WereldreisMaandelijkse lesbrief voor de basisschool bij de Wereldkalender van 11.11.11 ISSN : 1375-2219 - Afgiftekantoor Brussel X - 20ste jaargang - MAART 2007

Reistips voor de eerste graad

VIETNAMESE POST

Het postkantoor Het postkantoor op de foto werd in Vietnam gebouwd tijdens de Franse koloniale tijd door Gustave Eiffel. Die kennen de kinderen misschien van de Eiffeltoren. Hoe ziet de Eiffeltoren eruit ?

Wat gebeurt er allemaal in een postkantoor ? Vertel bijvoorbeeld dat hier mensen komen om een brief of kaartje te schrijven of om postzegels te kopen. Je kunt er pakjes ophalen en faxen versturen. Kan dit in België ook ? Waar is het postkantoor in de buurt ? Hoe ziet de postbode eruit ?

Lees de brief van Lien voor (werkblad 3) of vertel het verhaal (werkblad 5 en 6) en houd daarna een korte bespreking.

Xin Chào ! In Vietnam spreken vier op vijf mensen Vietnamees, sommigen kennen Chinees, Khmer, Frans of Engels. Hoe begroet je iemand in Vietnam ? Enkele

vertalingen : - Hallo ! Hoe gaat het ? Goed, dank u.- Xin chào ! Có khoé không ? Khoé, cám u˙n. - Bonjour ! Comment ça va ? Bien, merci. - Hello ! How are you ? Fine, thank you.

RijstRijst is heel belangrijk in het dagelijkse leven van de Vietnamezen. Het vormt het hoofdbestanddeel van de maaltijden, samen met fruit, groenten en vis. In de We-reldwinkel vind je paarse rijst. Dit kan een aanknopings-

punt zijn om te vertellen over de rijstteelt in Vietnam, waar veel mensen op het platteland in werken.

Vietnamese wiskunde Met werkblad 1 oefenen de kinderen enkele wiskundige begrippen : grootte, aantal, vorm en lengte. Je herkent Ho Chi Minh, Gustave Eiffel en Lenin.

Maak zelf een enveloppe Op werkblad 2 vind je een sjabloon om een enveloppe te maken. Vergroot en kopieer het werkblad voor elk kind : de centrale rechthoek moet een lengte hebben tussen 12,5 en 23,5 cm en een breedte tussen 9 en 14 cm. De leerlingen knippen het sjabloon uit of gebruiken ander papier met een leuke print, bv. een oude foto van de Wereldkalender.

Meer ideeën voor het plooien van enveloppen op www.ghh.com/elf/ !

Daarna vertel je de kinderen wat er met de brief gebeurt als zij er een postzegel op kleven en hem op de bus doen. Hoe stuur je een brief naar Vietnam ? Vroeger ging dat per trein of schip, maar nu kan dat met het vliegtuig heel wat sneller verlopen.

VietnamThema : POST

Reistips voor de tweede graad

POST UIT VIETNAM !

Onze wereldreizigster Lien stuurt ons - zoals elke maand - een brief (werkblad 3). Die haal je natuurlijk uit een echte enveloppe ! Samen met de kalenderfoto van een Vietnamees postkantoor (gebouwd door Gustave Eif-fel) vormt hij de basis voor de lessenreeks. Wie schrijft eens een briefje terug naar Lien van Wereldreis, p/a Studio Globo ?

HET VERHAAL VAN DE POST

Deze activiteit is opgevat in de sfeer van coöperatief leren in interculturele groepen : CLIM, zie www.steunpuntico.be/main.asp?lan=1&typ=31. 1. De leerlingen starten in basisgroepen. De leerkracht stelt die samen of de plaats van de leerlingen in de klas bepaalt die gewoon. Bij grote klassen kun je de groepen ontdubbelen. Elke basisgroep (BG) krijgt een brief (zie hieronder) waarin de opdrachten staan. De leider leest voor. Daarna verdelen de leerlingen de onderdelen : zij schrijven elk hun naam bij één onder-deel. Ieder wordt een specialist in zijn onderdeel en zal dit later aan de rest van de groep doorgeven. 2. Alle specialisten gaan per onderdeel samenzitten en nemen de informatie van werkblad 4 door. A.d.h.v. vragen (opgesteld door de leerkracht) proberen zij de belangrijkste begrippen te onthouden (en noteren deze in een werkschrift). Zij oefenen samen om deze begrippen in eigen woorden uit te leggen. 3. Iedereen gaat terug naar zijn BG. Elke specialist vertelt in enkele minuten wat hij leerde. Als de leerlingen dit niet gewoon zijn, kan de leerkracht het best coachen. Eerst nemen alle specialisten in onderdeel 1 het woord.

Daarna vraag je in een klassikaal gesprek wat de rest van de BG leerde. Welke BG leerde veel van zijn specialist ? Die heeft het dan prima uitgelegd ! 4. De afsluiting gebeurt in de BG. Elke BG krijgt een creatieve verwerkingsopdracht. Die staat aangeduid in hun brief (zie 1). 5. Elke BG brengt haar creatieve werkje naar voor. 6. Laat als eindcontrole de gegeven fi ches chronolo-gisch leggen. Als leerkracht kun je zelf nog prenten toevoegen aan de fi ches voor de specialisten, zodat het voor de leerlingen nog duidelijker wordt.

Voorbeeldbrief aan een basisgroep

Beste leerlingen,

Lees de brief van Lien (werkblad 3). Waar is zij ? De post is voor ons nu iets heel vanzelfsprekends, dat was niet altijd zo. Weten jullie hoe het allemaal begon ? Vertel het aan elkaar. De rest onderzoeken jullie in de specialistengroepen. Daar krijgen jullie elk een deel van het verhaal van de post. Ieder van jullie wordt dus een specialist en zal daarna, zoals een juf of meester, alles duidelijk maken aan de rest van zijn of haar basisgroep. Kies nu elk een onderdeel en vul je naam in : Horen, zien en lopen .....................................................Paarden en slagerspost ..................................................Koetsen en treinen .........................................................Duiven en vliegtuigen ....................................................Nu kennen jullie de geschiedenis van de post ! Als afsluiter kun je : een fl ap maken voor de klas ; een lied schrijven met zoveel mogelijk info erin

(gebruik een bestaand lied) ; een toneeltje spelen over de geschiedenis van de

post ; een galgje voorbereiden met enkele nieuwe woor-

den over de geschiedenis van de post ; briefpapier ontwerpen : gebruik kartelscharen,

bloemmotieven uit behangpapier e.d.

PUBLICITEIT

VOOR LEERKRACHTEN ZONDER GRENZEN

Reistips voor de derde graad

EEN VERRASSENDE BRIEF

Als instap bekijk en bespreek je samen met de leerlingen de foto. Deze maand werken wij rond het postkantoor van Ho-Chi-Minhstad. Dit mooie gebouw is ontworpen door Gustave Eiffel, de architect van onder andere de Eiffeltoren in Parijs. In dit postkantoor worden ook brieven geschreven. Vergelijk even met een postkan-toor in eigen gemeente of stad. De leerlingen lezen het verhaal op werkblad 5 en 6.

IEDEREEN OP ZIJN POST !

Vervolgens gaan de leerlingen in groepjes aan de slag (hoekenwerk). Enkele voorbeelden van onderwerpen die daar aan bod komen : het postkantoor van Saigon ; Gus-tave Eiffel ; het land Vietnam ; Ho-Chi-Minhstad. Op werkblad 7 vind je een aantal voorbeeldvragen. Als de klas beschikt over enkele computers, werken de leerlingen gezamenlijk en zoekt elk groepje op internet. Anders verzamelen zij informatie over Vietnam in de bib, thuis op internet, reisbrochures … Het is de be-doeling dat zij bij het einde van de les hun informatie delen met de anderen. Op die manier verzamelen zij in korte tijd veel gegevens, leren zij samenwerken en hebben zij nog een spreekoefening.

Groep 1. Google bv. in het Nederlands op afbeeldingen naar ‘post + Saigon’. Post heet in het Vietnamees Buu Dien. Wij likken postzegels (als het geen zelfklevers zijn), in Vietnam is er in de post een kommetje met lijm en een penseel.

Groep 2. Gustave Eiffel bouwde (na enige aarzeling) de Eiffeltoren in Parijs. Samen met Frédéric Bartholdi ontwierp hij het Vrijheidsbeeld van New York en hij werkte aan het Panamakanaal. Hij is geboren in 1832 in Dijon in Frankrijk en overleden in 1923 in Parijs. Zijn vader was een officier afkomstig uit het Rijnland, vandaar zijn Duitse familienaam.

Groep 3. Vietnam (zie ook de Reisinfo) : oppervlakte 331 690 km, bevolkingsdichtheid 249 inw./km² ;

België : 10 511 382 inw./30 528 km² = 342 inw./km².

Groep 4. Ho-Chi-Minhstad is de grootste stad, maar niet de hoofdstad (dat is Hanoi in het noorden). Vroeger heette de stad Saigon. Tot in de 20ste eeuw stond zij onder Frans bestuur. Aantal inwoners : 6 239 938, vgl. Brussels Hoofdstedelijk Gewest : 1 018 804.

Je kunt natuurlijk nog meer groepjes maken : andere opdrachten gaan bv. over - Ho Chi Minh : de leider van de opstandelingen (Viet

Minh),

- de Vietnamoorlog en de Amerikanen, - het gebruik van landmijnen en het ontbladeringsmid-

del ‘Agent Orange’.

VIETNAM

Aziatische architectuur ? De post in Saigon is een gebouw in Europese stijl dat in Azië staat. Zo zijn er wel meer in voormalige Europese kolonies. De ‘westerse’ bouwstijl vind je trouwens in alle grote steden ter wereld. Maar ken je ook Aziatische architectuur bij ons ? Het Chinese Paviljoen en de Japanse Toren in Brussel, de Indische jaintempel in Wilrijk, de Japanse tuin in Hasselt, het ‘Thaise tempeltje’ in Koekelare ...

Lees Vietnamees Het Vietnamees wordt - sinds de Franse tijd - geschre-ven in het Latijnse alfabet met diakritische tekens (ac-centen) om de zeven verschillende tonen aan te geven. Slechts enkele Aziatische talen (Turks, Filipijns, Maleis) schrijven ook Latijnse letters.

Vietnamese namen In Vietnam heeft iedereen drie namen. De familienaam komt vooraan, in het midden staat de tweede naam (b.v. Thi voor een meisje of Van voor een jongen) en de laatste is de voornaam. Zij worden in die volgorde gebruikt, bv. Phan Quat Mai zouden wij “Mai Quat Phan” noemen. Omdat de helft van de Vietnamezen de familienaam ‘Nguyen’ draagt, spreken mensen elkaar aan met een titel en de voornaam, b.v. “Mevrouw Mai”. Hoeveel namen hebben de kinderen van de klas ? In welke volgorde worden die gebruikt ? Vietnamezen vinden de betekenis van hun naam zeer belangrijk : Thang betekent ‘overwinning’, Thao is ‘hoffelijkheid’, Son is ‘berg’, Ai is ‘lief ’, Mai ‘kersen-bloesem’ en Thuy ‘vriendelijk’. Welke kinderen kennen de betekenis van hun voornaam ?

De smaak van Vietnam Een lekkere Vietnamese nem (loempia) zullen onze kinderen wel kennen. Minder bekend zijn citroengras en steranijs, gebruikt om gerechten smaak te geven. Chilipepers kennen wij dan weer wel. Bereid samen een nem (zie Wereldreis december 2000) of een ander Vietnamees receptje : zonder problemen op internet te vinden in verschillende moeilijkheidsgraden. Het kan een grote verrijking zijn en koken met verse producten en hygiënisch werken zijn eigenschappen die je de kinderen hiermee kunt bijbrengen.

BRIEVEN SCHRIJVEN !

Gemiddeld kent 40 % van de kinderen in de klas elek-tronische post via het internet (in Vietnam 7 %), maar iedereen kan schrijven ! Wie schreef al eens een heuse brief ? Zoek eens - bij de post die thuis in de brievenbus komt - wat voor brieven er allemaal bestaan. Wat heb je nodig om een brief te schrijven ?

Wat staat er in een brief ? Wie heeft al een echte hand-tekening (voor op de identiteitskaart) ? En hoe verzend je een brief ? De Post heeft voorschrif-ten voor wat er op een enveloppe moet en hoe : www.post.be/site/nl/letters/normalisation.html Zitten er filatelisten (postzegelverzamelaars) in de klas ? Wie heeft een postzegel uit Vietnam ?

Zo begon het Sedert taal wordt geschreven, zijn er brieven : voor het eerst dus in spijkerschrift. Maak in hoekenwerk een kleitablet en bewerk het met een stukje riet : naargelang de stand van het stokje, komen verschillende indrukken in de vorm van wiggen of spijkers in de klei.

Met pen en inkt Wil je eens een bijzondere brief schrijven met een echte ganzenveer ? Neem een gedroogde slagpen uit de linkervleugel (als je rechtshandig bent) van een gans of andere grote vogel. Je hebt ook een potje inkt nodig : je vindt er in allerlei kleuren.

EN FRANÇAIS : UNE LETTRE DU VIETNAM

Wanneer brieven de grens over gaan, zijn er internatio-nale afspraken nodig. Wist je dat de officiële taal van de Wereldpostunie (Union Postale Universelle) het Frans is ? 72 miljoen mensen in de wereld spreken Frans als moedertaal en 50 miljoen als tweede taal. Het is nog steeds de belangrijkste diplomatieke taal. Op werkblad 8 staan Franstalige brieven van Thi Ai en Thang. Wagen de leerlingen zich zelf aan een briefje in deze wereldtaal ?

VOER VOOR BOEKENWURMEN

- Het verhaal van de post. De Post, Brussel, z/j. - Ho Chi Minh City (Saigon). M. Florence & R. Storey.

Lonely Planet, Melbourne, 2001. - Vietnam. Het land, de mensen, de cultuur. V. Hill & J.

Wereldreis is een uitgave van Studio Globo v.z.w. © 2007

Wereldreis, Studio Globo, Otletstraat 28/11, 1070 Brussel, fax : 02 520 91 11

Website : http://www.studioglobo.be/wereld-reis

Abonnement : € 12,90 voor 10 nummers. Afzonderlijk nummer : € 1,30

Bankrekening : 068-2352505-88

Administratie : Ann Vermoesen. Tel. : 02 520 05 30. E-mail : wereldreis@studioglobo.be

Redactie : Helga Vande Voorde. Tel. : 02 526 10 92. E-mail : helga.vandevoorde@studioglobo.be

Aan dit nummer werkten mee : Christine Caals, Chris Delarivière (Wegwijzer), Emilie Deblock, Hilde Van-dingenen, Leen Bombaert, Kristine Van Den Bogerd (tekeningen), Marc Vermeiren (vormgeving)

Verantwoordelijke uitgever : Piet Spanhove, Otlet-straat 28/11, 1070 Brussel

Overname voor niet-commercieel gebruik in het on-derwijs en zonder afgeleide werken is toegelaten mits naamvermelding

Wereldreis is gedrukt op TCF (totaal chloorvrij) en zuurvrij papier zonder toevoeging van optische witmakers ; de hout-stof komt voor 100% van afval van zagerijen (Greentop)Deze uitgave kwam tot stand i.s.m. de Koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging - 11.11.11 v.z.w. en met de steun van het D.G.O.S.

C O L O F O N

Simpson. KIT, Amsterdam, 2001. - Vietnam. Landenreeks. H. Peulzen. KIT, Amsterdam,

2002. - Vietnam. Trotter. Lannoo, Tielt, 2003.

Vietnam

Reisinfo - maart 2007

Wereldreis

LANDENINFO

Landschap en liggingDe Socialistische Republiek Vietnam ligt in Zuidoost-Azië als een lang-gerekte S langs de Golf van Tonkin en de Zuid-Chinese Zee. Het landschap bestaat voornamelijk uit heuvels en bergen. De vruchtbare delta’s van de Rode Rivier in het noorden en van de Mekong in het zuiden zijn dichtbevolkte gebieden met vooral rijstteelt. Het klimaat gaat van tropisch in het zuiden over sub-tropisch in het noorden tot gematigd in de hoger gelegen gebieden.

Bevolking Vietnam telt 85,3 miljoen inwoners. Ho Chi Minh-stad (het vroegere Sai-gon) heeft met 6,2 miljoen inwoners een hoger bevolkingscijfer dan de hoofdstad Hanoi (1,4). De etnische Vietnamezen vormen de meerder-heid, maar er zijn ook bergvolkeren en afstammelingen van Chinese migranten met elk hun eigen taal. De jongste jaren heeft Vietnam

belangrijke vorderingen gemaakt op het gebied van armoedebestrijding, gezondheidszorg en onderwijs. Tot op vandaag kampt het land nog met de naweeën van de oorlog b.v. door nog niet-ontplofte landmijnen. HDI : Vietnam staat op de 109de plaats van de in totaal 178 landen in de wereld met een waarde van 0,709.

GeschiedenisVietnam heeft een woelige geschie-denis achter de rug waarin oorlog eeuwenlang de dominerende factor was. Vanaf de negende tot de 17de eeuw werd strijd geleverd met diverse Chinese dynastieën. De 18de eeuw bracht dan weer conflicten met de Khmers uit het naburige Cambodja. Vanaf 1862 begon Frankrijk aan de kolonisatie van Zuidoost-Azië en vanaf 1887 was het huidige Viet-nam een onderdeel van het Franse Indochina. De jaren dertig brachten de opkomst van communisten, die tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten aan de zijde van de geal-lieerden tegen de Japanse bezetting. Na 1945 werd de strijd verder gezet tegen de Franse overheersers. Het vredesverdrag in 1954 verdeelde het land in communistisch Noord-Viet-nam en het door de VS gesteunde Zuid-Vietnam. De Vietnamoorlog van 1957 tot 1975 eindigde met de hereniging. Na betrokkenheid bij de burgeroorlog in Cambodja duurde het handelsembargo door de VS tot 1994. Nu is het land meer geïnte-greerd in Zuidoost-Azië, maar nog steeds regeert één partij.

EconomieNa de Vietnamoorlog was de eco-nomie een puinhoop. In het zuiden werd het op westerse leest geschoeide marktmodel vervangen door een cen-traal geleide economie zoals dat reeds in het noorden van het land in zwang was. De ‘doi moi’ of gecontroleerde

liberalisering van de economie vanaf 1986 was succesvol. Het aandeel van de landbouw daalt ten voordele van arbeidsintensieve industrieën zoals textiel. Vietnam heeft nu een van de snelst groeiende economieën in Azië en een maatschappij met twee snelheden waar socialisme en kapitalisme naast elkaar bestaan. Dat vertaalt zich ook in een toenemende kloof tussen arm en rijk. Munt : een Vietnamese dong : 1 VND = 0,00005 euro.

Heb je al gehoord van … Ho Chi Minh ?

Nguyen Tat Tanh werd geboren in 1890. Hij verbleef in de VS, Parijs (waar hij in 1920 mee de communis-tische partij oprichtte) en in Moskou. Van toen af noemde hij zich Ho Chi Minh : ‘hij die verlicht’. In 1940 richtte hij de onafhankelijkheidsbeweging Viet Minh op en in 1945 riep hij de Democratische Republiek Vietnam uit. Frankrijk erkende die onafhan-kelijkheid niet, maar verliet Vietnam in 1954. Het land werd verdeeld en Ho Chi Minh werd president van het noorden, terwijl de VS het zuiden steunden. Toen het zuiden ‘viel’ resp. ‘werd bevrijd’ in 1975 veranderde de naam van Saigon in Ho Chi Minhstad. De stad is het economische hart van het land.

Reisinfo - maart 2007

Wereldreis

FOTO-INFO

De stad Saigon (zo wordt het centrum nog steeds ge-noemd) in het zuiden van Vietnam kreeg belang toen Frankrijk er de hoofdstad van zijn kolonie Cochinchina en later heel Indochina van maakte. Het hoofdpost-kantoor van Ho Chi Minhstad is ontworpen door Gustave Eiffel en gebouwd tussen 1886 en 1891. Het is geopend van 6.30 tot 22 uur en ook op feestdagen en in het weekeinde.

THEMA-INFO : POST

Vind je het ook zo leuk als er een brief voor jou in de brievenbus zit ? Hoewel je nu snel een sms’je via je gsm kunt sturen of een e-mailtje via de computer, blijft een brief toch een leuk middel om je vriendje of vriendinnetje bijvoorbeeld te vertellen dat je verliefd op hem of haar bent. Want bij een brief kun je een kaart, een foto, een haarlok, een stukje stof met wat parfum op of een afdruk (gebruik wat lipstick) van je mond steken. Zo wordt een brief heel bijzonder !

Een brief kun je ook bewaren. In sommige musea vind je erg oude brieven die wetenschappers of koningen aan elkaar schreven. Want een brief is één van de oudste communicatiemiddelen. Enkel de zeer rijke mensen konden het zich veroorloven om brieven te schrijven en ze ook te laten ‘posten’. Hoewel dat ‘posten’ toen op een heel andere manier gebeurde dan nu.

Al in het oude Egypte waren er 4 000 jaar geleden boodschappers die te paard brieven naar een andere stad brachten. Door de brief van de ene ruiter aan de andere te geven, konden zij wel 400 km per dag overbruggen. In het oude China waren er renners die vijf km liepen en dan de brief aan de volgende renner doorgaven. Maar het waren vooral de Romeinen die een uitgekiende boodschappendienst uitwerkten. Zij noemden die de cursus publicus. Omdat het Romeinse Rijk zo uitgesterkt was, hadden zij langs de grote we-gen elke 12 km een rustplaats voor de boodschappers en hun paarden gebouwd. Op die plekken konden de boodschappers snel van paard verwisselen en weer verder rijden.

Maar het waren niet altijd mensen die de brieven vervoerden. De oude Egyptenaren gebruikten ook al duiven. Als de boodschapper een brief mee had waar snel een antwoord op werd verwacht, nam hij een post-duif mee. Duiven vliegen immers van waar ook terug naar huis. Het antwoord werd op een papiertje gezet en aan de poot of de staart van de vogel gehangen. De duif vloog er dan mee naar huis. En zie daar, de eerste luchtpost !

Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog werden duiven ingeschakeld om informatie van het front te versturen. Immers, als alle telefoonverbindingen verbroken waren, konden de soldaten op die manier nog boodschappen overbrengen.

Als je houdt van films met cowboys en indianen uit het ‘Wilde Westen’, ken je zeker en vast de postkoetsen. Het was wel niet zo gemakkelijk om met een koets vol post over slechte wegen te rijden en je kon natuurlijk altijd door struikrovers of indianen worden overvallen …

Stuur je nu een brief of kaartje naar een ander land, dan wordt die brief met een vliegtuig meegegeven. Op die manier geraakt de post snel overal ter wereld. Dus, waar wacht je op om een brief te schrijven ?

REISWOORDENSCHAT

brief : geschreven bericht, meestal op papier en ver-zonden per post (< Latijn brevis = kort).

e-mail : elektronisch bericht (< Engels electronic mail).

enveloppe : briefomslag (< Frans envelopper : inwik-kelen).

p.a. : per adres. post : paal, wisselplaats voor paarden die berichten

overbrengen, bedrijf dat brieven bezorgt, briefwis-seling (< Latijn positum : geplaatst).

Vietnamese wiskunde

Werkblad 1 - maart 2007

Wereldreis

1) Kleur de grootste Vietnamese hoed.

2) In welke kom ligt het kleinste aantal rijstkorrels ?

3) Welke enveloppe hoort niet in het rijtje thuis ?

5) Welke figuur is de Eiffeltoren ?

4) Teken een kader rond het portret met de langste puntbaard.

Wereldreis

Werkblad 2 - maart 2007

Maak zelf een enveloppe

Wat heb je nodig ? - een stuk mooi, stevig papier - dit sjabloon, uitvergroot ( 2)- een schaar- lijm

Hoe ga je tewerk ? - teken het sjabloon over op het papier - knip uit langs de buitenste lijnen - leg het papier met de versierde kant naar onder - plooi volgens de stippellijnen : begin met de korte vouwen - doe lijm op de gearceerde delen van 2 - kleef de onderflap vast - vouw de sluitklep om

Wereldreis

Werkblad 3 - maart 2007

Wereldreis

Werkblad 4 - maart 2007

Het verhaal van de postHoren, zien en lopen

Toen het schrift nog niet bestond, konden de mensen alleen maar contact houden als zij elkaar hoorden of zagen. Sommige bevolkingsgroepen gebruikten rook- of lichtsignalen om op grote afstand te kunnen ‘praten’. De fluittaal was handig in de bergen. Nu nog altijd leren de kinderen op het Spaanse eiland Gomera fluiten op school. Na een tijd kwamen er bodes. Zij leerden een boodschap van buiten en renden dan naar de bestemmeling om het nieuws te gaan vertellen. In 490 voor

Christus was er een heel beroemde boodschapper. Hij liep zo snel hij kon van Marathon naar Athene. Nu is de marathon een wedstrijd waarin lopers 42,195 km moeten afleggen. Toen de Soemeriërs in Me-sopotamië (nu Irak) het schrift uitvonden, was dat heel belangrijk voor het ontstaan van de post.

Paarden en slagerspost Het woord ‘post’ komt van de Romeinen. Zij hadden zo’n groot rijk dat zij post-bodes gebruikten. Zij liepen niet over en weer, maar reisden te paard. Omdat een paard natuurlijk niet eindeloos kan blijven rennen, werden op geregelde afstanden posthuizen - posita - opgericht. Daar konden de bodes uitrusten en hun viervoeter ruilen voor een goed uitgerust paard. Een soort estafette dus met dieren. In de middeleeuwen ontwikkelden de gilden, een soort beroepsverenigingen, hun eigen postsysteem. Zo had je bijvoorbeeld de slagerspost. Omdat slagers voortdurend van de ene plaats naar de andere gingen, waren zij ideale postbodes. Als zo ’n slager het dorp binnenkwam, blies hij op een hoorn. Iedereen kwam dan kijken voor wie hij post meebracht. Uit die slagershoorn ontstond de posthoorn. Die is nu over heel de wereld gekend als symbool voor de posterijen.

Koetsen en treinen In de 18de eeuw werd het reizen met de postkoets veel aangenamer dankzij de betere wegen. Zes tot acht paarden trokken de postkoets. Zo kon zij snel lange afstanden afleggen. De postiljon stuurde de koets. Hij zorgde ervoor dat de postzakken en de passagiers veilig hun bestemming bereikten. In de 19de eeuw leerden meer mensen lezen en schrijven. Natuurlijk begonnen zij ook brieven te versturen. De post ontwikkelde snel, samen met de nieuwe vervoermiddelen. Na de postkoets volgde in 1840 de stoomtrein, waardoor de post nog sneller ter plaatse geraakte. In de plaats van de postzakken gewoon mee te geven, installeerde men zelfs een heus

postkantoor op de trein. Alle brieven werden op de trein gesorteerd en afgestempeld.

Duiven en vliegtuigen Door de adel werd vroeger zelfs duivenpost gebruikt. De postduiven kregen een ring rond hun poot. Daarin werd het bericht gestopt. Tijdens de twee wereldoorlogen werden duiven ingeschakeld om geheime berichten over te brengen. Nu nog gebruikt men soms duiven om berichten te sturen naar moeilijk bereikbare plaatsen in de bergen.In de eerste helft van de 20ste eeuw zorgde het vliegtuig voor een grote verandering. De piloten namen de postzakken mee. In die tijd was vliegen nog een heus avontuur. Het was vooral na de tweede wereldoorlog dat de luchtpost een snelle groei kende. Toen kwam het vliegverkeer pas goed op gang. De vliegtuigen werden veiliger en zij konden steeds langere afstanden afleggen.

Wereldreis

Werkblad 5 - maart 2007

Een verrassende brief“U kent allemaal wel die beroemde Eiffeltoren in Parijs ? Wel, dames en heren, hier staat u in een ander pareltje van de hand van Gustave Eiffel. Want de Fransman die de Eiffeltoren ontwierp, heeft ook dit postgebouw getekend.” Hoewel Thang dit verhaal al tientallen keren heeft gehoord, blijft hij toch geboeid staan luisteren naar de gids die de Franse toeristen uitleg geeft over -volgens Thang - het mooiste gebouw van Ho Chi Minhstad. Hij is blij dat hij bijna alles wat de gids in het Frans zegt, kan verstaan. Zijn schooljuf mag trots op hem zijn !

“Het gebouw staat er ondertussen al 116 jaar en het is het grootste postgebouw van Vietnam. Het lijkt wel een beetje op een ouderwets treinstation, vindt u niet ? En net zoals in een station, gonst het hier van de bedrijvigheid. Want hier kunt u tot 10 uur ’s avonds terecht om een fax te sturen, postzegels te kopen of brieven te verzenden. U kunt natuurlijk ook, net zoals deze mensen, aan de lange houten tafels uw kaartjes schrijven onder het alziende oog van Ho Chi Minh …” De gids loodst zijn groep toeristen naar een ander deel van het gebouw en Thang rent snel naar het loket waar zijn vader werkt.

“Hoi papa, ik heb een geweldige postzegel voor mijn verzameling gekregen vandaag”, roept Thang enthousiast. Zijn vader lacht en doet Thang teken dat hij achter het loket moet komen. “Wat bedoel je ?” vraagt Thangs vader. “Mijn vriend Son heeft bij zijn grootmoeder een oude brief gevonden met een zegel van 1970 op en ik heb die zegel gekregen”,

vertelt Thang trots. “Stel je voor, papa, die zegel is drie keer zo oud als ik !”.Omdat Thangs vader bij de post werkt, brengt hij regelmatig nieuwe postzegels mee naar huis. Twee jaar geleden heeft Thang een verzamelboek voor postzegels van zijn ouders gekregen. Sindsdien is hij in de ban van de postzegel.

Postzegels zijn niet alleen kleurrijk, mooi of leuk, je kun er ook nog veel van leren, vindt Thang. Zijn fa-voriete collectie is bij-voorbeeld die met de meest zeldzame dieren van Vietnam. Sinds kort gaat hij ook op zoek naar oude zegels. Tot nu toe heeft hij nog niet voldoende zakgeld om zijn verzameling uit te breiden, maar vandaag is het dus zijn geluksdag. “Wow, een zegel van 37 jaar oud !”, denkt Thang. “Papa, ik moet meteen naar huis om hem in mijn boek te steken”, ratelt Thang verder.

“Kijk mama, hier staat ‘Lenin 1870-1924’ op. Wat een rare man, hé. Zo helemaal kaal en met een sik”, zegt Thang terwijl hij met zijn pincet geconcentreerd de postzegel achter het plastic houdertje in zijn boek steekt. “Weet je wie dat is ?” vraagt Thang. “Ja hoor”, antwoordt zijn moeder. “Lenin was de eerste premier van de Sovjet-Unie. Hoogstwaarschijnlijk werd die zegel uitgegeven omdat het in 1970 net 100 jaar geleden was, dat Lenin werd geboren.” Thang luistert nu aandachtig naar zijn moeder. “Postzegels vertellen je echt een hele geschiedenis, hé !” lacht Thang. Zijn moeder knikt en is ook wel blij dat haar zoon van postzegels houdt. Zij weet immers dat hij daardoor niet alleen veel leert, maar het zal hem later ook nog wat geld kunnen opbrengen. Een mooie verzameling zegels is immers veel waard.

Als Thang enkele dagen later na school weer langs het immense postkantoor loopt, moet hij opnieuw denken aan de gids die het verhaal van Gustave

Wereldreis

Werkblad 6 - maart 2007

Eiffel vertelde. Wat zou hij graag naar Parijs gaan en de Eiffeltoren in het echt zien. In de bibliotheek heeft hij een boek gevonden over die hoge spitse toren. Je kunt hem zelfs bezoeken. Er zijn trappen en een lift zodat je bijna tot helemaal boven kunt geraken. Hij stelt zich voor hoe hij daar boven op die Eiffeltoren staat en over de Franse hoofdstad kijkt … “Hei, Thang, hoor je niet wat ik zeg ?” Son stoot zijn vriend in zijn zij. “Sorry Son, ik was aan het dromen van Parijs”, zegt Thang. “Nu, een reisje Europa zit er voorlopig niet in, dus laten wij gewoon naar huis gaan”, reageert Son plagerig.

“Doe hem dan open, die brief ”. Thang hoort hoe de stem van zijn moeder een beetje trilt als zij dat zegt. “Wat bedoel je mama ?” vraagt Thang terwijl hij de deur achter zich dicht trekt. “Hei, dag Thang. Ik heb je niet horen binnenkomen”, antwoordt zijn moeder. “Ik praat tegen je vader. Ik vond vandaag in de brievenbus een brief die helemaal uit Frankrijk komt en van een zekere Nguyen Thi Ai is. Maar, omdat ik die vrouw niet ken, heb ik de brief nog niet opengedaan en laat ik dat over aan je vader.” “Een brief uit Frankrijk ?” vraagt Thang verbaasd.

Thang ziet hoe zijn vader een scherp mes neemt en de brief netjes opensnijdt. Hij haalt er drie flinter-dunne papiertjes uit. “Wel, wat staat erin ?” vraagt zijn moeder ongeduldig na enkele minuten. “Thi Ai is een nicht van ons. Zij heeft ons gevonden en wil nu op bezoek komen”, hoort Thang zijn vader zeggen. “Wat brabbel je daar ?” vraagt de moeder van Thang. “Geef me die brief eens”. Thang ziet hoe zijn moeder vol verbazing de brief leest. Zij kijkt zijn vader enkele minuten aan zonder iets te zeggen.

“Zeg mama en papa, mag ik misschien weten waar-over dit gaat ?” roept Thang uit. “Wat is er aan de hand ?” Thangs ouders gaan rond de tafel zitten. “Luister Thang”, steekt zijn vader van wal, “je hebt op school al wat geleerd over de geschiedenis van ons land. Zo weet je dat Vietnam in de negentiende

eeuw een Franse kolonie was. Na die koloniale tijd hebben wij geprobeerd om onder leiding van Ho Chi Minh, onze eerste president, een onafhankelijk land te worden. Maar rond 1956 is ons land in een oorlog verzeild geraakt die twintig jaar zou duren. Er stierven wel drie miljoen Vietnamese soldaten en burgers.” “Hoor eens papa”, onderbreekt Thang zijn vader, “dat is best wel interessant, maar ik wil weten wat er in die brief staat.”

“Wel, in 1979 is er een zus van je grootmoeder met haar man en dochter gevlucht voor de oor-log. Zij waren toen enkele van de vele duizenden zogenaamde bootvluchtelingen. Blijkbaar hebben de zus van je grootmoeder en haar man de tocht niet overleefd, maar hun dochter wel. Die dochter is Thi Ai, de afzender van de brief.” Thang laat de informatie tot zich doordringen en beseft dan dat er iets niet klopt. “Maar waarom komt die brief dan uit Frankrijk ?” vraagt Thang. “Thi Ai is blijkbaar na de dood van haar ouders in een weeshuis terechtgeko-men en een paar maanden later door een koppel uit Parijs geadopteerd. Zij was toen drie jaar”, vervolgt Thangs vader. “Enkele jaren geleden is Thi Ai, in Parijs noemen zij haar Kim, een zoektocht begon-nen naar haar Vietnamese familie. Die zoektocht is nu bij ons geëindigd”, stelt Thangs vader.

“Wow, wat een verhaal”, prevelt Thang. “Dat is nog leuker dan die postzegel van zevendertig jaar oud.” “Inderdaad”, knikken de ouders van Thang al lachend.

Twee maanden later staan Thang en zijn ouders op de luchthaven van Ho Chi Minhstad om Thi Ai uit te wuiven. Thi Ai is twee weken bij hen op bezoek geweest en het was een geweldige tijd. Zij vertelde honderduit over Parijs, Frankrijk en Europa. Maar Thang is vooral heel blij met de miniatuur Eiffelto-ren die zijn tante voor hem heeft meegebracht. En weet je wat ? Thi Ai heeft hem uitgenodigd om op bezoek te komen naar Parijs. Zo zal hij dus op een dag toch op die Eiffeltoren staan ! Voortaan zal hij niet meer dromen over Parijs, maar echte plannen maken voor zijn reis naar daar.

Christine Caals

Wereldreis

Werkblad 7 - maart 2007

Het postgebouw van Eiffel in Ho Chi Minhstad, Vietnam

Groepswerk 1 : post in Vietnam

Jullie groepje werkt rond het gebouw dat op de kalenderfoto staat. Het is het postkantoor in Ho-Chi-Minhstad. Ga op zoek op het internet naar andere foto’s van dit gebouw. Wat valt je op ? Vergelijk eens met een postkantoor hier bij ons.

Groepswerk 2 : EiffelGustave Eiffel is de bou-

wer van dit postkantoor. Welk bekend gebouw in Europa draagt zijn naam ?Wanneer leefde Eif-fel ? Welke bouwkun-dige werken heeft hij nog ontworpen ?

Waar ? Kun je nog wat meer informa-tie vinden over deze man ?

Groepswerk 3 : VietnamIn welk werelddeel ligt Viet-

nam ? Duid dit aan op de wereldkaart. Vergelijk oppervlakte, aantal in-woners en bevolkings-

dichtheid met die van Bel-gië (bevolkingsdichtheid : hoeveel mensen wonen er

op een vierkante kilome-ter ?)

Groepswerk 4 : Ho Chi Minhstad Ho Chi Minhstad : is dit de

hoofdstad ? Wat was de vroegere naam van de stad ? Welk land bestuurde Ho Chi Minhstad vroeger (denk aan de bouwer van het postkantoor) ? Hoe-

veel inwoners heeft de stad ? Vergelijk

met een stad bij ons.

Wereldreis

Werkblad 8 - maart 2007

Les lettres de Thi Ai et de Thang

Mon cher Thang,

Je pense encore souvent à mes belles vacances. Je remercie tes parents de l’ invitation. Je trouve le Viêt-nam un beau pays ! Quand passes-tu quelques semaines à Paris ? Alors tu visites ma ville et tu montes la Tour Eiffel. Tu donnes de tes nouvelles de temps en temps ?

Je t’ embrasse, Thi Ai

WOORDENLIJST SUBSTANTIFS

ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN

masculin mannelijk un bonjour : een goedendag un parent : een ouder un pays : een land le Viêt-nam : Vietnam un voyage : een reis

féminin vrouwelijk l’ Europe : Europa une invitation : een uitnodiging une lettre : een brief une nouvelle : een nieuwtje une photo : een foto une semaine : een week une tour : een toren les vacances : de vakantie une ville : een stad

VERBES WERKWOORDEN

chercher : zoeken donner : geven embrasser : omarmen monter : beklimmen montrer : tonen passer : doorbrengen penser à : denken aan préparer : voorbereiden remercier de : danken voor trouver : vinden visiter : bezoeken

AUTRES MOTS ANDERE WOORDEN

alors : dan à Paris : in Paris beau / belle : mooi / mooie cher / chère : lief / lieve cordialement : hartelijk de temps en temps : af en toe déjà : al encore : nog me : (aan) mij merci de : dank voor mon / ma / mes : mijn pendant : tijdens puis : vervolgens quand : wanneer quelques : enkele scolaire : school- souvent : vaak te : (aan) jou ton / ta / tes : jouw