Welkom - Linga | Webdevelopment Zwolle · D. Binnenklimaat • Temperatuur • O2 concentratie •...
Transcript of Welkom - Linga | Webdevelopment Zwolle · D. Binnenklimaat • Temperatuur • O2 concentratie •...
Welkom
Moderator:
Albert Hulshoff
Op Locatie:
De Scheg, Deventer
Aschwin Lankwarden
ESCo’s
9.40 uur Menukaart Prestatiecontracten en het Erasmus Contract
Door: Marc Hopman, AT Osborne
10.10 uur GebiedsESCo Plaspoelpolder
Door: Bart van de Velde, APPM
& Gijs Schuurhuis, UrbanisatorPlaspoelpolder
10.45 uur Netwerken
11.30 uur Einde
kennisplatform over duurzaam bouwen
Missie
“Kennis is het enige dat je kunt
vermenigvuldigen door het te delen”
Duurzaam Gebouwd Op LocatieErasmus Universiteit & Menukaart Prestatiecontracten
21 mei 2014
Marc Hopman – Senior Consultant
AT OSBORNE
www.atosborne.nl
10
AT Osborne
Huisvesting en Vastgoed
InfrastructuurGebiedsontwikkelingen Milieu
Organisatie & Huisvestingsadvies
Gezondheidszorg
Projectmanagement
Bouwkosten-management
Infrastructuur & Mobiliteit
Projectbeheersing
Gebiedsontwikkeling
Milieu &Omgeving
Interim executivesLegal &Contracting
AT Osborne Academy
Legal Interim executives
Multidisciplinair bureau
Werkt aan oplossingen voor
ruimtelijke vraagstukken
Met 150 adviseurs en managers
Legal & contracting
Interim executives
11
12
Hoofdkantoor AT Osborne, Eerste Duurzame Rijksmonument met Energieprestatie contract
Afspraak Triodos en AT Osborne: Samen verduurzamen
Energiebesparing wordt bij de vaste huursom opgeteld
De kosten moeten in balans zijn
Geen All-in huurcontract, rekening energie ligt bij huurder
Voorbeeld:
Huidig
Huur: Energie:
€180,- € 40,-= € 220,-
Nieuw
Huur: Energie:
€190,- € 30,-= € 220,-
13
Energieprestatie contract
Erasmus aanbesteding en prestatiecontract
Menukaart Prestatiecontracten
Vragen
INHOUD
14
EnergieprestatiecontractKenmerken contract
Wat is een energieprestatiecontract?
Afspraken met een commerciële partij om energiebesparende maatregelen te realiseren in het voordeel van beide partijen.
Een goed contract is:
Transparant en helder
Goed beheersbaar
Communicatiemiddel
Omvat besparingsprikkels
15
EnergieprestatiecontractVertrekpunt
Ingebruikfase
0 jaar 5 jaar 10 jaar 15 jaar 20 jaar 25 jaar 30 jaar 35 jaar 40
jaar
Bouwfase
Gebouw-gebonden (45%)
Organisatie- en gedrags-
gebonden (55%)
Energiekosten
16
EnergieprestatiecontractWelke prestaties?
A. Klanttevredenheid• Overall• Klimaat• Dienstverlening
B. Duurzaam beheer• Elektriciteit / m2• Warmte (gas) / m2• Stadswarmte / m2
C. Optimale kosten / kwaliteit• Onderhoudskosten / m2• Energiekosten / m2• Status installaties• Storingen
D. Binnenklimaat• Temperatuur• CO2 concentratie• Verlichtingsterkte• Geluidsniveau
E. Innovatie• Vernieuwing• Revisiegegevens
Optimaal beheer enonderhoud op basis vanprestaties
Bron: RVO.nl
17
INHOUD
Energieprestatie contract
Erasmus aanbesteding en prestatiecontract
Menukaart Prestatiecontracten
Vragen
Opbouw prestatiecontract
Overeenkomst
Uitvoerende partij Opdrachtgever
Opbouw prestatiecontract
Overeenkomst
Algemene Bepalingen
WerkomschrijvingEnergie prestatiecontract
Erasmus Contract
De Getallen
BVO circa 195.000 m2
Gemiddelde omvang € 1.500.000 - €2.000.000,- per jaar
Studenten circa 23.000
Medewerkers circa 2.600
Erasmus Contract
Innovatief
1 perceel W&E&B inclusief terreininstallaties
Duur 5 jaar met optie tot verlenging 2x5 jaar (totaal 15 jaar)
Samenwerking
Ontzorgen, aantoonplicht bij de uitvoerende partij op basis van SCB gedachte
MJOP opgenomen
Storingen afgekocht
Behalen energieprestatie opgenomen
Functioneel beheer op basis van ontwerpcondities van de installaties
ESCo-gedachte verwerkt
WKO-installaties worden toegevoegd tijdens looptijd contract
Erasmus Contract
Innovatief
Beschikbaarheid ruimtes
Gebruikersbeleving
Klanttevredenheid
Bonus / malus regeling
Aanbestedingsproces
Niet openbare Europese Aanbesteding
Voorselectie
Inschrijfleidraad
Selectie naar 5 inschrijvers
Tijdens deze fase wordt het contract verder uitgewerkt
Gunningsfase
Concept contract wordt toegestuurd inclusief bijlagen
Beoordelen aanbiedingen en PVA’s
24
EnergieprestatiecontractVoor- en nadelen
Voordelen
Bewustwording
Financiële prikkel om te verbeteren
Nieuwste technische ontwikkelingen
Meer inzicht door registratie en rapportages
Ontzorging
Samenwerking
Duurzame en up-to-date vastgoedportefeuille
Nadelen
Leerproces / groeitraject
Contractmanagement
Beperkte ervaring met contractvorm
25
INHOUD
Energieprestatie contract
Erasmus aanbesteding en prestatiecontract
Menukaart Prestatiecontracten
Vragen
26
Huisvestingsketens
Huurder – verhuurder
Inzet Platform Duurzame Huisvesting: opheffen split incentive
Bestaande instrumenten:
Leidraad Greenlease
Greenlease Menukaart
Greenlease Dashboard
27
Huisvestingsketens
Opdrachtgever – uitvoerende partij
Exploitatiefase – afspraken maken over beheer, onderhoud, energiebesparende maatregelen, financiering en samenwerking
28
Menukaart Prestatiecontracten
Klankbordgroep met platformleden
Relevante literatuur gebruikt:
ISSO, NEN, ISO, RgdBOEI
Gemaakt door
Marc Hopman en Albert Hulshoff
www.platformduurzamehuisvesting.nl
29
Opbouw Menukaart Prestatiecontracten
De start
30
31
32
33
34
INHOUD
Energieprestatie contract
Erasmus aanbesteding en prestatiecontract
Menukaart Prestatiecontracten
Vragen
35
Vragen?
www.atosborne.nl
Stichting Urbanisator Plaspoelpolder
Locatie & eigenschappenPlaspoelpolder, Rijswijk
Opgave Plaspoelpolder
Leegstand op de kantorenmarkt
Monofunctioneel gebied
Imago
Urbanisator Actieprogramma
Informeren & Inspireren
Aanjagen & Initiëren
(her)Ontwikkelen
Verduurzamen
Innovatief verduurzamen op de Plaspoelpolder
Eind 2012, ThemabijeenkomstDuurzaamheid
Cofinanciering provincie Zuid-Holland & gemeente Rijswijk
Binnen twee weken op 50.000+ m2
Proces van gebiedspionieren
Vertrouwensbasis
Community Plaspoelpolder
41
Welkom bij APPM
‘Nederland mooier maken’
• 60 Project- en procesmanagers• Kantoren in Hoofddorp, Zoetermeer en Breda
Vakgebieden• Ruimte & Vastgoed• Infrastructuur & Mobiliteit• Water & Groen• Energie & Klimaat
Achtergrond• Bart van de Velde – Stedelijke Economie
DWA
‘Goed rentmeesterschap is een opdracht’
• Ca. 100 medewerkers• Kantoren in Bodegraven, Amsterdam, Ede en
Rijssen (nieuw)
Werkgebieden• Installatie- en energietechniek• Van het eerste initiatief tot de exploitatiefase
Waarom een energiezuinige
Plaspoelpolder?
43hoofddorp breda zoetermeer
Urgentie:
Toename leegstand
In 2020 zijn energieneutrale
panden de standaard
Stijging energiekosten
Eisen ten aanzien van
milieuprestatie worden
aangescherpt (energielabels,
milieuwet, etc.)
Activiteitenbesluit Milieubeheer
Volgens het Activiteitenbesluit Milieubeheer zijn
bedrijven en instellingen verplicht om
energiebesparende maatregelen te nemen met
een terugverdientijd van 5 jaar of minder (bij
energieverbruik van 50.000 – 200.000 kWh).
Waarom een energiezuinige
Plaspoelpolder?
45hoofddorp breda zoetermeer
Kans:
Hogere huurprijs
Hogere verhuurbaarheid
Hogere vastgoedwaarde
Aanzienlijke verbetering arbeidsproductiviteit en afname ziekteverzuim
Organiserend vermogen in het gebied
Betrokkenheid Gemeente, Provincie, Urbanisator, Shell en Rijksoverheid
Voordelen collectieve aanpak
46hoofddorp breda zoetermeer
Energie geen core business:
meeliften op gezamenlijke
aanpak
Behoefte aan ontzorging
Synergievoordelen
Betere business case door meer
mogelijkheden
Gebiedsbelang: je bent er niet
met een duurzaam pand
De GebiedsESCo
48hoofddorp breda zoetermeer
• Collectief verduurzamen op een
bedrijven- of kantorenterrein
• Benutten energiebesparingen voor
verdere verduurzaming
• Organiseren van vehikel voor:
• Implementeren van maatregelen
• Garanties op energiebesparing
• Facilitering van financiering
• Monitoren energieverbruik
• Aansturen onderhoudspartijen
• Contractmanagement
Budgetneutraal?
49hoofddorp breda zoetermeer
Budgetneutraal op basis van een ‘Business as
Usual-lijn’.
(Hetgeen dat je sowieso al zou uitgeven aan
energieverbruik en onderhoud en vervanging
van installaties).
50hoofddorp breda zoetermeer
Hoe werkt een ESCO?
Vier tredes van
verbeteren energieprestatie
51hoofddorp breda zoetermeer
1. Reductie energiebehoefte
2. Benutting vrijkoming energie
3. Gebruik duurzame
energiebronnen
4. Efficiënt gebruik fossiele
bronnen
GebiedsESCo Plaspoelpolder
52hoofddorp breda zoetermeer
Grootste bedrijventerrein van Rijswijk: 350
bedrijven en 14.000 werknemers
Bij veel bedrijven/kantoren energie(kosten)-
besparingen haalbaar tot wel 30%, met
relatief beperkte inspanningen en
investeringen
Bedrijven gericht op corebusiness:
besparingsmogelijkheden blijven veelal
liggen
Entiteit nodig voor ontzorging, met kennis
van zaken
GebiedsESCo Plaspoelpolder
53hoofddorp breda zoetermeer
Doel: concrete verduurzaming en
collectieve besparing op Plaspoelpolder
Ten minste 40.000 m2 BVO aan deelname
Besparing uit quick wins inzetten voor
verdere verduurzaming
Opstarten GebiedsESCo
54hoofddorp breda zoetermeer
1. Benaderen bedrijven
2. Organiseren bijeenkomsten
3. Uitvoeren energiescans
4. Uitgeven energielabels
5. Opzetten business cases
6. Opzetten collectief business plan
7. Oprichten GebiedsESCo
Opstarten GebiedsESCo
55hoofddorp breda zoetermeer
Financiering vanuit Provincie Zuid-Holland
(nr. 1 aanvraag!), Gemeente Rijswijk, St.
Urbanisator
Gratis deelname bedrijven voorfase
GebiedsESCo (op voorwaarde dat bedrijven
ook meedoen)
56hoofddorp breda zoetermeer
Uitkomsten Scans
Brons: Minimaal scenario met korte
terugverdientijden.
Zilver: Combinatie van
gebouwgebonden maatregelen en
duurzame elektriciteitsopwekking.
Goud: Maximale besparingen door
gebouwgebonden maatregelen,
duurzame elektriciteitsopwekking en
gebruik restwarmte
Platina: Energieneutraal gebouw
Brons, zilver, goud of platina?
57hoofddorp breda zoetermeer
Het gaat vastgoedeigenaren niet
alleen om korte
terugverdientijden
Behoud van bestaande huurder
Aantrekken van (hoogwaardige)
nieuwe huurder
Visie op pand in 2020
Emotionele historie met pand
Maatregelen
58hoofddorp breda zoetermeer
Brons
Collectieve inkoop energie
Tegengaan verspilling (optimaliseren verwarming, betere afstelling, etc.)
Verlichting
Powermanagement
Zilver
Zonnepanelen
Goud
Benutten restwarmte Shell en Datacentrum
Platina
Grootschalig duurzame opwek
Innovatieve toepassingen (n.t.b.)
Resultaten scans
Reductie CO2-uitstoot
– Brons: 330 ton per jaar (2,2 miljoen autokilometers bij 150 gram per km)
– Zilver: 560 ton per jaar (3,7 miljoen autokilometers bij 150 gram per km)
– Goud: 870 ton per jaar (5,8 miljoen autokilometers bij 150 gram per km)
59
Totaal investering besparing etvt (jaar) energiebeparing totaal
BRONS € 300.930 € 95.952 3,1 17%
ZILVER € 920.130 € 130.137 7,1 28%
GOUD € 1.990.730 € 223.647 8,9 45%
60
Garanties op besparingen?
Prestatieafspraken
Energieprestatiecontracten
Coöperatie met als leden: vastgoedeigenaren,
Urbanisator, evt. DWA en APPM
Eigenaar A Eigenaar B Eigenaar ... Eigenaar Z
DWA en APPM als uitvoerders van de
taken van de coöperatie
61hoofddorp breda zoetermeer
Vervolgstappen
62hoofddorp breda zoetermeer
Vervolgstappen:
Collectief besluit over business case
Aanstellen vraagbaak voor vragen oprichten coöperatie en afsluiten EPC’s
Besluit deelname ESCoPlaspoelpolder
(Laten) opstellen van statuten
Inschrijven in Handelsregister
Oprichten rechtspersoon
Nieuwe GebiedsESCo’s?
63hoofddorp breda zoetermeer
Uithoorn
Noord-Holland-Noord
Provincie Noord-Brabant
Provincie Gelderland
Gemeente Leiden
Gemeente Westland
?
12 juni: Seminar op de Plaspoelpolder
Vragen?
64hoofddorp breda zoetermeer
Hoe gaan we om met split incentive?
Hoe gaan we om met (verwachte) leegstand?
Hoe krijgen we financiers aan boord?
Hoe generen we budget voor extra energiescans?
Hoe gaan we om met nieuwe toetreders?
Dank voor uw aanwezigheid
Graag het evaluatieformulier invullen!
Agenda6 juni – DGOL Zorgvastgoed – Den Bosch
18 juni – DGOL Renovatie – Rosmalen