pro

efexemp

laar

eten en verterenbovenbouw primair onderwijs

Overal om je heen zitten microben: op en in je lichaam, in de natuur, maar ook op en in je eten. Zonder deze microben zou er geen eten zijn, en zou je het eten ook niet kunnen verteren. Ze zijn dus heel belangrijk.

In Micropia leer je deze microben beter kennen. Gebruik de icoontjes bij de vragen en op de plattegrond op de achterkant om je weg door Micropia te vinden.

naam

leeftijd

groep

school

datum

Als je de wereld van héél dichtbij bekijkt, gaat er een nieuwe voor je open. Mooier en bijzonderder dan je je ooit hebt kunnen voorstellen.

Welkom in Micropia.Het enige microbenmuseum ter wereld, midden in Amsterdam.

De darmbacterie Lactobacillus sp. 15.000 x vergroot

Jouw lichaam zit vol microben.Bijna al deze microben zijn heel belangrijk voor je. Ze leven vooral in je darmen, waar ze je helpen om je eten te verteren.

op en in jezelf

Scan jezelf, ga op zoek naar je darmen en ontdek wat de microben daar doen. Kruis aan of het antwoord waar of niet waar is.

50% van jouw bacteriën zit in je dikke darm

in je dikke darm maken bacteriën vitamine A

baby’s hebben speciale bacteriën die moedermelk verteren

darmbacteriën veteren de vezels die jij zelf niet kan verteren

waar niet waar

niet waar

niet waar

waar

waar

Heb je liever wel of geen microben in je lichaam? Leg uit.

Door de vingervormige uitsteeksels hebben je

darmen een oppervlak van 250 m2 , net zo groot

als een tennisveld.

niet waarwaar

Hoeveel wegen alle microben in jouw darmen bij elkaar?

a

d

bc

20 gram

150 gram

1,5 kilogram

13 kilogram

De meeste van jouw microben leven in je darmen. Wat je eet, bepaalt welke microben je hebt. Ontdek ze in de opstelling buik vol microben.

darmmicroben Kijk goed naar de poep in de vitrines.

Vul in van welk dier deze poep is. Kies uit leeuw, olifant, kleine panda of vlinderrups.

Er zitten meer dan 1.200 soorten bacteriën

in je dikke darm.

Wie eet wie?Maak de voedselketen af:

voedselketen

De watervlo Daphnia magna.

30 x vergroot

Kijk naar de voedselketen bij de opstelling wie eet wie? Om te overleven moet je eten. Dat geldt voor alles dat leeft: mensen, dieren, planten en ook microben.

1.100 x vergroot225 x vergroot

watervlooien

voedingsstoffen in het water

..........................................................

.............................

Bij zuurstofgebrek in water krijgen watervlooien een rode

kleur.

De schimmeldraden, of hyfen. 100 x vergroot

Kijk door de microscoop en bekijk de lassoschimmel en rondworm op het scherm. Teken hieronder hoe de lassoschimmel een rondworm vangt.

schimmels en paddenstoelen

Schimmels maken lange vertakte draden onder de grond. Met deze draden eten ze dode planten en dieren. Het zijn dus echte opruimers.Bekijk het filmpje bij ‘verhaal’ op het scherm bij schimmels zijn overal.

Wat gebeurt er met de voedsel-ketens als er geen schimmels zouden zijn? Overleg met je klasgenoten en leg uit.

Het netwerk van een schimmel kan enorm groot worden, wel

1.660 voetbalvelden.

Er zijn meer dan40 soorten

parasolmieren, en iedere soort gebruikt

weer een andere schimmel.

Vul hier je antwoord in.

parasolmieren

Ga op zoek naar de opstellingtuinierende mieren.Kijk goed naar de mieren en hun witte schimmels. Wat eten de parasolmieren?

5. De parasolmieren eten:

Andersom maakt de schimmelook gebruik van het leven met de

parasolmier. Zonder deafgesneden stukjes blad zoudende schimmels geen eten hebben.

Zo’n samenwerking heet een symbiose.

1. Parasolmierensnijden met hunsterke kaken stukjes blad af.

3. In het nestworden de bladeren tot bladermoes fijn gekauwd door kleine werkstermieren en op een hoop gelegd.

4. Hier wordt de bladermoeslangzaam bedekt door witte schimmels.

2. Ze dragen de stukjes blad in een lange stoet bovenhun kop naar het nest. Dit lijkt op een parasol. Vandaar hun naam.

Vind je het goed dat er microben worden gebruikt bij het maken van ons eten en drinken? Overleg met je klasgenoten en leg uit.

boodschappenlijstje1. brood2. ...............................3. ...............................

4. ...............................5. ...............................Het proces waarbij

microben helpen bij het maken van ons eten

en drinken wordt fermentatie genoemd.

penseelschimmelPenecilium roqueforti

groenalgChorella vulgaris

melkzuurbacterieLactobacillus casei

schimmelAspergillus niger

bakkersgistSaccheromyces cerevisiae

darmbacterieEnterococcus faecalis

yoghurtbacterieLactobacillus burlgaricus

melkzuurbacterieLactobacillus sp.

Welk eten en drinken in deze kast vind jij lekker? Maak hiernaast een boodschappenlijstje.

microben maken ons eten

Klaar met alle vragen? Ga dan naar de opstelling hongerig slijm op de eerste verdieping en bekijk de slijmzwam. Dit is een van de weinige eencellige microben die je ook met je blote oog kan zien.

Hoe zoekt de slijmzwam met zijn aders naar voedsel?

Veel van al ons eten en drinken wordt gemaakt met microben. Kijk op de begane grond bij de opstelling microben op je bord in de kast met het verse voedsel.

Brood wordt gemaakt met gist. De oude Egyptenaren

gebruikten het al 10.000 jaar geleden.

4.000 x vergroot

bonusvraag

Wist je dat je met gist ook ballonnen op kan blazen? Wil je zelf dit experiment doen? Ga dan naar www.micropia.nl/scholenVolg Micropia via Facebook of Twitter en blijf op de hoogte van het onzichtbare leven. facebook.com/micropia twitter.com/micropia

+P

eil

beneden

boven

entree

laboratorium

liftlift