Whitepaper 'Ondernemers struikelen over strategie en finance'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB

Ondernemers struikelen over hefbomen, strategie & finance

Winstverbetering, Waardecreatie en Waardering in het

MKB

White Paper door PerspeXo Onderzoeksteam: Annegien Blokpoel, Tosca Hilgers & Armand Roeplall Gepubliceerd: Juni 2010 www.perspexo.com en www.maakjebedrijfmeerwaard.nl

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 2

Over PerspeXo PerspeXo is een onafhankelijk strategisch adviesbureau gericht op winstverbetering, waardecreatie en waardering binnen en voor bedrijven. Onze dienstverlening bestaat uit strategische adviezen aan direc-ties, hands on mobiliseren van interne en externe partijen en structurele waardecreatie-begeleiding (op maand of kwartaalbasis). Voor ondernemers van het eerste en tweede kantelpunt is het MBW™ (Maakjebedrijfmeerwaard)- programma ontwikkeld, met als basis de bestseller Maak Je Bedrijf Meer Waard, Pearson 2008. Het doel van onze white papers: - ondernemers inzicht te geven in mogelijk winst- en waardeverhogende stappen - een bijdrage te leveren aan (wetenschappelijk) onderzoek - onze kennis toegankelijk te maken voor een breed publiek In onze onderzoeken proberen we zowel onderliggende patronen/lijnen op te sporen, als ook oplossingen in kaart te brengen voor problematiek die samenhangt met specifieke kantelpunten tijdens de levenscy-clus, gerelateerd aan grootte en organisatie van het bedrijf. In de eerste white paper “Ondernemers struikelen over strategie, finance en de hefbomen” zijn de belang-rijkste conclusies van ons ongoing onderzoek onder ondernemers gepresenteerd. In deze paper ligt de focus op ondernemers van het “eerste kantelpunt” (ondernemingen tot ongeveer 10 medewerkers). De komende maanden zal PerspeXo white papers uitbrengen over andere interessante bevindingen uit ons doorlopend onderzoek. Meer informatie & contactgegevens Ook geïnteresseerd in een winst- of waarde managementtraject, of meer informatie? Neemt u dan con-tact op met PerspeXo via Marianne Nelisse: [email protected] of 020-422 33 55. In juni– september 2010 verricht PerspeXo een diepgaand onderzoek naar internationalisatie binnen het MKB. Graag nodigen wij u uit voor deelname via bovenstaande gegevens. Geïnteresseerd in het winst- en waardeverbeterpotentieel van uw bedrijf? Doe dan zelf de Winst & Waarde™-scan op www.perspexo.com of www.maakjebedrijfmeerwaard.nl, code WP102, en krijg tot 15 september tijdelijk gratis uw persoonlijk ondernemersprofiel toegestuurd. © Copyright 2010 PerspeXo Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of open-baar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van PerspeXo.

http://www.perspexo.com


Meer dan 250 ondernemers hebben de Schijf van Vijf™ ingevuld Flinke terug-gang in Neder-lands MKB Winst en Waar-de is belangrijk Ondernemers struikelen over strategie en finance Ondernemers verwaarlozen eigen opleiding

Ondernemers struikelen over hefbomen, finance en strategie 1 Introductie

Voor u ligt het eerste exemplaar van een reeks white papers rondom het thema winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB. PerspeXo voert sinds 2007 regelmatig onderzoek uit onder ondernemers in het MKB. De komende maanden zal PerspeXo een aantal white papers uitbrengen met interessante bevindingen. Kennis die uit onze onderzoeken voortvloeit, wordt be-schikbaar gesteld door middel van artikelen, Ronde Tafels, workshops, blogs en whi-te papers en gedeeld met de geïnterviewden. Meer dan 250 ondernemers hebben onze Schijf van Vijf™ ingevuld en ruim 50 ondernemers hebben meegewerkt aan het diepteonderzoek maart-juni 2010. Na de managementsamenvatting volgt een korte introductie van de Schijf van Vijf™ en de Levenscyclus (hoofdstuk 3 en 4). In hoofdstuk 5 en 6 komen de belangrijkste deel-conclusies aan bod. Hoofdstuk 7 geeft praktische tips voor ondernemers. 2 Management samenvatting

Door de economische crisis zijn veel ondernemers teruggezakt in omzet en aantal medewerkers ten opzichte van 2 jaar geleden. Ondernemers verwachten over 2 jaar het niveau van 2008 weer te bereiken. Een omzetkrimp van 20% tot 40% en aanzien-lijke winstdaling ten opzichte van 2008 is eerder regel dan uitzondering. De focus is sterk gericht op winstverbetering in 2010 en 2011. Veel ondernemers geven aan winst- en waardeverbetering van hun bedrijf belangrijk te vinden: gemiddeld cijfer 8.5. In de praktijk zijn er een aantal belangrijke hordes te nemen; waarbij kennis en inzicht in het gebruik van de financiële en ope-rationele hefbomen de grootste struikelblokken zijn. De voornaamste conclusies van ons onderzoek zijn: 1. Finance en Strategie zijn de zwakke plekken van bedrijven. Dit hangt samen

met: - onbekendheid met operationele en financiële hefbomen - onvoldoende tijd om met afstand naar het bedrijf te kijken - geen allround bedrijfseconomische/bedrijfskundige achtergrond binnen de directie

2. Marketing is het sterkste punt van veel bedrijven, gemiddeld cijfer 7.2. Deze score wordt negatief beïnvloed wegens het ontbreken van een (middenlang) marketingbeleid.

3. Identiteit van veel bedrijven is redelijk sterk, gemiddeld cijfer 7, maar bij groei zijn normen en waarden vaak niet verankerd.

4. De scores op Organisatie en Communicatie verschillen aanzienlijk per schaal-grootte van bedrijven. Ondernemers weten wel welke uitstraling het bedrijf zou moeten hebben, maar zijn zwak in het formuleren van een communicatie-beleid en de uitvoering hiervan.

5. Veel ondernemers hebben een focus op de korte termijn en verwaarlozen de midden- tot lange termijn.

6. Veel ondernemers weten niet op welk kantelpunt het bedrijf zich bevindt en zijn van mening dat niet alle experts in huis zijn voor de volgende fase.

7. 70% van de ondernemers heeft géén opleidingsbudget, terwijl deze groep wel aangeeft winst- en waardeverbetering van hun bedrijf belangrijk te vinden.


De essentie van bedrijfsvoering is een goed gebalanceerde Schijf van Vijf™

Blijven groeien is essentieel voor mensen en bedrijven Kantelpunten hebben impact op operationele en financiële hefbomen van het bedrijf

3 De Schijf van Vijf™, essentie van bedrijfsvoering De essentie van bedrijfsvoering is voor alle bedrijven gelijk: een goed gebalanceerde Schijf van Vijf™. Elke onderneming voert haar bedrijf vanuit haar eigen identiteit en

normen en waarden. Dit is het DNA van elke onderne-ming. De identiteit en cultuur vormen, en worden gelij-kertijd gevormd door, de organisatie en onderneming. Daarnaast zijn er 5 bedrijfseconomische disciplines nodig om van je bedrijf een blijvend succes te maken: Strategie, Finance, Marketing, Organisatie en Communicatie.

Figuur 1. De Schijf van Vijf™ Bron: PerspeXo, Maak Je Bedrijf Meer Waard, 2008

Een goed gebalanceerde Schijf van Vijf™ voor nu, en zicht op wat nodig is voor de volgende fase, is de basis van succesvolle doorgroei.

4 Kantelpunten en de levenscyclus, een eigen pad Bedrijven hebben - net als mensen - een eigen levenspad: de levenscyclus. Niet elk bedrijf volgt hetzelfde levenspad; sommige ondernemingen blijven klein, andere worden op eigen kracht groter en anderen groeien door fusies en/of overnames.

Een bedrijf kan natuurlijk ook zelf worden overgeno-men en opgaan in een ander bedrijf, of tot stilstand komen, verouderen en sterven (staken van de on-derneming).

Figuur 2: De levenscyclus Bron: PerspeXo, Maak Je Bedrijf Meer Waard, 2008

Een onderneming kan in verschillende tempo’s groeien en loopt vroeg of laat tegen haar eigen begrenzingen op: de kantelpunten. Bij een kantelpunt is de oude organi-satie niet meer toereikend. Kantelpunten zijn er vaak rond de 10, 25, 50, 100 en 250 medewerkers. Kantelpunten zijn heel ingrijpend omdat er vaak zwaar geïnvesteerd moet worden in mensen, IT, nieuwe faciliteiten en kapitaal om dit te financieren. Investe-ren kost nu meteen geld, terwijl nog niet duidelijk is of de verwachte extra winst er-uit zal gaan komen. Om winstgevend door te groeien vanaf een kantelpunt, loopt de onderneming veel meer risico’s dan in de voorgaande periode. Een groot aantal aspecten van de bedrijfsvoering gaat ingrijpend veranderen. Gedurende de levenscyclus wisselen periodes van groei en rust elkaar af. De hele kunst is om op tijd door te hebben waar de onderneming zich op de levenscy-clus bevindt: 1. Op een punt dat er een doorbraak naar boven mogelijk is - snelle groei; 2. Op een punt dat de lijn naar beneden dreigt af te buigen - stagnatie; 3. Op een rustpunt.


Stilstand is ach-teruitgang in een dynamische omgeving Focus op korte, midden én lan-ge termijn key Op zoek naar verborgen schatten, blinde vlekken en do-de(lijke) hoeken Zelfinzicht bij ondernemers key

De eerste twee momenten zijn kantelpunten, waar structureel nadenken over de toekomst en een goede balans en focus voor de korte, midden en lange termijn nodig is. Met veel aandacht voor de juiste stuur- en management processen voor structurele focus op winst- en waardeverbetering. Gedurende de rustperiode kunnen alle procedures en interne processen hele-maal op orde worden gebracht, waardoor het bedrijf goed is toegerust voor de volgende fase. In deze fase groeit de onderneming namelijk rustig, zijn er weinig investeringen nodig en wordt er veel cashflow gegenereerd. En dat geeft de moge-lijkheid om een buffer op te bouwen voor de volgende (groei)fase. Zicht op waar het bedrijf nu staat (A) en waar het management naar toe wil (B) helpt bij het creëren van een veilig waarde-groeipad en/of een tijdige verkoop met een goede waardering. 5 Uitkomsten van het onderzoek 5.1 Achtergond en methodiek Het doel van het onderzoek is inzicht te verkrijgen in de verborgen schatten, valkuilen, blinde vlekken en dode(lijke) hoeken voor winst- en waardeverbetering. Het onderzoek bestaat uit 2 onderdelen: een voortdurend onderzoek onder onder-nemers met behulp van de Schijf van Vijf™, en een 3-maands onderzoek door middel van diepte-interviews. In het diepteonderzoek onder 50 ondernemers zijn aanvullende vragen ge-steld. Deze resultaten worden meegenomen in de analyse. Onderstaande figuren 3 en 4 geven de gemiddelde scores van alle bedrijven uit onze steekproef.

Figuur 3. De Schijf van Vijf™ Spin (gemiddelde 250 ondernemers) Figuur 4. Gemiddelde van bedrijven totale steekproef (MKB tot 250 medewerkers)

De 250 DGA’s (van bedrijven tot 250 medewerkers) die meewerkten aan ons onder-zoek hebben zichzelf cijfers gegeven (op een schaal van 1 tot 10) aan de hand van 5 stellingen op alle onderdelen van de Schijf van Vijf™. Per onderdeel geldt dus een maximale score van 50 (5 keer het cijfer 10). De scores zijn vervolgens weer vertaald naar de schaal van 1 tot 10, waarbij de score 6 als een voldoende wordt beschouwd. Ondernemers die lager dan een 6 scoren kunnen snel winst behalen door op deze punten verbeteringen door te voeren. De cijfers tot 8 geven aan dat er nog waarde gecreëerd kan worden door aandacht te schenken aan winstbepalende onderdelen.

7.0

6.2

6.5

7.2

5.5

6.5

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 10.0

Strategie

Finance

Marketing

Organisatie

Communicatie

Identiteit


De DGA heeft geen tijd om met afstand naar zijn / haar bedrijf te kijken Hefbomen: de grootste blinde vlek, of dode(lijke) hoek op-gespoord

5.2 Strategie Op Strategie wordt relatief laag gescoord door een gebrek aan kennis over de opera-tionele- en financiële hefboom (score 5.9 en 5.7).

De vragen Strategie, zelfscore 1-10 per onderdeel:

1 Ik weet hoe het business concept van mijn bedrijf

functioneert

2 Ik weet welke strategische stappen mijn bedrijf de

meeste waarde opleveren

3 Ik weet wat de operationele hefboom is van mijn bedrijf

4 Ik weet wat de financiële hefboom is van mijn bedrijf

5 Ik heb tijd om regelmatig met afstand naar mijn bedrijf

te kijken

Figuur 5: Strategie in perspectief Daarnaast wordt de lage score op Strategie veroorzaakt doordat ondernemers te weinig tijd hebben om met afstand naar hun bedrijf te kijken (cijfer 6.1). Dit is in het bijzonder het geval bij de kleinste ondernemingen, met 1-5 medewerkers. Het gemiddelde valt hoger uit door de uitschieter op de stelling ‘ik weet hoe het bu-siness concept van mijn bedrijf functioneert’ (cijfer 7.9). Gezien de lage scores op de overige vier vragen en de antwoorden bij finance, kan gesteld worden dat onderne-mers denken te weten hoe hun business concept functioneert. In de praktijk blijkt dat vaak kennis en inzicht in de financiële kant van bedrijfsmodellen zwak is binnen bedrijven. 5.3 Finance Wat opvalt, is dat extreem laag gescoord wordt op het onderdeel Finance, met ge-middeld cijfer 5,5 een onvoldoende.

De vragen Finance, zelfscore 1-10 per onderdeel:

1 Ik weet hoeveel extra financiering ik nodig heb als de

omzet en/of onderneming gaan groeien

2 Ik weet wat de WACC (gewogen vermogensvoet) van

mijn bedrijf is

3 Ik weet wat de operationele en financiële hefboom mijn

bedrijf kan opleveren

4 Ik heb een prettige relatie met mijn bank(en)

5 Ik heb voldoende financieringskennis in huis

Figuur 6: Finance in perspectief

Met name ondernemers van het eerste en tweede kantelpunt hebben nog geen zware financiële kennis in de directie, en zijn vaak afhankelijk van de kennis en on-dersteuning van hun administrateur en accountant. Uit ons onderzoek blijkt dat ondernemers zich meestal niet realiseren wat fi-nanciële concepten als operationele en financiële hefboom hun bedrijf kunnen ople-veren (cijfer 4.6), daarnaast weten ze niet wat de WACC (gewogen vermogensvoet) van hun bedrijf is (cijfer 3.5). Ondernemers geven aan gemiddeld een goede relatie met hun bank te hebben (cijfer 6.9).


Kennis van klan-ten en doel-groepen op or-de, vaak geen beleid Vaak niet alle experts voor de volgende fase in huis

5.4 Marketing Het sterkste punt van de ondernemers ligt op Marketing. De scores zijn hoog (tussen de 7 en de 8.5) op vragen over klanten, doelgroepen en het onderscheidend vermogen ten opzichte van de concurrent. Opmerkelijk zijn de lage scores op marketingstrategie en marketingfunctie. Ondernemers hebben wel de concrete kennis met betrekking tot de huidige klantbehoeften, maar geven zelf aan geen sterke (lange termijn) marketingfunctie en -beleid te hebben.

De vragen Marketing, zelfscore 1-10 per onderdeel:

1 Ik weet wie mijn klanten en doelgroepen zijn

2 Ik weet wat bestaande klanten van mijn bedrijf vinden

(mijn sterke en zwakke punten)

3 Ik weet wat mijn bedrijf anders maakt dan de concurrent

4 Ik heb een marketingstrategie uitgezet voor de komende

3 jaar

5 Ik heb een sterke marketingfunctie

Figuur 7: Marketing in perspectief 5.5 Organisatie Op het gebied Organisatie is de gemiddelde score het cijfer 6.5. Terwijl ondernemers zeggen te weten in welke fase hun bedrijf zit (score 7.6), en welke organisatievorm bij de huidige vorm van hun bedrijf past (eveneens cijfer 7.6), wordt er onvoldoende gescoord op de vraag of de directie alle specialisten van verschillende disciplines in huis heeft (cijfer 5.3). Ook wordt laag gescoord op de stellingen ‘wij zijn optimaal georganiseerd’ (cijfer 6.2) en ‘ik weet waar bij mijn bedrijf het kantelmoment ligt’(cijfer 6.0). Hieruit kan wellicht worden opgemaakt dat de hogere scores op vraag 1 en 2 (allebei het cijfer 7.6) een vertekend beeld geven. De DGA die aangeeft dat het bedrijf niet optimaal is georganiseerd, niet weet waar de kantelpunten lig-gen en niet de verschillende specialisten in huis heeft, laat waarschijnlijk vele kansen liggen.

De vragen Organisatie, zelfscore 1-10 per onderdeel:

1 Ik weet in welke fase mijn bedrijf zit

2 Ik weet welke organisatievorm bij de huidige vorm van

mijn bedrijf past

3 Wij zijn optimaal georganiseerd

4 Ik weet waar bij mijn bedrijf het kantelmoment ligt

5 Ik heb alle specialisten uit de schijf van vijf in huis om door

te kunnen groeien naar het volgende niveau

Figuur 8: Organisatie in perspectief


Weten wat = NIET Weten hoe Niet alle stake-holders krijgen aandacht Bedrijf is in grote mate afhankelijk van de DGA

5.6 Communicatie Op het punt Communicatie wordt wisselvallig gescoord (gemiddeld cijfer 6.2); hier volgt daarom een specifieke bespreking van de resultaten. Ondernemers geven wel aan te weten welke uitstraling het bedrijf moet hebben (cijfer 7.6). De score op Com-municatie wordt echter negatief beïnvloedt doordat vaak geen duidelijk communica-tiebeleid is geformuleerd (score 5.6). Bij vrijwel alle bedrijven is geen vertaalslag ge-maakt naar het helder en duidelijk formuleren van een communicatiebeleid. We zien ook dat ondernemers niet in kaart hebben gebracht wat tegenstellingen en gevoelig-heden zijn bij verschillende doelgroepen (cijfer 5.1). Op dit punt kan dus een grote verbeterslag gemaakt worden, door alle stakeholders aandacht te geven.

De vragen Communicatie, zelfscore 1-10 per onderdeel:

1 Mijn onderneming heeft een communicatiebeleid

2 Ik heb de belangrijkste doelgroepen voor communicatie

bepaald

3 Ik weet wat welke doelgroep belangrijk vindt

4 Ik heb in kaart gebracht wat tegenstellingen en gevoelighe-

den kunnen zijn bij verschillende doelgroepen

5 Ik weet welke uitstraling ik wil hebben als onderneming,

passend bij de marketing

Figuur 8: Communicatie in perspectief Voor verschillende schaalgroottes van bedrijven zijn er positieve en negatieve uit-zonderingen ten opzichte van de totale scores op Communicatie. In volgende white papers wordt hier dieper op ingegaan. 5.7 Identiteit Op het punt Identiteit wordt redelijk goed gescoord (gemiddeld cijfer 7). Onderne-mers kennen de normen en waarden van hun bedrijf (score 8.3) en hebben een dui-delijke missie en visie (beide score 7.8). Er is op het gebied van Identiteit echter nog wel verbetering mogelijk bij het verankeren van de normen en waarden van het be-drijf bij groei (cijfer 6.3). Vaak geven DGA’s aan dat het bedrijf niet zonder hem of haar verder kan (gemiddeld cijfer 5.2 op de stelling ‘Mijn bedrijf kan zonder mij verder’). Met het oog op de kwetsbaarheid van het bedrijf en een eventuele verkoop in de toekomst, zal vooral daaraan gewerkt moeten worden.

De vragen Identiteit, zelfscore 1-10 per onderdeel:

1 Ik weet wat de normen en waarden zijn van mijn bedrijf

2 Mijn bedrijf heeft een duidelijke missie

3 Mijn bedrijf heeft een visie

4 Mijn bedrijf kan zonder mij verder

5 Bij groei zijn alle normen en waarden van mijn bedrijf ver-

ankerd

Figuur 9: Identiteit in perspectief


Winst en waar-de wel belang-rijk, maar meestal geen budget Slechts 30% van de onderne-mers heeft een opleidingsbud-get

Verschil in in-zicht binnen het directieteam Individuele scores kunnen verschillen t.o.v. gemiddel-den

6 Overige interessante bevindingen In dit hoofdstuk worden overige interessante bevindingen uit het onderzoek bespro-ken. Deze bevindingen dienen als voedingsbodem voor de inhoud van de komende white papers van PerspeXo. 6.1 Economische crisis Door de economische crisis zijn veel ondernemers teruggezakt in omzet en aantal medewerkers ten opzichte van 2 jaar geleden. Ondernemers verwachten over 2 jaar het niveau van 2008 weer te bereiken. Een omzetkrimp van 20% tot 40% en aanzienlijke winstdaling ten opzichte van 2008 is eerder regel dan uitzondering. De focus is sterk gericht op winstverbetering in 2010 en 2011. 6.2 Opleidingsbudget Slechts 30% van de ondervraagde MKB ondernemers heeft een opleidingsbudget beschikbaar voor zichzelf (en in sommige gevallen ook voor hun mededirecteuren).

Het opleidingsbudget per jaar ligt bij de MKB ondernemer gemiddeld op €1380 (met slechts 1 uitschieter van €10 000) per ondernemer. Dit is erg laag in vergelijking met de beschikbare opleidingsbudgetten voor hoger en middelmanagement bij grotere bedrijven. Wel heeft 70% van de ondernemers één of meerdere adviseurs. Als advi-seur noemt deze groep de boekhouder of de accountant (48,1%), de coach (33,3% ), ondernemersplatformen zoals de KvK en Syntens (14,8%), en familie (11,1%). Driekwart van de 30% ondernemers met opleidingsbudget hebben langer

dan 5 jaar ondernemerservaring. Van de startende ondernemer (minder dan 5 jaar ondernemerservaring) stelt slecht 7.5% een opleidingsbudget beschikbaar. Ondernemers vinden winst en waarde belangrijk (gemiddeld cijfer 8,5); des te op-merkelijker dat ondernemers zich zelf weinig tot geen budget toekennen om hier gericht aan te werken. 6.3 Meerdere directeuren binnen één bedrijf Meerdere directeuren binnen 1 bedrijf verschillen vaak van inzicht, beleving en in-terpretatie met betrekking tot de vijf bedrijfseconomische disciplines. De Schijf van Vijf™ blijkt een mooi instrument te zijn om de verschillende inzichten inzake sterktes en zwaktes bloot te leggen. De directie kan vervolgens de verschillen bespreekbaar maken: een gezamenlijke blik is essentieel voor focus en sturing. 6.4 Verschillen per ondernemer en per schaalgrootte In de praktijk blijkt dat individuele scores af kunnen wijken van de hier gepresenteer-de gemiddeldes. Ook zijn er verschillen geconstateerd tussen de verschillende schaalgroottes van bedrijven. Dit zal in volgende white papers door PerspeXo wor-den toegelicht. De voornaamste conclusies, waaronder de bevinding dat strategie en finance de zwakke punten binnen bedrijven zijn, gelden over de gehele linie.


5 tips voor winst- en waar-de verbetering

7 5 tips voor ondernemers met ambitie 1. Ondernemers/ DGA’s geven gemiddeld een 8,5 voor het belang van winst en

waarde voor hun bedrijf. Dit betekent dat voor bijna elke ondernemer het zin-vol is om structureel te sturen op winstverbetering, waardecreatie en waarde-ring. Tip 1: maak een concreet stappenplan met een duidelijk tijdspad en vaste meet- en beslismomenten.

2. Ondernemers kunnen grote slagen maken door procesmatig te sturen op winstverbetering en waardecreatie nu en waardering straks bij verkoop. Tip 2: de winnaars zijn die ondernemers die het doel van winstverbetering en waardecreatie structureel weten te verankeren in de bedrijfsprocessen van hun onderneming.

3. De meeste ondernemers hebben vooral focus op de korte termijn. Tip 3: verschuiving in aandacht naar zowel de middenlange én de lange ter-mijn helpt bij het vooruit kijken in de bedrijfsvoering en bij het ontwikkelen van een winst- en waardestrategie.

4. Meestal zitten de zwakke punten van ondernemingen binnen Finance en Stra-tegie. Inzicht in het eigen bedrijfsmodel en de waardepotentie van de operati-onele en financiële hefbomen van het eigen bedrijf zullen op de korte en lan-ge termijn het grootste effect op winst- en waardeverbetering geven.

Tip 4: volg gericht een opleiding voor meer inzicht in het (financiële) bedrijfsmodel, en specifiek gericht op de hefbomen van het eigen bedrijf. 5. Professioneel ondernemerschap is voor iedere ondernemer haalbaar: het kost wel tijd, geld, inzet en energie en wordt mede bereikt door te investeren in opleidingen van het management. Tip 5: zet jaarlijks een budget apart voor de DGA én het “management” als investering voor het slimmer en winstgevender managen van het bedrijf. Kijk elk jaar opnieuw hoe je dit budget het beste in kan zetten voor de groei van managers en het bedrijf.

Voor meer informatie www.perspexo.com of www.maakjebedrijfmeerwaard.nl

Whitepaper 'Ondernemers struikelen over strategie en finance'

Business

Transcript of Whitepaper 'Ondernemers struikelen over strategie en finance'