Bevlogenheid op de werkvloer:

Werkstress L à werkplezier! J

Dr. Daantje Derks

Smart Government, 18 juni 2015

Negatief Ziekteverzuim, verslaving, afwezigheid op het werk, trainingen… Meer woorden voor negatieve emoties Positieve psychologieà Focus op gezondheid ipv ongezondheid en op sterktes ipv zwaktes

Focus psychologie

HIGH ACTIVATION

LOW ACTIVATION

Pleasant low activation

Unpleasant low activation

Unpleasant high activation

Enthusiastic Excited

Happy Energised

Agitated

Hostile

Irritated

Angry

PLEASANT UNPLEASANT

Content

Relaxed

Calm

Tranquil

Tense

Dejected

Lethargic

Fatigued

Gloomy

Sad

Pleased BEVLOGENHEID

BURNOUT

Bakker & Oerlemans (2011)

TEVREDENHEID

WERKVERSLAVING

Burnout vs. Bevlogenheid

Uitputting Cynisme Verminderde Competentie

Energie Toewijding Absorptie

Utrecht Work Engagement Scale

• Vigor •  At my work, I feel bursting with energy

•  At my job, I feel strong and vigorous

• Dedication •  To me, my job is challenging •  I am enthusiastic about my job

• Absorption •  When I am working, I forget everything else around me

•  I am completely immersed in my work

Schaufeli & Bakker (2003)

Bevlogen werknemers…

•  Nemen initiatief

•  Genereren positieve feedback

•  Ook bevlogen buiten het werk

•  Moe maar voldaan

•  Doen naast het werk ook andere dingen (itt

werkverslaving) Schaufeli et al. (2001)

Uitkomsten bevlogenheid

•  Betere prestatie

•  Minder verzuim

•  Minder verloop van personeel

•  Hogere productiviteit

•  Klanttevredenheid

•  Bevlogen collega’s Demerouti & Cropanzano (2010)

Bouwstenen

Organisatie (top-down)

Werkdruk

Emotionele taakeisen

Mentale taakeisen

Fysieke taakeisen

Autonomie

Sociale Steun

Coaching

Feedback

Taakeisen & Hulpbronnen

Etc. Etc.

Unieke werkomgevingen

JD-R Model

Job Resources

-

Job Demands Strain

Outcomes

Work Engagement

+

+

-

+

Bakker, Demerouti et al. (2003ab, 2004ab, 2005ab, 2006, 2007ab, 2008) Demerouti, Bakker et al. (2000, 2001)

-

Assumpties

•  Unieke werkomgeving voor elke beroepsgroep •  2 categorieen: Taakeisen en hulpbronnen •  2 processen: Stress en Motivatie •  Hulpbronnen kunnen de impact van taakeisen

verminderen (buffer effect) •  Hulpbronnen worden vooral zichtbaar en belangrijk

in een context waar hoge taakeisen zijn

Persoonlijke hulpbronnen “aspecten van het zelf die refereren naar het gevoel van controle en impact dat iemand heeft over zijn/haar omgeving”

(Hobfoll et al., 2003) Self-efficacy

Optimisme

Veerkracht

Zelfvertrouwen

Bevlogenheid Model

+ +

Bakker & Demerouti (2014)

Persoonlijke bronnen

Prestatie Bevlogenheid

Hulpbronnen

Taakeisen

+

+ Job crafting

Bouwstenen: Job crafting

Werknemer (Bottom-up)

Job crafting

•  Fysieke en cognitieve veranderingen die werknemers zelf maken in hun taken of relaties

•  3 behoeften – Controle – Meer positieve kanten van jezelf laten zien – Om verbonden te zijn met anderen

(Wrzesniewski & Dutton, 2001)

Job crafting in JD-R

Job crafting: de veranderingen die medewerkers op eigen initiatief aanbrengen in het niveau van hun taakeisen en hulpbronnen

(Tims & Bakker, 2009)

Job crafting schaal

•  Mobiliseren hulpbronnen (structureel en sociaal) vb. “Wanneer ik moeilijkheden en problemen tegenkom in mijn werk,

bespreek ik dat met mijn collega’s”.

•  Uitdagingen zoeken (taakeisen verhogen) vb. “Ik vraag voor meer verantwoordelijkheden”.

•  Taakeisen verlagen vb. “Ik zorg er voor dat ik minder emotioneel beladen werk hoef uit te

voeren”. Petrou, Demerouti et al., 2010,

Tims, Bakker, & Derks, 2011.

Strategie om bevlogenheid te

bevorderen

Resumé

•  Job crafting •  JD-R monitor

•  Mobiliseren resources •  Resultaten verlagen taakeisen nog ambigue

•  Sterke punten ontwikkelen •  Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats •  Doelen stellen (goal self-concordance)

•  Proactief gedrag •  Reactief volstaat niet meer

•  Persoonlijke bronnen •  Eigen effectiviteit

Werknemer

•  Engaging Leadership •  Transformationeel leiderschap stimuleren

•  Mobiliseren resources •  Resultaten verlagen taakeisen nog ambigue

•  Interventies gericht op… •  Interpersonal strenghts (sociale vaardigheden) •  Intrapersonal strenghts (optimisme, waarderen van het heden,

mindfulness, etc) •  Authentic happiness

•  Pleasure, engagement and meaning

Leidinggevende

Praktijkcase

•  1500 werknemers, 25 locaties •  Speciaal onderwijs en zorg •  Verouderende populatie (M= 47.50) •  Employability laag •  Politiek klimaat instabiel (onzekerheid) Missie: •  Vitale, competente werknemers die plezier hebben

in wat ze doen

Uitdaging

•  Interventie programma – Dialoog aangegaan – Management actief betrokken & gecommitteerd

•  Bottom up & Top down •  Job crafting…

•  JD-R in kaart brengen

•  JC plan

•  Personal resources… •  Eigen Effectiviteit, veerkracht, hoop en optimisme

Plan van Aanpak

•  Ervaringen werknemers positief •  Bevlogenheid nam toe, prestatie ook •  Effecten na een jaar nog meetbaar

•  Ziekteverzuim 6,5%à 4,4% – periode van 4 jaar

Resultaten

•  Borgen in de organisatie •  JD-R onderdeel van R&O cyclus

En dan… ?

Vragen?? Derks@fsw.eur.nl