Weergave van risico's in de KWF Kanker Risico Test

NED TIJDSCHR GENEESKD. 2012;156:A4961 1

ONDERZOEK

ONDERzOEK

Weergave van risico’s in de KWF Kanker Risico TestWEERGavE pOpulaTIERISICO vERHOOGT HET INzICHT

Daniëlle R.M. Timmermans en Jurriaan Oudhoff Gerelateerde artikelen: Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:a4888 en a4910

Hoe vertelt u aan uw patiënt dat hij een verhoogd risico heeft op longkanker omdat hij rookt? Wat staat er in de folders voor bevolkingsonderzoek naar baarmoederhals-kanker? Informatie over gezondheidsrisico’s vormt een belangrijk onderdeel van de dagelijkse zorg. Van patiën-ten wordt verwacht dat zij een actieve rol spelen bij beslissingen over een behandeling. Steeds vaker ook wor-den tests aangeboden aan het algemene publiek om risi-co’s op ziekte te bepalen. Het is van essentieel belang dat mensen dergelijke risico-informatie correct begrijpen en op waarde kunnen schatten. Dit is lastig. Het kwantita-tieve karakter en de onzekerheid die inherent is aan risi-co’s maken dat de informatie abstract en moeilijk te begrijpen is.1 Dat ligt onder meer aan de manier waarop risico’s gecommuniceerd worden.2

Dit artikel beschrijft een onderzoek naar de communica-tie van risico-informatie in de KWF Kanker Risico Test (KWF-KRT). Deze test geeft voorlichting over het per-soonlijke risico op kanker met als doel kennis te vergro-ten over de risicofactoren en over het belang van gezonde leefgewoonten.3 Elders in dit tijdschrift staat een beschrij-ving van de test. Het is een vertaling van een Amerikaanse test (www.yourdiseaserisk.org) waarin alle risico-infor-matie in relatieve termen wordt beschreven. Zo wordt het persoonlijke risico omschreven als ‘gelijk aan gemiddeld’

Doel De KWF Kanker Risico Test (KWF-KRT) laten beoordelen door gebruikers en vaststellen wat de invloed is van getals-matige weergave van risico’s op de perceptie van kankerrisico’s.

opzet Dwarsdoorsnedeonderzoek middels vragenlijsten. MethoDe In totaal 612 personen uit de algemene bevolking kregen een verkor te testversie van de KWF-KRT voor dikkedarm- en

longkanker via internet voorgelegd. Er werden 12 verschillende versies getest die verschilden in de getalsmatige weergave van risico’s. Elke deelnemer kreeg 1 versie van de test voor dikkedarmkanker en 1 versie voor longkanker. vóór en na het doorlopen van de KWF-KRT kregen deelnemers een vragenlijst voorgelegd.

Resultaten Het doorlopen van de KWF-KRT-versie zonder getallen verbeterde het begrip van het relatieve risico op dikkedarmkan-ker. vooraf onderschatte 57% van de deelnemers het persoonlijke risico op dikkedarmkanker en 38% het persoon-lijke risico op longkanker. Toevoeging van kwantitatieve informatie over het populatierisico aan de standaardtest resulteerde in een verdubbeling van het percentage correc te schattingen van het populatierisico en verbeterde signif icant de schattingen van het persoonlijke risico. Het maakte geen verschil of het populatierisico alleen in getal of ook als populatiediagram werd gepresenteerd. Kwantitieve weergave van het persoonlijke risico en de risi-coreduc tie had geen ef fec t. Ongeveer 12% van de deelnemers gaf aan ongeruster te zijn geworden over het risico op kanker na het doorlopen van de test. Deelnemers oordeelden over wegend positief over de KWF-KRT.

ConClusie Het toevoegen van kwantitatieve informatie over het populatierisico leidde tot een beter begrip van zowel het popu-latierisico als het persoonlijke risico op kanker.

VU Medisch Centrum-EMGO Instituut,

afd. Sociale geneeskunde, Amsterdam.

Prof.dr. D.R.M. Timmermans, psycholoog.

Dr. J. Oudhoff, geneeskundige.

Contactpersoon: prof.dr. D.R.M. Timmermans

([email protected]).

NED TIJDSCHR GENEESKD. 2012;156:A49612

ONDERZOEK


of ‘veel hoger dan gemiddeld’, geïllustreerd in een staaf-diagram waarin het persoonlijke risico wordt afgezet tegen het algemene populatierisico. Er wordt geen kwan-titatieve informatie gegeven.De vraag is of dit de optimale manier is om het over risi-co’s te hebben. De meeste mensen hebben immers geen goed beeld van hun gezondheidsrisico’s en onderschatten deze vaak.4,5 Een kwantitatieve weergave van het per-soonlijke risico zou misvattingen kunnen wegnemen. Verder worden verbale omschrijvingen van risico’s zeer verschillend geïnterpreteerd, wat tot miscommunicatie kan leiden.6 Wij onderzochten (a) of het gebruik van getallen (‘kwantificering van risico’s) bijdraagt aan een beter begrip van deze risico’s, en (b) wat vinden deelne-mers van de KWF-KRT: maakt het hen ongerust en vin-den ze de test nuttig?

MethoDe

In het onderzoek gebruikten wij een verkorte testversie van de KWF-KRT voor dikkedarm- en longkanker. De testversie berekende individuele risico’s op deze 2 vormen van kanker op basis van leeftijd, geslacht, en 3 ziektespe-cifieke risicofactoren. In het onderzoek werden 12 versies getest die onderling verschilden in de weergave van de risico-informatie. De variatie bestond uit het wel of niet kwantificeren van risico-informatie. Daarnaast onder-zochten wij of het zinvol is om voor populatierisico’s naast getallen ook een grafische illustratie te gebruiken. In een gerandomiseerd online-experiment kreeg elke deelnemer 1 versie van de kankerrisicotest voor dik-kedarmkanker en 1 versie van de risicotest voor longkan-

taBel 1 Kenmerken van deelnemers aan een onderzoek over risicocommunicatie

♀; % 50,5leeftijd in jaren; gemiddelde (SD) 52,4 (8,5)opleidingsniveau*; %

hoog 36,6midden 29,6laag 33,8

allochtoon†; % 7,0burgerlijke status; %

alleenstaand 14,7gescheiden 6,9weduwe/weduwnaar 2,9gehuwd 66,7samenwonend 7,8

kanker in het verleden; % 4,6heeft risicofactor; %

rookt 44,0onvoldoende lichamelijke activiteit 37,9onvoldoende calciuminname 57,7onvoldoende groente- of fruitconsumptie 39,9

kennisniveau‘ik weet weinig over mijn risico op dikkedarmkanker’; % eens met

stelling72,7

‘ik weet weinig over mijn risico op longkanker’; % eens met stelling

25,3

* Indeling: hoog: wo/hbo/vwo; laag: basisschool/lbo/vmbo/mao; midden: overig.† Definitie allochtoon: vader en/of moeder geboren buiten Nederland.

FiGuuR 1 voorbeelden van de kwantitatieve weergave van een populatierisico op kanker, (a) in de vorm van alleen tekst en getallen, en (b) in de vorm van een

populatiediagram.

a b

NED TIJDSCHR GENEESKD. 2012;156:A4961 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2012;156:A4961 3

ONDERZOEK

ker. Vóór en na het doorlopen van elke KWF-KRT werd hen een aantal vragen gesteld.Deelnemers In totaal namen 612 personen uit de algemene bevolking deel aan het onderzoek (tabel 1). Zij waren afkomstig uit een panel van een gecertificeerd onderzoeks-bureau. Selectiecriteria waren: leeftijd 40-75 jaar, gelijke aantallen mannen en vrouwen. Omdat roken een belang-rijke risicofactor is, werd de steekproef voor 50% uit rokers samengesteld (eigenschap ‘roken’ vastgesteld via zelfrap-portage in 2007). Mensen die kanker hadden of hadden gehad, werden uitgesloten van deelname.Kwantificering van risico’s De volgende aspecten van de risico-informatie werden gekwantificeerd: (a) het gemid-delde populatierisico (geen risico, alleen getal, of getal en grafische illustratie); (b) het berekende persoonlijke risico (wel of geen getallen); en (c) de relatieve risicoreductie bij verandering van leefgewoonten (wel of geen kwantificering van risicoreductie). Combinatie van de verschillende vor-men resulteerde in 12 verschillende versies van de test.Kwantitatieve informatie over het populatierisico betrof het cumulatief levenslang risico in de Nederlandse bevol-king voor dikkedarmkanker en longkanker (respectievelijk 5 en 2% voor vrouwen en 6 en 8% voor mannen).7 Als grafi-

sche illustratie werd een zogenoemd populatiediagram gebruikt (figuur 1), een diagram van 10 × 10 figuurtjes waarin de kans op ziekte met kleur wordt aangegeven.Voor de kwantitatieve weergave van het persoonlijk bere-kende risico werd een schaalverdeling (0, 5, 10, 50 en 100%) toegevoegd aan de staafdiagrammen van de KWF-KRT (figuur 2). Deelnemers konden zo globaal de grootte van het persoonlijke risico afleiden; een exacte berekening op basis van epidemiologische data is niet mogelijk.1 De rela-tieve risicoreductie van preventieve maatregelen werd gekwantificeerd door de volgende zin: ‘Als u... [volledig stopt met roken] … wordt uw risico... [5] … keer kleiner’ (zie figuur 2).

uitkoMstMaten en statistisChe analyseMet digitale vragenlijsten werd de kennis en perceptie van het risico op kanker gemeten en werd om een beoordeling van de kankerrisicotest gevraagd. De vragen naar kennis en perceptie betroffen het populatierisico in absolute zin (‘Hoeveel van 1000 willekeurige personen van uw leeftijd en uw geslacht zullen volgens u ooit in hun leven dik-kedarmkanker krijgen?’), het persoonlijke risico in abso-lute zin en tevens in woorden (‘Voor uw gevoel, hoe groot

FiGuuR 2 voorbeeld van een persoonlijk berekend risico op kanker in de kankerrisicotest van het KWF. voor het onderzoek werd een schaalverdeling in frequenties

(x/100) aan het staafdiagram toegevoegd. De relatieve risicoreductie van preventieve maatregelen werd kwantitatief weergegeven in termen van ‘X keer kleiner’

(rood omcirkeld). De uiteindelijke versie van de KWF Kanker Risico Test wijkt op een aantal punten af van deze testversie (zie figuur 2 in het artikel van Elias et al.

elders in dit tijdschrift).3


ONDERZOEK


vindt u de kans dat u ooit longkanker zult krijgen?’, van ‘zeer klein’ tot ‘zeer groot’) en het relatieve risico (‘Mijn individuele risico is [hoger/lager/gelijk aan] het gemid-delde populatierisico’, op een 7-puntsschaal).Ter beoordeling van de KWF-KRT zelf werd gevraagd naar negatieve affectieve reacties en ongerustheid over het risico op kanker aan de hand van stellingen (bijvoor-beeld: ‘Als ik aan mijn risico op kanker denk, dan voel ik mij angstig’). Verder werd een algemeen oordeel over de test gevraagd (tabel 2, vragen 2-5), alsmede een subjec-tieve inschatting van het eigen risico (vragen 6 en 7) en van het toekomstig gebruik van de test (vraag 8).Analyse Voor de analyse gebruikten wij SPSS. Met regressieanalyse werd vastgesteld of de verschillende vormen van risico-informatie effect hadden op het begrip van de verschillende risico’s en op de affectieve reactie. Voor continue variabelen gebruikten wij een algemeen lineair model, voor ordinale variabelen ordinale regres-sie, en voor dichotome variabelen logistische regressie.

Resultaten

peRCeptie kankeRRisiCo vóóR De testDe schattingen van populatierisico’s door de deelnemers aan het onderzoek liepen sterk uiteen vóór zij de KWF-KRT deden. Vrouwen schatten het populatierisico op dikkedarmkanker en longkanker hoger in dan mannen (tabel 3). Minder dan een derde van de deelnemers gaf een correcte schatting van het populatierisico, dat wil zeggen: binnen 2% onder of boven het werkelijke risico. De meeste deelnemers meenden dat hun persoonlijke risico gelijk of lager was dan het populatiegemiddelde voor dikkedarmkanker (91% van de deelnemers) en long-kanker (69% van de deelnemers). Het persoonlijke risico op dikkedarmkanker werd door 57% van de deelnemers te laag geschat; voor het risico op longkanker was dit 38%. Het risico op dikkedarmkanker en longkanker werd door respectievelijk 41 en 43% van de deelnemers als ‘klein’ of ‘zeer klein’ ervaren.

veRGelijkinG vóóR en na De testHet doorlopen van de standaardversie van de KWF-KRT, waarin geen kwantitatieve risico-informatie werd gege-ven, resulteerde in een toename van het percentage deel-nemers met een juist begrip van hun relatieve risico. Deze toename in kennis was bij dikkedarmkanker statistisch significant (tabel 4).Invloed kwantitatieve informatie Het toevoegen van kwantitatieve informatie over het populatierisico leidde tot een statistisch significant betere kennis over de abso-lute hoogte van de risico’s dan bij de standaardversie, zowel voor dikkedarmkanker als longkanker (p < 0,001). Het aantal personen dat het populatierisico correct schatte, verdubbelde bijna. Het maakte geen verschil of het populatierisico alleen in getal werd gegeven of werd geïllustreerd in een populatiediagram. Het kwantificeren

taBel 2 antwoorden op stellingen in een onderzoek naar de Kanker Risico Test van KWF Kankerbestrijding

stelling antwoord*

dikkedarmkanker‡

longkanker‡

oneens; %

eens; %

oneens; %

eens; %

1 ik ben nu ongeruster over mijn

risico op kanker dan voor ik de kankerrisicotest deed

55,4 12,1 61,4 11,8

2 ik vond de kankerrisicotest begrijpelijk 3,1 90,8 2,6 93,83 ik vond de kankerrisicotest interessant 3,9 81,1 4,7 82,24 ik vond de kankerrisicotest

betrouwbaar11,6 44,8 8,7 51,5

5 ik vond de informatie over mijn risico makkelijk te begrijpen

3,6 87,1 1,8 92,0

6 ik heb nu een goed beeld van mijn risico op kanker

11,6 52,1 44,3 28,0

7 mijn risico op kanker is hoger dan ik had verwacht

39,9 27,8 56,9 38,2

8 ik zal de kankerrisicotest zeker gebruiken als hij uitkomt

20,4 40,0 21,9 38,9

* Deelnemers aan het onderzoek konden op een 5-puntsschaal aangegeven in hoeverre zij het met de stelling eens waren. De percentages antwoorden in de categorieën ‘helemaal mee oneens’ en ‘mee oneens’ zijn samengenomen in de kolom ‘oneens’; de percentages ‘helemaal mee eens’ en ‘mee eens’ zijn samengenomen in de kolom ‘eens’; de antwoordcategorie ‘niet mee eens/niet mee oneens’ is niet weergegeven.‡ Deelnemers kregen een test over darmkanker en een test over longkanker voorgelegd.

taBel 3 Schatting van het populatierisico en het persoonlijk risico op dikkedarm- en longkanker door deelnemers aan de kankerrisicotest van KWF Kankerbestrijding, vóór het invullen van de test

type risico dikkedarmkanker,

schatting doorlongkanker,schatting door

♂ ♀ ♂ ♀

populatierisico; gemiddelde in % (SD)

7,2 (10,0)* 9,6 (13,7)* 10,6 (13,3)† 14,4 (16,7)†

persoonlijk risico; gemiddelde in % (SD)

6,6 (10,6) 8,7 (14,2) 11,2 (15,4) 13,8 (18,8)

* verschil tussen mannen en vrouwen statistisch significant, p < 0,05.† verschil tussen mannen en vrouwen statistisch significant, p < 0,01.

NED TIJDSCHR GENEESKD. 2012;156:A4961 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2012;156:A4961 5

ONDERZOEK

van het populatierisico zorgde eveneens voor significant betere schattingen van het persoonlijke risico (dik-kedarmkanker: p < 0,001; longkanker: p = 0,001).Bij de KWF-KRT voor longkanker had het weergeven van het populatierisico een negatief effect op de schatting van het relatieve risico: deelnemers schatten minder vaak correct in of hun persoonlijke risico hoger of lager dan gemiddeld was dan na de standaardversie (oddsratio: 0,60; 95%-BI: 0,41-0.88; p = 0,008). Het weergeven van het persoonlijke risico had geen effect op de risicoperceptie in verbale termen (‘zeer klein’, ‘klein’, et cetera).In tegenstelling tot het kwantificeren van het populatie-risico had het kwantitatief weergeven van het persoon-lijke risico op kanker geen effect op het correct inschatten van dat risico. Ook het kwantitatief weergeven van de relatieve risicoreductie leidde niet tot significante ver-schillen met de standaardversie in hoe deelnemers over de risico’s dachten.Oordeel over de KWF-KRT Na het doorlopen van de KWF-KRT hadden de deelnemers minder negatieve affectieve reacties over het risico op longkanker en darm-kanker dan vooraf (Crohnbach-α: 0,85). Voor dikkedarm-kanker was de somscore van negatieve affectieve reacties vóór de test 16,6 en erna 16,3 (p = 0,046); voor longkanker was de somscore vooraf 17,5 en na de test 17,1 (p < 0,001). Deze afname was niet afhankelijk van de vorm van risi-cocommunicatie. In totaal gaf slechts 12% van de deelne-mers aan na afloop van de KWF-KRT ongeruster te zijn over het risico op dikkedarm- of longkanker dan vooraf (zie tabel 2).De algemene beoordeling van de KWF-KRT was positief: de somscores voor de test op dikkedarmkanker en long-kanker waren respectievelijk 14,9 en 15,5 (Crohnbach-α: 0,79). Het maakte voor de beoordeling van de KWF-KRT

niet uit in welke vorm de informatie over risico’s werd gepresenteerd.Voor veel deelnemers bleef het moeilijk een beeld te krijgen van hun eigen risico op kanker. Een derde van hen gaf aan dat het persoonlijke risico hoger was dan verwacht. Ongeveer 40% van de deelnemers zou de KWF-KRT gaan gebruiken wanneer deze uitkomt (zie tabel 2).

BesChouwinG en ConClusie

De deelnemers hadden na het doorlopen van de KWF Kanker Risico Test een betere kennis van het populatie-risico en hun persoonlijke risico op dikkedarm- en longkanker. Vooraf werd de eigen kans op kanker, vooral op dikkedarmkanker, vaak onderschat. Informeren over kankerrisico’s heeft dus zin. Het kwantitatief weergeven van het populatierisico had een belangrijk effect op mis-vattingen over de risico’s. Het maakte hierbij niet uit of de informatie alleen in getal of ook figuratief als popula-tiediagram werd gepresenteerd. Het kwantificeren van het populatierisico biedt een referentiekader dat belang-rijk is voor de algemene kennis over kankerrisico’s en voor de bewustwording van het persoonlijke risico op kanker. Toevoegen van een populatiediagram is niet altijd nodig. Dit is in overeenstemming met ander onderzoek.8

De kwantificering van het persoonlijke risico en de rela-tieve risicoreductie had geen effect op de kennis over deze risico’s. Dit kan samenhangen met de wijze waarop de risico-informatie werd gepresenteerd. Een exacte kwantificering van persoonlijke risico’s stuit op de beperking dat uit epidemiologische data alleen een onzekere schatting van het individuele risico gemaakt

taBel 4 percentages deelnemers aan de KWF Kanker Risico Test die de risico’s vóór en na de test correct inschatten, bij verschillende weergave van het populatierisico in de test

weergave populatierisico populatierisico correct geschat;* % persoonlijk risico correct geschat;* % relatief risico correct geschat;† %

dikkedarmkanker longkanker dikkedarmkanker longkanker dikkedarmkanker longkanker

vóór de test

alle weergaven 23,2 27,7 14,9 26,4 32,8 37,7na de test

geen weergave 23,3 29,0 17,7 25,2 42,3‡ 48,1kwantitatief 42,3 42,9 22,4 35,7 43,4 35,7kwantitatief en figuratief 47,0 50,2 29,4 41,3 43,8 37,8

* Correct ingeschat: schatting binnen 2% onder of boven het feitelijke risico.† Het relatieve risico was ingedeeld in 3 categorieën: hoger dan gemiddeld, gemiddeld en lager dan gemiddeld. Definitie ‘hoger dan gemiddeld’: absolute waarde van het persoonlijk risico > 1,2 x populatierisico; definitie ‘lager dan gemiddeld’: absolute waarde van het persoonlijk risico < 0,8 x populatierisico.‡ Statistisch significant verschillend van het percentage deelnemers dat dit risico vóór de test correct had geschat (p < 0,05).


ONDERZOEK

kan worden. Eerder onderzoek liet wel zien dat het indi-vidualiseren van risico-informatie het begrip en de erva-ren relevantie van voorlichting vergroot.9

Als het populatierisico in getal is gegeven, dan voegt het kwantificeren van het persoonlijke risico weinig toe. Het weergeven van louter relatieve risico’s zonder absolute risico’s te vermelden leidt echter vaak tot misverstan-den.10 Het is niet te verwachten dat de ongerustheid over het risico op kanker sterk zal toenemen onder mensen die de test doen. Mogelijk hangt dit samen met een rea-listischer inzicht in de risico’s en risicofactoren bij de

gebruikers van de test. De deelnemers oordeelden over-wegend positief over de KWF-KRT.Een beperking van dit onderzoek is dat een willekeurige groep Nederlanders gevraagd is de KWF-KRT te doorlo-pen. Het is te verwachten dat de KWF-KRT een groter effect heeft wanneer gebruikers zelf kiezen voor de test. Ook is het goed te beseffen dat het eenmalig communice-ren van risico’s op ziekte slechts beperkt effect kan heb-ben op hoe mensen over risico’s op kanker denken.Op basis van de resultaten van dit experiment wordt in de Nederlandse versie van de kankerrisicotest het abso-lute populatierisico weergegeven. De getalsmatige weer-gave van het persoonlijke risico en van relatieve risico-reducties is niet toegevoegd. Getallen zijn verhelderend, maar blijkbaar niet altijd nodig.

Aanvaard op 25 april 2012

Het onderzoek werd uitgevoerd in overleg met drs. Stefan Wigger en drs.

Hilda Grooters van KWF Kankerbestrijding. Drs. Stefan Wigger gaf ook com-

mentaar op een eerdere versie van het artikel.

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: KWF Kankerbestrij-

ding gaf financiële ondersteuning voor dit onderzoek.

Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A4961

●> Meer op www.ntvg.nl/onderzoek

▼ leeRpunten ▼• Veelmensenonderschattenhunpersoonlijkerisicoopkanker;het

doen van de kwF kanker Risico test kan dit veranderen.

• Veelmensenhebbenmoeitemethetinterpreterenvan

risico-informatie;hetisdaaromvanbelangdezeinformatieop

een optimale manier te geven.

• Kwantitatieveinformatieoverhetpopulatierisicohelptgebrui

kersvandekankerrisicotestbijhetduidenvanrisico-informatie

enleidtooktotbetereschattingenvanhetpersoonlijkerisico.

• Eengrafischeweergavevanhetpopulatierisicovoegtnietveeltoe

aan de weergave in getallen.

• Hetisaantebevelenbijdekankerrisicotestinformatieoverhet

absolutepopulatierisicotegeven,zekerwanneergeenexacte

informatie kan worden gegeven over het persoonlijke risico.

1 Klein WMP, Stefanek ME. Cancer risk elicitation and communication: lessons from the psychology of risk perception. CA Cancer J Clin. 2007;57:147-67.

2 Timmermans DRM, Oudhoff J. Different formats for communicating risks: verbal, numerical and graphical formats. Wiley Encyclopedia of Operations Research and Management Science. Epub. 14 januari 2011.

3 Elias SG, Grooters HG, Bausch-Goldbohm RA, et al. De KWF Kanker Risico Test. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A4888.

4 Weinstein ND, Marcus SE, Moser RP. Smokers’ unrealistic optimism about their risk. Tob Control. 2005;14:55-9.

5 Weinstein ND, Atwood K, Puleo E, Fletcher R, Colditz G, Emmons KM. Colon cancer: risk perceptions and risk communication. J Health Commun. 2004;9:53-65.

6 Timmermans D. The roles of experience and domain of expertise in using numerical and verbal probability terms in medical decisions. Med Decis Making. 1994;14:146-56.

7 Signaleringscommissie Kanker (KWF Kankerbestrijding). Signaleringsrapport ‘De kans op kanker. Bewerking van cijfers NKR en CBS 1999-2003’ [interne rapportage]. Amsterdam: KWF Kankerbestrijding; 2007.

8 Waters EA., Weinstein ND, Colditz GA, Emmons KM. Aversion to side effects in preventive medical treatment decisions. Br J Health Psychol. 2007;12:383-401.

9 Albada A, Ausems MGEM, Bensing JM, Van Dulmen S. Tailored information about cancer risk and screening: A systematic review. Patient Educ Couns. 2009;77:155-71.

10 Covey J. A meta-analysis of the effects of presenting treatment benefits in different formats. Med Decis Making. 2007;27:638-54.

liteRatuuR

Weergave van risico's in de KWF Kanker Risico Test

Documents

Transcript of Weergave van risico's in de KWF Kanker Risico Test