Welkom bij het Trade Seminar Midden-Oosten

Madurodam, Den Haag

Donderdag 21 mei 2015

Programma

12.00 – 12.30 Inloop met lunchmogelijkheid 12.30 – 12.45 Intro presentatie door Ralph Dazert 12.45 – 13.00 Antoinette Willemsen – CSI Control Systems 13.00 – 13.15 Mark Pieter Frölich – WireCo/Lankhorst Ropes Middle East 13.15 – 13.30 Discussie en afsluiting

• Focus: Golfregio

• Economische kerncijfers

• Lage olieprijs en de begroting

• Verslaafd aan de olie?

• Werven in de regio

• Verkenning reders

• Verkenning marinesector

Maritiem Midden-Oosten: een verkenning

Ralph Dazert

Marktanalist

Netherlands Maritime Technology

• Koeweit

• Saudi-Arabië

• Bahrein

• Qatar

• VAE

• Oman

Focus: Golfregio

• Saudi-Arabië veruit het grootst qua oppervlak en inwonertal (30,7 miljoen), BNP per hoofd het laagst (USD 20.677)

• Qatar slechts 1,8 miljoen inwoners, BNP per hoofd bij hoogste ter wereld (USD 102.785), vergelijkbaar met Noorwegen, Luxemburg

• Bahrain en Oman zitten qua BNP per hoofd ietsje boven Saudi-Arabië.

• Emiraten en Kuwait qua BNP per hoofd vergelijkbaar met NL (rond USD 40.000)

• Maar, inkomens zeer scheef verdeeld tussen kleine groep vaak schatrijke “locals” en grote groep veel minder betaalde expats met weinig tot geen rechten

• Percentage expats varieert van circa 30% in Saudi-Arabië tot ruim 80% in Qatar

Economische kerncijfers

Olieprijs Brent vandaag: USD65 per vat

Meeste Golfstaten hebben echter grote monetaire

reserves, kunnen dit wel paar jaar uitzitten

Dit geldt NIET voor Iran en Irak!

Saudi-Arabië hoopt US Shale uit de markt te drukken

Lage olieprijs en de begroting

Bron: BBC.com, 19/1/’15

• Olie-industrie verantwoordelijk voor 45% van BNP van Saudi-Arabië en 75% van de

overheidsbegroting. Diversificatie van economie komt nog steeds niet echt op gang

• VAE zijn minst afhankelijk van olie: 25% van BNP komt van olie-industrie

• Meeste landen in de regio hebben actief beleid gericht op diversificatie van economie

• Opbouw van eigen scheepsbouw- en –reparatiesector speelt in aantal landen een rol!

• Havens worden uitgebouwd, vaak in combinatie met plannen voor grootschalige nieuwe

industriegebieden en steden (bijv. Saudi-Arabië, Oman)

Verslaafd aan de olie?

Bronnen: wikipedia, CIA.gov

Werven in de Golfregio

Werven in de Golfregio LAND WERF BESCHRIJVING

Bahrein ASRY reparatie tot 500.000 DWT, offshore modules en rigs, sinds kort ook bouw workboats

BASREC kleine reparatiewerf, twee hellingen tot 80m, 170m kade

Koeweit HEISCO reparatie tot 35.000DWT, kleine workboats, offshore modules

Oman Oman Drydock Company Splinternieuwe reparatie- en conversiewerf in Duqm, in samenwerking met DSME

Qatar Milaha Shipyard reparatie van kleinere schepen tot 150m

Nakilat Damen (NDSQ) groot scala Damen producten, ook begonnen aan megajachten

Nakilat Keppel (N-KOM) zeer grote reparatiewerf, geopend 2010, ontwerp Haskoning DHV

Saudi-Arabië Dammam Shipyard Reparatie van schepen tot 22.000 ton

Zamil Shipyard reparatie van schepen en rigs, nieuwbouw van workboats en offshoreschepen, zit in Dammam

VAE Abu Dhabi Ship Building (ADSB) Marineschepen

Albwardy Marine Partner van Damen, actief in reparatie schepen tot 6000 ton/130m op drie locaties én partner in Damen Sjarjah

AMASCO Offshore fabricator / afloat repair, in Dubai Al Jadaf Ship Docking Yard

Damen Sjarjah Joint-venture met Albwardy. Bouw en reparatie van workboats en offshoreschepen.

Drydocks World Dubai

3 werven in Dubai. Grote conversie- en reparatiewerf, voor handelsschepen en offshore, ook bouw van

platforms, jack-up rigs en modules. Daarnaast twee reparatiewerven voor kleinere schepen in Jadaf en Dubai

Maritime City

Dubai Shipbuilding & Engineering Bouw van workboats en offshoreschepen tot circa 100m. Werf in DMC en in Sjarjah

Eversendai OffshoreOffshorewerf, Maleisische eigenaar, gespecialiseerd in jack-ups, platforms, modules, zit in Ras Al Khaimah

Maritime City. Ook sites in Sjarjah en Qatar

Grandweld Shipyards Offshoreschepen en workboats tot circa 50m, nieuwbouw en reparatie. Zit in Dubai Maritime City

Gulf Craft jachten tot circa 50m, zit in Ajman

Gulf Marine Services Offshore contractor die eigen jack-ups bouwt in Abu Dhabi

Lamprell Jack-up rigs, vaste platforms en offshore modules, 3 werven

Topaz Ship Building Twee werven: Nico Craft in Fujairah en Adyard in Abu Dhabi (offshoreschepen, workboats, baggerschepen)

Triangle Marine In Dubai Maritime City, recent begonnen met twee 45m Fast Offshore Support vessels

• Emiraten zijn wel met afstand scheepsbouwcentrum van de regio, 20-30 schepen /jaar

• Dat is exclusief rigs, oorlogsschepen/patrouilleboten en workboats zonder IMO nummer

• Werven leveren in toenemende mate aan partijen buiten de Golfregio

• Met name VAE en Qatar willen volledig in eigen behoefte voorzien qua slepers, workboats

en marineschepen, zo ver zijn ze echter nog niet!

• Vaak projecten met “technology transfer” op bijvoorbeeld marinegebied

• Kennis en ervaring van buitenlandse toeleveranciers is welkom

Wat en waar wordt er gebouwd?

Bronnen: IHS Fairplay, Clarkson

• De Emiraten, Saudi-Arabië en Koeweit zitten bij de top-30 van grootste handelsvloten ter

wereld (resp. 25e,26e en 29e). Vloten van S-A en Koeweit leunen sterk op tankers, VAE meer

gediversificeerd

• Grote namen uit de regio: Bahri, UASC, UACC, Nakilat, ESNAAD, Marine Assets Corp.

• Management meestal voor groot deel in handen van Westerse expats

• Grote handelsschepen worden besteld in Azië, veel offshoreschepen nog steeds besteld

buiten de eigen regio, bijvoorbeeld in Nederland! (ESNAAD bij De Hoop en Damen)

Reders in de Golfregio

• Overkoepelend Organization of Islamic Shipowners (OISA): alle landen in de regio zijn lid

• Koeweit Kuwait Shipping Companies and Agents Association (KSCAA)

• VAE UAE Shipping Association (UAESA)

• Ook nuttig Dubai Maritime City Authority (DMCA)

Redersverenigingen in de Golfregio

• Alle landen in de regio zijn driftig aan het investeren in hun marines

• Tijd van afdankertjes kopen uit het Westen is voorbij

• Snelle patrouilleboten / missile craft en kustwachtschepen vormen de hoofdmoot

• Opschaling: investeringen in korvetten, OPV’s en logistieke schepen ter ondersteuning

• Zoals in veel landen, probeert een aantal landen de marinebouw te gebruiken om de lokale

scheepsbouw een “boost” te geven

Marines: waar wordt er gekocht?

• Bahrain: Duitsland/Qatar/VS.

• Koeweit: VS.

• Oman: Singapore, UK.

• Qatar: Turkije en lokaal (Nakilat Damen)

• Saudi-Arabië: Frankrijk, VS, toekomstige orders mogelijk naar Duitsland (onderzeeërs,

fregatten?) en Frankrijk/VS (fregattten?)

• VAE: Duitsland, Frankrijk, Italië, Zweden, en lokaal o.a. bij Damen

Waar kopen de marines hun schepen?

Meer info?

Ralph Dazert

Marktanalist

dazert@maritimetechnology.nl

Dank voor uw aandacht!