV 13% 136 13% 136

SamenWater BV 10% 10 10% 10

Kiwa NV 2% 25 2% 25

Reststoffenunie BV 2% 10 2% 10

Aquanet BV 30 30

93 452

Bij: naar voorzieningen 328 194

421 646

De leningen zijn als volgt samengesteld:

2007 2006

Personeel 886 943

NieuWater BV 0 400

PT Dream Sukses Airindo Ambon - 36

Drentse Golf & Country Club BV 460 460

Stichting Waterlaboratorium Noord 300 765

VOF Anloo 420 470

Intaquin BV 365 315

Dierenpark Emmen 197 208

PDAM Manado 1.396 517

Gemeente Jayapura 37 -

Gemeente Minahasa Selatan 36 -

27. Financiële vaste activa

Leningen

Boekwaarde op 1 januari 4.445

Investeringen per saldo 116

Boekwaarde op

31 december 4.561

56

27. Financiële vaste activa (vervolg)

28. Groepsvermogen

29. Minderheidsbelang

30. Voorzieningen

2007 2006

Gemeente Tomohon 35 -

PDAM Biak 39 41

PDAM Merauke 37 -

PDAM Wamena 37 -

Gemeente Sorong 273 247

Bos Foundation & PDAM Kartenegera 43 43

4.561 4.445

Belastingen 657 372

Totale financiële vaste activa 5.639 5.463

Onder de post belastingen is opgenomen de te vorderen winstbelas-ting uit hoofde van verliescompensatie.

Voor de toelichting op het groepsvermogen en het verloop van het eigen vermogen van de vennootschap wordt verwezen naar de toe-lichting op de enkelvoudige balans.

Het minderheidsbelang derden is als volgt samengesteld:

minderheidsbelang 2007 2006

GietWater BV 1,0% -11 -10

BètaWater BV 1,0% -1 -1

PT Tirta Inti Drenthe 2,5% -8 -

PT Inowa Prima Consult 50,0% 0 68

PT Dream Sukses Airindo 42,0% 241 354

PT Wahana Cipti Inti 5,0% 5 3

PT Ake Maluku Utara 5,0% -2 -1

PT War Besrendi 49,0% -87 30

PT Widu Merauke 49,0% -24 -

PT Air Minum Baliem 49,0% 37 -

PT Tirta Numbay 49,0% 37 -

PT Air Tomohon 49,0% 32 -

PT Air Manado 49,0% 310 -

PT Air Minahasa Selatan 49,0% 32 -

PT Tirta Remu 49,0% -313 -109

Totaal minderheidsbelang 248 334

Deze zijn als volgt samengesteld:

2007 2006

Uitgestelde personeelsbeloningen 1.044 1.026

Deelnemingen 328 194

Totaal 1.372 1.220

57

Inditbedragisbegrepeneenrenteloze,niet-aflosbareleningmeteenlooptijd van 15 jaar van een lokale gemeente in Indonesië.

Voor de toelichting op overige activa en passiva wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige jaarrekening.

De overige posten in de winst- en verliesrekening zijn toegelicht in de enkelvoudige jaarrekening.

Ingevolge de Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 (artikel 2, leden3en7)isdevennootschapnietonderworpenaandeheffingenvan deze wet. Enkele deelnemingen van de vennootschap zijn echter welonderworpenaandeheffingvanvennootschapsbelastingvoorzover het Nederlandse vennootschappen betreft en winstbelasting voor zover het Indonesische vennootschappen betreft. Op grond van de wet zijn deze vennootschappen en de met haar gevoegde dochter-ondernemingen ieder hoofdelijk aansprakelijk.

Gedurende het jaar 2007 had de onderneming 905 werknemers (fte) in dienst (2006: 485), waarvan 750 in het buitenland (2006: 315).

De afschrijvingskosten zijn als volgt samengesteld:

2007 2006

Materiële vaste activa 8.775 8.897

Immateriële vaste activa 6 25

8.781 8.922

Resultaat bij verkoop -70 -181

Totaal 8.711 8.741

2007 2006

Resultaat verkoop Kiwa - 788

Niet geconsolideerde deelnemingen:

NieuWater BV -16 -37

Intaquin BV -118 -87

Totaal -134 664

De overige posten in de winst- en verliesrekening zijn toegelicht in de enkelvoudige jaarrekening.

Assen, 20 juni 2008

De directeur De commissarissenK.J. Hoogsteen T. Klip-Martin M.J. Augusteijn-Esser J. Kuper J.H. van der Laan A. Meijer G. Vlieghuis

31. Langlopende schulden

32. Overige activa en passiva

33. Niet uit de balans blijkende verplichtingen

34. Personeelskosten

35. Afschrijvingen

36. Resultaat deelnemingen

36. Overige informatie

58

Statutaire bepaling winst

Voorstel winstbestemming

Overige gegevens

Statutaire bepalingenDe statutaire bepalingen ten aanzien van de winstbestemming luiden als volgt:

Artikel 261 Van de vennootschappelijke winst kan jaarlijks een door de directie met goedkeuring van de Raad van Commissarissen te bepalen percentage worden gereserveerd, terwijl daarop voorts in aftrek worden gebracht de niet gedelgde verliessaldi van de voorgaande jaren, alsmede de belastingen die ten laste van de winst geheven zijn of geheven zullen worden, zo nodig door schatting vast te stellen.2 De aldus resterende winst staat ter beschikking van de algemene vergadering. Van deze winst mag slechts een dividend worden uitgekeerd tot een percentage van maximaal de wettelijke rente. Van het vorenstaande kan slechts worden afgeweken door de algemene vergadering op basis van een besluit genomen met drie/vierde van de uitgebrachte stemmen, tenminste vertegen- woordigende meer dan éénenvijftig (51%) procent van het geplaatste aandelenkapitaal, in een vergadering waarin tenminste twee/derde van het geplaatste aandelenkapitaal vertegenwoor- digd is. Dit besluit behoeft de goedkeuring van de Raad van Commissarissen genomen met algemene stemmen in een vergadering waarin alle commissarissen aanwezig dan wel vertegenwoordigd zijn.

Voorgesteld wordt het maximaal toegestane dividend, ter grootte van 6%, zijnde de wettelijke rente per 1 januari 2008 van het geplaatste aandelenkapitaal, aan aandeelhouders uit te keren en het restant aan de statutaire reserve toe te voegen.

Derhalve: a) Dividend (6%) € 5.000b) Toevoegen aan de statutaire reserve € 1.081.000 De onverdeelde winst is als afzonderlijke post onder het Eigen Vermogen opgenomen.

59

Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de

NV Waterleidingmaatschappij Drenthe

Accountantsverklaring

Wij hebben de in dit Jaarverslag op pagina 36 tot en met 57 opgeno-men jaarrekening 2007 van NV Waterleidingmaatschappij Drenthe te Assen, bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2007 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2007 met de toelichting gecontroleerd.

Verantwoordelijkheid van de directieDe directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opma-ken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoor-delijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opma-ken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aan-vaardbaregrondslagenvoorfinanciëleverslaggevingenhetmakenvan schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de accountantOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereen-komstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende ge-dragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkre-gen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrij-ging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoorde-ling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheer-singssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle on-der meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagenvoorfinanciëleverslaggevingenvanderedelijkheidvan schattingen die de directie van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

OordeelNaar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van NV Waterleiding-maatschappij Drenthe per 31 december 2007 en van het resultaat over 2007 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffendede jaarrekening

60

Verklaring betreffendeandere wettelijke voorschriften en/ofvoorschriften vanregelgevende instanties

Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kun-nen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Groningen, 23 juni 2008PricewaterhouseCoopers Accountants NV

A.L. Koops-Aukes RA