1Provinciaal informatieblad voor de welzijnssector • april – mei – juni 2011Verschijnt vier keer per jaar • P911755 • Dienst Welzijn Provincieplein 1, 3010 Leuven

België – Belgique

P.B. – PP

3000 LeuvenMasspost

BC 31991Wel magazine

Vlaams-Brabant

Dossier • Opvoedingsondersteuning Park Passionisten • Innovatief woonzorgprojectThuiszorg • De toekomst van de eerste lijn

03

2

in dit nr04 kort Begeleiderspas

www.eerstehulpbijschulden.be Dossier Minderheden

06 dossier Opvoedingsondersteuning

09 praktisch Kinderen in cyberland

10 in de kijker Sociale woonzorgwijk

in het groen

12 het Wereldje Wel Sociale tolken van Pasta

13 focus op thuiszorg De toekomst van de eerste lijn Praatcafés dementie

15 agenda Wat staat er de komende

maanden op het programma?

16 als ik baas was... Mensen uit de welzijnssector

over hun wensen en dromen

“Sommige kinderen hebben na school behoefte om eventjes niets te doen.

06

Marjoes SmeetsLandelijke Kinderopvang

3

Beste Vlaams-Brabander

Kinderen zijn de toekomst. Om die veilig te stellen, is geen inspanning ons te veel. Daar-om hebben we in ons dossier Opvoedings-ondersteuning aandacht voor nieuwe manie-ren om ouders bij hun uitdagende – maar ook mooie en prettige – taak te ondersteunen. Al te vaak wordt opvoedingsondersteuning geassocieerd met problemen, terwijl opvoe-den zoveel ruimer is dan alleen moeilijke situ-aties. Het project van de Leuvense professor Ramaekers en het bijbehorend Bronnenboek bewijzen dat.

Stilstaan is niet altijd achteruitgaan. Dat ont-dekken we in hetzelfde dossier, met het pro-ject van de Landelijke Kinderopvang waar-bij kleuters eventjes helemaal niets moeten doen om te genieten van deugddoende rustpunten.

Nog in dit nummer: de sociale tolken van Pasta, die het werk van allerhande orga-nisaties in onze steeds multicultureler wordende wereld een stuk gemak-kelijker kunnen maken. En we heb-ben ook aandacht voor het bijzon-der project Park Passionisten, dat misschien wel de toekomst van de woonzorg heeft uitgetekend. In de thuiszorg, ten slotte, geven we een overzicht van de belangrijkste conclusies van het eerstelijnszorg-congres.

U ziet het: een heel toekomst-gericht nummer, met veel innova-tieve projecten.

Ik wens u veel leesplezier

Monique Swinnengedeputeerde welzijn

Welkom

Nog in dit nummer: de sociale tolken van Pasta, die het werk van allerhande orga-nisaties in onze steeds multicultureler wordende wereld een stuk gemak-kelijker kunnen maken. En we heb-ben ook aandacht voor het bijzon-der project Park Passionisten, dat misschien wel de toekomst van de woonzorg heeft uitgetekend. In de thuiszorg, ten slotte, geven we een overzicht van de belangrijkste conclusies van het eerstelijnszorg-

U ziet het: een heel toekomst-gericht nummer, met veel innova-

Samen naar de picknick!Op woensdag 18 mei, tijdens de week van de op-voeding, nodigen de provincie en verschillende gemeen-ten ouders en hun kinderen uit in het Provinciedomein Huizingen. Tussen 12.30 en 15 uur genieten we van een gratis picknick met heerlijke streekproducten. Van 14 tot 17 uur kan er samen met de kids worden gekozen uit ver-schillende activiteiten.

De provincie Vlaams-Brabant wil informele contacten tussen ouders stimuleren. Als ze elkaar een beetje leren kennen, kunnen ze informatie uitwisselen, steun bie-den of zelfs verantwoordelijkheid delen. Meer inspira-tie over dergelijke ontmoetingen en netwerken is er nu ook in het Bronnenboek, waarover u meer verneemt ver-der in dit nummer. Ziet u deze picknick helemaal zitten? Schrijf dan tijdig in!

Meer info en inschrijving:www.vlaamsbrabant.be/weekvandeopvoeding kindbeleid@vlaamsbrabant.be T 016-26 73 48

16als ik baas was …dossier

Wel. magazine is een driemaandelijkse uitgave van de provincie Vlaams-Brabant met nieuws uit en voor de wel-zijnssector. • Redactie en realisatie: Jansen & Janssen, www. jaja. be • Verantwoordelijke uitgever: Marc Collier, provinciegriffier, Provincieplein 1, 3010 Leuven • Redactie-contact: wel@vlaamsbrabant.be • Wel.magazine wordt ge-drukt op milieuvriendelijk papier. Etikettering en verzending gebeuren in samenwerking met een beschutte werkplaats.

Hebt u ideeën om het blad nog beter te maken? Voorstellen voor een artikel, initiatieven die u in het zonnetje wilt zetten? Laat het ons gerust weten op wel@vlaamsbrabant.be, en we gaan ermee aan de slag!

4

KORt

Panal vzw en Forum Palliatieve Zorg, twee Netwerken Palliatieve Zorg van Vlaams-Brabant, hebben een praktisch draaiboek uitgegeven: Vrijwilligers pallia-tieve zorg in woonzorgcentra. Vrijwilligers kunnen een bijdrage leveren aan de kwali-teit van de palliatieve zorg aan bewoners in woonzorgcentra. Door een samenwerking tussen professionelen en vrijwilligers kun-nen de wensen van bewoners in een pallia-tieve zorgfase beter worden ingevuld. Door een samenwerking tussen professionelen en

vrijwilligers kan er beter worden ingespeeld op de wensen van de palliatieve bewoner.

Meer infowww.panal.beHet draaiboek wordt voorgesteld op een studienamiddag op donderdag 26 mei 2011 in het provinciehuis van Leuven, van 13 tot 17 uur. Kostprijs: 30 euro, inclusief een exem-plaar van het draaiboek. Inschrijven kan via vragen@panal.be, T 016-23 91 01 of via vor-ming@forumpalliatievezorg.be

67.000. Dat is het aantal uitnodigingen dat wordt verstuurd naar alle Hagelanders tussen 50 tot en met 74 jaar oud om deel te nemen aan een wetenschappelijk proef-project ter preventie van darmkanker. Dat project loopt in samenwerking met UZ Leu-ven, het MCH, MDxHealth en de huisartsen en ziekenhuizen van onze provincie.

Jaarlijks krijgen ruim 7.700 mensen in Vlaanderen dikkedarmkanker. Voor vrouwen

Af en toe gestresseerd? Bang dat het u te veel gaat worden? Surf dan naar www.stressbuster.be. Dat is een gratis en gebruiksvriendelijk online-programma ter preventie van stressklachten.

De stressbuster is een initiatief van Logo Oost-Brabant. De website is geen verzameling tips, maar werkt een gepersonaliseerd advies uit. Gebruikers moeten zich daarom ook registreren.

Na de registratie vraagt het programma om een korte vragenlijst in te vullen die peilt naar de oorzaken van stress, stressklachten en de mate waarin de gebruiker technieken toepast om op een gezonde manier met stress om te gaan. Op basis van de antwoorden, krijgt de gebruiker een persoonlijk ‘stressprofiel’ en ont-vangt hij of zij elke dag, gedurende 2 maanden, een kort en persoon-lijk e-mailbericht dat inzichten, tips en technieken aanreikt om beter met stress om te gaan.

De provincie Vlaams-Brabant heeft in samenwerking met Kind en Gezin een taal-overlevingskit uitgegeven: een zakwoorden-boekje dat anderstaligen in staat moet stellen om vlotter te communiceren met diensten uit de welzijns- en gezondheidssector.

Het boekje is in de eer-ste plaats bedoeld als eerste hulp bij een ge-sprek over thema's met

Weg met de stress

Palliatieve zorgDraaiboek vrijwilligers

Taaloverlevingskit 67.000NIEUW !

betrekking tot ouders en kind, maar het biedt ook een meer algemene woordenschat om de ouders te laten kennismaken met het Ne-derlands.

Meer infoDe gratis zakwoordenboekjes worden verdeeld via consultatiebureaus van Kind en Gezin, het Huis van het Nederlands, de vzw De Rand en via www.vlaamsbrabant.be/publicaties.

5

Het Vlaams centrum voor Schuldbemiddeling heeft een nieuwe informatiesite voor eerstelijnswerkers en particu-lieren: www.eerstehulpbijschulden.be. U kunt er terecht voor basisinformatie over schulden, schuldhulp verlening, rechten en plichten van schuldenaar en schuldeiser, schuldbemidde-ling, enzovoort.

De site is duidelijk opgebouwd, met informatie over wat een schuldeiser kan doen, waar u hulp kunt halen en wat de eerste stappen kunnen zijn om uit de schuldenspiraal te raken. Er wordt informatie gegeven over specifieke schuldproble-men, gegroepeerd per rubriek: wonen, elektriciteit en gas; lening, krediet en verzekering, enz. Heel handig is de budgetplanner op de site.

Met de provinciale begeleiders-pas voor personen met een handicap mag een begeleider gratis mee naar het theater, een optreden, een sportmanifes-tatie, een tentoonstelling. De persoon met een handicap betaalt zelf de gewone toegangsprijs.

De pas staat op naam van de persoon met een handicap: de begeleider hoeft dus niet altijd dezelfde persoon te zijn. De pas heeft een maximum geldigheidsduur

van vijf jaar en is verlengbaar. Organisa-ties die de pas aanvaarden, zijn herken-baar aan een speciaal label.

Wilt u met uw organisatie deelnemen aan de begeleiderspas? Geef dan een seintje op het onderstaand adres.

Meer infoT 016-26 73 20handicap@vlaamsbrabant.bewww.vlaamsbrabant.be/handicap

De provincie heeft een nieuw dossier uitgebracht: Minderheden in Vlaams-Brabant.Een document boordevol nuttige informatie voor lokale besturen en organisaties om een doelgericht beleid rond minderheden uit te stippelen.

Het dossier geeft duidelijke en actuele cijfers op gemeentelijk niveau en soms zelfs op de schaal van de deelgemeenten. trends en evoluties worden toegelicht. Beleid, voorzie-

Gespotwww.eerstehulpbijschulden.be

Handig! Begeleiderspas

Dossier minderheden Welgeteld67.000

. Mijn

beg

eleider mag grat s mee .

is het de tweede kanker na borstkanker, voor mannen de derde na prostaat- en longkanker. Deze vorm van kanker komt vooral voor bo-ven de leeftijd van 50 jaar.

Dikkedarmkanker komt voor bij men-sen zonder aanwijzing voor verhoogd risi-co. Daarom is vroegtijdige opsporing zinvol. Als de kanker in een vroeg stadium wordt vastgesteld, bedraagt de overlevingskans 95 %.

ningen en initiatieven van de federale, Vlaam-se en provinciale overheden werden in kaart gebracht.

Meer infoU kunt het dossier downloaden of bestellen via www.vlaamsbrabant.be/dossierminderheden

NIEUW

6

Opvoeding is vandaagté geprofessionaliseerd

Van 16 tot 23 mei, de Week van de Opvoeding, zal opnieuw hevig gediscussieerd worden over de verschillende pedagogische methodes. Stefan Ramaekers, professor aan de Onderzoekseenheid Pedagogische wetenschappen van de KU Leuven, plaatst alvast een kanttekening. ‘We hechten vandaag te veel belang aan de expertise van deskundigen’, vindt hij. ‘We schijnen te vergeten dat ouders perfect in staat zijn om zelf te oordelen.’

inderen opvoeden lijkt vandaag wel een bijzonder moeilijke klus’, zegt professor Stefan Ramaekers. ‘Als je

artikels leest of programma’s ziet over het op-voeden van kinderen, dan gaat het vaak over ‘uitdagingen’, ‘complicaties’ en ‘problemen’ die om een oplossing vragen. Het lijkt wel als-of er elke dag van alles kan misgaan. Er wordt ook gegoocheld met termen als ‘veilige hech-

ting’ en ‘hyperactiviteit’, begrippen die slaan op specifieke probleemsituaties en nu toege-past worden op het dagelijks opvoeden.’

‘Om al die problemen het hoofd te kunnen bieden, moeten ouders een beroep doen op deskundigen, of op zijn minst op de hoogte blijven van de laatste opvoedingstheorieën. Niet eenvoudig, want elk jaar verschijnt wel een nieuw boek met alweer een nieuwe me-

thode. Het resultaat is dat ouders niet meer weten wat ze nu eigenlijk moeten doen.’ Al die theorieën leggen bovendien sterk de nadruk op het belang van de ouders. ‘Alles wordt vernauwd tot de interactie ouder-kind. De samenleving speelt bijna geen rol meer. Dat legt een zware druk op de ouders en maakt hen onzeker.’

RuiMeRe contextNatuurlijk is het niet de bedoeling om alle ex-pertise maar meteen overboord te gooien. ‘Als ouders specifieke vragen hebben, moeten ze terechtkunnen bij een deskundige. Maar ik wil opvoeding ruimer zien dan alleen probleem-situaties. Het ‘gewone’ opvoeden, de manier waarop we onze kinderen waarden meege-ven bijvoorbeeld, mag meer aandacht krijgen. Opvoeding moet ook zo veel mogelijk in de handen van de ouders zelf blijven. Waarom niet uitgaan van de kracht, de ervaringen van de ouders in plaats van een of ander norma-tieve, wetenschappelijke theorie? Opvoeding is geen taak die je ‘goed’ of ‘slecht’ doet. Hoe bepaal je trouwens wat de norm is?’

Stefan Ramaekers wil de relatie kind- ouders ook in een ruimer perspectief plaat-sen. ‘Opvoeden staat vandaag vaak los van

k

“

7

DOSSIER • OpvOEDIngSOnDERStEunIng

Opvoeding is vandaagté geprofessionaliseerd

het sociaal leven, terwijl het in essentie gaat om kinderen een plek te geven in de maat-schappij. Als allochtone jongeren spijbelen bij-voorbeeld, worden hun ouders vaak met de vinger gewezen. Nochtans mag je in dergelijke situatie de brede sociale context – een maat-schappij waarin allochtonen te weinig door-stromen naar de arbeidsmarkt – niet uit het oog verliezen.’

Sociale coheSieEen manier om die andere visie op opvoe-

ding concreet vorm te geven, is door de steun tussen ouders onderling te stimuleren. ‘Samen met mijn medewerker Philippe Noens ben ik op zoek gegaan naar activiteiten waar ouders el-kaar informeel ontmoeten. We hadden graag onderzoek gevoerd naar alle plekken waar ge-zinnen spontaan samenkomen, zoals zwem-baden, pleinen of rusthuizen, maar daar had-den we helaas de middelen niet voor. Wel kregen we vanuit de dienst Welzijn van de pro-vincie Vlaams-Brabant voldoende budget om bij een tiental gemeenten in Vlaams-Brabant te kijken wat er rond opvoeding werd gedaan en welke voorbeelden er bestonden.’

In totaal brachten de onderzoekers 25 inspi-rerende voorbeelden samen in een Bronnen-boek. ‘Sommige activiteiten hebben op het eerste gezicht weinig te maken met opvoeden. Neem nu het kookatelier voor vaders en zo-nen. Het thema opvoeding komt daarbij mis-schien niet expliciet aan bod. Maar samen ach-ter het fornuis staan kan wel aanleiding geven tot gesprekken over wie welke taken voor zich neemt in het gezin en waarom dat zo is.’

eMpoweRend Evident zal het niet zijn om deze manier van opvoedingsondersteuning ingang te laten vinden, beseft professor Ramaekers. ‘Beleid-makers zijn gewend om te werken met metho-des die meetbare effecten opleveren. Hier is dat niet het geval; de uitkomst blijft altijd onzeker. Een nadeel vind ik dat niet. De waarde van een project moet in eerste instantie liggen in het empowerend potentieel, niet in de resultaten.’

‘Natuurlijk moet je niet zomaar met geld gooien. Maar vandaag gaat bijvoorbeeld veel financiële steun naar projecten als triple P, een normatieve opvoedingsmethode die een vrij be-perkt publiek bereikt. Zouden we die budget-ten niet beter besteden aan concrete bijstand voor alle ouders? Zo kan je alleenstaande ouders poetshulp aanbieden, zodat ze meer tijd over-houden voor hun kinderen. Of je kan alle ou-ders toegang verlenen tot het internet. Dat soort initiatieven heeft volgens mij veel meer zin.’

inSpiReRend BRonnenBoekIn samenwerking met de provincie bun-delden professor Ramaekers en Philip-pe Noens (Laboratorium voor Educatie en Samenleving) 25 voorbeelden van in-formele ontmoetingen. Tijdens die ac-tiviteiten kunnen ouders ervaringen uitwisselen rond het dagelijks opvoe-den, zoals de slaap- en eetgewoontes van hun kinderen. De ontmoetingen lo-pen uiteen van een geboorte bomendag

over buurtfeesten tot een baby café. Een inspiratiebron voor iedereen die ouders op een empowerende manier wil steunen bij het opvoeden.

Meer infohttp://ppw.kuleuven.be/ecs/les/onderzoek. Het Bronnenboek is gratis te downloaden op www.vlaamsbra-bant.be/opvoedingsondersteuning.

8

DOSSIER • OpvOEDIngSOnDERStEunIng

Stilstaan

e Stekelbees IBO’s maken deel uit van Landelijke Kinderopvang. Marjoes Smeets is regiomanager voor Zuid-

Hageland. Elke Buttiens is de verantwoordelij-ke van Stekelbees Hoegaarden. Daar worden na school en op vakantiedagen 150 kinderen opgevangen, tussen de 2,5 en 12 jaar oud. On-nodig te zeggen hoe druk het soms kan wor-den bij Stekelbees.

d

De provincie Vlaams-Brabant verleent investeringssubsidies voor initiatieven Kinderopvang. Valt uw project niet helemaal onder de noemer kinderop-vang, maar is het vernieuwend voor de welzijnssector of in Vlaams-Brabant, dan kan de provincie u ook een duw-tje in de rug geven. Subsidieaanvragen voor vernieuwende projecten kunt u indienen tot 15 oktober 2011.

Meer info www.vlaamsbrabant.be/subsidies

‘Plaats hebben we genoeg’, zegt Elke Buttiens, ‘maar rust hebben we te weinig. De kinderen hebben weliswaar een leeshoek met kussens en stripverhalen, maar die is te klein en te luidruchtig. We willen de hoek graag kunnen afsluiten zodat het er écht stil wordt.’

Veel pRikkelS‘Sommige kinderen hebben na school be-

hoefte om eventjes niets te doen’, vertelt Marjoes Smeets. ‘Ze gaan zelf op zoek naar een plekje om zich terug te trekken, maar met zo veel volk in een grote ruimte is dat niet vanzelfsprekend. In Stekelbees mo-gen kinderen kiezen aan welke activiteiten ze deelnemen. Dat vinden we belangrijk bij Landelijke Kinderopvang, maar op sommi-ge momenten kan dat erg vermoeiend zijn.

Sommige kinderen kunnen zich écht verliezen in keuzes.’

‘Kinderen krijgen al bij-zonder veel prikkels. Op school zijn de verwachtin-gen hoog en na de school zijn er vaak nog hobby’s. Af en toe een beetje ontspan-ning maakt hen weerbaar-der. Bovendien vangen we in Hoegaarden een aantal kin-deren op met specifieke no-den. Kinderen met ASS of ADHD hebben ook baat bij rustpunten in de opvang. In-clusief onderwijs is een goed idee, maar het vraagt ook aanpassingen van de na-schoolse opvang.’

kindeRyogaHet tweede deel van het pro-

“De Initiatieven Buitenschoolse Opvang (IBO’s) van Hoe-

gaarden en Halle hebben behoefte aan meer rust in de crèche. Stekelbees wil een grotere leeshoek en ex-tra opleidingen voor de kinderbegeleidsters. Marjoes

Smeets en Elke Buttiens leggen uit waarom.

SuBSidieS

is verdergaan

9

DOSSIER • xxxxx

Kinderen in cyberland

De provincie heeft dit jaar opnieuw een ruim aan-bod informatieve lezingen opvoedingsonder-steuning die in heel Vlaams-Brabant plaatsvinden.

praktisch.

ject zijn de kinderbegeleidsters. ‘Uiteraard doen onze kinderbegeleidsters nu al veel om rust te creëren. Zo zijn er vaste rust-momenten, bij koek en drank en tijdens het opruimen. Op woensdagmiddag en tij-dens de vakantie organiseren we passende spelen. Die vaardigheden willen we graag verder ondersteunen. Misschien zelfs met relaxatie- en meditatieoefeningen. Ook kin-deryoga kan een mogelijkheid zijn. Wij heb-ben al gemerkt dat kinderen enorm genie-ten van dergelijke initiatieven.’

‘ten slotte willen we ook de ouders betrek-ken bij ons project. We hebben een overleg-ronde voorzien om na te gaan wat hun ver-wachtingen zijn. Maar het belangrijkste is sensibilisatie. Daarom hebben we ons pro-ject Stilstaan is verdergaan genoemd. Om-dat meer rust leuk is voor iedereen, kinderen, begeleidsters én ouders.’

e lezingen en workshops opvoedings-ondersteuning van de provincie zijn een staalkaart waaruit gemeenten

een keuze kunnen maken om ouders en pro-fessionelen te ondersteunen bij hun opvoe-dingstaak. We pikten er de lezing Veilig online/cyberpesten van de Gezinsbond uit, met 5 (ver-korte) tips voor het Internet die vaak ook voor onszelf interessant kunnen zijn.

hoe vaak surfen kinderen gemiddeld op het internet?

Gemiddeld spenderen kinderen tussen 12 en 18 op een schooldag 2 uur per dag op het internet, op een woensdag 2,5 uur en op een vrije dag (dus ook in het weekend) 3 uur.

is het mogelijk om specifieke sites ontoegankelijk te maken?

Er zijn verscheidene filtersystemen op de markt. Geen enkele filter geeft 100 % veiligheid, dus blijft het belangrijk om met kinderen en jonge-ren te communiceren over het gebruik van de computer en het internet. Bovendien kunnen filters nooit tussenkomen in inhouden die jon-geren zelf op het internet plaatsen, zoals via de chat of een blog.

is controle enkel mogelijk na toestemming van mijn kind?

Het recht op privacy staat ingeschreven in het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind. tegelijkertijd heb je als ouder de plicht om je kinderen op te voeden. Leg uit aan uw kind dat u af en toe eens wil bekijken waar ze mee

bezig zijn. Doe dit dan ook samen met hen. Als u filters installeert of de instellingen van hun MSN-account aangepast wil zien, doe dit dan ook sa-men met uw kind en leg uit waarom u het doet. Dat is veel effectiever en het brengt het gesprek over de computer en het internet op gang.

hebben games ook voordelen?Hoewel ze niet zo vaak in de media ver-

meld worden, hebben games ook heel wat positieve effecten: het aanscherpen van coör-dinatievaardigheden, het verbeteren van oog-hand-brein-coördinatie, beter probleemoplos-send denken, stimuleren van de creativiteit, leren beslissingen nemen, een versterkte ruim-telijke en visuele conceptualisatie, het bevorde-ren van talenkennis: het zijn allemaal effecten die zijn aangetoond in onderzoek rond games.

Games hebben ook een sterk sociaal karakter. Om risicosituaties te vermijden, is het wel beter dat u uw kind leert om in games waarin ze met de anderen kunnen communiceren, deze gesprek-ken te beperken tot de inhoud van het game.

hoe kan u weten of uw kinderen een weblog hebben aangemaakt?

Vraag het hen. Surf samen met hen eens naar hun blog en bekijk samen wat er op staat.

Meer infoDeze en nog heel wat andere tips zijn te vinden via www.veiligonline.be. Een volledige agenda van alle lezingen en workshops opvoedings-ondersteuning is te vinden op www.vlaamsbra-bant.be/opvoedingsondersteuning.

1

2

3

4

6

dKinderen krijgen al bijzonder veel prikkels. Af en toe een beetje ontspanning maakt hen weerbaarder.

“

IN DE KIJKER

De zorgverlening zoveel mogelijk tot bij de mensen brengen.

“

Sociale woonzorgwijk in het groenPark Passionisten

Een mooi park waar senioren, psychiatrische patiënten en jonge gezinnen samenwonen, waar het wij-gevoel overheerst en alle inwoners de steun ontvangen die ze nodig hebben. Het klinkt als een utopie, maar met Park Passionisten wordt dat vernieuwend concept realiteit. Een gesprek met Gust Rector over het zorgwonen van de toekomst.

et idee voor Park Passionisten is ont-staan in 2005, toen ons rusthuis aan vernieuwing toe was’, vertelt Gust Rec-

tor, directeur van de tiense kliniek van de Broeders Alexianen. ‘In die periode las ik veel artikelen rond ouderenzorg. Daaruit bleek dat senioren het liefst zo lang mogelijk in hun ei-gen huis blijven wonen. tegelijk was het al een tijdje onze ambitie om de patiënten van onze psychiatrische kliniek zo veel mogelijk aan het sociaal leven te laten deelnemen.’

h

10

11

Sociale woonzorgwijk in het groen‘toen de Zusters Passionisten in 2006 hun domein afstonden aan de Broeders Alexia-nen – in ruil voor de bouw van een nieuw klooster – zag ik een mogelijkheid om die twee doelstellingen te verwezenlijken. Op het terrein zouden we een woonwijk kun-nen opstarten met extra zorgdiensten voor senioren en psychiatrische patiënten. Een wijk waar die twee doelgroepen aan het normale sociaal leven zouden kunnen deelnemen.’

aantRekkelijk VooR jonge gezinnenOm zo’n ambitieus project te verwezenlijken, was een flink startkapitaal nodig van 18 mil-joen euro. ‘Gelukkig maken de Broeders Alexi-anen sinds 1998 deel uit van de Broeders van Liefde, waardoor we een behoorlijk financi-eel draagvlak hebben. We werken ook sa-men met de sociale huisvestingsmaatschappij van tienen en ontvangen steun van het stads-bestuur, de provincie en de Vlaamse overheid.’

Met dat startkapitaal konden in april 2009 al de eerste werken beginnen. ‘Dit jaar zal het nieuwe klooster er staan, tegen 2015 moet de hele woonzorgwijk operationeel zijn. Het terrein zal dan een groen park bevatten, een rustoord voor senioren, een 40-tal service-flats, enkele beschutte woonplaatsen voor stabiele psychiatrische patiënten en een lo-kaal diensten centrum. Daarnaast komen er ook nog 120 sociale huur- en koopwoningen. Die zijn vooral bedoeld voor jonge gezinnen, die in de wijk een betaalbaar huis zullen vin-den aan de rand van de stad, op een verkeers-luwe plek in het groen en op wandelafstand van het station.’

eén dRuk op de knopHet hart van het project wordt het diensten-centrum. Van daar uit zullen verschillen-de zorgdiensten opereren, zoals verpleging, schoonmaakservice of de levering van war-me maaltijden aan huis. ‘We willen de zorg-verlening zoveel mogelijk tot bij de mensen brengen. Het is de bedoeling dat de senio-ren op termijn door een eenvoudige druk op een knop om assistentie kunnen vragen.’ Om-gekeerd zullen de bewoners in het centrum terecht kunnen voor educatieve vormingen en sociale activiteiten, zoals dansen en kaarten.‘Momenteel bekijken we welke behoeften er precies leven bij ons doelpubliek. Daarop zullen we dan onze diensten afstemmen. Het staat nu al zo goed als vast dat er een sociaal restaurant komt, een ontmoetingsruimte en een kinderdagverblijf. Die faciliteiten worden eventueel aangevuld met een wassalon, een

medische wachtdienst, een logopedist, een kinesist, diëtiste… Het dienstencentrum zal trouwens niet alleen instaan voor de behoef-ten van de wijk, maar ook voor die van de rui-mere omgeving. Op die manier bereiken we nog eens 800 senioren extra.’

Sociale coheSieVoor al die verschillende diensten en functies gaan de Broeders Alexianen samenwerkingen aan met andere partners. ‘Het is niet de be-doeling dat we alles zelf doen. De sociale wo-ningen blijven in handen van de sociale huis-vestingsmaatschappij. Voor de thuiszorg doen we een beroep op gespecialiseerde diensten. We hoeven ook niet per se winst te maken met dit project. Het concept vertrekt vanuit de christelijke visie van de Broeders. We willen met andere woorden in de eerste plaats een wijk met aandacht voor levenskwaliteit, een plek waar het wij-gevoel overheerst.’

In het Park zal daarom een wijkcoach aan-wezig zijn. ‘We laten de inwoners van de woonzorgwijk niet aan hun lot over, maar zorgen voor een wijkcoach die de samen-horigheid actief zal bevorderen. Dat is voor-al belangrijk voor de psychiatrische patiën-ten, voor wie deelnemen aan het sociaal leven geen evidentie is. We zullen de patiënten ook eenvoudige klusjes laten opknappen, zoals het gras afrijden of boodschappen doen.’

inSpiReRendGust Rector wil het park tot slot heel aantrek-kelijk houden. ‘De wijk mag geen ‘zorggetto’ worden. We zullen dan ook sterk toezien op netheid en veiligheid, een thema dat vooral bij de senioren leeft. Alles zal bovendien vlot toe-gankelijk zijn voor rolstoelen en kinder wagens.’

Als Park Passionisten eenmaal klaar is, is het meteen het eerste project waarbij sociaal wo-nen gecombineerd wordt met een verhoogd zorgniveau op dergelijke schaal. Gust Rector: ‘Hopelijk blijft het niet bij dit ene project, maar inspireert Park Passionisten andere initiatief-nemers om soortgelijke sociale woonzorg-wijken uit te bouwen.’

12

HEt WERELDJE WEL

“

k ben coördinator van het lokaal opvangi-nitiatief voor vluchtelingen in Herent’, zegt Yvette. ‘Zodra Fedasil nieuwe vluchtelin-

gen aan Herent toewijst, ga ik bij de mensen langs. Als uit het eerste gesprek blijkt dat ze geen Nederlands, Frans, Engels of Duits ken-nen, of te weinig, stuur ik een mail naar Pas-ta. Een dag of twee later ga ik samen met een tolk opnieuw ter plaatse.’

Bijna alle talenHet Sociaal Huis van Herent heeft een abon-nement op Pasta. ‘Een vijfbeurtenkaart kost 100 euro. Voor die prijs hebben we recht op vijf interventies. We beschikken weliswaar over ver-taalde folders en met pictogrammen kom je ook een eind, zeker als de informatie louter prak-tisch is. Maar voor een intakegesprek met nieu-we vluchtelingen werk ik liever met een tolk.’

Een professionele tolk is neutraal

Pasta staat voor Provinciaal Aanbod van Sociale Tolken voor Anderstaligen. Welzijnswer-kers kunnen op eenvoudige aanvraag gebruik maken van de dienst. Yvette Van Malleghem werkt in het Sociaal Huis van Herent en doet geregeld een beroep op een Pasta-tolk.

Pasta heeft een lijst met tolken voor bijna al-le talen. ‘De tolken hebben ook een degelijke opleiding gekregen, en dat merk je. Vóór Pas-ta bestond, moesten we ons vaak behelpen met minder professionele tolken. Het duur-de langer om ze te vinden en soms namen ze het gesprek over. Dat kan niet. Een tolk moet alleen vertalen. Neutraal. Pasta-tolken doen dat. Ook al zijn ze op de duur op de hoogte van de procedures en zouden ze in principe zelf kunnen antwoorden op de vragen van de vluchtelingen.’

‘Bij Pasta weten ze heel goed waar ze mee bezig zijn. Na iedere tolkbeurt vragen ze om een evaluatieformulier in te vullen dat peilt naar de stiptheid en de neutraliteit van de tolk.’

in leVenden lijVe‘Af en toe maak ik gebruik van de telefoni-sche tolkdiensten van Babel, maar sommige gesprekken voer je beter in levenden lijve met een tolk erbij’, zegt Yvette. ‘Het is belangrijk dat vluchtelingen goed begrijpen wat er gaat gebeuren. Als je elkaar niet goed begrijpt, loopt het makkelijk mis.’

‘Je mag niet vergeten dat vluchtelingen meestal niets kennen van de gemeente waar ze terechtkomen. Onlangs heb ik een opvang-plaats geregeld voor een gezin dat alleen Ser-vo-Kroatisch sprak. Hun zoontje had het syn-droom van Down. Het jongetje moest worden ingeschreven in het bijzonder onderwijs. We hebben toen een Pasta-tolk meegestuurd naar de eerste afspraak met de school. Der-gelijke dingen zijn gewoon te belangrijk om ze niet professioneel aan te pakken.’

‘Vluchtelingen proberen hun kinderen soms in te schakelen als ze iets niet begrijpen. Kinderen kennen dikwijls meer Nederlands dan hun ouders, omdat ze in het opvangcen-trum naar school zijn geweest. Maar kinde-ren laten tolken voor hun ouders is geen goed idee. Je mag kinderen niet belasten met re-glementen en asielprocedures. Een kind moet kind blijven.’

Meer infowww.vlaamsbrabant.be/pasta

i

13

FOCUS OP tHUISZORG

13

De toekomst van de eerstelijnszorgOp 11 december 2010 vond het Eerstelijns-gezondheidscongres plaats. Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, tekende een strategische nota uit die de toekomst van de eerstelijnszorg moet vorm-geven. Een overzicht van de krachtlijnen.

e-healthEr wordt verder geïnvesteerd in e-health, een platform dat een veili-

ge elektronische informatie-uitwisseling be-vordert tussen zorgverleners en patiënten. E-health kan voor administratieve vereen-voudiging zorgen en is een efficiënt informa-tiekanaal voor patiënten en mantelzorgers.

SaMenweRkingDe structuren die het praktijkniveau ondersteunen, zoals Logo’s, SEL’s,

netwerken, kringen en wachtdiensten, wor-

den gestimuleerd om meer samen te werken binnen samenvallende werkgebieden of ge-lijke zorgregio’s. Een soepelere regelgeving is nodig en dwarsverbindingen (ook tussen Kind en Gezin en huisartsenkringen) worden aangemoedigd. Zo komt er een eerste proef-project van Kind en Gezin en de huisartsen-kringen van de Rupel streek, Klein-Brabant en Willebroek.

uitBReiding deRdeRBetaleRSRegelingOp 10 jaar tijd is het aantal mensen

verdubbeld dat hulp uitstelt om financiële re-denen. Minister Vandeurzen steunt het voor-stel van de Senaat om de sociale derdebeta-lersregeling uit te breiden.

pReVentiePreventie is belangrijk voor het indivi-du en voor de realisatie van gezond-

heidswinst (minder voortijdige sterfte en min-der voorkombare ziekte). Binnen de bevolking zijn de gezondheids- en welzijnsrisico’s onge-lijk verdeeld. Preventieprojecten die extra aan-dacht besteden aan de gezondheidskloof krij-gen voorrang van de Vlaamse overheid.

iMagoVeRSteRkingZorg om talent moet ervoor zorgen dat vandaag en morgen voldoende

personeelsleden in de zorgsector beschikbaar zijn. Mevrouw Holtzer werd aangesteld als zorgambassadeur. Een van haar taken is het aantrekkelijker maken van de zorgberoepen.

wetenSchappelijke ondeRSteuningZowel op het terrein als voor het eer-

stelijnsgezondheidszorgbeleid is er nood aan wetenschappelijke ondersteuning. Er komt een onderzoekslijn binnen het wetenschap-pelijk steunpunt voor Welzijn, Volksgezond-heid en Gezin.

thuiSzoRgPatiënten en mantelzorgers moe-ten worden ondersteund en wor-

den de spilfiguur van heel het beleid. Het vrijwilligerswerk, de buurtwerking en ande-re lokale initiatieven zijn daarvoor belang-rijk. Minister Vandeurzen doet een oproep naar de lokale besturen om vanaf 2012 een hoofdstuk over gezondheid te voorzien in hun lokale sociale beleidsplannen.

Meer infowww.conferentie-eerstelijnsgezondheids-zorg.be.

7

65

4

32

1

Een professionele tolk is neutraal

14

FOCUS OP tHUISZORG

Praatcafés dementieEen praatcafé dementie is een bijeenkomst voor familieleden van personen met een dementie en andere geïnteresseer-den. Muziek en een glas horen erbij, en uiter-aard is het café vrij toegankelijk voor ieder-een. Ook personen met dementie kunnen dus aanwezig zijn.

In het praatcafé wordt telkens een gastdes-kundige geïnterviewd. Daarna volgt een ge-dachtewisseling met het publiek. telkens staat een ander onderwerp centraal. Er is gelegen-heid om onderling ervaringen uit te wisselen, vragen te stellen of standpunten in te nemen. Gewoon luisteren kan ook.

In 2011 worden dertien praatcafés de-mentie georganiseerd: Affligem, Asse, Diest,

Dilbeek, Grimbergen, Kapelle-op-den-Bos, Londerzeel, Wolvertem/Meise, Haacht, Hei-kruis, Leuven, tienen en Zaventem. Daar-naast wordt in Leuven ook een tweemaan-delijks praatcafé jongdementie georganiseerd (-65 jaar).

Meer infoExpertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant MEMOmemo2@dementie.bewww.ecdmemo.bewww.dementie.beDaar vindt u ook een kalender van de verschillende praatcafést 016-50 29 06

Sel Goal is een Samenwerkingsintiatief Eerste Lijn met part-ners uit het gezondheidsoverleg van het arrondissement Leu-ven. Sel Goal wil de samenwerking tussen de lokale en regionale partners ondersteunen, coördineren en optimaliseren. Er zijn 9 werkgroepen die informatiesessies, vormingen en andere acti-viteiten voor partners uit de eerstelijnsgezondheidszorg in hun regio organiseren.

Ellen thielens en Cécile Verbeken zijn twee nieuwe coördina-toren. Een van hun opdrachten is het ondersteunen en verder uit-

bouwen van de lokale werkingen. Daarnaast vertegenwoordi-gen ze Sel Goal in verschillende overlegorganen en werkgroepen.

U kunt bij hen terecht voor de organisatie van een multidis-ciplinair overleg en vragen over gebruik van het elektronische zorgplan.

Meer info:www.goalvzw.besel.gdt.goalvzw@gmail.com

Eerder dit jaar kondigde SEL Zorgnetwerk Zenneland de geboorte van zijn website aan: www.zenneland.be. De site geeft een overzicht van de activiteiten, opdrachten en actiegebieden van de SEL in Halle/Vilvoorde. Ook beschikken al-le lokale afdelingen, de LSW’s (lokale SEL Werk-groepen), over een eigen webruimte binnen de webstek waarop lokaal nieuws over de piekuur-tjes, vormingen en andere info is terug te vinden.

Ook kunt u op de website terecht voor de do’s and don’ts van het multidisciplinair overleg. Bij twijfel kunt u er de procedure, de criteria voor vergoedbaarheid en de lijst van SEL-overlegorga-nisatoren raadplegen. Binnen afzienbare tijd zal de website worden aangevuld met een databank waarin u online kunt zoeken naar de eerstelijns-hulp- of zorg. En uiteraard kunt u op www.zen-neland.be ook terecht met vragen, opmerkingen of inschrijvingen voor de nieuwsbrieven van SEL Zorgnetwerk Zenneland.

naast wordt in Leuven ook een tweemaandelijks praatcafé jongdementie georganiseerd

Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant MEMO

Daar vindt u ook een kalender van de verschillende praatcafés

Nieuwe SEL-coördinatoren

Gespotwww.zenneland.be

15

DOSSIER • xxxxx

15

agenda.31 maartBurgerparticipatie op het plattelandStudiedagLeuvenInfo en inschrijvingen: www.plattelandsacademie.be

1 april Verdwaald in het geheugenpaleisVoorstelling DocumentaireWezembeek-Oppem Info en inschrijvingen: t 02 731 43 31

1 aprilde rechten van de mens: wat ben je ermee?Studiedag over fundamentele basisrechtenLeuvenInfo en inschrijvingen: info@cjb-leuven.be 2 april Fairtrade gemeentetrekkersdagLeuvenInfo en inschrijvingen: leni.cellini@vlaamsbrabant.be

2 april Vrijwilligersbeurs KeerbergenInfo en inschrijvingen: senioren@keerbergen.be, t 015-50 90 61

5 aprilthuiszorg: zorgen voor morgenStudiedagLeuvenInfo en inschrijvingen: www.zorgnetvlaanderen.be

4 tot 6 aprildriedaagse voor ondernemende duo’s Barbençon-BeaumontInfo en inschrijvingen: www.handicum.be

6 aprilkennismaking met het paBInfoavondZellik Info en inschrijvingen: gezinenhandicap@kvg.be

26 aprildossier minderhedenVoorstelling van de cijfersHalle-VilvoordeInfo en inschrijvingen: socialeplanning@vlaamsbrabant.be

27 april en 4 mei 2011Smog-initiatieInfoavondZellik Info en inschrijvingen: gezinenhandicap@kvg.be

28 aprildossier minderhedenVoorstelling van de cijfersLeuvenInfo en inschrijvingen: socialeplanning@vlaamsbrabant.be

28 april 2011Mindfocus: een antwoord op de gevolgen van verzakelijkingDenkmiddagBrusselInfo en inschrijvingen: www.bwr.be

28 april pleegzorgInfoavond voor kandidaat-pleegoudersHeverleeInfo en inschrijvingen: Cathelijne.VanDenBerg@centrumpleegzorg.be

29 april 2011toneelvoorstellingen georgestoneelvoorstelling over ouderenmishandelingRCI Itterbeek Info en inschrijvingen: kathleen.verkest@zenneland.be

1 meiwandeling voor nabestaanden, familie en sympathisantenKazerne LombardsijdeInfo en inschrijvingen: www.werkgroepverder.be

1 meierfgoeddag Armoe troefInfo en inschrijvingen: www.erfgoeddag.faronet.be

5 mei hoe anders? diversiteit en gelijke kansen in het secundair onderwijsInspiratiedagLeuven Info en inschrijvingen: kim.baeten@vlaamsbrabant.be

5, 10 en 26 meiomgaan met suïcidaal gedrag bij jongerenDriedaagse vorming Asse Info en inschrijvingen: www.preventio.be

10 meiRegionale Seniorensportdag ScherpenheuvelInfo en inschrijvingen: sport@vlaamsbrabant.be

14 meiVrijwilligersbeursGrimbergenInfo en inschrijvingen: ingrid.hanssens@ocmw-grimbergen.be,t 02-267 15 05

17 meiVrijwilligersbeursAffligemInfo en inschrijvingen: katrien.vannieuwenborgh@ocmw.affligem.be, t 053/66 25 77

23 mei en 30 meiomgaan met suïcidaal gedrag bij volwassentweedaagse vormingAsseInfo en inschrijvingen: www.preventio.be 24 meipleegzorgInfoavond voor kandidaat-pleegoudersGooikInfo en inschrijvingen: Cathelijne.VanDenBerg@centrumpleegzorg.be

26 meiVrijwilligers palliatieve zorg in woonzorgcentraStudienamiddagLeuvenInfo en inschrijvingen: vragen@panal.be of via vorming@forumpalliatievezorg.be

29 meidag van het park toegankelijke wandelingenHalve Maan, DiestInfo en inschrijvingen: Alexander.leysen@vlaamsbrabant.be

31 mei provinciale

SeniorensportdagLeuvenInfo en inschrijvingen: sport@vlaamsbrabant.be

7 junitoegankelijkheidsdag: 10 jaar Steunpunt toegankelijkheidStudiedagKortenbergInfo en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant.be/toegankelijkheidsdag

10 juniouderenmis(be)handeling: zwijgen biedt geen uitkomstCongresSchaarbeekInfo en inschrijvingen: www.meldpuntoude-renmishandeling.be

16 juniVrijwilligersbeursHoeilaartInfo en inschrijvingen: sociaalbeleid@hoeilaart. be, t 02-658 28 42

23 juniVerzakelijking in de organisatie van de zorg: zin en onzin van schaalvergroting?Denkmiddag Locatie nog te bepalenInfo en inschrijvingen: www.bwr.be

27 junipleegzorgInfoavond voor kandidaat-pleegoudersKessel-LoInfo en inschrijvingen: Cathelijne.VanDenBerg@centrumpleegzorg.be

30 juniVrijwilligersbeursHerneInfo en inschrijvingen: vrijwilligerswerk@vlaamsbrabant.be

Surf naar www.vlaamsbrabant.be/kalender voor een uitgebreide agenda met meer informatie over de komende evenementen. Of surf naar www.uitmettoegang.be

16

als ik baas was …

Meer tijd en minder papierwerk

ls ik de baas was, kregen scholen van het buitengewoon onderwijs meer omkadering,

onder meer voor de vele administratieve taken. de laatste jaren moeten scholen meer en meer voldoen aan allerlei wettelijke bepalingen. het is vaak een moeilijke materie waarin je je moet verdiepen en de formulieren moeten op tijd klaar en ingevuld zijn en verzonden worden.

Bijvoorbeeld het leerlingenvervoer. kinderen die school lopen in het buitengewoon onderwijs kun-nen gebruik maken van gratis vervoer van en naar de school. per kind moeten we daarvoor een aan-

vraag indienen. Voor onze twaalf schoolbussen moeten we busbegeleiding zoeken. Bovendien heb-ben ouders vaak vragen over het tijdstip en het par-cours van de bus. daar komt veel opzoekwerk en pa-pierwerk bij kijken.

kinderen met complexere problemen vragen ook meer ondersteuning dan anderen voor hun optimale ontplooiing. ik denk dan aan kinderen met een meer-voudige beperking, kinderen met gedrags- en emo-tionele beperkingen of een autismespectrumstoor-nis. jammer genoeg krijgen we daarvoor niet meer uren. Behalve als ik het voor het zeggen had (lacht).’

a

“Lucienne Deboutte, directeur van BuBao De Bremberg in Molenstede-Diest