Werkt jouw baan - 2007

9
WERKT JOUW BAAN? RESULTATEN VAN HET MELDPUNT ARBEID 2007

description

Resultaten van het meldpunt arbeid 2007.

Transcript of Werkt jouw baan - 2007

Page 1: Werkt jouw baan - 2007

WERKT JOUW BAAN?

RESULTATEN VAN HET MELDPUNT ARBEID 2007

Page 2: Werkt jouw baan - 2007

� �

WERKT JOUW BAAN?

Resultaten van het Meldpunt aRbeid 2007

Page 3: Werkt jouw baan - 2007

� �

in maart is ROOd gestart met het Meldpunt arbeid, omdat we erg benieuwd waren naar de ervaringen van jongeren op de werkvloer. veel jongeren werken: fulltime of naast hun opleiding. de één moet er van rondkomen, voor de ander is het alleen een extra zakcentje. het meldpunt had als motto ¨Werkt jouw baan?¨. het doel was om een beeld te krijgen van het werkende bestaan van jongeren en om eventuele problemen in kaart te brengen. Renske leijten, in maart nog voorzitter van ROOd en sinds november 2006 tweede-Kamerlid voor de sp, zei bij de lancering: “er wordt een hoop geklaagd over jongeren; dat ze lui zijn en alleen maar aan zichzelf denken, maar veel van hen werken juist enorm hard. alleen niet altijd onder eerlijke voorwaarden. ik beloof dat ROOd op straat en ik in de Kamer actie zullen onder-nemen als er zaken niet in orde zijn. temeer omdat het nieuwe kabinet aangeeft dat ze jongeren tot en met 28 jaar geen uitkering meer zal geven als ze niet werken of naar school gaan. dat betekent ook dat het kabinet moet zorgen voor goede arbeidsvoorwaarden van jongeren en een degelijk loon.”

ROOd was al eerder actief rond het thema arbeid. Zo kwamen wij in het voorjaar van 2005 al met een zwartboek waaruit duidelijk bleek dat bedrijven zich niet aan de wet op leeftijdsdiscriminatie hielden. vooral bij albert heijn (ahold) werd toen illegaal beleid vastgesteld: vacatures met een duidelijke leeftijdsgrens, geen kansen voor jongeren ouder dan 18 jaar en geen contractverlenging voor oudere jongeren. afgelopen zomer waren de ROOd-jongeren op pad, samen met hun collega’s van dWaRs en Fnv Jong, onder de noemer ‘Flexinspectie’. Zij onderzochten in super-markten in het hele land wat de gevolgen zijn van de steeds verdergaande flexibi-lisering van de arbeidsmarkt. veel jongeren bleken toch te gaan werken als ze ziek zijn, omdat ze anders inkomsten missen. Ook leeftijdsdiscriminatie is nog steeds orde van de dag. de managers, met wie ook gesproken is, gaven bijvoorbeeld toe

INLEIDINg

Page 4: Werkt jouw baan - 2007

� �

in totaal hebben 1470 jongeren (48 % man en 52 % vrouw, met een gemiddelde leeftijd van 20,5 jaar) onze enquête ingevuld. Zo´n 18 % heeft dat op internet gedaan en de rest (82 %) op straat. daarnaast heeft het meldpunt 4 e-mails en 1 telefoontje binnen gekregen. ROOd heeft daarnaast zelf contact gezocht met de jongeren die hulp wilden en hen verdere informatie gegeven of doorverwezen naar derden. van de jongeren geeft 75 % aan dat ze werken (gemiddeld 20 uur per week), maar de redenen daarvoor verschillen. Jongeren blijken twee belangrijke redenen te heb-ben om te werken: 51 % werkt om rond te komen en nog eens 39 % werkt voor een extra zakcentje. het overgrote deel van onze jonge respondenten (72 %) volgt een opleiding. velen daarvan (71 %) hebben een bijbaan. van alle jongeren die een opleiding volgen zegt 35 % het werk nodig te hebben om rond te kunnen komen.uit het onderzoek komen twee zaken duidelijk naar voren waar jonge werknemers in het bijzonder tegenaan lopen, namelijk dat ze niet doorbetaald krijgen bij ziekte en dat er door werkgevers misbruik wordt gemaakt van zogenaamde nul-urencon-tracten. de volledige cijfers zijn in de bijlage te vinden.

DE RESULTATEN

dat ze van het hoofdkantoor niemand boven de 18 jaar mochten aannemen. bo-vendien worden contracten van jongeren van 19 of ouder bij voorkeur niet verlengd omdat dat duurder is. verder kwamen we ook overal de ‘drie-maanden-truc’ tegen, wat betekent dat werknemers na drie tijdelijke contracten drie maanden thuis zit-ten, omdat werkgevers op die manier nooit een vast contract hoeven te geven.het enquêteformulier kon online worden ingevuld, maar ook zijn in het hele land lokale ROOd-jongeren op leeftijdgenoten afgestapt om de enquête ter plekke af te nemen. Ook als jongeren niet werkten is dat meegenomen in ons onderzoek. daarnaast was het meldpunt ook telefonisch bereikbaar op het sp-partijbureau in Rotterdam. Op 1 mei, dag van de arbeid, presenteerde ROOd al haar voorlopige conclusies in diverse media. naar aanleiding van de definitieve resultaten komt ROOd nu met de volgende voorstellen die de positie van jonge werknemers moe-ten verbeteren: 1. De arbeidsinspectie dient een sterkere rol te verkrijgen bij de naleving van de wetgeving en dient waar nodig in actie te komen bij overtredingen .

�. Jongere werknemers moeten beter worden ingelicht op de werkvloer over hun rechten en plichten.

�. Op het middelbaar onderwijs moet meer ruimte gemaakt worden voor het thema arbeid.

�. De minimum jeugdlonen moeten omhoog en uiteindelijk worden afgeschaft. �. Tot slot dient de aanvullende beurs binnen het studiefinancieringssysteem omhoog te gaan.

Page 5: Werkt jouw baan - 2007

� �

van de jongeren die werken om rond te kunnen komen heeft slechts 47% een vast contract en krijgt 32% niet doorbetaald bij ziekte*, terwijl dat bij een vast contract (zowel voor bepaalde als onbepaalde tijd) gewoon moet. eerder liet minister donner van sociale Zaken en Werkgelegenheid echter al weten dat werknemers in zo´n geval naar de rechter moeten stappen en dat daarbij naar zijn mening geen extra rol voor de arbeidsinspectie was weggelegd.daarnaast bestaat er veel onvrede en onbegrip over de zogenaamde ‘wachtdagen’, waar veel werkende jongeren mee te maken hebben: bij flex- en uitzendcontracten wordt bij ziekte pas na één of twee dagen doorbetaald. dit kan ertoe leiden dat jongeren zich gedwongen voelen om ondanks ziekte, toch naar hun werk te gaan: “soms ga ik aan het werk, terwijl ik eigenlijk ziek ben. als ik dat niet doe, kan ik aan het eind van de maand mijn rekeningen niet meer betalen”, aldus één van onze respondenten.tot slot is er ook een grote groep jongeren die niet precies weet wat voor contract ze hebben (14 %), maar wel aangeeft dat ze geen ziektegeld krijgen (70 %). Zij we-ten dus ook niet of dit klopt of niet. veel jongeren zijn dus niet goed op de hoogte of berusten in hun situatie van een slecht contract en/of slechte CaO: “het is nu eenmaal zo”.

* van alle jongeren met een baan krijgt zelfs 40 % niet doorbetaald als hij/zij ziek is, terwijl vier op de tien werknemers het ziektegeld wel nodig hebben om de eindjes aan elkaar te knopen.

gEEN DOORBETALINg BIJ zIEKTE

FOTO: ROOd aMsteRdaM

Page 6: Werkt jouw baan - 2007

10 11

uit ons onderzoek blijkt verder dat jongeren niet tevreden zijn met de nul-uren-contracten die ze vaak (in 24 % van de gevallen) krijgen. Gemiddeld werken de jongeren met een dergelijk contract 13 uur per week, maar bij ziekte of ontslag zijn ze vrijwel rechteloos. Op 1 mei liet Renske leijten al weten dat de zogenaamde flexcontracten moesten worden aangepakt: “Wat mij betreft gaan ze per direct de prullenbak in, ze maken van jongeren wegwerpwerknemers. Ze zouden bedoeld zijn om het voor werkgevers makkelijker te maken om jongeren aan te nemen, maar in de praktijk worden ze vooral gebruikt als uitbuitcontracten.”een flexcontract gaat uit van weinig uren en is bedoeld om de werknemer zo weinig mogelijk rechten te geven. in de praktijk wordt vrijwel altijd meer gewerkt dan in het contract is afgesproken. nul-urencontracten mogen niet voor onbepaalde tijd wor-den afgegeven, maar het gebeurt toch vaak en de arbeidsinspectie lijkt hier maar weinig tegen te doen. als eerste stap heeft leijten minister donner daarom in mei al gevraagd de regels rond de uren te verscherpen: “Jongeren geven aan structureel meer te werken dan in hun contract staat. een dergelijk contract zou na 3 maanden automatisch aangepast moeten worden, want dan horen die ‘extra’ uren blijkbaar tot de functie. Zo krijgen de jongeren toegang tot de sociale voorzieningen waar ze recht op heb-ben.” Maar ook wat betreft de nul-urencontracten moeten de jongeren volgens de minister maar naar de rechter stappen.

MISBRUIK NUL-URENcONTRAcTEN

FOTO: RObeRt MeiJ/sXC.hu

Page 7: Werkt jouw baan - 2007

1� 1�

Gijsbert houtbeckers, voorzitter van ROOd, aan het woord: “het kan niet zo zijn dat jongeren zelf met hun baas moeten uitvechten, met of zonder tussenkomst van de rechter, dat het ziektegeld waar ze recht op hebben wordt uitbetaald of dat hun contract na verloop van tijd wordt aangepast. de kans op een verstoorde arbeidsrelatie is daarvoor te groot. ROOd eist daarom een grotere rol en eventuele versterking van de arbeidsinspectie, temeer omdat zij volgens haar eigen doelstel-lingen controleert op de naleving van wetgeving en in actie komt tegen alles wat niet mag. Ook moeten jonge mensen beter geïnformeerd worden over hun rechten en plichten op de werkvloer. in het huidige middelbaar onderwijs zou binnen het vak maatschappijleer ruimte gemaakt moeten worden voor het thema arbeid. ver-der moet ook de aanvullende beurs binnen het studiefinancieringssysteem omhoog gaan. als 35 % van alle jongeren die een opleiding volgt zegt dat ze hun bijbaan nodig hebben om rond te kunnen komen, is de huidige studiefinanciering gewoon te laag!”

cONcLUSIE EN AANBEVELINgEN

FOTO: ROOd aMsteRdaM

Page 8: Werkt jouw baan - 2007

1� 1�

840 261 1101 75 % 309 117 426 39 % 432 132 564 51 % 212 52 264 47 % 130 52 182 32 % 317 122 439 40 % 133 25 158 14 % 89 21 110 70 % 63 24 % 13,2 u 20,4 u 18,1 u 19,9 u 811 243 1054 72 % 558 193 751 71 %

268 98 366 35 %

versie 1 versie 2 Gecombineerd (1141 ingevuld) (329 ingevuld) (1470)

heeft een (bij)baan daarvan werkt voor een extra zakcentje daarvan werkt om rond te komen en/of studie betalen daarvan heeft een vast contract daarvan krijgt niet doorbetaald bij ziekte daarvan krijgt niet doorbetaald bij ziekte daarvan werkt om rond te komen daarvan weet niet wat voor contract ze hebben daarvan geeft aan geen ziektegeld te krijgen daarvan heeft een 0-uren of oproepcontract gemiddeld aantal uren totaal aantal uren

bezig met opleiding daarvan werkt daarvan werkt om rond te komen/studie betalen* *let op: in deze groep zitten ook mensen ZONDER werk, die dat dus eigenlijk wel nodig hebben om rond te komen).

Page 9: Werkt jouw baan - 2007

ROOD, jong in de SPVijverhofstraat ���0�� SC Rotterdam

T (010) ��� �� ��F (010) ��� �� �� E [email protected] I www.rood.sp.nl