Wet eindtoetsing po tussenrapportage DEF2 · Evaluatie Wet Eindtoetsing PO: tussenrapportage 9...
Transcript of Wet eindtoetsing po tussenrapportage DEF2 · Evaluatie Wet Eindtoetsing PO: tussenrapportage 9...
EvaluatieWetEindtoetsingPOTussenrapportage
MargotOomensenFrankScholten(Oberon)HansLuyten(UniversiteitTwente)
PRO
VWO
HAVO
VMBO
InhoudsopgaveSamenvatting.......................................................................................................................................7
1 Inleiding.....................................................................................................................................15
1.1 Veranderingenindewet-enregelgeving.................................................................................151.1.1 Eindtoets........................................................................................................................151.1.2 Schooladvies...................................................................................................................161.1.3 Toelatingvo....................................................................................................................16
1.2 Onderzoeksvragen.....................................................................................................................171.2.1 Onderzoeksvragenprocesevaluatie...............................................................................171.2.2 Onderzoeksvrageneffectevaluatie................................................................................181.2.3 Vooruitblik......................................................................................................................18
1.3 Opzetvanhetonderzoek..........................................................................................................191.3.1 Opzetprocesevaluatie....................................................................................................19Respons.....................................................................................................................................191.3.2 Opzeteffectonderzoek...................................................................................................20
1.4 Leeswijzer..................................................................................................................................222 Eindtoets...................................................................................................................................23
2.1 Afgenomeneindtoetsenenbehaaldescores............................................................................232.1.1 Afgenomeneindtoetsen.................................................................................................232.1.2 Behaaldeeindtoetsscores..............................................................................................242.1.3 Ontheffingvandeelname...............................................................................................26
2.2 Keuzevooreeneindtoets..........................................................................................................272.2.1 Criteriavoorkeuzeeindtoets.........................................................................................272.2.2 Betrokkenenbijdekeuzevooreeneindtoets...............................................................27
2.3 Handleidingenrapportage........................................................................................................282.3.1 Meningoverhandleidingenrapportage........................................................................282.3.2 Gebruikresultaten.........................................................................................................30
2.4 Verplichtingenlatereafname...................................................................................................302.4.1 Verplichteafname..........................................................................................................312.4.2 Latereafname................................................................................................................31
2.5 Meningoudersenleerlingen.....................................................................................................322.6 Samenvatting.............................................................................................................................33
3 Schooladvies..............................................................................................................................35
3.1 Adviseringdoorbasisscholen....................................................................................................353.1.1 Criteriaenprocedurevoorvaststellenschooladvies.....................................................353.1.2 Betrokkenenbijhetvaststellenvanhetschooladvies...................................................363.1.3 Meningscholen..............................................................................................................36
3.2 Roloudersenleerlingenbijadvisering......................................................................................373.2.1 Ervaringenscholen.........................................................................................................373.2.2 Ervaringenouders..........................................................................................................40
3.3 Rolvoortgezetonderwijsbijadvisering....................................................................................41
3.4 Daadwerkelijkeadvisering.........................................................................................................423.4.1 Gegevenschooladviezen................................................................................................423.4.2 Adviezenvoorennabijstelling......................................................................................433.4.3 Meervoudigeschooladviezen........................................................................................44
3.5 Samenvatting.............................................................................................................................464 Heroverwegingenbijstelling......................................................................................................49
4.1 Aantalensoortenbijstellingen..................................................................................................494.1.1 Relatieschooladvieseneindtoetsscore.........................................................................494.1.2 Bijstellingvanhetschooladvies......................................................................................54
4.2 Criteriavooraldannietbijstellen.............................................................................................574.3 Roloudersbijheroverwegingenbijstelling..............................................................................594.4 Omgangvoortgezetonderwijsmetbijstelling...........................................................................604.5 Samenvatting.............................................................................................................................61
5 Plaatsinginhetvoortgezetonderwijs........................................................................................63
5.1 Plaatsingsbeleid.........................................................................................................................635.1.1 Brugklastypenenplaatsing............................................................................................635.1.2 Overaanmelding.............................................................................................................645.1.3 Aanvullendonderzoek...................................................................................................65
5.2 Roloudersenleerlingenbijplaatsing.......................................................................................655.3 Daadwerkelijkeplaatsinginvo..................................................................................................67
5.3.1 Relatieschooladviesenplaatsinginleerjaar1vo..........................................................675.3.2 Relatieeindtoetsscoreenplaatsinginleerjaar1vo......................................................70
5.4 Tevredenheidouders/leerlingenoverplaatsinginvoenmeningscholen................................725.4.1 Oudersenleerlingen......................................................................................................725.4.2 Scholen...........................................................................................................................73
5.5 Samenvatting.............................................................................................................................746 Samenwerkingscholenvoorbasis-envoortgezetonderwijs......................................................77
6.1 Afspraken..................................................................................................................................776.1.1 Aantalscholenmetafspraken........................................................................................776.1.2 Inhoudvandeafspraken................................................................................................78
6.2 Overleg......................................................................................................................................806.3 Samenvatting.............................................................................................................................81
7 Informatieaanouders................................................................................................................83
7.1 Overgangvanbasis-naarvoortgezetonderwijs.......................................................................837.2 Scholenvoorvoorgezetonderwijs............................................................................................847.3 Samenvatting.............................................................................................................................85
8 Onderwijskundigrapport...........................................................................................................87
8.1 InformatieinOKRenmomentvanoverdracht.........................................................................878.1.1 Informatieinhetonderwijskundigrapport....................................................................878.1.2 Momentvanoverdracht................................................................................................87
8.2 Gebruik......................................................................................................................................888.2.1 Gebruikvanhetonderwijskundigrapport.....................................................................88
8.3 Aanvullendeinformatie.............................................................................................................898.3.1 Gevraagdeinformatie....................................................................................................898.3.2 Gebruikaanvullendeinformatie....................................................................................91
8.4 Rolouders..................................................................................................................................938.5 Samenvatting.............................................................................................................................94
9 Referentieniveaus......................................................................................................................95
9.1 Taalenrekenen.........................................................................................................................959.2 Samenvatting.............................................................................................................................96
10 Totslot......................................................................................................................................97
10.1Ervarenknelpunten...................................................................................................................9710.2Suggestiesenopmerkingenvanscholenenouders..................................................................98
10.2.1Scholen...........................................................................................................................9810.2.2Ouders..........................................................................................................................100
Bijlage1Aanvullendetabellen.........................................................................................................101
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 7
Samenvatting
WetEindtoetsingPOSindshetschooljaar2014/2015isdeWetEindtoetsingPOvankracht.Volgensdezewetmoetenallebasisscholeningroep8eeneindtoetsafnemenbijhunleerlingen.Scholenhebbendaarbijdekeuzeuitdoordeministertoegelateneindtoetsen.Indeschooljaren2014/15en2015/16betrofditdrietoetsen:CentraleEindtoets,EindtoetsRoute8enIEPEindtoets.Deafnamevandeeindtoetsvindtplaatstussen15aprilen15mei.Voordatdeleerlingendeeindtoetsmaken,krijgenzijeenschooladviesvoorhetvoortgezetonderwijs.Alsnahetmakenvandeeindtoetsblijktdatdetoetsscorehoortbijeenhogeronderwijstypedangeadviseerdisinhetschooladviesdanmoeteenbasisschoolditschooladviesheroverwegen.Opbasisvandezeheroverwegingkandebasisschoolbesluitenhetschooladviesnaarbovenbijstellen.Indienhetschooladviesnietwordtbijgesteldmoetdebasisschoolditmotiveren.Hetschooladviesissindsdenieuwewet-enregelgevingleidendbijdetoelatingtothetvoortgezetonderwijs.Devo-schoolmoetdeleerlingvervolgensplaatsenineenklasdieminimaalhetonderwijsophetniveauvanhetschooladviesaanbiedt.Afgesprokenisdatdeinvoeringvandenieuwewet-enregelgevingnatweeennavierjaargeëvalueerdwordtomzichttehoudenopdeimplementatieendeeffecten.InopdrachtvanhetministerievanOnderwijs,CultuurenWetenschap(OCW)voertOberonsamenmetdeUniversiteitTwentehetevaluatieonderzoekuit.
OpzetvanhetonderzoekHetonderzoekmoetzichtgevenopdeimplementatieendeeffectenvandenieuwewet-enregelgeving.Wemakendaarombijhetonderzoekeenonderscheidtusseneenprocesevaluatieeneeneffectevaluatie.Dehoofdvragenvoordezetweedelenvanhetonderzoekluidenalsvolgt:§ Procesevaluatie:hoeverlooptdeinvoeringvandenieuwewet-enregelgeving,waaroverzijn
betrokkenentevredenenwelkeknelpuntenervarenzij?§ Effectevaluatieis:leidtdeinvoeringvandenieuwewet-enregelgevingtoteenverbeteringvande
overgangvanbasis-naarvoortgezetonderwijsenopeenbeteredoorstrominginhetvoortgezetonderwijs?
Voordeprocesevaluatiehebbenweinhetnajaarvan2015en2016vragenlijstenafgenomenbijbasisscholen,scholenvoorvoortgezetonderwijsenouders.Opbasisvandeverkregenresponskunnenweeenrepresentatiefbeeldschetsen.HeteffectonderzoekisuitgevoerdmetbehulpvandatabestandenopleerlingniveauvandeDienstUitvoeringOnderwijs(DUO).Daarinzijngegevensopgenomenoveronderhetschooladvies,deeindtoetsscoreendeplaatsinginhetvoortgezetonderwijs(vo).IndezetussenrapportagepresenterenwedeonderzoeksbevindingenvandeeerstetweejaarnainvoeringvandeWetEindtoetsingPO.1Dezegeveneenbeeldvanhetverloopvandeimplementatieeneenvoorlopigzichtopdeeffecten.Hetonderzoekzalookinhetderdeenvierdejaarwordenuitgevoerd.Datisommeerdereredenenvanbelang.Indeeersteplaatsisbekenddatvoorde
1 OpverzoekvanhetministerievanOCWheeftOberonvooruitlopendopdezetussenrapportageeenonderzoekuitgevoerd
naarplaatsingswijzerswaarinbao-envo-scholenafsprakenmakenoverdeovergangvanbaonaarvo.Ziehiervoor:Oomens,M.,Ketelaars,M.,Aarsen,E.van&Scholten,F.(2016).Afsprakenoverdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijs.Utrecht:Oberon.
8 Oberon&UniversiteitTwente
implementatievanonderwijsveranderingenoverwegendminimaaldrietotvijfjaarnodigis.2Daardoorkunnenwebijdeeindmetingnavierjaareenmeeruitgekristalliseerdbeeldgevenvandeimplementatievandenieuwewet-enregelgeving.Tentweedezijnvanleerlingenwaardenieuwewet-enregelgevingopvantoepassingispasbijdeeindmetinggegevensbeschikbaaroverhunschoolloopbaaninhetvo.Dezezijnnodigomzichttekrijgenopdedoorstroomvanleerlingeninhetvo.Indederdeplaatszijnbijdeeindmetingvanmeerderecohortenleerlingengegevensbeschikbaaroverschooladvies,eindtoetsscoreenplaatsinginhetvoortgezetonderwijs,waardoorhetdanmogelijkistrendsinbeeldtebrengen.
ImplementatieDehoofdvraagvandeprocesevaluatieis:hoeverlooptdeinvoeringvandenieuwewet-enregelgeving,waaroverzijnbetrokkenentevredenenwelkeknelpuntenervarenzij?Wepresenterenhetantwoordopdezevraagdoortekijkennaardiverseonderdelenvanhetimplementatieproces.VerplichteafnamevandeeindtoetsHetverplichtekaraktervandeeindtoetskaninhetvoopmeersteunrekenendaninhetbasisonderwijs(bao).Dehelftvandebao-scholenvindtdatscholendevrijheidmoetenhebbenomwelofgeeneindtoetsaftenemen,terwijlditpercentageinhetvo33procentis.Vandebao-scholenonderschrijft53procentdeverplichtingdatalleleerlingeneeneindtoetsmoetenmaken,tegenover63procentinhetvo.LatereafnamevandeeindtoetsDeafnamevandeeindtoetsvindtplaatstussen15aprilen15mei.Voorheennamenveelscholeninfebruarieeneindtoetsaf.Demeningvanscholenoverdelatereafnamevandeeindtoetslaatgeeneenduidigbeeldzien.Opeenaantalpuntenisdelatereafnamevandeeindtoetsvolgenshenpositief.Zokanervolgensbijnatweederdeingroep8rustigertoegewerktwordennaardeeindtoets.Voorandereaspectenheeftdelatereafnamevolgensdebao-scholengeenvoordelen.Zoismaarietsmeerdaneenkwartvandebao-scholen(28%)vanmeningdatderesultatenvandeeindtoetsdooreenlatereafnamebeterbruikbaarzijninhetkadervaneendoorgaandeleerlijn.Inhetvoisditpercentagenogietslager(22%).Overdegevolgenvandelatereafnamevoordetoelatingenplaatsingvanleerlingenzijnvo-scholenminderpositiefdanbao-scholen.Metdeuitspraakdateenadequateplaatsingvanleerlingenineenbrugklaslastigeristeorganiserendoordatdeeindtoetslaterwordtafgenomenis68procentvandevo-scholenheteens(bao30%)enmetdeuitspraakdathetvoortgezetonderwijstelaatweethoeveelleerlingenzekrijgtperonderwijstypeis66procentvandevo-scholenheteens(bao31%).Ookdemeningvanoudersenleerlingenisenigszinsverdeeld.Zogeeft29procentaandatdeuitkomstvandeeindtoetsbelangrijkwasomdathierdoorhetschooladviesnogkonveranderenenvindt58procentdeeindtoetsnietbelangrijkomdatzetochzealwistennaarwelkevo-schoolzezoudengaan.ReferentieniveausDeeindtoetsengevennietalleeneentoetsscore,maarookeenscoreopdereferentieniveausvoortaalenrekenen.Bijna30procentvandevo-scholenontvangtvanalleleerlingendezescoresvandebao-scholen.Ongeveerdehelftvandescholenontvangtdezescoresvaneendeelvanhunleerlingenen20
2 Fullan,M.(1992).Thenewmeaningofeducationalchange.London:CassellEducationalLimited.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 9
procentontvangtzeniet.Devo-scholendiedescoresopdereferentieniveaustaalenrekenenontvangen,gebruikendezemetnameomhet(extra)onderwijsaanbodvoorindividueleleerlingentebepalen.Vmbo-scholengebruikendescoresopdereferentieniveaustaalenrekeneninverhoudinghetvaakst.LeidenderolschooladviesDeleidenderolvanhetschooladviesbijdeovergangvanbaonaarvowordtonderschrevendoorzowelbao-alsvo-scholen.Voorhetbaogeldtditnogsterkerdanvoorhetvo,respectievelijk96procenten73procentvindthetgoeddathetschooladviesleidendis.AdviseringdoorbasisscholenEenzeerruimemeerderheidvandebao-scholengebruiktbijhetvaststellenvanhetschooladviesmeerderecriteria,waaronderresultatenuittoetsenophetleerlingvolgsysteemineerderegroepen,gedragskenmerken,resultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteemingroep8enhetzorgdossiervandeleerling.Eveneenseenzeerruimemeerderheidvandebao-scholenheefteenprocedurevoorhetopstellenvanhetschooladvies.Daarinzijnafsprakenopgenomenoverhettijdpad/deplanning,decommunicatiemetoudersenbeslisregelsvoordeonderbouwingvanhetschooladvies.Bijdeadviseringzijnopvrijwelallebao-scholenmeerderepersonenbetrokken,waaronderinelkgevaldeleerkracht(en)vangroep8endeinternbegeleiderenvaakookdedirectie.Eenzeerruimemeerderheidvandeoudersvindtdatdebasisschoolhengoedgeïnformeerdheeftoverhetschooladviesvanhunkind.Ietsmeerdandehelftvandebao-scholengeeftaanregelmatigdrukteervarenvanoudersomeenhogerschooladviestegeven.Volgenseenruimemeerderheidvandebao-scholenisdedrukvanoudersgelijkgebleveninvergelijkingmetdedrievoorgaandeschooljaren.Driekwartvandebao-scholenervaartgeendrukvanvo-scholenomaanleerlingeneenanderschooladviestegevendanopbasisvanhunaanlegenprestatiesgewenstis.Ruimdehelftvanbao-scholenhanteertduidelijkeproceduresomeenmeningsverschilmetoudersoverhetschooladviestevoorkomenenbijnadehelftvandescholenprobeertoudersbijeenmeningsverschilalsnogvanhunschooladviesteovertuigen.InformatieaanoudersErzijnverschillendemanierenwaaropoudersinformatieinwinnenofontvangenoverdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijsenoverhetaanbodaanvo-scholeninhunomgeving,bijvoorbeeldeeninformatiegidsof-brochure,opendagenvanvo-scholen,informatieavondenvanbao-school-envo-scholeneneengesprekmetbasisschoolleerkrachtvanhetkind.Vandeoudersdieinformatiehebbeningewonnenofontvangenisongeveer90procentvanmeningdatdezeduidelijkentijdigbeschikbaaris.PlaatsinginhetvoortgezetonderwijsWanneerersprakeisvaneenmeervoudigschooladviesoverlegt59procentvandevo-scholenmetbrugklastypenvanverschillendeniveausmetdebao-schooloverdeplaatsing,49procentvandezescholenhoudtbijdeplaatsing(ook)rekeningmetdeinformatiediedebasisschoolheeftaangeleverd.Eenderdevandescholenplaatstleerlingenmeteenmeervoudigschooladviesmeestalineenbrugklasdieovereenkomtmethethoogstetypevanhetschooladvies.Scholenvoorvogaaninhuntoelatingsprocedureopeenverschillendemanierommetleerlingenmetbijgesteldeschooladviezen.Ruimeenderdevandevo-scholenzegt(enkele)plaatsenvrijtehoudenvoorleerlingenmeteenbijgesteldvo-advies.Eveneensruimeenderdegeeftaandatleerlingenmeteen
10 Oberon&UniversiteitTwente
bijgesteldschooladvieszichuitsluitendaankunnenmeldenalsernogplaatsenbeschikbaarzijn.Deoverigescholengevenaandatdezevraagvoorhennietvantoepassingis.Devo-scholenwaarbijsprakeisvan(nieuweaanmeldingvan)leerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshebbenwegevraagdofzijvoorhetschooljaar2016/17leerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshebbenmoetenweigerenomdatergeenplaatsenmeerbeschikbaarwaren.Eenzeerruimemeerderheidvandezescholen(84%)heeftgeenleerlingenhoevenweigeren.Volgensdeoudersziteenzeerruimemeerderheidvandeleerlingen(93%)dieinhetschooljaar2016/17begonnenzijninhetvoopdeschooldiezijalseerstevoorkeurhaddenopgegeven.Ookgeefteenzeerruimemeerderheidvandeouders(94%)aandatkunkindtevredenismetdevo-schoolwaarhetzit.Samenwerkingscholenvoorbasis-envoortgezetonderwijsVrijwelallebao-envo-scholengevenaandatzijoverdeovergangvanbaonaarvoafsprakenhebbengemaakt.Onderwerpenwaaroverdegemaakteafsprakengaan,zijnbijeenmeerderheidvanbao-envo-scholen‘warmeoverdracht’,overdrachtvanschriftelijke/digitalegegevensenhettijdpad.Meerdandehelftvanbao-envo-scholenisvanmeningdatdenieuweregelgevingnietheeftgeleidtotmeeroverlegtussenbaoenvo.Debao-envo-scholenverschillennauwelijkswatbetreftdematewaarindeonderlingesamenwerkingvolgenshenvoorverbeteringvatbaaris.Inbeideonderwijssoortenzijndemeningenvandescholenverdeeld;ongeveereenkwartvandescholenisvanmeningdatdesamenwerkingnietverbeterdhoeftteworden,bijnadehelftdenktdaterwelverbeteringmogelijkisenongeveereenkwartantwoordtneutraal.KnelpuntenTotslothebbenwedescholengevraagdwelkeknelpuntenzijervaren.Voordebao-scholenisdrukvanoudersinverhoudinghetgrootsteknelpunt(40%),gevolgddoorheroverwegingvanhetschooladvies(27%).Voorvo-scholenisdekwaliteitvandeschooladviezenhetgrootsteknelpunt(63%),gevolgddoordrukvanouders(56%),heroverwegingvanhetschooladvies(56%)enbijstellingenschooladvies(55%).Verderzienwedathetpercentagevo-scholendatdeinrichting/organisatievanbrugklassenalsknelpuntnoemt,isafgenomenvan37procentbijdeeerstemetingnaar25procentbijdetweedemeting.Alswehetbaoenhetvovergelijkenvaltopdathetpercentagebao-scholendatgeenknelpuntenervaartgroterisdanhetpercentagevo-scholenwaarvoorditgeldt(bao27%envo7%).Verderishetopvallenddathetpercentagevo-scholendatdekwaliteitvanschooladviezenalsknelpuntbenoemtaanzienlijkgroterisdanpercentagebao-scholendatdeonderbouwingvanhetschooladviesalsknelpuntnoemt(vo63%enbao9%).3Desuggestiesvanscholenenoudersomdezeknelpuntenoptelossen,gevengeeneenduidigerichtingaan.Debelangrijksteboodschapvanscholeniswellichtdatzijbehoeftehebbenaantijdenrustomdenieuweregelgevingteimplementeren.Brievenvanuitdeoverheidwaarinderegelsvoorhetlopendeschooljaarwordenaangepast/aangescherptkomendeuitvoeringindepraktijkvolgenshenniettengoede.Bovendienhebbenscholendetijdnodigomaandenieuwesituatietewennenomtotdemeestepassendewerkwijzetekomen.
3 Hetgroteverschiltussendezetweepercentageskansamenhangenmethetfeitdatvo-scholenleerlingenkrijgenvan
meerderebao-scholen.Steldateenvo-schoolleerlingenkrijgtvan10bao-scholenendatdekwaliteitvanhetschooladviesopeenvandezescholenvolgensdevo-schoolnietgoedis,danervaartdevo-schoolditalseenknelpunt.Hetervarenknelpuntheeftdanechtermaarbetrekkingop10procentvandebao-scholen.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 11
EffectenDehoofdvraagvandeeffectevaluatieis:leidtdeinvoeringvandenieuwewet-enregelgevingtoteenverbeteringvandeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijsenopeenbeteredoorstrominginhetvoortgezetonderwijs?Indezetussenmetingkunnenwedezevraagzoalseerderaangegevennognietvolledigbeantwoorden.Wepresentereneenvoorlopigbeeldwaarbijweaandachtbestedenaandegegevenschooladviezen,debehaaldeeindtoetsscores,dematevanovereenstemmingtussenschooladvieseneindtoetsscore,hetaantalheroverwegingenenbijstellingenendematevanovereenstemmingtussenenerzijdsdepositieinleerjaar1vanhetvoenanderzijdshetschooladviesendeeindtoetsscore.SchooladviezenDeverdelingvandeschooladviezenisredelijkconstantindeperiode2010/11totenmet2015/16.Inhetschooljaar2014/15isdenieuweregelgevingvoorheteerstvankracht.Totenmetdatjaarisereengestagetoenamevanhetpercentageenkelvoudigeschooladviezen(van68%tot84%).In2015/16ishetpercentageweerietsgedaald(tot81%).Indeperiode2010/11totenmet2014/15iseriederjaarsprakevaneentoenamevanhetpercentagebao-scholendatuitsluitendenkelvoudigeschooladviezengeeft(van12%naar37%).In2015/16isersprakevaneenafnametenopzichtevanhetvoorgaandejaar,maarhetpercentage(28%)isnogsteedshogerdanindejaren2010/11totenmet2013/14.Hetgemiddeldeschooladvies(nabijstelling)aangewichtenleerlingenligtongeveereenheelniveaulagerdanhetgemiddeldeschooladviesaan0.00-leerlingen,respectievelijkvmbo-k/vmbo-(g)tenvmbo-(g)t/havo.In2010/11laghetgemiddeldeschooladviesaan0.30-leerlingennogeenfractiebovenhetgemiddeldeschooladviesaan1.20-leerlingen.In2014/15en2015/16isernauwelijksnogeenverschilwaartenementussenbeidegroepengewichtenleerlingen.DeelnameeindtoetsSindshetschooljaar2014/15moetenalleleerlingeneeneindtoetsmaken,tenzijzeaaneenvandedrieontheffingsgrondenvoldoen.Indeschooljaren2014/15en2015/16heefteenzeerkleinegroepleerlingenvanongeveer1procentgeeneindtoetsgemaakt.Eenzeerruimemeerderheidvandezeleerlingenheefteenontheffing(2014/1586procenten2015/1691procent).EindtoetsscoresDegemiddeldescoresopdeCentraleEindtoets4latenoverdeperiode2010/11totenmet2015/16eendalendetrendzienvancircadriekwartpunt.DegemiddeldescoreopdeIEPEindtoetslaatindejaren2014/15en2015/16eveneenseendalingzien,maarbijdeEindtoetsRoute8zienweindezetweejaareenlichtestijging.Hetisbijdezetussenmetingnogtevroegomhardeconclusiestetrekkenoverhettoe-ofafnemenvandeeindtoetsscores.BijdeCentraleEindtoetsisonbekendofdesamenstellingvandegroepleerlingendiedezetoetsmaaktvergelijkbaarisaandievandegroepleerlingendievoorheendeEindtoetsBasisonderwijsmaakte.Bijdetweeanderetoetsenisdedeelnamein2015/16aanzienlijkgroterdaninhetjaardaarvoor.Bijdeeindrapportagehebbenwevannogtweecohortenleerlingengegevensbeschikbaar,waardoorwedanmeerjarigetrendsinbeeldkunnenbrengen.DelichtdalendetrendindegemiddeldescoreopdeCentraleEindtoetsisvrijwelgeheeltewijtenaaneendalendgemiddeldebijjongens.DeverschillenopdeCentraleEindtoetstussen0.00-leerlingenengewichtenleerlingenzijngroot;gewichtenleerlingenhebbenin2015/16eenachterstandvanruim7,5
4 Totenmet2013/14deEindtoetsBasisonderwijsvanhetCito.
12 Oberon&UniversiteitTwente
punten.In2015/16isdeachterstandvande(krimpende)groep0.30-leerlingentoegenomeninvergelijkingmet2010/11,terwijldeachterstandvan1.20-leerlingenlichtisafgenomen.OvereenstemmingtussenschooladvieseneindtoetsscoreEenruimemeerderheidvandeleerlingenheefteen(bijgesteld)schooladviesdatinovereenstemmingismethetonderwijstypedatpastbijhuneindtoetsscoreofdaarhoogstenseenhalfniveauvanafwijkt(zowelnaarbovenalsnaarbeneden).Hetpercentageleerlingenmeteen(bijgesteld)schooladviesdatminimaaleenheelniveauhoger/lagerisdanhetadviesopbasisvandeeindtoetsscorevarieertvan19procentin2010/2011tot27procentin2014/15.In2015/16daaltditpercentageweerzeerlicht,tot25procent.Totenmetheteerstejaarvandenieuwewet-enregelgevingishetpercentageleerlingenmeteenrelatiefgrootverschiltussenschooladviesen‘toetsadvies’dustoegenomen.Inhettweedejaardatdenieuwewet-enregelgevingvankrachtis,isditpercentageweerzeerlichtgedaald.Bijdeeindrapportagekunnenweinbeeldbrengenofdezetrendzichvoortzet.HeroverwegingenbijstellingAlsnahetmakenvandeeindtoetsblijktdatdetoetsscorehoortbijeenhogeronderwijstypedangeadviseerdisinhetschooladviesdanmoeteenbasisschoolditschooladviesheroverwegen.Opbasisvandezeheroverwegingkandebasisschoolbesluitenhetschooladviesnaarbovenbijstellen.Hetpercentageleerlingenmeteenbijgesteldschooladviesbedroegin2014/154procent(9procentvanhetaantalleerlingenmeteenheroverweging)enin2015/167procent(20procentvanhetaantalleerlingenmeteenheroverweging).Bijdeeindmetingzijnerookgegevensbeschikbaaroverdeschoolloopbaanvanleerlingeninhetvo.Wekijkendanbijvoorbeeldnaarverschilleninop-enafstroomvanleerlingenmeteenheroverwegingdiewelengeenbijgesteldschooladvieshebbengekregen.Daardoorontstaatmeerzichtopheteffectvanbijgesteldeschooladviezen.Nabijstellingvandeschooladviezenin2014/15en2015/16ishetpercentageleerlingenmeteenduidelijklagerschooladviesdanhuntoetsscore(minimaaléénniveau)kleinerdanvoordebijstelling(respectievelijk18%versus16%in2014/15en16%versus12%in2015/16).Alshetschooladvieswordtbijgesteld,leidtdatinverrewegdemeestegevallentoteenverhogingvaneenhalfofeenheelniveau.Bijstellingenkomenhetvaakstvoorindiendescoreopdetoetseenheelniveauofmeeraangeeftdanhetoorspronkelijkschooladvies.Bijgesteldeschooladviezenkomenhetvaakstvoorbij1.20-leerlingenenhetminstvaakbij0.30-leerlingen.Overeenstemmingtussenpositieinleerjaar1voénschooladvieseneindtoetsscoreHetverschiltussenenerzijdsdepositieinheteersteleerjaarvoenanderzijdshetschooladviesendeeindtoetsscoresisindejaren2010/11totenmet2015/16beperkt.Eenruimemeerderheidvandeleerlingenkomtinheteersteleerjaarvoterechtopeenpositiediehoogstenseenhalfniveauafwijktvanhunschooladviesenvanwatdescoreopdeeindtoetsaangeeft.Bijeenvergelijkingmethetschooladviesneemtditpercentageindeperiode2010/11totenmet2015/16afvan73procentnaar68procenteninvergelijkingmetdeeindtoetsscorevan81procentnaar75procent.Hetpercentageleerlingenmeteenonderwijspositiedieminimaaléénniveauhogerisdanhuntoetsscoreisin2015/16hogerdanin2010/11(16%versus10%).Depercentages0.00-en0.30-leerlingendieterechtkomenopeenonderwijspositieminimaaléénniveaubovenhetgegevenschooladvieszijnredelijkstabielinvan2010/11totenmet2015/16,terwijlhetpercentage1.20-leerlingenwaarvoorditgeldtlichtisafgenomenindieperiode.In2015/16wordengewichtenleerlingeninheteersteleerjaarvoietsvakerdan0.00-leerlingengeplaatstopeen
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 13
onderwijspositieminimaaléénniveaubovenhetgegevenschooladvies.Plaatsingminimaaléénniveauonderwatopbasisvandeeindtoetsscoreverwachtwordt,komtindeschooljaren2014/15en2015/16hetvaakstvoorbij0.30-leerlingenenhetminstvaakbij0.00-leerlingen.Leerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshebbeninbeideschooljarensindsinvoeringvandenieuwewet-enregelgevinginheteersteleerjaarvanhetvogemiddeldeenlagerepositiedanhunschooladviesenhuneindtoetsscore.Deze‘onderpositionering’heeftwellichttemakendebevindingdaternietvooralleleerlingenmeteenbijgesteldschooladviesplaatsisineenhogerbrugklastype,eventueelopeenandereschool.Zoalseerderbeschrevenzijnbijdeeindmetingookgegevensbeschikbaaroverdeverdereschoolloopbaanvanleerlingeninhetvo.Interessantevraagisdanoferdaarbijverschillenzijntussenleerlingenwaarbijerwelengeenovereenstemmingistussenenerzijdsplaatsinghetineerstejaarvoenanderzijdsschooladvieseneindtoetsscore.Hetantwoordopdezevraagkanimmersduidelijkmakenofleerlingendiehogergeplaatstwordendanschooladviesen/ofeindtoetsscoredezehogerepositieookdaadwerkelijkwetentebehoudenenookofleerlingendielagergeplaatstopdatniveaublijvenofalsnogopstromennaareenhogeronderwijstype.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 15
1 InleidingSindshetschooljaar2014/2015isdeWetEindtoetsingPOvankracht.AfspraakisdatdeministerbinnenvierjaarnainwerkingtredingvandezewetaandeTweedeKamerrapporteertoverdeimplementatieendeeffecten.Bovendienisafgesprokendaterbinnentweejaarnainvoeringeentussenrapportagegegevenwordt.InopdrachtvanhetministerievanOnderwijs,CultuurenWetenschap(OCW)voertOberonsamenmetdeUniversiteitTwentehetonderzoekuitdatalsbasisdientvoorderapportagesaandeKamer.Voorliggenderapportagebetreftdetussenrapportagevanhetonderzoekwaarinweverslagdoenvandeeerstetweemetingen,diebetrekkinghebbenopdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijsin2015en2016.
1.1 Veranderingenindewet-enregelgevingDeWetEindtoetsingPObrengtvoorscholenveranderingenmetzichmeewatbetreft:§ deeindtoets;§ hetschooladvies;§ detoelatingtothetvoortgezetonderwijs.Naastveranderingenmetbetrekkingtothetovergangvanhetbasisonderwijs(bao)naarhetvoortgezetonderwijs(vo)regeltdeWetEindtoetsingPOookdathetgebruikvaneenleerlingvolgsysteemverplichtisvoorallebasisscholen.1.1.1 EindtoetsMetingangvanhetschooljaar2014/15isdeeindtoetsverplichtinhetbasisonderwijs.Alleleerlingeningroep8vanhetregulierebasisonderwijsmoeteneeneindtoetsmakendiehuntaal-enrekenvaardigheidmeet.Voorleerlingenopscholenvoorspeciaalonderwijsenspeciaalbasisonderwijsgeldtdezeverplichtingtotopheden(nog)niet.Deeindtoetsengevennietalleeneeneindtoetsscore,maarookeenscoreopdereferentieniveausvoortaalenrekenen.Deleerlingenmakendeeindtoetstussen15aprilen15mei.Opdeverplichtingzijndrieuitzonderingen.Devolgendegroepenleerlingenhoevengeeneindtoetstemaken(maarmogenditweldoen):§ zeermoeilijklerendeleerlingen;5§ meervoudiggehandicapteleerlingendiemoeilijkleren;6§ leerlingendieminderdanvierjaarinNederlandzijnenhetNederlandsnognietvoldoende
beheersen.Leerlingenmetspecialeondersteuningsbehoeftendieniettotdezedrieuitzonderingsgroepenbehorenmoetenweleeneindtoetsmaken.Voordezeleerlingenzijnaangepasteversiesvandetoetsenbeschikbaarzoalseengesprokenversievoorleerlingenmetdyslexieofeenversieinbraillevoorleerlingenmeteenvisuelebeperking.Hetgebruikvaneeneindtoetsisnietnieuw.Altientallenjarenwordeneindtoetseninhetbasisonderwijsgebruikt.VerreweghetmeestgebruiktwerddeEindtoetsBasisonderwijsvanhetCito.5 Alsspecificatievoormoeilijklerengeldt:leerlingenmeteenuitstroomprofielvso-arbeidsmarktofvso-dagbesteding,
vastgelegdenonderbouwdinhetontwikkelingsperspectiefvandebetreffendeleerlingenleerlingenmeteenIQlagerdan70.
6 Idemvorigevoetnoot.
16 Oberon&UniversiteitTwente
Dezewerdmeestalafgenomeninfebruari.NaastdeEindtoetsBasisonderwijsvanhetCitowarenerookalternatieven.ZogebruiktenveelscholendeNIO-intelligentietestofdeDrempeltoets.Ooknadeinvoeringvandenieuwewet-enregelgevingkunnenbasisscholenzelfkiezenwelkeeindtoetszijafnemen,mitsheteendoordeministertoegelateneindtoetsbetreft.Indeschooljaren2014/15en2015/16betrofditdrietoetsen:7§ CentraleEindtoetsvanhetCollegevoorToetsenenExamens;§ EindtoetsRoute8vanA-VISION;§ IEPEindtoetsvanBureauICE.Hetschooljaar2014/15waseenovergangsjaar.Naastdedriehiervoorgenoemdeeindtoetsenmochtenscholenookkiezenvooreenvandevolgendetoetsen:§ Drempelonderzoek678van678OnderwijsAdvisering;§ Eenlandelijkgenormeerdemethode-onafhankelijketoetsvoorgroep8:toetsenRekenen-
WiskundeenBegrijpendLezenvanhetCitoVolgsysteemprimaironderwijsofdetoetsBegrijpendLezenvan678OnderwijsAdvisering.
1.1.2 SchooladviesDoordeinvoeringvandenieuwewet-enregelgevingwordthetschooladviesbelangrijkerdanvoorheen.Elkeleerlingkrijgtvoor1maarteenschooladvies,dusvoordatdeeindtoetsgemaaktis.Hetschooladviesmagnietmeerdantweeleerwegenofschoolsoortenomvatten.Basisscholenmogendusenkelvoudigeschooladviezen(bijvoorbeeldhavo)ofmeervoudigeschooladviezen(bijvoorbeeldvmbo-tl/havo)geven.Alsnahetmakenvandeeindtoetsblijktdatdetoetsscorehoortbijeenhogeronderwijstypedangeadviseerdisinhetschooladviesdanmoeteenbasisschoolditschooladviesheroverwegen.Opbasisvandezeheroverwegingkandebasisschoolbesluitenhetschooladviesnaarbovenbijstellen.Indienhetschooladviesnietwordtbijgesteldmoetdebasisschoolditmotiveren.Scholenkunnenbijdeheroverwegingdeouders/leerlingbetrekkenen/ofdevo-schoolwaardeleerlingisaangemeld.1.1.3 ToelatingvoHetschooladviesissindsdenieuwewet-enregelgevingleidendbijdetoelatingtothetvoortgezetonderwijs.Devo-schoolmoetdeleerlingvervolgensplaatsenineenklasdieminimaalhetonderwijsophetniveauvanhetschooladviesaanbiedt.Welkeklasdatis,magdevo-schoolzelfbepalen.Terverduidelijkingeenvoorbeelddatafkomstigisvandewebsite‘Nieuweregelgevingovergangpo-vo’.8“Alseenleerlingbijvoorbeeldeenhavo-schooladvieskrijgt,danmoetdevo-schooldeleerlingtenminsteophavo-niveauplaatsen.Hetisvervolgensaandevo-schoolomtebepaleninwelkehavo-klasdeleerlingwordtgeplaatst.Deschoolheeftmisschieneenvmbo-tl/havo-klas,eenhavo-klaseneenhavo/vwo-klas.Diebiedeninprincipeallemaaleenhavo-lespakketaanendeschoolkandeleerlinginelkvandieklassenplaatsen.Bijdezeafwegingkandeschooldeonderliggendegegevensuithetonderwijskundigrapportvandeleerlingbetrekken.”Dathetschooladviesleidendis,betekentdusdatvo-scholengeenanderegegevensmogengebruikenomtebesluitenofeenleerlingtoelaatbaaris.Uitzonderinghieropvormenscholendieonderwijsaanbiedenwaarvoorleerlingenspecifiekekennisofvaardighedenmoetenbeheersen.Dezescholen
7 Inhetschooljaar2016/17zijnerdrienieuwetoetsentoegelatendoordeminister:AMN-EindtoetsvanAMN,CESAN
EindtoetsvanUitgeverijSM&CenDia-EindtoetsvanDiataal.8 Zie:http://www.nieuweregelgevingovergangpo-vo.nl/veelgestelde-vragen/
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 17
mogendebetreffendekennisenvaardighedenaanvullendtoetsen.BijvoorbeeldeenTopsportTalentenschoolmaginaanvullingophetschooladvies,kijkennaardesportieveprestatiesvaneenleerling.Eneenschooldietweetaligonderwijs(Engels)aanbiedt,maginaanvullingophetschooladviestoetsenofhetEngelsvaneenleerlinghiervoorvanvoldoendeniveauis.Ookvoorleerlingenmetextraondersteuningsbehoeftenmageenvo-schoolinhetkadervanpassendonderwijsgebruikmakenvananderegegevensdanhetschooladvies,bijvoorbeeldinformatieuithetonderwijskundigrapportvaneenleerling.Devo-schoolmagdeaanvullendeinformatieinhetkadervandezorgplichtgebruikenomnategaanofdeschooldejuisteondersteuningkanbieden.Alsblijktdatdatniethetgevalis,zoektdeschoolnaoverlegmetdeouderseenandereschool.Daarbijmoetdeleerlinginiedergevalterechtkomenopeenschooldiepastbijhetschooladvies.
1.2 OnderzoeksvragenHetonderzoekmoetzichtgevenopdeimplementatieendeeffectenvandenieuwewet-enregelgeving.Wemakendaarombijhetonderzoekeenonderscheidtusseneenprocesevaluatieeneeneffectevaluatie.Deprocesevaluatierichtzichopdeuitvoeringvandenieuwewet-enregelgeving:wordtdezenageleefd,inwelkematezijnbetrokkenentevredenoverdeverschillendeonderdelenenwelkeknelpuntenervarenbetrokkenenbijdeuitvoering?Deeffectevaluatierichtzichopdeeffecten(opschoolloopbanenvanleerlingen)vandenieuwewet-enregelgeving.1.2.1 OnderzoeksvragenprocesevaluatieHoofdvraagvandeprocesevaluatieis:hoeverlooptdeinvoeringvandenieuwewet-enregelgeving,waaroverzijnbetrokkenentevredenenwelkeknelpuntenervarenzij?Dezehoofdvraagbeantwoordenweindetussenrapportagevoordevolgendeonderwerpen:1. Eindtoets:
§ verplichtekaraktereindtoets;§ latereafnameeindtoets;§ keuzevooreindtoets;§ handreikingenrapportageeindtoets;
2. Schooladvies:§ criteriavoorbepalenschooladvies§ procedurevoorenbetrokkenenbijadvisering§ roloudersenleerlingenbijadvisering§ rolvobijadvisering
3. Heroverwegingenbijstelling:§ criteriavoorbijstelling§ roloudersbijheroverwegingenbijstelling§ toelatingtotenplaatsinginhetvovanleerlingenmeteenbijgesteldschooladvies
4. Plaatsingvo:§ criteriavoorplaatsinginbrugklastype§ omgangmetmeervoudigeschooladviezen§ overaanmelding§ aanvullendonderzoekopschool/afdelingwaarvoorspecifiekekennisenvaardighedennodig
zijn§ roloudersenleerlingenbijplaatsing
18 Oberon&UniversiteitTwente
5. Samenwerkingpoenvo:§ afsprakeneneventueleveranderingendaarin§ overleg
6. Informatieaanoudersover:§ overgangvanbasis-naarvoortgezetonderwijs§ scholenvoorvoorgezetonderwijs
7. Onderwijskundigrapport:§ inhoud§ momentvanoverdracht§ gebruik§ rolouders
8. Referentieniveaus:§ gebruikscorereferentieniveautaaldoorvo-scholen§ gebruikscorereferentieniveaurekenendoorvo-scholen
1.2.2 OnderzoeksvrageneffectevaluatieHoofdvraagvandeeffectevaluatieis:leidtdeinvoeringvandenieuwewet-enregelgevingtoteenverbeteringvandeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijsenopeenbeteredoorstrominginhetvoortgezetonderwijs?Dezehoofdvraaghebbenwevoordetussenrapportageuitgewerktindevolgendeonderzoeksvragen:1. Welkescoreshalenleerlingenopdeeindtoets?2. Hoeveelleerlingenmakengeeneindtoetsenmetwelkereden?3. Welkeschooladviezenkrijgenleerlingen?4. Inwelkemateisermeerofmindercongruentietussen:
§ schooladvieseneindtoetsscore?§ schooladviesenplaatsinginheteersteleerjaarvo?§ eindtoetsscoreenplaatsingineersteleerjaarvo?
5. Bijhoeveelleerlingenleidteeneindtoetsscorediehogerisdanhetschooladvieswelenniettotbijstellingvanhetschooladviesenhoeziendezebijstellingeneruit?
1.2.3 VooruitblikIndezetussenrapportagepresenterenwedeonderzoeksbevindingenvandeeerstetweejaarnainvoeringvandeWetEindtoetsingPO.Dezegeveneenbeeldvanhetverloopvandeimplementatieeneenvoorlopigzichtopdeeffecten.Hetonderzoekzalookinhetderdeeenvierdejaarwordenuitgevoerd.Datisommeerdereredenenvanbelang.Indeeersteplaatsisbekenddatvoordeimplementatievanonderwijsveranderingenoverwegendminimaaldrietotvijfjaarnodigis.9Daardoorkunnenwebijdeeindmetingnavierjaareenmeeruitgekristalliseerdbeeldgevenvandeimplementatievandenieuwewet-enregelgeving.Tentweedezijnvanleerlingenwaaropdenieuwewet-enregelgevingvantoepassingispasbijdeeindmetinggegevensbeschikbaaroverhunschoolloopbaaninhetvo.Dezezijnnodigomzichttekrijgenopdedoorstroomvanleerlingeninhetvo.Indederdeplaatszijnbijdeeindmetingvanmeerderecohortenleerlingengegevensbeschikbaaroverschooladvies,eindtoetsscoreenplaatsinginhetvoortgezetonderwijs,waardoorhetdanmogelijkistrendsinbeeldtebrengen.
9 Fullan,M.(1992).Thenewmeaningofeducationalchange.London:CassellEducationalLimited.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 19
1.3 OpzetvanhetonderzoekDeopzetvanhetonderzoekisvoordeprocesevaluatieenheteffectonderzoekverschillend.Bijdeprocesevaluatiehebbenwevragenlijstenafgenomenbijbao-scholen,vo-scholenenouders.HeteffectonderzoekisuitgevoerdmetbehulpvandatabestandenopleerlingniveauvandeDienstUitvoeringOnderwijs(DUO).1.3.1 OpzetprocesevaluatieInhetnajaarvan2015en2016hebbenbao-scholen,vo-scholenenoudersmeteenkindindebrugklaseenvragenlijstingevuld.Indevragenlijstenkwamendeonderwerpenvoordeprocesevaluatiezoalsbeschrevenindevorigeparagraafaanbod.Ophoofdlijnenwasdeinhoudvandevragenlijstenvoorbeidemetingengelijk.Omdeomvangvandevragenlijstendaarmeedeinvultijdtebeperkenzijnsommigevragenslechtsineenvanbeidemetingenaanbodgekomen.Overdeinhoudvandevragenlijstenhebbenweoverlegdmetdeopdrachtgever.Conceptenvandevragenlijstenzijnvoorgelegdaandeopdrachtgeverenaandebegeleidingscommissievanhetonderzoek.10Vervolgenshebbenwedevragenlijstengetestbijenkelerespondenten,waarbijweinhetbijzonderaandachthebbenbesteedaandeduidelijkheidvandevragenvoorverschillendegroepenrespondenten.Dedefinitievevragenlijstisgedigitaliseerd,waarbijeenzogenaamderoutingisopgenomen.Hierdoorwordenrespondentenopbasisvaneengegevenantwoordofeenachtergrondkenmerkdoorverwezennaardejuistevervolgvragen.Voorhetbenaderenvanbao-scholenenvo-scholenhebbenwegebruikgemaaktvanadresbestandenvanDUO.Voorhetbasisonderwijshebbenweeensteekproefgetrokken,waarbijwezorghebbengedragenvoorvoldoendescholenvanalledriedeeindtoetsenindesteekproef.Inhetvoortgezetonderwijshebbenweallevo-locatiesbenaderd,metuitzonderingvanlocatiesdieuitsluitendpraktijkonderwijsverzorgen.Descholenhebbenpere-maileenpersoonlijkeuitnodigingontvangenomdevragenlijstintevullen.OmderesponsteverhogenhebbendePO-RaadendeVO-raadinhunnieuwsbriefhetbelangvanhetinvullenvandevragenlijstbenadrukt.Verderhebbendescholendiedevragenlijstnogniethaddeningevuldviae-mailtweekeereenherinneringontvangen.VoorhetbenaderenvanoudersmeteenkindindebrugklashebbenwesamengewerktmetDUO.Hierdoorwashetmogelijkomvanelkebasisschooluitonzesteekproefvijfouderstebenaderenophetmomentdathunkindinhetvozat.DUOheeftdeverzendingvandebrievenverzorgdomdatwijnietdebeschikkinghaddenovernamenenadressen.Hierdoorzijndepersoonsgegevensendeoverigedatavanelkaargescheidengebleven.WelhebbenwevanDUOperoudersuitdesteekproefenkeleachtergrondkenmerkenontvangen.Deoudersdiedevragenlijstennogniethaddeningevuldhebbenperbriefeenkeereenherinneringontvangen.ResponsDevragenlijstisin2015verstuurdnaar1.341bao-scholenenin2016naar1.750bao-scholen.In2015hebben581scholendevragenlijstvolledigingevuldenin2016warendat641scholen.Deresponsbedraagtdaarmeerespectievelijk43procenten37procent.Vooreenaantalachtergrondkenmerkenhebbenwedesamenstellingvanderesponsgroepenvandepopulatievergeleken:afgenomen
10 IndezebegeleidingscommissiezittenvertegenwoordigersnamenshetministerievanOCW,deInspectievanhetOnderwijs,
DUO,dePO-Raad,deVO-raad,Ouders&Onderwijsendeaanbiedersvaneindtoetsen.
20 Oberon&UniversiteitTwente
eindtoets,denominatie,schoolgrootte,percentagegewichtenleerlingen11engeografischeliggingopbasisvanvakantieregio(noord,middenenzuid).Inderesponsgroepzijninbeidejarendeachtergrondkenmerkendenominatieenschoolgrootteopbasisvanaantalleerlingen(samenstrata),gewichtenpercentageenvakantieregioongeveerhetzelfdeverdeeldalsindepopulatie.DoordatwevanwegederelatiefkleineaantallenallescholenhebbenbenaderddiedeIEPEindtoetsendeEindtoetsRoute8hebbenafgenomen,zijndezescholenoververtegenwoordigdenzijnscholendiedeCentraleEindtoetsafnemenondervertegenwoordigd(invergelijkingtotdepopulatie).Indeanalyseshebbenwehiervoorgecorrigeerddoormiddelvanweging,zodatdeuitkomstenrepresentatiefzijnvoordegehelepopulatie.Inhetvoortgezetonderwijsisdevragenlijstin2015verstuurdnaar1.098vo-locatiesenin2016naar1.105vo-locaties.Devragenlijstisin2015en2016respectievelijkingevulddoor566en536locaties.Deresponsbedraagtdaarmeein201552procentenin201649procent.Inderesponsgroepzijndeachtergrondkenmerkendenominatie,onderwijstypeenvakantieregioongeveerhetzelfdeverdeeldalsindepopulatie.Voordeschoolgroottegeldtdatdekleinescholenondervertegenwoordigdzijnendegrotescholenoververtegenwoordigd.Indeanalyseshebbenwehiervoorgecorrigeerddoormiddelvanweging,zodatdeuitkomstenrepresentatiefzijnvoordegehelepopulatie.In2015hebben3.659ouderseenvragenlijstontvangenenin20165.246ouders.Oudersisgevraagddevragenlijstsamenmethunkindintevullen.Deresponsis2015is13procent(487ouders)enin201619procent(987ouders).InderesponsgroepzijninbeidejarenoudersvanleerlingendiedeCentraleEindtoetshebbenafgenomenondervertegenwoordigdendeoudersvanleerlingendiedeEindtoetsRoute8endeIEPEindtoetshebbengemaaktoververtegenwoordigd(invergelijkingmetdepopulatie).Verderzijnin2015oudersvanleerlingeneenschooladviesvmbobasis/kaderondervertegenwoordigdenoudersvanleerlingenmeteenschooladviesvwooververtegenwoordigd.Indeanalyseshebbenwehiervoorgecorrigeerddoormiddelvanweging,zodatdeuitkomstenrepresentatiefzijnvoordegehelepopulatie. 1.3.2 OpzeteffectonderzoekHeteffectonderzoekisgebaseerdopdoorDUOverstrektegegevensvanalleleerlingendieindeschooljaren2010/11totenmet2015/16vanuitgroep8inhetregulierebasisonderwijsdeoverstaphebbengemaaktnaarhetvoortgezetonderwijs.Tabel1.1gevenwedeaantallenleerlingenweerperleerjaar,alsmededeverdelingnaarleerlinggewichtennaarsekse.
11 Opbasisvanhetopleidingsniveauvandeouderswordenleerlingenindriecategorieënonderverdeeld(1.20-leerlingen:de
oudershebbenmaximaalbasisonderwijsafgerond;0.30-leerlingen:deoudershebbenmaximaallagerberoepsonderwijsafgerond;0.00-leerlingen:overigeleerlingen).
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 21
Tabel1.1 Leerlingenperschooljaar,verdelingnaarleerlinggewichtensekse12
jaar aantal leerlinggewicht sekse
0.00 0.30 1.20 jongen meisje
2010/11 186.072 86,3% 8,2% 5,5% 49,8% 50,2%
2011/12 189.689 86,7% 7,9% 5,4% 49,7% 50,3%
2012/13 191.368 87,1% 7,5% 5,4% 49,7% 50,3%
2013/14 189.077 88,0% 6,9% 5,1% 49,8% 50,2%
2014/15 187.413 89,0% 6,1% 4,9% 49,9% 50,1%
2015/16 184.347 89,9% 5,4% 4,6% 49,8% 50,2%
totaal 1.127.966 87,8% 7,0% 5,1% 49,8% 50,2%
Hetpercentagegewichtenleerlingen(0.30en1.20)isafgenomenindeperiode2010/11totenmet2015/16.Deafnamebij0.30-leerlingenisveelsterker(8,2%naar5,4%)dandeafnamebij1.20-leerlingen(5,5%naar5,1%).KernbegrippenInheteffectonderzoekspelendrievariabeleneenhoofdrol.Descoreopeenvandeeindtoetsen,hetschooladviesvandebasisschoolendeonderwijspositieinleerjaar1vanhetvo.Hetschooladviesendeonderwijspositiewordenuitgedruktinscoresopeenschaalvan1t/m6(praktijkonderwijst/mvwo).Indienhetschooladviesofdeonderwijspositietweeofmeeronderwijstypesomvat(bijv.vmbo-basisberoepsgericht/vmbo-kaderberoepsgericht)ishetgemiddeldeaangehouden.Hetvoortgezetspeciaalonderwijs(vso)isinderapportagesnietmeegenomen,omdatditnietgoedalseenniveaukanwordengezientenopzichtevanandereonderwijstypen.Leerlingenwordeninhetvsogeplaatstvanwegeeenbeperkingofextraondersteuningsbehoefte.Ditkaneenverstandelijkebeperkingzijn,maarooklichamelijkebeperkingenofgedragsproblemenkunnenderedenzijn.Metingangvan2014/15kunnenschooladviezennahetmakenvaneeneindtoetswordenbijgesteld.Degerapporteerdecijfersofschooladviezenover2014/15en2015/16hebbenaltijdbetrekkingopdebijgesteldeschooladviezen.Ditzijnimmersschooladviezenwaarmeedeleerlingendaadwerkelijkdeoverstapmakenvanbasisonderwijsnaarvoortgezetonderwijs.Hetzalsteedsexplicietwordenaangegevenindiencijferswordengerapporteerdoverschooladviezenin2014/15of2015/16voordatzezijnbijgesteld.Opbasisvandescoresopdeeindtoetsenkaneenverwachtschooladviesenverwachteonderwijspositiewordenvastgesteld.Dezekunnenopdezelfdeschaalvan1t/m6wordenuitgedruktalshierbovenbeschrevenis.Zodoendekunnendeovereenkomstentussenscoreopdeeindtoets,schooladviesenonderwijspositieinleerjaar1vovoordeleerlingenwordenvastgesteld.Metbetrekkingtothetvaststellenvaneenverwachtschooladviesopbasisvandeeindtoetsmoetnogvermeldwordendatderichtlijnennietinalleleerjarenexacthetzelfdezijngeweest.Bijderapportageoverovereenkomstentussentoetsscoresenschooladvies/onderwijspositiewordtdeovereenkomstmeestalbepaaldopbasisvanderichtlijnenvandeeindtoetsendiein2015/16vankrachtwaren(ditwordtaltijdexplicietvermeld).Ineenkleinaantalgevallenrapporterenwezowelderesultatenopbasisvandehuidigerichtlijnenalsdieopbasisvandedestijdsgeldenderichtlijnen.Dekeuzeommeestaldemomenteelgeldenderichtlijnenaantehoudenisgemaaktomdatindatgevalconclusiesover
12 Voor3leerlingenishetgeslachtonbekend.Voor339leerlingenishetleerlinggewichtnietbekend(allenuitleerjaar
2015/16).
22 Oberon&UniversiteitTwente
overeenkomsttussentoetsscoresenschooladvies/onderwijspositieoverallejarenopdezelfderichtlijnenzijngebaseerd.
1.4 LeeswijzerIndezetussenrapportageintegrerenwedebevindingenvandeprocesevaluatieenheteffectonderzoek.Indehoofdstukken2totenmet9bestedenweachtereenvolgensaandachtaandevolgendeonderwerpen:eindtoets(hoofdstuk2),schooladvies(hoofdstuk3),heroverwegingenbijstelling(hoofdstuk4),plaatsinginhetvo(hoofdstuk5),samenwerkingpoenvo(hoofdstuk6),informatieaanouders(hoofdstuk7),onderwijskundigrapport(hoofdstuk8)enreferentieniveaus(hoofdstuk9).Wesluitenelkvandezehoofdstukkenafmeteensamenvattingvandebelangrijkstebevindingen.Dezesamenvattinggeefttevensantwoordopdeonderzoeksvragendieinhetbetreffendehoofdstukbeantwoordzijn.Inhetslothoofdstukgaanweinopdeknelpuntendiebao-envo-scholenervarenrondomdeovergangvanbaonaarvo.Vervolgensbesprekenwehunsuggestiesomdezeknelpuntenwegtenemenofteverminderenengevenweeenbeknoptesamenvattingvandeopmerkingendiebao-scholen,vo-scholenenoudershebbengemaaktaanheteindevandevragenlijst.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 23
2 EindtoetsIndithoofdstukstaatdeeindtoetscentraal.Westartenindeeersteparagraafmetdeafgenomeneindtoetsenendedoorleerlingenbehaaldeeindtoetsscores.Ooklatenwezienhoeveelleerlingengeeneindtoetshebbengemaaktenwatderedendaarvoorwas.Indetweedeparagraafstaanwestilbijkeuzevooreeneindtoetsdoorbao-scholen.Wegevenaanwelkecriteriaeenrolspelenbijdezekeuzeenwieerbijbetrokkenzijn.Inparagraaf3presenterenwedemeningoverdehandleidingenderapportagevandeeindtoetsenhetgebruikvanderesultaten.Demeningvanscholenoverdeverplichteenlatereafnamestaatcentraalindevierdeparagraaf.Inparagraaf5beschrijvenwedemeningvanouders/leerlingenovereenaantalaspectenvandeeindtoets.Wesluiteninparagraaf6afmeteensamenvattingvandebelangrijkstebevindingen.
2.1 Afgenomeneindtoetsenenbehaaldescores2.1.1 AfgenomeneindtoetsenVoorzowelhetschooljaar2014/15alsvoor2015/16hebbenweinbeeldgebrachtwelkeeindtoetsdebao-scholenhebbenafgenomenbijhunleerlingen.HiervoorhebbenwegebruikgemaaktvandeDUO-gegevensvandegehelepopulatiebao-scholen.Ookhebbenwegekekennaarverschuivingenindetoetsdiescholenafnemen:welkescholennemenin2015/16eenanderetoetsafdanzijin2014/15deden.Tabel2.1 Aantalenpercentagebao-scholenpereindtoets13
eindtoets aantal2014/15 %2014/15 aantal2015/16 %2015/16
CentraleEindtoets 5.302 91% 4.796 76%
Eindtoets Route8 84 1% 449 7%
IEPEindtoets 174 3% 1.082 17%
overig 283 5% nvt nvt
totaal 5.843 100% 6.327 100%
WeziendatdeCentraleEindtoetsmarktaandeelheeftverloren,van91procentin2014/15naar76procentin2015/16.HetmarktaandeelvandeEindtoetsRoute8endeIEPEindtoetsneemttoe,bijdeEindtoetsRoute8van1procentin2014/15naar7procentin2015/16enbijdeIEPEindtoetsvan3procentin2014/15naar17procentin2015/16.Vandescholendieinhetschooljaar2014/15noggeeneindtoetsafnamenheeft63procentin2015/16gekozenvoordeIEP,20procentvoordeEindtoetsRoute8en16procentvoordeCentraleEindtoets.Totslotzienwedat95procentvandescholendiein2014/15deIEPEindtoetsgebruikte,dezetoetsookin2015/16gebruikt.VoordeCentraleEindtoetsendeEindtoetsRoute8zijndezepercentagesrespectievelijk85procenten88procent.Naasthetaantalenpercentagebao-scholenhebbenweookhetaantalenpercentageleerlingendateenbepaaldeeindtoetsmaaktinbeeldgebracht.Hiervanhebbenwegegevensvanafhetschooljaar
13 HettotaalaantalscholeninhetdoorDUOgeleverdebestandbedroegin20156.707enin20166.584.Voordeanalyse(en
desteekproeftrekking)hebbenwedevolgendescholenuithetbestandgehaald:scholenzondereindtoets(score),scholenmet0of1leerlingingroep8,scholenzondernaamofe-mailadres.Eenruimemeerderheid(70%)vandescholendiein2014/15uithetbestandzijngehaald,zijnin2015/16welmeegenomen.Deverdelingvandezescholenoverdedrieeindtoetsenin2015/16was38%CentraleEindtoets,18%EindtoetsRoute8en44%IEPEindtoets.
24 Oberon&UniversiteitTwente
2010/11.DeEindtoetsRoute8endeIEPEindtoetswarenertoennogniet.DeCentraleEindtoetsbeschouwenweintabel2.2alsde‘opvolger’vandeEindtoetsBasisonderwijsvanhetCito.Tabel2.2 Aantalenpercentageleerlingenpereindtoets
eindtoets aantal2010/11
aantal2011/12
aantal2012/13
aantal2013/14
aantal2014/15
%2014/15
aantal2015/16
%2015/16
CentraleEindtoets 145.254 152.053 155.568 153.596 154.767 96% 139.826 77%
EindtoetsRoute8 nvt nvt nvt nvt 2151 1% 1.1852 7%
IEPEindtoets nvt nvt nvt nvt 4806 3% 2.9850 16%
totaal 145.254 152.053 155.568 153.596 161.724 100% 181.528 100%
Deverdelingvanleerlingenoverdedrietoetsenindeschooljaren2014/15en2015/16komtovereenmetdeverdelingopschoolniveau.2.1.2 BehaaldeeindtoetsscoresIndezeparagraafgaanweinopdeeindtoetsscoresvanleerlingen.Voordejaren2014/15en2015/16makenwehiervoorgebruikvandeeindtoetsscoresopdeCentraleEindtoets,deEindtoetsRoute8endeIEPEindtoets.HetisbovendienmogelijkomdeeindtoetsscoresopdeCentraleEindtoetstevergelijkenmetdieopdeEindtoetsBasisonderwijsuitvoorgaandejaren.OmdatnietbekendisofdesamenstellingvandegroepleerlingendiedeCentraleEindtoetsvergelijkbaarisaandiedegroepleerlingendievoorheendeEindtoetsBasisonderwijsmaakte,isenigevoorzichtigheidbijdeinterpretatievandegegevensgeboden.Naasteentoetsscoregevendeeindtoetsenookeenscoreopdereferentieniveausvoortaalenrekenen.Hetgebruikvandezescoresopdereferentieniveausdoorvo-scholenbesprekenweinhoofdstuk9.Tabel2.3 Gemiddeldeenstandaarddeviatieopdedrieeindtoetsenperschooljaar14
jaar CentraleEindtoets EindtoetsRoute8 IEPEindtoets
gem. SD gem. SD gem. SD
2010/11 535,53 9,20 nvt nvt nvt nvt
2011/12 535,56 9,16 nvt nvt nvt nvt
2012/13 535,10 9,85 nvt nvt nvt nvt
2013/14 534,92 10,09 nvt nvt nvt nvt
2014/15 535,21 10,21 202,95 25,88 82,20 10,21
2015/16 534,78 10,14 205,13 25,92 79,97 10,14
DegemiddeldescoresopdeCentraleEindtoetslatenoverzesjaareendalendetrendzienvancircadriekwartpunt.DeIEPEindtoetslaatovertweejaareveneenseendalingzien,maardeEindtoetsRoute8laatovertweejaareenlichtestijgingzien.Hetisbijdezetussenmetingnogtevroegomhardeconclusiestetrekkenoverhettoe-ofafnemenvandeeindtoetsscores.BijdeCentraleEindtoetsisonbekendofdesamenstellingvandegroepleerlingendiedezetoetsmaaktvergelijkbaarisaandievandegroepleerlingendievoorheendeEindtoetsBasisonderwijsmaakte.Bijdetweeanderetoetsenisdedeelnamein2015/16aanzienlijkgroterdaninhetjaardaarvoor.Bijdeeindmetinghebbenwevannog
14 gem.=gemiddeldeenSD=standaarddeviatie.Destandaarddeviatieiseenmaatvoordespreiding;ongeveer68%vande
scoresligtbinnenéénstandaarddeviatiebovenofonderhetgemiddelde.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 25
tweecohortenleerlingengegevensbeschikbaar,waardoorwedanmeerjarigetrendsinbeeldkunnenbrengen.Infiguur2.1isteziendatuitsplitsingvandegemiddeldenopdeCentraleEindtoetsvoordeperiode2010/11totenmet2015/16groteachterstandenlaatzienvandegewichten-leerlingentenopzichtevandeleerlingenzondergewicht(7-8punten).Deachterstandvan0.30-leerlingenneemttoeenisin2015/16vrijwelgelijkaandievande1.20-leerlingen.Figuur2.1 GemiddeldescoreCentraleEindtoetsnaarleerlinggewicht
Uitsplitsingnaarsekselaatziendatdeaanvankelijkevoorsprongvanjongenssinds2014/15isomgebogenineenachterstand.Descoresvoorjongenslatenduidelijkeenafnamezien,terwijlervoormeisjesgeensprakeisvaneenduidelijkpatroon(ziefiguur2.2).Figuur2.2 GemiddeldescoreCentraleEindtoetsnaarsekse
526
528
530
532
534
536
538
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
totaal 0.00 0.30 1.20
534,0
534,5
535,0
535,5
536,0
536,5
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
totaal jongens meisjes
26 Oberon&UniversiteitTwente
2.1.3 OntheffingvandeelnameZoalsweinhoofdstuk1beschrevenhebbenishetmakenvaneeneindtoetsvanafhetschooljaar2014/15verplichtvooralleleerlingen,tenzijzeaaneenvandedrieontheffingsgrondenvoldoen.Leerlingendieaaneenontheffingsgrondvoldoenmogenweleeneindtoetsmaken.Voordeschooljaren2014/15en2015/15hebbenwegekekenhoeveelleerlingengeeneindtoetshebbengemaakt.Tabel2.4 Aantalleerlingengeeneindtoetsgemaakt
reden aantal2014/15 aantal2015/16
Ontheffing 1.220 1.699
Verhindering/medischeredenen 187 142
Totaal 1.407 1.841
In2014/15hebbenintotaal1.407leerlingengeeneindtoetsgemaakt(0,7%)enin2015/161.841leerlingen(1,0%).Inverrewegdemeestegevallenheeftdeleerlingdiedetoetsmisteenontheffingvandeelname.In2014/15isheeft86procentvandeleerlingendiegeeneindtoetsheeftgemaakteenontheffingenin2015/1691procent.Omwelkeontheffingsgrondhetgaatistezieninonderstaandetabel.Tabel2.5 Percentageleerlingengeeneindtoetsgemaaktperontheffingsgrond
ontheffingsgrond %2014/15 %2015/16
Zeermoeilijklerend 72% 55%
Korterdan4jaarinNederland 25% 42%
Meervoudiggehandicapt 3% 2%
Zeermoeilijklerendisdemeestvoorkomenderedenvoorontheffing,in2014/1572procentenin2015/1655procent.EenverblijfsduurinNederlandkorterdan4jaarenhetNederlandsnognietvoldoendebeheersenismetnamein2015/16ookvaakeenredenvoorontheffing.Overigensmaakteengrootdeelvandeleerlingenmeteenontheffingtocheeneindtoets(28%2014/15en37%2015/16).Tabel2.6 Percentageleerlingengeeneindtoetsgemaaktnaarleerlinggewicht,2014/15en2015/16
samen
reden 0.00 0.30 1.20
Verhindering/medischeredenen 0,1% 0,1% 0,2%
Ontheffing 0,5% 1,8% 4,1%
Totaal 0,6% 1,9% 4,3%
Tabel2.7 Percentageleerlingengeeneindtoetsgemaaktperontheffingsgrondnaarleerlinggewicht,
2014/15en2015/16samen
reden 0.00 0.30 1.20
Zeermoeilijklerend 70% 77% 49%
Korterdan4jaarinNederland 26% 22% 50%
Meervoudiggehandicapt 4% 1% 1%
Gewichtenleerlingenmakenvakergeeneindtoetsdan0.00-leerlingenen1.20-leerlingenmakenvakergeeneindtoetsdan0.30-leerlingen.Ditkomtomdatgewichtenleerlingenrelatiefvaakeenontheffing
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 27
krijgen.Datgeldtvooralvoor1.20-leerlingen.Zeermoeilijklerendiszowel0.00-leerlingenalsvoor0.30-leerlingenaanmerkelijkvakereenredenvoorontheffingdanvoor1.20-leerlingen.Voor1.20-leerlingenisverblijfsduurinNederlandkorterdan4jaarenhetNederlandsnognietvoldoendebeheersenrelatiefvaakeenredenvoorontheffing.
2.2 KeuzevooreeneindtoetsUitdedoordeministertoegelateneindtoetsenkunnenbao-scholenzelfeenkeuzemakenvoordetoetsdiezijafnemen.In2015hebbenwegevraagdhoebelangrijkbao-scholenditvinden.82procentvandescholenvindthet(zeer)belangrijkdatdezekeuzevrijheideris.Tienprocentvindtdit(zeer)onbelangrijkenachtprocentvindtditnietbelangrijkennietonbelangrijk.2.2.1 CriteriavoorkeuzeeindtoetsInbeidemetingenhebbenwedebao-scholengevraagdwelkecriteriaeenrolhebbengespeeldbijdekeuzevoordeeindtoetsdiezijafnemen.Tabel2.8 Criteriadieeenrolhebbengespeeldbijdekeuzevoordeaftenemeneindtoets(meting
2015en2016)
criterium %bao-scholen2014/15
%bao-scholen2015/16
aansluitingbijhetleerlingvolgsysteemdatwijgebruiken 63% 53%
aansluitingbijdeeindtoetsdiewijvoorheen(voorinvoeringvandenieuweregelgeving)afnamen
61% 40%
afsprakenopbestuursniveau 46% 36%
reputatievandetoetsaanbieder 31% 31%
rapportagesdiegeleverdworden 31% 30%
aanpassingsmogelijkhedenvoorleerlingenmetspecialeondersteuningsbehoeften
20% 16%
domeinendiegetoetstworden 19% 16%
afnamewijzevandetoets(papier/digitaal) 16% 25%
afnameduurvandetoets 12% 21%
adaptiefkaraktervandetoets 9% 17%
aanvullendeoptiesvandetoets(aanbieder) 2% 4%
afsprakenopgemeentelijkniveau 2% 1%
Aansluitingbijhetleerlingvolgsysteemdatdeschoolgebruikt(53%),bijdeeindtoetsdievoorinvoeringvandenieuweregelgevingwerdafgenomen(40%)enafsprakenopbestuursniveau(36%)zijninhetschooljaar2015/16debelangrijkstecriteriabijdekeuzevooreeneindtoets.Datwasookinhetschooljaar2014/15zo,alleeninsterkeremate,respectievelijk63procent,61procenten46procent.Deafnamewijze,deafnameduurenhetadaptiefkaraktervandetoetszijncriteriadiein2015/16eenbelangrijkerolzijngaanspelendanin2014/15.2.2.2 BetrokkenenbijdekeuzevooreeneindtoetsOokhebbenweindeeerstemetingaanbao-scholengevraagdwiebetrokkenwarenbijdekeuzevooreeneindtoets.
28 Oberon&UniversiteitTwente
Tabel2.9 Betrokkenenbijdekeuzevoordeaftenemeneindtoets(meting2015)
betrokkene %bao-scholen2014/15
directie 88%
internbegeleider(s) 75%
leerkracht(en)groep8 66%
bestuur 39%
andereleerkrachtenuitdebovenbouw 8%
medezeggenschapsraad 3%
en/ofmiddenbouw 3%
gemeente 1%
Dedirectieisop88procentvandebao-scholenbetrokkenbijdekeuzevoordeaftenemeneindtoets,gevolgddoordeinternbegeleider(75%)endeleerkracht(en)vangroep8(66%).
2.3 Handleidingenrapportage2.3.1 MeningoverhandleidingenrapportageBijdeeerstemetinghebbenwedebao-scholeneenaantaluitsprakenvoorgelegdoverdehandleidingendeleerlingrapportagevanhuneindtoets.Wehebbenzegevraagdaantegeveninwelkematezeheteenszijnmetdeuitspraken.Figuur2.3 Meningbao-scholenoveruitsprakenhandleidingeindtoets(meting2015)
Volgensdebao-scholengeldtdatdeafnamevoorschriftenduidelijk,adequaatentijdigbekendzijnendatdehandleidingdebenodigdeinformatiebevat.
70% 16% 7%3%
16%
11%
12%
4%
80%
86%
85%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
indehandleidingontbreektrelevanteinformape
deafnamevoorschriqenuitdehandleidingzijnadequaat
deafnamevoorschriqenuitdehandleidingzijnduidelijk
deafnamevoorschriqenwarenpjdigbekend
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 29
Figuur2.4 Meningbao-scholenoveruitsprakenleerlingrapportageeindtoets(meting2015)
Bijalleuitsprakeniseen(zeer)ruimemeerderheidvandescholenhetereenbeetjeofhelemaalmeeeens.Hetpositiefstoordelendescholenoverbegrijpelijkheidenhetinformatiegehaltevoorleerkrachten.Naastdemeningvanscholenhebbenweookoudersenleerlingengevraagdnaarhunmeningoverderapportagevandeeindtoets.Wepresenterenhierdegegevensvandetweedemeting.15Figuur2.5 Meningoudersoveruitsprakenleerlingrapportageeindtoets(meting2016)
Vandeoudersheeft73procentaangegevendeinhoudvanderapportagetesnappen.Ookzijnzijvanmeningdathunkinddeinhoudvanderapportagesnapt(68%)endatderapportagenuttigeinformatiegeeft(67%).Erzijnhierbijgeennoemenswaardigeverschillentussendeeersteendetweedemeting.
15 Voorvragendiezowelindeeerstealsdetweedemetinggesteldzijn,presenterenweindezerapportageuitsluitendde
bevindingenvandetweedemeting,tenzijernoemenswaardigeverschillenzijntussendetweemetingen.Daarwaarsprakeisvandergelijkeverschillenvermeldenwedatexpliciet.
7%
4%
3%
5%
3%
15%
13%
10%
11%
7%
4%
17%
15%
19%
14%
12%
9%
7%
42%
45%
42%
39%
47%
40%
38%
20%
20%
23%
26%
31%
31%
46%
52%
76%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
isbegrijpelijkvoorleerlingen
isbegrijpelijkvoorouders
isinformapefvoorleerlingen
bevatallerelevanteinformape
isinformapefvoorouders
ispjdig/snelbeschikbaar
isinformapefvoorleerkrachten
isbegrijpelijkvoorleerkrachten
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
5%
8%
5%
10%
11%
12%
19%
13%
9%
37%
35%
33%
30%
33%
40%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Derapportagegafnurgeinformape.
Mijnkindsnaptedeinhoudvanderapportage.
Deinhoudvanderapportagemetdeuitslagwasmakkelijktebegrijpenvoormijalsouder.
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
30 Oberon&UniversiteitTwente
Hetoordeelvandeouderskomtredelijkovereenmetdeinschattingvanbao-scholen.Waar73procentvandeouderszegtdeinhoudvanderapportagetebegrijpen,is67procentvandescholenvanmeningdatdithetgevalis.Watbetreftdebegrijpelijkheidvanderapportagevoorleerlingenzijndepercentagesrespectievelijk68procenten62procent.Totslotzegt67procentvandeoudersdatderapportagehennuttigeinformatiegeeft,terwijl78procentvandescholenvanmeningisdatderapportageinformatiefisvoorouders.2.3.2 GebruikresultatenIndeeerstemetinghebbenwedebao-scholengevraagdwaarvoorzijderesultatenvanhunleerlingenopdeeindtoetsgebruiken.Tabel2.10 Gebruikresultateneindtoets(meting2015)
gebruiksvorm %bao-scholen2014/15
vergelijkingmetschooladviezen 82%
vergelijkingmetlandelijkegemiddelden 80%
analysesopgroepsniveau 72%
(warme)overdrachtvanleerlingenrichtinghetvoortgezetonderwijs 59%
aanpassingvanonderwijsvanvolgendegroep8 46%
vergelijkingmetanderescholen 43%
aanpassingvanonderwijsinlageregroepen 36%
vergelijkingtussenleerlingen 30%
onderwijsopmaatvoorleerlingenindelaatsteperiodeingroep8 21%
aanpassingprocedurevooropstellenschooladviezen 20%
Deresultatenvandeeindtoetswordendoor82%vandebao-scholengebruiktomtevergelijkenmetdegegevenschooladviezen16,gevolgddoorhetmakenvaneenvergelijkingmetlandelijkgemiddelden(80%),analysesgroepsniveau(72%)en(warme)overdrachtnaarvo(59%).Onderwijsopmaatvoorleerlingenindelaatsteperiodevangroep8(21%)enaanpassingvandeprocedurevoorhetopstellenvanschooladviezen(20%)wordenhetminstgenoemd.
2.4 VerplichtingenlatereafnameZowelbao-scholenalsvo-scholenhebbenweeenaantaluitsprakenvoorgelegddieondermeergaanoverdeverplichteenlatereafnamevandeeindtoets.
16 Indevraagstellingisgeenonderscheidgemaakttusseneenvergelijkingvandeeindtoetsscoresenschooladviezendienodig
isomtebepalenofeenheroverwegingverplichtiseneenvergelijkingdiegemaaktwordtomzichttekrijgenopde‘kwaliteit’vandegegevenschooladviezen.Hierdoorkunnenweopbasisvandegegvevenantwoordennietconcluderenmetwelkdoeldescholendevergelijkinguitvoeren.Ookkunnenwenietconcluderendatde18procentvandescholendieaangeeftgeenvergelijkinguittevoeren,nietkijktofeenheroverwegingverplichtis.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 31
2.4.1 VerplichteafnameFiguur2.6 Meningscholenoververplichteafnamevandeeindtoets(meting2015)
Indeeerstemetinghebbenwezowelbao-scholenalsvo-scholentweestellingenvoorgelegddiebetrekkinghebbenophetverplichtekaraktervandeeindtoets.Vandebao-scholenis50procenthet(eenbeetjeofhelemaal)eensmetdestellingdatscholendevrijheidmoetenhebbenomwelofgeeneindtoetsaftenemen.Inhetvoisditpercentagemet33procenteenstuklager.Deverplichtingdatallebao-scholeneeneindtoetsafmoetennemenkaninhetvodusopmeersteunrekenendaninhetbao.Datgeldtookvoordeverplichtingdatinprincipealleleerlingeneeneindtoetsmoetenmaken.Vandebao-scholenonderschrijft53procentdezeverplichting(eenbeetjeofhelemaal),terwijlditpercentageinhetvo63procentis.2.4.2 LatereafnameUitsprakenoverdelatereafnamevandeeindtoetswarenzowelindeeerstealsindetweedemetingopgenomen.Deresultatenvandetweemetingenlatengeennoemenswaardigeverschillenzien.Webeperkenonsbijdepresentatievanderesultateninfiguur2.7totdetweedemeting.Deantwoordenvanbao-scholenopdeuitsprakendiebetrekkinghebbenopeenlatereafnamevandeeindtoetslateneengevarieerdbeeldzien.Opeenaantalpuntenisdelatereafnamevandeeindtoetsvolgensdebao-scholenpositief:erkaningroep8rustigertoegewerktwordennaardeeindtoets(61%eenbeetje/helemaaleens),ontstaatermeer/langerspanningbijleerlingenenouders(60%en53%eenbeetje/helemaaloneens),iseringroep8mindertijdvoor‘leukedingen’(78%eenbeetje/helemaaloneens)enkomteroverdrevennadrukteliggenoptaalenrekenen(21%eenbeetje/helemaaleens).Vooreenaantalanderepuntenheeftdelatereafnamevandeeindtoetsvolgensdebao-scholengeenvoordelen:leerlingenzijnaanheteindevangroep8betervoorbereidophetvo(15%eenbeetje/helemaaleens),leerlingenhalenhogerescoresvoordeeindtoets(14%eenbeetje/helemaaleens)entoetsresultatenzijnbeterbruikbaarinhetkadervaneendoorgaandeleerlijn(28%eenbeetje/helemaaleens).
16%
25%
39%
23%
9%
12%
18%
16%
12%
10%
11%
11%
22%
22%
16%
18%
41%
31%
17%
32%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
idemvo
Wijonderschrijvendeverplichpngdatalleleerlingen(enkelespecifiekeuitzonderingsgroepen
daargelaten)eeneindtoetsmoetenmaken.
idemvo
Scholenmoetendevrijheidhebbenomwelofgeeneindtoetsaftenemen.
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
32 Oberon&UniversiteitTwente
Figuur2.7 Meningscholenoverlatereafnamevandeeindtoets(meting2016)
Tweevandeuitsprakenzijnnietalleenvoorgelegdaanbao-scholen,maarookaanvo-scholen.Bao-envo-scholenzijnheterovereensdateenlatereafnamevandeeindtoetsnietleidttoteenbeterevoorbereidingophetvo(15%versus13%eenbeetje/helemaaleens).Ookwatbetreftdebruikbaarheidvanderesultateninhetkadervaneendoorgaandeleerlijnlopendemeningennietveruiteen;inhetbaois28procenthethiereenbeetje/helemaalmeeeenseninhetvo22procent.
2.5 MeningoudersenleerlingenInbeidemetingenhebbenweaanoudersgevraagdomhunkindbijeenaantaluitsprakenoverdeeindtoetshetantwoordaantelatenkruisendathetbestebijzijn/haarmeningpast.
20%
52%
43%
33%
30%
37%
19%
27%
25%
28%
24%
13%
21%
26%
16%
23%
30%
17%
19%
29%
28%
16%
19%
14%
45%
12%
28%
28%
21%
24%
35%
23%
21%
14%
15%
11%
13%
9%
9%
13%
15%
16%
22%
15%
19%
29%
27%
41%
4%
2%
4%
6%
6%
6%
7%
12%
16%
20%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
halenleerlingenhogerescoresvoordeeindtoets.
iseringroep8minderpjdvoor'leukedingen'zoalseenmusical.
idemvo
zijnleerlingenaanheteindevangroep8betervoorbereidophetvoortgezetonderwijs.
ontstaatermeer/langerspanningbijleerlingen.
idemvo
zijnderesultatenvandezetoetsbeterbruikbaarinhetkadervaneendoorgaandeleerlijn.
komteroverdrevennadrukteliggenopdebasisvaardighedentaalenrekenen.
ontstaatermeer/langerspanningbijouders.
bestedenleerkrachteningroep8meerpjdaantaalenrekenen.
zijnleerlingenmindergemopveerdvoordeeindtoets.
kaneringroep8ruspgerwordentoegewerktnaardeeindtoets.
Doordelatereafnamevandeeindtoets
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 33
Figuur2.8 Meningleerlingenoverlatereafnamevandeeindtoets(meting2016)
Demeestekinderengevenaandatdemeester/jufgoedhaduitgelegdwaterginggebeurenopdedag(en)datdeeindtoetsmoestwordengemaakt(92%eenbeetje/helemaaleens)enwaaromdezemoestwordengemaakt(87%eenbeetje/helemaaleens).Dehelftvandeleerlingenwaszenuwachtigvoorhetmakenvandeeindtoetsenbijnadehelftvandeleerlingenhadeenbetereuitslagopdetoetsdanzijhaddenverwacht.42procentvandeleerlingenvonddeeindtoetsmoeilijkeneveneens42procentvonddeeindtoetsmakkelijk.Totslotis29procentvandeleerlingenvanmeningdatdeuitkomstvandeeindtoetsbelangrijkwasomdatzehiermeehunschooladviesnogkondenveranderen.
2.6 SamenvattingMetingangvanhetschooljaar2014/15hebbenscholendekeuzeuitdoordeministertoegelateneindtoetsen.DeCentraleEindtoetsheeftin2015/16marktaandeelverlorentenopzichtvanhetjaarervoor(van91%vandebao-scholennaar76%).Hetmarktaandeelvandeanderetweetoetsenistoegenomen,metnamebijdeIEPEindtoets.Bijdezetoetsstijgthetmarktaandeelvan3procentin2014/15naar17procentin2015/16.BijdeEindtoetsRoute8zijndepercentagesrespectievelijk1procenten7procent.
47%
8%
10%
17%
25%
10%
17%
11%
25%
28%
13%
14%
14%
15%
5%
13%
25%
20%
24%
11%
21%
10%
6%
4%
9%
34%
38%
18%
34%
28%
24%
21%
16%
20%
8%
4%
28%
16%
27%
34%
66%
76%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Deuitkomstvandeeindtoetswasvoormijbelangrijkomdatikhiermeemijnschooladviesnog
konveranderen.
Ikvonddeeindtoetsdieikingroep8gemaakthebmakkelijk.
Ikvonddeeindtoetsdieikingroep8gemaakthebmoeilijk.
Deuitslagopdeeindtoetsingroep8wasbeterdanikverwachthad.
Ikwaszenuwachpgvoorhetmakenvandeeindtoetsingroep8.
Ikvondhetbelangrijkomingroep8eeneindtoetstemaken.
Deeindtoetswasvoormijnietzobelangrijkomdatikalwistnaarwelkeschoolvoorvoortgezet
onderwijsikzougaan.
Ikwistwaaromikingroep8eeneindtoetsmoestmaken.
Mijnmeester/jufhadvantevorengoeduitgelegdwaterginggebeurenopdedag(en)datwede
eindtoetsmoestenmaken.
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
34 Oberon&UniversiteitTwente
Dedriebelangrijkstecriteriavoorbao-scholenomtebepalenwelkeeindtoetszijafnemenzijnaansluitingbijhetleerlingvolgsysteemdatdeschoolgebruikt,deeindtoetsdievoorinvoeringvandenieuweregelgevingwerdafgenomenenafsprakenopbestuursniveau.Bijdekeuzevooreeneindtoetszijnvaakmeerderepersonenbetrokken,waaronderopeenmeerderheidvandescholendedirectie,deinternbegeleider(s)endeleerkracht(en)vangroep8.Debao-scholenzijnvanmeningdatdeafnamevoorschriftenvandeeindtoetsduidelijk,adequaatentijdigzijnendatdehandleidingdebenodigdeinformatiebevat.Descholenoordelenpositiefoverdeleerlingrapportagesvanhuneindtoets.Dezezijnvolgenseenmeerderheidvandescholeninformatiefenbegrijpelijkvoorzowelleerkrachtenalsvooroudersenleerlingen.Ookoudershebbendezemening.Sindshetschooljaar2014/15moetenalleleerlingeneeneindtoetsmaken,tenzijzeaaneenvandedrieontheffingsgrondenvoldoen.Indeschooljaren2014/15en2015/16heefteenzeerkleinegroepleerlingenvanongeveer1procentgeeneindtoetsgemaakt.Eenzeerruimemeerderheidvandezeleerlingenheefteenontheffing(2014/1586procenten2015/1691procent).DegemiddeldescoreopdeCentraleEindtoetslaateendalendetrendzien(van535,5in2010/11naar534,8in2015/16).Dedalingisvrijwelgeheeltewijtenaaneendalendgemiddeldebijjongens(van536,0naar534,6).Deverschillentussen0.00-leerlingenengewichtenleerlingenzijngroot(ruim7,5puntenin2015/16).Vooraldeachterstandvande(krimpende)groep0.30-leerlingenistoegenomen.In2015/16ligthungemiddeldescoreopCentraleEindtoetsnauwelijksnogbovenhetgemiddeldeniveauvande1.20-leerlingen(527,98versus527,91).Hetverplichtekaraktervandeeindtoetskaninhetvoopmeersteunrekenendaninhetbao.Dehelftvandebao-scholenvindtdatscholendevrijheidmoetenhebbenomwelofgeeneindtoetsaftenemen,terwijlditpercentageinhetvo33procentis.Vandebao-scholenonderschrijft53procentdeverplichtingdatalleleerlingeneeneindtoetsmoetenmaken,tegenover63procentinhetvo.Demeningvanbetrokkenenoverdelatereafnamevandeeindtoetslaatgeeneenduidigbeeldzien.Opeenaantalpuntenisdelatereafnamevandeeindtoetsvolgensdebao-scholenpositief.Zokanervolgensbijnatweederdeingroep8rustigertoegewerktwordennaardeeindtoets.Voorandereaspectenheeftdelatereafnamevolgensdebao-scholengeenvoordelen.Zoismaarietsmeerdaneenkwartvandebao-scholen(28%)vanmeningdatderesultatenvandeeindtoetsdooreenlatereafnamebeterbruikbaarzijninhetkadervaneendoorgaandeleerlijn.Inhetvoisditpercentagenogietslager(22%).Ookdemeningvanoudersenleerlingenisenigszinsverdeeld.Zogeeft29procentaandatdeuitkomstvandeeindtoetsbelangrijkwasomdathierdoorhetschooladviesnogkonveranderenenvindt58procentdeeindtoetsnietbelangrijkomdatzetochzealwistennaarwelkevo-schoolzezoudengaan.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 35
3 SchooladviesIndithoofdstukbesprekenwedebevindingendiebetrekkinghebbenophetschooladvies.Westartenindeeersteparagraafmetdeadviseringdoorbao-scholen.Welkecriteriagebruikenzijomhetschooladviesvasttestellen,wiezijnbetrokkenbijdeadviseringenwatdeisdemeningvanbao-scholenoverdeleidenderolvanhetschooladvies?Indetweedeparagraafbestedenweaandachtaanderolvandeoudersenleerlingenbijdeadviseringenindederdeparagraafaanderolvanvo-scholenhierbij.Inparagraaf4presenterenwedaadwerkelijkeschooladviezendiebao-scholendeafgelopenjarenhebbengegeven.Wesluitenhethoofdstukinparagraaf5afmeteensamenvattingvandebelangrijkstebevindingen.
3.1 Adviseringdoorbasisscholen3.1.1 CriteriaenprocedurevoorvaststellenschooladviesAandebao-scholenisgevraagdwelkecriteriazijdoorgaansgebruikenvoorhetvaststellenvanhetschooladviesvaneenleerling.Tabel3.1 Criteriadieeenrolspelenbijvaststellenvanhetschooladvies(meting2016)
criterium %bao-scholen2015/16
resultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteemeerderegroepen 98%
gedragskenmerken 95%
resultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteemgroep8 85%
zorgdossiervandeleerling 81%
resultatenopmethodegebondentoetsengroep8 66%
resultaatcapaciteitenonderzoek/intelligentieonderzoek 54%
resultatenopmethodegebondentoetseneerderegroepen 47%
thuissituatievandeleerling 43%
Bijnaallebao-scholengebruikenderesultatenuittoetsenophetleerlingvolgsysteemineerderegroepenengedragskenmerkenbijhetvaststellenvanhetschooladvies(respectievelijk98%en95%).Ookresultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteemingroep8enhetzorgdossiervandeleerlingenwordendooreenruimemeerderheidvandescholengebruikt(85%en81%).Inverhoudingdeminstescholengebruikendethuissituatievandeleerlingalscriteriumbijhetbepalenvanhetschooladvies.Inhetschooljaar2014/15,bijdeeerstemeting,wasditpercentagenog58procent.Ietsmeerdandehelftvanbao-scholen(54%)gebruikthetresultaatvaneencapaciteiten-ofeenintelligentieonderzoekbijhetvaststellenvanhetschooladvies.Ditpercentageisnagenoeggelijkaanhetpercentagescholendatditcriteriumgebruiktevoorinvoeringvandenieuwewet-enregelgeving(58%).17Verderzienweeenverschiltussenscholenmetaandeenekantveelgewichtenleerlingenenaandeanderekantredelijkwatenweiniggewichtenleerlingen(respectievelijk63%,48%en50%).
17 InspectievanhetOnderwijs(2014).Dekwaliteitvanhetbasisschooladvies.Utrecht:InspectievanhetOnderwijs.
36 Oberon&UniversiteitTwente
Eenzeerruimemeerderheidvandebao-scholen(86%)heefteenprocedurevoorhetopstellenvanhetschooladvies.Descholenmeteendergelijkeprocedurehebbenwegevraagdwelkeonderdelenopgenomenzijnindezeprocedure.Tabel3.2 Onderdelenvanprocedurevooropstellenvanhetschooladvies(meting2016)
%bao-scholen2015/16
vangroepmetprocedure
%bao-scholen2015/16totaal
tijdpad/planning 92% 79%
communicatiesmetouders 91% 79%
beslisregelsvoordeonderbouwingvanhetadvies 83% 72%
takenenverantwoordelijkheden 67% 58%
Ietsmeerdan90procentvandebao-scholenmeteenprocedureheeftdaarineentijdpadenafsprakenoverdecommunicatiemetdeoudersopgenomen(respectievelijk92%en91%).Vandetotalegroepbao-scholengaathetom79procentvandescholen.Ookbeslisregelsvoordeonderbouwingvanhetschooladvieseneentaak-enverantwoordelijkheidsverdelingzijndooreenmeerderheidvandescholenopgenomenindeprocedure(respectievelijk83%en67%vanscholenmetprocedure;72%en58%vantotaalaantalscholen).3.1.2 BetrokkenenbijhetvaststellenvanhetschooladviesTabel3.3 Betrokkenenbijhetopstellenvanhetschooladvies(meting2016)
%bao-scholen2015/16
leerkracht(en)vangroep8 99%
internbegeleider 96%
directie 76%
leerkrachtenvaneerdereleerjaren 61%
Deleerkracht(en)vangroep8endeinternbegeleiderzijnopvrijwelallebao-scholenbetrokkenbijhetopstellenvanhetschooladviesvooreenleerling(respectievelijk99%en96%).Dedirectieendeleerkrachtenvaneerdereleerjarenzijnbijrespectievelijk76procenten61procentvandebao-scholenbetrokken.3.1.3 MeningscholenDriekwartofmeervandescholenvindthetgoedhetgoeddathetschooladviesleidendisbijdeovergangvanbaonaarvo(ziefiguur3.1).Inhetbaois96procentheteenbeetje/helemaaleensmetdezeuitspraak.Inhetvoligtditpercentagelager,namelijk73procent.Ietsmeerdandehelftvandebao-scholenisheteensmetdeuitspraakdatdeeindtoetsalsgevolgvandelatereafnameoverbodigisomdatdezenauwelijksmeereenrolkanspelenbijhetschooladvies(53%).Inhetvoisditpercentagegroter,namelijk65procent.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 37
Figuur3.1 Meningscholenoveruitsprakenoverschooladvies(meting2016)
Voorheenkondenbao-scholendeeindtoetsscoregebruikenbijhetbepalenvanhetschooladvies.Nainvoeringvandenieuwewet-enregelgevingisditnietmeermogelijkomdatleerlingendeeindtoetsmakennadatzijhetschooladvieshebbengekregen.Voordebao-scholenlijktditgeenprobleemtezijn.79procentvandebao-scholenishethelemaal/eenbeetjeoneensmetdeuitspraakdateenlatereafnamevandeeindtoetstotgevolgheeftdatleerkrachtenuitgroep8meermoeitehebbendanvoorheenomhetschooladviesteonderbouwen.
3.2 Roloudersenleerlingenbijadvisering3.2.1 ErvaringenscholenTabel3.4 Houdtuwschoolbijhetopstellenvanhetschooladviesookrekeningmetdewensvande
oudersofdeleerlingbijopstellenschooladvies(meting2015en2016)
%bao-scholen2014/15 %bao-scholen2015/16
nee 47% 35%
ja,metdewensvandeleerling 48% 62%
ja,metdewensvanouders 41% 52%
Hetpercentagebao-scholendatbijhetopstellenvanhetschooladviesgeenrekeninghoudtmetdewensvanoudersenleerlingenisin2015/16afgenomeninvergelijkingmet2014/15(respectievelijk35procenten47procent).Depercentagesscholendierekeninghoudenmetdewensvandeoudersenmetdewensvandeleerlingzijnjuisttoegenomen.Inhetschooljaar2015/16houdt62procentvande
58%
13%
12%
6%
21%
13%
22%
11%
12%
8%
13%
10%
7%
29%
33%
27%
12%
36%
20%
46%
84%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Eenlatereafnamevandeeindtoetsheeqtotgevolgdatleerkrachtenuitgroep8meermoeitehebben
danvoorheenomhetadviesteonderbouwen.
idemvo
Eenlatereafnamevandeeindtoetsheeqtotgevolgdatdeeindtoetsoverbodigisomdatdezenauwelijksmeereenrolkanspelenbijhet
schooladvies(uitsluitendbijheroverweging).
idemvo
Hetisgoeddathetschooladviesleidendisbijdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijs.
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
38 Oberon&UniversiteitTwente
scholenrekeningmetdewensvandeleerlingen.In2014/15wasdat48procent.Bijhetrekeninghoudenmetdewensvandeouderszijndepercentagesrespectievelijk52procenten41procent.Wehebbengekekenofzichhierbijverschillenvoordoentussenscholenmetverschillendepercentagesgewichtenleerlingen.Bijscholenmeteen‘gemiddeld’percentagegewichtenleerlingenisdetoenamevanhetaandeelscholendatrekeninghoudtmetdewensvanouderssterkerdanbijscholenmeteenlaageneenhoogpercentagegewichtenleerlingen(toenamevanrespectievelijk18%,8%en9%).Bijhetrekeninghoudenmetdewensvandeleerlingisdetoenamebijscholenmeteenlaageneen‘gemiddeld’percentagegewichtenleerlingengroterdanbijscholenmetveelgewichtenleerlingen(respectievelijk15%,16%en9%).Tabel3.5 Ervarendrukvanoudersbijhetopstellenvanhetschooladvies(meting2016)
ervarendruk %bao-scholen2015/16
nee,geendruk 44%
ja,eenhogeradvies 56%
ja,eenlageradvies 2%
56procentvandebao-scholenervaartbijhetopstellenvanhetschooladviesregelmatigdrukvanoudersomeenhogerschooladviestegeven.44procentvandebao-scholengeeftaannietregelmatigdrukvanoudersteervaren.Weziendaarbijeenkleinverschiltussenscholennaargemeentegrootte.IetsmeerscholenuitdeG4endeG33ervarenregelmatigdrukvanoudersdanscholenuitdeoverigegemeenten(respectievelijk60%,61%en54%).Vervolgenshebbenwegevraagdhoededrukinhetschooljaar2015/16(2014/15)wasinvergelijkingmetdedrieschooljarenervoor.Dedrukisvolgens82procentvandescholengelijkgebleventenopzichtevandevoorgaandedrieschooljaren.12procentvandebao-scholenisvanmeningdatdedrukistoegenomenen6procentdatdezeisafgenomen.BijdescholenuitdeG4zienweverschillentussendeeersteentweedemeting.BijdescholenuitdeG33endeoverigegemeentenisergeenverschil.Vandebao-scholenuitdeG4geeft21procentaandatdedrukin2015/16istoegenomentenopzichtevandedrievoorgaandejaren.In2014/15wasditpercentagenog9procent.BijdescholenuitdeG33endeoverigegemeentenzijndepercentagesin205/1612procenten11procent,terwijlzein2014/1513procenten12procentwaren.56procentvandebao-scholenvolgtvaak/altijdduidelijkeproceduresomconflictenmetoudersoverhetschooladviesvanhunkindtevoorkomen(zietabel3.6).47procentvandebao-scholenprobeertoudersvaak/altijdalsnogteovertuigenvanhetschooladviesvandeschoolalsereenmeningsverschilistussenoudersenschooloverhetschooladvies.Verderzienwedat38procentvandebao-scholenaangeeftniet/nooithet‘voordeelvandetwijfel’tegevenenhetschooladviesbijtestellenalsereenmeningsverschilistussendeschoolendeoudersoverhetschooladvies.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 39
Tabel3.6 Actiesdiebao-scholenondernemenbijeenmeningsverschiltussenoudersenschooloverhetschooladvies(percentagebao-scholen)(meting2016)
actie datisniet/nooithetgeval
datisenigszins/somshetgeval
datisvaak/altijdhetgeval
Wijvolgenduidelijkeproceduresomconflictenmetoudersopditpunttevoorkomen.
10% 34% 56%
Wijproberendeoudersalsnogvanonsadviesteovertuigen.
5% 49% 47%
Wijadviserenouderseenvo-schooltekiezendiezoveelmogelijkoptiesopenlaat(metzoveelmogelijkrelevanteonderwijstypen)
14% 48% 38%
Wegevendeouders/deleerlinghet'voordeelvandetwijfel'enstellenhetadviesbij.
38% 59% 2%
Demeningenvandebao-scholenoverdegevolgenvandelatereafnamevandeeindtoetsvoorhetgesprekmetdeoudersoverhetschooladvieszijnverdeeld(ziefiguur3.2).43procentvandescholenisheteenbeetje/helemaaleensmetdeuitspraakdathetgesprekmetoudersoverhetschooladviesrustigerverlooptomdatdeeindtoetsernietmeerzoveeldrukoplegt.29procentvandescholenishetechtereenbeetje/helemaaloneensmetdezeuitspraak.25procentvandescholenvindthetmoeilijkeromhetgesprekmetouderstevoerenomdathettweedegegeven(deeindtoetsscore)paslaterbeschikbaaris.58procentvandescholenishetdaarechtermeeoneens.Figuur3.2 Meningscholenoveruitsprakenoverroloudersbijschooladvies(meting2016)
33%
13%
25%
16%
17%
28%
20%
30%
5%
13%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Eenlatereafnamevandeeindtoetsheeqtotgevolgdathetgesprekmetoudersoverhetadvies
moeilijkerwordtomdathet'tweedegegeven'paslaterbeschikbaaris.
Eenlatereafnamevandeeindtoetsheeqtotgevolgdathetgesprekmetoudersoverhetadviesruspgerverlooptomdatdeeindtoetsernietmeerzoveel
drukoplegt.
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
40 Oberon&UniversiteitTwente
3.2.2 ErvaringenoudersTabel3.7 Manierwaaropoudersgeïnformeerdzijnoverhetschooladviesvanhunkind(meting
2016)
manierwaaropgeïnformeerd %ouders2015/16
toenmijnkindingroep8zathebikalsouder/verzorgereengesprekgehadoverhetschooladviesaanmijnkind
85%
toenmijnkindingroep7zathebikalsouder/verzorgereengesprekgehadmetdeschooloverhetverwachtevervolgonderwijs
59%
nadeeindtoetshebikalsouder/verzorgereengesprekgehadmetdebasisschool 37%
ikbennietbijhetschooladviesbetrokkengeweest 0%
Alleouderszijnopeenofmeerderemanierengeïnformeerdoverhetschooladviesvanhunkind.85procentvandeoudersheefttoenhunkindingroep8zateengesprekgehadoverhetschooladvies.Eendergelijkegesprekvondbij59procentvandeouders(ook)plaatstoenhunkindingroep7zat.Totslotheeft37procentvandeoudersnadeeindtoets(ooknog)eengesprekgehadmetdebao-school.Figuur3.3 Meningoudersoveruitsprakenoverschooladvies(meting2016)
89%
75%
76%
19%
15%
10%
8%
3%
10%
6%
12%
14%
6%
5%
4%
6%
6%
6%
26%
14%
27%
19%
6%
6%
7%
21%
29%
22%
26%
21%
3%
6%
21%
27%
35%
42%
67%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Ikhadeenmeningsverschilmetdeschoolomdatikhetschooladviesvanmijnkindtehoogvond.
Deschoolheeqmijtelaatgeïnformeerdoverhetschooladviesvanmijnkind.
Ikhadeenmeningsverschilmetdeschoolomdatikhetschooladviesvanmijnkindtelaagvond.
Doordelateafnamevandeeindtoetskonmijnkindgoedlatenzienwathetkan.
Delateafnamevandeeindtoetsheeqtotgevolgdatdeeindtoetsoverbodigisomdatdezenauwelijksmeereenrolkanspelenbijhet
schooladvies.
Deschoolhieldbijhetschooladviesrekeningmetmijnwensen.
Deschoolhieldbijhetschooladviesrekeningmetdewensenvanmijnkind.
Deschoolheeqmijgoedgeïnformeerdoverhetschooladviesvanmijnkind.
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 41
Eenzeerruimemeerderheidvandeoudersvindtdatdebao-schoolhengoedgeïnformeerdheeftoverhetschooladviesvanhunkind(88%isheteenbeetje/helemaaleensmetdezeuitspraak).Negenprocentvanoudersvindtdatzijtelaatgeïnformeerdzijnoverhetschooladviesvanhunkind.Volgens68procentvandeoudershielddebao-schoolbijhetschooladviesrekeningmetdewensenvanhunkindenvolgens57procentmetdewensenvanhenalsouders.Dezepercentageskomenredelijkovereenmetdepercentagesdiedebao-scholenhiervoorgeven,respectievelijk62en52procent(zietabel3.4).Eenmeningsverschilmetdeschoolomdathetschooladviesvanhunkindvolgensdeouderstelaagwas,deedzichvoorbij13procentvandeoudersenomdathetschooladviesvolgensouderstehoogwasbij2procentvanouders.Ietsmeerdandehelftvanouders(56%)isvanmeningdatdelatereafnamevandeeindtoetstotgevolgheeftdatdezeoverbodigisomdatdezenauwelijksmeereenrolkanspelenbijhetschooladvies.Ditpercentageisongeveergelijkaanhetpercentagebao-scholendatdezemeningheeft(53%,ziefiguur3.1).42procentvandeoudersgeeftaandathunkindgoedkonlatenzienwathetkandoordelateafnamevandeeindtoets.
3.3 RolvoortgezetonderwijsbijadviseringTabel3.8 Ervarendrukvanvo-scholenbijhetopstellenvanhetschooladvies(meting2016)
ervarendruk %bao-scholen2015/16
nee,geendruk 74%
ja,eenlageradvies 23%
ja,eenhogeradvies 5%
Ongeveerdriekwartvandebao-scholen(74%)ervaartgeendrukvanvo-scholenomaanleerlingeneenanderschooladviestegevendanopbasisvanhunaanlegenprestatiesgewenstis.Bijnaeenkwartvandebao-scholen(23%)ervaartdrukvanvo-scholenomeenlagerschooladviestegevendanpassendisbijdeaanlegenprestatiesvaneenleerlingen5procentervaartdrukomeenhogerschooladviestegeven.AlleenbijdescholenuitdeG4zienweeenverschiltussendeeersteendetweedemeting.Hetbeeldin2015/16isvoordebao-scholenuitdeG4in2015/16gunstigerdanin2014/15.In2015/16ervaart65procentvandescholenuitdeG4geendrukvanvo-scholen,tegenover46procentin2014/15.Bijdrukomeenlagerschooladviestegevenzijndezepercentagesrespectievelijk33procenten48procentenbijdrukomeenhogerschooladvies6procenten12procent.Vervolgenshebbenwegevraagdhoededrukvanvo-scholeninhetschooljaar2015/16(2014/15)wasinvergelijkingmetdedrieschooljarenervoor.Volgens82procentvandebao-scholenwasdezedrukgelijkinvoorgaandedriejaren,volgens13procentgroterenvolgens5procentkleiner.WezienhierverschillentussenscholenuitdeG4aandeenekantenscholenuitdeG33endeoverigegemeentenaandeanderekant.Volgens69procentvandescholenuitdeG4isdedrukgelijkgebleven,tegenover85procenten83procentvandescholenuitdeG33endeoverigegemeenten.Dedrukiskleinervaninvoorgaandejarenvolgens12procentvandeG4-scholenenvolgens5procenten4procentvandescholenuitdeG33endeoverigegemeenten.Totslothebbenwebijdetweedemetinggevraagdwelkeactiesbao-scholenondernemenbijeenmeningsverschilmeteenvo-schooloverhetschooladvies.
42 Oberon&UniversiteitTwente
Tabel3.9 Actiesdiebao-scholenondernemenbijeenmeningsverschilmetvo-schooloverhetschooladvies(percentagebao-scholen)(meting2016)
actie datisniet/nooithetgeval
datisenigszins/somshetgeval
datisvaak/altijdhetgeval
Wijblijvenbijonsoorspronkelijkeadvies. 5% 23% 72%
Wijvolgenduidelijkeproceduresomconflictenmetvo-scholenopditpunttevoorkomen.
22% 25% 53%
Wijproberendevo-schoolalsnogvanonsadviesteovertuigen.
15% 38% 46%
Westellenhetadviesbij. 69% 30% 1%
Bijnadriekwartvandebao-scholenblijftvaak/altijdbijhetoorspronkelijkeschooladviesalsereenmeningsverschilismetdevo-schooloverhetschooladvies.53procentvandescholenheeftduidelijkeproceduresomdergelijkemeningsverschillentevoorkomenen46procentprobeertdevo-schoolalsnogteovertuigen.
3.4 Daadwerkelijkeadvisering3.4.1 GegevenschooladviezenInonderstaandetabelpresenterenwedeverdelingvandegegevenschooladviezenoverdeverschillendeonderwijstypenvoordeschooljaren2010/11totenmet2015/16.Deschooladviezenvoor2014/15en2015/16zijndeschooladviezennabijstelling.Tabel3.10 Verdelingvanschooladviezen
advies 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
1.0–pro(praktijkonderwijs) 1% 1% 1% 1% 1% 1%
2.0–vmbo-b(basisberoepsgericht) 6% 6% 7% 7% 8% 7%
2.5–vmbo-b/vmbo-k 4% 4% 4% 3% 3% 3%
3.0–vmbo-k(kaderberoepsgericht) 9% 9% 10% 11% 11% 11%
3.5–vmbo-k/vmbo(g)t 3% 3% 3% 2% 2% 3%
4.0–vmbo-(g)t(gemengd/theoretisch) 20% 21% 22% 22% 23% 21%
4.5–vmbo-(g)t/havo 10% 9% 8% 7% 5% 7%
5.0–havo 17% 18% 19% 20% 22% 21%
5.5–havo/vwo 13% 12% 10% 8% 6% 8%
6.0–vwo 17% 18% 18% 19% 20% 21%
Deverdelingvandeschooladviezenisredelijkconstantindeperiode2010/11totenmet2015/16.Inhetschooljaar2014/15isdenieuweregelgevingvoorheteerstvankracht.Indatjaarzienweeenafnamevandegecombineerdeschooladviezenvoordehogereonderwijstypen(vmbo-(g)t/havoenhavo/vwo),terwijlhetpercentageenkelvoudigeschooladviezenvoordehogeronderwijstypentoeneemt(havoenvwo).Inhettweedeschooljaarwaarindenieuweregelgevingvankrachtiszienweeveneenskleineverschuivingenbijdehogereonderwijstypen.Depercentagesgecombineerdeschooladviezenindezeonderwijstypennemenweertoetotdievan2013/14.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 43
3.4.2 AdviezenvoorennabijstellingAlsnahetmakenvandeeindtoetsblijktdatdetoetsscorehoortbijeenhogeronderwijstypedangeadviseerdisinhetschooladviesdanmoeteenbao-schoolditschooladviesheroverwegen.Opbasisvandezeheroverwegingkandebao-schoolbesluitenhetschooladviesnaarbovenbijstellen.Inonderstaandetabellatenwedeverschillenzienindeverdelingvandeschooladviezenvoorennabijstellingindeschooljaren2014/15en2015/16.Tabel3.11 Verdelingvanschooladviezenvoorennabijstelling
advies 2014/15 2015/16
voor na voor na
1.0–pro(praktijkonderwijs) 1% 1% 1% 1%
2.0–vmbo-b(basisberoepsgericht) 8% 8% 7% 7%
2.5–vmbo-b/vmbo-k 3% 3% 3% 3%
3.0–vmbo-k(kaderberoepsgericht) 12% 11% 12% 11%
3.5–vmbo-k/vmbo(g)t 2% 2% 3% 3%
4.0–vmbo-(g)t(gemengd/theoretisch) 23% 23% 21% 21%
4.5–vmbo-(g)t/havo 5% 5% 6% 7%
5.0–havo 22% 22% 20% 21%
5.5–havo/vwo 6% 6% 7% 8%
6.0–vwo 19% 20% 20% 21%
Afgaandeopdeschooladviezenverdelinguitbovenstaandetabelleidtbijstellingtotrelatiefietsmeerhavo-totenmetvwo-adviezen.Hetgaatombeperkteverschillen,1,0procentin2014/15en1,7procentin2015/16.Dooraandeschooladviezeneenscoretoetekennenvan1totenmet6(zietabel3.10en3.11)kunnenweookhetgemiddeldeschooladviesperschooljaarberekenen.Inonderstaandefiguurpresenterenwedezegemiddeldeschooladviezenvoordeschooljarenperiode2010/11totenmet2015/16.Voordeschooljaren2014/15en2015/16gevenzowelhetschooladviesvooralsnabijstellingweer.Figuur3.4 Gemiddeldschooladviesperschooljaar,voorennabijstelling
4,00
4,05
4,10
4,15
4,20
4,25
4,30
4,35
4,40
4,45
4,50
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
Voorbijstelling Nabijstelling
44 Oberon&UniversiteitTwente
Hetgemiddeldschooladviesopdeschaalvan1t/m6perjaarist/m2014/15steeds(licht)gedaald.In2014/15kondenschooladviezenvoorheteerstwordenbijgesteld.Hetgemiddeldevandebijgesteldeschooladviezenligteenfractiehogerdanhetgemiddeldevoorbijstelling.In2015/16issprakevaneenlichtestijgingvoordeschooladviezenvoordatzewordenbijgesteld.Alswehetgemiddeldeniveauvolgenvandeschooladviezennabijstellingismetnamein2015/16eenduidelijkestijgingtezien.Bijditallesmoetwordenaangetekenddatdefluctuatiesindegemiddeldenperjaarhebbenbetrekkingopminderdan0,1niveau.Hetgemiddeldeschooladviesligtsteedsnetietsonder4,5(vmbo-(g)t/havo).Figuur3.5 Gemiddeldschooladvies(nabijstelling)perschooljaarnaarleerlinggewicht
Degemiddeldeschooladviezenlateneengrootverschilzientussenbeidecategorieëngewichtenleerlingenende0.00-leerlingen.Hetgemiddeldschooladviesvande0.30-leerlingenislagerkomenteliggenindeperiode2010/11totenmet2015/16.Deverschillentussendegemiddeldeschooladviezenvanjongensenmeisjeszijnverwaarloosbaar.3.4.3 MeervoudigeschooladviezenNainvoeringvandenieuweregelgevingmaghetschooladviesnietmeerdantweeleerwegenofschoolsoortenomvatten.Basisscholenmogendusenkelvoudigeschooladviezen(bijvoorbeeldhavo)ofmeervoudigeschooladviezen(bijvoorbeeldvmbo-tl/havo)geven.Voorinvoeringvandenieuweregelgevingwarenerookbasisscholendieschooladviezenvandrieschoolsoortenofmeergaven.Infiguur3.6presenterenwepercentagesenkelvoudigenmeervoudigeschooladviezen.Wezienvanaf2010/11eengestagestijgingvanhetpercentageenkelvoudigeschooladviezen.In2015/16isditpercentageietsteruggelopen.
3,25
3,50
3,75
4,00
4,25
4,50
4,75
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0.00 0.30 1.20
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 45
Figuur3.6 Breedtevandeschooladviezenperschooljaar
Infiguur3.7presenterenwedegemiddeldebreedtevandegegevenschooladviezen.Dezebreedtevarieertvan1(bijv.vmbo-k)tot5(vmbo-b/vwo).Schooladviezenbrederdan2(bijv.vmbo-(g)t/vwo)komenvanaf2014/15nietmeervoor,maarwarendaarvoorookalzeldzaam.Degemiddeldebreedtevandeschooladviezenlooptterugtotenmet2014/15enligtin2015/16weerietshoger.Deverschillennaarleerlinggewichtzijnzeergeringenverschilleninbreedtevandeschooladviezennaarseksezijnafwezig(zietabelB.1enB.2indebijlage).Figuur3.7 Gemiddeldebreedtevandeschooladviezenperschooljaar
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
enkelvoudig meervoudig:2 meervoudig:3ofmeer
1,00
1,05
1,10
1,15
1,20
1,25
1,30
1,35
1,40
1,45
1,50
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
46 Oberon&UniversiteitTwente
Figuur3.8 Percentagebao-scholenmetuitsluitendenkelvoudigschooladviezen
Indeperiode2010/11totenmet2014/15iseriederjaarsprakevaneenduidelijkestijgingvanhetpercentagebao-scholendatuitsluitendenkelvoudigeschooladviezengeeft(van12%naar37%).In2015/16isersprakevaneenafnametenopzichtevanhetvoorgaandejaar,maarishetpercentagenogsteedshogerdanallejarenuitdeperiode2010/11totenmet2013/14.
3.5 SamenvattingDeleidenderolvanhetschooladviesbijdeovergangvanbaonaarvowordtonderschrevendoorzowelbao-alsvo-scholen.Voorhetbaogeldtditnogsterkervanvoorhetvo,respectievelijk96procenten73procentvindthetgoeddathetschooladviesleidendis.Eenzeerruimemeerderheidvandebao-scholen(98%-81%)gebruiktbijhetvaststellenvanhetschooladviesdevolgendecriteria:deresultatenuittoetsenophetleerlingvolgsysteemineerderegroepen,gedragskenmerken,resultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteemingroep8enhetzorgdossiervandeleerling.Eveneenseenzeerruimemeerderheidvandebao-scholen(86%)heefteenprocedurevoorhetopstellenvanhetschooladvies.Daarinzijnafsprakenopgenomenoverhettijdpad/deplanning,decommunicatiemetoudersenbeslisregelsvoordeonderbouwingvanhetschooladvies.Bijdeadviseringzijnopvrijwelallebao-scholenmeerderepersonenbetrokken,waaronderinelkgevaldeleerkracht(en)vangroep8endeinternbegeleiderenvaakookdedirectie.Eenzeerruimemeerderheidvandeouders(88%)vindtdatdebao-schoolhengoedgeïnformeerdheeftoverhetschooladviesvanhunkind.Eenmeningsverschilmetdeschoolomdathetschooladviesvanhunkindtelaagwasdeedzichvolgens13procentvandeoudersvoor.Ditpercentageiseenstuklagerdanhetpercentagebao-scholendataangeeftbijhetopstellenvanhetschooladviesregelmatigdrukteervarenvanoudersomeenhogerschooladviestegeven(56%).Volgenseenruimemeerderheidvandebao-scholen(82%)isdrukvanoudersgelijkgebleveninvergelijkingmetdedrievoorgaandeschooljaren.Ruimdehelftvanbao-scholen(56%)hanteertduidelijkeproceduresomeenmeningsverschilmetoudersoverhetschooladviestevoorkomenenbijnadehelftvandescholen(47%)probeertoudersbijeenmeningsverschilalsnogvanhunschooladviesteovertuigen.
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 47
Driekwartvandebao-scholenervaartgeendrukvanvo-scholenomaanleerlingeneenanderschooladviestegevendanopbasisvanhunaanlegenprestatiesgewenstis.Alsersprakeisvaneenmeningsverschilmetdevo-schooloverhetschooladviesblijftbijnadriekwartvandebao-scholenbijhunoorspronkelijkeschooladvies.Deverdelingvandeschooladviezenisredelijkconstantindeperiode2010/11totenmet2015/16.Inhetschooljaar2014/15isdenieuweregelgevingvoorheteerstvankracht.Indatjaarzienweeenafnamevandegecombineerdeschooladviezenvoordehogereonderwijstypen(vmbo-(g)t/havoenhavo/vwo),terwijlhetpercentageenkelvoudigeschooladviezenvoordehogeronderwijstypentoeneemt(havoenvwo).Inhettweedeschooljaarwaarindenieuweregelgevingvankrachtiszienweeveneenskleineverschuivingenbijdehogereonderwijstypen.Depercentagesgecombineerdeschooladviezenindezeonderwijstypennemenweertoetotdievan2013/14.Hetgemiddeldeschooladvies(nabijstelling)aangewichtenleerlingenligtongeveereenheelniveaulagerdanhetgemiddeldeschooladviesaan0.00-leerlingen,respectievelijkvmbo-k/vmbo-(g)tenvmbo-(g)t/havo.In2010/11laghetgemiddeldeschooladviesaan0.30-leerlingennogeenfractiebovenhetgemiddeldeschooladviesaan1.20-leerlingen.In2014/15en2015/16isernauwelijksnogeenverschilwaartenementussenbeidegroepen.Vanaf2010/11totenmet2014/15isereengestagetoenamevanhetpercentageenkelvoudigeschooladviezen(van68%tot84%).In2015/16ishetpercentageietsgedaald(tot81%).Metingangvan2014/15wordenuitsluitendnogtweevoudigeschooladviezengegeven(bijv.havo/vwo),maarookdaarvoorwarenbredereschooladviezenergzeldzaam(maximaal1,5%in2010/11).Indeperiode2010/11totenmet2014/15iseriederjaarsprakevaneentoenamevanhetpercentagebao-scholendatuitsluitendenkelvoudigeschooladviezengeeft(van12%naar37%).In2015/16isersprakevaneenafnametenopzichtevanhetvoorgaandejaar,maarhetpercentage(28%)isnogsteedshogerdanindejaren2010/11totenmet2013/14.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 49
4 HeroverwegingenbijstellingAlsnahetmakenvandeeindtoetsblijktdatdetoetsscorehoortbijeenhogeronderwijstypedangeadviseerdisinhetschooladviesdanmoeteenbao-schoolditschooladviesheroverwegen.Opbasisvandezeheroverwegingkandebao-schoolbesluitenhetschooladviesnaarbovenbijstellen.Indienhetschooladviesnietwordtbijgesteldmoetdebao-schoolditmotiveren.Scholenkunnenbijdeheroverwegingdeouders/leerlingbetrekkenen/ofdevo-schoolwaardeleerlingisaangemeld.Indithoofdstukbeschrijvenwehoevaakhetschooladviesendeeindtoetsscorealdannietovereenkomeneninhoeveelgevalleneralsdezenietovereenkomensprakeisvanbijstellingen(paragraaf4.1).Vervolgensgaanweinopdecriteriadiebao-scholenhanterenomtebesluitenofzijeenschooladvieswelofnietbijstellen(paragraaf4.2).Indederdeparagraafgaanweinopderolvanoudersbijheroverwegingenenbijstellingenindevierdeparagraafopderolvanhetvo.Wesluitenafmeteensamenvattingvandebelangrijkstebevindingen.
4.1 AantalensoortenbijstellingenBijdebeschrijvingvanderelatietussenschooladvieseneindtoetsscoremakenwegebruikvandetermen‘overadvisering’en‘onderadvisering’.Nahetmakenvandeeindtoetskanblijkendatdeeindtoetsscorepastbijeenhogerofeenlageronderwijstypedangeadviseerdisinhetschooladvies.Indienhetschooladvieslagerisdandeeindtoetsscorenoemenweditonderadviseringenwanneerhetschooladvieshogerisdandeeindtoetsscorenoemenweditoveradvisering.Methetgebruikvandezetermen‘overadvisering’en‘onderadvisering’willenwezekernietsuggererendathetdoordebasisschoolgegevenschooladviesnietcorrectis.Hetschooladviesisimmersgebaseerdopeenbreedaantalaspectenvanhetfunctionerenvaneenleerlingovereenlangereperiode(zie3.1),terwijldeeindtoetseenmomentopnameisdiezichbeperkttottaal-enrekenvaardighedenvaneenleerling.Deeindtoetsisindenieuwewet-regelgevingbedoeldalseen‘secondopinion’,naasthetschooladviesvandebasisschool.Alsdeeindtoetshogeruitvaltdanverwacht,moetendebasisscholenhuneerdergegevenschooladviesheroverwegeneneventueelbijstellen.Medevandezeregelishetbelangrijkominzichttehebbenindematevan‘onder-enoveradvisering.Bijdeeindmetingzijnerookgegevensbeschikbaaroverdeschoolloopbaanvanleerlingeninhetvo.Wekijkendanbijvoorbeeldnaarverschilleninop-enafstroomvanleerlingenmetover-enonderadvisering.Bijvoorbeeldstromenleerlingendiezijnovergeadviseerdvakeraf?Hetantwoordopdezevraaglaatzienofleerlingenmeteenrelatiefhoogschooladvieserinslagendezepositietebehoudeninhetvo.Ookzullenwenagaanoferverschillenzijntussenleerlingenmeteenbijgesteldschooladviesinvergelijkingmetleerlingenzonderbijgesteldschooladvies(enweleenheroverweging).Daardoorkrijgenwemeerzichtopheteffectvanbijgesteldeschooladviezen.4.1.1 RelatieschooladvieseneindtoetsscoreIndezeparagraafbeschrijvenweinhoeverredeschooladviezenendescoresopdeeindtoetsmetelkaarinovereenstemmingzijn.Hetschooladviesenhetverwachteschooladviesopbasisvandeeindtoetsscorewordenuitgedruktinscoresopeenschaalvan1t/m6(praktijkonderwijst/mvwo).Decijfersgevenhetverschilaaninonderwijsniveauvolgensdeeindtoetsscoreenhetuiteindelijkgegevenschooladvies.Voordeschooljaren2014/15en2015/16rapporterenweeveneensdecongruentietussenonderwijsniveauvolgensdeeindtoetsscoreenschooladviesvoordatdeschooladviezenzijnbijgesteld.
50 Oberon&UniversiteitTwente
Derichtlijnenvooradviseringopbasisvantoetsscoreszijnnietinallejarenhetzelfde.18Daarompresenterenwedeovereenstemmingtussenschooladvieseneindtoetsscorezowelopbasisvanderichtlijnenzoalsdieinbetreffendeschooljaargoldenalsopbasisvandehuidigerichtlijnen.Infiguur4.1presenterenwedeovereenstemmingtussenhetschooladviesendeeindtoetsscore.Dewaarde0geeftaandatersprakeisvanovereenstemmingtussenhetschooladviesendeeindtoetsscore.Eenpositiefcijfergeeftaandatopbasisvandetoetsscoreeenhogeronderwijsniveaugeadviseerdzoukunnenworden(onderadvisering).Eennegatiefcijferbetekentdatopbasisvandetoetsscoreeenlageronderwijsniveauinhetvoverwachtwordt(overadvisering).Figuur4.1 Overeenstemmingtussenschooladvieseneindtoetsscoreperschooljaar
Zowelvolgensderichtlijnenuithetbetreffendejaaralsvolgensdehuidigerichtlijnenisertotenmet2014/15gemiddeldgenomensteedssprakevaneenzekereonderadvisering(ziefiguur4.1).Overigensgaathetomzeerkleineafwijkingen(enkelehonderdstenvaneenvolledigonderwijsniveau).Inhetmeesterecentejaarisergemiddeldgenomenzogoedalsgeensprakevanover-ofonderadvisering.Alswevoordeschooljaren2014/15en2015/16deovereenstemmingtussenschooladviesentoetsscoresvergelijkenvoordeschooladviezenvoorennabijstellingzienwehetvolgende.In2014/15iserzowelvooralsnabijstellingvandeschooladviezengemiddeldgenomensprakevanenigeonderadvisering.Nabijstellingiserdematevanonderadviseringkleinerdanvoorbijstelling.In2015/16isergemiddeldvoorbijstellingvandeschooladviezenenigeoveradvisering,terwijldaarnabijstellinggeensprakemeervanis.Indevolgendetweefigurenpresenterenwedeovereenstemmingtussenhetschooladviesendeeindtoetsscorenaarleerlinggewichtennaarsekse.Daarbijgaanweuitvandehuidigerichtlijnenenvoordeschooljaren2014/15en2015/16vandebijgesteldeschooladviezen.
18 BijdeEindtoetsRoute8zijninderichtlijnenalleenenkelvoudigeverwachteschooladviezenopgenomen.Leerlingendie
dezetoetshebbengemaakteneenmeervoudigschooladvieskrijgen,zijndusaltijdeenhalfniveauover-ofondergeadviseerd.
-0,50
-0,40
-0,30
-0,20
-0,10
0,00
0,10
0,20
0,30
0,40
0,50
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
Volgensrichtlijnbetreffendejaar Volgenshuidigerichtlijn Voorbijstelling
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 51
Figuur4.2 Overeenstemmingtussen(bijgesteld)schooladvieseneindtoetsscoreperschooljaarnaarleerlinggewicht
Onderadviseringisrelatiefsterkonder0.30-leerlingen.Voor0.00-leerlingengeldtdathetuiteindelijkeschooladviesmeestaldichtindebuurtligtvanhetadviesdatmenopbasisvandetoetsmagverwachten.Indeperiode2010/11totenmet2013/14komendeschooladviezenaan1.20-leerlingenovereenmethuneindtoetsscores.Indejaren2014/15en2015/16wordenzijgemiddeldgenomenjuistietsondergeadviseerd.Overigensgaathetsteedsomkleineafwijkingentussentoetsscoresendaadwerkelijkschooladvies.Figuur4.3 Overeenstemmingtussen(bijgesteld)schooladvieseneindtoetsscoreperschooljaarnaar
sekse
Totenmet2013/14waserbijjongensgemiddeldsprakevanietsmeeronderadviseringdanbijmeisjes.In2014/15isditomgekeerd.In2015/16iserbijjongenssprakevanenigeoveradvisering,terwijlvoormeisjesgeldtdathetgemiddeldeschooladviesvrijwelexactovereenkomtmetdegemiddeldetoetsscore.
-0,50
-0,40
-0,30
-0,20
-0,10
0,00
0,10
0,20
0,30
0,40
0,50
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0,00 0,30 1,20
-0,50
-0,40
-0,30
-0,20
-0,10
0,00
0,10
0,20
0,30
0,40
0,50
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
jongens meisjes
52 Oberon&UniversiteitTwente
Vervolgenshebbenwegekekennaardematevanover-enonderadvisering.Indienhetschooladvieslagerisdandetoetsscorebeschouwenwedatalsonderadvisering.Alshetschooladvieshogerisdandeeindtoetsscorebeschouwenwedatalsoveradvisering.Daarbijhanterenwedevolgendeonderverdeling:§ zeersterkeoveradvisering:schooladviesanderhalfniveauofmeerhogerdaneindtoetsscore;§ sterkeoveradvisering:schooladvieseenniveauhogerdaneindtoetsscore;§ beperkteoveradvisering:schooladvieseenhalfniveauhogerdantoetsscore;§ schooladviesstemtovereenmeteindtoetsscore;§ beperkteonderadvisering:schooladvieseenhalfniveaulagerdaneindtoetsscore;§ sterkeonderadvisering:schooladvieseenniveaulagerdaneindtoetsscore;§ zeersterkeonderadvisering:schooladviesanderhalfniveauofmeerlagerdaneindtoetsscore.Tabel4.1 Percentagesleerlingenover-enonderadviseringtenopzichtevaneindtoetsscore
voorbijstelling
matevanover-/onderadvisering
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2014/15 2015/16
zeersterkeoveradvisering 3% 3% 4% 4% 4% 5% 4% 5%
sterkeoveradvisering 6% 6% 7% 7% 7% 9% 7% 9%
beperkteoveradvisering 15% 15% 15% 16% 14% 16% 14% 16%
overeenstemming 42% 42% 42% 40% 37% 39% 36% 36%
beperkteonderadvisering 24% 23% 22% 22% 22% 19% 21% 19%
sterkeonderadvisering 7% 8% 8% 8% 11% 9% 12% 11%
zeersterkeonderadvisering 3% 3% 3% 3% 5% 3% 6% 5%
Wekunnenconcluderendatdegrootstegroepleerlingen(minimaal36%)uiteindelijkeenschooladvieskrijgtdatinovereenstemmingismetdescoreopdeeindtoets.Indejarenvoor2014/15lagditzelfsietshogerdandaarna(hoewelderichtlijnenvan2015/16zijnaangehoudenbijhetbepalenvanonder-enoveradvisering).Hettotalepercentageoveradviseringligtinallejarenlagerdanhettotalepercentageonderadvisering.In2014/15washetpercentageleerlingenmetonderadviseringrelatiefhoog(37%nabijstelling)enhetjaardaarnawashetpercentageoveradviseringrelatiefhoog(30%nabijstelling).Depercentagessterkenzeersterkeover-enonderadviseringlateneenstijgingzien,alishetpercentage(zeer)sterkonderadviseringin2015/16weerwatlager.Vooreen(zeer)ruimemeerderheidvandeleerlingenligthetschooladviesinallejarennietmeerdaneenhalfniveaubovenofbenedenhetniveauvolgensdeeindtoets(zieookfiguur4.4).Hetpercentageleerlingenwaarvoorditgeldtneemtafindeperiode2010/11totenmet2014/15(van81%naar73%)enneemthetlaatstejaarweerietstoe(tot75%,nabijstelling).
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 53
Figuur4.4 Percentageleerlingenmeteenschooladviesnietmeerdaneenhalfniveaubenedenofbovenhetniveauvolgensdeeindtoets(beperkteoveradvisering+overeenstemming+beperktonderadvisering)
Beperkteonderadviseringisindeperiode2010/11totenmet2015/16afgenomenvoor0.00-en0.30-leerlingen,terwijldepercentagesvoor1.20-leerlingennauwelijkszijnveranderd(zietabelB.3t/mB6indebijlage).Sterketotzeersterkeonderadviseringisbij0.30-en1.20-leerlingentoegenomen.Depercentagesbeperkteoveradviseringzijnbijalledriedegroepenleerlingenredelijkstabiel.Sterketotzeersterkeoveradviseringistoegenomenbij0.00-leerlingen.Alswenaarhetlaatsteschooljaarkijkenzienwedaterbijgewichtenleerlingenvakersprakeisvan(zeer)sterkeonderadviseringdanbij0.00-leerlingen(0.00-leerlingen11%,0.30-leerlingen18%en1.20-leerlingen16%).Tussenjongensenmeisjeszijnerindeperiode2010/11totenmet2015/16geengroteverschillenwatbetreftdematevanover-ofonderadvisering.Deenigeuitzonderingisderelatiefsterketoenamevanhetpercentagesterketotzeersterkeoveradviseringbijjongens.Vervolgenshebbenwegekekennaarhetpercentagebao-scholenmetmeerdan50procentondergeadviseerdeleerlingen.Ditzijnscholenwaarmeerdandehelftvanleerlingennabijstellingeenschooladvieskrijgtdatminimaaleenhalfniveaulagerisdandeeindtoetsaangeeft.Zoweldepercentagesdiegebaseerdzijnopdehuidigeregelsalsdepercentagesdiezijngebaseerdopderegelsdiegoldeninhetschooljaardatdeschooladviezengegevenwerden,wordenweergegeven.
50%
55%
60%
65%
70%
75%
80%
85%
90%
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
percentage(nabijstelling) percentagevoorbijstelling
54 Oberon&UniversiteitTwente
Figuur4.5 Percentagebao-scholenmetmeerdan50procentondergeadviseerdeleerlingen
Hetpercentagebao-scholenwaarmeerdandehelftvandeleerlingenondergeadviseerdwordtvertoontindeperiode2010/11totenmet2013/14lichteschommelingen.In2014/15isersprakevaneenduidelijketoename.In2015/16zienweweereenlichteafname.4.1.2 BijstellingvanhetschooladviesBijleerlingendiehogerscorenopdeeindtoetsdanwerdverwachtopgrondvanhunschooladviesmoethetschooladviesheroverwogenwordenenkanhetbijgesteldworden.In2014/15goldditvoor39procentvandeleerlingenenin2015/16voor35procent.Weziendatin2015/16eenaanzienlijkgroteraandeelvandeleerlingenmeteenheroverwegingeenbijgesteldschooladviesheeftgekregendanin2014/15.19In2015/16betreftdit20procentvanhetaantalleerlingenmeteenheroverweging(7procentvanhettotaalaantalleerlingen)enin2014/15om9procentvanhetaantalleerlingenmeteenheroverweging(4procentvanhettotaalaantalleerlingen).Overigenszienweinbeideschooljarendaterookeenzeerbeperktaantalleerlingenisdieopdeeindtoetsniethogerscorendanhunschooladvies,maardietocheenbijgesteldschooladvieshebbengekregen.In2014/15ginghetomtotaal416leerlingen(0,3%vanhettotaalaantalleerlingen)enin2015/16om372leerlingen(0,2%vanhettotaalaantalleerlingen).Infiguur4.6gevenwepercategorievanonderadviseringweerwelkpercentageleerlingeneenbijgesteldschooladviesheeftgekregen.
19 DezetoenamehangtvermoedelijkdeelssamenmetdeverbeterderegistratieinBRON(BasisregisterOnderwijs).
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
Volgenshuidigerichtlijn Volgensrichtlijnbetreffendejaar
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 55
Figuur4.6 Percentagesleerlingenmetbijgesteldeschooladviezennaarcategorievanonderadvisering
Bijgesteldeschooladviezenkomenvakervoornaarmatedematevanonderadviseringvanhetoorspronkelijkeschooladviesgroteris.Verderzienwedathetpercentagebijgesteldeschooladviezeninalledriedecategorieënvanonderadviseringin2015/16groterisdanin2014/15.Figuur4.7 Percentagesleerlingenmetbijgesteldeschooladviezennaarleerlinggewicht(2014/15en
2015/16samen)
Bijgesteldeschooladviezenkomenhetvaakstvoorbij1.20-leerlingenenhetminstvaakbij0.30-leerlingen.De0.00-leerlingennemeneenmiddenpositiein.Deverschillenindepercentagesbijstellingvandeschooladviezentussenmeisjesenjongenszijnverwaarloosbaar.Vooralleleerlingenvanwiehetschooladviesin20114/15en2015/16isbijgesteldisnagegaanwathetnieuweschooladviesisgeworden.20
20 Inclusiefdeleerlingenwaarbijgeensprakewasvanonderadviseringmaarwelvaneenbijgesteldschooladvies.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
beperkteonderadvisering sterkeonderadvisering zeersterkeonderadvisering
2014/15 2015/16
0%
10%
20%
30%
40%
50%
0.00-leerlingen 0.30-leerlingen 1.20-leerlingen
beperktonderadvies sterkonderadvies zeersterkonderadvies
56 Oberon&UniversiteitTwente
Tabel4.2 Percentagesleerlingenmetbijgesteldeschooladviezenvanoorspronkelijkschooladviesnaarbijgesteldschooladvies(2014/15en2015/16samen)21
Oorspronkelijkschooladvies
Bijgesteldschool-advies
pro vmbo-b vmbo-b/vmbo-k
vbmo-k vmbo-k/vmbo(g)t
vmbo-(g)t
vmbo-(g)t/havo
havo havo/vwo
vwo22
vmbo-b 87,4% 3,3% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-b/vmbo-k
7,9% 27,3% 1,8% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vbmo-k 3,9% 58,5% 39,8% 0,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-k/vmbo(g)t
0,0% 4,7% 16,9% 15,6% 1,7% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-(g)t 0,8% 5,6% 36,0% 79,4% 80,0% 4,1% 0,1% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-(g)t/havo
0,0% 0,3% 4,7% 3,6% 13,7% 44,6% 0,5% 0,0% 0,0% 0,0%
havo 0,0% 0,3% 0,6% 0,7% 3,2% 48,2% 84,2% 0,1% 0,0% 20,0%
havo/vwo 0,0% 0,0% 0,1% 0,1% 1,4% 2,7% 14,3% 58,2% 0,7% 0,0%
vwo 0,0% 0,0% 0,1% 0,0% 0,0% 0,4% 0,8% 41,7% 99,3% 80,0%
totaal 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
aantallen 127 1476 681 3727 842 5202 2136 3430 1280 5
Uittabel4.2blijktdatinverrewegdemeestegevallenhetbijgesteldeschooladvieseenhalftoteenheelniveauhogerligtdanhetoorspronkelijkeschooladvies.Decellendiebetrekkinghebbenopdegevallendathetbijgesteldeschooladvieseenvolledigniveauhogerligtdanhetoorspronkelijkezijndonkerblauwgearceerdendecellendiedegevallenweergevendathetbijgesteldeschooladvieseenhalfniveauhogerligtzijnlichtblauwgearceerd.Inbijnaallegevallenvaltruim85%vandebijgesteldeschooladviezenindelicht-ofdonkerblauwgearceerdecellen.Erisslechtséénduidelijkeuitzonderingopdezeregel.Indienhetschooladviesvaneenleerlingdieaanvankelijkeenvmbo-b/vmbo-k-adviesheeftgekregenwordtbijgesteld,wordthetineenaanzienlijkaantalgevallen(36%)metanderhalfniveauverhoogd.
21 Volgensdewet-enregelgevingmogendeschooladviezenalleennaarbovenbijgesteldworden.Tochzienweindetabeldat
erzeerkleineaantallenleerlingenzijnwaarbijhetbijgesteldeschooladviesgelijkisaanhetoorspronkelijkeschooladviesoflagerisdanhetoorspronkelijkeschooladvies.Dithangtwellichtsamenmeteenniet-optimaleregistratievandebijgesteldeschooladviezen.
22 Vanzelfsprekendgeldtvoorleerlingendieineersteinstantieeenvwo-advieshaddendathunschooladviesnietnaarbovenbijgesteldkanworden.Tochisereenzeerbeperktegroepvan5leerlingenwaarbijhetoorspronkelijkevwo-adviesisbijgesteld(zieookvorigevoetnoot).
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 57
IndetabellenB.11totenmetB13indebijlagegevenwederelatietussenoorspronkelijkenbijgesteldschooladviesapartweervoor0.00-leerlingen,0.30-leerlingenen1.20-leerlingen.Vooralledriedegroepenleerlingenwordthetalgemenebeeldbevestigd.
4.2 CriteriavooraldannietbijstellenInhetschooljaar2014/15geeft61procentvandebao-scholenaandatzijleerlingenhaddenwaarbijdeuitkomstvandeeindtoetshogerwasdanhetschooladvies.In2015/16isditpercentagetoegenomentot78procent.Vervolgenshebbenwedezescholengevraagdofdeheroverwegingbijdebetreffendeleerlingengeleidheefttoteenbijstellingvanhetschooladviesnaarboven.Tabel4.3 Bijstellingvanschooladviesbijleerlingenmeteentoetsscorehogerdanhetschooladvies
(meting2015en2016)
%bao-scholen2014/15 %bao-scholen2015/16
vangroepmetleerlingenmethogereeindtoets
totaal vangroepmetleerlingenmethogereeindtoets
totaal
ja,bijalleleerlingenmetheroverweging 24% 15% 30% 24%
ja,bijeengrootdeelvandeleerlingenmetheroverweging
15% 9% 30% 23%
ja,bijeenkleindeelvandeleerlingenmetheroverweging
29% 18% 18% 14%
nee 32% 20% 22% 17%
Hetpercentagebao-scholenwaarbijeenheroverwegingvanhetschooladviesnietheeftgeleidtoteenbijstellingvandeschooladviezenvaneenofmeerdereleerlingennaarbovenwasin2014/1532procentenisin2015/16gedaaldnaar22procent.Vanhettotaalaantalbao-scholenbetreftditrespectievelijk20procenten17procent.Bijstellenvanhetschooladviesbijalleleerlingenofbijeengrootdeelvandeleerlingenmeteenheroverweginggebeurtin2015/16op30procentvandebao-scholenenop18procentvandebao-scholenbijeenkleindeelvandeleerlingenmetheroverweging.Hetschooljaarervoorwarendezepercentagesrespectievelijk24procent,15procenten29procent.Samenvattendzienwedaterin2015/16meerleerlingenzijnwaarbijeenheroverwegingleidttoteenbijstellingdanin2014/15.Weziendaarbijgeenverschillentussenscholenmeteenlaageneenhoogpercentagegewichtenleerlingen.Zowelbijdeeerstealsdetweedemetinghebbenweaanbao-scholenmetleerlingenwaarbijdeuitkomstvandeeindtoetshogerwasdanhetschooladviesgevraagdwelkecriteriadoorgaansdoorslaggevendzijnoptebepalenofhetschooladviesbijeenheroverwegingnaarbovenwordtbijgesteld.Bijnadriekwartvandebao-scholengeeftaandatdescoreopdeeindtoetsdoorslaggevendisomtebepalendathetschooladviesnaarbovenwordtbijgesteld(zietabel4.4).Ietsmeerdandehelftvandescholennoemt‘leerlingenhetvoordeelvandetwijfelgeven’alsdoorslaggevendcriterium.Gedragskenmerkenendewensvanoudersleerlingenzijnoprespectievelijk44procenten34procentvandescholeneendoorslaggevendcriterium.Deoverigecriteriaspelenbijeenzeerruimeminderheidvandebao-scholeneendoorslaggevendrol(12%ofminder).Wezienhiergeenverschillentussenscholennaarpercentagegewichtenleerlingen.
58 Oberon&UniversiteitTwente
Tabel4.4 Criteriadiedoorslaggevendzijnbijhetwelbijstellenvanhetschooladvies(meting2016)
criterium %bao-scholen2015/16vangroepmetleerlingen
metheroverweging
%bao-scholen2015/16totaal
descoreopdeeindtoets 73% 57%
leerlingenkrijgen'hetvoordeelvandetwijfel' 53% 41%
gedragskenmerken 44% 34%
wensvandeouders/leerling 34% 27%
resultatenopmethode-onafhankelijketoetsen 12% 9%
resultaatcapaciteitenonderzoek/intelligentieonderzoek 7% 5%
thuissituatievandeleerling 6% 5%
resultatenopmethodegebondentoetsen 6% 5%
zorgdossiervandeleerling 3% 3%
verwachtereactievo-school 3% 2%
Bijdetweedemetinghebbenwedescholendieaangavendathetschooladviesvanleerlingenmeteenhogereeindtoetsscoredanhunschooladviesnietwordtbijgesteld(zietabel4.3)gevraagdwelkecriteriadoorgaansdoorslaggevendzijnomtebepalendathetschooladviesnietnaarbovenwordtbijgesteld.Tabel4.5 Criteriadiedoorslaggevendzijnbijhetnietbijstellenvanhetschooladvies(meting2016)
criterium %bao-scholen2015/16vangroepdiena
heroverwegingnietbijstelt
%bao-scholen2015/16totaal
gedragskenmerken 64% 11%
resultatenopmethode-onafhankelijketoetsen 33% 6%
wensvandeouders/leerling 31% 5%
zorgdossiervandeleerling 29% 5%
resultatenopmethodegebondentoetsen 18% 3%
descoreopdeeindtoets 18% 3%
resultaatcapaciteitenonderzoek/intelligentieonderzoek 12% 2%
thuissituatievandeleerling 12% 2%
verwachtereactievo-school 9% 2%
Hetcriteriumdathetvaakstgenoemdwordtomhetschooladviesnietnaarbovenbijtestellenisgedragskenmerken(64%vandescholendienietbijstellen,11%vanhettotaalaantalscholen).Resultatenopmethode-onafhankelijketoetsen,dewensvanouders/leerlingenhetzorgdossiervandeleerlingwordendoor(bijna)eenderdevandescholengenoemdalsdoorslaggevendcriteriumomhetschooladviesnietnaarbovenbijtestellen(respectievelijk33%(6%vantotaal),31%(5%vantotaal)en29%(5%vantotaal)).Erzijnhierbijgeenverschillentussenscholennaarpercentagegewichtenleerlingen.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 59
4.3 RoloudersbijheroverwegingenbijstellingAandebao-scholenmetleerlingenwaarbijdeuitkomstvandeeindtoetshogerwasdanhetschooladvieshebbenwegevraagdofzijbijdeheroverwegingdrukvanouderservarenomhetschooladviesnaarovenbijtestellen.Tabel4.6 Ervarendrukvanoudersomschooladviesbijheroverwegingnaarbovenbijtestellen
(meting2016)
criterium %bao-scholen2015/16vangroepmetleerlingen
metheroverweging
%bao-scholen2015/16totaal
nee 43% 34%
ja,bijeenkleindeelvandeleerlingenmetheroverweging
35%27%
ja,bijeengrootdeelvandeleerlingenmetheroverweging
13%10%
ja,bijalleleerlingenmetheroverweging 9% 7%
Vandebao-scholendieleerlingenmeteenheroverweginghebben,geeft43procentaangeendrukvanoudersteervarenomhetschooladviesnaarbovenbijtestellen.Ditbetreft34procentvanhettotaalaantalscholen.35procentvandescholen(27procentvanhettotaal)ervaartdrukvanoudersbijeenkleindeelvandeleerlingenmetheroverweging,13procent(10%vanhettotaal)bijeengrootdeelvandeleerlingenmetheroverwegingen9procent(7%vanhettotaal)bijalleleerlingenmetheroverweging.Scholenmeteenlaagpercentagegewichtenleerlingenervarenmindervakerdrukvanoudersdananderescholen.Vandescholenmeteenlaagpercentagegewichtenleerlingengeeft33procentaangeendrukvanoudersteervaren,tegenover50procenten47procentvanscholenmeteen‘gemiddeld’eneenhoogpercentagegewichtenleerlingen.Vandeoudersvanleerlingenmeteenheroverweginggeeft60procentaandatzijeengesprekmetdeschoolhebbengehadomteoverleggenofhetschooladviesnaarbovenwerdbijgesteld.Oudersvanleerlingenmeteenbijgesteldschooladvieszijnoverwegendtevredenoverdemanierwaaropzijhierovergeïnformeerdzijn:79%is(zeer)tevreden.Ditiseentoenametenopzichtvan2014/15,toenditpercentage51procentwas.23Bijdetweedemetinghebbenweoudersgevraagdinhoeverrezijopdehoogtezijnvanderegelgevingrondombijstellenvanhetschooladvies.Conformderegelgevinggeeft88procentvandeoudersaanheteenstezijnmetdeuitspraakdatdebasisschoolhetschooladviesnaarbovenmagbijstellenalshettoetsadvieseenhogerniveauaangeeftdanhetschooladvies.Erzijnechterookoudersdieheteenszijnmetdeuitspraakdatbijstellenvanhetschooladviesindatgevalmoet(14%).Bijstellenvanhetschooladviesnaarbenedennaheroverwegingisniettoegestaanvolgendederegelgeving.Bijnadehelftvanoudersdenktechterdatditmag(46%)en5procentdenktdatditmoet.
23 Enigevoorzichtigheidbijdeinterpretatievandezepercentagesisgeboden.Hetaantaloudersvankinderenmeteen
bijgesteldschooladviesinonzeonderzoeksgroepwasin2014/1518enin2015/1668.
60 Oberon&UniversiteitTwente
4.4 OmgangvoortgezetonderwijsmetbijstellingAandevo-scholenhebbenwijgevraagdhoezijinhuntoelatingsprocedureomgaanmetleerlingenwaarvoorhetschooladviesnaarbovenisbijgesteld.Tabel4.7 Toelatingsprocedurevo-scholenvoorleerlingenmetbijgesteldschooladvies(meting2016)
%vo-scholen
wijhouden(enkele)plaatsenvrijvoordezeleerlingen 36%
dezeleerlingenkunnenzichuitsluitendaanmeldenalsernogplaatsenbeschikbaarzijn
35%
nietvantoepassing 29%
Ruimeenderdevandevo-scholen(36%)zegt(enkele)plaatsenvrijtehoudenvoorleerlingenmeteenbijgesteldvo-advies.Eveneensruimeenderde(35%)geeftaandatleerlingenmeteenbijgesteldschooladvieszichtuitsluitendaankunnenmeldenalsernogplaatsenbeschikbaarzijn.Deoverigescholengevenaandezevraagvoorhennietvantoepassingis.Metuitzonderingvandezegroep‘overige’scholenhebbenwedevo-scholengevraagdhoezijinhunplaatsingsbeleidomgaanmetleerlingendieopbasisvanhetbijgesteldschooladviestoelaatbaarzijntoteenhogerbrugklastypedanwaarinzijoorspronkelijkgeplaatstzijn.Tabel4.8 Plaatsingsbeleidvo-scholenvoorleerlingenmetbijgesteldschooladviesdietoelaatbaarzijn
toteenhogerbrugklastypedanwaarinzijoorspronkelijkgeplaatstzijn(meting2016)
%vo-scholen
wijplaatsendezeleerlingenaltijdineenhogerbrugklastype 36%
wijplaatsendezeleerlingenuitsluitendineenhogerbrugklastypedaarwaarnogplaatsenbeschikbaarzijn
18%
wijmakenperleerlingeenindividueleafweging 17%
nietvantoepassing 29%
Ruimeenderdevandevo-scholenplaatstleerlingenmeteenbijgesteldschooladviesaltijdineenhogerbrugklastype.18procentdoetdatalleenalsernogplaatsenbeschikbaarzijnen17procentmaaktperleerlingeenindividueleafweging.Totslothebbenwedevo-scholenwaarbijsprakeisvan(nieuweaanmeldingvan)leerlingenmeteenbijgesteldschooladvies24bijdetweedemetinggevraagdofzijvoorhetschooljaar2016/17leerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshebbenmoetenweigerenomdatergeenplaatsenmeerbeschikbaarwaren.84procentvandezescholenheeftgeenleerlingenhoevenweigeren.7procentheeft1of2leerlingenmoetenweigerenendeoverige9procentheeftdrieofmeerleerlingenmoetenweigeren.Wezienhierverschillentussenscholennaargemeentegrootteennaaronderwijstype.ScholenindeG4waarbijsprakeisvanleerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshebbenvakereenofmeerdereleerlingenmoetenweigeren(30%)danscholenindeG33(12%)endeoverigegemeenten(14%).Vandevmbo-scholenwaarbijsprakeisvanleerlingenmeteenbijgesteldschooladviesheeftslechts7procenteenofmeerdereleerlingenmoetenweigerenvanwegeeentekortaanplaatsen.Bijbrede
24 Degroepscholendieindetabellen4.7en4.8niettotdegroep‘nietvantoepassing’hoort.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 61
scholengemeenschappenenhavo/vwo-scholenishetpercentagerespectievelijk19procenten24procent.Vanhettotaalaantalvo-scholenheeft89procentgeenleerlingenhoevenweigeren.
4.5 SamenvattingEenruimemeerderheidvandeleerlingenkrijgteenschooladviesdatinovereenstemmingismetdescoreopdeeindtoetsofdaarvanhoogstenseenhalfniveauvanafwijkt(inpositievedanwelnegatievezin).Hetpercentageleerlingenmeteenschooladviesdatminimaaleenheelniveauhoger/lageruitvieldanwatmenopbasisvandetoetszoumogenverwachtenvarieertvan19procentin2010/2011tot27procentin2014/15.In2015/16daaltditpercentageweerzeerlicht,tot25procent.Alsnahetmakenvandeeindtoetsblijktdatdetoetsscorehoortbijeenhogeronderwijstypedangeadviseerdisinhetschooladviesdanmoeteenbasisschoolditschooladviesheroverwegen.Opbasisvandezeheroverwegingkandebasisschoolbesluitenhetschooladviesnaarbovenbijstellen.Hetpercentageleerlingenmeteenbijgesteldschooladviesbedroegin2014/154procent(9procentvanhetaantalleerlingenmeteenheroverwegingenin2015/167procent(20procentvanhetaantalleerlingenmeteenheroverweging).25Nabijstellingvandeschooladviezenin2014/15en2015/16ishetpercentageleerlingenmeteenduidelijklagerschooladviesdandetoets(minimaaléénniveau)kleinerdanvoordebijstelling(respectievelijk18%versus16%in2014/15en16%versus12%in2015/16).Alshetschooladvieswordtbijgesteld,leidtdatinverrewegdemeestegevallentoteenverhogingvaneenhalfofeenheelniveau.Bijstellingenkomenhetvaakstvoorindiendescoreopdetoetseenheelniveauofmeeraangeeftdanhetoorspronkelijkschooladvies.Bijgesteldeschooladviezenkomenhetvaakstvoorbij1.20-leerlingenenhetminstvaakbij0.30-leerlingen.Aanbao-scholendieeenofmeerdereleerlingenhaddenwaarbijeenheroverwegingmoestplaatsvinden,hebbenwegevraagdwelkecriteriadoorslaggevendzijnomtebepalendathetschooladvieswelwordtbijgesteld.Bijbijnadriekwartvandezegroepscholen(73%)isdescoreopdeeindtoetsdoorslaggevendomtebepalendathetschooladviesnaarbovenwordtbijgesteldenbijietsmeerdandehelftvandescholen(53%)is‘leerlingenhetvoordeelvandetwijfelgeveneendoorslaggevendcriterium.Scholendieaangevenhetschooladviesnaheroverwegingnietbijtestellen,noemengedragskenmerkenhetvaakstalsdoorslaggevendcriterium.Wehebbenoudersgevraagdinhoeverrezijopdehoogtezijnvanderegelgevingrondombijstellenvanhetschooladvies.Conformderegelgevinggeeft88procentvandeoudersaanheteenstezijnmetdeuitspraakdatdebasisschoolhetschooladviesnaarbovenmagbijstellenalshettoetsadvieseenhogerniveauaangeeftdanhetschooladvies.Erzijnechterookoudersdieheteenszijnmetdeuitspraakdatbijstellenvanhetschooladviesindatgevalmoet(14%).Bijstellenvanhetschooladviesnaarbenedennaheroverwegingisniettoegestaanvolgendederegelgeving.Bijnadehelftvanoudersdenktechterdatditmag(46%)en5procentdenktdatditmoet.Scholenvoorvogaaninhuntoelatingsprocedureopeenverschillendemanierommetleerlingenmetbijgesteldeschooladviezen.Ruimeenderdevandevo-scholen(36%)zegt(enkele)plaatsenvrijte
25 Detoenamevanhetaandeelleerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshangtvermoedelijkdeelssamenmetdeverbeterde
registratieinBRON(BasisregisterOnderwijs).
62 Oberon&UniversiteitTwente
houdenvoorleerlingenmeteenbijgesteldschooladvies.Eveneensruimeenderde(35%)geeftaandatleerlingenmeteenbijgesteldschooladvieszichuitsluitendaankunnenmeldenalsernogplaatsenbeschikbaarzijn.Deoverigescholengevenaandatdezevraagvoorhennietvantoepassingis.Devo-scholenwaarbijsprakeisvan(nieuweaanmeldingvan)leerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshebbenwegevraagdofzijvoorhetschooljaar2016/17leerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshebbenmoetenweigerenomdatergeenplaatsenmeerbeschikbaarwaren.84procentvandezescholenheeftgeenleerlingenhoevenweigeren.7procentheeft1of2leerlingenmoetenweigerenendeoverige9procentheeftdrieofmeerleerlingenmoetenweigeren.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 63
5 Plaatsinginhetvoortgezetonderwijs
5.1 Plaatsingsbeleid5.1.1 BrugklastypenenplaatsingBrugklasseninhetvoverschillenvanelkaarwatbetreft‘breedte’.Wemakeneenonderscheidin:§ enkelvoudigebrugklassen:bijvoorbeeldvmbo-theoretischenvwo;§ meervoudigebrugklassenmettweeonderwijstypen:bijvoorbeeldvmbo-basis/kaderenhavo/vwo;§ meervoudigbrugklassenmetdrieofmeeronderwijstypen(bredebrugklassen):bijvoorbeeldvmbo-
theoretisch/havo/vwo.Tabel5.1 Brugklastypenvanvo-scholen(meting2016)
soortenbrugklassen %vo-scholen
enkelvoudig 22%
enkelvoudigenmeervoudig2 28%
enkelvoudigenmeervoudig3 0%
enkelvoudig,meervoudig2enmeervoudig3ofmeer 1%
meervoudig2 37%
meervoudig3 10%
meervoudig2enmeervoudig3 1%
totaal 100%
Opbijnadehelftvandescholen(49%)zijnallebrugklassenmeervoudig.Ruimeenvijfdevandevo-scholen(22%)heeftalleenenkelvoudigebrugklassenen29procentvandescholenheeftzowelenkelvoudigealsmeervoudigebrugklassen.Opdeoverige48procentvandescholenzijnallebrugklassenmeervoudig.Wehebbendevo-scholengevraagdofallebrugklassenophunschoolhetzelfdezijn.Allebrugklassenzijnhetzelfdealsbijvoorbeeldallebrugklassenhavo/vwozijn.Allebrugklassenzijnniethetzelfdealsbijvoorbeeldeendeelvandebrugklassenhavo/vwoiseneendeelvwoofalsbijvoorbeeldeendeelvandebrugklassenvwoiseneenanderdeelvwo/tweetaligonderwijs.Bijnaeenkwartvandevo-scholengeeftaandatallebrugklassenhetzelfdezijnenbijruimdriekwartzijnnietallebrugklassenhetzelfde.Scholenwaarbijnietallebrugklassenhetzelfdezijn,makennadatzijeenleerlinghebbentoegelateneenkeuzevoordeplaatsingvaneenleerlingineenbepaaldbrugklastypen.Opscholenwaarallebrugklassenhetzelfdezijniseendergelijkekeuzenietnodig.Voorhetplaatsenvanleerlingenineenbepaaldbrugklastypegebruikt98procentvandevo-scholenhetschooladvies(zietabel5.2).Opietsmeerdandehelftvandescholen(54%)iseenmondelingetoelichtingdoordebao-schooleencriteriumomtebepaleninwelkebrugklaseenleerlinggeplaatstwordt.Resultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteemspelenop43procentvandescholeneenrol,hetzorgdossiervandeleerlingop37procentvandescholenendeeindtoetsop31procentvandescholen.
64 Oberon&UniversiteitTwente
Tabel5.2 Criteriavoorplaatsingvanleerlingeninbrugklastype(alleenscholenmetverschillendebrugklassen)(meting2016)
criterium %vo-scholen2015/16
schooladvies 98%
mondelingetoelichtingdoordepo-school 54%
resultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteem 43%
zorgdossiervandeleerling 37%
eindtoetsscore 31%
resultaatcapaciteitenonderzoek/intelligentieonderzoek 28%
gedragskenmerken 27%
wensvanouders 17%
thuissituatievandeleerling 11%
resultatenopmethodegebondentoetsen 6%
Degroepvo-scholenmetverschillendebrugklassenisookgevraagdhoezijomgaanmetdeplaatsingvanleerlingenmetmeervoudigeschooladviezen.Tabel5.3 Plaatsingvanleerlingenmetmeervoudigeschooladviezen(alleenscholenmet
verschillendebrugklassen)(meting2016)
criterium %vo-scholen2015/16
wijbepalendeplaatsingperleerlingopbasisvanoverlegmetdebasisschool 59%
wijbepalendeplaatsingperleerlingopbasisvaninformatiediedebasisschoolheeftaangeleverd
49%
wijplaatsendezeleerlingenmeestalinhethoogstetypevanhetadvies 33%
wijbepalendeplaatsingvandezeleerlingenopbasisvanhetaantalbeschikbareplaatsen 7%
wijplaatsendezeleerlingenmeestalinhetlaagstetypevanhetadvies 5%
59procentvandescholenmetverschillendebrugklastypenbepaaltdeplaatsingvanleerlingenmetmeervoudigeschooladviezeninoverlegmetdebasisschool.49procenthoudtbijdeplaatsing(ook)rekeningmetdeinformatiediedebasisschoolheeftaangeleverd.Eenderdevandescholenplaatstleerlingenmeteenmeervoudigschooladviesmeestalineenbrugklasdieovereenkomtmethethoogstetypevanhetschooladvies.5.1.2 OveraanmeldingTabel5.4 Procedurevoorhetgevalhetaantalaangemeldeleerlingengroterisdanhetaantal
beschikbareplaatsen(meting2016)
criterium %vo-scholen2015/16
nee 60%
ja,loting/matching 25%
ja,broertjes/zusjes-regeling 20%
ja,selectieopbasisvanschooladvies 7%
ja,postcoderegeling(bijvoorbeeldvoorrangverlenenaanleerlingenuitdeeigengemeente)
7%
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 65
Vandevo-scholenheeft60geenprocedurevoorhetgevalhetaantalaangemeldeleerlingengroterisdanhetaantalbeschikbareplaatsen.Op96procentvandezescholenheeftdeafgelopenjarenookgeenoveraanmeldingplaatsgevonden.Eenkwartvandescholenheefteenloting/matchingprocedurevooroveraanmelding,20procentheefteenbroertjes/zusjes-regeling.Eenprocedureopbasisvanhetschooladviesvandeleerlingenofopbasisvandepostcodekomtzeerbeperktvoor(beide7%).Uitgesplitstnaargemeentegrootteblijktdat13procentvandevo-scholenindeG4(eerstemeting25%)geenprocedureheeft,tegenover62procentindeG33en73procentindeoverigegemeenten.VandescholenindeG4heeft70procenteenloting/matching-procedureen39procenteenbroertjes/zusjes-regeling.Vooralbijdeloting/matching-procedureisindeG4eenstijgingtezieninvergelijkingmetdevorigemeting,namelijkvan53procentnaar70procent.Bijintotaalongeveer80procentvandevo-scholenheeftdeafgelopendriejarengeenoveraanmeldingplaatsgevonden.Ditis54procentvoorscholenuitdeG4,82procentvoorscholenuitdeG33en87procentvoorscholenuitdeoverigegemeenten.IndeG4had34procentvoorhetschooljaar2016/17meeraanmeldingendanerplaatsenwarenenook35procentvoor(eenvanbeide)schooljaren2014/15en2015/16.Scholenvoorhavo/vwoenbredescholengemeenschappenhebbendeafgelopendriejaarvakertemakengehadmetoveraanmeldingdanvmbo-scholen,respectievelijk20procent,16procenten8procent.5.1.3 AanvullendonderzoekInhoofdstuk1hebbenwebeschrevendatvo-scholenvolgensdenieuweregelgevinggeenanderegegevensdanhetschooladviesmogengebruikenomtebesluitenofeenleerlingtoelaatbaaris.Uitzonderinghieropvormenscholendieonderwijsaanbiedenwaarvoorleerlingenspecifiekekennisofvaardighedenmoetenbeheersen.Ookvoorleerlingenmetextraondersteuningsbehoeftenmageenvo-schoolinhetkadervanpassendonderwijsgebruikmakenvananderegegevensdanhetschooladvies,bijvoorbeeldinformatieuithetonderwijskundigrapportvaneenleerling.Vanhettotaalaantalvo-scholenvoert15procentaanvullendonderzoekuit.Inallegevallenlijkthettegaanomaanvullendeonderzoekvoorafdelingen/scholendietotdeuitzonderingenbehoren.Hetbetreftafdelingenvoorleerwegondersteunendonderwijs,praktijkonderwijs,tweetaligonderwijs,(top)sport,techniek,cultuurenplusklassen.
5.2 RoloudersenleerlingenbijplaatsingInparagraaf5.1.1hebbenwebeschrevendatop75procentvandevo-scholennietallebrugklassenhetzelfdezijn.Dezescholenhebbenwegevraagdofzijbijhetplaatsenvanleerlingenineenbepaaldbrugklastyperekeninghoudenmetdewensvanoudersen/ofleerlingen.Tabel5.5 Houdtuwschoolbijhetplaatsenvanleerlingenineenbepaaldbrugklastypeookrekening
metdewensvandeoudersofdeleerling(alleenscholenmetverschillendebrugklassen)(meting2016)
%vo-scholen2015/16
nee 57%
ja,metdewensvanouders 41%
ja,metdewensvandeleerling 31%
66 Oberon&UniversiteitTwente
Ruimdehelftvandevo-scholenmetverschillendebrugklastypen(57%)houdtbijdeplaatsingvanleerlingenineenbepaaldbrugklastypengeenrekeningmetdewensvanoudersofleerlingen.Metdewensvanoudershoudt41procentvandezescholenrekeningenmetdewensvandeleerling31procent.Wezienhierbijgeenverschillennaarschooltype.Tabel5.6 Ervarendrukvanoudersbijhetplaatsenvanleerlingenineenbepaaldbrugklastype
(alleenscholenmetverschillendebrugklassen)(meting2016)
ervarendruk %vo-scholen2015/16
ja,eenhogerbrugklastype 66%
nee,geendruk 33%
ja,eenlagerbrugklastype 1%
Ongeveertweederdevandevo-scholenmetverschillendebrugklastypen(66%)ervaartin2015/16drukvanoudersomeenleerlingineenhogerbrugklastypeteplaatsen.Inhetschooljaar2014/15wasdeervarendrukgroterbijscholenuitdeG4danbijscholenuitdeG33endeoverigegemeenten(respectievelijk78%,69%en68%).Inhetschooljaar2015/16wasdeervarendrukindeG4juistietskleinerdanindeanderegemeenten(G460%,G33enoverigegemeenten68%).Volgens59procentvandescholenmetverschillendebrugklastypenisdedrukdiezijvanouderservarenbijdeplaatsingvaneenleerlingineenbepaaldbrugklastypegelijkgebleventenopzichtevanvoorgaandedrieschooljaren.Bijnaeenderde(32%)isvanmeningdatdezedrukgroterisgewordenen9procentvindtdatdedrukkleinerisgeworden.Wezienhierbijgeenverschillennaargemeentegrootte.Totslothebbenweaandescholenmetverschillendebrugklastypengevraagdwelkeactieszijondernemenbijeenmeningsverschiltussenoudersenschooloverplaatsingineenbepaaldbrugklastype.Tabel5.7 Actiesdievo-scholenondernemenbijeenmeningsverschiltussenoudersenschoolover
plaatsingvanleerlingenineenbepaaldbrugklastype(alleenscholenmetverschillendebrugklassen)(meting2016)
actie datisniet/nooithetgeval
datisenigszins/somshetgeval
datisvaak/altijdhetgeval
Wijvolgenduidelijkeproceduresomconflictenmetoudersopditpunttevoorkomen.
7% 12% 82%
Wijdoenerallesaanomdeoudersalsnogteovertuigen.
13% 47% 40%
Wegunnendeouders/deleerlinghet'voordeelvandetwijfel'.
36% 59% 5%
Eenzeerruimemeerderheidvandevo-scholen(82%)volgtvaak/altijdduidelijkeproceduresomconflictenmetoudersoverplaatsingvanhunkindineenbepaaldbrugklastypetevoorkomen.Verderdoet40procentvandevo-scholenervaak/altijdallesaanomoudersalsnogteovertuigen.36procentvandescholengeeftaanoudersbijeenmeningsverschiloverdeplaatsingvanhunkindineenbepaaldbrugklastypenooit‘hetvoordeelvandetwijfel’tegeven.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 67
5.3 DaadwerkelijkeplaatsinginvoIndezeparagraafgaanweinopderelatietussenenerzijdsdepositieinheteersteleerjaarvoenanderzijdshetschooladviesendeeindtoetsscore.Daarbijmakenwegebruikvandetermen‘onderpostionering’en‘overpositionering’.Indiendepositieinheteerstejaarvolagerisdanhetschooladviesofdeeindtoetsscorenoemenweditonderpositioneringenwanneerdeplaatsinghogerisdanhetschooladviesofdeeindtoetsscorenoemenwedatoverpositionering.Methetgebruikvandezetermen‘onderpostionering’en‘overpositionering’willenwezekernietsuggererendatdeplaatsingdoorvo-scholennietcorrectis.Ommeerzichttekrijgenophoepassenddeplaatsingvoorleerlingenis,zijnookgegevensnodigoverdeverdereschoolloopbaanvanleerlingeninhetvo.Bijdeeindmetingzijndiegegevensbeschikbaar.Dankunnenweantwoordgevenopvragenzoalsslagenleerlingendierelatiefhooggeplaatstzijnerinomdezepositieinhetvotebehoudenofstromenleerlingendierelatieflaaggeplaatstzijninverhoudingvaakopnaareenhogeronderwijstype?5.3.1 Relatieschooladviesenplaatsinginleerjaar1voHetschooladviesendeonderwijspositievanleerlingeninheteersteleerjaarvowordenuitgedruktinscoresopeenschaalvan1t/m6(praktijkonderwijst/mvwo).Indienhetschooladviesofdeonderwijspositietweeofmeeronderwijstypesomvat(bijv.vmbo-b/vmbo-k)ishetgemiddeldeaangehouden.Wehebbengekekeninhoeverrehetschooladviesendeonderwijspositieinleerjaar1overeenkomen.Eenpositiefcijfergeeftaandatopbasisvanhetschooladviesdeleerlingopeenhogerniveaugeplaatsthadkunnenworden(onderpositionering).Figuur5.1 Overeenstemmingtussenschooladviesenonderwijspositieleerjaar1vonaar
leerlinggewicht
Hetgemiddeldeverschiltussenhetschooladviesendeonderwijspositieleerjaar1voisinallejarenergklein.Deverschillentussenhetschooladviesendeonderwijspositiezijnveelkleinerdandeverschillentussenadviesopbasisvandeeindtoetsscoreenhetgegevenschooladvies(zieparagraaf4.1.1).Totenmet2013/14zijndeschooladviezengemiddeldsteedsietshogerdandepositieinleerjaar1vo.Indeschooljaren2014/15en2015/16isdegemiddeldepositieinleerjaar1vojuistietshogerdanhetschooladvies.
-0,25
-0,20
-0,15
-0,10
-0,05
0,00
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
totaal 0.00 0.3 1.20
68 Oberon&UniversiteitTwente
Hetgemiddeldeverschiltussenschooladviesenonderwijspositievan0.00-en0.30-leerlingenisvergelijkbaarmetdatvanalleleerlingen.Bijleerlingenmeteengewichtvan1.20ishunonderwijspositieinallejarenietshogerdanhunschooladvies.Gemiddeldgenomeniserbijdezeleerlingensprakenvanoverpositionering.Eerderhebbenwegeziendathetgemiddeldeschooladviesvan0.30-en1.20-leerlingenheeldichtbijelkaarligt(zieparagraaf3.4.1).Dehoogtevanhetgemiddeldeschooladviesvoor1.20-leerlingenkandusgeenverklaringbiedenvoorhunrelatiefhogepositieinleerjaar1invergelijkingmethunschooladviezen.Deverschillennaargeslachtmetbetrekkingtotover-enonderpositioneringzijnverwaarloosbaar.Infiguur5.2presenterenwehetgemiddeldeverschiltussenhetschooladviesendeonderwijspositieinleerjaaruitgesplitstvoorwelennietbijgesteldeschooladviezen.Netalsinfiguur5.1geldtookhierdateenpositiefcijferaangeeftdatdeeenleerlingopbasisvanhetschooladvieshogergeplaatsthadkunnenworden(onderpositionering).Figuur5.2 Overeenstemmingtussenschooladviesenonderwijspositieleerjaar1vonaarwel/niet
bijgesteldschooladvies
Leerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshebbenindeschooljaren2014/15en2015/16gemiddeldeenlagerepositieinleerjaar1vodanhetschooladvies.Bijdezeleerlingeniserinbeidejarensprakevanonderpositionering.Wellichthangtditsamenmetdebevindingdaternietvooralleleerlingenmeteenbijgesteldschooladviesplaatsisineenhogerbrugklastype,eventueelopeenandereschool(zie4.4).Leerlingenwaarvanhetschooladviesnietisbijgesteldzijninbeideschooljarengemiddeldjuistietsovergepositioneerd.Vervolgenshebbenwegekekennaardematevanover-enonderpositionering.Indiendepositieinleerjaar1lagerisdanhetschooladviesbeschouwenwedatalsonderpositionering.Alsdepositieinleerjaar1hogerisdanhetschooladviesbeschouwenwedatalsoverpositionering.Daarbijhanterenwedevolgendeonderverdeling:§ zeersterkeoverpositionering:onderwijspositieanderhalfniveauofmeerhogerdanschooladvies;§ sterkeoverpositionering:onderwijspositieeenniveauhogerdanschooladvies;§ beperkteoverpositionering:onderwijspositieeenhalfniveauhogerdanschooladvies;
-0,25
-0,20
-0,15
-0,10
-0,05
0,00
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
Adviesbijgesteld Adviesnietbijgesteld
2014-2015 2015-2016
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 69
§ positieleerjaar1vostemtovereenmethetschooladvies;§ beperkteonderpositionering:onderwijspositieeenhalfniveaulagerdanschooladvies;§ sterkeonderpositionering:onderwijspositieeenniveaulagerdanschooladvies;§ zeersterkeonderpositionering:onderwijspositieanderhalfniveauofmeerlagerdanschooladvies.Tabel5.8 Percentagesleerlingenover-enonderpositioneringtenopzichtevanschooladvies
matevanover-/onderpositionering 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
zeersterkeoverpositionering 1% 1% 1% 1% 1% 1%
sterkeoverpositionering 6% 6% 6% 6% 6% 5%
beperkteoverpositionering 20% 19% 20% 20% 21% 21%
positieleerjaar1VOstemtovereenmethetadvies
47% 48% 48% 49% 52% 53%
beperkteonderpositionering 16% 15% 15% 14% 12% 13%
sterkeonderpositionering 8% 8% 8% 7% 6% 6%
zeersterkeonderpositionering 3% 3% 3% 2% 2% 2%
Degrootstegroepleerlingen(minimaal47%)komtinleerjaar1voterechtopeenpositiedieinovereenstemmingismethetschooladvies.Indejarenvoor2014/15lagditnetlagerdan50procentendelaatstejarenneterboven.Opvallendisdedalinginonderpositioneringin2014/15(van24%naar20%)(zieookfiguur5.3).Figuur5.3 Percentagesleerlingenover-enonderpositioneringtenopzichtevanschooladvies
IndetabellenB.14totenmetB.17indebijlagegevenwedeveranderingenindematevanover-enonderpositioneringweeroverdeperiode2010/11t/m2015/16uitgesplitstnaarleerlinggewicht.Detijdreeksenvoorbeperkteoverpositioneringlatenvooralledriedeleerlingcategorieënweinigtotgeenveranderingzien.Beperkteoverpositioneringkomtietsmindervaakvoorbij0.30-leerlingendanbij0.00-en1.20-leerlingen;in2015/16gaathetom19procentvande0.30-leerlingenen21procentvande0.00-en1.20leerlingen.Bijsterketotzeersterkeoverpositioneringiseenlichteteruggangwaartenemenvoor1.20-leerlingen.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
overposiponering posipestemtovereen onderposiponering
70 Oberon&UniversiteitTwente
5.3.2 Relatieeindtoetsscoreenplaatsinginleerjaar1voOpvergelijkbarewijzealsindevorigeparagraafgaanweindezeparagraafinopderelatietussendeeindtoetsscoresenplaatsinginleerjaar1vo.Eenpositiefcijfergeeftaandatopbasisvandeeindtoetsscoredeleerlingopeenhogerniveaugeplaatsthadkunnenworden(onderpositionering).Hetgemiddeldeverschiltussenonderwijspositievolgensdeeindtoetsenonderwijspositieleerjaar1voisinallejarenergklein(ziefiguur5.4).In2010/11en2011/12geeftdegemiddeldescoreopdeeindtoetssteedseenietshogerepositieinleerjaar1voaandandaadwerkelijkbereikt.Indejarendaarnakomendeleerlingenjuistineenietslagerniveauterechtinleerjaar1vodandeeindtoetsaangeeft.Figuur5.4 Verschiltusseneindtoetsscoreenonderwijspositieleerjaar1vonaarleerlinggewicht
Hetgemiddeldeverschiltusseneindtoetsscoreenonderwijspositievan0.00-leerlingenisinallejarenvergelijkbaarmetdatvanalleleerlingen.Bijleerlingenmeteengewichtvan1.20ishunonderwijspositieinbijnaallejarenietshogerdanhuneindtoetsscore(overpositionering)enbij0.30-leerlingeninallejarenietslager(onderpositionering).Detrendsvande0.30-ende1.20-leerlingenlopenredelijkparallel.Figuur5.5 Verschiltusseneindtoetsscoreenonderwijspositieleerjaar1vonaarsekse
-0,50-0,40-0,30-0,20-0,100,000,100,200,300,400,50
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
totaal 0,00 0,30 1,20
-0,50-0,40-0,30-0,20-0,100,000,100,200,300,400,50
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
totaal jongens meisjes
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 71
Degemiddeldeverschillentusseneindtoetsscoreenonderwijspositieleerjaar1latenvoorjongensenmeisjes(zeer)beperkteverschillenzien.Verdervaltopdaterbijjongenseentrendkanwordenwaargenomenvanlichteonderpositioneringnaarlichteoverpositionering.Figuur5.6 Verschiltusseneindtoetsscoreenonderwijspositieleerjaar1vonaarwel/nietbijgesteld
schooladvies
Leerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshebbenindeschooljaren2014/15en2015/16gemiddeldeenlagerepositieinleerjaar1vodanhuneindtoetsscore(bijnaeenhalfonderwijsniveau).Bijdezeleerlingeniserinbeidejarensprakevanonderpositionering.Leerlingenwaarvanhetschooladviesnietisbijgesteldzijninbeideschooljarenterechtgekomenopeenpositiedieveelsterkerovereenkomtmethuneindtoetsscore.Vervolgenshebbenwegekekennaardematevanover-enonderpositionering.Indiendepositieinleerjaar1lagerisdandeeindtoetsscorebeschouwenwedatalsonderpositionering.Alsdepositieinleerjaar1hogerisdandeeindtoetsscorebeschouwenwedatalsoverpositionering.Daarbijhanterenwedezelfdeonderverdelingalsbijdematevanover-enonderpositioneringinrelatietothetschooladvies.Tabel5.9 Percentagesleerlingenover-enonderpositioneringtenopzichtevaneindtoetsscore
matevanover-/onderpositionering 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
zeersterkeoverpositionering 3% 3% 4% 5% 5% 6%
sterkeoverpositionering 7% 6% 7% 8% 8% 9%
beperkteoverpositionering 17% 16% 17% 18% 16% 19%
positieleerjaar1vostemtovereenmettoetsscore 39% 39% 39% 38% 35% 34%
beperkteonderpositionering 20% 20% 19% 18% 19% 17%
sterkeonderpositionering 9% 9% 8% 8% 10% 9%
zeersterkeonderpositionering 6% 7% 6% 6% 7% 6%
Eenruimemeerderheidvandeleerlingenkomtinheteerstejaarvanhetvoterechtopeenpositiediehoogstenseenhalfniveauafwijktvandescoreopdeeindtoetsaangeeft(aflopendvan75%in2010/11
-0,20
-0,10
0,00
0,10
0,20
0,30
0,40
0,50
Adviesbijgesteld Adviesnietbijgesteld
2014/15 2015/16
72 Oberon&UniversiteitTwente
tot70%in2015/16).Indeperiode2010/11t/m2015/16iseruitgaandevandescoreopdeeindtoetssprakevanenigetoenameinoverpositionering(zieookfiguur5.7).Figuur5.7 Percentagesleerlingenover-enonderpositioneringtenopzichtevaneindtoetsscore
IndetabellenB.18totenmetB.21indebijlagegevenwedeveranderingenindematevanover-enonderpositioneringopbasisvaneindtoetsscoreweeroverdeperiode2010/11totenmet2015/16uitgesplitstnaarleerlinggewicht.Detijdreeksenvoorbeperkteoverpositioneringlatenvoorgeenvandedriedeleerlingcategorieëngroteveranderingenzien.Beperkteoverpositioneringkomtietsvakervoorbij1.20-leerlingen.Bijsterketotzeersterkeoverpositioneringisbijalledriedecategorieëneentoenamewaartenemen,vooralbijde0.00-leerlingen.Beperktonderpositioneringneemtafbij0.00-leerlingenenkomtbijalledriedegroepengewichtenleerlingenin2015/16ongeveerevenvaakvoor.Sterketotzeersterkeonderpositioneringkomtin2015/16hetvaakstvoorbij0.30-leerlingenenhetminstvaakbij0.00-leerlingen.
5.4 Tevredenheidouders/leerlingenoverplaatsinginvoenmeningscholen5.4.1 OudersenleerlingenEenzeerruimemeerderheidvandeleerlingen(93%)dieinhetschooljaar2016/17begonnenzijninhetvozitopdeschooldiezijalseerstevoorkeurhaddenopgegeven.3procentvandeleerlingenzitopdeschooldiedetweedevoorkeurwasen3procentopeenschooldienietdeeersteoftweedevoorkeurhad.Tabel5.10 Zituwkindopdevo-schooldiealseerstevoorkeurwasopgegeven(meting2016)
%ouders2016/17
ja 93%
nee,opdeschooldiedetweedevoorkeurwas 3%
nee,opeenandereschool 3%
weetiknietmeer 1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
overposiponering posipestemtovereen onderposiponering
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 73
Aandeoudersmetkinderendienietopdeschoolvanhuneerstevoorkeurzitten,hebbenwegevraagdofhetsnelduidelijkwasnaarwelkeschoolhunkindwelkon,nadatbekendwasdatdeschoolmetdeeerstevoorkeurnietmogelijkwas.Vandezegroepoudersvond79procentditsnelduidelijk(eerstemeting87%)en20procentvondditlangduren(eerstemeting9%).Netalsaandevo-scholenhebbenweookaandeoudersgevraagdofvo-schoolbijplaatsingvanhunkindopeenbepaaldniveaurekeningheeftgehoudenmethunwensen.Volgens79procentvanoudersisdathetgeval,volgens13procentnieten8procentweethetnietmeer.Deervaringvanoudersisopditpuntpositieverdandeantwoordenvandevo-scholendoenvermoeden.Ruimdehelftvandevo-scholenmetverschillendebrugklastypen(57%)houdtbijdeplaatsingvanleerlingenineenbepaaldbrugklastypengeenrekeningmetdewensvanoudersofleerlingen.Vandetotalegroepvo-scholenbetreftdit43procent.Datbetekentdat67procentvandevo-scholenwelrekeninghoudtmetdewensvanoudersen/ofleerlingenofdatditnietvantoepassingisomdatallebrugklassenhetzelfdezijn.Totslothebbenweaandeoudersgevraagdofhunkindtevredenismetdevo-schoolwaarhetzit.Eenzeerruimemeerderheidvandeouders(94%)geeftaandathunkindtevredenis,4procentweethetnognieten1procentzoulieveropdeschoolvandeeerstevoorkeurzitten.5.4.2 ScholenVooralleuitsprakengeldtdatdebao-scholenpositieverantwoordendandevo-scholen(ziefiguur5.8).Bijdeuitspraakdiepositiefgeformuleerdis,zijnmeerbao-scholendanvo-scholenhetereenbeetje/helemaaleensdanvo.Zois51procentvandebao-scholenheteensmetdeuitspraakdatdehuidigeregelgevingrondomdeovergangvanbaonaarvoeenverbeteringis,terwijlditpercentageinhetvo25procentis.Bijdeuitspraak.Deoverigeuitsprakenzijnnegatiefgeformuleerd.Voordezeuitsprakengeldtdateengroterpercentagevo-scholendanbao-scholenhetereenbeetje/helemaalmeeeensis.Inverhoudinghetminstpositiefzijndevo-scholenoverdeuitsprakendietemakenhebbenmetdetoelatingenplaatsingvanleerlingen.Metdeuitspraakdateenadequateplaatsingvanleerlingenineenbrugklaslastigeristeorganiserendoordatdeeindtoetslaterwordtafgenomenis68procentvandevo-scholenheteens(bao30%)enmetdeuitspraakdathetvoortgezetonderwijstelaatweethoeveelleerlingenzekrijgtperonderwijstypeis66procentvandevo-scholenheteens(bao31%).Verderzienwezowelinhetbaoalsinhetvoenkeleverschillentussendeeersteendetweedemeting.Bijdezeuitsprakeninhetoordeelbijdetweedemetingmindergunstigdanbijdetweedemeting.Inhetbaoisin201651procentheteensmetdeuitspraakdatdehuidigeregelgevingrondomdeovergangvanbaonaarvoeenverbeteringis.Bijdeuitsprakendathetvoortgezetonderwijstelaatweethoeveelleerlingenzekrijgtperonderwijstypeendateenadequateplaatsingvanleerlingenineenbrugklaslastigeristeorganiserendoordatdeeindtoetslaterwordtafgenomenis,zijnin2016respectievelijk30procenten31procentvandebao-scholenheteens.In2015warendezepercentages16procenten15procent.Inhetvoortgezetonderwijsisbijdetweedemeting68procentvandescholenheteensmetdeuitspraakdateenadequateplaatsingvanleerlingenineenbrugklaslastigeristeorganiserendoordatdeeindtoetslaterwordtafgenomen.Bijdeeerstemetingwasdat57procent.Deuitspraakdatleerlingenenhunouderswordenbenadeelddoordatzijbijdekeuzevooreenvo-schoolnognietkunnenbeschikkenoverdeeindtoetsscorewasbijdeeerstemeting26procentvandevo-scholenheteensenbijdetweedemeting36procent.
74 Oberon&UniversiteitTwente
Figuur5.8 Meningscholenoveruitsprakenplaatsingennieuweregelgeving(meting2016)
5.5 SamenvattingOpbijnadehelftvandescholen(49%)zijnallebrugklassenmeervoudig.Ruimeenvijfdevandevo-scholen(22%)heeftalleenenkelvoudigebrugklassenen29procentvandescholenheeftzowelenkelvoudigealsmeervoudigebrugklassen.Opdeoverige48procentvandescholenzijnallebrugklassenmeervoudig.Wanneerersprakeisvaneenmeervoudigschooladviesoverlegt59procentvandevo-scholenmetbrugklastypenvanverschillendeniveausmetdebao-schooloverdeplaatsing,49procentvandezescholenhoudtbijdeplaatsing(ook)rekeningmetdeinformatiediedebasisschoolheeftaangeleverd.Eenderdevandescholenplaatstleerlingenmeteenmeervoudigschooladviesmeestalineenbrugklasdieovereenkomtmethethoogstetypevanhetschooladvies.Vandescholenmetbrugklastypenvanverschillendeniveauservaartongeveertweederde(66%)drukvanoudersomeenleerlingineenhogerbrugklastypeteplaatsen.Eenruimemeerderheid(82%)vande
31%
43%
9%
24%
8%
23%
23%
32%
30%
9%
17%
22%
11%
19%
12%
16%
10%
14%
20%
11%
15%
15%
11%
27%
14%
30%
21%
19%
25%
29%
24%
16%
28%
22%
25%
22%
27%
20%
18%
30%
13%
4%
40%
7%
41%
9%
19%
14%
7%
21%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
idemvo
Leerlingenenhunouderswordenbenadeelddoordatzijbijdekeuzevooreenvo-schoolnogniet
kunnenbeschikkenoverdeeindtoetsscore.
idemvo
Doordatdeeindtoetslaterwordtafgenomenisadequateplaatsingvanleerlingenineenbrugklas
laspgerteorganiseren.
idemvo
Hetvoortgezetonderwijsweettelaathoeveelleerlingenzekrijgtperonderwijstype.
idemvo
Leerlingenwaarbijhetschooladviesnaheroverwegingwordtbijgesteldhebbeneen
beperktekeuzeuitvo-scholenwaarnogplaatsis.
idemvo
Dehuidigeregelgevingrondomdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijsiseenverbetering.
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 75
scholenmetbrugklastypenvanverschillendeniveaushanteertduidelijkeproceduresomconflictenmetoudersopditpunttevoorkomen.Hetverschiltussenhetdefinitieveschooladviesendeuiteindelijkepositieinheteersteleerjaarvois(gemiddeldgenomen)zeerbeperkt.Leerlingenwordendusgemiddeldgenomengeplaatstconformhetschooladvies.Hetpercentageleerlingen,voorwiedeonderwijspositieinleerjaar1vominimaaleenheelniveauafwijktvanhetschooladviesisindejaren2010/11totenmet2012/13stabiel(18%)enneemtdaarnaaftot13procentin2015/16.0.30-en1.20-leerlingenkomenin2015/16inheteersteleerjaarvoietsvakerdan0.00-leerlingenterechtopeenonderwijspositieminimaaléénniveaubovenhetgegevenschooladvies.Eenruimemeerderheidvandeleerlingenkomtinheteersteleerjaarvoterechtopeenpositiediehoogstenseenhalfniveauafwijktvanwatdescoreopdeeindtoetsaangeeft.In2010/11kwam25procentvandeleerlingenuiteindelijkterechtopeenpositiedieminimaaleenheelniveauhoger/lagerlagdandescoreopdeeindtoets.In2014/15en2015/16wasdat30procent.Depercentagesleerlingendieterechtkomenopeenpositiedieéénniveauofmeerlagerisdanhuntoetsscorezijnindeperiode2010/11totenmet2015/16weinigveranderd.Hetpercentageleerlingenmeteenonderwijspositiedieminimaaléénniveauhogerisdanhuntoetsscoreisin2015/16hogerdanin2010/11(16%versus10%).Leerlingenmeteenbijgesteldschooladvieshebbeninbeideschooljarensindsinvoeringvandenieuwewet-enregelgevinginheteersteleerjaarvanhetvogemiddeldeenlagerepositiedanhunschooladviesenhuneindtoetsscore.Dezeonderpositioneringheeftwellichttemakendebevindingdaternietvooralleleerlingenmeteenbijgesteldschooladviesplaatsisineenhogerbrugklastype,eventueelopeenandereschool.Vandevo-scholenheeft60geenprocedurevoorhetgevalhetaantalaangemeldeleerlingengroterisdanhetaantalbeschikbareplaatsen.Op96procentvandezescholenheeftdeafgelopenjarenookgeenoveraanmeldingplaatsgevonden.Demeestvoorkomendeproceduresbijoveraanmeldingzijneenloting/matchingprocedure25%eneenbroertjes/zusjes-regeling(20%).Bijongeveer80procentvandevo-scholenheeftdeafgelopendriejaargeenoveraanmeldingplaatsgevonden.BijscholenuitdeG4enbijscholenvoorhavo/vwoiserdeafgelopendriejaarrelatiefvaaksprakevanoveraanmelding.Volgensdeoudersziteenzeerruimemeerderheidvandeleerlingen(93%)dieinhetschooljaar2016/17begonnenzijninhetvozitopdeschooldiezijalseerstevoorkeurhaddenopgegeven.Ookgeefteenzeerruimemeerderheidvandeouders(94%)aandatkunkindtevredenismetdevo-schoolwaarhetzit;1procentgeeftaandathunkindlieveropdeschoolvandeeerstevoorkeurzouzitten.Opbasisvaneenaantaluitsprakenhebbenwegekekennaardemeningvanbao-envo-scholenoverdenieuweregelgevingmetbetrekkingtotplaatsinginhetvo.Inhetalgemeengeldtdatdebao-scholenhieroverpositieveroordelenvandevo-scholen.Zois51procentvandebao-scholenheteensmetdeuitspraakdatdehuidigeregelgevingrondomdeovergangvanbaonaarvoeenverbeteringis,terwijlditpercentageinhetvo25procentis.Verderzijndevo-scholeninverhoudinghetminstpositiefoverdeuitsprakendietemakenhebbenmetdetoelatingenplaatsingvanleerlingen.Metdeuitspraakdateenadequateplaatsingvanleerlingenineenbrugklaslastigeristeorganiserendoordatdeeindtoetslaterwordtafgenomenis68procentvandevo-scholenheteens(bao30%)enmetdeuitspraakdathetvoortgezetonderwijstelaatweethoeveelleerlingenzekrijgtperonderwijstypeis66procentvandevo-scholenheteens(bao31%).
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 77
6 Samenwerkingscholenvoorbasis-envoortgezetonderwijs
OpverzoekvanhetministerievanOCWheeftOberonvooruitlopendopdezetussenrapportageeenonderzoekuitgevoerdnaarplaatsingswijzerswaarinbao-envo-scholenafsprakenmakenoverdeovergangvanbaonaarvo.26Determ‘plaatsingswijzer’ishierbijruimopgevat;hetkanbijvoorbeeldgaanomprocesbeschrijvingenvanaanmelding,toelatingenplaatsingenomdocumentendietoetsnormenbeschrijvenopbasiswaarvanbasisscholenhunschooladviezenopstellenofondersteunenrichtinghetVO.Indepraktijkwordennaastdeterm‘plaatsingswijzers’veleanderetermengebruiktzoalshandboekovergangpo-vo,kernprocedurepo-vo,bovo-procedureenprotocolovergangprimairnaarvoortgezetonderwijs.Inhetonderzoeknaarplaatsingswijzershebbenweaandachtbesteedaanafsprakenoverdeadvisering,deplaatsinginhetvoendeinhoudenoverdrachtvanhetOKR.Ookinvoorliggendonderzoekhebbenwegevraagdnaarafsprakentussenbao-envo-scholen.Erzijntweeverschillentussenvoorliggenonderzoekenhetonderzoeknaardeplaatsingswijzers.Inditlaatsteonderzoekhebbenweonsbeperkttotafsprakendieschriftelijkzijnvastgelegddoorveelalgrotegroepenscholen.Invoorliggendonderzoekrichtenweonsopalleafspraken,dusookbijvoorbeeldmondelingeafsprakenenafsprakentussentweescholen.Tentweedeheefthetonderzoeknaardeplaatsingswijzersmeerverdiependeinformatieopgeleverd,metnameomdatinterviewsdaartoemeermogelijkhedenbiedendanvragenlijsten.
6.1 Afspraken6.1.1 AantalscholenmetafsprakenDebao-scholenhebbenwegevraagdofzijafsprakenhebbengemaaktmevo-scholenoverdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijs.Enaandevo-scholenwasdevraagofzijdezeafsprakenhebbenmetbao-scholen.Tabel6.1 Afsprakenoverdeovergangvanbaonaarvo(meting2016)
%bao-scholen2015/16
%vo-scholen2015/16
Ja,erzijnopregionaalniveauafspraken. 34% 37%
Ja,erzijnopgemeentelijkniveauafspraken. 20% 19%
Ja,onzeschoolheeftafsprakenmetdemeerderheidvandevo/po-scholen.
22% 3%
Ja,onzeschoolheeftafsprakenmeteenofenkelevo/po-scholen. 17% 32%
Nee 8% 9%
Vandebao-scholengeeft34procentaanopregionaalafsprakentehebbengemaaktoverdeovergangvanbaonaarvoen20procentopgemeentelijkniveau.Voordevo-scholenbedragendezepercentagesrespectievelijk37procenten19procent.Vandebao-scholenheeft22procentafsprakengemaaktmeteenmeerderheidvandevo-scholenen17procentheeftdezemeteenofenkelevo-scholen.Afspraken
26 Oomens,M.,Ketelaars,M.,Aarsen,E.van&Scholten,F.(2016).Afsprakenoverdeovergangvanbasis-naarvoortgezet
onderwijs.Utrecht:Oberon.
78 Oberon&UniversiteitTwente
metdemeerderheidvandepo-scholenheeft3procentvandevo-scholenen32procentheeftdezemeteenofenkelepo-scholen.8procentvanbao-scholenheeftgeenafsprakengemaakten9procentvandevo-scholenniet.Aandescholendiegeenafsprakenhebben,hebbenwegevraagdofzijdezeafsprakeninvoorgaandejarenwelhadden.Inhetbaoisdatvoorgeenenkeleschoolhetgevaleninhetvobij86procent.VervolgenshebbenwegekekenoferverschillenzijntussenscholenuitdeG4,deG33enoverigegemeenten.Naarmatebao-envo-scholenineengroteregemeenteliggen,hebbenzijvakerafsprakenopgemeentelijkniveaugemaakt(bao:G473%,G3335%enoverig7%;vo:G456%,G3327%enoverig5%).Regionaleafsprakenwordendaarentegenvakergemaaktnaarmatedegemeentegroottevanbao-envo-scholenkleineris(bao:G411%,G3322%enoverig41%;vo:G412%,G3333%enoverig46%).VerderzienweinhetbaodatscholenuitdeoverigegemeentenvakerdanscholenuitdeG4endeG33afsprakenhebbenmeteenofenkelevo-scholen(respectievelijk21%,7%en8%)enscholenuitdeG33endeoverigegemeentenhebbenvakerdanscholenuitdeG4afsprakenmetmeerderevo-scholen(respectievelijk29%,23%en0%).Inhetvohebbenscholenvakerafsprakenmetmeerderevo-scholennaarmatezijineenkleineregemeentenliggen(G49%,G3327%enoverig41%).6.1.2 InhoudvandeafsprakenAandescholendieinhetschooljaar2014/15en/of2015/16afsprakenhebben,isgevraagdwaaroverdezeafsprakengaan.Tabel6.2 Inhoudafsprakenoverdeovergangvanbaonaarvo(meting2016)
onderwerp %bao-scholen2015/16
vangroepmetafspraken
%bao-scholen2015/16totaal
%vo-scholen2015/16
vangroepmetafspraken
%vo-scholen2015/16totaal
'warmeoverdracht' 96% 89% 89% 82%
overdrachtvanschriftelijke/digitalegegevens
89% 82% 86% 79%
tijdpad 73% 67% 74% 68%
zominmogelijkgecombineerde(meervoudige)adviezen
45% 41% 47% 43%
bronnenwaarophetadviesgebaseerdwordt
55% 51% 61% 56%
procedurevooroveraanmeldingen 45% 41% 49% 45%
hoogtevantoetsscoresvoorbepaaldeadviezen
41% 38% 31% 28%
‘Warmeoverdracht’wordthetvaakstgenoemdalsonderwerpwaaroverbao-envo-scholenafsprakenhebbengemaakt(bao96%envo89%).Ookeenzeerruimemeerderheidvandescholenheeftafsprakenoverdeoverdrachtvanschriftelijke/digitalegegevens(bao89%envo86%)enhettijdpad(bao73%envo74%).Afsprakenoverbronnenwaarophetschooladviesgebaseerdwordt,heeft55procentvandebao-scholenen61procentvandevo-scholen.Afsprakenoverhetgevenvanzominmogelijkmeervoudigeschooladviezenkomeninhetbaobij45procentvandescholenvooreninhetvobij47procentvandescholen.Bijdeeerstemetinghaddenmeerscholendezeafspraak,namelijkbao62procentenvo65procent.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 79
Zowelvoordebao-scholenalsvoordevo-scholengeldtdatscholenindeG4vakerafsprakenhebbenvoorproceduresvooroveraanmeldingdanscholenindeG33endeoverigegemeenten.Voorhetbaozijndepercentagesrespectievelijk73procent,43procenten41procentenvoorhetvo72procent,47procenten44procent.Verderzienweinhetbaoeenverschilnaargemeentegroottewatbetreftafsprakenoverhettijdpad(G485%,G3377%enoverigegemeenten70%).Verdervaltinhetvoopdatereenverschilisnaargemeentegroottewatbetreftdeafspraakzominmogelijkmeervoudigeschooladviezentegeven.ScholenindeG4hebbendezeafspraakhetminstvaak(31%),scholenindeG33hetvaakst(60%)enscholenindeoverigegemeentenhebbeneenmiddenpositie(45%).Bao-scholendiehebbenaangegevendatzijafsprakenhebbengemaaktmetvo-scholenoverhetgevenvanzominmogelijkmeervoudigeschooladviezen,hebbenwedevolgendevraagvoorgelegd:indienuwschooleenleerlingweleengecombineerdschooladvieswilgeven,doetudatdan?Vandezegroepscholengeeft63procentaandattedoen(32%vanhettotaalaantalbao-scholen),17procentgeeftaandatniettedoen(9%vanhettotaalaantalbao-scholenen20procentdatditwisseltperleerling(10%vanhettotaalaantalbao-scholen).Vervolgenshebbenweaandescholenmetafsprakengevraagdofdezeafsprakenin2015/16(2014/15)veranderdzijntenopzichtevanhetjaardaarvoor.Bijdetweedemetinggeven27procentvanbao-envo-scholenaandatdeafsprakenin2015/16gewijzigdzijntenopzichtvanhetjaardaarvoor.Bijdeeerstemetingwashetpercentagebao-scholenmetin2014/15gewijzigdeafspraken40procentenhetpercentagevo-scholen48procent.Ditkomtwaarschijnlijkomdathetschooljaar2014/15heteersteschooljaarwaswaarindenieuweregelgevingvankrachtwas.Veranderingeninhetschooljaar2015/16betreffenondermeermeervoudigeschooladviezenooktoestaan,tijdpad,digitaleoverdrachtenloting/matching.Inhetschooljaar2014/15betrofdebelangrijkstewijzigingindeafsprakendebindenderolvanhetschooladvies.Figuur6.1 Inhoeverrezijnscholenheteensmetdeuitspraak:desamenwerkingtussenbao-envo-
scholenisvoorverbeteringvatbaar(meting2016)
Debao-envo-scholenverschillennauwelijkswatbetreftdematewaarindeonderlingesamenwerkingvolgenshenvoorverbeteringvatbaaris.Inbeideonderwijssoortenzijndemeningenvandescholenverdeeld;ongeveereenkwartvandescholenisvanmeningdatdesamenwerkingnietverbeterdhoeftteworden,bijnadehelftdenktdaterwelverbeteringnodigzijnenongeveereenkwartantwoordtneutraal.
10%
10%
17%
15%
24%
28%
32%
35%
17%
12%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
vo
bao
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
80 Oberon&UniversiteitTwente
6.2 OverlegZowelindeeerstealsindetweedemetinghebbenwescholengevraagdofdenieuweregelgevingrondomdeovergangvanbaonaarvoheeftgeleidtotmeeroverlegtussenbaoenvo.Tabel6.3 Toenameinoverlegtussenbaoenvoalsgevolgvandenieuweregelgeving(meting2015
en2016)
onderwerp %bao-scholen2014/15
%bao-scholen2015/16
%vo-scholen2014/15
%vo-scholen2015/16
nee 63% 61% 53% 56%
ja,waarschijnlijkeenmaliginverbandmetbijstellenbestaandeafspraken
17% 11% 13% 10%
ja,overmeerleerlingenoverleg(inhetkadervan‘warmeoverdracht’)
10% 25% 21% 26%
ja,meer(structurele)overlegmomenten 9% 7% 16% 8%
ja,alsgevolgvanonduidelijkhedenindenieuweregelgeving
nvt 5% nvt 10%
Meerdandehelftvanbao-envo-scholenisvanmeningdatdenieuweregelgevingnietheeftgeleidtotmeeroverlegtussenbaoenvo.Voorhetschooljaar2015/16ishetpercentageinhetbao61procenteninhetvo56procent.Ongeveereenkwartvandescholenisvanmeningdaterin2015/16sprakeisvanmeeroverlegomdaterovermeerleerlingenoverlegdwordt.Inhetbaoisditpercentagein2015/16hogerdanin2014/15,toenhetom10procentvandescholenging.Eenheelkleindeelvandescholengeeftaandatermeeroverlegisalsgevolgvanonduidelijkhedenindenieuweregelgeving(bao5%envo10%).Figuur6.2 Inhoeverrezijnscholenheteensmetdeuitspraak:hetoverlegtussenbaoenvois
eenvoudigernainvoeringvandenieuweregelgeving(meting2016)
Debao-scholenzijnpositieveroverhetoverlegtussenbaoenvonainvoeringvandenieuweregelgevingdandevo-scholen.31procentvandebao-scholenvindtdathetoverlegtussenbaoenvo(helemaal)nieteenvoudigerisgewordennainvoeringvandenieuweregelgeving,terwijldatpercentagebijdevo-scholen54procentis.
30%
13%
24%
18%
31%
53%
10%
13%
4%
2%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
vo
bao
helemaaloneens eenbeetjeoneens nieteens/nietoneens eenbeetjeeens helemaaleens
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 81
6.3 SamenvattingVrijwelallebao-envo-scholengevenaandatzijoverdeovergangvanbaonaarvoafsprakenhebbengemaakt(bao92%envo91%).Bijietsmeerdaneenderdevandescholengaathetdaarbijomafsprakentussenbaoenvoopregionaalniveau(bao33%envo37%)enbijongeveereenvijfdevandescholenomgemeentelijkeafspraken(bao20%envo19%).Vandebao-scholenheeft22procentafsprakengemaaktmeteenmeerderheidvandevo-scholenen17procentheeftdezemeteenofenkelevo-scholen.Afsprakenmetdemeerderheidvandepo-scholenheeft3procentvandevo-scholenen32procentheeftdezemeteenofenkelepo-scholen.Naarmatebao-envo-scholenineengroteregemeenteliggen,hebbenzijvakerafsprakenopgemeentelijkniveaugemaakt.Regionaleafsprakenwordendaarentegenvakergemaaktnaarmatedegemeentegroottevanbao-envo-scholenkleineris.Onderwerpenwaaroverdegemaakteafsprakengaan,zijnbijeenmeerderheidvanbao-envo-scholen‘warmeoverdracht’,overdrachtvanschriftelijke/digitalegegevensenhettijdpad.Debao-envo-scholenverschillennauwelijkswatbetreftdematewaarindeonderlingesamenwerkingvolgenshenvoorverbeteringvatbaaris.Inbeideonderwijssoortenzijndemeningenvandescholenverdeeld;ongeveereenkwartvandescholenisvanmeningdatdesamenwerkingnietverbeterdhoeftteworden,bijnadehelftdenktdaterwelverbeteringmogelijkisenongeveereenkwartantwoordtneutraal.Meerdandehelftvanbao-envo-scholenisvanmeningdatdenieuweregelgevingnietheeftgeleidtotmeeroverlegtussenbaoenvo(bao61%envo56%).Verdervindt31procentvandebao-scholendathetoverlegtussenbaoenvo(helemaal)nieteenvoudigerisgewordennainvoeringvandenieuweregelgeving,terwijldatpercentagebijdevo-scholen54procentis.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 83
7 InformatieaanoudersWehebbendeouderseenaantalvragengestelddiebetrekkinghebbenopdeinformatieoverdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijsenoverafzonderlijkescholenvoorvoortgezetonderwijs.Dezevragenwarenopgenomenindemetingvan2015en2016.Webeschrijvenindithoofdstukderesultatenvandemetingin2016.Tenzijexplicietandersvermeldverschillendezenietnoemenswaardigvandievandeeerstemeting.
7.1 Overgangvanbasis-naarvoortgezetonderwijsAanoudersisgevraagdofzijinformatiehebbenontvangenofingewonnenoverdeovergangvandebasisschoolnaarhetvoortgezetonderwijs.90procentvandeoudersgeeftaandatdithetgevalis.Weziendaarbijgeenverschillentussenoudersvankinderenmeteenverschillendleerlinggewicht.Deoudersdiehebbenaangegeveninformatietehebbenontvangenofingewonnenisvervolgensgevraagdnaardemanierwaarop.Tabel7.1 Manierenwaaropoudersinformatieinwinnen/ontvangenoverdeovergangvanbasis-
naarvoortgezetonderwijs(meting2016)
manier %oudersgewicht0.00
%oudersgewicht0.30
%oudersgewicht1.20
%ouderstotaal
informatiegidsof-brochurevandegezamenlijkescholenvoorvoortgezetonderwijs/gemeente
71% 58% 28% 68%
informatieavondvandebasisschool 59% 69% 36% 58%
gesprekmetdebasisschoolleerkrachtvanmijnkind
56% 64% 71% 57%
schriftelijkeinformatievandebasisschool 26% 23% 17% 25%
Eeninformatiegidsof-brochureisdemeestgebruikteinformatiebronvoorinformatieoverdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijs.Ookeeninformatieavondvandebasisschooleneengesprekmetbasisschoolleerkrachtvanhetkindzijninformatiebronnendiedoormeerdandehelftvandeoudersgebruiktworden.Schriftelijkeinformatievandebasisschoolisvooreenkwartvandeouderseeninformatiebron.Eenuitsplitsingnaarhetleerlinggewichtvanhunkindlaatverschillenzientussengroepenouders.Naarmatehetgewichtvanhunkindhogeris,halenoudersminderinformatieuiteeninformatiegidsof-brochure;depercentagesvooroudersmetkinderenmeteengewichtvan0.00,0.30en1.20bedragenrespectievelijk71procent,58procenten28procent.Andersomzienwedatoudersvankinderenmeteenhogergewichtvakerinformatieinwinnenviaeengesprekmetdebasisschoolleerkrachtvanhunkind(0.00:56%,0.30:64%en1.20:71%).Oudersvankinderenmeteen1.20-gewichtmakenhetminstgebruikvaneeninformatieavondvandebasisschool(36%);vooroudersvanleerlingenmeteen0.00-gewichteneen0.30-gewichtisditpercentagerespectievelijk59procenten69procent.Demanierwaaropoudersinformatieinwinnenoverdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijslijktnietsamentehangenmetdetevredenheidvanoudersoverdezeinformatie.Vandeoudersdieinformatiehebbeningewonnenofontvangenis90procentvanmeningdatdeinformatieduidelijkisen
84 Oberon&UniversiteitTwente
89procentdatdeinformatietijdigbeschikbaaris.Wezienhierbijgeenverschillentussenoudersvankinderenmeteenverschillendleerlinggewicht.
7.2 ScholenvoorvoorgezetonderwijsAanoudersisgevraagdofzijinformatiehebbenontvangenofgezochtoverhetaanbodaanvo-scholeninhunomgeving.Vanalleoudersgeeft91procentaandatdithetgevalis.Oudersvanleerlingenmeteen1.20-gewichtwinnendezeinformatiemindervaakin(81%)danoudersvanleerlingenmeteen0.00gewicht(92%)eneen0.30-gewicht(94%).Deoudersdiehebbenaangegeveninformatietehebbenontvangenofingewonnenisvervolgensgevraagdnaardemanierwaarop.Tabel7.2 Manierenwaaropoudersinformatieinwinnen/ontvangenoverhetaanbodaanvo-scholen
inhunomgeving(meting2016)
manier %oudersgewicht0.00
%oudersgewicht0.30
%oudersgewicht1.20
%ouderstotaal
opopendagenvanscholengeweest 91% 72% 71% 89%
opinformatieavondenvanscholengeweest 75% 63% 44% 73%
gekekenopwebsitesvanscholen 71% 53% 50% 69%
informatiegidsof-brochurevandegezamenlijkescholenvoorvoortgezetonderwijs/gemeente
63% 64% 33% 62%
gesprokenmetoudersvaneenleerlingopeenschoolvoorvoortgezetonderwijs
46% 25% 39% 44%
schriftelijkeinformatievanafzonderlijkescholenvoorvoortgezetonderwijs(brochure,schoolgids)
40% 19% 28% 39%
gesprokenmetleerlingenopeenschoolvoorvoortgezetonderwijs
33% 19% 19% 32%
gekekenopkwaliteitskaartenvandeonderwijsinspectie
18% 4% 3% 17%
metscholengebeld 11% 5% 3% 5%
gekekenopScholenopdekaart.nl 5% 5% 3% 10%
Deinformatiebronnendiedooreen(zeer)ruimemeerderheidvandeoudersgebruiktworden,zijnopendagenvanscholen(89%),informatieavondenvanscholen(73%),websitesvanscholen(69%)eninformatiegidsof-brochurevandegezamenlijkescholen/gemeente(62%).Uitgesplitstnaarleerlinggewichtvanhetkindvaltopdatoudersvankinderenmeteen0.0-gewichtoverhetalgemeenvakergebruikmakenvandeinformatiebronnendanoudersvankinderenmet0.30-en1.20-gewicht.Welgeldtmetnamevooroudersvankinderenmeteen1.20-gewichtdathetgebruikbijdemeesteinformatiebronnenin2015/16groterisdanin2014/15.Zoishetbezoekenvanopendagengestegenvan49procentnaar71procent,hetbezoekenvaninformatieavondenvan25naar44procentenhetbekijkenvanwebsitesvan32procentnaar50procent.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 85
Totslothebbenweaandeoudersgevraagdofzijvanmeningzijndatdeinformatieoverhetaanbodaanvo-scholenduidelijkentijdigbeschikbaaris.Volgens92procentvandeouderswasdeinformatieduidelijkenvolgens93procenttijdigbeschikbaar.Weziendaarbijgeenverschillentussenoudersvankinderenmetverschillendegewichten.
7.3 SamenvattingErzijnverschillendemanierenwaaropoudersinformatieinwinnenofontvangenoverdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijsenoverhetaanbodaanvo-scholeninhunomgeving.Eeninformatiegidsof-brochureisdemeestgebruikteinformatiebronvoorinformatieoverdeovergangvanbasis-naarvoortgezetonderwijs.Ookeeninformatieavondvandebasisschooleneengesprekmetbasisschoolleerkrachtvanhetkindzijninformatiebronnendiedoormeerdandehelftvandeoudersgebruiktworden.Watbetreftinformatieoverhetaanbodaanvo-scholenindeomgevingzijndemeestgebruikteinformatiebronnenopendagenvanscholen,informatieavondenvanscholen,websitesvanscholeneninformatiegidsof-brochurevandegezamenlijkescholen/gemeente.Vandeoudersdieinformatiehebbeningewonnenofontvangenisongeveer90procentvanmeningdatdezeduidelijkentijdigbeschikbaaris.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 87
8 OnderwijskundigrapportIndetweedemetingwarenvragenopgenomenoverhetonderwijskundigrapport(OKR).WehebbengevraagdnaardeinformatiedieisopgenomeninhetOKR,naarhetmomentvanoverdrachtennaarhetgebruikvandeinformatieuithetOKR.Ookhebbenwegekekenofervo-scholenzijndiebehoeftehebbenaanaanvullendeinformatiebijhetOKR.TotslothebbenweoudersgevraagdnaarhunrolbijhetOKR.
8.1 InformatieinOKRenmomentvanoverdracht8.1.1 InformatieinhetonderwijskundigrapportAanbao-scholenhebbenwegevraagdwelkeinformatievaneenleerlingisopgenomeninhetOKRdatzijoverdragenaanvo-scholenenaanvo-scholenwasdevraagwelkeinformatieisopgenomeninhetOKRdatzijontvangenvanbao-scholen.Tabel8.1 InformatiedieisopgenomeninhetOKR(meting2016)
informatie %bao-scholen2015/16 %vo-scholen2015/16
schooladvies 99% 98%
resultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteem 93% 94%
gedragskenmerken 92% 92%
plaatsingsadvies 80% 80%
eindtoetsscore 80% 52%
toelichtingdoordebao-school 71% 72%
zorgdossiervandeleerling 67% 76%
resultaatcapaciteitenonderzoek/intelligentieonderzoek 66% 60%
thuissituatievandeleerling 50% 55%
gegevensoverdeverzuimhistorie 35% 38%
resultatenopmethodegebondentoetsen 19% 26%
Eenzeerruimemeerderheidvanbao-envo-scholengeeftaandatdevolgendeinformatieisopgenomeninhetOKRdatzijoverdragen/ontvangen:schooladvies(bao99%envo98%),resultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteem(bao93%envo94%),gedragskenmerken(baoenvo92%)enplaatsingsadvies(80%).Bijdeeindtoetsscorezienweeenopvallendverschiltussendebao-envo-scholen.Volgens80procentvandebao-scholenisdezeopgenomeninhetOKR,terwijlhetpercentagevo-scholen52procentis.OfdeeindtoetsscoreopgenomenkanwordeninhetOKRhangtsamenmethetmomentenmanierwaaropditwordtovergedragen(zie8.1.2).VaakisdeeindtoetsscorenognietbekendalshetOKRwordtovergedragen.UitdeopenantwoordenblijktdatdeeindtoetsscoreopeenlatermomenttochbeschikbaarisomdathetOKRisopgenomenineendigitaalsysteemwaarbao-scholendeeindtoetsscoreaantoevoegenofdoordathetOKRintweedelenopverschillendemomentenwordtovergedragen.8.1.2 MomentvanoverdrachtOpwelkmomentdraagteenbao-schoolhetOKRvaneenleerlingoveraandevo-scholenenopwelkemomentontvangenvo-scholenhetOKRdoorgaansvanvo-scholen?Volgens64procentvandebao-
88 Oberon&UniversiteitTwente
scholenwordthetOKRovergedragenbijaanmeldingenvolgens29procentnatoelating.Voordevo-scholenbedragendezepercentagesrespectievelijk79procenten15procent.Deresterende7procentvandebao-scholenen6procentvandevo-scholenantwoord‘anders’.HetgaatdaarbijondermeeromscholendiehetOKRintweedelenoptweeverschillendemomentenoverdragen/ontvangen,bao-scholendiebijverschillendevo-scholeneenandermomentvanoverdrachthanteren,vo-scholendiehetOKRvanverschillendebao-scholenopeenandermomentontvangenenbao-scholendiehetOKRmeegevenaanoudersbijhetadviesgesprek.
8.2 Gebruik
8.2.1 GebruikvanhetonderwijskundigrapportAandevo-scholenisgevraagdwaarvoorzijdeinformatieuithetOKRgebruiken.Tabel8.2 GebruikvaninformatieuithetOKRdoorvo-scholen(meting2016)
gebruiksvorm %vo-scholen2015/16
vormgevingvandebenodigdezorgaanenondersteuningvaneenleerling 91%
besluitoverplaatsingvaneenleerlingineenbepaaldbrugklastype 64%
besluitovertoelatingvaneenleerling(opbasisvankennis,vaardighedenen/ofondersteuningsbehoefte)
58%
Vandevo-scholengeeft91%aanhetOKRtegebruikenvoordevormgevingvandebenodigdezorgaanenondersteuningvaneenleerling.Bijnatweederdevandevo-scholen(64%)gebruiktdeinformatieuithetOKRbijhetbesluitoverplaatsingvaneenleerlingineenbepaaldbrugklastype.GebruikvandeinformatieuithetOKRvooreenbesluitoverdetoelatingvaneenleerlingopbasisvankennis,vaardighedenen/ofondersteuningsbehoeftekomtbij58procentvandevo-scholenvoor.Bijtweegebruiksvormenzienweverschillentussenscholennaaronderwijstype.GebruikvanhetOKRvoorplaatsingineenbepaaldbrugklastypevindtplaatsop65procentvandevmbo-scholen,op44procentvandehavo/vwo-scholenenop74procentvandebredescholengemeenschappen.VoorhetgebruikvandeinformatieuithetOKRvooreenbesluitoverdetoelatingzijndepercentages69procentvandevmbo-scholen,44procentvandehavo/vwo-scholenen56procentvandebredescholengemeenschappen.De58procentvandevo-scholendieheeftaangegevendatdeinformatieuithetOKRgebruiktwordtbijeenbesluitovertoelatinghebbenwegevraagdbijwelkeleerlingendeinformatiebepalendkanzijnbijhettoelatingsbesluit.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 89
Tabel8.3 BijwelkeleerlingenkaninformatieuitOKRbepalendzijnbijtoelating?(meting2016)27
leerlingen %vo-scholen2015/16vangroepdieOKRgebruiktvoorbesluitovertoelating
%vo-scholen2015/16totaal
leerlingenmetextraondersteuningsbehoeften(passendonderwijs)
49% 29%
alleleerlingen28 48% 28%
leerlingendiezichhebbenaangemeldvooreenafdelingwaarvoorzijspecifiekekennisofvaardighedennodighebben
11% 6%
leerlingendiezichhebbenaangemeldvoorpraktijkonderwijs 6% 4%
Bij49procentvandegroepscholendieinformatieuithetOKRgebruiktbijeenbesluitoverdetoelatingvaneenleerlingkandezeinformatieeenbepalenderolspelenbijdetoelatingvanleerlingenmetextraondersteuningsbehoefte.Hetbetrefthier29procentvanhettotaalaantalscholen.Bij48procentvandescholen(28%vanhettotaal)kandeinformatiebijalleleerlingenbepalendzijnbijtoelating.29Deinformatiekaneenbepalenderolspelenbijdetoelatingvanleerlingendiezichhebbenaangemeldvooreenafdelingwaarvoorzijspecifiekekennisofvaardighedennodighebbenbij11procentvandescholen(6%vanhettotaal).Hetbetrefthierondermeerafdelingenvoortweetaligonderwijs,vwo+ensport.TotslotkandeinformatieuithetOKRbij6procent(4%vanhettotaal)bepalendzijnbijdetoelatingvanleerlingendiezichhebbenaangemeldbijhetpraktijkonderwijs.
8.3 Aanvullendeinformatie8.3.1 GevraagdeinformatieAanbao-scholenhebbenwegevraagdoferleerlingenzijnwaarvooreenvo-schoolvraagtomaanvullendeinformatievraagtbijhetOKR.Voorvo-scholenwasdevraagoferleerlingenzijnwaarvoorzijdebao-schoolvragenomaanvullendeinformatie.76procentvandebao-scholengeeftaandateraanvullendeinformatiegevraagdwordten93procentvandevo-scholenzegtdatzijhieromvragen.Degroepbao-scholenenvo-scholendieaangevendatzijomaanvullendeinformatiegevraagdworden/vragenhebbenweaanvullendevragengesteld.Wehebbenaandebao-scholengevraagdofhet‘speciale’vo-scholenbetreftdieomaanvullendeinformatievragen.
27 Devraagstellingwasidentiekaandetitelvandezetabel.Doordatindezevraaghetwoord‘kan’isopgenomen,wetenwe
nietofdescholendevraagvooreenbepaaldegroepleerlingenmetjabeantwoordhebben,dezeinformatieookdaadwerkelijkvooralleleerlingenuiteenbepaaldecategoriegebruiken.
28 DevraagisalleengesteldaanscholendiehebbenaangegevendathetOKRgebruiktwordtvooreenbesluitovertoelatingvaneenleerling.WehebbenechternietgevraagdwelkeinformatieuithetOKRzehiervoorgebruiken.UiteeneerderevraagwetendathetschooladviesbijnaaltijdisopgenomeninhetOKR.HetkandaaromzozijndatscholendieantwoordendathetOKRbijalleleerlingenbepalendkanzijnvoordetoelatingdaarbijdoelenophetschooladviesuithetOKR.
29 Idemvorigevoetnoot.
90 Oberon&UniversiteitTwente
Tabel8.4 Betrefthetvolgensbao-scholen‘speciale’vo-scholendieomaanvullendeinformatievragen(meting2016)
scholen %bao-scholen2015/16vangroepdiezegtdatvo-scholenomaanvullende
informatievragen
%bao-scholen2015/16totaal
nee 57% 43%
ja,scholendielwooaanbieden 37% 28%
ja,scholenvoorpraktijkonderwijs 21% 16%
ja,scholen(meteenafdeling)waarvoordeleerlingspecifiekekennisofvaardighedenmoetbeheersen
13% 11%
Vandebao-scholendiezeggendatvo-scholenomaanvullendeinformatiebijhetOKRvragen,geeft57procentaandatditgeen‘speciale’vo-scholenbetreft.Volgensdeoverigebao-scholenbetrefthetweleenofmeer‘speciale’vo-scholen.Volgens37procentvandebao-scholengaathetomscholendielwooaanbieden,volgens21procentomscholenvoorpraktijkonderwijsenvolgens13procentomvo-scholenwaarvoorleerlingenspecifiekekennisofvaardighedenmoetbeheersen.Vervolgenshebbenweaanbao-envo-scholengevraagdomwelkeaanvullendeinformatiebijhetOKRhetgaat.Tabel8.5 GevraagdeaanvullendeinformatiebijhetOKR(meting2016)
informatie %bao-scholen2015/16vangroepdiezegtdatvo-scholenomaanvullende
informatievragen
%bao-scholen2015/16totaal
%vo-scholen2015/16vangroep
diezegtomaanvullendeinformatiete
vragen
%vo-scholen2015/16totaal
gedragskenmerken 61% 46% 70% 65%
zorgdossiervandeleerling 58% 44% 78% 72%
mondelingetoelichtingdoordepo-scholen
56% 43% 65% 60%
thuissituatievandeleerling 39% 29% 56% 52%
resultaatcapaciteitenonderzoek/intelligentieonderzoek
31% 24% 37% 34%
plaatsingsadvies 22% 17% 26% 24%
resultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteem
21% 16% 21% 20%
schooladvies 18% 13% 21% 20%
eindtoetsscore 14% 11% 10% 9%
resultatenopmethodegebondentoetsen
12% 9% 9% 8%
gegevensoverdeverzuimhistorie 9% 7% 29% 27%
Detopdrievanonderwerpenwaaroveraanvullendeinformatiegevraagdwordtisvoorbao-envo-scholenhetzelfde.Devolgordebinnendezetopverschiltechter.Bao-scholenwordenhetvaakst
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 91
gevraagdomgedragskenmerken(61%),zorgdossier(58%)enmondelingetoelichting(56%).Vo-scholenvragenhetvaakstomzorgdossier(78%),gedragskenmerken(70%)enmondelingetoelichting(65%).Nietalleenisdevolgordeindetopdrieanders,ookzijndepercentagesinhetvohogerdaninhetbao.Eenmogelijkeverklaringhiervoorisdatvo-scholennietvooralleleerlingenenalsgevolgdaarvannietbijallebao-scholenomaanvullendeinformatievragen.Totslotishetverschilbijverzuimhistorieopvallend.Vandebao-scholenwordt9procenthieromgevraagd,terwijl29procentvandevo-scholeneromvraagt.Bijdevo-scholenhebbenwegekekenzijntussenscholenmetverschillendeonderwijstypen.Bijdrieonderwerpenzienwehierverschillen:gedragskenmerken(vmbo77%,havo/vwo64%enbredescholengemeenschappen67%),resultaatcapaciteitenonderzoek/intelligentieonderzoek(vmbo43%,havo/vwo26%enbredescholengemeenschappen36%)engegevensverzuimhistorie(vmbo33%,havo/vwo16%enbredescholengemeenschappen31%).8.3.2 GebruikaanvullendeinformatieZoalsindevorigeparagraafbeschrevenwordt76procentvandebao-scholengevraagdomaanvullendeinformatiebijhetOKRenvraagt93procentvandevo-scholenomdezeaanvullendeinformatie.Dezescholenhebbenwegevraagdwaarvoordevo-scholen/zijdeaanvullendeinformatiewilgebruiken.Tabel8.6 GebruikvanaanvullendeinformatiebijhetOKR(meting2016)
gebruiksvorm %bao-scholen2015/16vangroepdiezegtdatvo-scholenomaanvullende
informatievragen
%bao-scholen2015/16totaal
%vo-scholen2015/16vangroepdiezegtomaanvullendeinformatiete
vragen
%vo-scholen2015/16totaal
vormgevingvandebenodigdezorgaanenondersteuningvaneenleerling
82% 63% 89% 83%
besluitoverplaatsingvaneenleerlingineenbepaaldebrugklastype
57% 44% 53% 49%
besluitovertoelatingvaneenleerling(opbasisvankennis,vaardighedenen/ofondersteuningsbehoefte)
41% 31% 49% 45%
weetikniet 2% 2% nvt nvt
Volgens82procentvandebao-scholen(63%vanhettotaal)wildevo-schooldeaanvullendeinformatiegebruikenvoordevormgevingvandebenodigdezorgenondersteuningvaneenleerling,volgens57procent(44%vanhettotaal)voorhetbesluitoverdeplaatsingvaneenleerlinginbepaaldbrugklastypeenvolgens41procent(31%vanhettotaal)vooreenbesluitoverdetoelatingvaneenleerling.Voordevo-scholenbedragendezepercentagerespectievelijk89procent(83%totaal),53procent(49%totaal)en49procent(45%totaal).Bijdevo-scholenzienwatbetrefthetbeoogdegebruikverschillennaaronderwijstype.Hetbetrefthetgebruikvooreenbesluitovertoelatingineenbrugklastype(vmbo58%,havo/vwo35%enbredescholengemeenschappen58%)envooreenbesluitovertoelating(vmbo60%,havo/vwo35%enbredescholengemeenschappen43%).
92 Oberon&UniversiteitTwente
Devo-scholendiehebbenaangegevendatzijdeaanvullendeinformatiewillengebruikenbijeenbesluitovertoelatinghebbenwegevraagdbijwelkeleerlingendeinformatiebepalendkanzijnbijhettoelatingsbesluit.Tabel8.7 Bijwelkeleerlingenkanaanvullendeinformatiebepalendzijnbijtoelating?(meting2016)30
leerlingen %vo-scholen2015/16vangroepdieaanvullendeinformatiegebruiktvoorbesluitovertoelating
%vo-scholen2015/16totaal
leerlingenmetextraondersteuningsbehoeften(passendonderwijs)
58% 28%
alleleerlingen 40% 19%
leerlingendiezichhebbenaangemeldvooreenafdelingwaarvoorzijspecifiekekennisofvaardighedennodighebben
12% 6%
leerlingendiezichhebbenaangemeldvoorpraktijkonderwijs 9% 4%
Bij58procentvandescholendiedeaanvullendeinformatiewilgebruikenvooreenbesluitoverdetoelatingvanleerlingenkandezeaanvullendeinformatieeenbepalenderolspelenbijdetoelatingvanleerlingenmetextraondersteuningsbehoeften.Hetbetreft28procentvanhettotaalaantalvo-scholen.Deaanvullendeinformatiekanvolgens40procentvandescholen(19%vanhettotaal)bepalendzijnvoordetoelatingvanalleleerlingen.Bijrespectievelijk12procent(6%vanhettotaal)en9procent(4%vanhettotaal)kandeaanvullendeinformatieeenbepalenderolspelenbijdetoelatingvanleerlingendiezichhebbenaangemeldvooreenafdelingwaarvoorzijspecifiekekennisofvaardighedennodighebbenenbijdetoelatingvanleerlingentothetpraktijkonderwijs.Totslothebbenweaandebao-scholengevraagdofzijdeaanvullendeinformatieleverenaandevo-schoolenaandevo-scholenofzijdeaanvullendeinformatieontvangenvandebao-school.Tabel8.8 Leveren/ontvangenvanaanvullendeinformatiebijOKR(meting2016)
%bao-scholen2015/16vangroepdiezegtdatvo-scholenomaanvullende
informatievragen
%bao-scholen2015/16totaal
%vo-scholen2015/16van
groepdiezegtomaanvullendeinformatiete
vragen
%vo-scholen2015/16totaal
ja,altijd 43% 33% 67% 62%
afhankelijkvanhetdoelwaarvoordevo-schooldeinformatiewilgebruiken(bao)/somswel,somsniet(vo)
56% 42% 32% 30%
nee,nooit 1% 1% 0% 0%
Ofzijdegevraagdeaanvullendeinformatieleverenaandevo-schoolisvolgens56procentvandebao-scholenafhankelijkvanhetdoelwaarvoordevo-schooldeinformatiewilgebruiken.43procentvande
30 Devraagstellingwasidentiekaandetitelvandezetabel.Doordatindezevraaghetwoord‘kan’isopgenomen,wetenwe
nietofdescholendevraagvooreenbepaaldegroepleerlingenmetjabeantwoordhebben,dezeinformatieookdaadwerkelijkvooralleleerlingenuiteenbepaaldecategoriegebruiken.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 93
bao-scholengeeftaandegevraagdeaanvullendeinformatiealtijdteleverenen1procentzegtditnooittedoen.Ongeveertweederdevandevo-scholenzegtdegevraagdeaanvullendeinformatiealtijdteontvangenen31procentgeeftaandatdatsomswelensomsniethetgevalis.Hetpercentagevo-scholendatzegtdegevraagdeinformatiealtijdteontvangeniseenstukgroterdanhetpercentagebao-scholendatzegtdeinformatiealtijdteleveren.Ditkankomendoordatdezevo-scholenaanbao-scholeninformatievragenvooreendoelopbasiswaarvandebao-schoolbesluitdeinformatieteleveren.Indetoelichtingbijdevraaggevendebao-scholenaanalleenaanvullendeinformatieteleverendieinhetbelangisvandeleerling.Anderescholengevenaaneersttoestemmingtevragenaandeoudersvoordatzijaanvullendeinformatieleveren.
8.4 RoloudersOudershebbenwijgevraagdofdebasisschoolvanhunkindhendemogelijkheidheeftgebodenhetOKRvanhunkindtebekijken.Deoudersdiedezevraagmetjabeantwoordhebben,hebbenvervolgensaangegevenofzijhetOKRookdaadwerkelijkbekekenhebben.Tabel8.9 InzageoudersvanOKR(meting2016)
mogelijkheidtotinzage daadwerkelijkinzage
%ouders2015/16 %ouders2015/16vangroepmet
mogelijkheidtotinzage
%ouders2015/16totaal
Ja 55% 93% 51%
Nee 20% 3% 2%
Weetiknietmeer 24% 4% 2%
Ietsmeerdandehelftvandeoudersheeftvandebao-schooldemogelijkheidgehadhetOKRtebekijken.93procentvandezeoudersheefthetOKRookdaadwerkelijkbekeken.DezeoudershebbenwegevraagdofzijhetOKRvanhunkindondertekendhebbenenofzijdemogelijkheidhaddenhunmeningtoetevoegenaanhetOKRvanhunkind.Tabel8.10 OndertekenenvanOKRdoorouders(meting2016)
%ouders2015/16vangroepdieOKRbekekenheeft
%ouders2015/16totaal
Ja,ondertekendvoorakkoord 56% 29%
Ja,ondertekendvoorgezien 15% 8%
Nee,nietondertekend 9% 5%
Weetiknietmeer 20% 10%
VandeoudersdiehetOKRbekekenhebben,heeft56procenthetOKRondertekendvoorakkoorden15procentvoorgezien.EenopdetienoudersgeeftaanhetOKRniettehebbenondertekend.
94 Oberon&UniversiteitTwente
Tabel8.11 ToevoegeneigenmeningaanOKRdoorouders(meting2016)
%ouders2015/16vangroepdieOKRbekekenheeft
%ouders2015/16totaal
Ja 54% 28%
Nee 23% 12%
Weetiknietmeer 23% 11%
VandeoudersdiehetOKRbekekenhebben,heeft54procentdemogelijkheidgekregenhuneigenmeningtoetevoegenaanhetOKR.Dezemogelijkheidisnietgebodenaan23procentvandeouders.Eveneenseengroepvan23procentweetnietmeerofzijdezemogelijkheidhadden.
8.5 SamenvattingInhetOKRdatbao-scholenoverdragenaandevo-schoolwaareenleerlingnaartoegaat,iseendiversiteitaaninformatieopgenomen.Volgensminimaalviervandevijfbao-envo-scholenisdevolgendeinformatieopgenomeninhetOKR:schooladvies,resultatenoptoetsenuithetleerlingvolgsysteem,gedragskenmerkenenplaatsingsadvies.HetOKRwordtindemeerderheidvandegevallenovergedragenbijaanmeldingvaneenleerling.IetsmeerdandehelftvandeoudersheeftnaareigenzeggendemogelijkheidgehadhetOKRgehadhetOKRvanhunkindtebekijkeneneenvijfdeniet.EenkwartvanoudersweetnietmeerofzedemogelijkheidtotinzagevanhetOKRhadden.Bijnaalleouders(93%)diedemogelijkheidhadden,hebbenhetOKRookdaadwerkelijkingezien.VandeoudersdiehetOKRbekekenhebben,heeft56procenthetondertekendvoorakkoorden15procentvoorgezien.Bovendienheeft54procentvandeoudersdiehetOKRinhebbengezien,demogelijkheidgehadhuneigenmeningtoetevoegenaanhetOKR,terwijl23procentdezemogelijkheidniethad.Eenzeergrotemeerderheidvandevo-scholen(91%)gebruiktdeinformatieuithetOKRvoordevormgevingvandebenodigdezorgaanenondersteuningvaneenleerling.Bijnatweederdevandevo-scholengebruiktdeinformatiebijhetbesluitoverplaatsingvaneenleerlingineenbepaaldbrugklastypeen58procentbijeenbesluitoverdetoelatingvaneenleerlingopbasisspecifiekbenodigdekennisenvaardighedenen/ofondersteuningsbehoefte.Eenzeerruimemeerderheidvandevo-scholen(93%)geeftaandaterleerlingenzijnwaarvoorzijdebao-schoolvragenomaanvullendeinformatiebijhetOKR.Eenmeerderheidvandezevo-scholenvraagtomdevolgendeinformatie:gedragskenmerken,zorgdossier,mondelingetoelichtingenthuissituatievandeleerlingen.Dezescholengebruikendeinformatiehetvaakstvoordevormgevingvandebenodigdezorgaanenondersteuningvaneenleerling(89%).
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 95
9 ReferentieniveausMetingangvanhetschooljaar2015/16geeftelkeeindtoetsnietalleeneentoetsscore,maarookeenscoreopdereferentieniveausvoortaalenrekenen.Aandevo-scholenisgevraagdofzijdezescoresopdereferentieniveausvanhunbrugklasleerlingenontvangenvandebao-scholenenzoja,waarvoorzijdezegebruiken.
9.1 TaalenrekenenTabel9.1 Percentagevo-scholendiescoresopreferentieniveaustaalenrekenenontvangenvanbao-
scholen(meting2016)
taal rekenen
ja,vanalleleerlingen 29% 28%
ja,vandehelftofmeervandeleerlingen 36% 36%
ja,vanminderdandehelftvandeleerlingen 15% 15%
nee 20% 21%
Bijna30procentvandevo-scholenontvangtvanalleleerlingendescoresopdereferentieniveaustaalenrekenenvandebao-scholen.36procentvandevo-scholenkrijgtdezescoresvandehelftofmeervandeleerlingenen15procentvanminderdandehelftvandeleerlingen.Deresterendeongeveer20procentvandevo-scholenontvangtvanbao-scholengeenscoresopdereferentieniveaustaalenrekenen.Erzijnhierbijgeenverschillentussenscholennaaronderwijstype.Aande79procentvandescholendievooreendeelofalhunleerlingendescoresopdereferentieniveausvoortaalenrekenenontvangen,isgevraagdwaarvoorzijdezegebruiken.Tabel9.2 Gebruikscoresopreferentieniveaustaalenrekenen(meting2016)
taal rekenen
%vo-scholenvangroepdie
scoresontvangt
%vo-scholentotaal
%vo-scholenvangroepdie
scoresontvangt
%vo-scholentotaal
wegebruikendescoresniet 20% 16% 18% 14%
bepalenvanhetindividuele(extra)onderwijsaanbodNederlands/rekenen
59% 47% 60% 47%
bepalenvandeextraonderwijstijdvoorNederlands/rekenenvoorbepaaldeleerlingen
24% 19% 28% 22%
bepalenvanhetklassikaleonderwijsaanbodNederlands/rekenen
15% 12% 16% 12%
bepalenvandeklas/groepsindelingvoorNederlands/rekenen
9% 7% 8% 6%
bepalenvandeonderwijstijdvoorNederlands/rekenenvooralleleerlingen
2% 1% 3% 2%
96 Oberon&UniversiteitTwente
Devo-scholengebruikendescoresopdereferentieniveausmetnameomhet(extra)onderwijsaanbodvoorindividueleleerlingentebepalen.Bijtaalgebruikt59procentvandescholendiedescoresontvangtzehiervoorenbijrekenen60procent.Hetgebruikvandescoresomdeextraonderwijstijdvoorbepaaldeleerlingentebepalenzienwebijongeveereenkwartvandescholen(taal24%enrekenen28%).Gebruikvandescoresopdereferentieniveausvoordeklas/groepsindelingenvoorhetbepalenvandeonderwijstijdvooralleleerlingenkomtbijeenkleinegroepscholenvoor(taalrespectievelijk9%en2%enrekenen8en3%).Totslotzienwedatongeveereenvijfdevandevo-scholendescoresopdereferentieniveausnietgebruikt(taal20%enrekenen18%).Tabel9.3 Gebruikscoresopreferentieniveaustaalenrekenennaaronderwijstype(percentagevo-
scholenvanscholendiescoresopreferentieniveausontvangen)(meting2016)
taal rekenen
vmbo breed havo/vwo vmbo breed havo/vwo
wegebruikendescoresniet 15% 22% 27% 11% 20% 28%
bepalenvanhetindividuele(extra)onderwijsaanbodNederlands/rekenen
66% 57% 48% 67% 57% 49%
bepalenvandeextraonderwijstijdvoorNederlands/rekenenvoorbepaaldeleerlingen
29% 22% 16% 35% 27% 18%
bepalenvanhetklassikaleonderwijsaanbodNederlands/rekenen
20% 13% 5% 22% 15% 4%
bepalenvandeklas/groepsindelingvoorNederlands/rekenen
16% 6% 0% 14% 5% 1%
bepalenvandeonderwijstijdvoorNederlands/rekenenvooralleleerlingen
2% 2% 0% 3% 4% 0%
Bijhetgebruikvandescoresopdereferentieniveauszijnerverschillentussenscholennaaronderwijstype.Degroephavo/vwo-scholendiezenietgebruiktisgroterdandegroepvmbo-scholen,terwijldebredescholengemeenschappeneenmiddenpositieinnemen(respectievelijk27%,15%en22%bijtaalen28%,11%en20%bijrekenen).Bijvrijwelalleanderegebruiksvormenzienwedatdezevakervoorkomenopvmbo-scholendanophavo/vwo-scholenendathetgebruikopbredescholengemeenschappenhiertusseninzit.
9.2 SamenvattingBijna30procentvandevo-scholenontvangtvanalleleerlingendescoresopdereferentieniveaustaalenrekenenvandebao-scholen.Ongeveerdehelftvandescholenontvangtdezescoresvaneendeelvanhunleerlingenen20procentontvangtzeniet.Devo-scholendiedescoresopdereferentieniveausontvangengebruikendezemetnameomhet(extra)onderwijsaanbodvoorindividueleleerlingentebepalen.Vmbo-scholengebruikendescoresopdereferentieniveaustaalenrekeneninverhoudinghetvaakst.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 97
10 TotslotInditlaatstehoofdstukgaanweinopdeknelpuntendiescholenervarenrondomdeovergangvanbaonaarvo.Wehebbenscholenookgevraagdnaarsuggestiesomdezeknelpuntenwegtenemenofteverminderen.Aanheteindevandevragenlijsthaddenbao-scholen,vo-scholenenoudersdemogelijkheidomopmerkingentemaken.Dezesuggestiesenopmerkingkomeninveelgevallenovereen.Daarommakenwebijdebeschrijvingervangeenonderscheidtussensuggestiesenopmerkingen.Langnietallerespondentenhebbensuggestiesofopmerkingengegeven.Daaromgevendezegeenrepresentatiefbeeld,welgevenzeeenindrukvanwaterhetmeestleeft.
10.1 ErvarenknelpuntenZowelaanbao-scholenalsaanvo-scholenhebbenwegevraagdwelkeknelpuntenzijervarenrondomdeovergangvanbaonaarvo.Figuur10.1 Ervarenknelpuntenbao-envo-scholen(meting2016)
Voordebao-scholenisdrukvanoudersinverhoudinghetgrootsteknelpunt(40%),gevolgddoorheroverwegingvanhetschooladvies(27%).Deoverigeknelpuntenwordendooreenkwartofmindervandescholenervaren.Ruimeenkwartvandebao-scholenervaartgeenknelpunten(27%).Voorvo-scholenisdekwaliteitvandeschooladviezenhetgrootsteknelpunt(63%),gevolgddoordrukvanouders(56%),heroverwegingvanhetschooladvies(56%)enbijstellingenschooladvies(55%).
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
onderbouwingvanhetschooladvies/kwaliteitvandeschooladviezen
samenwerkingmetvo-scholen/basisscholen
voorlichpng/informapeoverdegewijzigderegelgeving
lokale/regionaleafspraken
drukscholenvoorvoortgezetonderwijs/basisscholen
pjdpad
beschikbaarheidvanplaatsenopvo-scholenwaaruwleerlingenvoorkiezen/vooraangemeldeleerlingen
bijstellingenvanhetschooladvies
heroverwegingenvanhetschooladvies
drukouders
inrichpng/organisapevanbrugklassen
geen
po vo
98 Oberon&UniversiteitTwente
Voordevo-scholenwordtdekwaliteitvandeschooladviezengenoemd(63%),gevolgddoordrukouders(56%),heroverwegingschooladvies(56%),bijstellingenschooladvies(55%)entijdpad(38%).Eenbeperktegroepvo-scholen(7%)ervaartgeenknelpunten.Verderzienwedathetpercentagevo-scholendatdeinrichting/organisatievanbrugklassenalsknelpuntnoemtbijdeisafgenomenvan37procentbijdeeerstemetingnaar25procentbijdetweedemeting.Eenvergelijkingtussenhetbao-envo-scholenlaatziendatmeervo-scholenknelpuntenervarendanbao-scholen.Hetpercentagescholendatgeenknelpuntenervaartisinhetbao27procenteninhetvo7%.Verderzijneraantalknelpuntendiedoormeervo-scholendanbao-scholengenoemdworden.Datgeldtvoordevolgendeknelpunten:drukvanouders(vo56%enbao40%),heroverwegingenvanhetschooladvies(vo56%enbao27%),bijstellingenvanhetschooladvies(vo55%enbao22%)entijdpad(vo38%enbao21%).Verdervaltopdat63procentvandevo-scholendekwaliteitvandeschooladviezenalsknelpuntervaart,terwijlmaar9procentvandebasisscholendeonderbouwingvanhetschooladviesalsknelpuntnoemt.Hetgroteverschiltussendezetweepercentageskansamenhangenmethetfeitdatvo-scholenleerlingenkrijgenvanmeerderebao-scholen.Steldateenvo-schoolleerlingenkrijgtvan10bao-scholenendatdekwaliteitvanhetschooladviesopeenvandezescholenvolgensdevo-schoolnietgoedis,danervaartdevo-schoolditalseenknelpunt.Hetervarenknelpuntheeftdanechtermaarbetrekkingop10procentvandebao-scholen.
10.2 Suggestiesenopmerkingenvanscholenenouders10.2.1 ScholenDescholenzijnvanmeningdatervandehuidigeregelgevingalshetwareeendubbeleboodschapuitgaat.Denieuweregelgevingisingevoerdommeergewichttoetekennenaanhetschooladvies.Daaromishetschooladviesleidendgewordenbijdeovergangvanbaonaarvo.Alsdeuitslagopdeeindtoetsbekendis,wordtvolgenshenalsnogdetoetsscoreleidenddoorde(toenemende)(na)drukopheroverwegingenbijstelling.Descholensuggererenhiervoorverschillende(metelkaartegenstrijdigeoplossingen).Eeneersteoplossingdiezijvoorstellenishetafschaffenvandeeindtoets.Alleenopdiemanierwordtvolgensdescholenrechtgedaanaandekennisdiedebao-scholenhebbenoverdeontwikkelingvanleerlingengedurendeeenlangereperiodeenopmeerderevlakken.Deeindtoetsisvolgenshenslechtseenmomentopnameenheeftbovendienalleenbetrekkingoptaalenrekenen.Eentweedeoplossingdiegenoemdwordtishetnaarvorenhalenvandeeindtoetsendezeweereenrollatenspelenbijdeadvisering.Dezetweedeoplossingwordtdoorvo-scholenietsvakergenoemddandoorbao-scholen.Deeindtoetskanvolgensdescholenoptweemaniereneenrolspelenbijdeadvisering.Eendeelvandescholengeeftaanopditpuntterugtewillennaardeoudesituatiewaarindeeindtoetsscorenaasthetschooladvieshettweedegegevenisvoortoelatingtothetvoortgezetonderwijs.Eenanderdeelvandescholensteltvooromhetschooladviesmedetebaserenopdeeindtoetsscore.Eenderdeoplossingdiescholennoemenomdedubbeleboodschapinderegelgevingwegtenemenishetafschaffenvanheroverwegingenenbijstellingen.Deeindtoetszoudanbijvoorbeeldnogeenrolkunnenspeleninhetkadervandoorgaandeleerlijnenenomdekwaliteitvandeschooladviezenvanbasisscholentebeoordelen.Zoalsweindevorigeparagraafbeschrevenhebben,zijnheroverwegingenbijstellingvoorongeveereenkwartvandebao-scholenenvoorruimdehelftvandevo-scholeneenknelpunt.31Ditkomtvolgensde
31 Overigenszienweindetoelichtingdiescholengevendaterenkelescholenzijndiedenkendathetomverplichtbijstellen
gaat.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 99
scholenondermeeromdatvo-scholenalsgevolghiervanopeen(te)laatmomentinhetschooljaardefinitiefwetenhoeveelleerlingenzijnhebben.Scholenvoorvmbomerkendathetaantalaangemeldeleerlingenlagerwordtnadebijstellingen.Hierdoorkunnenzijproblemenkrijgenmethunformatie.Scholenvoorhavo/vwokrijgenjuisttemakenmetmeeraanmeldingennadebijstellingen,waardoordeklassensomserggrootwordenofergeenplekmeerisvoorleerlingen.Eenandergevolgvanhetheroverwegenenbijstellenisvolgensdescholendatdedrukvanmetnamehoogopgeleideoudershierdoortoeneemt.Deze‘eisen’alshetwareeenbijstellingvanhetschooladviesalshetschooladvieslagerisdanhet(opbasisvandeeindtoetsscore)verwachteadvies.Eeneersteoplossingdiescholenaandragen,hebbenwehiervooralbeschreven,namelijkhetafschaffenvanheroverwegingenenbijstellingen.Eentweedesuggestiesvanscholenisompastotheroverwegingenbijstellingovertegaanalshetverschilminimaalanderhalfniveauis.Verdermerkendescholenophetonlogischtevindendaterwelsprakeisvanheroverwegingenbijstellingbijonderadvisering,maarnietbijoveradvisering.Beidezijnvolgenshennietinhetbelangvanhetkind.Eenvolgendesuggestievanscholenisomalbijhetoorspronkelijkeschooladviesaantegevenofersprakeisvantwijfel.Alleendieleerlingenkomendaninaanmerkingvoorbijstellingalsdetoetsscoredaaraanleidingtoegeeft.Eenlaatstesuggestievanscholenisdatvo-scholenenkeleplaatsenvrijhoudenvoorleerlingenmeteenbijgesteldschooladviesdiezichlateraanmelden.Vo-scholenervarendekwaliteitvanhetschooladviesalsknelpunt.Zijgevenmeerderesuggestiesomditknelpuntteverminderen.Deschooladviezenzoudenvolgensvo-scholenaltijdgegevenmoetenwordendoormeerderepersonenvandebasisschool,waarondernaastdeleerkrachtvangroep8ookdedirecteurendeinternbegeleider.Overigenshebbenweinparagraaf3.1.2beschrevendatvolgensdebao-scholendedirectieendeinternbegeleideroprespectievelijk96procenten76procentbetrokkenisbijdeadvisering.Eenanderesuggestievandevo-scholenishetvergrotenvandeprofessionaliteitvanhetbaometbetrekkingtotadvisering,zowelwatbetreftdeadviseringzelfalswatbetrefthetomgaanmetdrukvanouders.Datlaatstewordtookdoorbao-scholenvoorgesteld.Eenlaatstesuggestievandevo-scholenomdekwaliteitvandeschooladviezenteverbeterenisbao-scholendaarinzichtingevenofopcontroleren.Datkanvolgensdevo-scholenbijvoorbeelddoorbao-scholeneenterugkoppelingtegevenoverdedoorstroomvanoud-leerlingeninhetvo.Naareigenzeggenkunnenvo-scholenditafzonderlijkregelen,maarerkunnenookafsprakenoplokaal/regionaalovergemaaktworden.Eenandereoptievolgensdevo-scholenisomderelatietussendeschooladviezenendedoorstroominhetvonietalleenmeetenemenbijhettoezichtvandeinspectieopvo-scholen,maarookbijhettoezichtopbao-scholen.Drukvanoudersisvoor56procentvandevo-scholeneenknelpuntenvoor40procentvandebao-scholen.Indetoelichtinggevenvo-scholenaandatzijhiermee(ook)dedrukvanoudersinhetbaobedoelen.Dieheeftvolgensdescholentotgevolgdatbao-scholensomstoegevenaanoudersdieomeenhogerschooladviesvragen.Eenmogelijkeoplossingishiervooralbeschreven,namelijkhetvergrotenvandeprofessionaliteitvanbao-scholenomhiermeeomtegaan.Eenanderesuggestievandescholenisomoudersineenvroegerstadiumteinfomerenoverhetverwachteniveauinhetvovoorhunkind,bijvoorbeelddoorditvanafgroep5tebesprekenofdooringroep7eenpreadviestegeven.Totslotmerkenscholenopbehoeftetehebbenaantijdenrustomdenieuweregelgevingteimplementeren.Brievenvanuitdeoverheidwaarinderegelsvoorhetlopendeschooljaarwordenaangepast/aangescherptkomendeuitvoeringindepraktijkvolgenshenniettengoede.Bovendienhebbenscholennaareigenzeggendetijdnodigomaandenieuwesituatietewennenomtotdemeestepassendewerkwijzetekomen.
100 Oberon&UniversiteitTwente
10.2.2 OudersEendeelvandeoudersgeeftaantevredentezijnmetdeovergangvanbaonaarvoomdatallesgoedisgeregeld.Erzijnechterookoudersdielieverzoudenziendatdeeindtoetsafgeschaftwordt.Eentoetsisimmersmaareenmomentopname.Hetisvolgenshenbeteromalleenhetschooladviestegebruiken,datgebaseerdisopjarenlangzichtvanhetbaoopdebredeontwikkelingvanhetkind.Erzijnechterookoudersdieaangevendatzijgraagzoudenziendatdeeindtoetseerderafgenomenwordtzodatdezeeenrolkanspelenbijdeadvisering.Netalsdescholengeefteendeelvanoudersaandateenbijstellingvanhetschooladviestotproblemenkanleidenomdatsommigevo-scholendangeenplaatsenmeerbeschikbaarhebben.Hetkindishiervanvolgensdeoudersdedupe.Oudersgevenaandatzijgraagingroep7alzoudenstartenmetdevoorbereidingophetvo.Deopendagenvanvo-scholenvindenvolgenshenvaakgelijktijdigplaatswaardooroudersenkinderennietdemogelijkheidhebbenomingroep8allescholenwaarinzijmogelijkinteressehebbentebezoeken.Verdermerkenoudersophetlastigtevindenomtebepalenwelkescholenpassenbijhetniveauvanhunkindomdathetschooladviespasgegevenwordt,nadatdeopendagengeweestzij.Zijwordengraageerdergeïnformeerdoverhetmogelijkeschooladviesvanhunkind.Totslotmerkenoudersopdatdeovergangvanbaonaarvovoorkinderensomserggrootismetnamewatbetrefthuiswerkenplannen.Hetzouvolgenshengoedzijnalsdebao-schooldeleerlingenwatditbetreftbetervoorbereidt.
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 101
Bijlage1 AanvullendetabellenTabelB.1 Gemiddeldebreedteschooladviezenperschooljaarnaarleerlinggewicht
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 1,34 1,30 1,26 1,22 1,16 1,20
0.30-leerlingen 1,34 1,30 1,26 1,21 1,15 1,19
1.20-leerlingen 1,30 1,27 1,24 1,20 1,15 1,21
TabelB.2 Gemiddeldebreedteschooladviezenperschooljaarnaarsekse
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
jongens 1,33 1,30 1,26 1,21 1,16 1,19
meisjes 1,33 1,30 1,26 1,22 1,16 1,20
TabelB.3 Percentagesleerlingenbeperkteoveradviseringtenopzichtevaneindtoetsscorenaar
leerlinggewicht(volgenshuidigerichtlijnen)
voorbijstelling
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 15% 15% 15% 16% 14% 16% 14% 16%
0.30-leerlingen 15% 15% 15% 15% 13% 14% 13% 14%
1.20-leerlingen 17% 15% 16% 16% 14% 15% 13% 15%
TabelB.4 Percentagesleerlingensterketotzeersterkeoveradviseringtenopzichtevan
eindtoetsscorenaarleerlinggewicht(volgenshuidigerichtlijnen)
voorbijstelling
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 9% 8% 10% 11% 11% 14% 11% 14%
0.30-leerlingen 11% 11% 13% 13% 12% 13% 12% 13%
1.20-leerlingen 12% 12% 15% 14% 12% 13% 12% 13%
TabelB.5 Percentagesleerlingenbeperkteonderadviseringtenopzichtevaneindtoetsscorenaar
leerlinggewicht(volgenshuidigerichtlijnen)
voorbijstelling
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 24% 23% 22% 22% 22% 19% 21% 19%
0.30-leerlingen 25% 25% 22% 22% 21% 21% 21% 20%
1.20-leerlingen 21% 22% 19% 19% 21% 21% 20% 20%
102 Oberon&UniversiteitTwente
TabelB.6 Percentagesleerlingensterketotzeersterkeonderadviseringtenopzichtevaneindtoetsscorenaarleerlinggewicht(volgenshuidigerichtlijnen)
voorbijstelling
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 10% 10% 10% 11% 16% 11% 17% 15%
0.30-leerlingen 14% 15% 15% 15% 23% 18% 25% 22%
1.20-leerlingen 12% 12% 11% 12% 19% 16% 22% 21%
TabelB.7 Percentagesleerlingenbeperkteoveradviseringtenopzichtevaneindtoetsscorenaarsekse
(volgenshuidigerichtlijnen)
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
jongens 14% 15% 14% 15% 15% 17%
meisjes 16% 15% 16% 16% 14% 16%
TabelB.8 Percentagesleerlingensterketotzeersterkeoveradviseringtenopzichtevan
eindtoetsscorenaarsekse(volgenshuidigerichtlijnen)
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
jongens 8% 9% 10% 11% 13% 15%
meisjes 10% 9% 12% 12% 10% 13%
TabelB.9 Percentagesleerlingenbeperkteonderadviseringtenopzichtevaneindtoetsscorenaar
sekse(volgenshuidigerichtlijnen)
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
jongens 24% 23% 23% 22% 21% 19%
meisjes 23% 24% 21% 22% 23% 20%
TabelB.10 Percentagesleerlingensterketotzeersterkeonderadviseringtenopzichtevan
eindtoetsscorenaarsekse(volgenshuidigerichtlijnen)
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
jongens 11% 12% 12% 12% 15% 12%
meisjes 9% 10% 10% 10% 16% 12%
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 103
TabelB.11 Percentages0.00-leerlingenmetbijgesteldeschooladviezenvanoorspronkelijkschooladviesnaarbijgesteldschooladvies(2014/15en2015/16samen)
Oorspronkelijkschooladvies
Bijgesteldschool-advies
pro vmbo-b vmbo-b/vmbo-k
vbmo-k vmbo-k/vmbo(g)t
vmbo-(g)t
vmbo-(g)t/havo
havo havo/vwo
vwo
vmbo-b 87,0% 3,4% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-b/vmbo-k
7,8% 26,9% 2,1% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vbmo-k 3,9% 58,7% 40,1% 0,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-k/vmbo(g)t
0,0% 4,8% 17,3% 15,3% 1,8% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-(g)t 1,3% 5,7% 34,1% 79,9% 79,6% 3,8% 0,1% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-(g)t/havo
0,0% 0,2% 5,3% 3,4% 14,2% 44,2% 0,6% 0,0% 0,0% 0,0%
havo 0,0% 0,3% 0,8% 0,8% 2,9% 48,8% 84,4% 0,1% 0,0% 25,0%
havo/vwo 0,0% 0,0% 0,2% 0,1% 1,4% 2,8% 14,2% 57,4% 0,6% 0,0%
vwo 0,0% 0,0% 0,2% 0,0% 0,0% 0,4% 0,8% 42,6% 99,4% 75,0%
totaal 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
aantallen 77 1115 531 3049 716 4645 1931 3190 1204 4
104 Oberon&UniversiteitTwente
TabelB.12 Percentages0.30-leerlingenmetbijgesteldeschooladviezenvanoorspronkelijkschooladviesnaarbijgesteldschooladvies(2014/15en2015/16samen)
Oorspronkelijkschooladvies
Bijgesteldschool-advies
pro vmbo-b vmbo-b/vmbo-k
vbmo-k vmbo-k/vmbo(g)t
vmbo-(g)t
vmbo-(g)t/havo
havo havo/vwo
vwo
vmbo-b 87,0% 4,3% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-b/vmbo-k
8,7% 27,4% 1,4% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vbmo-k 4,3% 58,5% 40,6% 0,4% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-k/vmbo(g)t
0,0% 1,8% 13,0% 18,5% 1,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-(g)t 0,0% 7,3% 43,5% 75,7% 80,6% 6,5% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-(g)t/havo
0,0% 0,6% 1,4% 4,7% 9,0% 43,3% 0,0% 0,0% 0,0%
havo 0,0% 0,0% 0,0% 0,7% 7,5% 47,8% 86,4% 1,1% 0,0%
havo/vwo 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 1,5% 2,4% 13,6% 65,3% 0,0%
vwo 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 33,7% 100,0%
totaal 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
aantallen 23 164 69 276 67 245 88 95 19 0
EvaluatieWetEindtoetsingPO:tussenrapportage 105
TabelB.13 Percentages1.20-leerlingenmetbijgesteldeschooladviezenvanoorspronkelijkschooladviesnaarbijgesteldschooladvies(2014/15en2015/16samen)
Oorspronkelijkschooladvies
Bijgesteldschool-advies
pro vmbo-b vmbo-b/vmbo-k
vbmo-k vmbo-k/vmbo(g)t
vmbo-(g)t
vmbo-(g)t/havo
havo havo/vwo
vwo
vmbo-b 88,5% 2,1% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-b/vmbo-k
7,7% 29,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vbmo-k 3,8% 58,0% 35,9% 0,7% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-k/vmbo(g)t
0,0% 6,2% 17,9% 16,2% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-(g)t 0,0% 3,6% 42,3% 78,1% 84,7% 7,4% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
vmbo-(g)t/havo
0,0% 0,5% 3,8% 4,5% 11,9% 52,1% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
havo 0,0% 0,5% 0,0% 0,5% 1,7% 39,5% 80,0% 0,7% 0,0% 0,0%
havo/vwo 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 1,7% 1,0% 17,4% 72,0% 3,6% 0,0%
vwo 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2,6% 27,3% 96,4% 100,0%
totaal 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
aantallen 26 193 78 401 59 311 115 143 56 1
TabelB.14 Percentagesleerlingenbeperkteoverpositioneringtenopzichtevanschooladviesnaar
leerlinggewicht
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 20% 20% 20% 20% 22% 21%
0.30-leerlingen 18% 18% 18% 17% 19% 19%
1.20-leerlingen 20% 20% 19% 20% 21% 21%
TabelB.15 Percentagesleerlingensterketotzeersterkeoverpositioneringtenopzichtevan
schooladviesnaarleerlinggewicht
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 6% 6% 7% 7% 6% 6%
0.30-leerlingen 9% 9% 9% 10% 9% 9%
1.20-leerlingen 12% 13% 12% 12% 11% 10%
106 Oberon&UniversiteitTwente
TabelB.16 Percentagesleerlingenbeperkteonderpositioneringtenopzichtevanschooladviesnaarleerlinggewicht
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 16% 16% 15% 14% 13% 13%
0.30-leerlingen 15% 15% 15% 13% 12% 12%
1.20-leerlingen 14% 14% 14% 11% 10% 11%
TabelB.17 Percentagesleerlingensterketotzeersterkeonderpositioneringtenopzichtevan
schooladviesnaarleerlinggewicht
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 11% 11% 10% 9% 7% 8%
0.30-leerlingen 12% 13% 11% 11% 7% 8%
1.20-leerlingen 10% 11% 10% 9% 6% 6%
TabelB.18 Percentagesleerlingenbeperkteoverpositioneringtenopzichtevaneindtoetsscorenaar
leerlinggewicht
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 17% 16% 17% 17% 16% 19%
0.30-leerlingen 17% 17% 18% 19% 16% 19%
1.20-leerlingen 22% 20% 22% 22% 20% 21%
TabelB.19 Percentagesleerlingensterketotzeersterkeoverpositioneringtenopzichtevan
eindtoetsscorenaarleerlinggewicht
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 9% 9% 11% 12% 13% 16%
0.30-leerlingen 11% 10% 13% 13% 14% 15%
1.20-leerlingen 15% 14% 16% 17% 16% 17%
TabelB.20 Percentagesleerlingenbeperkteonderpositioneringtenopzichtevaneindtoetsscorenaar
leerlinggewicht
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 20% 20% 19% 19% 19% 17%
0.30-leerlingen 19% 19% 17% 17% 17% 16%
1.20-leerlingen 16% 16% 15% 14% 15% 16%
TabelB.21 Percentagesleerlingensterketotzeersterkeonderpositioneringtenopzichtevan
eindtoetsscorenaarleerlinggewicht
2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16
0.00-leerlingen 14% 15% 14% 14% 16% 14%
0.30-leerlingen 19% 20% 19% 19% 23% 20%
1.20-leerlingen 14% 15% 13% 14% 19% 16%
Postbus1423,3500BKUtrechtt0302306090|[email protected]|www.oberon.eu
Utrecht,januari2017Inopdrachtvan:MinisterievanOnderwijs,CultuurenWetenschap