White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

20
Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB M/V = Meerkracht + Veerkracht Winstverbetering, Waardecreatie en Waardering in het MKB White Paper door PerspeXo Onderzoeksteam: Annegien Blokpoel, Yorben Blok, Marianne Nelisse Gepubliceerd: november 2012 www.perspexo.com en www.maakjebedrijfmeerwaard.nl

description

Deze white paper is geschreven voor vrouwelijke en mannelijke ondernemers om beter inzicht te krijgen in hun specifieke ondernemerskwaliteiten. Tijdens de analyse van onze eerdere onderzoeken naar uitdagingen bij doorgroei viel op dat mannen en vrouwen op een aantal punten duidelijk van elkaar verschillen. Vandaar dat wij met deze white paper als doel hebben om ondernemers - vrouwelijke en mannelijke - inzicht te geven in belangrijke uitdagingen die samenhangen met “man” of “vrouw” zijn en mogelijke oplossingsrichtingen voor succesvol doorgroeien. Het onderzoek is gebaseerd op de uitkomsten van de Winst & Waarde™ scan, kwalitatieve interviews, waardecreatie-trajecten met onze klanten en interactieve workshops. Voor dit onderzoek analyseerden we de resultaten van de Winst & Waarde™ scan van ruim 150 vrouwelijke en 350 mannelijke ondernemers. Vanaf 2009 deden ruim 180 vrouwelijke ondernemers (waarvan 80 aan een 1 daagse training specifiek voor vrouwelijke DGA’s) en 500 mannelijke ondernemers mee aan onze workshops. Deze whitepaper bevat de voornaamste resultaten van ons onderzoek.

Transcript of White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Page 1: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB

M/V = Meerkracht + Veerkracht

Winstverbetering, Waardecreatie en Waardering in het

MKB

White Paper door PerspeXo Onderzoeksteam: Annegien Blokpoel, Yorben Blok, Marianne Nelisse Gepubliceerd: november 2012 www.perspexo.com en www.maakjebedrijfmeerwaard.nl

Page 2: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 2

Over PerspeXo PerspeXo is een onafhankelijk strategisch adviesbureau gericht op winstverbetering, waardecreatie en waardering binnen en voor bedrijven. Onze dienstverlening bestaat uit strategische adviezen aan direc-ties, hands on mobiliseren van interne en externe partijen en structurele waardecreatie-begeleiding (op maand of projectbasis). Voor ondernemers van het eerste op weg naar het tweede kantelpunt is het MBW™ (MaakjeBedrijfmeerWaard)- programma ontwikkeld, met als basis de bestseller Maak Je Bedrijf Meer Waard, Pearson 2008. Het doel van onze white papers: 1. Ondernemers inzicht te geven in mogelijk winst- en waardeverhogende stappen 2. Een bijdrage te leveren aan (wetenschappelijk) onderzoek 3. Onze kennis toegankelijk te maken voor een breed publiek In onze onderzoeken proberen we zowel onderliggende patronen/lijnen op te sporen, als ook oplossingen in kaart te brengen voor problematiek die samenhangt met specifieke kantelpunten tijdens de levenscy-clus, gerelateerd aan grootte en organisatie van het bedrijf. Eerdere white papers in de reeks “Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB” zijn: - “Succesvol doorgroeien, de 2de horde voorbij”, september 2012 - “Breek door het eerste ondernemerskantelpunt heen”, augustus 2010 - “Ondernemers struikelen over hefbomen, strategie en finance”, juni 2010 Deze white papers zijn gratis op te vragen op onze websites. Literatuurlijst Ahl, H.J. (2002) The making of the female entrepreneur: a discourse analysis of research texts on women’s entrepreneurship, JIBS Dissertation Series No. 015 Barber, B.M., Odean, T. (2001) Boys will be boys: gender, overconfidence, and common stock investment, The Quarterly Journal of Economics, 1, 261-292 Bengtsson, C., Persson, M., Willenhag, P. (2004) Gender and overconfidence, Economics Letters, 86, 199-203 Carter, S.L., Anderson, S., Shaw, E. (2003) Women’s business ownership: a review of the academic, popular and internet literature Fischer, E.M., Reuber, A.R., Dyke, L.S. (1993) A theoretical overview and extension of research on sex, gender, and entrepreneurship, Journal of Business Ventur-ing, 8, 151-168 Kourilsky, M.L., Walstad, W.B. (1998) Entrepreneurship and female youth: knowledge, attitudes, gender differences, and educational practices, Journal of Busi-ness Venturing, 13, 77-88 Lundeberg, M.A., Fox, P.W.,Punćochaŕ, J. (1994) Highly confident but wrong: gender difference and similarities in confidence judgments, Journal of Educational Psychology, 1, 114-121 Mukhtar, S.M. (1998) Business characteristics of male and female small and medium enterprises in the UK: implications for gender-based entrepreneurialism and business competence development, British Journal of Management, 9, 41-51 Mukhtar, S.M. (2002) Differences in male and female management characteristics: A study of owner-manager business, Small Business Economics, 18 (4), 289-311 Powell, M., Ansic, D. (1997) Gender differences in risk behavior in financial decision-making: an experimental analysis, Journal of Economic Psychology, 18, 605-628 Schubert, R., Brown, M., Gysler, M., Brachinger, H.W. (1999) Financial decision-making: are women really more risk-averse?, The American Economic Review, 89(2), 381-385 Verheul, I. (2005) Is there a (fe)male approach: understanding gender differences in entrepreneurship, ERIM Ph.D. Series Research in Management Watson, J., Robinson, S. (2003) Adjusting for risk in comparing the performances of male- and female-controlled SMEs, Journal of Business Venturing, 18, 773-788

Meer informatie & contactgegevens Ook geïnteresseerd in een winst- of waarde managementtraject, of meer informatie? Neemt u dan con-tact op met PerspeXo via Marianne Nelisse: [email protected] of 020-422 33 55. Geïnteresseerd in het winst- en waardeverbeterpotentieel van uw bedrijf? Doe dan nu de Winst & Waarde™-scan op www.perspexo.com of www.maakjebedrijfmeerwaard.nl, code WP104, en krijg gratis uw persoonlijk ondernemersprofiel toegestuurd. © Copyright 2012 PerspeXo Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of open-baar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van PerspeXo.

Page 3: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 3

1 Introductie en methodiek 1.1 Doel en achtergrond

Deze white paper is geschreven voor vrouwelijke en mannelijke ondernemers om beter inzicht te krijgen in hun specifieke ondernemerskwaliteiten. Tijdens de analyse van onze eerdere onderzoeken naar uitdagingen bij doorgroei viel op dat mannen en vrouwen op een aantal punten duidelijk van elkaar verschillen. Vandaar dat wij met deze white paper als doel hebben om ondernemers - vrouwelijke en mannelijke - inzicht te geven in belangrijke uitdagingen die samenhangen met “man” of “vrouw” zijn en mogelijke oplossingsrichtingen voor succesvol doorgroeien. Het onderzoek is gebaseerd op de uitkomsten van de Winst & Waarde™ scan , kwali-tatieve interviews, waardecreatie-trajecten met onze klanten en interactieve work-shops. Voor dit onderzoek analyseerden we de resultaten van de Winst & Waarde™ scan van ruim 150 vrouwelijke en 350 mannelijke ondernemers. Vanaf 2009 deden ruim 180 vrouwelijke ondernemers (waarvan 80 aan een 1 daagse training specifiek voor vrouwelijke DGA’s) en 500 mannelijke ondernemers mee aan onze workshops. Uit internationaal onderzoek blijkt dat vrouwen en mannen in het algemeen ver-schillen in: 1. de mate van risico nemen (risico zoeken, vermijden, gecalculeerde risico’s ne-

men) 2. (zelf)vertrouwen en zelfbeeld 3. verschillende leiderschapstijlen Waar in de praktijk toepasbaar zullen we conclusies uit diverse wetenschappelijke onderzoeken meenemen in deze white paper. 1.2 Methodiek/Structuur Het onderzoek is gebaseerd op de uitkomsten van de Winst & Waarde™ scan, waar-bij ondernemers op 82 stellingen een cijfer geven tussen de 1 en 10. De Winst & Waarde™ scan heeft als doel de potentie voor winstverbetering en waardecreatie in kaart te brengen. Belangrijke onderdelen zijn de Schijf van Vijf™, de omgevingsfacto-ren, ervaring en kennis van de DGA’s, de persoonlijke drijfveren en kernwaarden. Bij elkaar levert dit veel inzicht in de (potentiële) kracht, zwaktes, blinde vlekken en suc-cesfactoren voor doorgroei op. Alle stellingen zijn op een schaal van 1 tot 10 en gebaseerd op het oordeel van de ondernemer zelf (voor zichzelf, mededirecteuren en het bedrijf). De meeste stellin-gen lenen zich voor een normatieve beoordeling (waarbij een 6 een voldoende is, een 9 zeer goed en een 3 zwaar onvoldoende), waar mogelijk hebben we dit gedaan. De uitkomsten zijn verdeeld over zes hoofdstukken, met de belangrijkste conclusies en samenvattingen in hoofdstuk 2 (“Management Samenvatting”). In de overige hoofdstukken focussen we op verschillende deelaspecten: hoofdstuk 3 “Vrouwelijk en mannelijk ondernemerschap” met aandacht voor persoonlijke eigenschappen en drijfveren, hoofdstuk 4 “Kennis en ervaring”, gericht op de managementcapaciteiten binnen het bedrijf en hoofdstuk 5 “Schijf van Vijf™ “, gericht op de bedrijfsvoering . Hoofdstuk 6 “Meerkracht én Veerkracht” belicht de kracht van diversiteit. Hoofdstuk 7 “Tips voor ondernemers” is gebaseerd op onze eerdere onderzoeken en de kennis en ervaring die we de afgelopen vijf jaar hebben opgedaan als allround huisstrateeg van groei-ondernemers.

Gebaseerd op onderzoek on-der 500 onder-nemers Ja er zijn ver-schillen … … en ook veel overeenkom-sten Uitkomsten wetenschappe-lijk onderzoek, wanneer rele-vant Zelfbeeld, mate van risico ne-men en mana-gementstijlen Winst & Waar-de™ scan de basis Vrouwelijke en mannelijke on-dernemers brengen andere kwaliteiten mee voor de organi-satie Overzicht, grote lijnen en oog voor detail, gericht op prak-tische handva-ten voor onder-nemers met ambitie

Page 4: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 4

Bundeling = Meerkracht & Veerkracht … en levert een betere totaal score op de Schijf van Vijf Complementair In goede én slechte tijden Zelfde drive en motivatie Optimistische doeners met discipline Mannen schat-ten zichzelf ho-ger in op erva-rings- en ken-nisgebied Balans werk en privé lastig 50% verschil in opleidingsbud-get

2 Management Samenvatting 1. Bundeling sterke vrouwelijke en mannelijke ondernemerseigenschappen

loont. - Vrouwelijke ondernemers zijn sterker op de gebieden Communicatie, Mar-keting en Identiteit. - Mannelijke ondernemers zijn iets sterker op Financiën (beiden scoren echter onvoldoende). Mannelijke ondernemers zijn meer dan vrouwelijke onderne-mers gericht op korte termijn winstgevendheid en de cijfers. - Op de gebieden Strategie en Organisatie scoren mannelijke en vrouwelijke ondernemers gelijk en zijn er een aantal verbeterpunten. Vooral op het gebied van de hefboomconcepten (Strategie), het herkennen van kantelpunten (Organisatie) en prioriteiten stellen.

2. Mannelijke en vrouwelijke ondernemers zijn complementair, diversiteit ver-sterkt het bedrijf voor de goede én de slechte tijden. - Mannelijke ondernemers zijn beter uitgerust voor doorschakelen bij groei (7,1 versus 6,1). - Vrouwelijke ondernemers zijn beter uitgerust voor terugschakelen bij krimp (6,7 versus 6,2).

3. Mannelijke en vrouwelijke ondernemers hebben dezelfde hoge ‘drive’ in ondernemerschap. - Ondernemers geven aan winst en waarde zeer belangrijk te vinden (8,2). - Het bedrijf is voor de meesten de belangrijkste passie en hobby.

4. Persoonlijke basiskwaliteiten in huis: - Ondernemers zijn optimistisch (7,5 gemiddeld)

5. - Vrouwelijke ondernemers scoren hoger op discipline (7,5 versus 7,1) - De meeste ondernemers zijn eerder doeners dan denkers, vrouwelijke ondernemers hebben een hogere “doe” factor.

5. Mannelijke ondernemers geven zichzelf op alle kennis– en ervaringsgebie- den 0,5 tot 1 punt hogere cijfers. - Mannelijke ondernemers denken zowel individueel als met de volledige di- rectie meer kennis/ervaring in huis te hebben dan vrouwelijke ondernemers.

- Rekening houdend met divers internationaal onderzoek is het waarschijnlijk dat vrouwen een realistischer zelfbeeld hebben en mannelijke ondernemers zichzelf (enigzins) overschatten.

6. 40% van de vrouwelijke ondernemers en 30% van de mannelijke onderne-mers geeft aan geen goede balans tussen werk en privé te hebben.

7. Vrouwelijke ondernemers hebben 50% vaker een opleidingsbudget voor zichzelf dan mannelijke ondernemers (47% versus 29%).

8. Kunnen delegeren en sturen op targets zijn noodzakelijk voor succesvol doorgroeien. Vrouwelijke ondernemers blijken minder goed los te kunnen laten, dit beperkt in zeer grote mate hun (door)groeipotentie.

In deze white paper staan mannelijke en vrouwelijke ondernemers centraal. Ondernemerseigenschappen omschreven als “vrouwelijk” en “mannelijk” zijn niet 1-op-1 over te zetten op mannen en vrouwen. Uit internationaal wetenschappelijk onder-zoek blijkt dat er minstens net zoveel verschillen zijn binnen de

groep vrouwelijke ondernemers en de groep mannelijke onderne-mers (intra), als tussen de groep vrouwelijke en mannelijke onder-

nemers (inter).

Let op:

Page 5: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 5

Hard en zacht de basis voor een succesvol bedrijf Beiden intrin-siek gemoti-veerd om het bedrijf winstge-vender en waardevoller te maken Mannelijke on-dernemers stu-ren meer op de winstgevend-heid op korte termijn Lastig om kort, midden en lang tegen elkaar af te wegen Weinig aan-dacht voor ver-koopbaarheid Recept voor focus & “afwegen van tijd” Inzicht in hefbo-men bij groei én krimp Werken “aan” versus “ïn” het bedrijf

3 Vrouwelijk en mannelijk ondernemerschap Wij denken dat de harde (bedrijfseconomische) en zachte aspecten (cultuur, waar-den en processen) beiden belangrijk zijn voor succesvol - vrouwelijk en mannelijk -ondernemerschap en bedrijfsvoering. Bij groei van het bedrijf wordt het procesmatig en vakinhoudelijk professioneel aansturen van de verschillende disciplines belangrij-ker. Verschillende mannelijke en vrouwelijke aspecten kunnen daaraan bijdragen. In dit hoofdstuk focussen we op de onderliggende drijfveren van de ondernemer. 3.1 Winst en Waarde (managementfocus, doelen en horizon) Ruim 90% van de ondernemers vindt het belangrijk dat het bedrijf winst-gevender en waardevoller wordt, gemiddeld cijfer 8, waarvan 75% een 8 of hoger. Nog belangrijker is het waardevoller worden van het bedrijf. Het gemiddelde is voor beiden een 8,4 en slechts 5% geeft hier een cijfer lager dan 6. Winstverbetering is meer korte termijn-denken, terwijl waardecreatie een langere horizon heeft. De focus op winstgevendheid is overall rela-tief laag met een 6,4. Mannelijke ondernemers hebben hier wel meer focus op dan vrouwelijke ondernemers (80% van de mannelijke ondernemers ten opzichte van 70% van de vrouwelijke). Beiden hebben beperkte focus op korte en langere termijn (beiden een 6 gemiddeld). Iets belangrijk vinden en er in de praktijk op te focussen zijn twee verschillende zaken. Wij concluderen dat zowel mannelijke als vrouwelijke ondernemers het belangrijk vinden om rekening te houden met korte, midden en lange termijn maar het moeite kost om hier een balans in focus aan te brengen. Om de balans tussen korte en lange termijn te vinden en te behouden is het noodzakelijk dat praktische, meetbare ma-nagementdoelen en horizon op elkaar afgestemd zijn. Tip: voor vrouwelijke ondernemers is het extra belangrijk om de winstgevendheid niet uit het oog te verliezen bij het bouwen aan een waardevol bedrijf. De verkoopbaarheid van het bedrijf is voor beiden groepen relatief onbelangrijk, al hebben vrouwelijke ondernemers hier meer aandacht voor dan mannelijke onderne-mers (4,5 versus 4). Recept voor focus en “afwegen van tijd” Stap 1 weet waar je naar toe wilt gaan Stap 2 bepaal de korte, midden en lange termijn Stap 3 stel duidelijke doelen voor de korte, midden en lange termijn Stap 4 meet regelmatig of je op koers ligt Stap 5 vier het behalen van doelen en succes Stap 6 neem maatregelen als doelen niet gehaald worden Tip: goed inzicht in het businessmodel en de operationele en financiële hefboom bij groei en krimp is de basis voor stap 1, 2 en 3. Tip: gun jezelf en je bedrijf de luxe om regelmatig een “hei-sessie” te doen, waardoor je met afstand naar je bedrijf kijkt. Nodig om “aan” in plaats van “in” je bedrijf te werken, en het helpt om stap 4, 5 en 6 goed door te voeren.

Page 6: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 6

Mannelijke on-dernemers den-ken makkelijk te kunnen groeien Vrouwelijke ondernemers beter voorbe-reid op terug-schakelen bij krimp Risico’s vermij-den versus ren-dement opzoe-ken Droog-oefenen voor noodweer doe je voordat het onweer uitbreekt En dan haal je een keer niet je doel…… maar bereik je wellicht 50% meer dan met het “veilige” doel Flexibel in goe-de en slechte tijden key

3.2 Doorschakelen en terugschakelen Bij groei of krimp van het bedrijf zijn er opmerkelijke verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke ondernemers. 1. Mannelijke ondernemers geven met een 7,1 aan makkelijker door

te kunnen schakelen bij groei. 80% geeft een 6 of hoger en meer dan de helft denkt dat dit zeer makkelijk kan (8 of hoger).

2. Vrouwelijke ondernemers denken minder makkelijk door te kun-nen schakelen en scoren gemiddeld een 6 (30% heeft een 8 of hoger). Van de vrouwelijke ondernemers zit 40% op een 5 of la-ger, en 10% geeft zelfs aan dat dit zeer moeilijk is (3 of lager).

3. Vrouwelijke ondernemers denken makkelijker terug te kunnen schakelen bij krimp (6,7) dan mannelijke ondernemers (6,2) en scoren een halve punt hoger dan mannelijke ondernemers. Ruim 1/3 van de mannelijke ondernemers zit op een 5 of lager en bij 20% is het zelfs zeer moeilijk (3 of lager).

Conclusie: mannelijke ondernemers hebben meer moeite met terug-schakelen bij krimp en vrouwelijke ondernemers met doorschakelen bij groei. Uitkomsten uit wetenschappelijk onderzoek Vrouwelijke en mannelijke ondernemers schatten risico’s anders in. Mannelijke on-dernemers zijn gevoeliger voor “de kans/het risico” dat het goed gaat. Vrouwelijke ondernemers zijn gevoeliger voor “de kans/het risico” dat het misgaat. Dit verschil in risico aversiteit kan bijdragen aan het verschil in focus op het inrichten van de orga-nisatie voor groei (man) of op veiligheid (vrouw). Een mogelijke verklaring van de hogere scores van mannelijke ondernemers op “doorschakelen bij groei” en hogere scores van vrouwelijke ondernemers op “terugschakelen bij krimp”. Extra tip voor mannen Groeien is mooi, en uitdagende doelen stellen altijd goed. Helaas zit het ook wel eens tegen, en daar kan je maar beter op voorbereid zijn; maak ook een concreet plan van aanpak voor als de omzet 20 á 30% daalt. Extra tip voor vrouwen Mooi dat de organisatie terug kan schakelen als het minder gaat. Uitdagende doelen stellen helpt om echt vooruit te gaan; maak een uitdagend groei-plan voor de komende 5 jaar. Denkertje: Als je op 80% van een uitdagend doel uitkomt dan doe je het beter dan als je op 100% van een “veilig” doel uitkomt. Tip: een belangrijk punt voor terug- en doorschakelen zijn de vaste lasten van het bedrijf. Vaste lasten vormen een barrière bij terugschakelen in periode van krimp. Het zo veel mogelijk variabel houden van de kosten is een belangrijke tool om de or-ganisatie flexibel en wendbaar te houden bij groei en krimp.

Page 7: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 7

Drijfveren en motivatie bepa-len doelen van het bedrijf Op persoonlijk vlak minieme verschillen

Ondernemers rasoptimisten, mannelijke on-dernemers sterker Ondernemers gedisciplineerd, vrouwelijke ondernemers sterker Vliegwieleffect heeft tijd, ener-gie en focus nodig Koers bepalen en bakens tijdig verzetten

3.3 Persoonlijke eigenschappen en drijfveren Naar persoonlijke eigenschappen van mannen en vrouwen en eventuele verschillen qua ondernemerschap is veel onderzoek gedaan. Sommige onderzoeken geven aan dat er geen verschillen zijn - met name op de persoonlijkheidskenmerken - en uit sommige blijkt dat er grote verschillen zijn - bijvoorbeeld op ervaringsgebied en op toegang tot kapitaal. Uit ons onderzoek komt naar voren dat er tussen vrouwelijke en mannelijke onder-nemers, naast een aantal opmerkelijke verschillen, veel overeenkomsten zijn op het persoonlijk vlak .

3.3.1 Optimistisch (M/V) en gedisciplineerd (V/M) Zowel vrouwelijke als mannelijke ondernemers zijn optimisten, bijna een kwart van de vrouwelijke ondernemers scoort een 9 of hoger, bij de mannelijke ondernemers is dat zelfs 1/3. Eén van de belangrijkste vaardigheden voor ondernemerschap is het standvastig kunnen vasthouden aan de bepaalde koers en gedisciplineerd projecten afmaken en doelen bereiken. Vrouwelijke ondernemers hebben een half punt hogere score op discipline (7,5 versus 7,0). Dit verschil komt doordat bijna 30% van de vrouwelijke ondernemers zichzelf een 9 of hoger geeft versus iets minder dan 20% bij de manne-lijke ondernemers. Het vliegwiel van bedrijven ontstaat door het stapeleffect van gedurende langere tijd focus en energie richten op specifieke doelen. Enthousiasme gekoppeld aan on-dernemendheid kan leiden tot versnippering van focus en daarmee tot het niet be-halen van het vliegwieleffect. De uitdaging = balans vinden tussen “koers houden” en flexibel omspringen met nieuwe marktomstandigheden en mogelijkheden. Tip voor optimisten in balans: lees het recept op pagina 5 nog een keer.

Figuur 1. Het persoonlijke profiel van de vrouwelijke en mannelijke ondernemer

Page 8: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 8

Persoonlijke drijfveren van de ondernemer bepalen de fo-cus van het ma-nagement Passie funda-ment voor man-nelijke en vrou-welijke onder-nemers Veel meer doe-ners dan den-kers Budget, ruimte en tijd voor opleidingen Balans privé en werk is lastig.

3.3.2 Drijfveren en passie voor het bedrijf De persoonlijke drijfveren en motivatie van de ondernemer bepalen in grote mate waar de (deels onbewuste) focus van het management ligt. De mentaliteit en veer-kracht van de ondernemer bepalen hoe ondernemers met tegenslag omgaan en in staat zijn om zichzelf en anderen opnieuw te motiveren en te stimuleren. De veer-kracht van het bedrijf wordt in kleinere bedrijven in hoge mate bepaald door de veerkracht van de ondernemer(s). Passie is voor zowel mannelijke en vrouwelijke ondernemers het fundament waarop het bedrijf wordt gebouwd, het gemiddelde is een 7,3 en 30% geeft hier zelfs een 9 of hoger voor. Voor de meeste ondernemers is het bedrijf de grootste hobby, gemid-deld cijfer een 7- waarbij ruim 40% een 8 of hoger geeft. Daarmee is het onderne-men en het werken in en aan het bedrijf voor de meeste ondernemers een belangrij-ke energiebron. En dat helpt als er gemiddeld 60 tot 70 uur in het bedrijf wordt ge-stopt. 3.3.3 Meer doeners dan denkers Mannelijke en vrouwelijke ondernemers geven aan meer doener te zijn dan denker, met bijna een punt verschil (7,5 versus 6,6). Vrouwelijke on-dernemers zijn meer doeners dan mannelijke ondernemers. Bijna 70% van de vrouwelijke ondernemers geeft zichzelf een 8 of hoger, bij de man-nelijke ondernemers is dat 50%. Slechts 1% van de mannelijke onderne-mers en 7% van de vrouwelijke ondernemers vindt zichzelf geen doener. 3.3.4 Opleidingsbudget Minder dan de helft van de ondernemers heeft een opleidingsbudget. Vrouwelijke ondernemers scoren met een 4,9 ruim een punt hoger dan de mannelijke onderne-mers met een 3,6. Beide scores geven aan dat ondernemers onvoldoende ruimte en budget vrij maken voor zichzelf als manager van het bedrijf. Uit de kwalitatieve in-terviews komt naar voren dat ondernemers meer opleidingen volgen op hun vakge-bied dan investeren in de professionalisering van hun ondernemerschap. Tip: van belang dat ondernemers zichzelf en mede-directeuren budget, tijd en ruimte geven om opleidingen te volgen op de gebieden waar nog grote sprongen te maken zijn. 3.3.5 Balans Het vinden van een balans tussen werk en privé is voor zowel vrouwelijke als man-nelijke ondernemers lastig. Vrouwelijke ondernemers geven gemiddeld een 6, man-nelijke een 6,5. Vooral de groep onder de 6 is bij vrouwelijke ondernemers duidelijk groter. 40% van de vrouwelijke ondernemers heeft de balans nog niet gevonden. Bij de mannelijke ondernemers is dit ook een forse 30%. Hier valt voor beiden nog veel te winnen.

Page 9: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 9

Mannelijke on-dernemers sco-ren half tot heel punt hoger dan vrouwelijke ondernemers Onvoldoendes op gebied van bedrijfsecono-mie en bedrijfs-kundige kennis en inzicht

Mannelijke on-dernemers waarderen de directie hoger Hebben manne-lijke onderne-mers een te optimistische inschatting van eigen kennis en ervaring? Is de score van de vrouwelijke ondernemers het realistische zelfbeeld voor alle onderne-mers?

4 Kennis en ervaring Op het gebied van kennis en ervaring doen mannelijke onderne-mers het duidelijk beter (5,4) dan vrouwelijke ondernemers (4,4). Vrouwelijke ondernemers scoren ook op individuele onderdelen een half tot heel punt lager. Opvallend is dat ook de gehele direc-tie bij vrouwelijke ondernemers slechter scoort. Op de vraag “De directie is breed, diep en complementair” geven vrouwelijke on-dernemers een 5,3 versus 5,7 bij mannelijke ondernemers. 4.1 Bedrijfseconomische en bedrijfskundige kennis Op het kennisvlak informeren we naar bedrijfskundige en bedrijfseconomische ken-nis van zowel de individuele ondernemer als de directie. Hier scoren de mannelijke ondernemers beter met een 4,9 en een 4,7 ruim een punt hoger dan vrouwelijke ondernemers die hier een 3,7 en een 3,6 scoren. Beide kennisgebieden zijn onvol-doende aanwezig in het bedrijf. Hier kunnen ondernemers nog grote slagen maken.

De directie in zijn geheel scoort beter op bedrijfskundige en bedrijfseconomische kennis. De mannelijke ondernemer geeft de directie een 5,4 en een 5,3 wat een vooruitgang betekent van een halve punt ten opzichte van zichzelf. De vrouwelijke ondernemer geeft de directie slechts 0,1 punt hoger dan de individuele score. Wetenschappelijk onderzoek Uit (internationaal) onderzoek naar managementkwaliteiten bij mannen en vrouwen komt regelmatig naar voren dat mannen zichzelf te hoog inschatten op aanwezige kennis, ervaring en capaciteiten. Vrouwen hebben vaker een realistischer zelfbeeld van de hiaten in kennis en ervaring, terwijl mannen hierin optimistischer zijn. Mannen - met name met weinig ervaring - hebben eerder de neiging om hun kennis-niveau te overschatten. Aangezien de meeste ondernemers geen bedrijfseconomie en bedrijfskunde hebben gestudeerd zou dit “overschatten bij onervarendheid” hier ook kunnen spelen. Het is belangrijk om deze resultaten in gedachten te houden en de resultaten voor-zichtig te interpreteren bij het doorlezen van dit hoofdstuk. We zien namelijk over de gehele linie dat vrouwelijke ondernemers zichzelf lagere scores geven dan de mannelijke ondernemers.

Figuur 2. Managementprofiel vrouwelijke en mannelijke directie

Page 10: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 10

Mannelijke on-dernemers schatten hun ervaring hoger in Meer directeu-ren = meer ervaring Overschatting, realistisch zelf-beeld of onderschatting? Blinde vlekken kunnen twee kanten opwer-ken Regelmatig benchmarken Aansturen van het bedrijf ver-andert geduren-de de levenscy-clus Extra valkuil voor vakspecia-listen en vrou-welijke onder-nemers Van “alleskunner” naar “allround aan-stuurder”

4. 2 Ondernemers- en sectorervaring Op het ervaringsvlak zien we dat mannelijke ondernemers beter scoren. Op onder-nemerservaring scoren ze een 6,3 en op ervaring in verschillende sectoren een 5,6. Vrouwelijke ondernemers scoren een stuk lager met een 5,2 voor ondernemerserva-ring en een 5,1 voor sectorervaring. De directie scoort bij zowel mannelijke als vrouwelijke ondernemers hoger dan de individuele ondernemer. Mannelijke ondernemers geven de directie ook hier hogere scores dan vrouwelijke ondernemers. Mannelijke ondernemers geven de directie precies een voldoende, vrouwelijke ondernemers geven de directie met een 5,5 en een 5,6 rond een half punt lager op het ervaringsvlak. Zowel de individuele score als de gezamenlijk directie scoren 0,5 tot 1 punt hoger bij mannelijke ondernemers. Dit kan zijn omdat mannelijke ondernemers daadwerkelijk meer kennis en ervaring hebben of zichzelf overschatten. Of dat vrouwelijke onder-nemers een realistischer zelfbeeld hebben of zichzelf onderwaarderen. Een combi-natie van deze verschillende aspecten is ook mogelijk. Onder- en overschatting kan leiden tot blinde vlekken: enerzijds gebrek aan zicht op aanwezig groeipotentieel en anderzijds onvoldoende aandacht voor/onderschatting van de risico’s en uitdagingen. Zonder voldoende ervaring en opleidingsbudget om gericht te leren is het dan vaak hoofd stoten, vallen en weer opstaan, een pijnlijk proces van “learning on the entrepreneurs job”. Tip: door regelmatig de bedrijfscijfers te benchmarken met sectorgegevens, opleidin-gen te volgen en te sparren met andere ondernemers is het makkelijker om in te schatten waar je staat; als vakman, als manager, als directeur en als aandeelhouder van je bedrijf. 4.3 Managementstijlen, gecombineerd met conclusies uit wetenschappelijk on-derzoek In de eerste fase van het bedrijf is er een vrij directe aansturing door de DGA. Voor doorgroeien is delegeren en een meer participerende managementstijl noodzakelijk. Uit onderzoek blijkt dat mannelijke en vrouwelijke ondernemers beiden in de start-fase de directieve stijl hanteren, maar dat mannen beter in staat zijn om over te gaan op delegeren en sturen op performance targets dan vrouwelijke ondernemers. Met name als de ondernemer een vakspecialist is die kwaliteit hoog in het vaandel heeft staan is “niet delegeren” een potentiële valkuil. Vrouwelijke ondernemers blij-ven vaker de managementstijl van het eerste uur hanteren, waarbij ze zelf nog be-trokken zijn bij alle aspecten van het bedrijf en alleen de volledige verantwoordelijk-heid dragen. Mannelijke ondernemers passen makkelijker hun managementstijl aan bij het doorgroeien van het bedrijf. Tip voor vrouwelijke ondernemers: het is belangrijk voor vrouwelijke ondernemers om bij groei, en de veranderingen binnen het bedrijf, te durven loslaten. Sturen op targets helpt om van “alleskunner” een manager te worden die “allround aan-stuurt”.

Page 11: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 11

Essentie = Goed gebalanceerde Schijf van Vijf Ondernemers bepalen zelf hoe ze er voor staan De zwakste schakel bepaalt de kracht van de keten Verschillen op marketing, identiteit, com-municatie en financieel ge-bied

5 Blik op de onderneming: Schijf van Vijf™, essentie van bedrijfsvoering 5.1 Schijf van Vijf™ De essentie van bedrijfsvoering is voor alle bedrijven gelijk: een goed gebalanceerde Schijf van Vijf™. Elke onderneming voert haar bedrijf vanuit haar eigen identiteit, normen en waarden. Dit is het DNA van elke onderneming. De identiteit en cultuur vormen en worden tegelijkertijd gevormd door de organisatie en onderneming. Daarnaast zijn er 5 bedrijfseconomische disciplines nodig om van het bedrijf een blijvend succes te maken: strategie, finan-ce, marketing, organisatie en communicatie. 5.2 Methodiek

De DGA’s die meewerkten aan het onderzoek hebben zichzelf cijfers gegeven aan de hand van 5 stellingen op alle 6 onderdelen van de Schijf van Vijf™. Per onderdeel geldt een maximale score van 50 (5 keer het cijfer 10). Alle scores zijn vervolgens weer vertaald naar de schaal van 1 tot 10, waarbij de score 6 als een voldoende wordt beschouwd. Ondernemers die lager dan een 6 scoren kunnen snel winst beha-len door op deze punten verbeteringen door te voeren. De cijfers 6 tot 8 geven aan dat er nog waarde gecreëerd kan worden door aandacht te schenken aan winstbe-palende onderdelen. Een 8 of hoger geeft aan dat dit bedrijfsonderdeel goed op or-de is. Tip voor waardeverbetering Vaak besteden ondernemers de meeste tijd, energie en geld aan de onderdelen waar ze al hoog op scoren. Voor waardeverbetering is het belangrijk om juist de onderde-len waar laag op wordt gescoord op een hoger niveau te brengen. 5.3 Resultaten Meerkracht en Veerkracht (o.b.v. Schijf van Vijf™ onderzoek) Vrouwelijke en mannelijke ondernemers doen het allebei redelijk op de verschillen-de onderdelen van de Schijf van Vijf™. De totale gemiddelde score voor vrouwen is 6,3 en voor mannen een 6,2.

Op strategie en organisatie hebben mannelijke en vrouwelijke onderne-mers vergelijkbare resultaten. Vrouwelijke ondernemers doen het beter op marketing, communicatie en identiteit. Mannelijke ondernemers doen het iets beter op financieel gebied, maar beiden scoren onvoldoende op dit gebied.

Figuur 5. Schijf van Vijf™ in perspectief Figuur 4. Schijf van Vijf™

Figuur 3. De Schijf van Vijf™ Bron: PerspeXo, Maak Je Bedrijf Meer Waard, 2008

Page 12: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 12

Mannelijk on-dernemers iets betere scores op financieel gebied Financiën de zwakste plek voor mannelijk en vrouwelijke ondernemers Business con-cept is bekend, vaak beperkt tot achterkant sigarendoos

Blinde vlekken: De hefbomen en de WACC Waardering = Prijsbepaling en Management tool

5.4 Strategie en financiën

Op de gebieden financiën en de financieel gerelateerde vragen van strategie zien we dat mannelijke ondernemers het beter doen dan vrouwelijke ondernemers. Op strategie hebben mannelijke en vrouwelijke ondernemers een krappe voldoende (6 en 5,9 respectievelijk). Financiën is het zwak-ste punt voor beiden groepen met gemiddeld een 5,1 voor de vrou-welijke en 5,3 voor de mannelijke ondernemers. De meeste onder-nemers geven aan een goede relatie met hun bank te hebben (6,7 gemiddeld).

Op de eerste twee stellingen over het functioneren van het business concept en de strategische stappen voor waarde, scoren mannelijke en vrouwelijke ondernemers ruim voldoende. Vooral het business concept scoort met een 7,5 goed. 90% van de mannelijke en vrouwelijke ondernemers geeft zichzelf een 6 of hoger, en 60% een 8 of hoger. Waarschuwing voor groeiondernemers: uit onze eerdere onderzoeken bleek dat het businessplan vaak niet doorgerekend wordt (“sigarendoosaanpak”), waardoor de financiële consequenties -liquiditeit en geldbehoefte - niet duidelijk zijn.

Een aantal stellingen op strategie en financiën beïnvloeden het gemiddelde negatief voor zowel mannelijke als vrouwelijke ondernemers. Beide groepen hebben weinig inzicht in de operationele en financiële hefboom-concepten en wat deze het bedrijf kunnen opleveren (gemiddeld rond de 5,1). Grote blinde vlek is de gewogen vermo-gensvoet (WACC) met een 3, van belang bij verkoop of sturen op waarde(ring). Tip voor sturen op waardering (value based management) Ondernemers die willen sturen op waardecreatie en financiële waardering bij ver-koop gaan er veel baat bij hebben om de hefboomconcepten toe te kunnen passen binnen hun bedrijf.

Figuur 7. Strategie

Figuur 6. Financiën

1. Ik weet hoe het business concept van mijn bedrijf functio-neert 2. Ik weet welke strategische stappen mijn bedrijf de meeste waarde opleveren 3. Ik weet wat de operationele hefboom is van mijn bedrijf

4. Ik weet wat de financiële hefboom is van mijn bedrijf 5. Ik heb tijd om regelmatig met afstand naar mijn bedrijf te kijken

1. Ik weet hoeveel extra financiering ik nodig heb als de om-zet en/of onderneming groeien 2. Ik weet wat de WACC (gewogen vermogensvoet) van mijn bedrijf is 3. Ik weet wat de financiële en operationele hefboom mijn bedrijf kan opleveren

4. Ik heb een prettige relatie met mijn bank(en)

5. Ik heb voldoende financieringskennis in huis

Page 13: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 13

Regelmatig af-stand voor overzicht 48% van de on-dernemers weet niet hoe-veel geld het bedrijf nodig heeft bij groei Meer kennis op financieel ge-bied Weten versus “denken te we-ten” Vrouwelijke ondernemers scoren half punt hoger op bijna alle onderdelen van marketing De klant van nu is bekend

Mannelijke ondernemers geven aan vaker met afstand naar het bedrijf te kijken dan vrouwelijke ondernemers. Gemiddeld geven mannelijke ondernemers hier een 5,8 voor, en ruim 60% een 6 of hoger. Bij de vrouwelijke ondernemers is dit gemiddeld een 5,5, en geeft 50% een 6 of hoger. Voor 40 tot 50% van de ondernemers is er winst te behalen door regelmatig met afstand naar het bedrijf te kijken. Tip: regelmatig met afstand naar je bedrijf kijken en reflecteren, zorgt voor rust en ruimte in je hoofd en het bedrijf. Mannelijke ondernemers doen het beter dan vrouwelijke ondernemers op twee es-sentiële punten van financiën, die het verschil tussen voldoende/onvoldoende bete-kenen. Mannelijke ondernemers weten beter hoeveel extra financiering er nodig is als de omzet en/of het bedrijf groeien (6 versus 5,6). Daarnaast schatten mannen hun financieringskennis hoger in (6,1) dan vrouwelijke ondernemers (5,6). Waarschuwing voor groeiondernemers: 43% van alle ondernemers weet niet hoe-veel financiering hij of zijn nodig heeft bij groei. Drie oplossingen (of een combinatie) voor het opdoen van meer financieringskennis, zijn:

zelf meer financiële en bedrijfseconomische kennis opdoen financieel geschoolde medewerkers in dienst nemen af en toe kennis inhuren op project- of ad hoc basis

Wetenschappelijk onderzoek Mannen overschatten hun kennis vaker op de gebieden waar zij sterker op worden geacht zoals wiskunde en cijfers. Een deel van het verschil op het vlak van financiën tussen mannelijke en vrouwelijke ondernemers kan hier mee te maken hebben.

5.5 Marketing Vrouwelijke ondernemers doen het beter dan mannelijke onderne-mers op het gebied van marketing (7,1 versus 6,7). Vrouwelijke on-dernemers scoren op bijna alle vragen een halve punt hoger. Mar-ketingbeleid is voor beiden een zwak punt, ruim 50% van de man-nelijke en vrouwelijke ondernemers heeft geen marketingstrategie voor de langere termijn. Op klantgebied doen beiden het goed, waarbij vrouwelijke onder-nemers vaker een 9 of 10 geven dan mannelijke ondernemers. Ondernemers geven aan te weten wie hun klanten en doelgroepen zijn, 97% geeft een 6 of hoger. Bij de mannelijke ondernemers geeft 33% een 9 of hoger, bij de vrouwelijke is dat zelfs 50%.

Figuur 8. Marketing

1. Ik weet wie mijn klanten en doelgroepen zijn

2. Ik weet wat bestaande klanten van mijn bedrijf vinden (mijn sterke en zwakke pun-ten) 3. Ik weet wat mijn bedrijf anders maakt dan de concurrent

4. Ik heb een marketingstrategie uitgezet voor de komende 3 jaar

5. Ik heb een sterke marketingfunctie

Page 14: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 14

Inzicht in klan-ten en doel-groepen…. … en wat het bedrijf anders maakt dan de concurrent Verbeterpunt voor beiden is marketingstra-tegie en uitwer-king voor de toekomst Driejarenplan helpt om grote lijnen te zien Goede score op marketingcom-municatie en lage scores op alle andere on-derdelen Blinde vlek voor (tegengestelde) belangen van verschillende doelgroepen

Vrouwelijke ondernemers geven aan te weten wie hun klanten en doelgroepen zijn (8,4) en wat bestaande klanten van hun bedrijf vinden (7,4 met 25% een 9 of hoger). Mannelijke ondernemers scoren hier een halve punt lager, respectievelijk een 8,0 en een 6,9 met 10% een 9 of hoger. Vrouwelijke ondernemers hebben ten opzichte van mannelijke ook meer inzicht in wat het bedrijf anders maakt dan de concurrent (8,3 versus 7,9). Ook hier zijn er weer veel hoge cijfers; 40% van de vrouwelijke en 30% van de mannelijke onderne-mers geeft zichzelf een 9 of hoger. Voor de totale marketingfunctie geven beide groepen veel lagere cijfers, met een voldoende voor de vrouwelijke ondernemers en een onvoldoende voor de mannelij-ke ondernemers (6,3 versus 5,7). Dit hangt waarschijnlijk samen met het regelmatig ontbreken van een marketingstrategie (beiden rond de 5 gemiddeld). Tip voor marketingstrategie Maak elk jaar een marketingplan voor het jaar vooruit, met een budget en een ver-antwoordelijk directielid. Een driejarenplan helpt om de grote lijnen te zien en keuzes te maken. 5.6 Communicatie

Over de hele linie scoren vrouwelijke ondernemers hoger op het onder-deel communicatie, en op sommige onderdelen bijna een punt hoger. Vrouwelijke ondernemers komen gemiddeld uit op 6,3 en mannelijke on-dernemers op een 5,9. Het sterkste onderdeel voor beiden is uitstraling van het ondernemingsmerk, passend bij de marketing. Vrouwelijke onder-nemers scoren hier een 7,7 en mannelijke een 7,5. Het bepalen van alle doelgroepen en een passend communicatiebeleid is voor ondernemers een stuk lastiger. Vrouwelijke ondernemers hebben

beter bepaald wie de belangrijkste doelgroepen zijn (6,7 versus 5,9). Van de vrouwe-lijke ondernemers heeft 75% de belangrijkste doelgroepen bepaald, bij de mannelij-ke ondernemers is dit maar 60%. Bij de bepaalde doelgroepen geven beiden aan te weten wat welke doelgroep belangrijk vindt (7-). De zwakte in communicatie zit met name in het ontbreken van een communicatie-beleid en dat tegenstellingen en gevoeligheden bij verschillende doelgroepen niet in kaart zijn gebracht (mannen 4,4 versus vrouwen 5,2). Meer dan 50% van de manne-lijke en 40% van de vrouwelijke ondernemers heeft geen communicatiebeleid. 65% van de mannelijke ondernemers geeft aan nog nooit (3 of lager) tegenstellingen en gevoeligheden in kaart te hebben gebracht, en bij vrouwelijke ondernemers ligt dit rond de 50%.

Figuur 9. Communicatie

1. Mijn onderneming heeft een communicatiebeleid

2. Ik heb de belangrijkste doelgroep(en) voor communi-catie bepaald 3. Ik weet wat welke doelgroep belangrijk vindt

4. Ik heb in kaart gebracht wat tegenstellingen en ge-voeligheden kunnen zijn bij verschillende doelgroepen 5. Ik weet welke uitstraling ik wil hebben als onderne-ming, passend bij de marketing

Page 15: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 15

Doelgroepen zijn niet alleen klanten maar ook medewer-kers en de bank Vertaalslag en boodschap Identiteit voor beiden op orde, vrouwelijke ondernemers doen het beter Missie, visie, normen en waarden voor de meeste op goed niveau Bij groei lastig om normen en waarden te ver-ankeren Identiteit = DNA van het bedrijf

Uit ons eerdere onderzoek blijkt dat hoe groter het bedrijf wordt, hoe lastiger het communiceren is met alle stakeholders: directieleden, management, medewerkers, diverse klantgroepen, bank en aandeelhouders. Communicatie met elke doelgroep is een vak apart en daarom is het belangrijk dat er een heldere visie is voor een duide-lijk communicatiebeleid. Tip voor een helder ondernemingsverhaal Breng de stakeholders (nu en straks) van de onderneming in kaart en ga na wat zij belangrijk vinden. De communicatie-vertaalslag met gerichte boodschap per doel-groep is de basis voor het bouwen van een sterk merk. 5.7 Identiteit Vrouwelijke ondernemers doen het (gemiddeld 7,1) beter dan man-nelijke ondernemers (gemiddeld een 6,8). Op de onderdelen missie, visie, normen en waarden doen beiden het goed - met vrouwelijke ondernemers ongeveer een halve punt hoger op alle onderdelen - op de andere twee stellingen zijn de antwoorden vergelijkbaar. De zwakte is voor beiden dat het bedrijf nog zeer afhankelijk is van de ondernemer zelf. Vrouwelijke ondernemers geven aan te weten wat de normen en waarden zijn van hun bedrijf, gemiddeld een 8,3 met ruim 40% een 9 of 10. Daar-naast hebben bedrijven van vrouwelijke ondernemers een missie (7,9) en een visie (7,9). Van de vrouwelijke ondernemers heeft 90% een voldoende op dit gebied en 33% zit op een 9 of hoger. De mannelijke ondernemers doen het op dit gebied ook goed met respectievelijk een 7,9, een 7,4 en een 7,6. Bij de mannelijke ondernemers heeft - net als bij de vrouwen - 90% een voldoende of hoger op deze drie belangrijke onderdelen. Bij groei is het lastiger om de normen en waarden te verankeren vinden beiden (respectievelijk 6,3 en een 6,2).

Tip: Een sterke identiteit = het DNA van de onderneming en bepaalt de uitstraling van het bedrijf. Het marketing - en communicatiebeleid naar externe partijen (klanten, bank en business partners) en interne partijen (medewerkers) worden hierop afgestemd. Zet de visie en missie op papier en houd deze regelmatig tegen medewerkers en klan-ten aan. Dat helpt om de (value) propositie voor klanten op een hoog niveau te hou-den en bovendien kunnen je medewerkers een (pro-)actieve bijdrage leveren.

Figuur 10. Identiteit

1. Ik weet wat de normen en waarden zijn van mijn bedrijf

2. Mijn bedrijf heeft een duidelijke missie 3. Mijn bedrijf heeft een visie

4. Mijn bedrijf kan zonder mij verder 5. Bij groei zijn alle normen en waarden van mijn bedrijf verankerd

Page 16: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 16

Afhankelijkheid van de onder-nemer het zwakke punt Vermindering afhankelijkheid = minder (bedrijfs)risico = verbetering (potentiële) verkoopwaarde Zelfde scores op organisatie Kantelpunt niet duidelijk Huis voor nu redelijk op or-de, maar….. … niet alle spe-cialisten in huis voor doorgroei Kies je startblok zorgvuldig

Iets meer dan de helft van zowel de vrouwelijke als de mannelijke ondernemers geeft aan dat het bedrijf niet zonder hen verder kan (5,0 en 5,1 respectievelijk). Uit onze eerdere onderzoeken “Doorbreek het eerste kantelpunt” en “Succesvol door-groeien, de tweede horde voorbij” blijkt dat deze sterke afhankelijkheid met name geldt voor de groep ondernemers met minder dan 10 medewerkers (65% heeft een 5 of lager). Na het doorbreken van het eerste kantelpunt wordt het bedrijf snel min-der afhankelijk van de ondernemer(s). Waarschuwing voor ondernemers van het tweede kantelpunt: In de groep van 10 tot 25 medewerkers is nog altijd 36% afhankelijk van de ondernemer(s). Deze afhan-kelijkheid levert aanzienlijke risico’s op voor de ondernemer zelf en voor de organi-satie/het bedrijf. Tip: maak een plan hoe je bedrijf minder afhankelijk van jou/je mede-ondernemers kan worden. Bijkomend voordeel: de (potentiële) verkoopwaarde van je bedrijf gaat omhoog. 5.8 Organisatie Op het organisatievlak scoren vrouwelijke en mannelijke onderne-mers beiden een 6,2. De scores verschillen op de meeste vragen niet veel van elkaar. Mannelijke en vrouwelijke ondernemers weten redelijk goed in welke fase hun bedrijf zit (beiden 7,1) en welke or-ganisatievorm bij hun bedrijf past (7,1 respectievelijk 7,3). Beiden vinden dat ze niet optimaal georganiseerd zijn. Mannelijke onder-nemers zijn iets optimistischer over de organisatie met een 6,1 ten opzichte van de vrouwelijke ondernemers met een 6,0. Zowel vrouwelijke als mannelijke ondernemers weten niet goed waar bij hun bedrijf het kantelpunt ligt (5,3 respectievelijk 5,6). Ook zijn niet alle specialisten uit de Schijf van Vijf™ in huis om door te groeien naar het volgende niveau (5,1 versus 5,0).

De uitdaging zit met name bij doorgroei, aangezien nog niet alle specialisten in huis zijn voor het volgende niveau en mannelijke en vrouwelijke ondernemers niet goed weten waar het kantelmoment ligt. Zolang er geen groeiplannen zijn, is dit geen bezwaar. Uit eerder onderzoek in 2012 door PerspeXo bleek dat ruim 40% van de ondernemers denkt te gaan doorgroeien. Tip 1: meer bedrijfskundige kennis, inzicht in de (samenhang tussen) verschillende vakgebieden en het goed kunnen aansturen van specialisten zijn key om de hordes sneller te slechten. Tip 2: pas op tijd je aansturingstijl aan, zodat je goed klaar staat in de startblokken voor de volgende fase.

1. Ik weet in welke fase mijn bedrijf zit 2. Ik weet welke organisatievorm bij de huidige vorm van mijn bedrijf past 3. Wij zijn optimaal georganiseerd

4. Ik weet waar bij mijn bedrijf het kantelmoment ligt

5. Ik heb alle specialisten uit de Schijf van Vijf in huis om door te kunnen groeien naar het volgende niveau

Figuur 11. Organisatie

Page 17: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 17

Vanuit dezelfde basisinstelling is het makkelijk gezamenlijke doelstellingen te formuleren Beter uitgerust voor goede en slechte tijden Diversiteit loont Schijf van Vijf™ op hoger plan Meer kennis op gebied van fi-nanciën nood-zakelijk Delegeren key voor doorgroei-en en betere balans Hindernissen anders voor ondernemers van het 1ste en 2de kantelpunt Benutten van de kracht van diversiteit, re-kening houdend met de verschil-len

6 Combinatie M/V = Meerkracht en Veerkracht 6.1 Meerkracht én Veerkracht Vrouwelijke en mannelijke ondernemers hebben dezelfde basisinstelling en drijfveren in hun ondernemerschap. Aan-gezien dit een belangrijke basis is voor succesvol samenwer-ken kan vanuit gezamenlijke doelstellingen een sterke iden-titeit en een robuust bedrijf gebouwd worden. Uit het onderzoek blijkt dat mannelijke ondernemers meer gericht zijn op groei en vrouwelijke ondernemers beter voorbereid op tijdelijke tegenslagen. De combinatie van die twee eigenschappen leidt tot beter gemanagede bedrijven die goede en slechte tijden kunnen doorstaan, met een focus op groei én continuïteit bij krimp. 6.2 Aanvullende management kwaliteiten Mannelijke en vrouwelijke eigenschappen in het management team versterken het totale bedrijf, op management, bedrijfskundig en bedrijfseconomisch gebied. Vooral op de gebieden Communicatie, Marketing en Identiteit doen vrouwelijke on-dernemers het beter, terwijl mannelijke ondernemers iets sterker zijn op Financiën. De eigenschappen van mannelijke en vrouwelijke ondernemers zijn complementair binnen de Schijf van Vijf™ en vullen elkaar aan op 4 van de 6 gebieden. Op het ge-bied van financiën en de onderdelen binnen strategie die daar betrekking op hebben zijn beiden zwak en versterking van kennis en ervaring is noodzakelijk. Gerichte op-leidingen volgen, externe kennis of nieuwe medewerkers met kennis en ervaring aannemen behoren tot de oplossingen om de organisatie duurzaam te versterken. Mannelijke ondernemers zijn beter in staat om verantwoordelijkheid te delegeren en te sturen op targets. Belangrijke managementvaardigheden om door te kunnen groeien. Zonder deze vaardigheid is het bijna onmogelijkheid om het eerste kantel-punt te doorbreken. Een bijkomend voordeel is dat door delegatie ook een betere balans tussen privé en werk bereikt kan worden (of er ontstaat meer tijd en ruimte om te besteden aan extra groei). Uit onze eerdere onderzoeken blijkt dat gebrek aan voldoende managementcapaci-teit een grote hindernis is voor het doorbreken van het 1ste kantelpunt. Met name bij één ondernemer aan het roer is het vinden van de goede extra en aanvullende managementcapaciteit key om het eerste kantelpunt te doorbreken. De belangrijkste hindernis voor het nemen van de horde van het tweede kantelpunt is het ontbreken van een gemeenschappelijke toekomstvisie bij de directie, of het ontbreken van heldere ondernemingsdoelen. Tip 1: zorg voor heldere ondernemersdoelen. Tip 2: koppel aan elk onderdeel van de Schijf van Vijf™ een directielid met duidelijke verantwoordelijkheden en opleveringsmomenten. Mannelijke en vrouwelijke ondernemers zijn complementair en kunnen elkaar ver-sterken door de verschillende manieren van denken en werken. Door regelmatig echt “door te denken” en hard op verwachtingen uit te spreken van wensen en zor-gen kan de kracht van diversiteit benut worden en de kans op irritatie/misverstanden verkleint worden. Op de volgende pagina volgt een overzicht wat de combinatie kan opleveren.

Page 18: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 18

Tip voor vrouwen: ga in zee met een mannelijke ondernemer of zorg voor voldoende mannen/mannelijke eigenschappen in je bedrijf, directie, MT. Tip voor mannen: ga in zee met een vrouwelijke ondernemer of zorg voor voldoende vrouwen/vrouwelijke eigenschappen in je bedrijf, directie, MT.

Figuur 14. Het persoonlijk profiel van Meerkracht én Veerkracht

Figuur 13. Management profiel Meerkracht én Veerkracht

Figuur 12. Schijf van Vijf Meerkracht én Veerkracht

Page 19: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 19

Mixen, mixen en nog eens mixen voor het beste resultaat

1 + 1 = 2,5

Meetbare doe-len + tijdig actie on-dernemen = Meer slagings-kans

Extra perspec-tief op marke-ting en commu-nicatie Her-ijking voor sneller de goe-de stappen ne-men En wat als het tegenzit? Een slimme meid …. is ook op de korte termijn winstgevend-heid voorbereid Loslaten om groei en balans vast te houden

7 Tips voor mannelijke én vrouwelijke ondernemers met ambitie Hieronder staan een aantal tips waarvan we uit onze praktijkervaring als all round huisstrateeg van groeiondernemers uit diverse sectoren weten dat ze werken. 7.1 Gemengde teams zijn sterker, creatiever en all-rounder dan “mono” teams. Dit geldt voor management, medewerkers en ondernemers- teams. Tip 1: zorg voor meer complementaire denk- en doekracht in je bedrijf op manage-mentniveau. Tip 2: maak gebruik van de verschillen tussen je medewerkers en daag ze als team regelmatig uit om zelf met oplossingen en innovatieve producten te komen. Tip 3: spar ook eens met ondernemers die heel anders denken en werken dan jij zelf. Daar zou wel eens de beste tip voor jouw bedrijf uit kunnen komen, zodat 1+1 = 2,5 oplevert. Tip 4: Delegeren en sturen op targets is een belangrijke vaardigheid voor managers en noodzakelijk om te kunnen doorgroeien. Check hoe je er voor staat op de Schijf van Vijf™ en wat je zou willen verbeteren. Maak een plan, stel meetbare doelen, check regelmatig en grijp in/pas aan indien nodig. Tip 5: Ondernemers zijn meer doeners dan denkers. Plannen maken en vastleggen op papier zorgt er voor dat het “uit je hoofd gaat”. Belangrijke voordelen: anderen begrijpen ook beter wat je wilt. Maar het belangrijkste voordeel is dat jij - als onder-nemer en manager - meer rust en ruimte voor overzicht hebt. 7.2 Tips voor mannelijke ondernemers Tip 1: Op het gebied van strategie en organisatie doen mannelijke en vrouwelijke ondernemers het ongeveer even goed. Door een vrouwelijke ondernemersblik toe te voegen kan je waarschijnlijk een slag maken op het gebied van identiteit, marke-ting en communicatie. Tip 2: Mannen hebben de neiging om zichzelf te overschatten (met name als ze niet zeker weten of ze de goede antwoorden hebben). Verminder je blinde vlekken door gericht je zelf opleidingen te geven voor vergroten van kennis en ervaring op be-drijfseconomisch en management gebied. Tip 3: Ambitieuze doelstellingen zijn prima en een mooie groeiplan de start voor rea-lisatie. Alleen kan het ook wel eens tegenzitten. Maak ook een scenario waarbij de omzet krimpt met 10%, ben je dan nog winstgevend? Een fall back actieplan voor terugschakelen bij krimp, geeft rust en ruimte bij doorgroeien. 7.3 Tips voor vrouwelijke ondernemers Tip 1: Op het gebied van strategie en organisatie doen mannelijke en vrouwelijke ondernemers het ongeveer even goed. Door een mannelijke ondernemersblik toe te voegen kan je waarschijnlijk een slag maken op het gebied van financiën en komt er meer focus op de winstgevendheid op de korte termijn. Tip 2: Vrouwelijke ondernemers hebben de neiging beslissingsbevoegdheid bij zich te houden en de verantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen van het bedrijf hele-maal alleen te dragen. Een mannelijke ondernemersblik helpt om makkelijker te de-legeren en een betere balans tussen werk en privé te vinden. Tip 3: Het is goed om altijd voorbereid te zijn op het kunnen functioneren in goede en slechte tijden. Af en toe ook echt even met groeiambitie vooruit denken helpt om “te gaan”, en delegeren is dan ook vaak echt noodzakelijk (zie tip 2). Tip 4: Leg specifieke taken neer bij de persoon die daar het sterkst in is, en maak ze ook verantwoordelijk voor de gewenste resultaten. Zodat jij niet in je eentje alle ver-antwoordelijkheid draagt voor het reilen en zeilen van je bedrijf.

Page 20: White paper 'MV = meerkracht + veerkracht'

Winstverbetering, waardecreatie en waardering in het MKB 20

Weten hoe uw bedrijf er voor staat? U kunt de Winst & Waarde™scan gratis doen op www.perspexo.com en www.maakjebedrijfmeerwaard.nl, en het kost u 5 á 10 minuten.

MBW™Compact, concreet en structureel aan de slag Met MBW™Compact legt u een stevig fundament voor succesvolle doorgroei van uw bedrijf. Met persoonlijke ondernemersbegeleiding, gezamenlijke bedrijfsdoor-lichting en dé 2 daagse MBA voor ondernemers creëert u een solide springplank voor winstgevende groei.

Eerdere white papers in de reeks “Winstverbetering, waardecreatie en waarde-ring in het MKB”

Meer informatie & contactgegevens Ook geïnteresseerd in een winst- of waarde managementtraject, of meer informatie? Neemt dan contact op met PerspeXo via Marianne Nelisse: [email protected] PerspeXo Nicolaas Witsenstraat 3 1017ZE Amsterdam 020-422 33 55

1. “Succesvol doorgroeien, de 2de horde voorbij”, september 2012 2. “Breek door het eerste ondernemerskantelpunt heen”, augustus 2010 3. “Ondernemers struikelen over hefbomen, strategie en finance”, juni 2010 Deze white papers zijn gratis op te vragen op onze websites.