27-11-2018

1

Welkom bij het Werkatelier Positieve Gezondheid

en Publieke Gezondheid5 november 2018

Georganiseerd door iPH i.s.m. Koplopertafel Publieke Gezondheid

Met speciale dank aan Provincie Limburg en Limburg Positief GezondWeek van Positieve Gezondheid 2 – 9 november 2018

Vandaag: Wat werkt binnen de Publieke Gezondheid?

27-11-2018

2

Programma13.10 Toelichting Koplopertafel Publieke Gezondheid – Malou Timmers

13.15 Praktijk aan het woord: Wat zijn de werkzame elementen?• Gebiedsgerichte gezondheidsbevordering vanuit Positieve Gezondheid

Limburg - Bert Hesdahl & Nicole BosmanDeventer – Marja de JongAlphen aan den Rijn – Ellen van Steekelenburg

• Themagerichte gezondheidsbevordering vanuit Positieve GezondheidBewegen – John Dierx & Cindy de BotAlcohol – Rob Bovens

15.00 Pauze

15.30 Aan tafel!! Met elkaar in gesprek

16.15 Plenaire terugkoppeling en reflectie

17.00 Afsluiting en borrel

Toelichting Koplopertafel Publieke Gezondheid

Malou Timmers

Institute for Positive Health

27-11-2018

3

Koplopertafel Publieke Gezondheid

Kunnen GGD’en of gemeenten

Positieve Gezondheid ook

inzetten om de gezondheid van

groepen burgers te bevorderen?

Bijvoorbeeld in de wijk, op school

of in de buurt?

De Koplopertafel Publieke Gezonhdheid bestaat uit: Francisca Flinterman (GGD Amsterdam), Elly van den Dobbelsteen (GGD Brabant Zuid Oost), Bert Oudenaarden (GGD Twente), Hanneke Schreurs (Gemeente Utrecht), Sjef Staps (Louis Bolk Instituut), Frank den Hertog (RIVM), Machteld Huber (iPH), Malou Timmers (iPH)

Elkaar inspireren met voorbeelden, verbinden en versnellen.

…Ons verhaal..• Het is toch een individueel model? Is een collectieve toepassing wel mogelijk?

• HOE pas je Positieve Gezondheid dan toe binnen de Publieke Gezondheid?

• Vele verschillende voorbeelden in de praktijk

• MAAR… allemaal dezelfde uitgangspunten:• Dynamisch denken• Aansluiten op de motivatie van mensen• Gezondheid als breed begrip• Gericht op versterken

• Is een model voor de toepassing van Positieve Gezondheid in de Publieke Gezondheid de uitkomst?

27-11-2018

4

27-11-2018

5

Weten wat werkt!

• 1 model? NEE!

• Maar gebruik dat wat past bij je doelstelling en dat wat werkt in de context.

• Kortom, ga uit van de werkzame elementen.

• Behoefte aan praktijkvoorbeelden.

Positieve Gezondheid als collectief model

Vitale gemeenschappen als basis

Bert Hesdahl – GGD Zuid Limburg

Nicole Bosman – GGD Limburg Noorden Provincie Limburg

27-11-2018

6

Positieve Gezondheid als collectief model

Vitale gemeenschappen als basisBert Hesdahl, Nicole Bosman

27-11-2018

7

Samenhangendegebiedsgerichte

aanpak

Duurzame verandering

Verbeteren leefomgeving

Participatie: van individueel naar collectief

Leefstijl van bewoners

Preventie & positieve

gezondheid

Samenhangende, gebiedsgerichte

aanpak

Duurzame verandering

Verbeteren leefomgeving

Participatie: van individueel naar collectief

Leefstijl van bewoners

Preventie & positieve

gezondheid

FUNin

uitvoering

Beleving

Werkelijk contact maken

Van puzzelen naar schaken

Neem burgers serieus

Iedereen doet mee(inclusie)

Eigenaar -schap Spel

Engageer gemeenschapSamen met

stakeholders

Samen doen, samen leren

27-11-2018

8

• Dus:– Cultuur van vertrouwen en verbinding

– Goed (samen)leven ipv gezondheid

– Gezondheid is beleving EN ambigue

– Risicoloos leven bestaat niet

– Gedrag veranderen gaat niet zonder de wetenschap EN werkelijkheid

– Gedragsverandering is publieke zaak

(naast individuele taak)

Aanpak positief gezonde wijk

• Gebeurt samen met wijkbewoners

• Neemt burgers serieus (profs zijn gast)

• Gaat om beleving (niet om cijfers)

• Gaat om netwerk van interdependenties, engageert gemeenschap

• Laat iedereen meedoen

• Definieert gezondheid niet, creëert eigenaarschap

• Maakt het leuk en interessant

27-11-2018

9

• Individu in een gezondheidsbevorderende wijk

• Waarom wil ik hier wonen?

• Waar ben ik trots op?

• Wat is een veerkrachtige wijk: indicatoren?

• Wat kunnen we leren van zelfsturing van Peel en Maas, vitale gemeenschappen van Horst aan de Maas (Raf Janssen, Geert Schmitz)?

• Sluiten wij voldoende aan bij initiatief van burgers?

Start

• Keuze wijk: Geleen-Zuid, Heerlen, Maastricht

• Stakeholders definiëren

• Plan van aanpak aanbieden

• Bestaande activiteiten aanpassen, aansluiten bij bestaande activiteiten

• Klein beginnen, succes genereert groei

• Integrale aanpak, niet interventies

• Positieve gezondheid als paraplu

27-11-2018

10

27-11-2018

11

Transformatie

27-11-2018

12

• Infrastructuur: fietsroutes

• (Collectieve)

voorzieningen

• Veiligheid

• Omgeving: geluid, groen

• Toegang gezond voedsel

• LLB huizen

• Omzien naar elkaar

• Inclusie-exclusie

• Multi-culti

• Betrokkenheid

• Laagdrempelige

ontmoetingsplekken

• Baas in eigen buurt

• Tussen generaties

• Trots op buurt,

eigen cultuur

• Geschiedenis en

verandering:

verhalen over buurt

• Ziel/existentie

• verenigingsleven• Esthetiek: hoe ziet

buurt uit

• Beleving: groen,

schoon

• Veiligheid

• Woningen

• Activiteiten in de buurt

• Huiskamers

• Dementie/senior/kind-

vriendelijk

• Participatie

• Zelfsturing wijk

• Huisarts (gzh centrum)

• Zelfsturing van de

buurt

• Leefgemeenschap

en oplossend

vermogen

• Gezamenlijk

toekomstbeeld:

gemeenschapsvisie

• Veranderde rol van

overheid,

professional en

burger

• Eigenaarschap

27-11-2018

13

27-11-2018

14

Stad en spoor

27-11-2018

15

Indicatoren

27-11-2018

16

Werkzame elementen

• De gemeenschap staat centraal

• Helderheid krijgen over eigenaarschap

• (Cijfers in) model is niet leidend, maar proces

• Veranderde rol overheid, organisaties en burger t.o.v. elkaar

• Gelijkwaardig optrekken en gezamenlijke verantwoordelijkheid

• Brede kijk: fysieke, sociale en gezondheidsindicatoren

27-11-2018

17

Positieve gezondheid in onze stad/wijk/buurt

“Wat is gezondheid voor wijkbewoners in Deventer?”

Marja de JongGGD IJsselland

27-11-2018

18

Wat is gezondheid voor wijkbewoners in Deventer?

En hoe kunnen ze zelf

hun gezondheid te

verbeteren?

De wijk

10.900 inwoners in 4.607 huishoudens

Meer dan 50% gezinnen met laag inkomen (< € 25.200)

Ongeveer 1/3 is allochtoon. Vooral veel Turkse mensen (17%)

Gemiddelde levensverwachting is lager en arbeidsongeschikt hoger dan gemiddeld in Deventer.

27-11-2018

19

De aanpak

Op zoek naar de sleutel om gezondheidsachterstanden teverkleinen.

Met en door bewoners en werkers in Voorstad ontwikkelen en uitvoeren van een integrale en duurzame aanpak gericht op het verbeteren van de ervaren gezondheid.

Community benadering vanuit sociaal ecologisch perspectief.

- bewonersparticipatie

- intersectorale samenwerking

- gezondheidsbevorderende omgeving

Participatief actie onderzoek

2017: Focusgroep gesprekken met 11 bestaande groepen in de wijk

Doelen:

• Inzicht krijgen in percepties van gezondheid

• Wat is nodig om gezondheid te verbeteren en wat belemmert?

• Stimuleren om zelf in actie te komen

Basisprincipes Positieve Gezondheid• Integraal, breed naar gezondheid

kijken- Veerkracht- Uitgaan van wat mensen zelf willen

en kunnen

27-11-2018

20

Methode - dataverzameling

• Focus group• Sessie 1: Wat betekent gezondheid voor je?

gebaseerd op concept mappingStap 1 stap 2 stap 3

• Sessie 2: Wat heb je nodig om je gezondheid te verbeteren??• Eigen ideeën

• Hoe ga je dat doen?

Gezondheid

is voor mij ...

Klein

kinder

en

Top 3

1. …

2. …

3. …kinder

en

familie

Mijn

part

ner

Gezondheid is …

Clusters # Groepen

Sociale contacten, vrienden

en familie

10

Bewegen 10

Positiviteit, vrolijkheid 9

Gezonde voeding 8

Eigen regie 7

Ontspanning 7

Natuur, buiten zijn 6

27-11-2018

21

Wat heb je nodig ?

Attitude en vaardigheden:

• Anderen

(sociale contacten, buren, directe omgeving, mensen om je heen)

• Accepteren en bespreekbaar maken

• Zelfvertrouwen, kijken wat wel kan

• Hulp vragen & de weg weten

Materieel: financiën, hond, fiets of e-bike, zwemles,

internet (informatie)

Vervolg activiteiten

Fietsmaatje Zingevingscursus

Afspraak met de buurvrouw EHBO kinderen

Toeleiding naar ‘warmwaterzwemmen’ Speel-o-theek

Stoelgymnastiek in buurtcentrum

Workshop ‘Goede voeding’

Bijdrage aan Positieve Gezondheid• Collectieve én individuele activiteiten• Komen tot stand op verzoek van en

samen met de deelnemers• Samen actief zijn is ook gezondheid• Gezonde activiteiten zijn niet alleen

leefstijlactiviteiten

27-11-2018

22

Werkzame elementen

Aansluiten bij wat er in de wijk is

Professionals (wijkwerkers) actief betrekken

Uitgaan van wat mensen zelf belangrijk vinden voor hun gezondheid

Budget om ideeën en vragen van bewoners te kunnen uitvoeren

Alphen aan den Rijn in de hoofdrol

Ellen van SteekelenburgGGD Hollands Midden

27-11-2018

23

Alphen aan den Rijn in de hoofdrol

Werkatelier koplopertafel publieke gezondheid, iPH,

5 november 2018

Ellen van Steekelenburg, GGD HM

Kenmerkend voor Alphen aan den

Rijn

27-11-2018

24

Wijk Ridderveld

Hoe krijgen basisprincipes van PG op

collectieve wijze inhoud? I

Aansluiten bij coalitieprogramma ‘Alphen aan

den Rijn: een groene stad met lef, met

krachtige buurten en dorpen’ (2018 – 2022)

Accenten: meer participatie van inwoners,

stevige inzet op preventie en gebiedsgericht

werken

27-11-2018

25

Hoe krijgen basisprincipes van PG op

collectief niveau inhoud? II

Meer kennis beroepskrachten over Positieve

gezondheid

Scholing met Reos en iPH voor wijk

Ridderveld

Beroepskrachten in de wijk leren elkaar

kennen en weten elkaar makkelijker te vinden

Welzijnscoach in de thuiszorg met 70+-ers

Welk model als uitgangspunt?

Work in progress….

Wijkspinnenwebben

Compilatie uit vorige werkatelier als evt.

praatplaten

27-11-2018

26

Bijdrage van aanpak aan positieve gezondheid

van groepen inwoners?

Via wijkspinnenwebben in gesprek met

inwoners*

Initiatief voor positief gezondheidsgesprek

voor mensen met laag inkomen (samen met

verzekeraar Zorg & Zekerheid)*

Wijknetwerken, voor en door beroepskrachten

Alphens Keten Overleg, beleid en bestuur

Wat doen we anders dan voorheen?

Oa. impuls voor inwonerbetrokkenheid via

ZonMw-project ‘Wijzer in de Wijk, inwoners

gezond en wel door samen te werken aan een

effectieve integrale aanpak’ met wijken in

Alphen aan den Rijn, Leiden en Den Haag

27-11-2018

27

Werkzame elementen?

Vertaalslag naar integrale aanpak via ZonMw

project

Kennis en inspiratie via iPH

Alphens Keten Overleg, bestuurlijke

gesprekstafel en wijknetwerken voor

uitvoerders

Meer info over Alphen aan den Rijn

Irene Lottman, adviseur publieke gezondheid,

accounthouder, ilottman@ggdhm.nl

Ilse Storm, projectleider Wijzer in de Wijk,

istorm@ggdhm.nl

Ellen van Steekelenburg, trekker Positieve

gezondheid, evansteekelenburg@ggdhm.nl

27-11-2018

28

Dank voor jullie aandacht!

Ruwaard Positief Gezond in Beweging

John Dierx

Cindy de Bot

Avans

27-11-2018

29

Ruwaard Positief Gezond in Beweging

RUWAARD POSITIEF GEZOND IN BEWEGING

27 november 2018

Dr. C.M.A. de Bot, RNAvans Hogeschool

Docent VerpleegkundeKenniskringlid Lectoraat ‘Leven Lang in Beweging’

Dr. J.A.J. (John) Dierx, PhDAvans Hogeschool

Lector ‘Leven Lang in Beweging’

Ruwaard Positief Gezond in Beweging

Onderliggend maatschappijbeeld:‘Burger Centraal!’

27 november 2018 | 58

27-11-2018

30

Ruwaard Positief Gezond in Beweging

Met Triple-I op zoek naar ‘assets’

27 november 2018 | 59

Ruwaard Positief Gezond in Beweging

Rationale Triple-I

27 november 2018 | 60

27-11-2018

31

Ruwaard Positief Gezond in Beweging

Methode Triple-I

+

27 november 2018 | 61

Ruwaard Positief Gezond in Beweging

Triple-I in Ruwaard

➢Zowel bij:–Professionals–Bewoners

➢Thema:‘Actieve Leefstijl’

➢Vragen over:- Fysieke omgeving- Sociale omgeving- Passies/interesses- Vaardigheden

27 november 2018 | 62

27-11-2018

32

Een vitale wijk Ruwaard waar actieve bewoners tegen lagere kosten een

betere Positieve gezondheid ervaren.

Wat is Proeftuin Ruwaard?

27-11-2018

Collectieve aanpak i.s.m. wijkbewoners:

huisartsenzorg aan migranten, wijkpreventie aanpak,

huis van de wijk

• “Geef ons een dak en koffie, de rest regelen we zelf”

• Leeg schoolgebouwtje in december 2016 werd een levendige

plek voor (soms heel kwetsbare) wijkbewoners

• 317 unieke bezoekers per week

• Afspraken onderling zijn: je mag niemand uitsluiten en je mag er

geen geld voor vragen

27-11-2018

27-11-2018

33

Onderzoeksvraag: Draagt burgerparticipatie binnen Proeftuin Ruwaard, huis van de wijk bij aan verbetering in positieve gezondheid/zelfregie van bewoners wijk Ruwaard?

Doelgroep: Bewoners uit de wijk Ruwaard Oss, die actief deelnemen of participeren in het huis van de wijk

Meetinstrumenten: Spinneweb Mijn Positieve Gezondheid en semi-gestructueerd interview.1e meting: september 2017 2e meting: juni 20183e meting: december 2018

Longitudinaal onderzoekEffectmeting Positieve gezondheid Huis van de Wijk

27-11-2018

Meedoen“je hebt echt gewoon steeds meer contacten net zoals nu ook. Heel belangrijk, iets doen wat je leuk vind.” “het voelt als een warme deken, waar ik mezelf kan zijn zonder oordelen van andere mensen”“ voor mij betekent het lekker bezig zijn met leuke dingen, een bak koffie en nieuwe mensen leren kennen.”

Kwaliteit van Leven“Nee, ik vind wel dat het een positieve invloed heeft op mijn leven. Dat kan ik voor de volle honderd procent zeggen.”

Zingeving“de zin om dingen te doen en te ondernemen, ja, dat is wel door hier wel veel meer geworden ook, want ik bedoel, het geeft je zelfvertrouwen en duidelijkheid”

Lichaamsfuncties“Nou, dat is positief want ik beweeg meer. Ik doe dan hier aan activiteiten, maar ook wandelen”

…eerste resultaten 0-Meting: September 2017

27-11-2018

27-11-2018

34

Meedoen“Dat je samen het huis van de wijk verder ontwikkelt, verder brengt.”“Is nog steeds een stukje sociale ontmoetingsplaats in de wijk.”

Kwaliteit van LevenBlijven leren, een stukje zingeving. Dat is leuk, maar je moet er wel zelf iets mee willen of mee doen.

Zingeving“Dat je mensen voort kunt helpen en dat je er zelf een goed gevoel over hebt.“

Lichaamsfuncties“Nou, dat is positief want ik beweeg meer. Ik doe dan hier aan activiteiten, maar ook wandelen”

…eerste resultaten 1-Meting: Juni 2018

27-11-2018

Ruwaard Positief Gezond in Beweging

Werkzame elementen

•Bewoners werken vanuit eigen passie en inzicht“laten doen ipv nog meer en harder werken”

•Vrijheid om te groeien naar eigen behoefte: “mogelijkheden ipv barrières”

•Mensen en hulpverleners spreken elkaar aan op expertise: “Ik wil, ik kan, ik heb nodig”

27 november 2018 | 68

27-11-2018

35

Ruwaard Positief Gezond in Beweging

Met veel dank aan:

•Bart Bakker: Projectleider Proeftuin Ruwaard•Susanne Smits: Programmamanager ROS Robuust•Alle zorg- en welzijnsprofessionals in de wijk

Ruwaard Oss

Maar vooral:•Alle bewoners en vrijwilligers van de

wijk Ruwaard in Oss!

27 november 2018 | 69

IkPas en het concept van Positieve Gezondheid

Rob Bovens

Universiteit Tilburg

27-11-2018

36

IkPas en het concept van Positieve gezondheid

Van traditionele benadering (afschrikking)

27-11-2018

37

27-11-2018

38

Traditionele

Benadering werkt niet meer

Bijvoorbeeld 55-plussers

• Veel late onset, babyboomer, die geniet

• Heeft het verdiend

• Veel positieve ervaringen meegemaakt in het leven met alcohol

• Veel foutieve informatie verkregen in het verleden

• Makkelijk doelwit voor alcoholreclame (associatie met genieten, Zwitserlevengevoel, status, luxe)

• Zitten veel voor de buis (omroep Max, veel ‘geniet’-programma’s)

• Laat zich niet makkelijk wat zeggen, is wars van moralistische benadering

• Veel vrije tijd en geld

• Ook zorgprofessionals veel moeite met bespreken

27-11-2018

39

Oude benadering werkt dan niet

• Moralistisch

• Gericht op ongezond gedrag

• Gericht op jeugd of op situaties in het verkeer

• Niet gericht op dagelijks gedrag, bijv. op agressie

• Niet gericht kortom op deze doelgroep

Antwoord: positieve benadering

Een op leerervaringen gerichte campagne:

• niet-moraliserend

• niet gericht op definitief wegnemen alcohol, maar op gewoontegedrag

• Geflankeerd met veel Inhoudelijke informatie

• Vol met tips voor alternatieven

• En een sociaal gebeuren

27-11-2018

40

Sinds 2015 IkPas

Ontstaan uit:

- Regionale en lokale initiatieven

Aanleiding:

▪ Nonalcoholnovember: balans zoeken

▪ Regionale alcoholprojecten jeugd: goede voorbeeld ouders

▪ Ocsober (Australië): goede doelencampagne

▪ Partnership Vroegsignalering alcohol: agendasetting stijging problematiek

onder ouderen (aansluiten bij traditionele Vastenperiode)

▪ Windesheim: verbeteren studieprestaties studenten

(IkPas = Periodiek Alcoholloos Studeren)

Missie

• Door het opdoen van leerervaringen deelnemers meer bewust te maken van de rol van alcohol in hun leven. Waardoor deelnemers in de toekomst mogelijk bewustere keuzes gaan maken en er een bewuster drinkpatroon op na gaan houden met een gezondere leefstijl als gevolg. En het drinken van alcohol dus weer een keuze wordt en geen gewoonte.

• Deelnemers praktische handvatten en argumenten bieden om deze keuze waar te kunnen maken

• Uiteindelijk resultaat: Burger bepaalt óf, wanneer en hoeveel hij of zij drinkt!! (en niet reclame of groepsdruk)

27-11-2018

41

Model: ASE-model achterstevoren

Eerst ander gedrag, dan door leervaringen

andere attitude en normen en tenslotte

behoefte aan meer kennis

Voorbeeld: Preventieakkoord

Weinig tot geen draagvlak voor strengere maatregelen

IkPas-deelnemers worden vanzelf ambassadeur !!!

27-11-2018

42

Deelnemersprofiel algemeen

• Ontwikkeling man/vrouw-verdeling: ‘oudgedienden’ 32.8%-67.2%, nieuwkomers 36.6%-63.4%

• Ontwikkeling in opleidingsniveau: ‘oudgedienden’ 68% hoogopgeleid, nieuwkomers 55%

• Ontwikkeling in leeftijd: ‘oudgedienden’ 70% 45-plus, nieuwkomers 57.5%

• Verhouding 30 dagers-40 dagers (op basis registratie): fifty-fifty

Deelnemersprofiel:Leeftijd (op basis registratie)

6 7 9 8

21 21 20 22

29 26 23 24

20 20 17 17

15 1716 18

10 11 14 12

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2015 2016 2017 2018

Leeftijdsopbouw

> 65 jaar 55-64 jaar 45-54 jaar 35-44 jaar 25-34 jaar < 25 jaar

27-11-2018

43

Deelnemersprofiel 2018:frequentie van alcoholgebruik, leeftijd en geslacht

3,43,9 4,2

4,65,1

5,7

2,8 3,1

4,14,8

5,35,9

< 25 JAAR 25-34 JAAR35-44 JAAR45-54 JAAR55-64 JAAR > 65 JAAR

Frequentie (dagen p/w

dagen p/w mannen dagen p/w vrouwen

Deelnemersprofiel 2018:alcoholconsumptie, leeftijd en geslacht

24,3

21,2 21,2 20,9 21 21,7

15,312,6 13,6

15,517,2

19,1

< 25 JAAR 25-34 JAAR 35-44 JAAR 45-54 JAAR 55-64 JAAR > 65 JAAR

Alcoholconsumptie glazen p/w

Glazen p/w mannen Glazen p/w vrouwen

27-11-2018

44

Deelnemersprofiel:Drinkfrequentie (elke dag drinken) en leeftijd

3 618

28

40

60

1 716

25

36

53

3 917

27

39

57

< 25 JAAR 25-34 JAAR 35-44 JAAR 45-54 JAAR 55-64 JAAR > 65 JAAR

Percentage drinkers alle dagen en leeftijd

2016 2017 2018

6,08

3,133,82

8,12

5,35,94

14,2

8,429,76

0

2

4

6

8

10

12

14

16

Voor IkPas 6 wk na IkPas 6 mnd na IkPas

IkPas2017 alcoholconsumptie

glazen ddw glazen wknd glazen p/w

27-11-2018

45

2,18

1,371,64

2,31

1,81,96

4,49

3,17

3,6

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

5

Voor IkPas 6 wk na IkPas 6 mnd na IkPas

IkPas2017 Drinkfrequentie

Freq ddw freq wknd freq week

Advies gezondheidsraad/Overmatig drinken

Voldoet aan normen

Gezondheidsraad/

overmatig drinken

Vóór IkPas 2017 6 maanden na

IkPas 2017

Nederlandse

bevolking 2016

(CBS/RIVM)

Mannen advies GR 21.9% 39.9% 28.0%

Vrouwen advies GR 33.3% 54.4% 50.4%

Mannen Overmatig 31.2% 12.8% 10.4%

Vrouwen Overmatig 38.2% 18.0% 7.3%

27-11-2018

46

IkPas en Positieve Gezondheid (1)

• Lichaamsfuncties: fitheid, beter slapen, alcoholmatiging. Onderzoek Radboud (verbetering leverfuncties, glucosegehalte, cholesterolgehalte)

• Mentaal welbevinden: eigen kracht, zelfregie: het gevoel weer aan het stuur te staan wat betreft de keuze om wel of niet te drinken, doorbreken van (hinderlijk en ongezond) gewoontegedrag.

• Zingeving: werken aan een gezonde, alternatieve invulling van de activiteit die normaal aan het drinken van alcohol besteed wordt (bijv. weer eens een boek (uit)lezen, sporten)

IkPas en Positieve Gezondheid (2)

• Kwaliteit van leven: ervaren gezondheid, levenslust, balans. Deelnemers liepen bijv. persoonlijke records op hardloopwedstrijden of zagen hun relatie verbeteren. Ook sparen zij hiermee geld uit.

• Sociaal-maatschappelijke participatie: activiteiten op social media, regionaal georganiseerde bijeenkomsten, maar ook gerapporteerde verbetering van (sociale) relaties. In buitenland goed doelen-acties (België: Tournée Minérale: geld naar kankerfonds)

• Dagelijks functioneren: deelnemers rapporteerden fitheid, beter slapen en meer energie. Momenteel ook onderzoek naar cognitieve vaardigheden (alertheid, reactiesnelheid, aandacht)

27-11-2018

47

Onderzoek richt zich op ‘What’s in it for me’

- Slaaponderzoek (invloed op remslaap)

- Cognitieve vaardigheden

- Vrije tijdbesteding

- Bewegen en sporten als alternatief

- Invloed op rookgedrag

- Toekomst: invloed op somatische en psychische functies

Aansluiting bij diverse settingen: hoger onderwijs, bedrijven (met aandacht voor lage SES), eerste en 2e lijns-gezondheidszorg, wijken

Ontwikkeling logo: van druppel naar pauzeteken

27-11-2018

48

Breder toepasbaar

Maar ook….

II

27-11-2018

49

En….

II

Onderzoek Tranzo ism Fontys onder studenten

Mobiel op pauze: invloed op bijv. slaap,

maar ook op aanpassen gedrag

27-11-2018

50

Werkzame elementen

• Bottom up, niet topdown, IkPas is meer een beweging dan een campagne

• Campagneteam ondersteunt, reikt handvatten aan (werken nu ook aan selftoolkit)

• Het gaat om positieve leerervaringen, niet om ziektes te bestrijden

• Het gaat om weer zelf aan het roer staan

27-11-2018

51

Wat werkt? Alle werkzame elementen op een rij

1. De gemeenschap staat centraal2. Helderheid krijgen over eigenaarschap3. (Cijfers in) model is niet leidend, maar proces4. Veranderende rol overheid, organisaties en burger t.o.v. elkaar5. Gelijkwaardig optrekken en gezamenlijke verantwoordelijkheid6. Brede kijk: Fysieke, sociale en gezondheidsindicatoren7. Aansluiten bij wat er in de wijk is8. Professionals (wijkwerkers) actief betrekken9. Uitgaan van wat mensen zelf belangrijk vinden voor hun gezondheid10. Budget om ideeën en vragen van bewoners te kunnen uitvoeren11. Bestuurlijk draagvlak, coalitieakkoord12. (Alphens) Keten Overleg: bestuurlijke gesprekstafel en wijknetwerken voor uitvoerders13. Werkconferentie met wijkdiscussies14. Impuls van ZonMw-project Wijzer in de Wijk (budget)15. Bewoners werken vanuit eigen passie en inzicht “Laten doen i.p.v. nog meer en harder werken”16. Vrijheid om te groeien naar eigen behoefte: “mogelijkheden i.p.v. barrières”17. Mensen en hulpverleners spreken elkaar aan op expertise: “ik wil, ik kan, ik heb nodig”18. Bottom up, niet topdown (IkPas is meer een beweging dan een campagne)19. Campagneteam ondersteunt, reikt handvatten aan (werken nu ook aan selftoolkit)20. Het gaan om positieve leerervaringen, niet om ziektes te bestrijden21. Het gaat om weer zelf aan het roer staan

27-11-2018

52

1. Vertrekken vanuit de burger/gemeenschap (individueel/collectief)

2. Brede/andere kijk op gezondheid hebben

3. Bespreken van waarden (eigen regie, eigenaarschap, verantwoordelijkheid,

gelijkwaardigheid, vrijheid)

4. Bottum up (samen)werken

5. Aansluiten bij wat er al aanwezig is

6. Organiseren van werkconferenties/-overleggen

7. Leren als onderdeel van het proces zien

8. Verschillende expertises betrekken

9. Bestuurlijk draagvlak hebben

10. Over budget beschikken

Aan tafel

Wat heb jij op je bordje?Welke elementen werken bij jou?Wat ontbreekt er nog?Waar wil je mee aan de slag?En.. Doe je er nog een schepje boven op?

Wat zijn de belangrijkste lessen?

27-11-2018

53

Plenaire terugkoppeling en discussie

Wat werkt in de Publieke Gezondheid?

• Sociale contacten• Serieus genomen worden• Samen leuke dingen doen• Steun van anderen• Erbij horen• Zinvolle dingen doen• Interesse in de maatschappij

• Zorgen voor jezelf• Je grenzen kennen• Kennis van gezondheid• Omgaan met tijd• Omgaan met geld• Kunnen werken• Hulp kunnen vragen

• Genieten• Gelukkig zijn• Lekker in je vel zitten• Balans• Je veilig voelen• Hoe je woont• Rondkomen met je geld

• Onthouden• Concentreren• Communiceren• Vrolijk zijn• Jezelf accepteren• Omgaan met verandering• Gevoel van controle

• Zinvol leven• Levenslust• Idealen willen bereiken• Vertrouwen hebben• Accepteren• Dankbaarheid• Blijven leren

• Je gezond voelen• Fitheid• Klachten en pijn• Slapen• Eten• Conditie• Bewegen

©Gespreksinstrument IPH – versie 1.0 – oktober 2016www.mijnpositievegezondheid.nl