Werelds - Vereniging van Jonge Apothekersvja.nu/app/uploads/2016/09/JA-2016_nr3.pdf · apotheek heb...

24
Nieuwsbrief van de Vereniging van Jonge Apothekers | 23e jaargang 2016 #3 Verder in deze JA: Jonge apothekers Verhalen vanuit de hele wereld Diabetere zorg VJA Voorjaarsdag 2016 Farmacie Mondiaal Studentenuitwisseling met Rwanda Werelds Farmacie op vakantie DE JONGE APOTHEKER

Transcript of Werelds - Vereniging van Jonge Apothekersvja.nu/app/uploads/2016/09/JA-2016_nr3.pdf · apotheek heb...

Nieuwsbrief van de Vereniging van Jonge Apothekers | 23e jaargang 2016 #3

Verder in deze JA:

Jonge apothekersVerhalen vanuit de hele wereld

Diabetere zorgVJA Voorjaarsdag2016

Farmacie Mondiaal Studentenuitwisseling met Rwanda

WereldsFarmacie op vakantie

DE JONGEAPOTHEKER

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 3

Lekker rustig én een stuk beter betaalbaar. Terwijl veel Nederlanders lekker in eigen land op vakantie gaan, gaan apothekers vaak wat verder weg, naar het buitenland. Niet alleen voor vakantie zijn ze in het buitenland te vinden, ook voor hun werk!

Niemand kan nog om de globalisering heen. Sommige mensen schrikt dit af. Onbekend maakt onbemind, zo blijkt wel uit diverse recente gebeurtenissen wereldwijd. Anderen maken juist optimaal gebruik van het feit dat de rest van de wereld nog nooit zo dichtbij was. De apothekers in dit nummer van de JA kijken verder dan de grenzen van Nederland of het land waar ze vandaan komen.

Ook de VJA kijkt verder dan haar eigen terrein! Coach Cure Care, de werkgroep waarin wij samen met andere zorgverleners onze visie op de zorg van de toekomst geven, presenteert in januari haar nieuwste visiedocument; deze keer met als onderwerp eHealth.

Voor het januari is mogen jullie echter rekenen op nóg een presentatie van een visiedocument en wel dat van de VJA zelf. Gezien de vele vernieuwingen die we dit jaar doorvoeren (o.a. huisstijl, websites, visiedocument) vindt het bestuur het tijd voor een (klein) feestje. Binnenkort horen jullie hier meer over!

Naast apothekers aan het woord vinden jullie in dit nummer onder andere ook onze docenten van het jaar terug. Voor het eerst zijn tijdens de Voorjaarsdag prijzen uitgereikt voor de beste cursus en beste docent van de vervolgopleiding tot openbaar apotheker. Uit de stemronde kwamen twee overtuigende winnaressen: Karin Beuning en Lucie Douwes Dekker, gefeliciteerd! Deze twee dames zijn een fantastisch voorbeeld voor ons én hun collega-docenten!

Veel leesplezier met deze nieuwe editie van de JA. Laat je inspireren door de persoonlijke verhalen en hopelijk tot snel op één van onze activiteiten!

Ron BartelsVoorzitter VJA

Voorwoord voorzitter

Het is zomer! Zo niet de

Jonge Apotheker. De Jonge Apotheker gaat

vaak liever net voor of na

de schoolvakanties

op vakantie.

Shari Nicatia

Iris Zuydgeest

WEBSITE COMMISSIE

Hallo iedereen! Mijn naam is Shari Nicatia en ik ben 27 jaar oud. Ik woon in Utrecht en ben werkzaam als tweede apotheker. In September 2015 ben ik begonnen met de opleiding tot openbaar apotheker specialist.

Sind een aantal maanden werk ik samen met Ben Maijstré en Iris Zuydgeest aan de website van VJA. Samen onderhouden wij de website zodat het altijd up-to-date is met alle nieuws en evenementen. Dit vind ik erg leuk en soms ook een uitdaging. Voordat ik begon bij de WebCie had ik nog niet veel ICT-kennis dus het onderhouden van de website is zeker ook leerzaam! In mijn vrije tijd kook ik graag voor vrienden en vind ik het leuk om nieuwe restaurants te ontdekken.

WEBSITE COMMISSIE

Na mijn studie in Groningen ben ik in 2012 naar Leiden verhuisd en ben ik gaan werken in Noordwijk bij de Samenwerkende Apotheken Bollenstreek. Hier heb ik in twee verschillende apotheken gewerkt en heb ik in 2015 de opleiding tot openbaar apotheker specialist afgerond. Als ik niet aan het werk ben, ben ik sinds een half jaar voornamelijk aan het klussen in mijn nieuwe huis en daarnaast ren ik af en toe een rondje door Leiden.

Vorig jaar heb ik de VJA Voorjaarsdag georganiseerd. Ik heb dit met veel plezier gedaan en het leek me leuk om me actief in te blijven zetten voor de vereniging. Toen ik hoorde dat de VJA de website wil gaan vernieuwen heb ik aangegeven dat ik hier graag een bijdrage aan zou willen leveren. Ik ben erg enthousiast om de inhoud van de site nog vollediger en up to date te maken en er daarnaast voor te zorgen dat de uitstraling professioneler en overzichtelijker wordt. Ik kijk er naar uit om dit samen met Ben en Shari te gaan bereiken.

4 - De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 1

ONZE NIEUWE COMMISSIELEDENEven voorstellen

Werelds, als apotheker uit Nederland hebben we een goede opleiding waarmee we in deze wereld prima terecht kunnen. We kunnen natuurlijk lekker op vakantie naar verre landen, maar verschillende jonge apothekers zijn ook naar het buitenland vertrokken om daar te werken. De meeste die wij gesproken hebben bleven wel in Europa om te werken, maar soms gingen ze ook verder weg, naar een derde wereldland, zoals Rwanda. Soms denken wij dat we in Nederland alles weten en goed voor elkaar hebben, maar toch kunnen we ook van ervaringen uit die andere landen veel leren. Andersom geldt dit ook: in deze JA komen ook buitenlandse apothekers (en een stagiaire) aan het woord die in Nederland zijn gaan werken. Zij hebben hun ervaringen uit hun thuisland meegenomen en

uitgebreid met onze Nederlandse gewoontes.Onze vereniging, de VJA, is ook druk in de weer. Op de voorkant van dit blad prijkt bijvoorbeeld het nieuwe logo. Op 2 juni was de jaarlijkse VJA voorjaardag. Ook dit jaar was de voorjaarsdag een enorm succes waar we met tevredenheid op terug kijken en kort verslag van doen in dit zomernummer. Aan het eind van de voorjaarsdag was er een primeur: prijzen voor de beste docent en cursusdag van de vervolgopleiding tot openbaar apotheker. Beide prijswinnaars vertellen in deze editie wat hun geheim is.

Wij wensen je veel inspiratie en leesplezier.

Redactie Jonge Apotheker

Redactioneel

Rianne WindHedy MaessenJamila Abou

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 5

ONZE NIEUWE REGIO COÖRDINATOREven voorstellen

Cleo Chung

REGIO COÖRDINATOR DEN HAAG, DELFT EN LEIDEN

Mijn naam is Cleo Chung en ik ben werkzaam als apotheker bij Apotheek Archimedes in Den Haag. Na het behalen van mijn diploma in Utrecht ben ik eerst in 2013 aan de slag gegaan als apotheker in opleiding tot openbaar apotheker specialist bij de Haagse Transvaal Apotheek. In deze apotheek heb ik in alle facetten kennis gemaakt met het apothekersvak, waardoor mijn passie voor de openbare farmacie is gegroeid. Wat mij vooral aanspreekt is dat de openbare apotheek zo dynamisch is: ik kan mijn kennis en kunde namelijk op alle terreinen toepassen. Als apotheker hoef ik me gelukkig nooit te vervelen. Als ik niet aan het werk ben, maak ik graag mijn tijd vrij om af te spreken met vriend(inn)en, lekker uit eten te gaan of om te reizen.

Hoewel ik genoeg voldoening kan halen uit mijn werk, merkte ik op een gegeven moment dat ik ook graag iets meer wilde doen voor de jonge apothekers (in spe). Zo leek het me leuk om mijn collega’s in de omgeving te leren kennen en daarom heb ik begin dit jaar de taak als RECO van Lisette overgenomen. Samen met Marianne zal ik dus de komende tijd allerlei activiteiten in de regio Den Haag, Delft en Leiden organiseren. Wij zullen ervoor zorgen dat iedere activiteit in onze regio zowel gezellig, actief als inspirerend zal zijn voor onze leden. Ik hoop jullie allemaal binnenkort te mogen ontmoeten bij de borrels en/of nascholingen!

Als apotheker op vakantie kun je het vaak niet nalaten om even stil te staan bij de apotheken die je in het zonnige vakantieland tegenkomt. In sommige landen zien de apotheken er erg commercieel uit en in andere apotheken lijkt het heel steriel met de apotheker in witte jas aan de balie. Hoe is het eigenlijk om apotheker te zijn in het buitenland? In dit nummer laten we een aantal apothekers aan het woord die in het buitenland gestudeerd hebben of in het buitenland zijn gaan werken.

Jonge apothekersBUITENLANDVERHALEN

Overname apotheek?

Uw eigen apotheek?

Studie farmacie

VAN EEN APOTHEKER

Download de brochure:vvaa.nl/hufenfedap De dienstverlening van VvAA

Aankoop & verkoop van een apotheek

VAN EEN ZORGPROFESSIONAL

Uw eigen

apotheek

Uw apotheek

verkopen

Tijd voor ondernemerschap? Voorop staat uw advies aan de patiënt. U wilt uw tijd voornamelijk besteden aan het bieden van de juiste zorg. En als ondernemer wilt u uw opbrengsten en kosten in balans. Onze adviseurs met jarenlange ervaring in begeleiding bij aankoop, verkoop en verbeteren van de resultaten van apotheken helpen u met de juiste connecties, inzicht en advies.

Contact Lennard Werner [email protected] VvAA hufenfedap 06 515 101 68

Apothekenmarkt trekt aan.Is dat waar? Worden er weer meer apotheken

aangeboden? Is het wel mogelijk om een apotheek

te kopen? En, niet onbelangrijk, is dat een goed

idee? Apotheekeigenaren en ketens benaderen

ons regelmatig met de vraag of wij enthousiaste

apothekers kennen, die een eigen apotheek of

mede-eigenaarschap ambiëren.

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 7

Overname apotheek?

Uw eigen apotheek?

Studie farmacie

VAN EEN APOTHEKER

Download de brochure:vvaa.nl/hufenfedap De dienstverlening van VvAA

Aankoop & verkoop van een apotheek

VAN EEN ZORGPROFESSIONAL

Uw eigen

apotheek

Uw apotheek

verkopen

Tijd voor ondernemerschap? Voorop staat uw advies aan de patiënt. U wilt uw tijd voornamelijk besteden aan het bieden van de juiste zorg. En als ondernemer wilt u uw opbrengsten en kosten in balans. Onze adviseurs met jarenlange ervaring in begeleiding bij aankoop, verkoop en verbeteren van de resultaten van apotheken helpen u met de juiste connecties, inzicht en advies.

Contact Lennard Werner [email protected] VvAA hufenfedap 06 515 101 68

Apothekenmarkt trekt aan.Is dat waar? Worden er weer meer apotheken

aangeboden? Is het wel mogelijk om een apotheek

te kopen? En, niet onbelangrijk, is dat een goed

idee? Apotheekeigenaren en ketens benaderen

ons regelmatig met de vraag of wij enthousiaste

apothekers kennen, die een eigen apotheek of

mede-eigenaarschap ambiëren.

<

In 2015 besloten mijn zussen naar London te emigreren. Ze waren toe aan een nieuwe uitdaging in het leven. Ik miste hen zo erg, dat dit mij heeft doen besluiten ook te emigreren naar Engeland in 2016.In Nederland werkte ik de laatste drie jaren voor de Boots en daarom was het makkelijk om een baan te vinden in Engeland bij de

Alliance Boots. Na drie maanden stage was ik aangenomen als een interim apotheker (Relief pharmacist). Als interim apotheker kom je in verschillende apotheken waar een apotheker nodig. Dit kan erg leerzaam zijn maar heeft als nadeel dat je niets kan opbouwen. Na twee maanden als interim apotheker gewerkt te hebben werd ik

gevraagd of ik beherend apotheker wil zijn. Ik heb dit verzoek geaccepteerd en werk nu sinds een maand als beherend apotheker. De belangrijkste verschillen met het werk in Nederland waar ik direct in London mee te maken kreeg zijn dat een apotheek niet eens open mag zonder aanwezigheid van een apotheker. In tegenstelling tot alleen receptcontrole moet in mijn apotheek ieder doosje voor aflevering aan de patiënt worden geparafeerd. De apotheker controleert de opiumartikelen zelf iedere week en bij afwijkingen dient direct actie te worden opgenomen via de regiomanager en de overheid.

De verantwoordelijkheid ligt veel duidelijker bij de apotheker en veel minder bij de apothekersassistentes. Wat ook meteen opvalt is het verschil in de manier waarop er met zelfzorg wordt omgegaan. In Nederland bezoeken patiënten eerst de huisarts bij ‘kleine kwalen’ zoals hoesten, hooikoorts, verkoudheid, eczeem. In Engeland wordt eerder de apotheker bezocht voor consult en behandeling van dit soort aandoeningen. In de praktijk doe ik hier in London veel meer aan extra services zoals advies en voorlichting over reisvaccinaties, griepvaccinaties, haaruitval, stoppen met roken en begeleiding bij de gratis morning-afterpilservice. Ik vind dat de zelfzorg in Engeland verder gaat dan de zelfzorg in Nederland en haal veel voldoening uit het feit dat ik elke dag weer veel leer en plezier heb.

Karima HussainiBeherend apotheker, Alliance Boots, London

Ik heb 5 jaar lang met veel plezier als apotheker in Nederland gewerkt. Mijn werk als tweede apotheker (registratie fase) en beherend apotheker daarna

waren erg leerzaam, plezierig en uitdagend.

'De verantwoordelijkheid ligt

veel duidelijker bij de apotheker

en veel minder bij

de apothekersassistentes.'

8 - De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3

De controle van het recept is ongeveer hetzelfde als in Nederland, behalve dat de apotheker het geneesmiddel gezien moet hebben. In de apotheek is daarom altijd een apotheker aanwezig. De apotheker houdt bepaalde risicovolle medicatie, zoals opiumartikelen onder streng toezicht. Deze geneesmiddelen bevinden zich achter slot en grendel en alleen de apotheker heeft de sleutel. Deze categorie geneesmiddelen wordt ‘Controlled Drugs (CD’s) genoemd. Naast de geneesmiddelen is de apotheker ook verantwoordelijk voor aftekenen van de koelkastemperatuur.

In Nederland is het werk meer verdeeld over de apothekersassistentes, in Engeland is de rol van de apotheker op de dagelijkse werkvloer groot. De apotheker moet zijn kennis up to date houden. Alle apothekers houden via een opleidingswebsite, de CPPE, hun kennis bij. Hier horen continue examens bij. Er is een speciale instantie in Engeland die de kwaliteit van de kennis van de apothekers periodiek toets en bewaakt. Dit is de General Pharmaceutical Council (GPHC).In een periode van drie jaar vindt er de zogeheten Continue Professional

Development cyclus (CPD) plaats. De GPHC bezoekt iedere apotheek om de drie jaar en controleert of de kwaliteitsstandaard voldoet aan de regelgeving en kwaliteit-seisen. In Nederland controleert de Inspectie steekproefsgewijs of als daar aanleiding voor is.

De zelfzorg is anders dan in Nederland. De apotheker mag bepaalde geneesmiddelen verkopen als het onder zijn begeleiding gebruikt wordt en er een consult heeft plaatsgevonden. Deze geneesmiddelen vallen onder P (Pharmacy Sale). Ook heeft de apotheker meer bevoegdheden zoals gratis medicatie meegeven aan patiënten die hier geen geld voor hebben. De apotheker heeft niet zo veel te maken met verzekeraars, zoals in Nederland wel het geval is.

De apotheker in Engeland is onmisbaar en verantwoordelijk voor alle dagelijkse werkzaamheden in de praktijk. De apotheker maakt iedere

dag een strakke planning

voor de werkzaamheden die

er liggen en werkt zelf mee

zodat alles op tijd afkomt.

<

Susan KhlefLeeds, Engeland

'De controle van het recept is

ongeveer hetzelfde als in Nederland,

behalve dat de apotheker het

geneesmiddel gezien moet hebben.'

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 9

Ik vond een leuke baan in een openbare apotheek, en mijn Belgische diploma werd vlot erkend, maar ik had er geen idee van hoe anders het apothekersberoep in Nederland wel niet is. Het mooiste van het vak in Nederland is de meerwaarde die je kunt bieden aan de patiënt. Je kunt medicijnen wijzigen, verbeteren of stoppen, en het gebruik beter aan de patiënt uitleggen. Ook ben je vaak de leidinggevende van een heel team en is er een intensieve samenwerking met artsen. In België is de farmacie heel anders geregeld. Hoewel de zorg wat persoonlijker is doordat je meestal zelf aan de balie staat, er mogen namelijk maximaal drie assistenten werken per effectief aanwezige apotheker, kreeg ik in België meer het gevoel een doosjesschuiver te zijn. Het is leuk dat er in de Belgische apotheek nog veel magistraal bereid wordt. Al neemt dit veel tijd in beslag en is het niet altijd even rationeel. Het veelal kleinschalige karakter van de apotheek in België zorgt er wel voor dat je je cliënten beter kent. Er zijn meer apotheken in België, 1 apotheek op 2000 inwoners, in vergelijking met 1 apotheek op 8000 inwoners in Nederland.

In Nederland hebben de zorgverzekeraars een zeer grote invloed, maar ondanks

bedreigingen als concurrentie en bezuinigingen kun je niet om de apotheker in de zorgketen heen. We zijn een essentiële schakel in de gezondheidszorg.

Hoewel de situatie in zowat de helft van de Europese landen anders is, bestaat er politiek weinig animo om het bestaande monopolie te doorbreken. Het is een lucratieve markt die goed is voor ongeveer een kwart van de apothekersinkomsten. De aanpak van

de avond en nachtdiensten verschilt ook grondig. Terwijl de Nederlandse patiënt naar de dienstapotheek kan, houden de Belgische apothekers afwisselend dienst in de eigen apotheek. Spijtig genoeg wordt de apotheek die dienst heeft vaak als een nachtwinkel gezien en worden er ook midden in de nacht pleisters verkocht.In Nederland staan we voor op vlak van efficiëntie en service gerichtheid. In de afgelopen jaren hebben verschillende vernieuwingen, zoals central filling, track and trace, medicijnkluizen en herhaalservices hun intrede in de apotheek gedaan. Ook de efficiënte koppelingen tussen huisarts en apotheek en het LSP zorgen voor een hoge kwaliteit van de zorg. Al deze punten zijn voor mij de uitdaging om in Nederland aan de slag te zijn als beherend apotheker!

De inkt van mijn diploma was amper droog toen ik met mijn man vanuit België naar Nederland verhuisde.Het eerste jaar deed ik

onderzoekswerk in een

ziekenhuis, maar uiteindelijk

bleek de lokroep van de

apotheek toch te groot. Maar

of ik daarop voorbereid was?

<

'In België worden OTC middelen

(vooralsnog) enkel via de apotheek

afgeleverd, dit zorgt voor ander en

gevarieerd cliënteel in de apotheek.'

Sandra DielemanBeherend apotheker BENU Apotheek, Rucphen

10 - De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3

In 2010 ben ik middels het Student Exchange Programme (SEP) van de IPSF in Boston voor het eerst in aanraking gekomen met het beroep van een klinische ziekenhuisapotheker, die elke dag deelnam aan de klinische visites op de ICU en CCU. Super interessant vond ik het om zo praktisch met het vak bezig te zijn en ik besloot dat ik dit later ook wilde doen.Aan het eind van de zomer van 2014 was ik over de helft van mijn opleiding tot ziekenhuisapotheker in het Zuyderland MC te Heerlen toen ik mijn huidige vriend leerde kennen. Een paar maanden later kreeg hij een heel interessante baan aangeboden in Luzern en is hij verhuisd naar Zwitserland. Toen ik me op een gegeven moment ook ging verdiepen in de arbeidsmogelijkheden in Zwitserland, kwam ik erachter dat ze hier ook al enkele jaren bezig zijn met het ontwikkelen van banen voor klinische ziekenhuisapothekers. Ik was meteen enthousiast en nadat ik mijn Duitse taalvaardigheden had bijgespijkerd, ben ik gaan solliciteren en per 1 maart 2016 ben ik werkzaam als klinische ziekenhuisapotheker in het Kantonsspital in Aarau.

In grote lijnen lijkt het werk van ziekenhuisapothekers in Zwitserland en Nederland erg op elkaar, maar we hebben de activiteiten heel anders ingericht. Zo hebben we hier allerlei verschillende afdelingen binnen de apotheek, die elk hun eigen taken verrichten. Samen met drie collega’s ben ik verantwoordelijk voor alleen de klinische activiteiten en doe

ik bijvoorbeeld nooit dagdiensten. Ook betekent klinisch werken hier dat je de afdeling opgaat en zichtbaar actief bent voor collega’s en patiënten.

Een belangrijk onderdeel van ons vak is daarom dat we deelnemen aan visites op verschillende afdelingen. Deze visites worden zeer goed voorbereid, zodat we zo efficiënt mogelijk duidelijke adviezen kunnen geven aan artsen, verpleegkundigen en patiënten. Bij deze voorbereiding wordt het totale medicatieprofiel naast de complete voorgeschiedenis en gemeten labwaarden gelegd en wordt nagegaan of interventies gepleegd kunnen worden. Ook controleren we hierbij of er nog sprake is van interacties, omdat in tegenstelling tot in Nederland de afhandeling van de medicatiebewakingssignalen hier in handen van de artsen ligt. Een andere belangrijke taak vormt de klinische uitrol van het elektronisch voorschrijfsysteem, waarin niet alleen medicatie wordt voorgeschreven, maar in één oogopslag alle

lopende zaken rondom de patiënt te zien zijn, dus inclusief lopende onderzoeken, en metingen van (vitaal-)parameters. Daarnaast geven we veel onderwijs, zijn we verantwoordelijk voor de afhandeling van VIM-meldingen (veilig incident melden) en het melden van bijwerkingen en schrijven we verschillende interne richtlijnen. En natuurlijk zijn we ook nog beschikbaar voor het beantwoorden van de meest uiteenlopende vragen omtrent medicatiegebruik. Al met al ben ik vooral bezig met de praktische kanten van het vak en leer ik door het beantwoorden van vragen uit de kliniek zelf elke dag ook steeds meer.

Een mooie bijkomstigheid van wonen in Zwitserland is natuurlijk het geweldige landschap, dat zowel in de zomer als in de winter genoeg mogelijkheden voor leuke uitstapjes te bieden heeft.Mocht ik je enthousiast gemaakt hebben met mijn verhaal, dan mag je natuurlijk altijd contact met me opnemen. In Zwitserland is op dit moment een tekort aan apothekers en de opleiding in Nederland staat hoog aangeschreven, dus als je de taal eenmaal goed onder de knie hebt (minstens B2-niveau), maak je een goede kans om een baan te vinden. Dit geldt overigens voor zowel de openbare als de ziekenhuisfarmacie.

Wonen in het buitenland heeft mij altijd al aangetrokken. Ik vind het heerlijk, zo’n

nieuwe omgeving, een

andere cultuur en een

nieuwe taal.

'Een belangrijk onderdeel van ons

vak is dat we deelnemen aan visites

op verschillende afdelingen.'

<

Kim KeijzersKlinische ziekenhuisapotheker, Kantonsspital Aarau, Zwitserland

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 11

Het eerste dat de gemiddelde Nederlander denkt over een apotheek in Zuid-Europa is dat je daar alles kunt krijgen zonder recept. Als Spaanse apotheker kan

ik zeggen dat dat deels waar

is, maar ook daar zijn er

grenzen.

Antibiotica, benzodiazepinen en opiaten gaf ik daar nooit zomaar mee zonder recept. Dit zorgde bij veel patiënten wel voor boze blikken, waarna ze het bij de volgende apotheek gingen proberen net zolang totdat het wel lukte. Dit is in Nederland moeilijk voor te stellen. De voornaamste

reden is dat er in Spanje weinig inspecties zijn. Dit zorgt ervoor dat Spaanse apothekers bij het maken van een balans tussen de winst en de eventuele boetes snel een keuze hebben gemaakt.

In 2012 bracht de liefde mij naar Nederland. Na twee jaar in Spanje gewerkt te hebben, moest ik in Nederland vanwege de taal weer bij nul beginnen. Daar was wel wat geduld voor nodig. De Nederlandse taal leren is voor een Spanjaard niet makkelijk. Je moet allerlei klanken vormen waaraan de spieren in je mond totaal niet gewend zijn. Andere obstakels om te nemen zijn bijvoorbeeld de aanpassing van het diploma (gelukkig in mijn geval wel Europees), het inschrijven in het BIG-register en vooral het leren van een geheel ander systeem om mee te werken.

Als stagiair maakte ik mijn entree in de Nederlandse openbare apotheek. Dat was even wennen, maar het bleek een goede beslissing te zijn. Na de stage kreeg ik een contract aangeboden als assistent

en vervolgens als tweede apotheker. De eisen, de protocollen en het echt in de praktijk brengen van de kennis die ik had opgedaan tijdens mijn studie waren een grote uitdaging voor me. Daarin verschilt de Nederlandse apotheek vrij veel van de Spaanse. Het lijkt moeilijk te geloven, maar toen ik naar Nederland verhuisde had ik nooit met assistenten gewerkt. In Spanje doet de apotheker meestal alles zelf. Een ander sterk punt hier vind ik de samenwerking met andere zorgverleners. Dit zorgt ervoor dat de medicatie voor alle patiënten geoptimaliseerd is.

En zo ben ik uiteindelijk toch een volwaardige Nederlandse apotheker geworden. Een apotheker die op de hoogte is van de beslissingen van minister Schippers en de zorgverzekeringen. Een apotheker die de beste uitleg probeert te geven over de eerste uitgifte. Een nieuw lid van de groep, met Spaans accent, bij wie je terecht kan komen als je één van de Amsterdamse apotheken bezoekt. <

Alberto Fernández GómezEen Spaanse apotheker in Amsterdam

12 - De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3

“Pakken en plakken,” Hedy, my new boss for the next three weeks instructed me to do.

My rotation abroad in The Netherlands was both educational and cultural. During my stay in Maastricht, I lived with Hedy, my preceptor and my host. I ride a bicycle to work everyday- something I could never be able to do where I’m from in America.

When we arrive to work on my first day, the pharmacy is already open and patients are walking out the door with their medication. Whoa. Is that legal here? Not in America where, according to law, a pharmacist must be present in order for it to be open and operating. I also noticed that there is no attached grocery store, it does not sell make-up, no office supplies, nothing- it is just a pharmacy. The day of a pharmacist in “Service Apotheek – Caberg” begins inside her own office. She efficiently verifies some prescriptions lying on her desk and answers any questions that the assistants were waiting to ask. Time flies and it is time for a morning coffee break with vlaai (a Dutch pie). After the short pause is over, lunch break is not too far around the corner. This relaxing environment is far from what I’m used to at the corporate community pharmacy that I’m employed in at home, where breaks and lunch time are often skipped. I am usually rushing between computers and cash registers trying to take bites from a granola bar without anyone watching.

Throughout the day, when I am not google translating the Dutch computer system, I observe countless tasks: compounding, delivery service, laboratory tests, etc. I am allowed to pakken en plakken (fill prescriptions), and while doing so, I notice that most of all of the drugs are individually packed for easy counting, and those that

come in big stock bottles are counted with a spoon-like device. I liked the convenience of smaller packages, but found the spoon-counter time consuming compared to the tray and spatula method that I am use to. In the pharmacy, assistant employees are highly trained [for 2+ years] to be familiar with medicines and therefore have more freedom and knowledge to verify incoming prescriptions and recognize any problems. The pharmacists only step in for difficult questions and seldom do assistant/technician work in order to focus more on the technical medical areas. They often have detailed patient appointments in their private office for medication reviews. To me, this aspect of the career is important. Compared to my American experience, the Dutch pharmacist-to-patient interaction is more personable than our small, public consultation window with a silent-1-minute-rule for patients to ask the busy pharmacist.

Three weeks later, my rotation is finished. With my experience, I can conclude a few outstanding and interesting differences between community pharmacies in The Netherlands and America:1. The pharmacist may be absent (but

reachable) when the shop is open and all hell does not break loose.

2. The pharmacy itself is only a pharmacy and nothing more, so don’t expect to get all your shopping done in one place.

3. Medication bottles are count friendly, but the counters are not.

4. Dutch pharmacy assistants are more qualified than American technicians.

5. The pharmacist has more time to spend with private patient consults.

My rotation abroad in The Netherlands had been highly educational and offered me an unforgettable cultural experience. This internship gave me an opportunity to gain insight into another country’s method of function. With every pleasant memory to look back on, my favorite of which will always be the fresh stroopwafels.

GEZOCHT:ENTHOUSIASTE GASTAPOTHEKER!MAANDJE EEN BUITENLANDSE FARMACIESTUDENT IN DE APOTHEEK?

De K.N.P.S.V. zoekt enthousiaste apothekers die tijdens de zomermaanden een buitenlandse farmaciestudent een stageplaats voor een aantal weken in hun apotheek willen bieden. Ligt de studententijd nog vers in het geheugen? Zelf gereisd? Of studenten de mogelijkheid willen bieden dit te doen? Neem dan deel aan het Student Exchange Programme!

Dit programma is bedoeld om farmaciestudenten door middel van een korte stage kennis te laten maken met de farmacie in een ander land. Deze stages duren meestal 3 weken tot maximaal 3 maanden en bieden de student een unieke ervaring om een kijkje te nemen in hun toekomstige vakgebied in het buitenland en te genieten van een andere cultuur. Ieder jaar zijn vele buitenlandse studenten geïnteresseerd in een plek in Nederland, maar helaas zijn er hier (nog) niet zoveel plekken. Daarom wil ik dit jaar weer mijn best doen er zo veel mogelijk bij te krijgen!

Als gastapotheker kun je de student mee laten lopen in de apotheek, of in geval van een industrieapotheker in een bedrijf, kennis laten maken met verschillende werkzaamheden en zorg je bij voorkeur voor onderdak voor de student. De stages zijn onbetaald, echter als er geen onderdak kan worden geregeld, wordt een onkostenvergoeding erg op prijs gesteld. De uitwisselingen vinden meestal plaats tussen mei en oktober. Op deze manier heb je een extra stel handen tijdens de drukke zomermaanden en bied je tegelijkertijd een onvergetelijke ervaring voor de student!

Geïnteresseerd geraakt? Of meer informatie ontvangen? Neem dan contact op met de K.N.P.S.V.

Angela de RuijterCommissaris buitenland der [email protected] 296 28 227

<

EEN NEDERLANDSE ERVARING Jessica Schillinger, University of Maryland

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 13

Farmacie Mondiaal is een stichting opgezet door Nederlandse apothekers.

De stichting biedt

financiële ondersteuning

van en begeleiding bij

projecten die de farmacie

in ontwikkelingslanden

bevorderen

In 2015 en 2016 heeft Farmacie Mondiaal in samenwerking met de K.N.P.S.V. een uitwisselingsproject georganiseerd naar Rwanda. Binnen dit uitwisselingsproject konden tien Nederlandse farmacie-studenten voor een maand naar Rwanda om daar de farmacie te ervaren. Helaas was de komst van Rwandese studenten naar Nederland niet haalbaar. Wel zijn er twee Rwandese apothekers naar Nederland gekomen en zij hebben hier veel van de Nederlandse farmacie kunnen zien. De Rwandese apothekers hebben aangegeven welke aspecten van de farmacie uit Nederland interessant zijn voor de Rwandese apothekers (in opleiding). Als volgende stap zal Farmacie Mondiaal scholingen organiseren in Rwanda voor apothekers en studenten farmacie over deze onderwerpen.

Een van de studenten die dit jaar heeft deelgenomen aan de uitwisseling met Rwanda is Thijs Balk. Thijs zal in september afstuderen als apotheker aan de Universiteit Utrecht. Daarnaast is hij zich aan het oriënteren op een baan als apotheker. Begin dit jaar is Thijs samen met medestudente Anke van Asten naar Rwanda geweest. Gedurende 3 weken hebben zij verschillende (ziekenhuis)apotheken, een groothandel en de universiteit bezocht. Dit artikel is gebaseerd op het verslag dat Thijs geschreven heeft over zijn bezoek aan Rwanda.

Openbare apotheek en groothandelHun eerste bezoek hebben ze gebracht aan een grote openbare apotheek in Kigali. In hetzelfde pand is ook een farmaceutische groothandel gevestigd. Het viel hun op dat

Auteur: Farmacie Mondiaal

Studentenuitwisseling met Rwanda

>

14 - De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3

de apotheek goed georganiseerd is en de beschikking heeft over veel computers. Thijs en Anke hebben zich in Kigali onder andere verdiept in de receptgang in de apotheek. Als een patiënt met een recept in de apotheek komt wordt dit recept ingebracht in de computer. Het systeem geeft vervolgens aan of de medicatie op voorraad is en wat de kosten zijn. De apotheker(assistent) geeft de medicatie aan de patiënt met een korte uitleg over het gebruik. Tevens wordt het recept aan de patiënt mee terug gegeven, waardoor er achteraf geen controle mogelijk is op het middel en de dosering.

Alles wordt uitgevoerd door één persoon (er is dus geen controle) en er komen geen etiketten, folders of bijsluiters aan te pas. Apotheken in Rwanda hebben geen medicatieoverzichten en dus is medicatiebewaking alleen mogelijk als alle gebruikte medicatie wordt uitgevraagd. Vervolgens moet de apotheker in (verouderde) boeken of op internet gaan kijken of er interacties zijn en hoe deze afgehandeld dienen te worden. Dit gebeurt in de praktijk zelden en volgens

de apotheker weten patiënten vaak ook niet wat zij gebruiken. Aangezien Rwanda over het algemeen goede stabiele internetverbindingen heeft en er wel in iedere apotheek goede computers aanwezig zijn ligt hier een mogelijkheid voor verbetering!

In de groothandel waren twee personen fulltime bezig om ervoor te zorgen dat de groothandel voldoende bevoorraad is. In Nederland kun je medicatie binnen een paar dagen geleverd krijgen, terwijl ze in Rwanda 3 maanden vooruit moeten plannen omdat alles per schip vanuit Europa en India geleverd moet worden. Transport per vliegtuig is wel mogelijk en sneller, maar dat is veel duurder. De groothandel is snel aan het uitbreiden sinds er voor apotheken en ziekenhuizen door het hele land voorraadbereidingen gemaakt worden, voornamelijk dermatica.

ZiekenhuisapothekenOok werd de apotheek van een perifeer ziekenhuis in Kibogora, in het zuidwesten van Rwanda, bezocht. Het ziekenhuis met 270 bedden heeft 1 apotheker. Er

is een apotheek voor de patiënten in het ziekenhuis en een aparte voor de poliklinische recepten, met in beide apotheken slechts één assistente. Zij beheerden met z’n drieën ook de afdelingsvoorraden van de medicatie. De apotheker zou zelf graag meer tijd steken in patiëntenzorg, maar heeft met zijn werkdagen van gemiddeld 12 uur zijn handen al overvol aan het voorraadbeheer.

Bij het universiteitsziekenhuis in Kigali ging het er heel anders aan toe. Hier werken wel tien apothekers en lopen ziekenhuisapothekers (in opleiding) mee op de verschillende afdelingen. Zij voeren medicatiebeoordelingen uit en sluiten aan bij de visites van de artsen. Op die manier kunnen zij een belangrijke bijdrage leveren aan de therapie!

National University of RwandaEen driedaags bezoek aan de faculteit farmacie aan de National University of Rwanda was ook interessant. Thijs en Anke woonden colleges bij, kregen uitgebreide rondleidingen en hadden interessante discussies met vele

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 15

studenten. Vooral de interactie met de Rwandese studenten was erg leuk en leerzaam: ze waren erg ambitieus en zitten vol ideeën om de farmaceutische zorg in Rwanda verder te verbeteren. Zo krijgen zij momenteel onderwijs op het gebied van farmaceutische zorg, maar zijn ze nog niet in de gelegenheid om dit volledig in de praktijk te brengen door bijvoorbeeld het gebrek aan medicatiebewakingsprogramma’s.

De studenten gaven aan dat in hun curriculum weinig aandacht wordt besteed aan oncologische zorg. Met een presentatie heeft Anke hier een spoedcursus in gegeven. Thijs heeft een presentatie gegeven over de openbare apotheek in Nederland met de focus op de processen waarmee medicatieveiligheid gewaarborgd wordt. Een voorbeeld van een makkelijk te implementeren maatregel in Rwanda is een dubbele controle van het recept.

Gezondheidszorg in RwandaWat Thijs erg verbaasde was de kwaliteit van het zorgstelsel in Rwanda. Bijna elke Rwandees heeft een ziektekostenverzekering, declaraties worden vaak via het internet verstuurd en zelfs na een uur rijden op onverharde wegen tref je in Rwanda grote gezondheidscentra aan met artsen, gezondheidswerkers, fysiotherapeuten en een apotheker. De grote vooruitgang in de gezondheidszorg is gerealiseerd in de jaren na de genocide (1994), doordat

sindsdien een veel groter deel van het overheidsbudget aan gezondheidszorg wordt besteed.

Dit is het gevolg van de ambitieuze doelstellingen die de overheid in 2000 geformuleerd heeft en die zij voor 2020 wil behalen. Een aantal van deze doelen heeft zij zelfs al in 2013 behaald: zo is de gemiddelde levensverwachting gestegen van 49 naar 64 jaar oud en is de kindersterfte gehalveerd. De overheid zal de komende jaren nog wel veel aandacht moeten besteden aan het verlagen van de HIV-prevalentie, door de toegang tot specialistische zorg en de continue beschikbaarheid van antiretrovirale medicijnen te verbeteren.

Persoonlijke ervaringThijs kijkt erg tevreden terug op de uitwisseling. Het bood hem een kans zich meer te verdiepen in zijn interesse in ontwikkelingswerk en werken in het buitenland. Vier jaar geleden heeft hij een gezondheidsproject gedaan in de

sloppenwijken van Manilla, de Filippijnen. Dit heeft hem erg enthousiast gemaakt en daarom heeft hij afgelopen jaar het project van Farmacie Mondiaal gedaan en aansluitend een maand als onderzoeksassistent meegewerkt bij een project van Unicef (in samenwerking met University of British Colombia).

Thijs is zeker van plan actief te blijven in de internationale farmacie en wil zich de komende tijd bij Farmacie Mondiaal in gaan zetten. De komende jaren zal hij veel praktijkervaring opdoen als apotheker en wil hij zich ontwikkelen op het gebied van projectmanagement, zodat hij in de toekomst nog meer kan betekenen als apotheker in het buitenland. Daarnaast sluit hij zeker niet uit dat hij langere tijd in het buitenland zal gaan werken, als onderzoeker of apotheker. De projecten die hij in het buitenland heeft gedaan gaven hem veel energie en hij heeft aangegeven graag nog eens in een ontwikkelingsland aan de slag te gaan!

Kijk op de website van Farmacie Mondiaal voor meer informatie over het Rwanda Student Exchange Project en andere projecten!

www.farmaciemondiaal.nl

'De grote vooruitgang in de

gezondheidszorg is gerealiseerd

in de jaren na de genocide (1994),

doordat sindsdien een veel groter

deel van het overheidsbudget aan

gezondheidszorg wordt besteed.'

<

16 - De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3

Dat alle aanwezigen aan het einde van deze dag Diabetere farmaceutische zorg kunnen leveren, is daardoor zeker geslaagd. Anders dan voorgaande jaren is er geen Jonge Hondenprijs uitgereikt aan het meest innovatieve project. Dit jaar werd de meest inspirerende docent en de meest inspirerende cursusdag van de vervolgopleiding gekozen.

Internist William van Houtum trapte de dag af en presenteerde vol enthousiasme ‘diabetes voor gevorderden’. Met zijn charisma wist hij de hele zaal te boeien. Hij heeft ons tal van nieuwe inzichten gegeven en ons laten zien hoe we vanuit het perspectief van de arts naar ‘de patiënt’ kunnen kijken. Het werkt volgens Van Houtum namelijk veel beter wanneer de patiënt meedenkt.Jacqueline Hugtenburg, professor van het VUMC, gaf de tweede lezing. Zij liet haar licht schijnen op de nieuwe diabetesmiddelen, zoals de DPP4-remmers en GSLT2-remmers. Ze besteedde veel aandacht aan de thans beschikbare geneesmiddelen en liet hierbij de onderzoeken zien, die de rationaliteit van het gebruik aantonen.Steven Verhage-Smits en Swen Kuipers prikkelden de ondernemer in ons door ons mee te nemen in hun visie op

samenwerken. Hierin vertelden zij over hun ondernemende aanpak en hoe dit heeft geleid tot een groot succes. Ze stimuleerden de zaal om ’out-of the box’ te denken en zelf te bedenken hoe ketenzorg in eigen apotheek succesvol opgezet kan worden om zo betere ketenzorg te bewerkstelligen. Peter Voshol hield een presentatie over het omkeren van diabetes. Dit was tegengesteld aan wat internist Van Houtum eerder vertelde, namelijk dat diabetes een chronische aandoening is, die sluimert en langzaam tot uiting komt. Voshol vertelde dat door gezond te eten, veel te sporten en dus de glucosetoevoer te verminderen en de glucosebehoefte van de spieren te vermeerderen, insulinetherapie langere tijd kan worden uitgesteld of zelfs gestopt kan worden.

We zijn verwend met een heerlijk lunchbuffet om ons klaar te stomen voor de workshoprondes. Het weer liet het toe om even naar buiten te gaan. Dat bood ruimte om na te praten over de informatie die ons tijdens het plenaire gedeelte was toegekomen.

Er waren zes verschillende workshops georganiseerd, te weten ‘Compleet diabeet’ (Jacqueline Hugtenburg), ‘Biosimilars’

VJA Voorjaarsdag

Tijdens de VJA Voorjaarsdag van 2 juni

jongstleden, onder de bezielende leiding van

dagvoorzitter Frans van der Vaart, zijn we

bijgeschoold over de nieuwste inzichten over

diabetes. Een groot aantal interessante

sprekers was uitgenodigd.

Zij vertelden over hun

deskundigheid in relatie tot

diabetes.

Diabetere zorg

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 17

<

(Frans van der Vaart en Ricardo de Grooth), ‘Nierfalen bij diabetes (Kees Kramers), ‘KNMP-richtlijn en kwaliteitsindicatoren’ (Martina Teichert), ‘Certificering en nieuwe ontwikkelingen in glucosemeters’ (Koenraad Dierick) en ‘Diabetere zorg in de apotheek’ (Ruth Mast)

Een greep uit de workshops: Bij de workshop van Kees Kramers hebben we op een leerzame manier met een nieuwe bril leren kijken naar medicatie bij diabetes in relatie tot een slechte nierfunctie of zelfs nierfalen. Hier kwamen concrete tips uit die we direct mee kunnen nemen in de praktijk. Bij de workshop over certificering en nieuwe ontwikkelingen in glucosemeters kwam naar voren dat er hulpmiddelen zijn waarbij prikken niet meer nodig is om een bloedglucosewaarde te prikken en dat gescand kan worden wat de bloedglucosewaarde is.

Tijdens de workshop over de biosimilars was er levendige discussie over de gelijkwaardigheid van insulines. Van insuline glargine zijn thans verschillende varianten beschikbaar en deze worden al als voorkeursmiddel door een bepaalde zorgverzekeraar aangewezen. Diabetere zorg in de apotheek bood gelegenheid om te filosoferen over de rol van apotheker als voorschrijver, welke voordelen dit zou bieden en welke obstakels er zijn om die rol te realiseren.

Na afloop van het inhoudelijke programma was de docentenprijsverkiezing. De onderwijscommissie heeft een poll gemaakt voor de VJA-docentenprijs 2016. Gewonnen hebben Lucie Douwes Dekkers (communicatie) als beste docent en Karin Beuning voor beste cursusdag over palliatie. De VJA was zeer verheugd om deze prijs te aan hen te mogen geven.De dag werd afgesloten met een feestelijke borrel en een driegangendiner.

Ik kijk uit naar de voorjaarsdag van volgend jaar.

Mirna HesselsBestuurslid VJA algemene zaken

<

18 - De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3

VJA - docentenprijs 2016De vervolgopleiding tot openbaar apotheker is een intensieve opleiding waarbij ervaring in de praktijk in combinatie met maandelijkse opleidingsdagen zorgt voor een complete scholing tot specialist in de openbare farmacie.Een belangrijke rol in deze scholing spelen de docenten;

stuk voor stuk professionals die kennis van hun vakgebied

overdragen aan de beginnende apothekers.

Om deze docenten extra waardering te geven is er dit jaar een prijs in het leven geroepen: de VJA-docentenprijs. Deze prijs bestaat uit twee verschillende onderdelen: beste cursusdag en beste docent. De winnaars zijn bepaald middels een enquête onder de VJA-leden.

De prijs is uitgereikt door Elze Alons en Stephan Joosten op 2 juni tijdens de voorjaarsdag. Dit jaar waren de winnaars: Lucie Douwes Dekker en Karin Beuning!

We laten beide prijswinnaars hier aan het woord.

vlnr: Lucie Douwes Dekker, Elze Alons, Stephan Joosten, Karin Beuning

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 19

WINNAAR BESTE CURSUSDAGKarin Beuning - Palliatieve zorg

Op donderdag 2 juni 2016 mocht ik de VJA-prijs voor de beste cursusdag in ontvangst nemen. Dat was een leuke verrassing!

Als collega ben ik me, zonder enige formele scholing, in het begin van mijn carrière uit pure frustratie in de palliatieve zorg gaan verdiepen. Halverwege de jaren ’90 was er in Nederland veel minder aandacht voor en was de toegankelijkheid tot het internet ook duidelijk minder.Dus begon ik met het aanleggen van een eigen Excel-bestand met de volgende kolommen: de symptomen, het mogelijke geneesmiddel, de toedieningsvorm, de dosering, de bijzonderheden en de bron. Toen was men met name in het Verenigd Koninkrijk, Canada en Australië al een stuk verder. Stap voor stap groeide de kennis en de ervaring, vooral de ervaring met het goed uitvragen van het probleem en alle factoren die meespelen bij de voorschrijver.Met die ervaring kon ik een rol spelen bij de eerste versie van de richtlijn pijn bij kanker

namens de KNMP bij het CBO, bij een boek over palliatieve zorg. Daarnaast heb ik een blauwe maandag nascholing gegeven aan huisartsen in de kaderopleiding palliatieve zorg en als docent bij PAO Farmacie heb ik les gegeven over hetzelfde onderwerp.

Inmiddels is mijn Excel-bestand aan de kant geschoven door de komst van oncoline en pallialine; en groeit mijn ervaring door deelname aan het consultatieteam palliatieve zorg in Leiden.Als docent van de opleiding tot apotheker specialist wil ik, het is immers maar 4 uur, dat mijn jonge collegae vooral leren hun voorstellingsvermogen en gevoel goed in te zetten om een goed mens en een goede professional te zijn. In die volgorde en dit onder het motto “Van oprechte belangstelling wordt nooit iemand boos.” en “Als jij het al angstig vindt om erover te praten, hoe angstig moet het dan zijn om een levensbedreigende aandoening te hebben?”. Alleen dan kun je je kennis inzetten om mensen in een hele kwetsbare fase te ondersteunen.Mijn lesmethode is onorthodox; ik geef individueel feedback op ieders huiswerk,

wil dat iedereen al het huiswerk doet en tijdens het dagdeel zelf komt er in principe geen powerpoint aan te pas. Daarentegen stel ik iedereen de vraag “Wat wil jij vandaag leren?”. Kennelijk sluit deze methode aan bij de wensen van de jonge collegae.

Ik kan niet ontkennen dat de prijs voor mij echt een leuke erkenning en mooie stimulans is om door te gaan met lesgeven, ondanks de stevige tijdsinvestering die er tegenover staat. Dank!

WINNAAR BESTE DOCENT: Lucie Douwes Dekker - Communicatie

Op de VJA voorjaarsdag mochten Karin Beuning en ik de docentenprijs 2016 van de vervolgopleiding tot openbaar apotheker specialist ontvangen, een hele eer! Bij de uitreiking vertelden Stephan Joosten en Elze Alons namens het bestuur van de VJA op grappige wijze wat er zoal aan tegeltjeswijsheden was langsgekomen tijdens mijn workshops, knap om ze allemaal te onthouden!

Graag wil ik jullie allemaal bedanken voor het stemmen, niet alleen op mij maar ook op de andere docenten. Het is belangrijk om feedback te geven aan docenten om de kwaliteit van het onderwijs hoog te houden en de docenten de mogelijkheid te bieden hun programma te verbeteren. Zoals de meesten van jullie weten vraag ik meerdere malen om feedback: eerst naar de leerpunten aan het eind van de workshop, dan hoe deze zijn toegepast in de praktijk en tot slot of er nog verbeterpunten zijn van mijn cyclus. De

samenvatting van de leerpunten is voor mij een attentiepunt om in elk geval die punten bij volgende cursisten goed naar voren te brengen. Het lezen over de manier hoe jullie de leerpunten toepassen in de praktijk maakt voor mij het ‘nakijken’ van jullie voorbereiding tot een feest! Over de verbeterpunten denk ik serieus na en soms neem ik inderdaad de suggesties over.Niet alleen als docent, maar ook als zorgverlener is het zeer belangrijk om naar feedback te vragen. Bijvoorbeeld na intensieve patiëntgesprekken of na overleg met andere zorgverleners in eerste en tweede lijn.

Jullie zouden mij kunnen vragen: wat maakt iemand tot een goede docent. Mijn antwoord zou dan zijn: het lijkt enorm op motiverende informatieoverdracht naar de patiënt. Dus: enthousiasme voor het onderwerp, interesse in hoe de cursisten met de materie omgaan, openstaan voor vragen (ook kritisch of als ze nergens op slaan), ruimte voor interactie, het gebruik van goede voorbeelden en vergelijkingen die aansluiten bij de toehoorder. En

natuurlijk het managen van verwachtingen van de groep opdat iedereen tevreden de deur uitgaat: aansluiten op wat de groep al weet en wil weten, welke vragen en problemen spelen er en hoe kan je je kennis als docent daarbij inzetten.Ook tijdmanagement speelt een belangrijke rol: prioriteiten stellen en je aan de afgesproken tijd houden.Jullie kunnen je de methode KLM misschien nog herinneren: de reistijd ruim opgeven en eerder landen, dan is iedereen blij. Dit geldt zeker voor cursussen! Dat betekent dat je de eindtijd ruim opgeeft: 1 kwartier eerder klaar levert blije gezichten, op tijd klaar is okay, 1 kwartier te laat is een ernstige overtreding hoe leuk of interessant je ook bent!

Tot slot wil ik jullie bedanken voor het compliment dat jullie mij hebben geven door mij de meeste stemmen te geven. Ik zal niet zeggen: “Dat is toch normaal, het is mijn vak”, maar: “Dank jullie wel, ik ben er heel blij mee!” <

<

20 - De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3

Het symposium werd georganiseerd in het Rabobank Bestuurscentrum in Utrecht. Monique Kappert was op deze warme zomerdag de avondvoorzitter. Monique is manager van de afdeling zorgonderzoek en innovatie bij de KNMP.

Jan-René Kleijne, sectormanager gezondheidscentrum bij Rabobank Nederland, deed de aftrap deze avond. Hij vertelde dat de Rabobank de landelijke ontwikkelingen en trends binnen de gezondheidszorg volgt en dit vertaalt naar klanten en toekomstige klanten. Jan-René nam ons mee in de toekomst en het veranderende zorglandschap, en hoe we de apothekers dit kunnen invullen.

Hierna was Thomas Boerlage, arts-onderzoeker in het MC Slotervaart en het AMC, de volgende spreker. Hij doet onderzoek naar de gastro-intestinale effecten van de Roux-en-Y gastric bypass.

Thomas vertelde dat de anatomische en metabole veranderingen na een bariatrische operatie de opname van medicijnen in het maagdarmkanaal kunnen beïnvloeden, onder andere door verhoging van de pH van de maag, exclusie van het duodenum en verstoring van de enterohepatische kringloop. Hierbij noemde hij medicijnen die (mogelijk) anders opgenomen worden na bariatrische operatie.

Desirée Burgers, ziekenhuisapotheker in het St. Antonius ziekenhuis in Nieuwegein, gaf een lezing over doseeradviezen bij morbide obese patiënten. Het aantal mensen met obesitas is de afgelopen jaren aanzienlijk gegroeid. Desirée liet zien dat er nu veel onderzoek wordt gedaan naar de gewijzigde farmacokinetiek en –dynamiek bij obese patiënten. Dit leidt steeds meer tot aangepaste doseeradviezen.

Ralph de Backer, openbaar apotheker bij Talent & Care, vertelde ons over de driehoeksverhouding tussen voeding, medicatie en maligniteiten. Ralph lichtte toe welke voedingsmiddelen nu wel of niet invloed hebben op kanker.

Tot slot heeft Astrid de Backer, diëtist bij Novarum, gesproken vanuit het patiëntperspectief. Hierbij vertelde ze hoe de ervaringen zijn van de patiënten die bariatrische chirurgie ondergaan.

De avond werd afgesloten met een borrel waarbij de jonge apothekers van de VJA en VAZA gezellig met elkaar konden bijpraten.

Judith van LoenenOpenbaar apothekerLid Communicatie VJA

Elk jaar organiseert de VJA samen

met de VAZA een avondsymposium.

Hierbij wordt een

onderwerp gepresenteerd

die interessant is voor zowel

openbare, poliklinische en

ziekenhuisapothekers. Dit

keer was het onderwerp

‘Medicatie en Voeding'.

Avondsymposium

Medicatie & Voeding

Mirna Hessels, bestuurslid van de VJA en commissielid van VJA-VAZA symposium

<

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 21

1. Wat was je eerste auto?Mijn eerste auto is mijn huidige auto, een zilvergrijze volkswagen polo. Ik heb hem geïmporteerd vanuit Duitsland, dat scheelde erg in de aankoopkosten.

2. Wat is je droomauto en in welke setting wil je die rijden?

Mijn eerste auto is mijn huidige auto, een zilvergrijze volkswagen polo. Ik heb hem geïmporteerd vanuit Duitsland, dat scheelde erg in de aankoopkosten.

3. Wat was jouw leukste ervaring in de auto?

Een roadtrip door Florida van twee weken in een Nissan Sentra. Spannende momenten op de snelweg van Miami

waar ze zowel van links als van rechts inhalen en invoegen. De beloning erna was een prachtige rit over vele bruggen met vergezichten over zee, met als eindpunt Key West.

4. Ben je een gevaar op de weg en waarom?

Nee, ik houd me altijd keurig aan de snelheid en houd er ook rekening mee dat anderen dat niet doen. Ik rijd al jaren schadevrij en heb nog nooit een ongeluk gehad.

5. Laat een vraag vervallen en bedenk een nieuwe vraag.

Ik laat vraag 1 vervallen en vervang heb voor de volgende: ‘Welk auto-onderdeel

ben je (in het apotheekproces) en waarom?’ Zelf ben ik de motor in mijn huidige baan als beherend apotheker, ik hou de boel draaiende.

Heb jij ook een mooie bolide en wil je graag in de rubriek Apo & Auto hierover vertellen? Meld je aan bij de redactie op [email protected]!

Rudi Bloemberg

Volkswagen Polo

Apo& Auto

Een rubriek waarin automobielen met karakter voorbij komen. Mocht je een karakteristieke auto hebben of iemand kennen die er een heeft, stuur dan de redactie een bericht.

<

22 - De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3

David van Hartskamp, apothekerDirecteur Pharmalead

“Ik wil nog even geen vastigheid”Francien Paalhaar (30), apotheker

Van vaste medewerker bij een apotheek in februari naar je al helemaal thuis voelen bij Pharmalead in september. Apotheker Francien Paalhaar (30) twijfelde over de richting van haar carrière, maar de laatste maanden is ze snel volwassen geworden in de farmaceutische wereld. Via detacheringsbureau Pharmalead leerde ze in korte tijd het vak echt kennen.

“Dit is voor mij een mooie tussenstap om te kijken wat er nog meer mogelijk is in de apotheekbranche. Voor mijn gevoel was ik nog niet uitgeleerd,” vertelt Francien over haar nieuwe job. “Bij Pharmalead ontdekte ik bijvoorbeeld al snel dat mijn ondernemerschap beter moest. Dit had ik nooit zo goed kunnen ontwikkelen in mijn vorige functies als dat ik nu gedaan heb. Via Pharmalead ontwikkel je jezelf sneller dan in een vaste apotheek. Je doet heel snel veel ervaring op. Zo werkte ik afgelopen maanden bij ketenapotheken, zelfstandige apotheken en poliklinische apotheken.”

Springplank voor carrière“De laatste maanden heb ik echt een gigantisch netwerk opgebouwd. Ook in dat opzicht is dit echt een springplank voor mijn carrière.” Francien ziet dan ook geen problemen voor de toekomst als ze als beherend apotheker aan de slag wil. “Als ik over een tijd besluit weer op een vaste plek te willen gaan werken, dan heb ik nu al genoeg ingangen. In de eerste maanden heb ik al door het hele land bij apotheken gewerkt.”

UitdagingSoms waarnemen voor een apotheker op vakantie en een week later ergens anders een heel kwaliteitssysteem opzetten.

“Het uitdagende aan het werken bij Pharmalead is dat je op veel verschillende plekken wordt ingezet met veel verschillende opdrachten. Iedereen heeft weer andere verwachtingen van je. Je wordt soms in het diepe gegooid en dát is de uitdaging, het is nooit hetzelfde.”

Vrij“Ik wil mij nog niet binden aan een vaste plek. Iedereen wil toch op deze leeftijd nog een beetje vrij blijven en verschillende apotheken zien,” besluit Francien.

Het Pharmalead High Potential Program is een tweejarig management development programma voor ambitieuze geregistreerde apothekers met maximaal 10 jaar werkervaring.

Je krijgt een opleiding bij Nijenrode en cursussen bij onder andere Schouten & Nelissen en de Baak richting persoonlijke ontwikkeling, management, finance en communicatie. Je wordt persoonlijk begeleid door een professionele coach en gaat samen met andere High Potentials aan de slag met vraagstukken uit de praktijk.

Bij Pharmalead werk je op diverse opdrachten en krijg je de kans om te onderzoeken waar jouw toekomst ligt als apotheker. Ga voor meer informatie naar: www.pharmalead.nl/highpotentialprogram

Partnership Vereniging van Jonge Apothekers (VJA)

Het 4e lustrum van de VJA is voor Pharmalead het startpunt van een partnership met de VJA. David van Hartskamp, directeur van Pharmalead: “Ik ben trots dat we voor de leden van de VJA het Pharmalead High Potential Program ontwikkeld hebben. Een prachtig management development programma voor apothekers die via Pharmalead serieus werk willen maken van hun carrière. Je krijgt de kennis, vaardigheden, werkervaring en het netwerk om je ambities waar te maken.”

Ik kijk uit naar onze samenwerking!

Pharmalead High Potential Program

De Jonge Apotheker | 23e jaargang 2016 nr. 3 - 23

Drenthe

Haarlem

Delft/Leiden/Den Haag

Amsterdam

Limburg

Noord-Brabant

Overijssel

Friesland

Utrecht

Zeeland

Groningen

Flevoland

Rotterdam

Gelderland

REGIOCOÖRDINATOREN

AmsterdamMarlou van GilsJoelle WalgersAnneloes de [email protected]

HaarlemZie Amsterdam

Delft/Leiden/Den HaagZeeland/RotterdamMarianne van GenugtenCleo [email protected]

Groningen/FrieslandSylvia Oosting-Eleveld

Arnout [email protected]

UtrechtElske HokkeSusanne Bouwman [email protected]

Drenthe/OverijsselJudith Altena

Suzanne van der [email protected]

David van Hartskamp, apothekerDirecteur Pharmalead

“Ik wil nog even geen vastigheid”Francien Paalhaar (30), apotheker

Van vaste medewerker bij een apotheek in februari naar je al helemaal thuis voelen bij Pharmalead in september. Apotheker Francien Paalhaar (30) twijfelde over de richting van haar carrière, maar de laatste maanden is ze snel volwassen geworden in de farmaceutische wereld. Via detacheringsbureau Pharmalead leerde ze in korte tijd het vak echt kennen.

“Dit is voor mij een mooie tussenstap om te kijken wat er nog meer mogelijk is in de apotheekbranche. Voor mijn gevoel was ik nog niet uitgeleerd,” vertelt Francien over haar nieuwe job. “Bij Pharmalead ontdekte ik bijvoorbeeld al snel dat mijn ondernemerschap beter moest. Dit had ik nooit zo goed kunnen ontwikkelen in mijn vorige functies als dat ik nu gedaan heb. Via Pharmalead ontwikkel je jezelf sneller dan in een vaste apotheek. Je doet heel snel veel ervaring op. Zo werkte ik afgelopen maanden bij ketenapotheken, zelfstandige apotheken en poliklinische apotheken.”

Springplank voor carrière“De laatste maanden heb ik echt een gigantisch netwerk opgebouwd. Ook in dat opzicht is dit echt een springplank voor mijn carrière.” Francien ziet dan ook geen problemen voor de toekomst als ze als beherend apotheker aan de slag wil. “Als ik over een tijd besluit weer op een vaste plek te willen gaan werken, dan heb ik nu al genoeg ingangen. In de eerste maanden heb ik al door het hele land bij apotheken gewerkt.”

UitdagingSoms waarnemen voor een apotheker op vakantie en een week later ergens anders een heel kwaliteitssysteem opzetten.

“Het uitdagende aan het werken bij Pharmalead is dat je op veel verschillende plekken wordt ingezet met veel verschillende opdrachten. Iedereen heeft weer andere verwachtingen van je. Je wordt soms in het diepe gegooid en dát is de uitdaging, het is nooit hetzelfde.”

Vrij“Ik wil mij nog niet binden aan een vaste plek. Iedereen wil toch op deze leeftijd nog een beetje vrij blijven en verschillende apotheken zien,” besluit Francien.

Het Pharmalead High Potential Program is een tweejarig management development programma voor ambitieuze geregistreerde apothekers met maximaal 10 jaar werkervaring.

Je krijgt een opleiding bij Nijenrode en cursussen bij onder andere Schouten & Nelissen en de Baak richting persoonlijke ontwikkeling, management, finance en communicatie. Je wordt persoonlijk begeleid door een professionele coach en gaat samen met andere High Potentials aan de slag met vraagstukken uit de praktijk.

Bij Pharmalead werk je op diverse opdrachten en krijg je de kans om te onderzoeken waar jouw toekomst ligt als apotheker. Ga voor meer informatie naar: www.pharmalead.nl/highpotentialprogram

Partnership Vereniging van Jonge Apothekers (VJA)

Het 4e lustrum van de VJA is voor Pharmalead het startpunt van een partnership met de VJA. David van Hartskamp, directeur van Pharmalead: “Ik ben trots dat we voor de leden van de VJA het Pharmalead High Potential Program ontwikkeld hebben. Een prachtig management development programma voor apothekers die via Pharmalead serieus werk willen maken van hun carrière. Je krijgt de kennis, vaardigheden, werkervaring en het netwerk om je ambities waar te maken.”

Ik kijk uit naar onze samenwerking!

Pharmalead High Potential Program

LimburgBoris Tyndall

[email protected]

GelderlandZie Utrecht of Overijssel

Noord-BrabantManon Snels

Inge HagemansArjen Procé

[email protected]

FlevolandZie Amsterdam of Utrecht

Zeeland/Rotterdamnieuwe reco gezocht! Meld je aan via:[email protected]

Agenda

RedactieHedy MaessenRianne WindJamila [email protected]

RedactieadresWester ApotheekLangeweide 146, 1507NH Zaandam

Vormgeving en opmaakRuud Vocking - zwartlicht.nl

Deadline kopij01 november 2016

Algemeen adres VJAPostbus 9272501, CX Den [email protected] | www.vja.nu

Adreswijziging doorgevenDe VJA maakt gebruik van de ledenadministratie van de KNMP. Adreswijzigingen kunnen worden doorgegeven via de ledenadministratie van de KNMP. Indien je geen KNMP lid bent, kun je door in te loggen op www.vja.nu jouw adreswijziging doorgeven.

Lid worden?Neem contact op met de secretaris voor een aanmeldingsformulier of ga naar onze website www.vja.nu en vul daar het formulier in.

September 2016 3 VJA-VNA Zomeractiviteit in Den Haag9 ReCo Borrel Utrecht23 Reco Borrel Rotterdam

Oktober 201611 KNMP Najaarscongres

Colofon

Judith van Loenen | Lid Communicatie

[email protected]

Ron Bartels | [email protected] Stephan Joosten | Lid

[email protected]

Kenny van Deventer | [email protected]

Mirna Hessels | Lid algemene [email protected]

Meike van Steenis | Lid Politieke en Maatschappelijke zaken

[email protected]

Stefan Ottenbros | Penningmeester

[email protected]

Bestuur VJA