WERKSTUK BIJ DE MASTERPROEF · Academiejaar 2007-2008 WERKSTUK BIJ DE MASTERPROEF...

Academiejaar 2007-2008

WERKSTUK BIJ DE MASTERPROEF

“Gemeenschappelijke onderzoeksteams in België”

Promotor: Prof. Dr. Gert Vermeulen Sofie LORIDAN

INHOUDSOPGAVE

Inleiding ............................................................................................................................................... 1

Afdeling 1. Motivatie ................................................................................................................... 1

Afdeling 2. Probleemstell ing ..................................................................................................... 1

Hoofdstuk 1. Schetsen van het begrip en de historische evolutie van de

gemeenschappeli jke onderzoeksteams ........................................................................................ 2

Afdeling 1. Begrip ........................................................................................................................ 2

Afdeling 2. Historische evolutie van de gemeenschappeli jke onderzoeksteams ...... 3

Inleiding: grensoverschrijdende criminali tei t vraagt om een

grensoverschrijdende aanpak ................................................................................................. 3

§1. Historische evolutie en de relevante regelgevende init iat ieven ......................... 3

1.1. Het Verdrag van Amsterdam (1997) ....................................................................... 3

1.1.1. Het Actieplan ter bestrijding van de georganiseerde criminaliteit (1997) .................... 4

1.1.2. Het Actieplan van Wenen (1999) ................................................................................... 4

1.2. Napels II Overeenkomst (1997) ............................................................................... 4

1.3. De EU-rechtshulpovereenkomst (2000) ................................................................. 4

1.4. VN-Verdrag inzake de transnationale georganisee rde misdaad (2000) ...... 4

1.5. Het Kaderbesluit inzake gemeenschappelijke onderzoeksteams (2001) ..... 5

1.6. Tweede Aanvullend Protocol bij de Europese Rechtshulpovereenkomst

(2001) ........................................................................................................................................ 5

§2. Een blik op de toekomst .................................................................................................. 5

Hoofdstuk 2. Het organiseren van een gemeenschappeli jk onderzoek steam ................. 6

Afdeling 1. Het instellen van een gemeenschappeli jk onderzoeksteam ...................... 7

§1. Principe ................................................................................................................................. 7

1.1. De Europese regeling ................................................................................................. 7

1.2. De Belgische regeling ................................................................................................. 7

§2. De oprichting ....................................................................................................................... 7

2.1. De Europese regel ing .................................................................................................. 7


§3. Samenstell ing van het team ............................................................................................ 8



§4. De bevoegdheid .................................................................................................................. 8



§5. Informatieverkrijging ....................................................................................................... 9



§6. Aansprakeli jkhe id .............................................................................................................. 9


6.2. De Belgische regeling ............................................................................................... 10

Afdeling 2. Deelname van Europol en Eurojust ................................................................ 10

§1. Europol ................................................................................................................................ 10

1.1. Het ontstaan van Europol ......................................................................................... 10

1.2. De deelname van Europol aan de gemeenschappeli jke onderzoeksteams 10

§2. Eurojust ............................................................................................................................... 11

2.1. Het ontstaan van Eurojust ........................................................................................ 11

2.2. De deelname van Eurojust aan de gemeenschappeli jke onderzoeksteams 11

Hoofdstuk 3. De eerste gemeenschappeli jke onderzoeksteam s ........................................ 11

Afdeling 1. THB-JIT .................................................................................................................. 12

§1. Het eerste gemeenschappeli jk onderzoeksteam ..................................................... 12

1.1. Hoe men gekomen is tot het opstarten van een gemeenschappelijk

onderzoeksteam .................................................................................................................... 12

1.2. Het gemeenschappeli jk onderzoeksteam zelf .................................................... 12

§2. Evaluatie ............................................................................................................................. 12

Afdeling 2. Drugs J IT ................................................................................................................ 13

§1. Een nieuwe poging tot het opzetten van een gemeenschappeli jk

onderzoeksteam ........................................................................................................................ 13


onderzoeksteam .................................................................................................................... 13

1.2. Het gemeenschappeli jk onderzoeksteam zelf .................................................... 13

§2. Evaluatie ............................................................................................................................. 13

Hoofdstuk 4. Gemeenschappeli jke onderzoeksteams in België ....................................... 14

Afdeling 1. Dossiers in België waarbij gebruikt wordt gemaakt van

gemeenschappeli jke onderzoeksteams .................................................................................. 14

§1. Dossier over motordiefstallen ................................................................................. 14

1.1. Het opstarten van het gemeenschappeli jk onderzoeksteam .......................... 14

1.2. De overeenkomst ......................................................................................................... 15

1.2.1. Parti jen bij de overeenkomst .......................................................................... 16

1.2.2. Doel van het gemeenschappeli jk onderzoeksteam .................................... 16

1.2.3. Periode welke door de overeenkomst bestreken wordt ........................... 16

1.2.4. Lidstaat/Lidstaten waar het gemeenschappeli jk onderzoeksteam

actief zal zi jn .................................................................................................................... 16

1.2.5. Leider(s) van het gemeenschappeli jk onderzoeksteam ........................... 16

1.2.6. Leden van het gemeenschappeli jk onderzoeksteam ................................. 16

1.2.7. Deelname van ambtenaren van Europol/Eurojust/OLAF of andere

instanties die krachtens het Verdrag betreffende de Europese Unie zi jn

opgericht, alsmede van ambtenaren van derde landen ....................................... 16

1.2.8. … ............................................................................................................................... 16

1.2.9. Algemene voorwaarden van de overeenkomst ............................................ 16

1.2.10. Specif ieke regelingen van de overeenkomst ............................................. 16

1.2.11. Organisatorische voorzien ingen .................................................................. 16

1.2.12. … ............................................................................................................................ 16

2.3. Evaluatie ........................................................................................................................ 17

§3. Andere dossiers(?) ........................................................................................................... 17

Afdeling 2. Prakti jkevaluatie .................................................................................................. 17

§1. De mogelijkheden van een gemeenschappelijk onderzoeksteam ...................... 17

§2. De knelpunten ................................................................................................................... 18

Bibliografie ....................................................................................................................................... 19

1

Inleiding

Afdeling 1. Motivatie

De keuze voor dit onderwerp voor de Masterproef ligt voor mij eigenlijk nogal voor de hand.

Al sinds het middelbaar is „bij de politie gaan‟ wat ik later wil doen. Dit heeft mij altijd heel

erg aangesproken en mijn belangstelling hiervoor is groot. Op het moment dat ik de lijst met

de mogelijke titels voor de Masterproef in handen kreeg, was mijn keuze dan ook vlug

gemaakt. Toen ik het onderwerp „Gemeenschappelijke onderzoeksteams‟ zag staan was mijn

interesse gewekt, ondanks het feit dat ik hierover nog helemaal niets wist. Na een gesprek met

mijn promotor Professor Gert Vermeulen bleek ook dat dit onderwerp heel actueel is. De

wettelijke regeling dateert reeds van een aantal jaar terug maar het heeft een hele tijd geduurd

voor men in de lidstaten vertrouwd raakte met het nieuwe instrument, er zijn nog maar een

paar praktijkgevallen. Dit vormt de uitdaging van deze Masterproef, het gaat om iets nieuws

en dat spreekt mij zeer aan.

Afdeling 2. Probleemstelling

De laatste jaren ligt in Europa met betrekking tot politie en justitie de focus nadrukkelijk op

internationale samenwerking. Met de creatie van het nieuwe Europese instrument „joint

investigation teams‟ werd een duidelijke stap voorwaarts gezet in deze internationale politiële

en justitiële samenwerking. Het doel van mijn Masterproef is eens te kijken naar deze „joint

investigation teams‟ (of „gemeenschappelijke onderzoeksteams‟ in het Nederlands) en hun

werking in België. Het staat buiten kijf dat de verwachtingen hoog gespannen zijn, maar de

vraag moet gesteld worden of deze verwachtingen ook ingelost kunnen worden. Want wat

mooi klinkt in theorie, is dit niet noodzakelijk ook in de praktijk.

In het eerste deel van mijn Masterproef staan de verschillende wettelijke gronden voor het

instellen van zo‟n G.O.T. centraal. Welke internationale regels zijn er en op welke vlakken

verschillen deze van elkaar? Kan er een voorkeur gegeven worden aan één bepaalde

rechtsbasis en in welke mate kan er nog gesleuteld worden aan de bepalingen met betrekking

tot het organiseren van deze internationale samenwerking? Naast de vergelijking tussen deze

internationale regels is het uiteraard ook nodig om de Belgische implementatiewet onder de

loep te nemen en deze naast de internationale voorschriften te leggen. Er zal gekeken worden

2

naar de verschillen hiertussen en de vraag moet worden gesteld of de Belgische

implementatiewet een voldoende rechtsbasis vormt. Aan de hand van een praktijkevaluatie

van gemeenschappelijke onderzoeksteams, wil ik in een tweede deel onderzoeken of deze

maatregel de verwachtingen betreffende een betere internationale samenwerking kan inlossen.

Ik ga hiervoor kijken naar de eerste G.O.T.‟s die opgericht werden en naar de G.O.T.‟s hier in

België. Heeft dit nieuwe instrument een effectieve meerwaarde ten aanzien van de klassieke

middelen inzake wederzijdse rechtshulp of kan het een grensoverschrijdend strafrechtelijk

onderzoek weinig fundamenteels bijbrengen? Daarnaast wil ik ook nagaan welke de

mogelijke problemen zijn die bij het gebruik van deze maatregel kunnen opduiken en hoe

deze problemen omzeild en/of opgelost kunnen worden.

Hoofdstuk 1. Schetsen van het begrip en de historische

evolutie van de gemeenschappelijke onderzoeksteams

Afdeling 1. Begrip

Eerst en vooral zal het van belang zijn om wat dieper in te gaan op het begrip

„gemeenschappelijk onderzoeksteam‟. In deze nieuwe rechtsfiguur liggen enorme

mogelijkheden vervat op het vlak van internationale strafrechtelijke onderzoeken. Deze

samenwerkingsvormen zullen duidelijk onderscheiden moeten worden van twee andere

manieren om dergelijke internationale onderzoeken te voeren. Naast het gemeenschappelijk

onderzoeksteam is er namelijk nog steeds de mogelijkheid om een spiegelonderzoek te

voeren, of de mogelijkheid van een klassieke internationale samenwerking door middel van

internationale rogatoire commissies1.

1 F. VERSPEELT, Ieder voor zich of G.O.T. voor ons allen? De gemeenschappelijke onderzoeksteams, Vigiles (N)

2005, afl. 3, (82) 83.

3

Afdeling 2. Historische evolutie van de gemeenschappelijke

onderzoeksteams

Inleiding: grensoverschrijdende criminaliteit vraagt om een

grensoverschrijdende aanpak

Dat de criminaliteit zich steeds meer over de grenzen heen beweegt is een vaststaand feit. Het

uitwerken van mogelijkheden voor een internationale samenwerking tussen verschillende

landen is dan ook noodzakelijk. Vooral na gebeurtenissen of crisissen die een impact hebben

op een groot deel van de wereld, zoals de terreuraanslagen van 11 september 2001, wordt er

om een nieuwe grensoverschrijdende aanpak geschreeuwd. In deze afdeling van mijn

Masterproef zal ik op zoek gaan naar de initiatieven betreffende de wederzijdse rechtshulp in

strafzaken, en specifieker de initiatieven die betrekking hebben op de gemeenschappelijke

onderzoeksteams. Hiervan zal ik de belangrijkste met elkaar vergelijken. Daarna wil ik ook

even een blik werpen op de toekomst, of wat de mogelijkheden voor de toekomst zouden

kunnen zijn.

§1. Historische evolutie en de relevante regelgevende initiatieven

Onder deze paragraaf wil ik de geschiedenis schetsen van het ontstaan van de

gemeenschappelijke onderzoeksteams. De historische evolutie begint met de europeanisering

en internationalisering van de justitiële en politiële samenwerking. De gedachte om

internationaal samen te werken is niet nieuw. Toch is het pas de laatste jaren dat hieraan een

veel groter belang wordt gehecht. Wat hieronder volgt is een schets in chronologische

volgorde van de verschillende regelgevende kaders waarbinnen een G.O.T. kan georganiseerd

worden.

1.1. Het Verdrag van Amsterdam (1997)2

Artikel 30 van het Verdrag van Amsterdam verduidelijkt de opdracht van Europol en noemt

daarin de deelname aan „gezamenlijke onderzoeksteams‟. Dit is meteen ook het eerste formele

verdrag binnen de Europese Unie die dit begrip opneemt.

2 Het Geconsolideerd Verdrag betreffende de Europese Unie, P.B. C. 10 november 1997, afl. 340.

4

1.1.1. Het Actieplan ter bestrijding van de georganiseerde criminaliteit (1997)3

1.1.2. Het Actieplan van Wenen (1999)4

1.2. Napels II Overeenkomst (1997)

Artikel 24 Napels II Overeenkomst voorziet in een rechtsbasis voor het opzetten van

gemeenschappelijke onderzoeksteams5. Dit is de eerste overeenkomst die voorziet in de

oprichting van dergelijke teams, maar dit slechts op het niveau van de douane.

1.3. De EU-rechtshulpovereenkomst (2000)

Op de Europese Raad van Tampere van 1999 werden de fundamenten gelegd voor de

internationale samenwerking. Uit deze bijeenkomst volgde in 2000 de Overeenkomst

betreffende de wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen de lidstaten van de Europese Unie,

de belangrijkste Europese basis voor het instellen van gemeenschappelijke onderzoeksteams6.

Artikel 13 van deze Overeenkomst geeft aan de Lidstaten de mogelijkheid om in bepaalde

gevallen een dergelijk team op te richten. Dit artikel staat onder Titel II van de Europese

Rechtshulpovereenkomst „Verzoeken om specifieke vormen van rechtshulp‟. Het staat naast

een aantal andere specifieke vormen zoals verhoor van getuigen en deskundigen per

telefoonconferentie en gecontroleerde aflevering.

1.4. VN-Verdrag inzake de transnationale georganiseerde misdaad (2000)7

In artikel 19 van het VN-Verdrag inzake de transnationale georganiseerde misdaad vinden we

de bepalingen met betrekking tot de gemeenschappelijke onderzoeksteams.

3 Actieplan 28 april 1997 ter bestrijding van de georganiseerde criminaliteit, P.B. C. 15 augustus 1997, afl. 251.

4 Actieplan van de Raad en de Commissie 3 december 1998 over hoe de bepalingen van het Verdrag van

Amsterdam inzake de totstandbrenging van een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid het best

kunnen worden uitgevoerd, P.B. C. 23 januari 1999, afl. 19. 5 Akte van de Raad van 18 december 1997 tot vaststelling van de Overeenkomst op grond van artikel K.3 van het

Verdrag betreffende de Europese Unie inzake wederzijdse bijstand en samenwerking tussen de

douaneadministraties - Overeenkomst, P.B. C. 23 januari 1998, afl. 24. 6 Overeenkomst betreffende de wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen de lidstaten van de Europese Unie.

7 VN-Verdrag tegen transnationale georganiseerde misdaad van 12 december 2000.

5

1.5. Het Kaderbesluit inzake gemeenschappelijke onder zoeksteams (2001)8

Omdat de lidstaten de Europese Rechtshulpovereenkomst niet snel genoeg ratificeerden, heeft

de Raad op 12 juni 2002 dit Kaderbesluit inzake gemeenschappelijke onderzoeksteams

aangenomen. Dit Kaderbesluit is een letterlijke kopie van artikel 13 van de Europese

Rechtshulpovereenkomst en houdt voor de lidstaten de verplichting in om vóór 1 januari 2003

dit ten uitvoer te leggen. Een opmerking die gemaakt moet worden betreffende dit

Kaderbesluit is dat het niet meer van toepassing is. De Europese Rechtshulpovereenkomst

werd immers ondertussen door alle lidstaten geratificeerd en is op 23 augustus 2005 in alle

lidstaten in werking getreden. Dit zorgt ervoor dat het Kaderbesluit, dat er enkel gekomen is

omdat de Europese Rechtshulpovereenkomst nog niet in werking was, overbodig is geworden.

Dit verlies van uitwerking wordt bepaald in artikel 5 van het Kaderbesluit9.

1.6. Tweede Aanvullend Protocol bij de Europese Rechtshulpovereenkomst

(2001)10

Artikel 20 van het Tweede Aanvullend Protocol bij de Europese Rechtshulpovereenkomst

bevat een regeling inzake gemeenschappelijke onderzoeksteams.

§2. Een blik op de toekomst

Welke zijn de mogelijkheden voor een verdere internationale samenwerking? Op welke

manier kunnen we de mogelijkheden van een G.O.T. verder uitwerken, zodat we deze

rechtsfiguur optimaal kunnen benutten? Met de gemeenschappelijke onderzoeksteams hebben

we namelijk de maximale grens van operationele samenwerking op boven nationaal niveau

bereikt11

. Wat is dan de volgende stap of zijn er verschillende scenario‟s mogelijk?

8 Kaderbesluit van de Raad van 13 juni 2002 inzake gemeenschappelijke onderzoeksteams, P.B. L. 20 juni 2002,

afl. 162. 9 Artikel 5 bepaalt het volgende: „Dit kaderbesluit treedt in werking op de dag van de bekendmaking ervan in het

Publicatieblad. Het is niet meer van kracht zodra de overeenkomst tussen de lidstaten van de Europese Unie

betreffende de wederzijdse rechtshulp in strafzaken in alle lidstaten in werking is getreden‟. 10

Tweede Aanvullend Protocol bij het Europees Rechtshulpverdrag, 8 november 2001, ETS nr. 182. 11

Visie op Veiligheid en Voorzitterschap. Een Werkbijeenkomst over de strategie voor het aanstaande EU

Voorzitterschap van Nederland op het gebied van Interne Veiligheid, www.ncips.nl/pdf/conferentieverslag.pdf.

6

Hoofdstuk 2. Het organiseren van een gemeenschappelijk

onderzoeksteam

In dit hoofdstuk wil ik wat meer schrijven over het organiseren van een gemeenschappelijk

onderzoeksteam. Dit zal ik doen aan de hand van een vergelijking tussen de bepalingen van

artikel 13 van de Europese Rechtshulpovereenkomst12

en de bepalingen van de Belgische

implementatiewet, de Wet betreffende de wederzijdse internationale rechtshulp in strafzaken

en tot wijziging van artikel 90ter van het Wetboek van strafvordering13

. Deze Belgische

implementatiewet bevat in hoofdstuk drie een aantal bepalingen inzake gemeenschappelijke

onderzoeksteams. Hoofdstuk vier en vijf bevatten voor deze Masterproef ook relevante

bepalingen. Zo gaat het respectievelijk om bepalingen betreffende het statuut van de

buitenlandse ambtenaren op het Belgisch grondgebied en het gebruik van in het buitenland

verzameld bewijsmateriaal.

Het is dus de bedoeling dat hieronder een gedetailleerde vergelijking komt tussen de

Belgische implementatiewet en de Europese Rechtshulpovereenkomst die ze implementeert.

Ik zal mij hier beperken tot de bepalingen die betrekking hebben op de gemeenschappelijke

onderzoeksteams, en dus niet de hele regeling inzake wederzijdse rechtshulp in strafzaken

bespreken. Welke voorschriften werden letterlijk overgenomen en welke werden aan een

zekere wijziging onderworpen? Ik ga dus op zoek naar de gelijkenissen en verschillen. Toch

zal de structuur van dit onderdeel niet zo zijn dat eerst de Europese Rechtshulpovereenkomst

volledig wordt besproken, en daarna de hele Belgische implementatiewet. Het lijkt mij beter

en duidelijker om de verschillende belangrijke punten betreffende de gemeenschappelijke

onderzoeksteams één voor één te bespreken, met daarbij de beide regelingen betreffende die

specifieke punten. Op die manier zal de vergelijking duidelijker zijn en kun je dus per

deelonderwerp van de gemeenschappelijke onderzoeksteams zien wat de Europese, dan wel

de Belgische regeling inhoudt.

12

Het Kaderbesluit van de Raad van 13 juni 2002 inzake gemeenschappelijke onderzoeksteams is een letterlijke

kopie van artikel 13 en de andere relevante artikelen voor het organiseren van gemeenschappelijke

onderzoeksteams, meerbepaald artikel 15 en 16, van de Overeenkomst betreffende de wederzijdse rechtshulp in

strafzaken tussen de lidstaten van de Europese Unie. 13

Wet 9 december 2004 betreffende de wederzijdse internationale rechtshulp in strafzaken en tot wijziging van

artikel 90ter van het Wetboek van strafvordering, B.S. 24 december 2004.

7

Afdeling 1. Het instellen van een gemeenschappelijk onderzoeksteam

§1. Principe

1.1. De Europese regeling

Art. 13, lid 1 van de Europese Rechtshulpovereenkomst vormt de start voor het oprichten van

een gemeenschappelijk onderzoeksteam. Dit artikel bepaalt dat het moet gaan om een

overeenkomst tussen de verschillende lidstaten die dergelijk team op poten willen zetten.

1.2. De Belgische regeling

Art. 8 van de Belgische implementatiewet spreekt van de bepalingen van de internationale

rechtsinstrumenten die van toepassing zijn. De Belgische implementatiewet verwijst dus niet

enkel naar de Europese Rechtshulpovereenkomst die ze implementeert, maar maakt het

mogelijk dat een G.O.T. hier in België op een andere rechtsgrond gebaseerd wordt.

§2. De oprichting


Artikel 13, 1 en 2 van de Europese Rechtshulpovereenkomst bevat de eerste bepalingen voor

de oprichting van een G.O.T. en het verzoek hiervoor. Artikel 13, 1 geeft ook de twee

mogelijke gronden weer waarvoor een G.O.T. kan worden opgericht.


Artikel 8, §2 - 4 van de Belgische implementatiewet bepaalt hoe in België de oprichting van

een G.O.T. verloopt.

Artikel 8, §2 duidt aan wie een verzoek tot oprichting van een G.O.T. kan richten aan de

buitenlandse overheid

Artikel 8, §3 bevat de gegevens die een verzoek moet bevatten

Artikel 8, §4 houdt de verplichting van een schriftelijke overeenkomst in

8

§3. Samenstell ing van het team

Een G.O.T. heeft verschillende soorten leden. De verschillende begrippen moeten uitgelegd

worden en de vraag moet gesteld worden welke status de onderscheiden leden van een team

hebben.

De leiding van het team

De leden van het team

De gedetacheerde leden van het team

Er kunnen ook anderen deelnemen aan een team, zoals Europol en Eurojust. Dit wordt

verder in dit werkstuk nog besproken.



§4. De bevoegdheid


Welke bepalingen bevat de Europese Rechtshulpovereenkomst met betrekking tot de

verschillende bevoegdheden van de leden van het team? Welke handelingen kunnen de leiders

van het team stellen? En wat met de leden en de gedetacheerde leden, hoe verhouden hun

bevoegdheden zich tegenover elkaar en wie kan welke onderzoekshandelingen stellen? Deze

zaken worden in verschillende leden van artikel 13 van de Europese Rechtshulpovereenkomst

besproken en in dit onderdeel is het mijn bedoeling daar een overzicht van te geven.


De Belgische implementatiewet bepaalt, binnen het kader daartoe gegeven door de Europese

Rechtshulpovereenkomst, wat de bevoegdheden van de leden van het team kunnen zijn. Er

9

wordt een onderscheid gemaakt tussen de gewone leden en de gedetacheerde leden en dit zal

hier behandeld worden. Mag de ene meer dan de ander, of is er voor de ene wel toestemming

nodig om een bepaalde handeling te stellen en voor de ander niet?

§5. Informatieverkrijging

Een lid kan gegevens aan de G.O.T. verstrekken

Het gebruik van de via de G.O.T. verkregen gegevens voor bepaalde doeleinden


Artikel 13, lid 9 Europese rechtshulpovereenkomst

Artikel 13, lid 10 Europese rechtshulpovereenkomst


Artikel 10, §2 Belgische implementatiewet

Artikel 10, §3 Belgische implementatiewet

§6. Aansprakelijkheid

Deze paragraaf handelt over de aansprakelijkheid van ambtenaren uit een andere lidstaat dan

die waar het optreden plaatsvindt.

Burgerrechtelijke aansprakelijkheid

Strafrechtelijke aansprakelijkheid


Artikel 15 Europese Rechtshulpovereenkomst geeft de bepalingen inzake strafrechtelijke

aansprakelijkheid van ambtenaren

Artikel 16 Europese Rechtshulpovereenkomst is de Europese basis voor de

burgerrechtelijke aansprakelijkheid van ambtenaren

10


Dit onderdeel betreft de aansprakelijkheid van de buitenlandse ambtenaren hier in België.

Deze ambtenaren worden volgens artikel 12 van de Belgische implementatiewet onderworpen

aan het Belgisch stelsel.

Afdeling 2. Deelname van Europol en Eurojust

§1. Europol

1.1. Het ontstaan van Europol

Europol is een intergouvernementele politieorganisatie, die ontstaan is in verschillende

stappen. Een summier overzicht van het ontstaan van Europol is in de Masterproef wel op zijn

plaats. Uiteindelijk werd een overeenkomst gesloten over de totstandkoming van een

Europese politiedienst en daarmee werd Europol formeel opgericht14

.

1.2. De deelname van Europol aan de gemeenschappelijke onderzoeksteams

In lid 12 van artikel 13 van de Europese Rechtshulpovereenkomst wordt de basis gelegd voor

de deelname van Europol aan de gemeenschappelijke onderzoeksteams, door te bepalen dat er

“kan worden overeengekomen dat andere personen dan vertegenwoordigers van de bevoegde

autoriteiten van de lidstaten die het gemeenschappelijk onderzoeksteam instellen, deelnemen

aan de activiteiten van het team”.

Er werd echter ook een wijziging doorgevoerd van de Europol-overeenkomst. De

mogelijkheid voor Europol om deel te nemen aan de gemeenschappelijke onderzoeksteams

werd expliciet ingeschreven in de Europol-overeenkomst met het protocol van 28 november

200215

. Met dit protocol als basisdocument zal hieronder een bespreking volgen van de

14

Conventie gebaseerd op artikel K.3 van het Verdrag van de Europese Unie over de totstandkoming van een

Europese Politiedienst, P.B. C. 27 november 1995, afl. 316. 15

Akte van de Raad van 29 november 2002 tot vaststelling van het Protocol tot wijziging van de Overeenkomst

tot oprichting van een Europese Politiedienst (Europolovereenkomst) en het Protocol betreffende de voorrechten

11

mogelijkheden die Europol heeft bij haar participatie aan de gemeenschappelijke

onderzoeksteams. Ter zake moet ook gewezen worden op het Voorstel voor een besluit van de

Raad tot oprichting van de Europese politiedienst (Europol) van 4 juni 2007, waar in artikel 6

de deelname aan gemeenschappelijke onderzoeksteams wordt behandeld16

.

§2. Eurojust

2.1. Het ontstaan van Eurojust

Eurojust werd opgericht met het Besluit van de Raad van 28 februari 200217

. Hoe men juist

tot dit besluit gekomen is en wat men hiermee wou bereiken zal de inhoud vormen van dit

onderdeel van mijn Masterproef.

2.2. De deelname van Eurojust aan de gemeenschappelijke onderzoeksteams

Vertegenwoordigers van Eurojust kunnen deelnemen aan het team. Welke hun bevoegdheden

zijn en op welke manier ze kunnen participeren zal besproken worden, alsook de

mogelijkheid om initiatief te nemen tot de oprichting van een G.O.T..

Hoofdstuk 3. De eerste gemeenschappelijke

onderzoeksteams

De eerste gemeenschappelijke onderzoeksteams werden gevormd onder het Nederlandse

voorzitterschap van de Europese Unie. Nederland had het uitgesproken verlangen om

successen te boeken op politievlak en wou dan ook de eerste zijn om een G.O.T. op te richten.

Deze allereerste G.O.T.‟s zijn niet alleen opgericht omdat men dacht dat deze zouden kunnen

helpen bij het onderzoek, maar een andere belangrijke opzet is ook die van de

leermogelijkheid. De organisatie van een G.O.T. mag dan wel zorgvuldig wettelijk geregeld

en immuniteiten van Europol, de leden van zijn organen, zijn adjunct-directeuren en zijn personeelsleden, P.B.

C. 16 december 2002, afl. 312. 16

Voorstel voor een besluit van de Raad tot oprichting van de Europese politiedienst (Europol), COM (2006)

817 definitief (20 december 2006). 17

Besluit van de Raad van 28 februari 2002 betreffende de oprichting van Eurojust teneinde de strijd tegen

ernstige vormen van criminaliteit te versterken, P.B. L. 6 maart. 2002, afl. 63.

12

zijn, het is maar door in de praktijk gebruik te maken van dit instrument dat de werkelijke

mogelijkheden en problemen duidelijk zullen worden.

Afdeling 1. THB-JIT

§1. Het eerste gemeenschappelijk onderzoekste am


onderzoeksteam

The THB-JIT is het eerste gemeenschappelijk onderzoeksteam dat opgericht werd. Het was

een G.O.T. die zich gericht heeft op een mensenhandelzaak vanuit Bulgarije. Ik zal de zaak

bespreken die de basis was voor de oprichting van een G.O.T. en het initiatief dat geleid heeft

tot het opstarten van dit team.

1.2. Het gemeenschappelijk onderzoeksteam zelf

Deelnemende landen:

Duitsland

België

Het Verenigd Koninkrijk

Nederland

Verder zal ik hier de structuur van de G.O.T. bespreken. Welke was de rechtsbasis, hoe

hebben de verschillende deelnemende landen zich verhouden tot elkaar, wie had de leiding

over dit team, welke waren de doelstellingen, …?

§2. Evaluatie

Wat is het eindresultaat van deze G.O.T.? Werd er een positief resultaat geboekt met

betrekking tot het strafrechtelijk onderzoek? En wat met de evaluatie van de rechtsfiguur van

de gemeenschappelijke onderzoeksteams zelf? De hamvraag van deze praktijkevaluatie is de

vraag naar de meerwaarde die het opstarten van een dergelijk team biedt ten aanzien van de

13

klassieke rechtshulp. Op deze vraag zal ik trachten een antwoord te formuleren, niet enkel

voor deze THB-JIT, maar ook in het algemeen.

Afdeling 2. Drugs JIT

§1. Een nieuwe poging tot het opzetten van een gemeenschappelijk

onderzoeksteam


onderzoeksteam

Een rechtshulpverzoek in verband met een in Engeland al langer lopend onderzoek vormde de

start tot het oprichten van deze G.O.T. Hierin zag men een gelegenheid om verdere ervaring

op te doen met deze nieuwe vorm van internationale samenwerking.

1.2. Het gemeenschappelijk onderzoeksteam zelf

Deelnemende landen:

Nederland

Het Verenigd Koninkrijk

Hoe was dit team samengesteld en welke waren de onderzoeksmaatregelen die genomen

werden door de verschillende leden van het team?

§2. Evaluatie

Dit is geen echt gemeenschappelijk onderzoeksteam. De Britten waren intern bezig met een

drugszaak en op het moment dat men op een link met Nederland stuitte, werd er een G.O.T.

opgericht die enkel betrekking heeft op die link en dus niet op de Britse hoofdzaak. Kunnen

we hier dan zaken uit afleiden met betrekking tot de werking van een volwaardig

gemeenschappelijk onderzoeksteam?

14

Hoofdstuk 4. Gemeenschappelijke onderzoeksteams in

België

Afdeling 1. Dossiers in België waarbij gebruikt wordt gemaakt van

gemeenschappelijke onderzoeksteams

Na het schrijven aan de federaal procureur de heer Johan Delmulle met de vraag om toegang

te verkrijgen tot de (afgeronde) dossiers waarin gemeenschappelijke onderzoeksteams actief

zijn, had ik op maandag 28 april 2008 een afspraak in Brussel met de heer Thomas Lamiroy

van het federaal parket. Ik kreeg daar de mogelijkheid om één dossier van een G.O.T.

waaraan België deelnam, in te kijken18

. Hopelijk kan ik naar volgend jaar toe ook inzage

krijgen in (een) ander(e) dossier(s).

§1. Dossier over motordiefstallen

De stukken die ik heb kunnen inkijken, gingen over het organiseren van een G.O.T. in een

zaak over motordiefstallen door Nederlandse dadergroepen in de Euregio Maas-Rijn. Het

betrof een reeks motordiefstallen in de grensstreek tussen België, Nederland en Duitsland.

1.1. Het opstarten van het gemeenschappel ijk onderzoeksteam

In de beginfase van het onderzoek naar deze diefstallen was dit vooral een prioriteit in België.

De rechtbank van Tongeren formuleerde hiervoor een rechtshulpverzoek aan Nederland. Dit

rechtshulpverzoek werd echter niet onmiddellijk beantwoord. Pas toen de zaak ook voor

Nederland prioriteit kreeg, kwamen zij met het voorstel om een G.O.T. op te richten in

Heerlen. Nederland formuleerde een verzoek tot oprichting van een G.O.T. aan de bevoegde

autoriteiten van België en Duitsland. In dit verzoek werden verschillende mogelijke

rechtsbasissen gegeven waarop het team eventueel gestoeld kon worden.

18

De heer Lamiroy vertelde mij dat er op dit moment nog twee andere gemeenschappelijke onderzoeksteams in

België zijn, maar die heb ik (nog) niet kunnen inkijken. Er is een gemeenschappelijk onderzoeksteam met

Frankrijk, met als onderwerp terrorisme, maar dit dossier is beschermd. Daarnaast is er nog een lopende zaak,

maar daar was de heer Lamiroy zelf mee bezig.

15

Art. 13 van de Overeenkomst betreffende de wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen

de lidstaten van de Europese Unie

Europees Verdrag 20 april 1959 aangaande de wederzijdse rechtshulp in strafzaken

Overeenkomst 19 juni 1990 ter uitvoering van het tussen de regeringen van de staten van

de Benelux Economische Unie, de Bondsrepubliek Duitsland en de Franse Republiek op

14 juni 1985 te Schengen gesloten akkoord betreffende de geleidelijke afschaffing van de

controles aan de gemeenschappelijke grenzen

Verdrag 27 juni 1962 aangaande de uitlevering en de rechtshulp in strafzaken tussen het

Koninkrijk België, het Groothertogdom Luxemburg en het Koninkrijk der Nederlanden

Verder werd in het verzoek beschreven dat elk rechtshulpverzoek betreffende de weerhouden

problemen in de omschreven regio bij voorrang uitgevoerd zal worden. Specifiek in het

verzoek naar België gericht, en dus niet in dat naar Duitsland, werd het voornemen

opgenomen dat “binnen dit onderzoek zal bewerkstelligd worden dat er uitvoering wordt

gegeven aan het rechtshulpverzoek, afkomstig van de onderzoeksrechter te Tongeren, 13

december 2005”.

Voorafgaand aan het ondertekenen van de overeenkomst werden een aantal

modelovereenkomsten over en weer gemaild/gefaxt, vaak met de bijgevoegde vraag om de

modelovereenkomst nog op één of meerdere punten te wijzigen. De uiteindelijke

overeenkomst werd ondertekend op 9 augustus 2006 en het G.O.T. ging officieel van start op

10 augustus, maar dit zonder Duitsland. Duitsland haakte af bij het begin, omdat dit volgens

hen zonder G.O.T. zou kunnen worden opgelost. De Duitsers wilden wel verder meewerken

aan het onderzoek op basis van de klassieke methoden met betrekking tot rechtshulp. In het

dossier wordt verder de opmerking gemaakt dat België hier wel hetzelfde over dacht, maar dat

ondertussen nog steeds geen gevolg was gegeven aan het rechtshulpverzoek van de rechtbank

van Tongeren.

1.2. De overeenkomst

De overeenkomst zelf zou ik graag volgend jaar in mijn Masterproef bespreken aan de hand

van het “Modelakkoord voor het opzetten van een gemeenschappelijk onderzoeksteam”19

. Dit

modelakkoord kunnen we zien als een systeem à la carte, het is een lijst van alle aspecten die 19

Aanbeveling van de Raad betreffende een modelovereenkomst ter instelling van een gemeenschappelijk

onderzoeksteam, P.B. C. 23 mei 2002, afl. 312.

16

initieel bij het opstarten moeten worden geregeld en waaraan de deelnemende lidstaten dan

zelf een invulling kunnen geven20

. Deze lijst zal ik hieronder weergeven en naar volgend jaar

toe wil ik dit dan gaan invullen met de voorschriften die de lidstaten in de overeenkomst

bepaald hadden.

1.2.1. Partijen bij de overeenkomst

1.2.2. Doel van het gemeenschappelijk onderzoeksteam

1.2.3. Periode welke door de overeenkomst bestreken wordt

1.2.4. Lidstaat/Lidstaten waar het gemeenschappelijk onderzoeksteam actief

zal zi jn

1.2.5. Leider(s) van het gemeenschappeli jk onderzoeksteam

1.2.6. Leden van het gemeenschappelijk onderzoeksteam

1.2.7. Deelname van ambtenaren van Europol/Eurojust/OLAF of andere

instanties die krachtens het Verdrag betreffende de Europese Unie zi jn

opgericht, alsmede van ambtenaren van derde landen

1.2.8. …

1.2.9. Algemene voorwaarden van de overeenkomst

1.2.10. Specifieke regelingen van de overeenkomst

1.2.11. Organisatorische voorzieningen

1.2.12. …

20

W. BRUGGEMAN, “Positionering Nederlandse politie in internationale samenwerking verdient strategische

duidelijkheid en moet het voorwerp zijn van een “road map”, met plaats voor het inrichten van (in Nederland) en

deelname aan (andere landen) joint teams”, www.willybruggeman.be, 2.

17

2.3. Evaluatie

Heeft dit gemeenschappelijk onderzoeksteam de gewenste resultaten opgeleverd? En belangrijker,

naar aanleiding van de Duitse kritiek op het oprichten van dit team, waren deze resultaten ook te

behalen via de klassieke wegen van internationale rechtshulpverzoeken?

§3. Andere dossiers(?)

Wanneer ik ook nog inzicht kan krijgen in (een) ander(e) dossier(s) van een G.O.T. waaraan België

deelneemt, zullen deze besproken worden op dezelfde manier als het dossier met betrekking tot de

motordiefstallen.

Afdeling 2. Praktijkevaluatie

Na het bespreken van de individuele dossiers van gemeenschappelijke onderzoeksteams waaraan

België deelneemt, is het belangrijk om een algemene evaluatie te maken over de individuele dossiers

heen. De heer Thomas Lamiroy heeft mij al uitgenodigd tot een onderhoud volgend jaar, om wat

dieper in te gaan op de besproken dossiers. Zo zal ik ook de visie van een persoon die dicht bij de

praktijk staat leren kennen. Ik zal dus op zoek gaan naar de mogelijkheden die gemeenschappelijke

onderzoeksteams bieden in het strafrechtelijk onderzoek. Naast de mogelijkheden en dus de positieve

evaluatiepunten van een gemeenschappelijk onderzoeksteam, zijn er echter ook nog heel wat

knelpunten die besproken moeten worden.

§1. De mogelijkheden van een gemeenschappelijk onderzoeksteam

De kernvraag hier is welke mogelijkheden een G.O.T. kan bieden, mogelijkheden die men niet heeft

bij een klassiek verzoek om rechtshulp en de uitvoering daarvan. Het gaat dus om de meerwaarde. Bij

de eerste G.O.T.‟s werden er grote vraagtekens gezet bij deze meerwaarde. Zijn die twijfels er nog

steeds? Of is men ondertussen reeds meer overtuigd van de mogelijkheden van een G.O.T.?

18

§2. De knelpunten

Zoals ik in de inleiding al te kennen gaf, is de theorie vaak mooier dan de praktijk. Vooral in de

beginfase werden een aantal problemen en obstakels ontdekt voor het opstarten van een G.O.T. Een

behandeling van deze knelpunten mag zeker niet ontbreken en ik wil dan ook aan de hand van de

eerder besproken dossiers een aantal problemen op een rijtje zetten.

19

Bibliografie

REGELGEVING

Internationaal

Conventie gebaseerd op artikel K.3 van het Verdrag van de Europese Unie over de

totstandkoming van een Europese Politiedienst, P.B. C. 27 november 1995, afl. 316.

Overeenkomst op grond van artikel K.3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie tot

oprichting van een Europese Politiedienst (Europol-Overeenkomst), P.B. C. 9 oktober

1996, afl. 299.

Protocol opgesteld op basis van artikel K.3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie

en artikel 41, lid 3, van de Europol Overeenkomst, betreffende de voorrechten en

immuniteiten van Europol, de leden van zijn organen, zijn adjunct-directeuren en zijn

personeelsleden , P.B. C. 19 juni 1997, afl. 221.

Actieplan 28 april 1997 ter bestrijding van de georganiseerde criminaliteit, P.B. C. 15

augustus 1997, afl. 251.

Geconsolideerd Verdrag betreffende de Europese Unie, P.B. C 10 november 1997, afl.

340.

Akte van de Raad van 18 december 1997 tot vaststelling van de Overeenkomst op grond

van artikel K.3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie inzake wederzijdse bijstand

en samenwerking tussen de douaneadministraties - Overeenkomst, P.B. C. 23 januari

1998, afl. 24.

Actieplan van de Raad en de Commissie 3 december 1998 over hoe de bepalingen van het

Verdrag van Amsterdam inzake de totstandbrenging van een ruimte van vrijheid,

veiligheid en rechtvaardigheid het best kunnen worden uitgevoerd, P.B. C. 23 januari

1999, afl. 19.

Toelichtend Rapport bij de Overeenkomst van 29 mei 2000 betreffende de wederzijdse

rechtshulp in strafzaken tussen de lidstaten van de Europese Unie, P.B. C. 2000, afl. 379.

VN-Verdrag tegen transnationale georganiseerde misdaad van 12 december 2000.

20

Aanbeveling van de Raad aan de lidstaten inzake de ondersteuning door Europol van door

de lidstaten ingestelde gemeenschappelijke onderzoeksteams, P.B. C. 13 december 2000,

afl. 357.

Tweede Aanvullend Protocol bij het Europees Rechtshulpverdrag, 8 november 2001, ETS

nr. 182.

Protocol vastgesteld door de Raad overeenkomstig artikel 34 van het Verdrag betreffende

de Europese Unie, bij de Overeenkomst betreffende de wederzijdse rechtshulp in

strafzaken tussen de lidstaten van de Europese Unie, P.B. C. 21 november 2001, afl. 326.

Besluit van de Raad betreffende de oprichting van Eurojust teneinde de strijd tegen

ernstige vormen van criminaliteit te versterken, P.B. L 6 maart 2002, afl. 63.

Aanbeveling van de Raad van 25 april 2002 over verbetering van de recherchemethoden

bij de bestrijding van de georganiseerde drugscriminaliteit: gelijktijdige onderzoek naar

drugshandel door criminele organisaties en naar de financiën/vermogensbestanddelen van

die organisaties, P.B. C. 25 april 2002, afl. 114.

Aanbeveling van de Raad betreffende een modelovereenkomst ter instelling van een

gemeenschappelijk onderzoeksteam, P.B. C. 23 mei 2002, afl. 312.

Kaderbesluit van de Raad van 13 juni 2002 inzake gemeenschappelijke

onderzoeksteams, P.B. L. 20 juni 2002, afl. 162.

Protocol 28 november 2002 tot wijziging van de Overeenkomst tot oprichting van een

Europese Politiedienst (Europolovereenkomst) en het Protocol betreffende de voorrechten

en immuniteiten van Europol, de leden van zijn organen, zijn adjunct-directeuren en zijn

personeelsleden , P.B. C. 16 december 2002, afl. 312.

Aanbeveling van de Raad van 8 mei 2003 betreffende een modelovereenkomst ter

instelling van een gemeenschappelijk onderzoeksteam, P.B. C. 23 mei 2003, afl. 312.

Verslag van de Commissie over de juridische omzetting van het kaderbesluit van de

Raad van 13 juni 2002 inzake gemeenschappelijke onderzoeksteams, COM (2005) 858

definitief, (7 januari 2005).

Voorstel voor een besluit van de Raad tot oprichting van de Europese politiedienst

(Europol), COM (2006) 817 definitief (20 december 2006).

21

Overeenkomst door de Raad vastgesteld overeenkomstig artikel 34 van het Verdrag

betreffende de Europese Unie, betreffende de wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen

de lidstaten van de Europese Unie, P.B. C. 19 juli 2007, afl. 197.

Nationaal

Wetsontwerp 12 juli 2004 betreffende de internationale rechtshulp in strafzaken, Memorie

van toelichting, Parl. St. Kamer 2003-2004, nr. 1278.

Wetsontwerp houdende de instemming met het protocol tot wijziging van de Europol-

overeenkomst en het protocol betreffende de voorrechten en immuniteiten van Europol, de

leden van zijn organen, zijn adjunct-directeuren en zijn personeelsleden, Parl. St. Senaat

2004-2005, nr. 3930.

Wet 21 juni 2004 houdende omzetting van het besluit van de raad van 28 februari 2002

betreffende de oprichting van Eurojust teneinde de strijd tegen ernstige vormen van

criminaliteit te versterken, B.S. 02 augustus 2004.

Wet van 9 december 2004 betreffende de wederzijdse internationale rechtshulp in

strafzaken en tot wijziging van artikel 90ter van het Wetboek van strafvordering, B.S. 24

december 2004.

Omzendbrief nr. COL 5/2005 van het Coll. Proc. Gen. bij de Hoven van Beroep, 10

februari 2005, betreffende de internationale rechtshulp, onuitg.

Wet 11 mei 2005 houdende instemming met de Overeenkomst, door de Raad vastgesteld

overeenkomstig artikel 34 van het Verdrag betreffende de Europese Unie, betreffende de

wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen de lid-Staten van de Europese Unie, gedaan te

Brussel op 29 mei 2000 en het Protocol vastgesteld door de Raad overeenkomstig

artikel 34 van het Verdrag betreffende de Europese Unie, bij de Overeenkomst betreffende

de wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen de lid-Staten van de Europese Unie, gedaan

te Luxemburg op 16 oktober 2001, B.S. 22 juni 2005.

RECHTSLEER

Boeken

22

GROFFILS, L., VAN EECKHAUT, N., en VANERMEN, J., “Europol en

gemeenschappelijke onderzoeksteams” in Vermeulen G. (ed), Aspecten van Europees

formeel strafrecht, Antwerpen, Maklu, 2002, 9-43

RIJKEN, C. en VERMEULEN G. (eds.), Joint investigation teams in the European Union,

Den Haag, T.M.C. Asser press, 2006, 229 p.

VERMEULEN, G., (ed.), Aspecten van Europees formeel strafrecht, Maklu, Antwerpen

2002, 495 p.

VERMEULEN, G., VANDER BEKEN, T., DE BUSSER, E., VAN DEN WYNGAERT, C.,

STESSENS, G., MASSET, A. en MEUNIER, C., Een nieuwe Belgische wetgeving inzake

internationale rechtshulp in strafzaken, Antwerpen-Apeldoorn, Maklu, 2002, 163

Tijdschriften

BRAMMERTZ, S., Politiesamenwerking en wederzijdse rechtshulp. De zoektocht naar

een nieuw evenwicht, Vigiles (N) 2001, afl. 1, 8-17

HERBOTS P., Europese rechtsruimte voor mensensmokkel, De Juristenkrant 2008, afl.

165, 4-5.

PETILLION, F., “Actualia. Wetgeving. Nieuwe regels betreffende de internationale

rechtshulp in strafzaken”, R.A.B.G. 2005, afl. 2, 174-178

SMILDE M., “Aanpakken grensoverschrijdende criminaliteit”, Opportuun 2005, afl. 6,

8

VAN EYLEN L., “Eurojust heeft nog weg te gaan, De Juristenkrant 2004, afl. 91, 7.

VERSPEELT, F., Ieder voor zicht of G.O.T. voor ons allen? De gemeenschappelijke

onderzoeksteams, Vigiles (N) 2005, afl. 3, 82-96

X, Politie en justitie in een nieuwe Unie, Panopticon 2004, afl. 1, 1-107.

X., „Eerste joint investigation team in Europese Unie, Recherchemagazine februari

2005, afl. 1, 4

Thesissen

23

DE MOOR, A., Joint Investigation Teams: Belgium, the Netherlands, the United

Kingdom. Can (or should) Europol participate? onuitg. thesis, Criminologie UGent, 2006,

53.

PELGRIMS, S., Gemeenschappelijke onderzoeksteams, onuitg. thesis, Criminologie

UGent, 2005, 100.

VANDE REYDE, K, België en de gemeenschappelijke onderzoeksteams, onuitg. thesis

Criminologie K.U.Leuven, 2005, 182.

HET INTERNET

BRUGGEMAN, W., “De toekomst van Europol: gewild of gedoogd?”, 16 p.,

www.willybruggeman.be

BRUGGEMAN, W., “Een Europese politie: tussen droom en werkelijkheid …” 3 p.,

www.willybruggeman.be

BRUGGEMAN, W., “Een visie op de te verwachten en de mogelijke toekomst van

Europol in het licht van het Haags programma en de Europese grondwet”, 6 p.,

http://www.willybruggeman.be/teksten/publicaties/Een%20visie%20op%20de%20te%20

verwachten%20en%20de%20mogelijke%20toekomst%20van%20Europol%20in%20het

%20licht%20van%20het%20Haags%20programma%20en%20de%20Europese%20grond

wet.doc.

BRUGGEMAN, W., “Europese bijdrage tot een verbeterde (technische)

opsporingsfunctie”, 10 p., www.willybruggeman.be.

BRUGGEMAN, W., “Internationaal samenwerken: een nabeschouwing”, 4 p.,

www.willybruggeman.be.

BRUGGEMAN, W., “Internationale politie- (en justitiële) samenwerking in het raam van

internationale crisissen. Schone schijn of gekoesterde vooruitgang?”, 10 p.,

www.willybruggeman.be/docs/Internationale%20politiesamenwerking3%20in%20het%2

0raam%20van%20internationale%20crisissen.doc.

BRUGGEMAN, W., “Positionering Nederlandse politie in internationale samenwerking

verdient strategische duidelijkheid en moet het voorwerp zijn van een “road map”, met

24

plaats voor het inrichten van (in Nederland) en deelname aan (andere landen) joint teams”,

5 p., www.willybruggeman.be.

“Visie op Veiligheid en Voorzitterschap. Een Werkbijeenkomst over de strategie voor

het aanstaande EU Voorzitterschap van Nederland op het gebied van Interne Veiligheid”,

7 p., www.ncips.nl/pdf/conferentieverslag.pdf.

“Gemeenschappelijke onderzoeksteam”,

http://europa.eu/scadplus/leg/nl/lvb/l33172.htm.

Wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen de lidstaten, Scadplus,

http://europa.eu/scadplus/leg/nl/lvb/l33108.htm

CORTEN-VAN DER SANDE M., J.A.M. en MARTENS, P.P.J.M., “Succesvolle

samenwerking in internationaal samengestelde (politie)teams”, april 2006, 56 p.,

http://spl.politieacademie.nl/files/meesterstuk_%20paul_martens_%20en_monique_corten

.doc

http://europa.eu/scadplus/leg/nl/lvb/l33172.htm

http://spl.politieacademie.nl/files/meesterstuk_%20paul_martens_%20en_monique_corten.doc

http://spl.politieacademie.nl/files/meesterstuk_%20paul_martens_%20en_monique_corten.doc

WERKSTUK BIJ DE MASTERPROEF · Academiejaar 2007-2008 WERKSTUK BIJ DE MASTERPROEF...

Documents

Transcript of WERKSTUK BIJ DE MASTERPROEF · Academiejaar 2007-2008 WERKSTUK BIJ DE MASTERPROEF...