Werken metOrganisatieopstellingen

Werken met Organisatieopstellingen Wij zijn allemaal onderdeel van verschillende systemen. Het eigen gezin, het gezin van herkomst, de sportvereniging en het team, de afdeling, de organisatie waar iemand deel van uit maakt. In veel systemen lopen zaken op rolletjes of kun je met elkaar tot logische oplossingen komen. Soms zijn er verstoringen die onoplosbaar lijken en mogelijk zelfs onverklaarbaar zijn. Dan kan een opstelling een doeltreffende manier zijn om te bekijken wat er speelt. Een opstelling maakt zichtbaar hoe de verschillende elementen in het systeem op elkaar in werken en draagt bij aan het terugbrengen van het systeem in de oorspronkelijke staat. Tijdens een organisatie-opstelling brengt iemand een vraagstuk in dat we aan de hand van een opstelling onderzoeken. Dit kan een vraagstuk zijn over iets dat in de organisatie speelt, of iets tussen de inbrenger en de organisatie.

Een organisatieopstelling is een onderzoeksmethode die gebaseerd is op het systeemdenken. Deze aanpak vindt haar oorsprong in het werk van de Duitser Bert Hellinger. Oorspronkelijk ontworpen om familiesystemen (rangschikking van familieleden) te onderzoeken (een familieopstelling), wordt de werkwijze inmiddels ook toegepast op organisatie systemen (een organisatieopstelling).

Betekenis en principes van systemisch werkenDaar waar problemen of situaties vaak worden bekeken vanuit lineaire oorzaak-gevolg relaties, kijkt systeemdenken naar circulaire verbanden en onderliggende patronen. Binnen het systeemdenken wordt een organisatie beschouwd als een zogenaamd sociaal systeem. Een dergelijk systeem bestaat dan uit een geordend geheel van onderling afhankelijke en elkaar continu beïnvloedende onderdelen. Elk systeem is gericht op een bepaald evenwicht. Wanneer er zich verstoringen in dit evenwicht voordoen, komt het hele systeem in beweging. Deze (onzichtbare) beweging wordt de systeemdynamiek genoemd. Deze dynamieken kunnen zorgen voor verstrikkingen en knelpunten in het systeem, waardoor dit niet meer optimaal werkt. De organisatieopstelling legt deze onzichtbare verstoringen bloot en geeft een beeld van mogelijke oplossingen.

Er zijn drie basisprincipes die werken binnen elk systeem:1. Plek: alles en iedereen heeft een plek, en iedereen heeft evenveel recht op een plek in het systeem.2. Ordening: er is een natuurlijke rangorde (bijvoorbeeld oud gaat voor jong)3. Balans tussen geven en nemen: er moet een gezonde uitwisseling zijn tussen geven en nemen.

Wanneer er één of meer van deze wetmatigheden in een systeem in de knel komen, dan verzwakt het systeem. Doelen worden niet gehaald, er is gebrek aan koers en richting, er is een hoog ziekteverzuim, een hoog verloop of veel interne conflicten.

Vanuit deze symptomen komen in een opstelling de onderliggende dynamieken en mogelijke oplossingen aan het licht, waardoor het systeem weer kan ontspannen en de kracht in een organisatie terugkomt.

Hoe gaat een opstelling in zijn werkEen opstelling is een sessie waarbij een deelnemer een vraagstuk inbrengt waar hij of zij helderheid over wil krijgen. Voor de hoofdrolspelers in dat vraagstuk, worden andere deelnemers uitgekozen als ‘representant’. Deelnemers krijgen door de vragende deelnemer een plaats in het vertrek ten opzichte van de andere deelnemers, deels geholpen door de begeleider. Zo ontstaat een ruimtelijke weergave van de elementen in het systeem, die bepalend zijn voor de ingebrachte vraag. Door de opgestelde representanten te ondervragen over hun gevoelens en attitudes ten opzichte van elkaar en de situatie, komen blokkades en patronen aan het licht die hebben geleid tot de situatie in het huidige systeem.

Bron: Bert Hellinger Instituut

Organisatieopstellingen

Ramstraat 273581 HD UtrechtE: info@hiemstraendevries.nlT: 030 252 37 77

Werken met Organisatieopstellingen

Rienk van Wingerdenrvw@hiemstraendevries.nl

06 - 12 368 690

Meer weten?

Ernelies Plantep@hiemstraendevries.nl

06 - 25 336 763

Nienke Jansennj@hiemstraendevries.nl

06 - 5240 2128